Leszek Grabowski. Dawne przedmieścia Krakowa. Część LXI. Wola Duchacka, Prokocim, Piaski Wielkie.

Transkrypt

1 Leszek Grabowski Dawne przedmieścia Krakowa. Część LXI. Wola Duchacka, Prokocim, Piaski Wielkie. Kraków 2014

2 2 Leszek Grabowski Dawne przedmieścia Krakowa. Część LXI. Wola Duchacka, Prokocim, Piaski Wielkie. Kraków Na prawach rękopisu Copyright by Leszek Grabowski Kraków 2014

3 3 Spis Treści 0. Wstęp 4 4 I. Wola Duchacka 5-27 II. Prokocim III. Piaski Wielkie Załącznik. Moje opracowania dostępne na forum MBC i artykuły opublikowane na łamach Głosu Wielickiego Fot. nr 1. Z Tomisławem Wasilewiczem i Andrzejem Śledziem podczas kręcenia reportażu o powojennej historii Wesołej Polany na Woli Justowskiej. ( )

4 4 0. Wstęp Rozdział XLI mego szkicownika fotograficznego: Dawne przedmieścia Krakowa ulatująca przeszłość, w którym dokumentuję zmiany zachodzące na obrzeżach Krakowa, zarówno jeśli idzie o dawną zabudowę, jak i krajobraz, a także gdzie rejestruję drobne obiekty kultu religijnego: kapliczki, figury i krzyże przydrożne, to kolejny spacer po dawnych podkrakowskich wsiach w jego południowym fragmencie: Woli Duchackiej (rozdział I fot. nr: 2-46), Prokocimiu (fot. nr:47-104) i Piaskach Wielkich (rozdział III fot. nr: ), włączonych do Krakowa w 1941 roku. O historii tych dawnych podkrakowskich wsi pisałem już w poprzednich opracowaniach z tego cyklu (patrz załącznik na końcu opracowania), więc nie będę powtarzał tych informacji. Na Woli Duchackiej, dawnej dzielnica LI (51), tradycyjna podmiejska zabudowa, głównie pochodząca z okresu międzywojennego, po części zachowała się jeszcze wzdłuż i wokół ulicy Malborskiej (fot. nr: 25-40), a jej relikty ostały się także przy ulicy Dauna i w jej sąsiedztwie (fot. nr: 42-46). Nadal w kształcie romantycznej ruiny znajduje się tzw. stary dwór Bemów, który wraz z przylegającym do niego dawnym parkiem, dziś zdziczałym i zakrzaczonym (fot. nr: 3-22), od początku 2013-go roku znalazł się na terenie parku miejskiego i trzeba mieć nadzieję, że obszar ten niedługo stanie się wizytówką tej części Krakowa. Prokocim, to dawna L (50) dzielnica naszego miasta. Jego najstarsza podmiejska zabudowa koncentruje się dziś głównie wzdłuż i wokół głównych jego traktów drożnych (oprócz oczywiście ulicy Wielickiej), tworzących dziś ulice: Bieżanowską (dawniej Piłsudskiego) fot. nr: i Ściegiennego (fot. nr ). Ciekawą galerią zabudowy z początku XX-go wieku nadal pozostaje ulica Morawiańskiego, kiedyś ruchliwa droga wiodąca do stacji kolejowej w Prokocimiu (fot. nr: 89-97). Od pewnego czasu dokumentuję też zmiany zachodzące w otoczeniu pałacu Wodzickich-Grodzickich-Jerzmanowskich i dawnego folwarku Erazma Jerzmanowski, zlokalizowanego Na Wrzosach, gdzie w sąsiedztwie pętli tramwajowej, tuż przy granicy z Parkiem Anny i Erazma Jerzmanowskich, na byłych gruntach augustiańskich powstaje wielkie osiedle mieszkaniowe, które zniszczy idylliczny nastrój tego zakątka miasta (fot. nr: 65-85). Piaski Wielkie, dawna LII (52) dzielnica miasta, to nadal wyjątkowo bogata przestrzeń, jeśli idzie o zachowane do dziś relikty podmiejskiej zabudowy i przydrożne: kapliczki, figury oraz krzyże. Tym razem znów koncentruję się na ich peryferyjnym kiedyś przysiółku Podlesie i jego sąsiedztwie, obszarze zlokalizowanym w obrębie ulic: Szpakowej i Spornej, Błotnej, Sadka, Mokrej i Kliniec (fot. nr: ). Na końcu raz jeszcze rejestruję zmiany, jakie zachodzą na styku: Prokocimia, Piasków Wielkich i Rżąki, na obszarze ograniczonym ulicami: Mokrą, Czajną, Obronną, Kostaneckiego i Rżącką (fot. nr: ), gdzie bezlitośnie wdziera się nowa zabudowa, która niszczy dawny, rolniczy charakter tego podkrakowskiego przedmieścia, sielskiego i cichego. Zapraszam na podróż po odchodzącym świecie południowych obrzeży Krakowa.

