Spis Treści. Załącznik. Moje opracowania dostępne w zasobach MBC i artykuły opublikowane na łamach Głosu Wielickiego

Transkrypt

1 Leszek Grabowski Krakowskie panoramy i widoki. Część XXXVII. Lato Piasek, Kazimierz, Zwierzyniec (Sikornik), Wola Duchacka, Płaszów (Bagry), Prokocim, Rżąka, Łagiewniki, Borek Fałęcki. Kraków 2016

2 2 Leszek Grabowski Krakowskie panoramy i widoki. Część XXXVII. Lato Piasek, Kazimierz, Zwierzyniec (Sikornik), Wola Duchacka, Płaszów (Bagry), Prokocim, Rżąka, Łagiewniki, Borek Fałęcki. Kraków Na prawach rękopisu Copyright by Leszek Grabowski Kraków 2016

3 3 Spis Treści 0. Wstęp 4-5 I. Piasek 6-12 II. Kazimierz III. Zwierzyniec (Sikornik) IV. Wola Duchacka V. Płaszów (Bagry) VI. Prokocim VII. Rżąka VIII. Łagiewniki IX. Borek Fałęcki Załącznik. Moje opracowania dostępne w zasobach MBC i artykuły opublikowane na łamach Głosu Wielickiego Fot. nr 1. Nie ma to jak letnie kąpiele w naturalnych akwenach.

4 4 0. Wstęp Część XXXVII (37) z cyklu fotograficznego Krakowskie panoramy i widoki zawiera zdjęcia wykonane w lecie 2016 roku i stanowi przestrzenny kalejdoskop. W rozdziale I (fot. nr: 2-15) zaglądam do dawnego Piasku, gdzie przed siedzibą Wojewódzkiej Biblioteki Publicznej przy ulicy Rajskiej 1-3 po latach bojów powstał wreszcie uroczy zieleniec, w czym ogromna zasługa samego dyrektora tej placówki, Pana Jerzego Woźniakiewicza, strony społecznej, z wytrwałą orędowniczką takiego rozwiązania, Moniką Bogdanowską na czele, czy wreszcie nowego dyrektora Zarządu Zieleni Miejskiej w Krakowie, Pana Piotra Kempfa, który autentycznie dba o miejską zieleń. Może warto jeszcze przypomnieć, że wcześniej przez lata na tym chodniku na dziko parkowały samochody, a Straż Miejska przymykała na to oczy. Efekty mojej penetracji Kazimierza zamieściłem w rozdziale II (fot. nr: 16-89). Po dekadach zaniedbań, kiedy jednak nie ingerowano w zabytkową substancję, dziś mamy tu prawdziwy boom budowlany, który niestety sprowadza się do kreowaniu tu nazbyt nowatorskich rozwiązań architektonicznych, które w swym wyglądzie nijak nie przystają do dawnej tkanki, w końcu bardzo specyficznej. Niestety również i tu, jak choćby w zabytkowej części Krakowa, licznie, by nie powiedzieć masowo, nadbudowuje się stare kamieniczki, co szczególnie przy ulicy Szerokiej niszczy historyczny wygląd tego miejsca. Blaski i cienie tej niezwykłej części Krakowa, która przez swoje zaniedbanie miała w PRL swój specyficzny klimat, a dziś nazbyt łatwo się go wypacza, starałem się pokazać na moich zdjęciach. Rozdział III (fot. nr: ) zawiera zdjęcia wykonane wokół fortu nr 2 Kościuszko, który w czasie II wojny światowej i wnet po jej zakończeniu został znacznie uszczuplony. Dziś wprawdzie wolno, ale w dobrym kierunku podążają tu rewaloryzacyjne: odtworzenie narysu kurtyny I-II i rekonstrukcja ściany wewnętrznej bastionu nr 2. Warto jeszcze przypomnieć, że wnet po wojnie bastion nr I został całkowicie splantowany, a bastion nr 2 został poważnie uszkodzony. Nie tak dawno udanie został odtworzony spory fragment kurtyny I-V, co sprawia, że fort ten staje się coraz cenniejszym zabytkiem sztuki fortyfikacyjnej. Na mały komentarz zasługują zdziercze ceny biletów wstępu na sam Kopiec, w końcu od dekad miejsce tak bliskie patriotycznej tradycji i to nie tylko dla mieszkańców Krakowa. Kiedyś wstęp na jego szczyt był możliwy za niewielką opłatę, a dziś za taką przyjemność przeciętna rodzina musi zapłacić 50 zł, przy czym, co musi dziwić, nie oszczędza się zwłaszcza dzieci oraz emerytów i rencistów, bo zróżnicowanie stawki normalnej i ulgowej na poziomie odpowiednio: 12 i 10 zł jest raczej kpiną. I choćby z tej prostej przyczyny miejsce to zatraca dawny charakter rodzinnego pielgrzymowania, co dla mieszkańców Krakowa było wręcz nakazem.

5 5 W rozdziale IV (fot. nr: ) prezentuje impresje z terenu dawnego niemieckiego Obozu Koncentracyjnego KL Płaszów, który znajduje się na skraju Woli Duchackiej, gdzie regularnie bywam. Przy okazji zawsze staram się uchwycić panoramy obrzeży Krakowa i jego najbliższych okolic, które rozciągają się z wyżynnej części jego dawnych granic, a że zmiany krajobrazowe zachodzą bardzo szybki, więc warto je rejestrować. Smuci intensywna zabudowa niecki dawnego kamieniołomu miejskiego przy wylocie ulicy Jerozolimskiej do Wielickiej, gdzie w czasie II wojny światowej katorżniczo pracowali więźniowie z pobliskiego KL Płaszów, więc miejsce to z pewnością bardziej zasługiwało na upamiętnienie i inne przeznaczenie, niż jego zabetonowanie. Rozdział V zawiera letnie migawki znad płaszowskich Bagrów (fot. nr: ), które, na razie niezagospodarowane, cieszą swym naturalnym pięknem. I oby ten stan trwał jak najdłużej, bo dzikość jest największym atutem tego akwenu i jego obrzeży, choć i tu betonowy pierścień z wolna się zaciska, ostatnio od strony styku ulic: Koziej i Bagrowej. Zapewne również w miejscu przeznaczonej do likwidacji stacji rozrządowej w Prokocimiu powstanie blokowisko mieszkalne, więc walory rekreacyjne tego niezwykłego dla Krakowa obszaru, namiastki jezior mazurskich, wyraźnie stracą na atrakcyjności. Krótkie, letnie impresje z terenu Parku Jerzmanowskich w Prokocimiu zawiera rozdział VI (fot. nr: ). Regularnie zaglądam na teren rżąckich ugorów, których rekreacyjny los wydaje się być przesądzony (rozdział VII fot. nr: ). Wzdłuż ulicy Jakubowskiego, w sąsiedztwie szpitala pediatrycznego w Prokocimiu, powstaje wielki kompleks szpitalny AM, który wyparł z tego miejsca półwiekowy las, a centralny fragment tego zielonego jeszcze obszaru, usytuowany wzdłuż polnej ulicy Słona Woda, tylko czeka na wkroczenie buldożerów, bo ma tu powstać wielkie osiedle mieszkaniowe. I póki co tylko obawy ekologów o przyszłość sporego stawu opóźniają rozpoczęcie tej inwestycji, bo sprawa od kilku lat jest w sądzie. Rozdziały VIII i IX to efekty mojej penetracji pogranicza Łagiewnik (fot. nr: ) i Borku Fałęckiego (fot. nr: ) w przeddzień Światowych Dni Młodzieży, kiedy znajdujące się na tym obszarze nowe miejsca kultu religijnego: Sanktuarium Bożego Miłosierdzia w Łagiewnikach i Centrum Jana Pawła II, z jego okazałą świątynią, zlokalizowane na skraju Borku Fałęckiego, na powierzchni jednego trzech stawów osadowych po dawnej fabryce sody Solvay, były wręcz oblegane przez tłumy pątników i zwykłych turystów. Trzeba zauważyć, że tereny te nadal posiadają swoje walory krajobrazowe, bo dodatkowo przepływa tu rzeka Wilga, które warto chronić. Jak na letni sezon wypoczynkowy uzbierało się tego całkiem niemało i pozostaje mi tylko zaprosić do obejrzenia moich impresji fotograficznych, które obrazują przemiany zachodzące na terenie naszego miasta.

