Możliwości oceny i poprawy jakości usług głosowych w kopalnianych systemach łączności telefonicznej i alarmowej
|
|
- Beata Michalik
- 8 lat temu
- Przeglądów:
Transkrypt
1 KAZIMIERZ MIŚKIEWICZ ANTONI WOJACZEK Możliwości oceny i poprawy jakości usług głosowych w kopalnianych systemach łączności telefonicznej i alarmowej Przedstawiono wybrane metody oceny jakości usług głosowych w telefonii z uwzględnieniem metod subiektywnych i obiektywnych. Opisano wpływ zjawiska echa akustycznego i liniowego oraz hałasu otoczenia na funkcjonowanie systemów łączności telefonicznej z uwzględnieniem trybu głośnomówiącego. Omówiono możliwości zastosowania techniki cyfrowej dla poprawy jakości usług głosowych w kopalnianych systemach łączności telefonicznej i alarmowej. Słowa kluczowe: łączność telefoniczna, łączność alarmowa, bezpieczeństwo, telekomunikacja, transmisja głosu, redukcja szumów 1. WSTĘP Kopalniane systemy łączności telefonicznej i alarmowej są istotnym elementem dla bezpiecznego funkcjonowania współczesnych kopalń głębinowych [15]. Umożliwiają między innymi przekazywanie poleceń, ostrzeżeń (w tym alarmowych), raportów. Dla realizacji swoich funkcji systemy te powinny cechować się odpowiednia jakością transmisji głosu w warunkach kopalń podziemnych. Celem niniejszego artykułu jest przedstawienie problematyki oceny jakości usług głosowych oraz zjawisk mających wpływ na jakość przekazywanej informacji. 2. OCENA JAKOŚCI USŁUG GŁOSOWYCH Ocena zjawisk odbieranych naszymi zmysłami (np. słuchu czy wzroku) jest procesem niezwykle złożonym. To stwierdzenie dotyczy również oceny jakości rozmowy telefonicznej. Dla oceny jakości nie są wystarczające proste pomiary pewnych wielkości fizycznych takich jak np. tłumienność łącza, charakterystyka częstotliwościowa tłumienności łącza, itp. Dla oceny jakości rozmowy telefonicznej opracowano szereg metod które można podzielić na [12]: metody subiektywne polegające na odsłuchu rozmowy w zdefiniowanych warunkach i subiektywnej ocenie jakości rozmowy czy też usłyszanych fragmentów rozmowy, metody obiektywne polegające na rejestracji odebranych fragmentów rozmowy i ich zaawansowanej analizie, która daje odpowiedni wynik oceny. Często metody oceny są wykorzystywane dla zbadania wpływu niektórych parametrów telefonów, czy łącza telefonicznego na jakość. Do metod subiektywnych należą: badanie wyrazistości logatomowej [17] odsłuch logatomów (sylab nie mających znaczenia w języku narodowym osób biorących udział w pomiarach) czytanych przez lektora, rezultat badania to stosunek liczby poprawnie odsłuchanych logatomów do całkowitej ich liczby zawartej w tekście, zastosowanie zdań nieprzewidywalnych semantycznie 1 [11] - odsłuch zdań nieprzewidywalnych semantycznie czytanych przez lektora, rezultat badania to udział poprawnie odebranych zdań lub wyrazów w zależności od przyjętej metody, 1 sztucznie wygenerowane zdania, które mimo że składają się z poprawnych słów, to logicznego sensu nie mają, dlatego są semantycznie nieprzewidywalne (z sensu zdania nie można wywnioskować niezrozumianego słowa). Zdania te są poprawne składniowo, słowa są użyte zgodnie z regułami gramatyki, natomiast semantyka zdania jest całkowicie zaburzona.
2 Nr 2(526) ocena w postaci wskaźnika MOS (Mean Opinion Score) [3, 7, 8] dotycząca o bezwzględnej oceny jakości ACR (Absolute Category Rating). Wskaźnik MOS dla metody ACR otrzymuje się jako średnią wartość oceny wszystkich uczestników (w skali 1 5) w 3 kategoriach: bezwzględna ocena, wysiłek słuchowy, głośność. o stopnia degradacji jakości DCR (Degradation Category Rating) Wskaźnik MOS dla metody DCR otrzymuje się jako średnią wartość oceny wszystkich uczestników (w skali 1 5) o porównawczej oceny jakości CCR (Comparison Category Rating). Wskaźnik MOS dla metody CCR otrzymuje się jako średnią wartość oceny wszystkich uczestników (w skali -3 +3), Spośród metod obiektywnych można wymienić: metody porównawcze takie jak o metoda PSQM [9] ( Psycho-Acoustic Speech Quality Measure), która polega na porównaniu sygnału wejściowego (sztuczna mowa wg [P.4]) i sygnału wyjściowego po złożonych przekształceniach. Rezultat porównania sygnału jest przedstawiony w skali MOS, o metoda PAMS ( Perceptual Analysis Measurement System), która polega na porównaniu sygnału wejściowego i sygnału wyjściowego po przekształceniach z zastosowaniem tzw. transformaty słyszalności. Rezultat porównania sygnału jest przedstawiony w skali MOS, o metoda PESQ [10] ( Perceptual Evaluation of Speech Quality), którą można uważać za rozwinięcie metody PAMS, metoda INMD [5] (In-service Non-intrusive Measurements Device), metoda wg zalecenia P.563 [6], E-model, metoda Oceny Jakości Transmitowanego Dźwięku [1]. 3. PARAMETRY WPŁYWAJĄCE NA JAKOŚĆ USŁUG GŁOSOWYCH Wpływ rozmaitych parametrów na jakość usługi głosowej rozpatruje się w sytuacji słuchania, mówienia, konwersacji oraz wpływu szumów otoczenia [2]. Na jakość usługi głosowej w sytuacji słuchania wpływają następujące parametry: głośność (w stosunku do rozmowy miedzy ludźmi z odległości 1m), jakość dźwięku zależna od parametrów systemu transmisyjnego takich jak szerokości pasma, charakterystyka częstotliwościowa, stosunek sygnału do szumów, zniekształcenia, zrozumiałość szczególnie istotna w przypadku obecności szumów. Na jakość usługi głosowej w sytuacji mówienia wpływają następujące parametry: efekt lokalny telefonu mówcy, echo wywołane układami rozgałęźnymi oraz sprzężeniem mikrofonu i słuchawki (głośnika) w telefonie słuchającego W sytuacji konwersacji na jakość usługi głosowej wpływają opóźnienie (szczególnie w systemach VoIP) zwiększenie słyszalności echa jednoczesne mówienie obu rozmówców włączanie tłumików echa, regulacje wzmocnień, maskowanie sygnału rozmównego przez echo Szum otoczenia (tła, pomieszczenia) wpływa na jakość transmisji w różnych fazach rozmowy takich jak: przerwa, mówienie, słuchanie. Sygnał mowy może być zniekształcony przez układy redukcji szumów a odbiór sygnału mowy może być zaburzony przez szumy otoczenia. Jakość sygnału mowy w obecności szumów staje się jednym z najistotniejszych parametrów jakości usługi głosowej. 4. ZJAWISKO ECHA W SYSTEMACH ŁĄCZNOŚCI TELEFONICZNEJ Usługi głosowe w systemach łączności telefonicznej charakteryzują się jednoczesną dwukierunkową transmisją sygnału. Niektóre elementy sieci telekomunikacyjnej mogą jednocześnie transmitować sygnały w obu kierunkach, co bywa nazywane układem dwuprzewodowym (np. kable telekomunikacyjne). Część elementów (np. wzmacniacze, pola komutacyjne cyfrowych central telefonicznych) są elementami jednokierunkowymi i wymagają stworzenia dwóch odrębnych dróg (kanałów) transmisyjnych odrębnych dla każdego kierunku, co bywa nazywane układem czteroprzewodowym. Połączenie układów dwuprzewodowych i czteroprzewodowych wymaga zastosowania układu rozgałęźnego (rozgałęźnika). Układ rozgałęźny jest elementem o 4 przyłączach (portach) rys. 1). W stanie zrównoważenia równoważnik zapewnia transmisje sygnałów (jest drożny) pomiędzy przyłączami sąsiednimi (np. a c, a d, b c, b d) natomiast transmisja sygnałów pomiędzy przyłączami przeciwległymi (np. a b, c d) jest niemożliwa.