5 5 I. Wola Duchacka Fot. nr 2. Początkowy fragment ulicy Estońskiej, czyli dawna droga dojazdowa do dworu na Woli Duchackiej. ( )

6 6 Fot. nr 3. Ruina zabudowań gospodarczych na wysokości tzw. Nowego Dworu. ( ) Fot. nr 4 (4-14). Tzw. Stary Dwór Bemów, formalnie zlokalizowany przy ulicy Mochnackiego 71. Widoki od strony wejścia (fot. nr: 4-8). ( )

7 7 Fot. nr 5. ( ) Fot. nr 6. ( )

8 8 Fot. nr 7. ( ) Fot. nr 8. ( )

9 9 Fot. nr 9 (9-14). Widoki Starego Dworu od strony parku. ( ) Fot. nr 10. Ruina zabudowań gospodarczych przylegających do dworu. ( )

10 10 Fot. nr 11. ( ) Fot. nr 12. ( )

11 11 Fot. nr 13. ( ) Fot. nr 14. ( )

12 12 Fot. nr 15 (15-18). Dzikie piękno Parku Duchackiego. ( ) Fot. nr 16. ( )

13 13 Fot. nr 17. ( ) Fot. nr 18. ( )

14 14 Fot. nr 19 (19-20). Podworski staw. ( ) Fot. nr 20. ( )

15 15 Fot. nr 21 (21-22). Kolejna ruina zabudowań gospodarczych w sąsiedztwie stawu. ( ) Fot. nr 22. ( )

16 16 Fot. nr 23 (23-24). Ciągle dzikie zarośla na przestrzeni pomiędzy ulicami: Macedońską i Malborską widok ze skrzyżowania ulic: Macedońskiej i Czarnogórskiej. ( ) Fot. nr 24. ( )

17 17 Fot. nr 25. Wspomniane powyżej zarośla ujęte ze styku ulic: Macedońskiej i Serbskiej. ( ) Fot. nr 26 (26-29). Trudno dostępna posesja przy ulicy Pierackiego (nr 16?). ( )

18 18 Fot. nr 27. Urokliwy stawek ukryty pośród zarośli. ( ) Fot. nr 28 (28-29). Budynek gospodarczy przylegający do stawu. ( )

19 19 Fot. nr 29. ( ) Fot. nr 30 (30-31). Posesja Persów przy ulicy Malborskiej 124. ( )

20 20 Fot. nr 31. ( ) Fot. nr 32 (32-33). Podmiejska chatka z ulicy Malborskiej 114. ( )

21 21 Fot. nr 33. ( ) Fot. nr 34. W klimacie przedwojennych Piasków podmiejski domek z ulicy Malborskiej 84. ( )

22 22 Fot. nr 35. Inny podmiejski oryginał z ulicy Malborskiej 80. ( ) Fot. nr 36. Zamurowane, dawne pomieszczenie sklepowe bądź usługowe w narożu ulic: Malborskiej (nr 52) i Heltmana. ( )

23 23 Fot. nr 37. Powojenny klimat Woli murowany domek z ulicy Malborskiej 47. ( ) Fot. nr 38 (38-39). Pewnie ponad stuletnia chałupa z ulicy Malborskiej 37. ( )

24 24 Fot. nr 39. ( ) Fot. nr 40. Agonia murowanego domku z ulicy Malborskiej 36. ( )

25 25 Fot. nr 41. Dawny teren ogródków działkowych, zlokalizowany pomiędzy ulicami: Nadzieja i Nowosądecką. ( ) Fot. nr 42 (42-43). Tył ruiny podmiejskiego domku z ulicy Nadzieja (nr 9?). ( )

26 26 Fot. nr 43. ( ) Fot. nr 44 (44-45). W klimacie powojennego przedmieścia posesja z ulicy Dauna 107. ( )

27 27 Fot. nr 45. ( ) Fot. nr 46. Niewielka chatka z ulicy Nowosądecka 2, ukryta w głębi ogrodu. ( )

28 28 II. Prokocim Fot. nr 47 (47-49). Podmiejski oryginał z ulicy Niedzickiej 6. ( ) Fot. nr 48. ( )

29 29 Fot. nr 49. Urokliwy i ciągle zadbany ganek. ( ) Fot. nr 50 (50-51). (Kiedyś) modernistyczna willa z Alei Dygasińskiego 3. ( )

30 30 Fot. nr 51. Oryginalne okna. ( ) Fot. nr 52. Początkowa zabudowa ulicy Bieżanowskiej (nr 1), dawnej ulicy Piłsudskiego. ( )

31 31 Fot. nr 53 (53-56) Resztki galicyjskiej zabudowy Prokocimia posesja przy ulicy Bieżanowskiej 9. ( ) Fot. nr 54. Zabudowania ulicy Bieżanowskiej o nr: 9 i 11 sprzed pięciu lat. ( )

32 32 Fot. nr 55. Dziś pozostała już tylko chatka pod nr 9, po części zresztą przebudowana. ( ) Fot. nr 56. Dawny ganek. ( )

33 33 Fot. nr 57 (57-58). Budynek gospodarczy z ulicy Kolejowej 2 widok od strony ulicy Braci Gierymskich. ( ) Fot. nr 58. Widok od strony podwórka. ( )

34 34 Fot. nr 59 (59-60). Galicyjska duchem kamieniczka z ulicy Braci Gierymskich 4. ( ) Fot. nr 60. Oryginalna okna parteru. ( )

35 35 Fot. nr 61. Podmiejska w swym wyglądzie ulica Braci Gierymskich widok z ulicy Legionów. ( ) Fot. nr 62. Parterowy domek z ulicy Legionów (nr 3?). ( )

36 36 Fot. nr 63. Domek z ulicy Braci Gierymskich 16. ( ) Fot. nr 64. Ulica Braci Gierymskich widok od strony torów kolejowych. ( )

37 37 Fot. nr 65. Prawie gotowe blokowisko przy parku w starym Prokocimiu widok z ulicy Facimiech. ( ) Fot. nr 66. Ponad pętlą tramwajową w starym Prokocimiu w stronę zabudowań dawnego majątku Jerzmanowskich. ( )