6 6 I. Piasek Fot. nr 2. Styk ulic: Podwale, Krupniczej i Karmelickiej. Fot. nr 3. Wzdłuż początkowego odcinka ulicy Krupniczej.

7 7 Fot. nr 4. Początkowy fragment ulicy Karmelickiej o numerach: 1-7. Fot. nr 5. Zabudowa ulicy Karmelickiej o nr: 9-11.

8 8 Fot. nr 6 (6-7). W galicyjskim klimacie fragmentu ulicy Karmelickiej o nr: Fot. nr 7. Ten sam fragment zabudowy w ujęciu z wylotu ulicy Garbarskiej.

9 9 Fot. nr 8 (8-9). Kościół Karmelitów Trzewiczkowych, główna świątynia Piasku. Fot. nr 9. Widok z wylotu ulicy Rajskiej.

10 10 Fot. nr 10 (10-14). Dawne koszary im. Cesarza Franciszka Józefa przy ulicy Rajskiej 1-3, gdzie obecnie mieści się WBP. Po latach bojów jej przedpole uzyskało zieloną szatę. Fot. nr 11.

11 11 Fot. nr 12. Fot. nr 13.

12 12 Fot. nr 14. Fot. nr 15. Fragment zabudowy ulicy Rajskiej od numeru 12, gdzie powstał Małopolski Ogród Sztuki, w kierunku ulicy Dolnych Młynów (w tle).

13 13 II. Kazimierz Fot. nr 16. Kamienica Landauów przy ulicy Szerokiej (właściwie Miodowej 41), która zamyka południową pierzeją tego placu.. Fot. nr 17. Pozostałości po cmentarzu dla samobójców, który kiedyś otaczał niski murek.

14 14 Fot. nr 18. Współczesne oblicze Synagogi Remuh. Fot. nr 19 (19-20). Ławeczka Jana Karskiego na przedpolu żydowskiego Cmentarza (kirkutu) Remuh.

15 15 Fot. nr 20. Fot. nr 21. Zabudowa ulicy Szerokiej o nr: 38 i 40 w sąsiedztwie Synagogi Remuh.

16 16 Fot. nr 22. Zachodnia pierzeja ulicy Szerokiej o nr: Fot. nr 23. Zrekonstruowana w latach 70-tych mykwa przy ulicy Szerokiej 5.

17 17 Fot. nr 24 (24-28). Zabudowa wschodniej pierzei ulicy Szerokiej o nr: Fot. nr 25. Fragment o numerach

18 18 Fot. nr 26. Również dawnej zabudowy tego serca Kazimierza nie oszczędzają szpetne dobudówki. Fot. nr 27. Końcowy fragment wschodniej pierzei.

19 19 Fot. nr 28. Wschodnia pierzeja w ujęciu od strony Starej Bożnicy. Fot. nr 29 (29-31). Południowy fragment ulicy Szerokiej i Stara Bożnica, która zamyka ten dawny, żydowski plac.

20 20 Fot. nr 30. Dawna synagoga na tzw. Górce pod nr 24. Fot. nr 31.

21 21 Fot. nr 32. Fragment muru obronnego Kazimierza w sąsiedztwie Starej Bożnicy widok z ulicy Dajwór. Fot. nr 33. Fragment pomiędzy ulicami: Lekową i Józefa o nr Naleciałości z okresu PRL (z lewej) doprawdy trudno komentować.

22 22 Fot. nr 34. Ulica Lewkowa. Fot. nr 35. Wybudowany od nowa już w III RP fragment zabudowy na styku ulic: Józefa i Bartosza, który nawiązuje do dawnej zabudowy tego fragmentu.

23 23 Fot. nr 36 (36-40). Końcowy fragment ulicy Józefa tu widok od strony Starej Bożnicy. Fot. nr 37. Stara Bożnica widok z wylotu ulicy Józefa.

24 24 Fot. nr 38. Fragment zabudowy ulicy Józefa o nr: Fot. nr 39. Dawna synagoga Kowea Itim le-tora pod nr 42 (pośrodku).

25 25 Fot. nr 40. Synagoga Wysoka pod nr 38. Fot. nr 41. Synagoga Izaaka w narożu ulic: Kupa 18 i Izaaka i jej dramatycznie przesadzone współczesne otoczenie (z lewej).

26 26 Fot. nr 42 (42-47). Końcowy fragment ulicy Józefa w ujęciu z wylotu ulicy Jakuba. Fot. nr 43. Początkowy fragment ulicy Józefa w stronę ulicy Krakowskiej ujęcie z wylotu ulicy Nowej.

27 27 Fot. nr 44 (44-45). Kamieniczka z ulicy Józefa 14 jeszcze w starej szacie sprzed dekad. Fot. nr 45. Oryginalne okno i jego detale.

28 28 Fot. nr 46. Fragment ulicy Józefa od numeru 7 w górę widok z ulicy Bożego Ciała. Fot. nr 47. Niedawno odnowiona kamieniczka z ulicy Józefa 4, zeszpecona nadbudówką.

29 29 Fot. nr 48. Fragment ulicy Bożego Ciała w ujęciu od strony ulicy Józefa. Fot. nr 49. Ponad Placem Wolnica w stronę Kościoła Bożego Ciała.

30 30 Fot. nr 50. Końcowy fragment ulicy Krakowskiej w ujęciu z Placu Wolnica. Fot. nr 51. Ratusz Kazimierza i końcowy fragment ulicy Krakowskiej.

31 31 Fot. nr 52. Kamienica z naroża ulic: Krakowskiej 29 i Węgłowej, która od dekad czeka na odnowę. Założenie płachty nie jest na to sposobem. Fot. nr 53. Nowy twór przy ulicy Krakowskiej 28, który zapełnił dawny plac zabaw.

32 32 Fot. nr 54 (54-55). Wzdłuż ulicy Skałecznej. Tu widok na Kościół Bożego Ciała. Fot. nr 55. Widok ze styku z ulicą Augustiańską w kierunku Skałki.

33 33 Fot. nr 56. Fragment ulicy Augustiańskiej o numerach: Fot. nr 57 (57-60). Ujęcia zespołu klasztornego Augustianów i Kościoła Św. Katarzyny.

34 34 Fot. nr 58 (58-59). Ujęcia z ulicy Augustiańskiej, Fot. nr 59.

35 35 Fot. nr 60. Widok z ulicy Meiselsa. Fot. nr 61. Wzdłuż ulicy Paulińskiej widok ze styku z ulicą Augustiańską. Na pierwszym planie dawna baszta w zespole murów obronnych Kazimierza (w tle).

36 36 Fot. nr 62. Oryginalne okna kamienicy z ulicy Meiselsa 3, jeszcze z cienkimi szprosami. Fot. nr 63. Dziś taki widok to atrakcja, ale przed wojną była to codzienność tej dzielnicy.

37 37 Fot. nr 64 (64-65). Fragment ulicy Krakowskiej o nr: 1-5. Fot. nr 65. Odnowiona, lecz zeszpecona nadbudówkami kamienica spod nr 5.

38 38 Fot. nr 66 (66-68). Synagoga Chewra Thilim z ulicy Meiselsa 18 i jej detale. Fot. nr 67.