3 94 Mining Informatics, Automation and Electrical Engineering W przypadku pokazanym na rys. 1 zrównoważenie otrzymamy jeżeli zapewnimy odpowiednią zależność między impedancjami Z a i Z b. Wtedy sygnał z portu d nie będzie transmitowany do portu c. W schemacie jednokreskowym (rys. 1b) pokazano zastosowanie rozgałęźnika, który sygnał z portu d ma przesłać do portu a oraz także do portu b z dołączoną impedancją Z BAL. W przypadku zrównoważenia równoważnika tzn. jeżeli stosunek impedancji wejściowej Z L toru przyłączonego do portu a oraz impedancji Z BAL będzie równy Z L /Z BAL =k (wartość k zależy od budowy rozgałęźnika) sygnał z portu d nie będzie transmitowany do portu c. Przykładami zastosowania rozgałęźników są układy antylokalne w telefonach, układy SLIC w cyfrowych centralach telefonicznych i barierach iskrobezpiecznych TBI 2 [14], rozgałęźniki w barierach iskrobezpiecznych ZSD [16]. Na rys. 2 pokazano zasadę działania rozgałęźnika stosowanego w telefonie sygnalizatorze JANTAR 2 zbudowanym z zastosowaniem układu AS2522. a) b) Rys. 1. Rozgałęźnik symbol wielokreskowy (a), symbol jednokreskowy (b) Rys. 2. Ilustracja działania rozgałęźnika w telefonie z układem AS2522 Sygnał z mikrofonu podawany jest na układ mostkowy. W jednym ramieniu mostka jest rezystor 30Ω i impedancja wejściowa toru abonenckiego Z L. W drugim ramieniu mostka jest rezystor 300Ω oraz impedancja równoważąca (równoważnik torowy) Z BAL. Rozgałęźnik jest zrównoważony jeżeli jest spełniony warunek 10Z L =Z BAL w całym zakresie częstotliwości pracy rozgałęźnika. Na rys. 3. pokazano przykład łańcucha telefonicznego w systemie łączności telefonicznej dla kopalń metanowych. Łańcuch obejmuje dwa telefony (pracujące w układzie głośnomówiącym), dwie bariery iskrobez-
4 Nr 2(526) pieczne oraz cyfrową centralę telefoniczną. W takim układzie występują następujące zjawiska echa: echo akustyczne wywołane przez sprzężenie akustyczne miedzy głośnikiem (słuchawką) i mikrofonem w telefonie zdalnym echo liniowe spowodowane niepełnym zrównoważeniem rozgałęźników w barierach iskrobezpiecznych i centrali telefonicznej efekt lokalny spowodowany niepełnym zrównoważeniem rozgałęźnika w telefonie lokalnym Rys. 3. Przykład łańcucha telefonicznego z zaznaczeniem rozgałęźników. PK pole komutacyjne, ADC przetwornik analogowo-cyfrowy, DAC przetwornik cyfrowo-analogowy Niekiedy może wystąpić echo wywołane sprzężeniem mechanicznym między głośnikiem (słuchawką) i mikrofonem w telefonie. W układzie z rys. 3. opóźnienia są niewielkie (50µs dla 10 km kabla telekomunikacyjnego, kilka ms dla centrali cyfrowej) i echo jest postrzegane jako kopia tego co użytkownik mówi do mikrofonu. Niewielkie opóźnienie może wystąpić w przypadku echa akustycznego wywołanego odbiciami od ścian pomieszczenia, w którym znajduje się telefon zdalny. W przypadku pracy telefonu w trybie głośnomówiącym niepełne zrównoważenie układu rozgałęźnego w telefonie może spowodować wytworzenie drgań w telefonie (gwizd). Efekt ten powstaje na skutek dodatniego sprzężenia zwrotnego w pętli obejmującej: mikrofon, wzmacniacz mikrofonowy, drogę niewłaściwą układu rozgałęźnego (d-c), wzmacniacz głośnikowy, głośnik, sprzężenie akustyczne głośnika z mikrofonem, co pokazano na rys. 4. Dla eliminacji tego zjawiska stosuje się odpowiednią regulację wzmocnienia w torze mikrofonowym i głośnikowym. Tego rodzaju funkcję realizują między innymi specjalizowane układy scalone (np. układ AS2522B zastosowany w telefonie sygnalizatorze JANTAR 2 [14, 19]). Rys. 4. Ilustracja mechanizmu wzbudzania drgań w telefonie głośnomówiącym Tłumienność rozgałęźnika na drodze niewłaściwej zależy od tego na ile dopasowana jest charakterystyka częstotliwościowa impedancji równoważnika torowego Z BAL do charakterystyki częstotliwościowej impedancji wejściowej Z L toru przewodowego zamkniętego na końcu impedancją wejściową następnego elementu łańcucha telefonicznego (np. bariery iskrobezpiecznej). Najczęściej impedancję Z BAL dopasowuje się w przybliżeniu do katalogowej charakterystyki częstotliwościowej impedancji falowej Z f toru przewodowego. W rzeczywistych instalacjach impedancja wejściowa toru przewodowego różni się od impedancji falowej ze względu na obciążenie impedancją różną od falowej. Powoduje to niedopasowanie układu rozgałęźnego. Dla ograniczenia tego efektu w telefonie sygnalizatorze JANTAR 2 zastosowano możliwość zdalnego ustawienia (zdalnie z serwera telekomunikacyjnego) impedancji Z BAL w zależności od długości toru przewodowego [14].