38 38 Fot. nr 67. Właśnie trwa zabudowa terenu dawnych zakładów zabawkowych przy ulicy Polonijnej widok od strony parku. ( ) Fot. nr 68 (68-69). Dawna aleja dojazdowa do majątku: Wodzickich Jerzmanowskich od strony ulicy Wielickiej. ( )

39 39 Fot. nr 69. ( ) Fot. nr 70. Nowe osiedle widok przez wyszczerbienie w alei dojazdowej. ( )

40 40 Fot. nr 71 (71-74). Dawny folwark Na Wrzosach, dziś już opuszczony przez zakład pierzarski firmy ANIMEX; widok od strony Alei Dygasińskiego. ( ) Fot. nr 72 (72-73). Zabudowania wewnątrz dziedzińca. ( )

41 41 Fot. nr 73. ( ) Fot. nr 73. Budynek hodowlany od strony ulicy Żniwnej. ( )

42 42 Fot. nr 75. Końcowy fragment Alei Dygasińskiego. ( ) Fot. nr 76. Widok na moloch nowego osiedla od strony ulicy Górników. ( )

43 43 Fot. nr 77. Eklektyczna wieża ciśnień, ponad 100-letnie dzieło wykonane na zlecenie Erazma Jerzmanowskiego. ( )

44 44 Fot. nr 78 (78-79). Budynek tzw. czworaków, wybudowany w 1894 roku. ( ) Fot. nr 79. ( )

45 45 Fot. nr 80 (80-81). Fasada pałacu Wodzickich-Grodzickich-Jerzmanowskich od strony parku. ( ) Fot. nr 81. ( )

46 46 Fot. nr 82. Jakby nieco pochylona wieża ciśnień ujęta od strony parku. ( )

47 47 Fot. nr 83. Współczesna otulina Parku Jerzmanowskich w sąsiedztwie kaplicy. ( ) Fot. nr 84 (84-85). Nowe osiedle mieszkaniowe, które niemal wpełza na teren parku. I gdzie tu dawna intymność tego miejsca? ( )

48 48 Fot. nr 85. ( ) Fot. nr 86 (86-88). Sceneria Prokocimia w okolicy ulicy Nad Potokiem. ( )

49 49 Fot. nr 87. Ruina starej chatki z (dawnej) ulicy Jesiennej 5. ( ) Fot. nr 88. ( )

50 50 Fot. nr 89 (89-90). Fragment przedwojennej zabudowy Prokocimia w narożu ulic: Bieżanowskiej i Morawiańskiego. ( ) Fot. nr 90. ( )

51 51 Fot. nr 91 (91-92). Zapewne blisko stuletnia willa z ulicy Morawiańskiego 6. ( ) Fot. nr 92. ( )

52 52 Fot. nr 93 (93-95). Eklektyczno-modernistyczna willa z ulicy Morawiańskiego 12. ( ) Fot. nr 94. Naroże z ulicą Małkowskiego. ( )

53 53 Fot. nr 95. ( ) Fot. nr 96. W przedwojennym klimacie ulicy Morawiańskiego (nr 16). ( )

54 54 Fot. nr 97. Dawny domek dróżnika przy ulicy końcu Morawiańskiego (nr 25?). ( ) Fot. nr 98 (98-101). Urokliwy domek podmiejski z ulicy Ściegiennego 41. ( )

55 55 Fot. nr 99. ( ) Fot. nr 100. ( )

56 56 Fot. nr 101. Widok od strony podwórka. ( ) Fot. nr 102. Chatka z ulicy Żabiej 7. ( )

57 57 Fot. nr 103. Prokocimska zagroda z ulicy Ściegiennego 54a widok z ulicy Żabiej. ( ) Fot. nr 104. Barwny domek z ulicy Żabiej 5. ( )

58 58 III. Piaski Wielkie Fot. nr 105 ( ). Nowy krzyż z ulicy Podedworze, który zastąpił stary; nie zadbano jednak o odtworzenie dawnych napisów. W tle ulica Bochenka. ( ) Fot. nr 106. ( )

59 59 Fot. nr 107. ( ) Fot. nr 108 ( ). Stary krzyż, który znikł w 2013 roku. ( )

60 60 Fot. nr 109. ( ) Fot. nr 110. ( )

61 61 Fot. nr 111. Na nowym krzyżu zabrakło starego napisu: A.D Było to wspomnienie dawnej misji, wszak sam krzyż miał o wiele starszą metrykę istniał już w okresie międzywojennym, a może był nawet jeszcze starszy. ( )

62 62 Fot. nr 112. Nowe blokowisko na styku ulic: Spornej i Szpakowej. ( ) Fot. nr 113. Ślepe zakończenie ulicy Szpakowej. ( )

63 63 Fot. nr 114 ( ). Zagroda przy ulicy Szpakowej 3. ( ) Fot. nr 115 (15-116). Podmiejski domek ze świata dawnych Piasków. ( )

64 64 Fot. nr 116. ( ) Fot. nr 117 ( ). Figura św. Floriana na cyplu utworzonym przez ulice: Szpakową i Sadka. ( )

65 65 Fot. nr 118. ( ) Fot. nr 119. Fundatorowie (figury): Felin (Feliks?) i Franciszka Świątek. ( )

66 66 Fot. nr 120 ( ). Szczelnie ukryty za żywopłotem podmiejski domek z ulicy Błotnej 2. ( ) Fot. nr 121. ( )

67 67 Fot. nr 122 ( ). Sielski klimat Piasków wokół domku przy ulicy Błotnej 14. ( ) Fot. nr 123. ( )