39 39 Fot. nr 68. Oryginalne okna parteru. Fot. nr 69 (69-70). Przejściowe podwórko pomiędzy ulicami: Meiselsa i Józefa 12 na tyłach zabudowy ulicy Bożego Ciała widoki z ulicy Meiselsa.

40 40 Fot. nr 70. Fot. nr 71 (71-73). Plac Nowy, czyli popularny w Krakowie Plac Żydowski.

41 41 Fot. nr 72. Gastronomiczny dziś okrąglak, który cieszy się dużą popularnością. Fot. nr 73. Widok z wylotu ulicy Warszauera.

42 42 Fot. nr 74 (74-75). Nowy twór przy ulicy Estery 1, który powstał w miejscu niedawnego jeszcze pchlego targu, co doprawdy trudno to komentować. Tak zatraca się dawny klimat Kazimierza, nad którego zabudową nikt nie panuje. Fot. nr 75.

43 43 Fot. nr 76. Synagoga Tempel przy ulicy Miodowej 24 widok z wylotu ulicy Estery. Fot. nr 77 (77-78). Synagoga Kupa z ulicy Warszaeura 8.

44 44 Fot. nr 78. Zrekonstruowane secesyjne drzwi. Fot. nr 79. Fragment średniowiecznego muru obronnego przy Bożnicy Kupa.

45 45 Fot. nr 80. Próba tworzenia nowego klimatu Kazimierza pub z ulicy Warszauera 10. Fot. nr 81. Początkowy fragment ulicy Kupa, której nowopowstającą zabudowę też trudno komentować, bo nijak nie pasuje do starej tkanki.

46 46 Fot. nr 82. Kolejny współczesny dziwoląg, gigant z ulicy Miodowej 33, pomiędzy ulicami: Jakuba i Szeroką. Jego tylne okna wychodzą bezpośrednio na cmentarz Remuh. Fot. nr 83 (83-89). Próba odtworzenia dawnego klimatu Kazimierza we fragmencie ulicy Szerokiej przylegającym do ulicy Miodowej. Ale cały czar pryska wobec fasady kamienicy, która przypomina wczesne czasy PRL i lata budowy Nowej Huty. Dziwne, że taką właśnie fasadę stworzono w ostatnich latach

47 47 Fot. nr 84. Fot. nr 85.

48 48 Fot. nr 86. Fot. nr 87.

49 49 Fot. nr 88. Fot. nr 89. Opis dawnych lokali.

50 50 III. Zwierzyniec Fot. nr 90. Aleja Waszyngtona widok w dół od strony resztek dawnej Bramy Kościuszko. Fot. nr 91. Schody wiodące z Alei Waszyngtona pod bastion nr V fortu Kościuszko, które zostały wykonane pół wieku temu, ale dziś jakby zostały zapomniane.

51 51 Fot. nr 92. Bastion nr V fortu Kościuszko. Fot. nr 93. Niedawno zrekonstruowana kurtyna I-V.

52 52 Fot. nr 94. Współczesny wjazd na teren fortu Kościuszko. Fot. nr 95. Kopiec Kościuszki od strony Alei Waszyngtona,

53 53 Fot. nr 96 (96-99). Trwa rekonstrukcja narysu i niektórych elementów kurtyny I-II fortu. Fot. nr 97. Narys kurtyny I-II. Bastion nr I został całkowicie splantowany po II wojnie światowej.

54 54 Fot. nr 98 (98-99). Próba otworzenia ściany wewnętrznej bastionu nr II. Fot. nr 99. Dawna brama bastionu nr II, która zostanie odtworzona.

55 55 Fot. nr 100 ( ). Kaplica św. Małgorzaty, obok której znajduje się wejście na szczyt Kopca. Fot. nr 101. Ceny biletów wstępu na Kopiec, które mogą przyprawiać o zawrót głowy, bo dla wielodzietnej rodziny to już naprawdę spory wydatek. A kiedyś wstęp na jego szczyt był dosłownie symboliczny. Czy piękna tradycja historyczna musi przegrywać z komercją?

56 56 Fot. nr 102. Prace rekonstrukcyjne w sąsiedztwie bastionu nr III. Fot. nr 103. Brama wjazdowa na dziedziniec wewnętrzny koszar.

57 57 Fot. nr 104( ).Dziedziniec wewnętrzny dawnych c.k. koszar fortu nr 2 Kościuszko. Fot. nr 105.

58 58 Fot. nr 106. Ujęcie znad bastionu nr IV. Fot. nr 107. Widok Kopca z dziedzińca koszar.

59 59 Fot. nr 108. Brama w sąsiedztwie bastionu nr IV, która wiedzie na jego przedpole. Fot. nr 109 ( ). Ujęcia Kopca z platformy przy bastionie nr IV.

60 60 Fot. nr 110. Fot. nr 111 ( ). Panoramy z platformy widokowej na dachu bastionu nr IV. Tu widok w kierunku: Kazimierza, Podgórza i Dębnik.

61 61 Fot. nr 112. Wawel i dawny Okół (z lewej). Fot. nr 113. Wzgórze na Wawelu i jego przemysłowe tło.

62 62 Fot. nr 114. Ponad Błoniami w stronę zabytkowego Śródmieścia. Fot. nr 115 ( ). Z kombinatem metalurgicznym w Nowej Hucie w tle ponad Śródmieściem i Wesołą.

63 63 Fot. nr 116. Mało już dziś dymiąca dawna HiL. Fot. nr 117. Panorama zabytkowej części Krakowa ponad Półwsiem Zwierzynieckim.

64 64 Fot. nr 118. Ponad Błoniami w stronę Śródmieścia, Piasku i Czarnej Wsi (z lewej). Fot. nr 119. Gotowy już ołtarz na Światowe Dni Młodzieży.

65 65 Fot. nr 120. Ponad Błoniami w stronę Piasku, Krowodrzy i Czarnej Wsi (z lewej). Fot. nr 121. W stronę Krowodrzy ponad Czarną Wsią.

66 66 Fot. nr 122. W stronę Bronowic i Osiedla Widok. Fot. nr 123. Bastion nr IV.

67 67 Fot. nr 124. Koszary fortu widok z ich przedpola. Fot. nr 125. Basteja pomiędzy bastionami nr: IV i V.

68 68 Fot. nr 126 ( ). Fragment koszar w sąsiedztwie bastionu nr V. Fot. nr 127. Widok spod bastionu nr V.

69 69 Fot. nr 128. Bastion nr V i brama wjazdowa na jego dziedziniec. Sam bastion pełni dziś funkcję muzealną. Fot. nr 129 ( ). Widoki z (dawnej) platformy widokowej przed bastionem nr V, której przedpole już dawno zarosło. Tu próba przebicia się w stronę Wawelu.

70 70 Fot. nr 130. Tylko tyle dziś widać z tego rozległego kiedyś punktu widokowego. Fot. nr 131 ( ). Wzgórze Wawelskie, które trudno już uchwycić w całości. Za niedługo i jego nie będzie stąd można oglądać, bo zbocze na dworskim to już dżungla.

71 71 Fot. nr 132. Fot. nr 133. W stronę Beskidu Wyspowego ponad Dębnikami i Zakrzówkiem.

72 72 IV. Wola Duchacka (teren dawnego KL Płaszów) Fot. nr 134 ( ). Przetrzebiony z zarośli teren wokół dawnego placu apelowego. Fot. nr 135. Żwirek, który miał chronić ten teren przed zarastaniem, najwyraźniej nie spełnia swojej funkcji i obecnie do jego czyszczenia stosuje się środki chwastobójcze.

73 73 Fot. nr 136. Ale dziewanna czuje się tu dobrze. Fot. nr 137 ( ). Widoki ze wzniesienia nad dawnym kamieniołomem miejskim przy ulicy Jerozolimskiej, tu w stronę Woli Duchackiej i Kurdwanowa. W tle wzniesienie Rajska

74 74 Fot. nr 138. W stronę osiedli: Na Kozłówce (z lewej) i Piaski Nowe. Fot. nr 139. W stronę Łęgu (z lewej) i Mogiły.