5 96 Mining Informatics, Automation and Electrical Engineering Nieco inny jest mechanizm powstawania echa w przypadku wykorzystywania techniki VoIP do realizacji usług głosowych. Na rys. 5. pokazano przykład łańcucha telefonicznego zawierającego telefon VoIP, centralę telefoniczną z kartą VoIP oraz telefon analogowy z barierą iskrobezpieczną. W telefonie VoIP oraz na karcie VoIP centrali telefonicznej występują kodeki z układami ramkowania (pakietyzacji), buforami dla kompensacji jittera, które wnoszą stosunkowo duże opóźnienia (np. 30 ms dla ramkowania). W tego rodzaju rozwiązaniach użytkownicy mogą wyraźnie słyszeć własne echo. Rys. 5. Przykład łańcucha telefonicznego z wykorzystaniem cyfrowej centrali telefonicznej z kartą VoIP 5. WPŁYW SZUMÓW NA JAKOŚĆ USŁUG GŁOSOWYCH W SYSTEMACH ŁĄCZNO- ŚCI TELEFONICZNEJ W warunkach przemysłowych (w tym również na kopalniach) telefony a także sygnalizatory alarmowe mogą być instalowane w pomieszczeniach o dużym poziomie hałasu wywołanego przez pracujące maszyny. Hałas środowiska ma duży wpływ na jakość usług głosowych. Na rys. 6 pokazano wpływ hałasu po stronie słuchacza na prowadzenie rozmowy telefonicznej. Do uszu słuchacza dociera sygnał mowy z głośnika lub słuchawki telefonu oraz hałas środowiska. Na jakość rozmowy telefonicznej wpływa odstęp pomiędzy poziomem sygnału użytecznego (rozmowy telefonicznej) i poziomem hałasu. Ponadto mikrofon po stronie słuchacza odbiera hałas, który jest transmitowany do mówcy i jest przez niego słyszalny, co też wpływa na jakość realizowanej usługi głosowej. Na rys. 7. pokazano wpływ hałasu po stronie mówcy na prowadzenie rozmowy telefonicznej. Mikrofon po stronie mówcy odbiera zarówno sygnał mowy wytwarzany przez mówcę jak i hałas i suma obu tych sygnałów jest przekazywana do telefonu słuchacza. Jednocześnie hałas wpływa na zachowanie mówcy wywołując tzw. efekt Lombarda polegający na zwiększeniu natężenia głosu a także zmianie tonacji, tempa i czasu trwania sylab [13]. Rys. 6. Ilustracja wpływu hałasu po stronie słuchacza na rozmowę telefoniczną Dla zmniejszenia wpływu hałasu pomieszczenia na jakość usługi głosowej stosuje się następujące środki: rezygnacja (tam gdzie to jest możliwe) z korzystania z trybu telefonu głośnomówiącego i korzystanie z mikrotelefonu stosowanie mikrotelefonu i słuchawki dodatkowej co w istotny sposób poprawia warunki słuchania głosu (słuchawki tłumią w istotny sposób hałas wnikający do uszu użytkownika) co pokazano na rys. 8.
6 Nr 2(526) stosowanie dodatkowego mikrofonu dla kompensacji hałasu lub stosowanie mikrofonu różnicowego przy zapewnieniu małej odległości miedzy źródłem dźwięku (usta) a mikrofonem, co pokazano na rys. 9; W mikrofonie różnicowym hałas emitowany ze źródła ze stosunkowo dużej odległości oddziałuje na membranę mikrofonu w przeciwnych kierunkach, natomiast sygnał z bliskiego źródła (usta) oddziałuje tylko z jednego kierunku (takie rozwiązanie zastosowano w telefonie sygnalizatorze Jantar 2 [14]) stosowanie zaawansowanych metod cyfrowego przetwarzania sygnałów głosowych (rozdział 6). Rys. 7. Ilustracja wpływu hałasu po stronie mówcy na rozmowę telefoniczną Rys. 8. Ilustracja ograniczenia wpływu hałasu na słuchacza przez zastosowanie mikrotelefonu i słuchawki dodatkowej Rys. 9. Ilustracja ograniczenia wpływu hałasu na mówcę przez zastosowanie mikrotelefonu z mikrofonem różnicowym 6. ZASTOSOWANIE CYFROWEGO PRZETWARZANIA SYGNAŁU MOWY DO REDUKCJI ECHA I SZUMÓW Podstawowymi sposobem redukcji zjawiska echa jest: dobre zrównoważenie układów rozgałęźnych dla echa liniowego, właściwe usytuowanie mikrofonu i głośnika w telefonie głośnomówiącym. Wprowadzenie techniki cyfrowej w systemach łączności telefonicznej pozwala na dalszą redukcję echa przez wprowadzenie cyfrowych filtrów adaptacyjnych. Na rys. 10 pokazano uproszczonych schemat blokowy fragmentu telefonu z tłumikiem echa akustycznego. W torze mikrofonu znajduje się układ
7 98 Mining Informatics, Automation and Electrical Engineering odejmujący sygnał przychodzący z mikrofonu oraz sygnał z toru głośnikowego przepuszczony przez filtr adaptacyjny dostrojony w ten sposób, aby różnica sygnału wywołanego przez sprzężenie akustyczne głośnika i mikrofonu oraz sygnału wyjściowego filtru była bliska 0. W ten sposób osoba mówiąca do mikrofonu zdalnego telefonu (nie pokazanego na rys. 10) nie będzie słyszała echa wywołanego sprzężeniem akustycznym. Filtry cyfrowe (cyfrowe tłumiki echa) można również zastosować w urządzeniach analogowych. Na rys. 11 pokazano uproszczony schemat blokowy telefonu z układem scalonym CS6422 [20] zawierającym tłumik echa akustycznego AEC 2 oraz tłumik echa liniowego LEC 3. Tłumik echa liniowego zawiera adaptacyjny filtr LEC dostrojony w ten sposób, aby zredukować prawie do zera sygnał mikrofonu przedostający się droga niewłaściwą układu rozgałęźnego (d-c) do toru głośnikowego. Tłumik echa akustycznego działa podobnie jak na rys. 10. Układ CS6422 zawiera niezbędne przetworniki analogowocyfrowe ADC i cyfrowo-analogowe. Rys. 10. Uproszczony schemat blokowy tłumika echa akustycznego. ADC przetwornik analogowocyfrowy, DAC przetwornik cyfrowo-analogowy Rys. 11. Uproszczony schemat blokowy telefonu analogowego z cyfrowymi tłumikami echa (układ scalony CS6422) 23 Rys. 12. Uproszczony schemat blokowy ilustrujący możliwość obniżenia poziomu szumów po stronie mówcy z zastosowaniem filtru (nie narysowano przetworników ADC i DAC) 2 ang. Acoustic Echo Canceller 3 ang. Line Echo Canceller