68 68 Fot. nr 124 ( ). Tradycyjna zabudowa Piasków we fragmencie ulicy Sadka o nr: ( ) Fot. nr 125. Chałupa z ulicy Sadka 14. ( )

69 69 Fot. nr 126 ( ). Oryginalny dom z ulicy Sadka 12. ( ) Fot. nr 127. ( )

70 70 Fot. nr 128. Widok od strony ogrodu. ( ) Fot. nr 129 ( ). Oryginalny ganek. ( )

71 71 Fot. nr 130. ( ) Fot. nr 131 ( ). Ruina domku z ulicy Mokrej (nr 26?). ( )

72 72 Fot. nr 132. ( ) Fot. nr 133. ( )

73 73 Fot. nr 134 ( ). Drewniany ganek od strony podwórka. ( ) Fot. nr 135. ( )

74 74 Fot. nr 136 ( ). Fragment ulicy Mokrej w sąsiedztwie uliczki Kliniec. ( ) Fot. nr 137. ( )

75 75 Fot. nr 138. ( ) Fot. nr 139 ( ). Podmokłe tereny w pasie między ulicami: Mokrą i Kliniec. ( )

76 76 Fot. nr 140. ( ) Fot. nr 141 ( ). Zabudowa peryferyjnej ulicy Kliniec we fragmencie o numerach: ( )

77 77 Fot. nr 142. ( ) Fot. nr 143. ( )

78 78 Fot. nr 144. ( ) Fot. nr 145. ( )

79 79 Fot. nr 146 ( ). Dawna zagroda na styku ulic: Mokrej i Sadka (nr 29). ( ) Fot. nr 147. Właśnie trwa przebudowa międzywojennego domu. ( )

80 80 Fot. nr 148 ( ). Widoki z ulicy Sadka, z akademikami UJ przy ulicy Badurskiego w tle. ( ) Fot. nr 149. ( )

81 81 Fot. nr 150. Nieco już przebudowana stara stodoła. ( ) Fot. nr 151. Widok zagrody od strony ulicy Mokrej. ( )

82 82 Fot. nr 52 ( ). Krzywa kapliczka przy ulicy Mokrej. ( ) Fot. nr 153. ( )

83 83 Fot. nr 154. ( ) Fot. nr 155. ( )

84 84 Fot. nr 156. Końcowy fragment ulicy Mokrej. ( )

85 85 Fot. nr 157. Stara stodoła na styku ulic: Mokrej i Tyranowskiego ( ) Fot. nr 158. Dawne pola uprawne z pogranicza: Piasków Wielkich, Prokocimia i Rżąki; cypel na styku ulic: Obronnej i Kostaneckiego w oczekiwaniu na zabudowę. ( )

86 86 Fot. nr 159( ). Dawne pola uprawne zlokalizowane pomiędzy ulicami: Mokrą, Czajną i Obronną tu widok od strony ulicy Czajnej w stronę kompleksu Wydziału Farmacji UJ i fortu nr 50 Prokocim. ( ) Fot. nr 160. Widok od strony ulicy Mokrej w stronę ulicy Czajnej. ( )

87 87 Fot. nr 161 ( ). Widok w stronę akademików UJ przy ulicy Badurskiego. ( ) Fot. nr 162. ( )

88 88 Fot. nr 163. Widok w stronę nowopowstałych wieżowców przy ulicy Bochenka. ( ) Fot. nr 164 ( ). Resztki tradycyjnej zabudowy Piasków Wielkich pomiędzy ulicami: Czajną i Obronną. ( )

89 89 Fot. nr 165 ( ). Zagroda (nominalnie) przy ulicy Czajnej 16. ( ) Fot. nr 166. Chyląca się ku upadkowi rozległa stodoła. ( )

90 90 Fot. nr 167. Z wieżą kościoła parafialnego przy ulicy Cechowej w tle. ( ) Fot. nr 168. Dawne pola uprawne, dziś ugory gotowe pod zabudowę - widok z ulicy Obronnej w stronę rżąckich ugorów. ( )

91 91 Fot. nr 169 ( ). Kiedyś na kompletnym odludziu, dziś już szybko otaczany przez nowe wille, domek z ulicy Obronnej 23a?, graniczący z rżąckimi ugorami. ( ) Fot. nr 170. ( )

92 92 Fot. nr 171. ( ) Fot. nr 172 ( ). Tyły zabudowy ulicy Rżąckiej o numerach: widoki z rżąckich ugorów. ( )

93 93 Fot. nr 173. ( ) Fot. nr 174. Z wieżą rurociągu Raba w tle. ( )

94 94 Moje opracowania dostępne na forum Małopolskiej Biblioteki Cyfrowej i Europeany oraz artykuły opublikowane na łamach Głosu Wielickiego LESZEK GRABOWSKI (1953) leszek.grabowski@interia.pl Facebook: Grabowski/ Na wzniesieniu nad dawnym kamieniołomem Libana. W tle Kopiec Krakusa i Mój Kraków.