75 75 Fot. nr 140. Trwa zabudowa niecki dawnego kamieniołomu miejskiego przy ulicy Jerozolimskiej, gdzie w czasie II wojny światowej katorżniczo pracowali więźniowie z pobliskiego KL Płaszów. Dla deweloperów nie ma jednak świętości. Fot. nr 141. Widok z w stronę: Czyżyn, Dąbia i Grzegórzek (z lewej).

76 76 Fot. nr 142 ( ). Ujęcia znad krawędzi skalnej dawnego kamieniołomu Libana od strony dawnego KL Płaszów. Fot. nr 143. Z Kopcem Krakusa w tle.

77 77 Fot. nr 144 ( ). Ponad Podgórzem i Kazimierzem w stronę Wawelu (z lewej) i zabytkowego Śródmieścia. Fot. nr 145.

78 78 Fot. nr 146. Fot. nr 147 ( ). Gwałtownie zarastająca niecka dawnego kamieniołomu Libana.

79 79 Fot. nr 148. Ujęcie z sąsiedztwa dawnej prochowni. Fot. nr 149. Ruina dawnej prochowni w sąsiedztwie ulicy Swoszowickiej.

80 80 Fot. nr 150 ( ). Kilka migawek z terenu rezerwatu przyrody nieożywionej Bonarka. Fot. nr 151.

81 81 Fot. nr 152. Fot. nr 153.

82 82 Fot. nr 154. Szczeć, która świetnie czuje się na wapiennych urwiskach rezerwatu. Fot. nr 155 ( ). Pomnik ku czci więźniów zabitych w KL Płaszów, na koronie szańca FS-22, który dziś jest zlokalizowany u wylotu ulicy Sławka do ulicy Kamieńskiego.

83 83 Fot. nr 156. Widok szańca od strony dawnego wjazdu z ulicy Abrahama. Fot. nr 157 ( ). Widoki z wału szańca FS-22. Tu w stronę Lasu Bonarka i CH Bonarka (z lewej).

84 84 Fot. nr 158 ( ). CH Bonarka i rozstające się przy nim blokowisko biurowców (z lewej). Fot. nr 159. Sceneria przy wylocie ulicy Sławka.

85 85 Fot. nr 160 ( ). Nowa zabudowa Woli Duchackiej pomiędzy ulicami: Kamieńskiego i Malborską. Fot. nr 161.

86 86 V. Płaszów (Bagry) Fot. nr 162 ( ). Panoramy z kładki nad torami kolejowymi stacji rozrządowej w Prokocimiu. Fot. nr Ponad Kazimierzem w stronę Wawelu i Śródmieścia. Fot. nr 163.

87 87 Fot. nr 164 ( ). Różne ujęcia Wzgórza Wawelskiego. Fot. nr 165.

88 88 Fot. nr 166. Fot. nr 167.

89 89 Fot. nr 168. Fot. nr 169 ( ). Ponad taflą Bagrów w stronę (od prawej): ośrodka AZS, przystani klubu jachtowego Horn, klasztoru Trynitarzy i estakady tramwajowej.

90 90 Fot. nr 170. Fot. nr 171.

91 91 Fot. nr 172. Fot. nr 173.

92 92 Fot. nr 174 ( ). Kilkanaście letnich migawek z dzikiej plaży przy ulicy Bagrowej. Fot. nr 175.

93 93 Fot. nr 176. Fot. nr 177.

94 94 Fot. nr 178. Fot. nr 179.

95 95 Fot. nr 180. Fot. nr 181.

96 96 Fot. nr 182. Fot. nr 183.

97 97 Fot. nr 184. Fot. nr 185.

98 98 Fot. nr 186. Widok dzikiej plaży od strony torów kolejowych. Fot. nr 187. Moja Kropka, dla której woda jest atrakcyjna tylko przy upałach.

99 99 Fot. nr 188( ). Widoki od strony torów kolejowych. Tu stronę klasztoru Trynitarzy. Fot. nr 189. W stronę elektrociepłowni w Łęgu (pośrodku) i klasztoru Trynitarzy.

100 100 Fot. nr 190. Ponad taflą Bagrów widok od strony ulicy Żołnierskiej. Fot. nr 191. Łąka pomiędzy ulicami: Żołnierską i Batki. W tle zespół klasztorny Trynitarzy.

101 101 Fot. nr 192. Łąka w sąsiedztwie ulicy Kaczej i zespół klasztorny Trynitarzy w ujęciu od strony strzeżonego latem kąpieliska. Fot. nr 193. Widok spod klasztoru Trynitarzy w stronę plaży na styku ulic: Koziej i Kaczej.

102 102 Fot. nr 194 ( ). Rozległa łąka rekreacyjna w bliskości ulicy Kaczej i plaży. Fot. nr 195. Ujęcie od strony plaży.

103 103 Fot. nr 196. Widok ze strzeżonej plaży przy ulicy Koziej w stronę Krzemionek Podgórskich. Fot. nr 197. Łąka wzdłuż ulicy Koziej. W tle plaża.

104 104 Fot. nr 198 ( ). Trwa zabudowa terenów na przedpolu Bagrów wzdłuż ulic: Koziej i Bagrowej. Betonowa pętla wokół Bagrów szybko się zaciska. Fot. nr 199.

105 105 Fot. nr 200. Fot. nr 201. Odnoga Bagrów przy ulicy Bagrowej. W tle przystań jachtowa klubu Horn.

106 106 VI. Prokocim Fot. nr 202 ( ). Gigantyczne blokowisko z ulicy Górników 50-66, które wręcz wlewa się na teren Parku Jerzmanowskich na styku z placem zabaw. Fot. nr 203. I pomyśleć, że jeszcze nie tak dawno w tym miejscu były ogródki działkowe.

107 107 Fot. nr 204. Plac zabaw w sąsiedztwie blokowiska. Fot. nr 205. Stare dęby w sąsiedztwie kaplicy Augustianów.

108 108 Fot. nr 206 ( ). Pałac Wodzickich-Jerzmanowskich i jego letnie otoczenie. Fot. nr 207.

109 109 Fot. nr 208. Fot. nr 209. Fragment Parku Jerzmanowskich w sąsiedztwie ulicy Górników.

110 110 Fot. nr 210. Dawna wieża ciśnień na obrzeżu Parku. Fot. nr 211 ( ). Wieczorne migawki z terenu Parku Jerzmanowskich.

111 111 Fot. nr 212. Fot. nr 213.

112 112 Fot. nr 214. Zamierająca stacja rozrządowa w Prokocimiu, która ma przestać istnieć, by uwolnić wolne tereny pod zabudowę. Pewnie wtedy zniknie kładka nad torami. Fot. nr 215. Ugory przy torach kolejowych pomiędzy ulicami: Bagrową i Biskupińską. W tle kładka dla pieszych.

113 113 VII. Rżąka Fot. nr 216. Budynki Wydziału Farmacji (z lewej) i dawne akademiki AM na wzgórzu Baranówka w ujęciu z ulicy Słona Woda. Fot. nr 217. Ulica Słona Woda, główny trakt mającego tu powstać osiedla.

114 114 Fot. nr 218 ( ). Widoki znad większego ze stawów w kierunku placu budowy nowego kompleksu szpitalnego AM, który powstaje wzdłuż ulicy Jakubowskiego. Fot. nr 219.

115 115 Fot. nr 220. Szachownica, przykład szaty zwierzęcej tej okolicy. Fot. nr 221. Zagajnik brzozowy pośrodku ulicy Słona Woda.

116 116 Fot. nr 222 ( ). Widoki z okolicy ulicy Słona Woda w kierunku placu budowy nowego centrum szpitalnego AM. Fot. nr 223.