8 Nr 2(526) Rys. 13. Schemat blokowy ilustrujący możliwość polepszenia jakości usługi głosowej przez zastosowanie metody NELE Zastosowanie techniki cyfrowej pozwala poprawić jakość usług głosowych w przypadku obecności hałasu. W przypadku obecności hałasu w pobliżu telefonu mówcy (rys. 12) można zastosować filtr cyfrowy redukujący hałas z zastosowaniem odejmowania widma hałasu od widma sygnału głosu wraz z hałasem. W tej metodzie zakłada się, że w krótkich przedziałach czasu widmo hałasu mierzone w przerwach sygnału mowy ulega niewielkim zmianom. Można również stosować dodatkowy mikrofon (mikrofony) do pomiaru hałasu. W przypadku obecności hałasu w pobliżu telefonu słuchacza można zastosować metodę NELE 4 [18]. W metodzie NELE dokonywany jest pomiar widma szumu wywołanego hałasem, a następnie widmo sygnału mowy jest modyfikowane (zwiększanie poziomu) tak by uzyskać niezbędny odstęp sygnału użytecznego od szumu (rys. 13). Sygnał z głośnika w obecności szumu ma wyższy poziom. 7. WNIOSKI Usługi głosowe w kopalniach są realizowane przez szereg systemów telekomunikacyjnych takich jak ogólnokopalniane systemy łączności telefonicznej i alarmowej, systemy łączności telefonicznej VoIP (stacjonarne i mobilne), systemy łączności z terminalami ruchomymi z wykorzystaniem różnych protokołów komunikacji radiowej. Terminale tych systemów pracują w różnych środowiskach (warunkach akustycznych). Ocena jakości usług głosowych w rzeczywistych warunkach pracy tych systemów jest obecnie utrudniona. Potrzebne jest zaadaptowanie istniejących metod oceny jakości usług głosowych dla potrzeb górni- 4 ang Near End Listening Enhancement czych systemów łączności uwzględniających warunki akustyczne oraz strukturę tych systemów (np. obecność barier iskrobezpiecznych). Istotnymi zjawiskami wpływającymi na jakość usług głosowych są echa oraz szumy wywołane hałasem urządzeń pracujących w pobliżu telefonu. W artykule przedstawiono, realizowane technikami analogowymi, sposoby ograniczenia wpływu tego typu zjawisk na jakość usług głosowych. Pokazano również możliwości zastosowania technik cyfrowych do tłumienia echa i ograniczania szumów. Daje to możliwość polepszenia parametrów funkcjonalnych elementów systemów łączności dla kopalń. Literatura 1. Apiecionek Ł.: Metoda oceny jakości transmisji głosowej w telefonii VoIP. Rozprawa doktorska. Instytut Podstawowych Problemów Techniki Polskiej Akademii Nauk, Bydgoszcz Gierlich H. W., Kettler F.: Advanced speech quality testing of modern telecommunication equipment: An overview. Signal Processing 86 (2006) Instytut Łączności, Państwowy Instytut Badawczy.: Opracowanie unikalnej oferty kompleksowych badań systemów telekomunikacyjnych zintegrowanych za pośrednictwem platformy IP przeznaczonych na potrzeby służb ratowniczych i innych organizacji komercyjnych. Etap I, Warszawa ITU-T Recommendation P.50. Artificial voices. Appendix I. Test signals. International Telecommunication Union, February ITU-T Recommendation P.561 In-service non-intrusive measurement device. Voice service measurements. International Telecommunication Union, July ITU-T Recommendation P.563 Single-ended method for objective speech quality assessment in narrow-band telephony applications. International Telecommunication Union, May ITU-T Recommendation P.800: Methods for Subjective Determination of Transmission Quality. International Telecommunication Union, August ITU-T Recommendation P.832, Subjective Performance Evaluation of Hands-free Terminals, International Telecommunication Union, Geneva, ITU-T Recommendation P.861. Objective quality measurement of telephone band ( Hz) speech codecs. International Telecommunication Union, February ITU-T Recommendation P.862. Perceptual evaluation of speech quality (PESQ): An objective method for end-to-end speech quality assessment of narrow-band telephone networks and speech codecs. International Telecommunication Union, February 2001
9 100 Mining Informatics, Automation and Electrical Engineering 11. Janicki A., Księżak B., Kijewski J., Kula S.: Badanie jakości sygnału mowy w telefonii internetowej z wykorzystaniem zdań nieprzewidywalnych semantycznie. Przegląd Telekomunikacyjny, nr 8-9/ Kobus R., Kowalewski M., Mucha B.: Jakość usługi głosowej w sieciach telekomunikacyjnych. Telekomunikacja i Techniki Informacyjne. 1-2/ Lau P.: The Lombard Effect as a Communicative Phenomenon. UC Berkeley Phonology Lab Annual Report (2008) 14. Miśkiewicz K., Wojaczek A., Dzierżko J.: Nowe elementy systemu telekomunikacyjnego HETMAN. Materiały XXXVI Konferencji Sekcji Cybernetyki w Górnictwie KG PAN. Telekomunikacja i Systemy Bezpieczeństwa w górnictwie. ATI Szczyrk, maj Miśkiewicz K., Wojaczek A., Wojtas P.; Systemy dyspozytorskie kopalń podziemnych i ich integracja. Wybrane problemy. Monografia. Wydawnictwo Politechniki Śląskiej. Gliwice Miśkiewicz K., Wojaczek A.: Identification of dynamic properties of the intrinsically safe barrier for telephone system. Proceedings of IFAC Workshop Automation in Mining, Mineral and Metal Industry MMM Cracow, September PN-90-/T-05100, Analogowe łańcuchy telefoniczne. Wymagania i metody pomiaru wyrazistości logatomowej. Warszawa Premananda B.S., Ravisha B.: Listening Enhancement in Near End Noisy Environment for Intelligibility Improvement IRACST International Journal of Computer Networks and Wireless Communications (IJCNWC), Vol.4, No3, June Telephone Line Interface and Speakerphone Circuit. AS2522B. Data Sheet. Austria Mikrosystems. 20. Cirrus Logic. Enhanced Full-duplex Speakerphone IC CS6422 KAZIMIERZ MIŚKIEWICZ, ANTONI WOJACZEK Politechnika Śląska kmiskiewicz@polsl.pl; awojaczek@polsl.pl
Pomiary w technice studyjnej. TESTY PESQ i PEAQ
Pomiary w technice studyjnej TESTY PESQ i PEAQ Wprowadzenie Problem: ocena jakości sygnału dźwiękowego. Metody obiektywne - np. pomiar SNR czy THD+N - nie dają pełnych informacji o jakości sygnału. Ważne
PL 216396 B1. POLITECHNIKA GDAŃSKA, Gdańsk, PL 14.09.2009 BUP 19/09. ANDRZEJ CZYŻEWSKI, Gdynia, PL GRZEGORZ SZWOCH, Gdańsk, PL 31.03.
PL 216396 B1 RZECZPOSPOLITA POLSKA (12) OPIS PATENTOWY (19) PL (11) 216396 (13) B1 (21) Numer zgłoszenia: 384616 (51) Int.Cl. H04B 3/23 (2006.01) H04M 9/08 (2006.01) Urząd Patentowy Rzeczypospolitej Polskiej
NADESŁANE ARTYKUŁY METODY OCENY JAKOŚCI DŹWIĘKU W TELEFONII VOICE OVER IP
Studia i Materiały Informatyki Stosowanej, Tom 2, Nr 3, 2010 str. 13-20 NADESŁANE ARTYKUŁY Submitted Articles METODY OCENY JAKOŚCI DŹWIĘKU W TELEFONII VOICE OVER IP Łukasz Apiecionek Uniwersytet Kazimierza
POLITECHNIKA WARSZAWSKA WYDZIAŁ TRANSPORTU
POLITECHNIKA WARSZAWSKA WYDZIAŁ TRANSPORTU ZAKŁAD TELEKOMUNIKACJI W TRANSPORCIE EKSPLOATACJA SYSTEMÓW TELEKOMUNIKACYJNYCH LABORATORIUM Sprawdzenie poprawności funkcjonowania łączy wewnętrznych w centrali