95 95 A. Opracowania dotyczące Krakowa A.1. Wspomnienia 1. Obraz Krakowa lat 60-tych we wspomnieniach z dzieciństwa. Edycja XII uzup Moja przygoda z Technikum Energetycznym w Krakowie w latach Edycja VI. A.2. Fotografie archiwalne 1. Kraków i jego okolice w fotografii z lat Kraków i Małopolska w fotografii z końca XX-go wieku. A.3. Albumy o Krakowie I. Współczesny Kraków w klimacie z fotografii Ignacego Kriegera. 1. Część I. Stare Miasto Część II. Kazimierz, Stradom i Podgórze Część III. Obrzeża Starego Miasta i dawne przedmieścia. Kleparz, Biały Prądnik, Krowodrza, Piasek, Nowy Świat, Zwierzyniec i Półwsie, Dębniki, Wesoła, Grzegórzki, Wola Duchacka, Prokocim Część IV. Uzupełnienia. Śródmieście, Piasek, Wesoła, Stradom, Kazimierz i Podgórze. Edycja II Część V. Uzupełnienia krakowski kalejdoskop. Śródmieście, Kleparz, Wesoła, Piasek, Nowy Świat, Półwsie i Zwierzyniec, Stradom, Kazimierz, Podgórze.

96 96 II. Podglądanie starego Krakowa. 1. Część I. Zabytkowe Śródmieście. Wokół Rynku Głównego. Kwiecień 2009 lipiec Część II. Zabytkowe Śródmieście. Dawny Okół i jego przedpole. Kwiecień 2009 lipiec Część III. Wawel i jego okolice, Stradom i Kazimierz. Kwiecień 2009 sierpień Część IV. Podgórze. Przekrój przez rok Kwiecień 2009 lipiec Część V. Podgórze. Sierpień 2010 czerwiec Kamieniołom Libana w marcu III. Dawne przedmieścia Krakowa - ulatująca przeszłość. 1. Część I. Bieżanów, Prokocim, Wola Duchacka. Edycja II Część II. Piaski Wielkie, Kurdwanów, Jugowice Część III. Zakrzówek, Dębniki, Ludwinów Część IV. Zwierzyniec i Półwsie, Przegorzały, Wola Justowska, Czarna Wieś i Kawiory Część V. Łęg, Mogiła, Krzesławice, Bieńczyce. Edycja II 6. Część VI. Uzupełnienia: Prokocim, Wola Duchacka, Rżąka, Piaski Wielkie, Ludwinów, Zakrzówek, Dębniki i Mogiła. Edycja II Część VII. Bronowice Małe i Wielkie, Krowodrza i Biały Prądnik. Edycja II 8. Część VIII. Płaszów, Kosocice i Rajsko Część IX. Uzupełnienia (cd): Bieńczyce, Mogiła, Łęg, Prokocim, Wola Duchacka i Piaski Wielkie Część X. Kobierzyn i Skotniki, Tyniec i Pychowice

97 Część XI. Spacer po południowych i zachodnich obrzeżach Krakowa. Mogiła, Bieżanów, Prokocim i Piaski Wielkie, Wola Duchacka i Kurdwanów, Swoszowice i Jugowice, Łagiewniki, Zakrzówek, Czarna Wieś i Bronowice Małe, Nowa Wieś i Krowodrza Część XII. Biały Prądnik (cd), Czerwony Prądnik, Czyżyny, Rakowice, Mistrzejowice, Zesławice, Grębałów, Bieńczyce (cd), Krzesławice (cd) i Piaski Wielkie (cd) Część XIII. Uzupełnienia: Bieżanów, Rajsko, Swoszowice, Łagiewniki i Pychowice Część XIV. Uzupełnienia: Mogiła, Krzesławice, Rakowice (Wieczysta) i Prokocim Część XV. Czarna Wieś i Kawiory, Wola Justowska i Las Wolski, Półwsie Zwierzynieckie, Zwierzyniec oraz Dębniki i Zakrzówek w zimowej szacie Część XVI. Mogiła (cd), Bronowice Małe (cd), Łobzów, Zakrzówek (cd) i Skotniki Część XVII. Górka Narodowa, Witkowice i Biały Prądnik. Mini dodatekprzykłady dawnego budownictwa wiejskiego z terenu Ziemi Krakowskiej i Polski Południowej Część XVIII. Zwierzyniec (Salwator), Wola Duchacka, Pychowice, Bodzów i Kostrze, Rżąka. Krakowskie i podkrakowskie krajobrazy Część XIX. Umykające krakowskie i podkrakowskie krajobrazy: Bonarka, Płaszów i Podgórze, Prokocim Stary i Nowy, Rżąka, Krzyszkowice, Kosocice i Piaski Wielkie Dawne przedmieścia Krakowa ulatująca przeszłość (część XX). Stara Mogiła, Mydlniki, Chełm i Wola Justowska Część XXI. Umykające krakowskie i podkrakowskie krajobrazy (cd). Łęg, Dębniki, Zakrzówek Część XXII. Umykające krakowskie i podkrakowskie krajobrazy (cd). Wola Duchacka, Piaski Wielkie, Rżąka i Łagiewniki Część XXIII. Umykające krakowskie i podkrakowskie krajobrazy (cd). Zwierzyniec (Salwator i Sikornik) i Las Wolski Część XXIV. Umykające krakowskie i podkrakowskie krajobrazy (cd). Rybitwy, Płaszów, Rżąka, Piaski Wielkie, Wola Duchacka i Zakrzówek.