117 117 Fot. nr 224. Fot. nr 225 ( ). Ujęcia w stronę szpitala dziecięcego w Prokocimiu.

118 118 Fot. nr 226. Fot. nr 227 ( ). Regularnie czyszczone ugory wzdłuż ulicy Słona Woda, gdzie ma powstać wielkie osiedle mieszkaniowe. I tylko staw przeszkadza deweloperom w zniszczeniu tego pięknego miejsca, bo sprawa ciągle jest w sądzie.

119 119 Fot. nr 228. Fot. nr 229 ( ). Ostały jeszcze zagajnik brzozowy w bliskości ulicy Snozy.

120 120 Fot. nr 230. Fot. nr 231. Szybko rozrasta się zabudowa od ulicy Snozy w kierunku ulicy Obronnej.

121 121 Fot. nr 232 ( ). Taka oto niespodzianka w bliskości mniejszego ze stawów. Fot. nr 233.

122 122 Fot. nr 234. Niemłody już dąb w sąsiedztwie mniejszego z rżąckich stawów. Fot. nr 235 ( ). Mniejszy z rżąckich stawów, który utonął w zaroślach.

123 123 Fot. nr 236. Fot. nr 237 ( ). Zagajnik brzozowy w bliskości stawu.

124 124 Fot. nr 238. Fot. nr 239. Coraz mniej widoczny samotny do niedawna domek z ulicy Obronnej 23a.

125 125 Fot. nr 240. Splantowany ugór w sąsiedztwie ulicy Obronnej (w tle), gdzie rozrasta się zabudowa willowa. Fot. nr 241. Lasek w bliskości ulicy Obronnej, który pewnie zostanie niebawem wycięty.

126 126 VIII. Łagiewniki Fot. nr 242. Na styku ulic: Witosa, Do Sanktuarium BM i Turowicza. Fot. nr 243 ( ). Wzdłuż ulicy Do Sanktuarium Bożego Miłosierdzia w kierunku Centrum Jana Pawła II (w tle) w przededniu Światowych Dni Młodzieży.

127 127 Fot. nr 244. Z wieżą widokową przy kościele Jana Pawła II w tle. Fot. nr 245. Mur dawnego folwarku kościelnego wzdłuż współczesnej ulicy Do Sanktuarium BM.

128 128 Fot. nr 246 ( ). Widoki Sanktuarium BM z ulicy Totus Tuus. Fot. nr 247.

129 129 Fot. nr 248 ( ). Widoki Sanktuarium BM z ulicy Do Sanktuarium BM. Fot. nr 249. Obrazek sprzed Światowych Dni Młodzieży.

130 130 Fot. nr 250 ( ). Dzikie bądź częściowo jeszcze rolnicze tereny w bliskości kościoła Najświętszego Serca Pana Jezusa przy ulicy Millana 23 (w tle). Widoki od strony ulicy Do Sanktuarium BM, która dziś otacza ten teren. Fot. nr 251.

131 131 Fot. nr 252. Fot. nr 253.

132 132 Fot. nr 254. Fot. nr 255.

133 133 Fot. nr 256. Kościół p.w. Najświętszego Serca Pana Jezusa przy ulicy Millana 23. Fot. nr 257. Ośrodek Szkolno-Wychowawczy Zgromadzenia Sióstr Felicjanek przy ulicy Stanisława Millana 15.

134 134 Fot. nr 258 ( ). Stara karczma łagiewnicka z ulicy Sobótka 17, która daje wyobrażenie o dawnym wyglądzie i klimacie tego przedmieścia. Fot. nr 259.

135 135 IX. Borek Fałęcki Fot. nr 260 ( ). Widoki z ulicy Do Sanktuarium BM na Centrum Jana Pawła II i zbocza dawnego stawu osadowego po fabryce Solvay, na którego powierzchni ten zespół architektoniczny powstał. Fot. nr 261.

136 136 Fot. nr 262. Z Wilgą pośrodku. Fot. nr 263. Napis na zboczu od strony Łagiewnik.

137 137 Fot. nr 264 ( ). Wzdłuż ulicy Totus Tuus i rzeki Wilgi. Tu widok od strony Łagiewnik. Fot. nr 265. Rzeka Wilga, która podąża obok wałów dawnego stawu osadowego, jednego z trzech w tej okolicy, w stronę Łagiewnik.

138 138 Fot. nr 266 ( ). Moloch Centrum Jana Pawła II. Tu widok z nowego ronda na styku rozbudowujących się ulic: Totus Tuus i św. Brata Alberta. Fot. nr 267. Fragment kompleksu zabudowań Centrum Jana Pawła II, niemal ukończony.

139 139 Fot. nr 268. Dawny przełom Wilgi u podnóża współczesnego Centrum Jana Pawła II. Fot. nr 269. Widok z okolicy dawnego stawu osadowego na osiedle Nowy Kurdwanów.

140 140 Załącznik Moje opracowania dostępne w zasobach Małopolskiej Biblioteki Cyfrowej i Europeany oraz artykuły opublikowane na łamach Głosu Wielickiego LESZEK GRABOWSKI leszek.grabowski@interia.pl Facebook: Grabowski/ Na wzniesieniu nad dawnym kamieniołomem Libana. W tle Kopiec Krakusa i Mój Kraków.

141 141 A. Opracowania dotyczące Krakowa A.1. Wspomnienia 1. Obraz Krakowa lat 60-tych we wspomnieniach z dzieciństwa. Aktualnie edycja XVII Moja przygoda z Technikum Energetycznym w Krakowie w latach Edycja VII. A.2. Fotografie archiwalne 1. Kraków i jego okolice w fotografii z lat Kraków i Małopolska w fotografii z końca XX-go wieku. A.3. Albumy o Krakowie I. Współczesny Kraków w klimacie z fotografii Ignacego Kriegera. 1. Część I. Zabytkowe Śródmieście Część II. Kazimierz, Stradom i Podgórze Część III. Obrzeża Starego Miasta i dawne przedmieścia. Kleparz, Biały Prądnik, Krowodrza, Piasek, Nowy Świat, Zwierzyniec i Półwsie, Dębniki, Wesoła, Grzegórzki, Wola Duchacka, Prokocim Część IV. Uzupełnienia. Śródmieście, Piasek, Wesoła, Stradom, Kazimierz i Podgórze. Edycja II Część V. Uzupełnienia krakowski kalejdoskop. Śródmieście, Kleparz, Wesoła, Piasek, Nowy Świat, Półwsie i Zwierzyniec, Stradom, Kazimierz, Podgórze. A.4. Kraków i jego okolice na rodzinnych slajdach z lat Część I. Lata Część II. Kraków - lata Część III. Okolice Krakowa - lata

142 142 II. Podglądanie starego Krakowa. 1. Część I. Zabytkowe Śródmieście. Wokół Rynku Głównego. Kwiecień 2009 lipiec Część II. Zabytkowe Śródmieście. Dawny Okół i jego przedpole. Kwiecień 2009 lipiec Część III. Wawel i jego okolice, Stradom i Kazimierz. Kwiecień 2009 sierpień Część IV. Podgórze. Przekrój przez rok Część V. Podgórze. Sierpień 2010 czerwiec Kamieniołom Libana w marcu III. Dawne przedmieścia Krakowa - ulatująca przeszłość. 1. Część I. Bieżanów, Prokocim, Wola Duchacka. Edycja II Część II. Piaski Wielkie, Kurdwanów, Jugowice Część III. Zakrzówek, Dębniki, Ludwinów Część IV. Zwierzyniec i Półwsie, Przegorzały, Wola Justowska, Czarna Wieś i Kawiory Część V. Łęg, Mogiła, Krzesławice, Bieńczyce. Edycja II 6. Część VI. Uzupełnienia: Prokocim, Wola Duchacka, Rżąka, Piaski Wielkie, Ludwinów, Zakrzówek, Dębniki i Mogiła. Edycja II Część VII. Bronowice Małe i Wielkie, Krowodrza i Biały Prądnik. Edycja II 8. Część VIII. Płaszów, Kosocice i Rajsko Część IX. Uzupełnienia (cd): Bieńczyce, Mogiła, Łęg, Prokocim, Wola Duchacka i Piaski Wielkie Część X. Kobierzyn i Skotniki, Tyniec i Pychowice