ZESPÓŁ LABORATORIÓW TELEMATYKI TRANSPORTU ZAKŁAD TELEKOMUNIKACJI W TRANSPORCIE WYDZIAŁ TRANSPORTU POLITECHNIKI WARSZAWSKIEJ
ZESPÓŁ LABORATORIÓW TELEMATYKI TRANSPORTU ZAKŁAD TELEKOMUNIKACJI W TRANSPORCIE WYDZIAŁ TRANSPORTU POLITECHNIKI WARSZAWSKIEJ LABORATORIUM Eksploatacji Systemów Telekomunikacyjnych INSTRUKCJA DO ĆWICZENIA
Diagnostyka i protetyka słuchu i wzroku APARATY SŁUCHOWES
Diagnostyka i protetyka słuchu i wzroku APARATY SŁUCHOWES Wprowadzenie Aparat słuchowy (ang. hearing aid) urządzenie, którego zadaniem jest przetwarzanie odbieranych sygnałów w taki sposób, aby: dźwięki
PODSTAWY TELEKOMUNIKACJI
Wyższa Szkoła Informatyki Stosowanej i Zarządzania PODSTAWY TELEKOMUNIKACJI FUNKCJE, STRUKTURA I ELEMENTY SYSTEMU 1 Cel wykładu Przedstawienie podstawowych pojęć stosowanych w dziedzinie wiedzy i techniki,
Ogólny schemat blokowy układu ze sprzężeniem zwrotnym
1. Definicja sprzężenia zwrotnego Sprzężenie zwrotne w układach elektronicznych polega na doprowadzeniu części sygnału wyjściowego z powrotem do wejścia. Częśd sygnału wyjściowego, zwana sygnałem zwrotnym,
Demodulator FM. o~ ~ I I I I I~ V
Zadaniem demodulatora FM jest wytworzenie sygnału wyjściowego, który będzie proporcjonalny do chwilowej wartości częstotliwości sygnału zmodulowanego częstotliwościowo. Na rysunku 12.13b przedstawiono
Kwantowanie sygnałów analogowych na przykładzie sygnału mowy
Kwantowanie sygnałów analogowych na przykładzie sygnału mowy Treść wykładu: Sygnał mowy i jego właściwości Kwantowanie skalarne: kwantyzator równomierny, nierównomierny, adaptacyjny Zastosowanie w koderze
Liniowe układy scalone w technice cyfrowej
Liniowe układy scalone w technice cyfrowej Dr inż. Adam Klimowicz konsultacje: wtorek, 9:15 12:00 czwartek, 9:15 10:00 pok. 132 aklim@wi.pb.edu.pl Literatura Łakomy M. Zabrodzki J. : Liniowe układy scalone
Jakość transmisji multimedialnej. Opracowanie: Marcin Szykulski
Jakość transmisji multimedialnej Opracowanie: Marcin Szykulski Plan wykładu Transmisja multimedialna Czynniki wpływające na jakość transmisji Quality of Service Quality of Experience Badanie jakości transmisji
Ćwiczenie 3,4. Analiza widmowa sygnałów czasowych: sinus, trójkąt, prostokąt, szum biały i szum różowy
Ćwiczenie 3,4. Analiza widmowa sygnałów czasowych: sinus, trójkąt, prostokąt, szum biały i szum różowy Grupa: wtorek 18:3 Tomasz Niedziela I. CZĘŚĆ ĆWICZENIA 1. Cel i przebieg ćwiczenia. Celem ćwiczenia
Zespół Szkół Łączności w Krakowie. Badanie parametrów wzmacniacza mocy. Nr w dzienniku. Imię i nazwisko
Klasa Imię i nazwisko Nr w dzienniku espół Szkół Łączności w Krakowie Pracownia elektroniczna Nr ćw. Temat ćwiczenia Data Ocena Podpis Badanie parametrów wzmacniacza mocy 1. apoznać się ze schematem aplikacyjnym
Politechnika Śląska Wydział Automatyki, Elektroniki i Informatyki Instytut Automatyki PRACA MAGISTERSKA
Politechnika Śląska Wydział Automatyki, Elektroniki i Informatyki Instytut Automatyki PRACA MAGISTERSKA Temat: Badanie strefy ciszy w falowodzie akustycznym w funkcji odległości mikrofonu błędu od głośnika
Ocena zgodności telekomunikacyjnych terminali głosowych według normy TBR 38
Komunikat Opisano procedury badawcze do przeprowadzania kompleksowych pomiarów parametrów głosowych terminali telekomunikacyjnych, zgodnie z dokumentem europejskim TBR 38, według dyrektywy UE 1999/5/EC.
Zagadnienia egzaminacyjne ELEKTRONIKA I TELEKOMUNIKACJA studia rozpoczynające się przed r.
(EAE) Aparatura elektroniczna 1. Podstawowe statyczne i dynamiczne właściwości czujników. 2. Prawa gazów doskonałych i ich zastosowania w pomiarze ciśnienia. 3. Jakie właściwości mikrokontrolerów rodziny
POMIARY AUDIOMETRYCZNE
Laboratorium Elektronicznej Aparatury Medycznej Politechnika Wrocławska Wydział Podstawowych Problemów Techniki Katedra Inżynierii Biomedycznej ĆWICZENIE NR 9 POMIARY AUDIOMETRYCZNE Cel ćwiczenia Zapoznanie
Mowa w protetyce słuchu
Technologie mowy 12.01.2015 Agenda Wstęp Skąd ten temat? Mowa w badaniach słuchu Mowa w dopasowaniu aparatów słuchowych metody, ocena Systemy wspomagające zrozumienie mowy w cyfrowych aparatach słuchowych
Wymagania systemu komunikacji głosowej dla UGV (Unmanned Ground Vehicle - Krótka specyfikacja
Wymagania systemu komunikacji głosowej dla UGV (Unmanned Ground Vehicle - Bezzałogowy Pojazd Naziemny) Krótka specyfikacja WP nr 6 Strona 1 Spis treści 1 ZAKRES 3 1.1 IDENTYFIKACJA 3 1.2 Przeznaczenie
Jakość usługi głosowej w sieciach telekomunikacyjnych
Jakość usługi głosowej w sieciach telekomunikacyjnych Ryszard Kobus, Dokonano przeglądu najważniejszych obiektywnych metod porównawczych, stosowanych przy ocenie jakości mowy transmitowanej we współczesnych
REDUKCJA HAŁASU W BUDYNKU POCHODZĄCEGO OD POMIESZCZENIA SPRĘŻARKOWNI
REDUKCJA HAŁASU W BUDYNKU POCHODZĄCEGO OD POMIESZCZENIA SPRĘŻARKOWNI Wiesław FIEBIG Politechnika Wrocławska, Instytut Konstrukcji i Eksploatacji Maszyn I-16 1. WSTĘP W pomieszczeniach technicznych znajdujących
Redukcja kosztów połączeń telekomunikacyjnych przy wykorzystaniu central ISDN PABX
Andrzej Białas, Waldemar Fuczkiewicz Aksonet Poznań Wojciech Kabaciński Instytut Elektroniki i Telekomunikacji Politechnika Poznańska Redukcja kosztów połączeń telekomunikacyjnych przy wykorzystaniu central
Praktyczne aspekty pomiarów zrozumiałości mowy dźwiękowych systemów ostrzegawczych
Centrum Naukowo-Badawcze Ochrony Przeciwpożarowej im. Józefa Tuliszkowskiego Państwowy Instytut Badawczy Praktyczne aspekty pomiarów zrozumiałości mowy dźwiękowych systemów ostrzegawczych mgr inż. Urszula
SPIS TREŚCI OD AUTORÓW
3 SPIS TREŚCI OD AUTORÓW... 9 ZESTAWIENIE WAŻNIEJSZYCH SKRÓTÓW I OZNACZEŃ STOSOWANYCH W MONOGRAFII... 12 1. ŁĄCZNOŚĆ TELEFONICZNA... 19 1.1. Ogólna charakterystyka systemów łączności telefonicznej... 19
Automatyka Telekomunikacja Informatyka
XL Konferencja Sekcji Cybernetyki w Górnictwie KG PAN Katedra Elektryfikacji i Automatyzacji Górnictwa Politechniki Śląskiej Sekcja Cybernetyki w Górnictwie Komitetu Górnictwa Polskiej Akademii Nauk Instytut
URZĄDZENIA TELETRANSMISYJNE
URZĄDZENIA TELETRANSMISYJNE Transmisyjnych systemy abonenckie. a) Typ pomiaru: Pomiar tłumienności wynikowej kanału w funkcji częstotliwości. b) Wymaganie: Zgodnie z zaleceniem ITU-T G.712, pkt. 2.2. rys.