98 Część XXV. Wola Duchacka, Płaszów, Łagiewniki i Małe Bronowice(cd) Część XXVI. Wola Duchacka, Prokocim, Zwierzyniec, Czarna Wieś i Wola Justowska. Umykające krakowskie i podkrakowskie krajobrazy (cd) Część XXVII. Grzegórzki, Dąbie, Płaszów, Jugowice i Swoszowice Część XXVIII. Jesienny rekonesans po południowych przedmieściach Krakowa Płaszów, Wola Duchacka, Prokocim, Rżąka i Piaski Wielkie Część XXIX. Jesienny rekonesans po ginącym świecie: Ludwinowa, Zakrzówka i Dębnik Część XXX. Zimowa sceneria dawnych przedmieść Krakowa: Krowodrza, Nowa i Czarna Wieś, Zwierzyniec, Bielany, Dębniki i Piaski Wielkie Część XXXI. Łobzów, Krowodrza, Zakrzówek, Pychowice, Łagiewniki i Rżąka Część XXXII. Zwierzyniec, Czarna i Nowa Wieś oraz Łobzów Część XXXIII. Sikornik, Las Wolski, Bielany i Przegorzały Część XXXIV. Stary Prokocim, Piaski Wielkie (Świątniki, Podedworze i Podlesie), Wola Duchacka, Rżąka, obrzeże Płaszowa i Podgórza Część XXXV. Wola Duchacka, Kosocice i Barycz, Płaszów, Rybitwy, Bieńczyce i Olsza Część XXXVI. Wiosenny rekonesans po południowych obrzeżach miasta. Płaszów (Bagry), Stary Prokocim, Wola Duchacka, Piaski Wielkie, Kurdwanów, Kosocice, Łagiewniki, Zakrzówek, Dębniki, Półwsie i Zwierzyniec Część XXXVII. Wola Justowska i Las Wolski, Półwsie i Zwierzyniec, Łagiewniki, Jugowice, Rajsko i Kosocice Część XXXVIII. Wola Duchacka, Piaski Wielkie i Prokocim Część XXXIX. Borek Fałęcki, Bonarka, Dębniki, Zakrzówek, Półwsie i Zwierzyniec, były Obóz Koncentracyjny Płaszów Część XL. Czyżyny, Rybitwy i Ludwinów.

99 Część XLI. Warszawskie, Krowodrza, Nowa Wieś, Czarna Wieś, Półwsie i Zwierzyniec, Kurdwanów i Borek Fałęcki Część XLII. W zimowej scenerii Pleszowa i Mogiły Część XLIII. W jesiennej i zimowej scenerii: Woli Duchackiej, Piasków Wielkich i Rżąki Część XLIV. W jesiennym i zimowym klimacie Prokocimia Część XLV. Płaszów, Olsza i Rakowice Część XLVI. Raz jeszcze Zwierzyniec Część XLVII. Wzdłuż tradycyjnego Zakrzówka i wokół Skał Twardowskiego Część XLVIII. Krowodrza, Półwsie Zwierzynieckie, Zwierzyniec i Sikornik, Wola Justowska i Las Wolski, Dębniki, Zakrzówek, Łagiewniki Część XLIX. Podgórze okolice Bonarki i kamieniołom Libana, teren KL Płaszów na skraju Woli Duchackiej, Wola Duchacka, Prokocim, Piaski Wielkie, Jugowice, Kurdwanów, Kosocice, Rajsko i Barycz Część L. Borek Fałęcki, Kobierzyn, Skotniki i Pychowice Część LI. Stary Płaszów i Bagry, Prokocim, Bieżanów, Piaski Wielkie Część LII. Zakrzówek i Skały Twardowskiego, Wola Duchacka, teren dawnego KL Płaszów i jego obrzeże, Podgórze Kopiec Krakusa, Mały Płaszów i Rybitwy, Bieżanów Część LIII. Krakowski kalejdoskop: Zakrzówek, Borek Fałęcki, Łagiewniki, Kurdwanów, Wola Duchacka, Prokocim, Piaski Wielkie, Kosocice Część LIV. Krowodrza, Łobzów, Nowa Wieś, Czarna Wieś i Zwierzyniec Część LV. Zakrzówek, Ludwinów, Wola Duchacka, Piaski Wielkie i Prokocim Część LVI. Krowodrza, Czarna Wieś, Zwierzyniec, Półwsie Zwierzynieckie, Wola Duchacka, Prokocim, Piaski Wielkie, Rajsko Część LVII. Krzesławice, Dębniki, Zakrzówek, Ludwinów

100 Część LVIII. Łagiewniki, Płaszów, (Przedmieście) Warszawskie Część LIX. Wola Duchacka, Prokocim, Piaski Wielkie, Rżąka, Rajsko Część LX. Wola Justowska, Zwierzyniec, Półwsie Zwierzynieckie (Błonia), Czarna Wieś, Nowy Świat (Kossakówka), Dębniki, Zakrzówek, Bodzów. IV. Krakowskie panoramy i widoki 1. Część I. Wiosna Część II. Lato Część III. Jesień Część IV. Zima 2011/ Część V. Wiosna Część VI. Lato Część VII. Jesień Część VIII. Ostatnia zima rżąckiego uroczyska, czyli przykład symbiozy człowieka i przyrody po krakowsku Część IX. Zima 2012/13. Krowodrza, Łobzów, Nowa Wieś, Czarna Wieś, Zwierzyniec, Zakrzówek, Ludwinów, Podgórze (Kopiec Krakusa), Wola Duchacka, Piaski Wielkie, Rajsko, Prokocim i Płaszów (Bagry) Część X. Przedwiośnie Edycja II. Krowodrza, Nowa i Czarna Wieś, Zwierzyniec, Podgórze, Wola Duchacka, Borek Fałęcki, Płaszów, Piaski Wielkie, Rżąka, Krzyszkowice Część XI. Wiosna Rondo Mogilskie, wokół Wisły, Zwierzyniec, Półwsie Zwierzynieckie, Zakrzówek Skały Twardowskiego, Podgórze Kopiec Krakusa, Las Bonarka, Płaszów - Bagry, Wola Duchacka, Prokocim, Piaski Wielkie, rżąckie ugory, Rajsko, Krzyszkowice Część XII. Lato Kopiec Piłsudskiego, Las Wolski, podnóże Kopca Kościuszki, Skały Twardowskiego, dębnicki brzeg Wisły, Krzesławice, Płaszów Bagry, Wola Duchacka (teren dawnego KL Płaszów i Park Duchacki), Piaski Wielkie, rżąckie ugory, Kosocice, Krzyszkowice