143 Część XI. Spacer po południowych i zachodnich obrzeżach Krakowa. Mogiła, Bieżanów, Prokocim i Piaski Wielkie, Wola Duchacka i Kurdwanów, Swoszowice i Jugowice, Łagiewniki, Zakrzówek, Czarna Wieś i Bronowice Małe, Nowa Wieś i Krowodrza Część XII. Biały Prądnik (c.d.), Czerwony Prądnik, Czyżyny, Rakowice, Mistrzejowice, Zesławice, Grębałów, Bieńczyce (c.d.), Krzesławice (c.d.) i Piaski Wielkie (c.d.) Część XIII. Uzupełnienia: Bieżanów, Rajsko, Swoszowice, Łagiewniki i Pychowice Część XIV. Uzupełnienia: Mogiła, Krzesławice, Rakowice (Wieczysta) i Prokocim Część XV. Czarna Wieś i Kawiory, Wola Justowska i Las Wolski, Półwsie Zwierzynieckie, Zwierzyniec oraz Dębniki i Zakrzówek w zimowej szacie Część XVI. Mogiła (cd), Bronowice Małe (cd), Łobzów, Zakrzówek (c.d.) i Skotniki Część XVII. Górka Narodowa, Witkowice i Biały Prądnik. Mini dodatekprzykłady dawnego budownictwa wiejskiego z terenu Ziemi Krakowskiej i Polski Południowej Część XVIII. Zwierzyniec (Salwator), Wola Duchacka, Pychowice, Bodzów i Kostrze, Rżąka. Krakowskie i podkrakowskie krajobrazy Część XIX. Umykające krakowskie i podkrakowskie krajobrazy: Bonarka, Płaszów i Podgórze, Prokocim Stary i Nowy, Rżąka, Krzyszkowice, Kosocice i Piaski Wielkie Dawne przedmieścia Krakowa ulatująca przeszłość (część XX). Stara Mogiła, Mydlniki, Chełm i Wola Justowska Część XXI. Umykające krakowskie i podkrakowskie krajobrazy (c.d.). Łęg, Dębniki, Zakrzówek Część XXII. Umykające krakowskie i podkrakowskie krajobrazy (c.d.). Wola Duchacka, Piaski Wielkie, Rżąka i Łagiewniki Część XXIII. Umykające krakowskie i podkrakowskie krajobrazy (c.d.). Zwierzyniec (Salwator i Sikornik) i Las Wolski Część XXIV. Umykające krakowskie i podkrakowskie krajobrazy (c.d.). Rybitwy, Płaszów, Rżąka, Piaski Wielkie, Wola Duchacka i Zakrzówek.

144 Część XXV. Wola Duchacka, Płaszów, Łagiewniki i Małe Bronowice (c.d.) Część XXVI. Wola Duchacka, Prokocim, Zwierzyniec, Czarna Wieś i Wola Justowska. Umykające krakowskie i podkrakowskie krajobrazy (c.d.) Część XXVII. Grzegórzki, Dąbie, Płaszów, Jugowice i Swoszowice Część XXVIII. Jesienny rekonesans po południowych przedmieściach Krakowa Płaszów, Wola Duchacka, Prokocim, Rżąka i Piaski Wielkie Część XXIX. Jesienny rekonesans po ginącym świecie: Ludwinowa, Zakrzówka i Dębnik Część XXX. Zimowa sceneria dawnych przedmieść Krakowa: Krowodrza, Nowa i Czarna Wieś, Zwierzyniec, Bielany, Dębniki i Piaski Wielkie Część XXXI. Łobzów, Krowodrza, Zakrzówek, Pychowice, Łagiewniki i Rżąka Część XXXII. Zwierzyniec, Czarna i Nowa Wieś oraz Łobzów Część XXXIII. Sikornik, Las Wolski, Bielany i Przegorzały Część XXXIV. Stary Prokocim, Piaski Wielkie (Świątniki, Podedworze i Podlesie), Wola Duchacka, Rżąka, obrzeże Płaszowa i Podgórza Część XXXV. Wola Duchacka, Kosocice i Barycz, Płaszów, Rybitwy, Bieńczyce i Olsza Część XXXVI. Wiosenny rekonesans po południowych obrzeżach miasta. Płaszów (Bagry), Stary Prokocim, Wola Duchacka, Piaski Wielkie, Kurdwanów, Kosocice, Łagiewniki, Zakrzówek, Dębniki, Półwsie i Zwierzyniec Część XXXVII. Wola Justowska i Las Wolski, Półwsie i Zwierzyniec, Łagiewniki, Jugowice, Rajsko i Kosocice Część XXXVIII. Wola Duchacka, Piaski Wielkie i Prokocim Część XXXIX. Borek Fałęcki, Bonarka, Dębniki, Zakrzówek, Półwsie i Zwierzyniec, były Obóz Koncentracyjny Płaszów Część XL. Czyżyny, Rybitwy i Ludwinów.

145 Część XLI. Warszawskie, Krowodrza, Nowa Wieś, Czarna Wieś, Półwsie i Zwierzyniec, Kurdwanów i Borek Fałęcki Część XLII. W zimowej scenerii Pleszowa i Mogiły Część XLIII. W jesiennej i zimowej scenerii: Woli Duchackiej, Piasków Wielkich i Rżąki Część XLIV. W jesiennym i zimowym klimacie Prokocimia Część XLV. Płaszów, Olsza i Rakowice Część XLVI. Raz jeszcze Zwierzyniec Część XLVII. Wzdłuż tradycyjnego Zakrzówka i wokół Skał Twardowskiego Część XLVIII. Krowodrza, Półwsie Zwierzynieckie, Zwierzyniec i Sikornik, Wola Justowska i Las Wolski, Dębniki, Zakrzówek, Łagiewniki Część XLIX. Podgórze okolice Bonarki i kamieniołom Libana, teren KL Płaszów na skraju Woli Duchackiej, Wola Duchacka, Prokocim, Piaski Wielkie, Jugowice, Kurdwanów, Kosocice, Rajsko i Barycz Część L. Borek Fałęcki, Kobierzyn, Skotniki i Pychowice Część LI. Stary Płaszów i Bagry, Prokocim, Bieżanów, Piaski Wielkie Część LII. Zakrzówek i Skały Twardowskiego, Wola Duchacka, teren dawnego KL Płaszów i jego obrzeże, Podgórze Kopiec Krakusa, Mały Płaszów i Rybitwy, Bieżanów Część LIII. Krakowski kalejdoskop: Zakrzówek, Borek Fałęcki, Łagiewniki, Kurdwanów, Wola Duchacka, Prokocim, Piaski Wielkie, Kosocice Część LIV. Krowodrza, Łobzów, Nowa Wieś, Czarna Wieś i Zwierzyniec Część LV. Zakrzówek, Ludwinów, Wola Duchacka, Piaski Wielkie i Prokocim Część LVI. Krowodrza, Czarna Wieś, Zwierzyniec, Półwsie Zwierzynieckie, Wola Duchacka, Prokocim, Piaski Wielkie, Rajsko Część LVII. Krzesławice, Dębniki, Zakrzówek, Ludwinów