Zadanie egzaminacyjne
Zadanie egzaminacyjne Jesteś pracownikiem firmy PITEL, która otrzymała zlecenie zainstalowania u abonenta, na jednej z dwóch sprawnych linii abonenckich (linia 1 lub linia 2), usługi xdsl4000. Kryterium
Praca Z 10 = 10300026. Praca CLB = 09300026
ZAŁĄCZNIK X Zakład Z-10 Metody obiektywnej oceny jakości usługi głosowej QoS w sieciach łączności elektronicznej oraz urządzenia do takiej oceny i do badania dostępności "usług" poprzez numery alarmowe
Odbiorniki superheterodynowe
Odbiorniki superheterodynowe Odbiornik superheterodynowy (z przemianą częstotliwości) został wynaleziony w 1918r przez E. H. Armstronga. Jego cechą charakterystyczną jest zastosowanie przemiany częstotliwości
Cechy karty dzwiękowej
Karta dzwiękowa System audio Za generowanie sygnału dźwiękowego odpowiada system audio w skład którego wchodzą Karta dźwiękowa Głośniki komputerowe Większość obecnie produkowanych płyt głównych posiada
VÉRITÉ rzeczywistość ma znaczenie Vérité jest najnowszym, zaawansowanym technologicznie aparatem słuchowym Bernafon przeznaczonym dla najbardziej wymagających Użytkowników. Nieprzypadkowa jest nazwa tego
Przykładowe rozwiązanie zadania dla zawodu technik telekomunikacji
PROJEKT REALIZACJI PRAC ZWIĄZANYCH Z URUCHOMIENIEM I TESTOWANIEM KODERA I DEKODERA PCM ORAZ WYKONANIE PRAC OBEJMUJĄCYCH OPRACOWANIE WYNIKÓW POMIARÓW Z URUCHOMIENIA I SPRAWDZENIA DZIAŁANIA JEGO CZĘŚCI CYFROWEJ
Jakości usług telekomunikacyjnych
Jakości usług telekomunikacyjnych SŁAWOMIR KULA Instytut Telekomunikacji Wydział Elektroniki i Technik Informacyjnych Politechnika Warszawska Warszawa, 11 maja 2015 r. Zawartość tematyczna Wprowadzenie
Przygotowała: prof. Bożena Kostek
Przygotowała: prof. Bożena Kostek Ze względu na dużą rozpiętość mierzonych wartości ciśnienia (zakres ciśnień akustycznych obejmuje blisko siedem rzędów wartości: od 2x10 5 Pa do ponad 10 Pa) wygodniej
METODY OCENY JAKOŚCI DŹWIĘKU
Pomiary w technice studyjnej METODY OCENY JAKOŚCI DŹWIĘKU Testy subiektywne, PESQ i PEAQ Wprowadzenie Problem: ocena jakości sygnału dźwiękowego. Metody obiektywne - np. pomiar SNR czy THD+N - nie dają
Gdy wzmacniacz dostarcz do obciążenia znaczącą moc, mówimy o wzmacniaczu mocy. Takim obciążeniem mogą być na przykład...
Ryszard J. Barczyński, 2010 2015 Politechnika Gdańska, Wydział FTiMS, Katedra Fizyki Ciała Stałego Materiały dydaktyczne do użytku wewnętrznego Gdy wzmacniacz dostarcz do obciążenia znaczącą moc, mówimy
Laboratorium z Układów Elektronicznych Analogowych
Laboratorium z Układów Elektronicznych Analogowych Wpływ ujemnego sprzężenia zwrotnego (USZ) na pracę wzmacniacza operacyjnego WYMAGANIA: 1. Klasyfikacja sprzężeń zwrotnych. 2. Wpływ sprzężenia zwrotnego
Statyczne badanie wzmacniacza operacyjnego - ćwiczenie 7
Statyczne badanie wzmacniacza operacyjnego - ćwiczenie 7 1. Cel ćwiczenia Celem ćwiczenia jest zapoznanie się z podstawowymi zastosowaniami wzmacniacza operacyjnego, poznanie jego charakterystyki przejściowej
PL B BUP 16/04. Kleczkowski Piotr,Kraków,PL WUP 04/09
RZECZPOSPOLITA POLSKA (12) OPIS PATENTOWY (19) PL (11) 201536 (13) B1 (21) Numer zgłoszenia: 358531 (51) Int.Cl. G10L 21/02 (2006.01) H03G 3/00 (2006.01) Urząd Patentowy Rzeczypospolitej Polskiej (22)
Zakres wymaganych wiadomości do testów z przedmiotu Metrologia. Wprowadzenie do obsługi multimetrów analogowych i cyfrowych
Zakres wymaganych wiadomości do testów z przedmiotu Metrologia Ćwiczenie 1 Wprowadzenie do obsługi multimetrów analogowych i cyfrowych budowa i zasada działania przyrządów analogowych magnetoelektrycznych
WIECZOROWE STUDIA NIESTACJONARNE LABORATORIUM UKŁADÓW ELEKTRONICZNYCH
POLITECHNIKA WARSZAWSKA Instytut Radioelektroniki Zakład Radiokomunikacji WIECZOROWE STUDIA NIESTACJONARNE Semestr III LABORATORIUM UKŁADÓW ELEKTRONICZNYCH Ćwiczenie Temat: Badanie wzmacniacza operacyjnego
Przemysłowa Telefonia Iskrobezpieczna PTI PETROCHEMIA
Przemysłowa Telefonia skrobezpieczna PT PETROHEMA ZS ZS ZS ZS PRZEZNAZENE RZĄDZEŃ rządzenia przemysłowej telefonii iskrobezpiecznej PT przeznaczone są do utworzenia łączności telefonicznej w zakładach
Ćwiczenie nr 1. Diagnostyka aparatów słuchowych z wykorzystaniem komputera
Ćwiczenie nr 1 Diagnostyka aparatów słuchowych z wykorzystaniem komputera : Zapoznanie się z metodą szybkiej oceny sprawności cyfrowego aparatu słuchowego przy wykorzystaniu komputera wraz z oprogramowaniem.
,, Hi-Tron Spółka z o.o. z siedzibą w Katowicach, będąca bezpośrednim przedstawicielem firmy,, INDUSTRONIC GmbH Co&KG z Wertheim w Niemczech
Niezawodna łączność jest krwioobiegiem każdego systemu zarządzania.od niej może zależeć życie i zdrowie ludzi oraz ich bezpieczeństwo, a także rozwój i zyski firmy,, Hi-Tron Spółka z o.o. z siedzibą w
Analiza właściwości filtra selektywnego
Ćwiczenie 2 Analiza właściwości filtra selektywnego Program ćwiczenia. Zapoznanie się z przykładową strukturą filtra selektywnego 2 rzędu i zakresami jego parametrów. 2. Analiza widma sygnału prostokątnego..
Układy akwizycji danych. Komparatory napięcia Przykłady układów
Układy akwizycji danych Komparatory napięcia Przykłady układów Komparatory napięcia 2 Po co komparator napięcia? 3 Po co komparator napięcia? Układy pomiarowe, automatyki 3 Po co komparator napięcia? Układy
EGZAMIN POTWIERDZAJĄCY KWALIFIKACJE W ZAWODZIE Rok 2016 CZĘŚĆ PISEMNA
Arkusz zawiera informacje prawnie chronione do momentu rozpoczęcia egzaminu Układ graficzny CKE 2016 Nazwa kwalifikacji: Montaż, konfiguracja i utrzymanie urządzeń sieci telekomunikacyjnych Oznaczenie
HAŁASU Z UWZGLĘDNIENIEM ZJAWISK O CHARAKTERZE NIELINIOWYM
ZASTOSOWANIE SIECI NEURONOWYCH W SYSTEMACH AKTYWNEJ REDUKCJI HAŁASU Z UWZGLĘDNIENIEM ZJAWISK O CHARAKTERZE NIELINIOWYM WPROWADZENIE Zwalczanie hałasu przy pomocy metod aktywnych redukcji hałasu polega
Symulacje akustyczne
Symulacje akustyczne Hala Sportowa w Suwałkach SYSTEM DSO Maj 2017 Opracował: mgr inż. Jarosław Tomasz Adamczyk SPIS TREŚCI 1. Wprowadzenie... 3 2. Dane wejściowe do symulacji... 3 3. Wyniki symulacji...