101 101 V. Drzwi krakowskich kamienic czynszowych i domów podmiejskich 1. Część I. Piasek i Nowy Świat Część II. Śródmieście, Stradom, Kazimierz, Wesoła, Dębniki i Podgórze 3. Część III. Śródmieście (cd.), Piasek (cd.), podmiejski Kraków Część IV. Śródmieście (cd.), Kleparz, Wesoła (cd.) Część V. Śródmieście, Piasek, Kleparz i Wesoła uzupełnienia Część VI. Wesoła, Stradom i Kazimierz (cd.) oraz podmiejska Krowodrza Część VII. Piasek, Wesoła, Kazimierz i Podgórze uzupełnienia Część VIII. Piasek uzupełnienia. VI. Detale krakowskich czynszówek i domów. Wybrane drzwi i portale, klamki, okna i obramienia, witraże i figury naścienne. 1. Część I. Zabytkowe Śródmieście Część II. Kleparz, Stradom, Kazimierz, Wesoła, Piasek i Nowy Świat Część III. Kalejdoskop krakowski i Kraków podmiejski.

102 102 VII. Krakowskie i podkrakowskie jeziora, stawy, rozlewiska i mokradła 1. Część I. Dawna plaża pod Wawelem, Planty, Bronowice Wielkie, Czarna Wieś, Błonia, Zwierzyniec, Mydlniki i Kryspinów, Zakrzówek, Ludwinów, pogranicze Pychowic i Bodzowa, pychowickie łąki, Przegorzały i Bielany, posolvay owskie stawy w Borku Fałęckim, okolice Bonarki, kamieniołom Libana, teren KL Płaszów, Bagry, nabrzeże Wisły w Rybitwach i Płaszowie, Dąbie, łąki mogilskie, Bieńczyce i Olsza Część II. Parki: w Nowym i Starym Prokocimiu, Wola Duchacka, Piaski Wielkie, Rżąka, Krzyszkowice, Rajsko, Kosocice, Barycz i Wieliczka. VIII. Liczne albumy o Krakowie i jego okolicach opublikowane na mojej stronie serwisu społecznościowego Facebook:

103 103 B. Opracowania dotyczące Ziemi Gdowskiej B.1. Sagi i historie rodzinne 1. Saga rodu Grabowskich z Bilczyc i Liplasa koło Gdowa. Edycja IX uzup Saga rodu Chanków i Kędrynów z Podolan i okolic Gdowa. Edycja VI 3. Szkic do historii badań nad drzewem genealogicznym rodu Chanków z Podolan i okolic Gdowa Notka o rodach: Kaletów Wójcioków, Augustynków Frysiów i Mrozowskich z Bilczyc koło Gdowa. Edycja V uzup. B.2 Albumy o Ziemi Gdowskiej I. Gdów i jego okolice odchodzący świat 1. Część I. Edycja II. Gdów, Bilczyce, Liplas, Podolany, Wola Zręczycka, Jaroszówka, Lipnica Murowana Część II. Gdów, Przebieczany, Marszowice, Jaroszówka, Kobylec, Klęczana, Wola Zręczycka Część III. Edycja II. Wiatowice, Niegowić, Marszowice, Gdów i inne. Szlak Papieski odcinek od Klęczany do Łapanowa Część IV. Edycja II. Bilczyce, Gdów, Podolany, Wola Zręczycka i Zręczyce Część V. Bilczyce, Liplas, Marszowice, Gdów i Grzybowa Część VI. Zagórzany, Gdów, Podolany, Jaroszówka, Wieniec, Nieznanowice, Marszowice, Bilczyce i Łazany Część VII. Lednica Górna, Trąbki, Łazany Bilczyce, Gdów, Marszowice, Wola Zręczycka i Zagórzany Część VIII. Łazany, Gdów, Niegowić, Krakuszowice, Grodkowice, Klęczana, Kobylec i Łapanów 9. Część IX. Nieznanowice, Pierzchów, Cichawa. Szlak Papieski odcinek od Niegowici do granic Klęczany Część X. Edycja II. Łazany, Bilczyce, Gdów, Pierzchów, Niegowić i Wiatowice.