146 Część LVIII. Łagiewniki, Płaszów, (Przedmieście) Warszawskie Część LIX. Wola Duchacka, Prokocim, Piaski Wielkie, Rżąka, Rajsko Część LX. Wola Justowska, Zwierzyniec, Półwsie Zwierzynieckie (Błonia), Czarna Wieś, Nowy Świat (Kossakówka), Dębniki, Zakrzówek, Bodzów Część LXI. Wola Duchacka, Prokocim, Piaski Wielkie Część LXII. Mogiła, Rakowice, Grzegórzki Część LXIII. Przegorzały, Podgórze, Kosocice, Rajsko i Łagiewniki Część LXIV. Wola Duchacka, Prokocim, Piaski Wielkie, Łagiewniki, Krzyszkowice Część LXV. Łobzów, Bronowice Wielkie, Czarna Wieś, Półwsie Zwierzynieckie, Zwierzyniec, Nowy Świat, Dębniki, Zakrzówek, Kobierzyn Część LXVI. Krakowski kalejdoskop: Olsza, Krowodrza, Nowa Wieś, Czarna Wieś, Zwierzyniec, Dębniki, Zakrzówek, Kobierzyn i Borek Fałęcki, Kostrze, Tyniec, Prokocim Część LXVII. Zachodnie i południowe rubieże Krakowa. Piasek, Zwierzyniec, Wola Justowska, Przegorzały, Bielany i ich obrzeże, Dębniki, Zakrzówek, Ludwinów, Płaszów, Prokocim, Piaski Wielkie, Kurdwanów, Borek Fałęcki i Łagiewniki Część LXVIII. Warszawskie (Przedmieście), Olsza, Piasek, Czarna Wieś, Wola Justowska, Zwierzyniec, Przegorzały, Dębniki, Zakrzówek, Ludwinów, Podgórze, Wola Duchacka, Płaszów, Prokocim, Piaski Wielkie, Rżąka i Łagiewniki Część LXIX. Dębniki, Zakrzówek, Wola Duchacka, Płaszów, Prokocim, Rżąka, Piaski Wielkie, Kosocice, Rajsko, Bieńczyce Część LXX. Piasek, Czarna Wieś i Półwsie Zwierzynieckie Część LXXI. Zwierzyniec, Wola Justowska, Przegorzały i Bielany. Dodatkowo - wizyta u Hansa, rzeźbiarza, na Zwierzyńcu.

147 147 IV. Krakowskie panoramy i widoki 1. Część I. Wiosna Część II. Lato Część III. Jesień Część IV. Zima 2011/ Część V. Wiosna Część VI. Lato Część VII. Jesień Część VIII. Ostatnia zima rżąckiego uroczyska, czyli przykład symbiozy człowieka i przyrody po krakowsku Część IX. Zima 2012/13. Krowodrza, Łobzów, Nowa Wieś, Czarna Wieś, Zwierzyniec, Zakrzówek, Ludwinów, Podgórze (Kopiec Krakusa), Wola Duchacka, Piaski Wielkie, Rajsko, Prokocim i Płaszów (Bagry) Część X. Przedwiośnie Edycja II. Krowodrza, Nowa i Czarna Wieś, Zwierzyniec, Podgórze, Wola Duchacka, Borek Fałęcki, Płaszów, Piaski Wielkie, Rżąka, Krzyszkowice Część XI. Wiosna Rondo Mogilskie, wokół Wisły, Zwierzyniec, Półwsie Zwierzynieckie, Zakrzówek Skały Twardowskiego, Podgórze Kopiec Krakusa, Las Bonarka, Płaszów - Bagry, Wola Duchacka, Prokocim, Piaski Wielkie, rżąckie ugory, Rajsko, Krzyszkowice Część XII. Lato Kopiec Piłsudskiego, Las Wolski, podnóże Kopca Kościuszki, Skały Twardowskiego, dębnicki brzeg Wisły, Krzesławice, Płaszów Bagry, Wola Duchacka (teren dawnego KL Płaszów i Park Duchacki), Piaski Wielkie, rżąckie ugory, Kosocice, Krzyszkowice Część XIII. Jesień Rondo Mogilskie, Las Wolski i Wola Justowska, Czarna Wieś, Zwierzyniec (Sikornik i Kopiec Kościuszki), Półwsie Zwierzynieckie (Błonia), Nowy Świat (Kossakówka), Dębniki, Zakrzówek (okolice Ronda Grunwaldzkiego; Krakowski Fiord), Pychowice, Kostrze i Bodzów, Podgórze (Wzgórze Lasoty; Kopiec Krakusa).

148 Część XIV. Jesień 2013 c.d. Wola Duchacka (teren dawnego KL Płaszów; Park Duchacki i jego okolice), Prokocim, Płaszów Bagry, Piaski Wielkie, Rżąka, Rajsko, Kosocice, Krzyszkowice Chabrowe Wzgórze. Dodatek Migawki z Cmentarza Rakowickiego ( ) Część XV. Zima i przedwiośnie Planty, Wola Justowska i Las Wolski, Przegorzały, Zwierzyniec (Sikornik i Kopiec Kościuszki), Dębniki, Zakrzówek, Pychowice, Krowodrza, Grzegórzki, Rakowice Czyżyny i Mogiła Część XVI. Zima i przedwiośnie c.d. Podgórze (Zabłocie i Kopiec Krakusa), Płaszów (Bagry), Wola Duchacka (KL Płaszów i Park Duchacki), Prokocim, Piaski Wielkie, Rżąka, Krzyszkowice. Dodatek Migawki z Cmentarza Rakowickiego (c.d.) Część XVII. Wiosna Wawel, Kossakówka, Czarna Wieś, Zwierzyniec (Sikornik), Wola Justowska Las Wolski Półwsie Zwierzynieckie (Błonia), Dębniki, Zakrzówek, Czyżyny-Rakowice Część XVIII. Wiosna 2014 c.d. Płaszów - Bagry, Wola Duchacka, Prokocim, Piaski Wielkie, Łagiewniki, Borek Fałęcki, Kosocice, Barycz, Krzyszkowice, Wieliczka Część XIX. Lato Śródmieście - Planty, Piasek, Czarna Wieś, Kazimierz, Zakrzówek, Pychowice, Kobierzyn Część XX. Lato 2014 c.d. Podgórze, Płaszów - Bagry, Wola Duchacka, Wieliczka. Migawki z Cmentarza Rakowickiego i jego okolic Część XXI. Lato 2014 c.d. Wisła i jej sąsiedztwo, Rudawa i jej okolice, Wola Justowska (Las Wolski), Pychowice i Kobierzyn, Kostrze i Bodzów, Tyniec, Piekary, Płaszów (Bagry), Rżąka, Wieliczka Część XXII. Jesień Wzdłuż Wisły, Kossakówka, Śródmieście, Kazimierz, Piasek, Czarna Wieś (Park Jordana), Półwsie Zwierzynieckie (Błonia), Zwierzyniec (Sikornik), Wola Justowska, obrzeżem Lasu Wolskiego Część XXIII. Jesień 2014 c.d. Dębniki, Zakrzówek, Ludwinów, Pychowice Część XXIV. Jesień 2014 c.d. Podgórze, Płaszów (Bagry), Wola Duchacka, Prokocim, Piaski Wielkie, Rżąka, Borek Fałęcki i Łagiewniki, Wieliczka, Puszcza Niepołomicka.