Efekt Lombarda. Czym jest efekt Lombarda?
Efekt Lombarda Na podstawie raportu Priscilli Lau z roku 2008 na Uniwersytecie w Berkeley wykonanego na podstawie badań w laboratorium Fonologii. Autor prezentacji: Antoni Lis Efekt Lombarda Czym jest
Fale akustyczne. Jako lokalne zaburzenie gęstości lub ciśnienia w ośrodkach posiadających gęstość i sprężystość. ciśnienie atmosferyczne
Fale akustyczne Jako lokalne zaburzenie gęstości lub ciśnienia w ośrodkach posiadających gęstość i sprężystość ciśnienie atmosferyczne Fale podłużne poprzeczne długość fali λ = v T T = 1/ f okres fali
Klasyfikacja ze względu na konstrukcję
Słuchawki Definicja Słuchawka przetwornik elektroakustyczny mający za zadanie przekształcenie sygnału elektrycznego w słyszalną falę dźwiękową, podobnie jak czyni to głośnik; od głośnika jednak odróżnia
System telefonii przewodowej. PSTN Public Switched Telephone Network POTS Plain Old Telephone Service
System telefonii przewodowej PSTN Public Switched Telephone Network POTS Plain Old Telephone Service Twórca telefonu - Aleksander Graham Bell 10 marzec 1876 dzień narodzin przewodowej komunikacji telefonicznej
Zarządzenie Nr 20 Prezesa Urzędu Komunikacji Elektronicznej z dnia 10 września 2007 r.
Zarządzenie Nr 20 Prezesa Urzędu Komunikacji Elektronicznej z dnia 10 września 2007 r. w sprawie planu zagospodarowania częstotliwości dla zakresu 169,400 169,8125 MHz Na podstawie art. 112 ust. 1 pkt
5 Filtry drugiego rzędu
5 Filtry drugiego rzędu Cel ćwiczenia 1. Zrozumienie zasady działania i charakterystyk filtrów. 2. Poznanie zalet filtrów aktywnych. 3. Zastosowanie filtrów drugiego rzędu z układem całkującym Podstawy
ZAKŁAD SYSTEMÓW ELEKTRONICZNYCH I TELEKOMUNIKACYJNYCH Laboratorium Podstaw Telekomunikacji WPŁYW SZUMÓW NA TRANSMISJĘ CYFROWĄ
Laboratorium Podstaw Telekomunikacji Ćw. 4 WPŁYW SZUMÓW NA TRANSMISJĘ CYFROWĄ 1. Zapoznać się z zestawem do demonstracji wpływu zakłóceń na transmisję sygnałów cyfrowych. 2. Przy użyciu oscyloskopu cyfrowego
Rys. 1. Wynik działania programu ping: n = 5, adres cyfrowy. Rys. 1a. Wynik działania programu ping: l = 64 Bajty, adres mnemoniczny
41 Rodzaje testów i pomiarów aktywnych ZAGADNIENIA - Jak przeprowadzać pomiary aktywne w sieci? - Jak zmierzyć jakość usług sieciowych? - Kto ustanawia standardy dotyczące jakości usług sieciowych? - Jakie
Praca 10310076, 02310056, 09310036
Zakład Z-10 Opracowanie unikalnej oferty kompleksowych badań systemów telekomunikacyjnych zintegrowanych za pośrednictwem platformy IP, przeznaczonych na potrzeby służb ratowniczych i innych organizacji
Przesył mowy przez internet
Damian Goworko Zuzanna Dziewulska Przesył mowy przez internet organizacja transmisji głosu, wybrane kodeki oraz rozwiązania podnoszące jakość połączenia głosowego Telefonia internetowa / voice over IP
ĆWICZENIE 15 BADANIE WZMACNIACZY MOCY MAŁEJ CZĘSTOTLIWOŚCI
1 ĆWICZENIE 15 BADANIE WZMACNIACZY MOCY MAŁEJ CZĘSTOTLIWOŚCI 15.1. CEL ĆWICZENIA Celem ćwiczenia jest poznanie podstawowych właściwości wzmacniaczy mocy małej częstotliwości oraz przyswojenie umiejętności
Wzmacniacze operacyjne
Wzmacniacze operacyjne Cel ćwiczenia Celem ćwiczenia jest badanie podstawowych układów pracy wzmacniaczy operacyjnych. Wymagania Wstęp 1. Zasada działania wzmacniacza operacyjnego. 2. Ujemne sprzężenie
Innowacyjne metody redukcji hałasu Dariusz Pleban
Innowacyjne metody redukcji hałasu Dariusz Pleban Centralny Instytut Ochrony Pracy - Państwowy Instytut Badawczy Plan wystąpienia 1. Wprowadzenie 2. Hałas w liczbach 3. Przykłady innowacyjnych rozwiązań
POLITECHNIKA WROCŁAWSKA, WYDZIAŁ PPT I-21 LABORATORIUM Z PODSTAW ELEKTROTECHNIKI I ELEKTRONIKI 2
Cel ćwiczenia: Praktyczne poznanie podstawowych parametrów wzmacniaczy operacyjnych oraz ich możliwości i ograniczeń. Wyznaczenie charakterystyki amplitudowo-częstotliwościowej wzmacniacza operacyjnego.
Krzysztof Marasek, dr hab. Polsko-Japońska Wyższa Szkoła Technik Komputerowych ul. Koszykowa 86 02-008 Warszawa. Warszawa, 4 sierpień 2010 r.