104 Część XI. Jawczyce, Liplas, Gdów, Wola Zręczycka, Kobylec; wybrane archiwalia Część XII. Gdów, Marszowice, Jaroszówka, Kobylec; kilka wyburzonych już chałup z Gdowa, Marszowic i Kobylca. C. Opracowania dotyczące Ziemi Krakowskiej. I. Dawny świat okolic Krakowa C.1. Albumy o Ziemi Krakowskiej 1. Część I. Dobczyce i Dziekanowice Część II. Wieliczka i Rożnowa Część III. Wieliczka i jej okolice (cd). Wieliczka, Czarnochowice, Lednica Górna, Przebieczany, Biskupice, Szczygłów, Surówki Zabłocie Część IV. Wieliczka i jej okolice (cd). Wieliczka, Krzyszkowice, Lednica Górna, Czarnochowice i Śledziejowice Część V. Łapanów i jego okolice. Łapanów, Kobylec, Jaroszówka, Szlak Papieski odcinek od Łapanów do Kobylca Część VI. Dobczyce i ich okolice (cd). Dobczyce i Kornatka 7. Część VII. Mozaika podkrakowska. Edycja II. Puszcza Niepołomicka i jej okolice, Brzesko Nowe, Pleszów, Kościelniki i Górka Kościelnicka, Zielonki, Korzkiew i ich okolice, Rudawa i jej okolice, Wola Zręczycka i Zagórzany, wokół Dobczyc i Podchybie koło Lanckorony. Dodatek Podkarpacie, okolice Rzeszowa: Świlcza, Mrowla i Bratkowice Część VIII. Bochnia i jej okolice. Ziemia Tarnowska. Edycja III. Bochnia, Łapczyca, Lipnica Murowana, Jasień Brzeski, Tarnów i Ładna. Cmentarze wojenne o okresu I-ej wojny światowej z okolic Tarnowa Część IX. Wieliczka i jej okolice (cd). Wokół centrum Wieliczki, Krzyszkowice oraz panoramy z Chabrowego Wzgórza, Śledziejowice i Kokotów Część X. Wieliczka i jej okolice (cd). Edycja II. Lednica Górna, wokół centrum Wieliczki, Krzyszkowice oraz panoramy z Chabrowego Wzgórza, krajobrazy wokół Baryczy.

105 Część XI. Bochnia i jej okolice (cd). Bochnia i Łapczyca Część XII. Wieliczka i jej okolice (cd). Rekonesans wokół wzgórza Pod Baranem Część XIII. Wieliczka i jej okolice (cd.). Migawki z Wieliczki. Jeszcze jeden spacer po dawnych Krzyszkowicach Część XIV. Edycja II. Wieliczka i jej okolice cd. Galicyjskiej Wieliczki ciąg dalszy, Wzgórze Kaim Część XV. Edycja II. Migawki z trasy: Staniątki, Niepołomice, Wola Batorska, Uście Solne, Szczurowa, Żabno, Ujście Jezuickie, Opatowiec, Gręboszów. Cmentarze wojenne i pomniki z okresu I-ej wojny światowej (cd.): Wola Batorska - Sitowiec, Biskupice Radłowskie, Otfinów, Ujście Jezuickie, Gręboszów. Okolice Brzeska i Tarnowa uzupełnienia. D. Przydrożne zabytki sztuki sakralnej z rejonów: Krakowa, jego okolic i Ziemi Krakowskiej I. Zabytkowe figury, kapliczki i krzyże przydrożne z rejonu Krakowa i jego okolic. 1. Część I. Dawne przedmieścia Krakowa i podkrakowskie wsie Część II. Centrum Krakowa w obrębie dawnego rdzenia austriackiej twierdzy Część III. Ziemia Krakowska. Wieliczka, Gdów, Dobczyce i ich okolice Część IV. Centrum Krakowa w obrębie dawnego rdzenia austriackiej twierdzy uzupełnienia Część V. Ziemia Krakowska cd. Wieliczka i jej okolice, Trąbki, Łazany, Gdów i jego okolice, Szlak Papieski: Niegowić Marszowice Klęczana - Kobylec - Łapanów, Łapanów i jego okolice, Niepołomice i ich okolice, Dołęga koło Szczurowej, Kościelniki, Bochnia i jej okolice, Dębno Tarnowskie, Żabno i jego okolice, Wola Pogórska.

106 106 E. Artykuły w Głosie Wielickim 1. Nr 1 (styczeń 2009) Odchodzący świat. 2. Nr 2 (luty 2009) Negatyw na szklanej płytce. 3. Nr 10 (październik 2009) Zapomniany mieszkaniec Bilczyc ; o Franciszku Augustynku Antonim Wichurze - w setną rocznicę jego narodzin. 4. Nr 12 (grudzień 2009) Bilczyce z lat mego dzieciństwa 5. Nr 1 (styczeń 2010) Bajeczna chałupa mojej babki z Bilczyc. Część Nr 2 (luty 2010) Bajeczna chałupa mojej babki z Bilczyc. Część Nr 3 (marzec 2010) Bajeczna chałupa mojej babki z Bilczyc. Część Nr 4 (kwiecień 2010) Gdów z lat mojego dzieciństwa - początku lat 60-tych XX-go wieku. Część Nr 5 (maj 2010) Gdów z lat mojego dzieciństwa - początku lat 60-tych XX-go wieku. Część Nr 6 (czerwiec 2010) Tradycja nazw i przezwisk z dawnych Bilczyc. Część Nr 7 (lipiec 2010) Tradycja nazw i przezwisk z dawnych Bilczyc. Część Nr 8 (sierpień 2010) Moja prababka Magdusia. Część Nr 10 (październik 2010) Moja prababka Magdusia. Część Nr 1 (styczeń 2011). Wspomnienie Marcina Ciężarka. 15. Nr 2 (luty 2011). Jan Kaczmarczyk zapomniana ofiara zbrodni katyńskiej. 16. Nr 3 (marzec 2012). Moja Babcia Bogdzina. 17. Nr 9 (wrzesień 2012). Z dziejów dworu w Bilczycach. Artykuł z Wiadomości ( ) O mnie. Barbara Bączek. Dokumentalista z sercem Dziennik Polski ( ) O mnie. Paulina Polak. Fotografuje taki Kraków, który powoli przechodzi do przeszłości. Gazeta Gdowianin Artykuły i notki na temat Ziemi Gdowskiej, publikowane na internetowej stronie w/w gazety