149 Część XXV. Przedzimie Wola Justowska, Zwierzyniec(Sikornik), Półwsie Zwierzynieckie(Błonia), Kazimierz, Podgórze, Wola Duchacka, Prokocim, Rżąka, Piaski Wielkie, Kurdwanów Część XXVI. Zima 2014/2015. Śródmieście, Kazimierz, Piasek, Czarna Wieś (Park Jordana), Półwsie Zwierzynieckie (Błonia), Zwierzyniec (Sikornik), Dębniki, Zakrzówek (Skały Twardowskiego), Podgórze (Kopiec Krakusa), Wola Duchacka (dawny KL Płaszów i Park Duchacki), Płaszów (Bagry) Prokocim, Rżąka, Kosocice, Wieliczka Część XXVII. Przedwiośnie Śródmieście, Piasek, wzdłuż Rudawy, Zwierzyniec wzdłuż Wisły, Przegorzały, Bielany, Kryspinów, Aleksandrowice, Dębniki, Zakrzówek, Podgórze, Płaszów (Bagry), Wola Duchacka, Rżąka Część XXVIII. Wiosna Zabytkowe Śródmieście, Piasek, Półwsie Zwierzynieckie (Błonia), Wzdłuż Rudawy, Zwierzyniec (Sikornik), Wola Justowska i Las Wolski, Wzdłuż Wisły, Dębniki, Zakrzówek, Ludwinów, Pychowice Część XXIX. Wiosna 2015(c.d.) Podgórze, Wola Duchacka, Płaszów (Bagry), Prokocim, Piaski Wielkie, Rżąka, Łagiewniki, Borek Fałęcki, Kosocice, Krzyszkowice, Wieliczka Część XXX. Lato 2015 Śródmieście, Wesoła, Piasek, Półwsie Zwierzynieckie (Błonia), Zwierzyniec, Wola Justowska i Las Wolski, Dębniki, Zakrzówek, Ludwinów, Pychowice, Podgórze, Wola Duchacka, Płaszów (Bagry), Prokocim, Rżąka, Łagiewniki Część XXXI. Jesień Śródmieście i Wawel, Kleparz, Piasek, Półwsie Zwierzynieckie (Błonia), Czarna Wieś, Zwierzyniec, Wola Justowska i Las Wolski, Bielany, Kryspinów i Olszanica Część XXXII. Jesień 2015 (c.d.). Zakrzówek, Pychowice i okolica, Wola Duchacka, Płaszów (Bagry), Prokocim, Rżąka, Krzyszkowice, Wieliczka Część XXXIII. Przedzimie i zima 2015/2016. Zabytkowe Śródmieście, Kleparz, Piasek, Stradom i Kazimierz, Czarna Wieś, Półwsie Zwierzynieckie, Zwierzyniec, Wola Justowska i Las Wolski, Przegorzały, Bielany, Kryspinów, Dębniki, Zakrzówek, Pychowice Część XXXIV. Przedzimie i zima 2015/2016. c.d. Podgórze (kamieniołom Libana), Wola Duchacka (Park Duchacki i KL Płaszów), Bagry i stary Płaszów, Prokocim, Piaski Wielkie, Rżąka, Kosocice, Rajsko, Krzyszkowice.

150 Część XXXV. Wiosna Zabytkowe Śródmieście, Wesoła,Stradom, Wzdłuż Wisły od Ludwinowa do Dębnik, Piasek, Półwsie Zwierzynieckie (Błonia), Zwierzyniec, Bielany, Cmentarz Rakowicki, Czyżyny Część XXXVI. Wiosna 2016 (c.d.) Podgórze, Na styku Ludwinowa i Zakrzówka, Dębniki, Pychowice, Łagiewniki, Wola Duchacka, Płaszowskie Bagry, Prokocim, Rżąka, Kosocice, Barycz, Krzyszkowice, Wieliczka, Kłaj, Marszowice, Wola Zręczycka, Zagórzany. V. Drzwi krakowskich kamienic czynszowych i domów podmiejskich 1. Część I. Piasek i Nowy Świat Część II. Śródmieście, Stradom, Kazimierz, Wesoła, Dębniki i Podgórze 3. Część III. Śródmieście (c.d.), Piasek (c.d.), podmiejski Kraków Część IV. Śródmieście (c.d.), Kleparz, Wesoła (c.d.) Część V. Śródmieście, Piasek, Kleparz i Wesoła uzupełnienia Część VI. Wesoła, Stradom i Kazimierz (c.d.) oraz podmiejska Krowodrza Część VII. Piasek, Wesoła, Kazimierz i Podgórze uzupełnienia Część VIII. Piasek uzupełnienia. VI. Detale krakowskich czynszówek i domów. Wybrane drzwi i portale, klamki, okna i obramienia, witraże i figury naścienne. 1. Część I. Zabytkowe Śródmieście Część II. Kleparz, Stradom, Kazimierz, Wesoła, Piasek i Nowy Świat Część III. Kalejdoskop krakowski i Kraków podmiejski Część IV. Śródmieście, Wesoła, Kleparz, Piasek, Stradom, Podgórze, podmiejska Mogiła Część V. Śródmieście, Wesoła, Piasek, Nowy Świat, Czarna Wieś, Podgórze. Podmiejski Kraków: Zakrzówek i Wola Duchacka.

151 Część VI. Uzupełnienia: Śródmieście, Kleparz, Piasek i Podgórze. Podmiejski Kraków: Krowodrza, Nowa Wieś, Wola Justowska, Zwierzyniec, Zakrzówek, Ludwinów i Tyniec. VII. Krakowskie i podkrakowskie jeziora, stawy, rozlewiska i mokradła 1. Część I. Dawna plaża pod Wawelem, Planty, Bronowice Wielkie, Czarna Wieś, Błonia, Zwierzyniec, Mydlniki i Kryspinów, Zakrzówek, Ludwinów, pogranicze Pychowic i Bodzowa, pychowickie łąki, Przegorzały i Bielany, posolvay owskie stawy w Borku Fałęckim, okolice Bonarki, kamieniołom Libana, teren KL Płaszów, Bagry, nabrzeże Wisły w Rybitwach i Płaszowie, Dąbie, łąki mogilskie, Bieńczyce i Olsza Część II. Parki: w Nowym i Starym Prokocimiu, Wola Duchacka, Piaski Wielkie, Rżąka, Krzyszkowice, Rajsko, Kosocice, Barycz i Wieliczka. VIII. Liczne albumy o Krakowie i jego okolicach opublikowane na mojej stronie serwisu społecznościowego Facebook:

152 152 B. Opracowania dotyczące Ziemi Gdowskiej B.1. Sagi i historie rodzinne 1. Saga rodu Grabowskich z Bilczyc i Liplasa koło Gdowa. Edycja XIII Saga rodu Chanków i Kędrynów z Podolan i okolic Gdowa. Edycja VI uzup Szkic do historii badań nad drzewem genealogicznym rodu Chanków z Podolan i okolic Gdowa Notka o rodach: Kaletów Wójcioków, Augustynków Frysiów i Mrozowskich z Bilczyc koło Gdowa. Edycja VII. B.2 Albumy o Ziemi Gdowskiej I. Gdów i jego okolice odchodzący świat 1. Część I. Gdów, Bilczyce, Liplas, Podolany, Wola Zręczycka, Jaroszówka, Lipnica Murowana. Edycja II Część II. Gdów, Przebieczany, Marszowice, Jaroszówka, Kobylec, Klęczana, Wola Zręczycka Część III. Wiatowice, Niegowić, Marszowice, Bilczyce, Gdów, Grzybowa, Zręczyce, Wola Zręczycka, Klęczana, Łapanów, Szlak Papieski - odcinek od Klęczany do Łapanowa. Edycja II Część IV. Bilczyce, Gdów, Podolany, Wola Zręczycka i Zręczyce. Edycja II Część V. Bilczyce, Liplas, Niegowić, Gdów i Grzybowa Część VI. Zagórzany, Gdów, Podolany, Jaroszówka, Wieniec, Nieznanowice, Marszowice, Bilczyce i Łazany Część VII. Lednica Górna, Trąbki, Łazany Bilczyce, Gdów, Marszowice, Wola Zręczycka i Zagórzany Część VIII. Łazany, Gdów, Niegowić, Krakuszowice, Grodkowice, Klęczana, Kobylec i Łapanów 9. Część IX. Nieznanowice, Pierzchów, Cichawa. Szlak Papieski odcinek od Niegowici do granic Klęczany.