Krzysztof Marasek, dr hab. Polsko-Japońska Wyższa Szkoła Technik Komputerowych ul. Koszykowa 86 02-008 Warszawa Warszawa, 4 sierpień 2010 r. Recenzja pracy doktorskiej mgr inż. Łukasza Apiecionka pt. Metoda
EGZAMIN POTWIERDZAJĄCY KWALIFIKACJE W ZAWODZIE Rok 2018 CZĘŚĆ PRAKTYCZNA
Arkusz zawiera informacje prawnie chronione do momentu rozpoczęcia egzaminu Układ graficzny CKE 07 Nazwa kwalifikacji: Montaż, konfiguracja i utrzymanie urządzeń sieci telekomunikacyjnych Oznaczenie kwalifikacji:
Sprawdzian wiadomości z jednostki szkoleniowej M3.JM1.JS3 Użytkowanie kart dźwiękowych, głośników i mikrofonów
Sprawdzian wiadomości z jednostki szkoleniowej M3.JM1.JS3 Użytkowanie kart dźwiękowych, głośników i mikrofonów 1. Przekształcenie sygnału analogowego na postać cyfrową określamy mianem: a. digitalizacji
Systemy telekomunikacyjne
Instytut Elektroniki Politechniki Łódzkiej Systemy telekomunikacyjne prezentacja specjalności Łódź, maja 006 r. Sylwetka absolwenta Studenci specjalności Systemy telekomunikacyjne zdobywają wiedzę z zakresu
Politechnika Białostocka
Politechnika Białostocka Wydział Elektryczny Katedra Automatyki i Elektroniki Instrukcja do ćwiczeń laboratoryjnych z przedmiotu: ELEKTRONIKA EKS1A300024 ZASTOSOWANIE WZMACNIACZY OPERACYJNYCH W UKŁADACH
Akustyczne wzmacniacze mocy
Akustyczne wzmacniacze mocy 1. Cel ćwiczenia Celem ćwiczenia jest zapoznanie się z budową, sposobem projektowania oraz parametrami wzmacniaczy mocy klasy AB zbudowanych z użyciem scalonych wzmacniaczy
Technika analogowa. Problematyka ćwiczenia: Temat ćwiczenia:
Technika analogowa Problematyka ćwiczenia: Pomiędzy urządzeniem nadawczym oraz odbiorczym przesyłany jest sygnał użyteczny w paśmie 10Hz 50kHz. W trakcie odbioru sygnału po stronie odbiorczej stwierdzono
PL B1. INSTYTUT MECHANIKI GÓROTWORU POLSKIEJ AKADEMII NAUK, Kraków, PL BUP 21/08. PAWEŁ LIGĘZA, Kraków, PL
RZECZPOSPOLITA POLSKA (12) OPIS PATENTOWY (19) PL (11) 209493 (13) B1 (21) Numer zgłoszenia: 382135 (51) Int.Cl. G01F 1/698 (2006.01) G01P 5/12 (2006.01) Urząd Patentowy Rzeczypospolitej Polskiej (22)
Szerokopasmowy dostęp do Internetu Broadband Internet Access. dr inż. Stanisław Wszelak
Szerokopasmowy dostęp do Internetu Broadband Internet Access dr inż. Stanisław Wszelak Rodzaje dostępu szerokopasmowego Technologia xdsl Technologie łączami kablowymi Kablówka Technologia poprzez siec
Ćwiczenie 4: Pomiar parametrów i charakterystyk wzmacniacza mocy małej częstotliwości REGIONALNE CENTRUM EDUKACJI ZAWODOWEJ W BIŁGORAJU
REGIONALNE CENTRUM EDUKACJI ZAWODOWEJ W BIŁGORAJU R C E Z w B I Ł G O R A J U LABORATORIUM pomiarów elektronicznych UKŁADÓW ANALOGOWYCH Ćwiczenie : Pomiar parametrów i charakterystyk wzmacniacza mocy małej
EUROELEKTRA Ogólnopolska Olimpiada Wiedzy Elektrycznej i Elektronicznej Rok szkolny 2013/2014. Zadania z teleinformatyki na zawody II stopnia
EUROELEKTRA Ogólnopolska Olimpiada Wiedzy Elektrycznej i Elektronicznej Rok szkolny 013/014 Zadania z teleinformatyki na zawody II stopnia Lp. Zadanie 1. Na wejściu układu odbiornika SNR (stosunek sygnał
Temat ćwiczenia. Wyznaczanie mocy akustycznej
POLITECHNIKA ŚLĄSKA W YDZIAŁ TRANSPORTU Temat ćwiczenia Wyznaczanie mocy akustycznej Cel ćwiczenia Pomiary poziomu natęŝenia dźwięku źródła hałasu. Wyznaczanie mocy akustycznej źródła hałasu. Wyznaczanie
Zadanie nr II-22: Opracowanie modelu aktywnego ustroju dźwiękochłonno-izolacyjnego o zmiennych tłumieniu i izolacyjności
Materiały informacyjne dotyczące wyników realizacji zadania badawczego pt: Opracowanie modelu aktywnego ustroju dźwiękochłonno-izolacyjnego o zmiennych Hałas jest jednym z najpowszechniej występujących
Interfejs transmisji danych
Interfejs transmisji danych Model komunikacji: RS232 Recommended Standard nr 232 Specyfikacja warstw 1 i 2 Synchroniczna czy asynchroniczna DTE DCE DCE DTE RS232 szczegóły Uproszczony model komunikacyjny
Zastosowanie ultradźwięków w technikach multimedialnych
Zastosowanie ultradźwięków w technikach multimedialnych Janusz Cichowski, p. 68 jay@sound.eti.pg.gda.pl Katedra Systemów Multimedialnych, Wydział Elektroniki Telekomunikacji i Informatyki, Politechnika
RADIOMETR MIKROFALOWY. RADIOMETR MIKROFALOWY (wybrane zagadnienia) Opracowanie : dr inż. Waldemar Susek dr inż. Adam Konrad Rutkowski
RADIOMETR MIKROFALOWY RADIOMETR MIKROFALOWY (wybrane zagadnienia) Opracowanie : dr inż. Waldemar Susek dr inż. Adam Konrad Rutkowski 1 RADIOMETR MIKROFALOWY Wprowadzenie Wszystkie ciała o temperaturze
Systemy i Sieci Telekomunikacyjne laboratorium. Modulacja amplitudy
Systemy i Sieci Telekomunikacyjne laboratorium Modulacja amplitudy 1. Cel ćwiczenia: Celem części podstawowej ćwiczenia jest zbudowanie w środowisku GnuRadio kompletnego, funkcjonalnego odbiornika AM.
Zintegrowany system monitorowania procesów produkcji w oparciu o sieci światłowodowe na przykładzie Zakładu Górniczego Piekary
Zintegrowany system monitorowania procesów produkcji w oparciu o sieci światłowodowe na przykładzie Zakładu Górniczego Piekary dr inż. Antoni Wojaczek 1, mgr inż. Marek Wituła 2, mgr inż. Mieczysław Timler
10. KLUCZE DWUKIERUNKOWE, MULTIPLEKSERY I DEMULTIPLEKSERY CMOS
. KLUZE DWUKIERUNKOWE, MULTIPLEKSERY I DEMULTIPLEKSERY MOS.. EL ĆWIZENIA elem ćwiczenia jest poznanie podstawowych charakterystyk kluczy dwukierunkowych oraz głównych właściwości multipleksera i demultipleksera
Układ aktywnej redukcji hałasu przenikającego przez przegrodę w postaci płyty mosiężnej
Układ aktywnej redukcji hałasu przenikającego przez przegrodę w postaci płyty mosiężnej Paweł GÓRSKI 1), Emil KOZŁOWSKI 1), Gracjan SZCZĘCH 2) 1) Centralny Instytut Ochrony Pracy Państwowy Instytut Badawczy
Ćwiczenie 2a. Pomiar napięcia z izolacją galwaniczną Doświadczalne badania charakterystyk układów pomiarowych CZUJNIKI POMIAROWE I ELEMENTY WYKONAWCZE
Politechnika Łódzka Katedra Mikroelektroniki i Technik Informatycznych 90-924 Łódź, ul. Wólczańska 221/223, bud. B18 tel. 42 631 26 28 faks 42 636 03 27 e-mail secretary@dmcs.p.lodz.pl http://www.dmcs.p.lodz.pl
KSZTAŁTOWANIA WŁAŚCIWOŚCI AKUSTYCZNYCH POMIESZCZEŃ SZKOLNYCH
dr inż. Witold Mikulski, inż. Izabela Jakubowska wimik@ciop.pl, izjak@ciop.pl Centralny Instytut Ochrony Pracy Państwowy Instytut Badawczy Program edukacyjny i materiały szkoleniowe w zakresie: KSZTAŁTOWANIA
Klasyfikacja metod przetwarzania analogowo cyfrowego (A/C, A/D)
Klasyfikacja metod przetwarzania analogowo cyfrowego (A/C, A/D) Metody pośrednie Metody bezpośrednie czasowa częstotliwościowa kompensacyjna bezpośredniego porównania prosta z podwójnym całkowaniem z potrójnym
Temat: Wzmacniacze operacyjne wprowadzenie
Temat: Wzmacniacze operacyjne wprowadzenie.wzmacniacz operacyjny schemat. Charakterystyka wzmacniacza operacyjnego 3. Podstawowe właściwości wzmacniacza operacyjnego bardzo dużym wzmocnieniem napięciowym
Wzmacniacz operacyjny
ELEKTRONIKA CYFROWA SPRAWOZDANIE NR 3 Wzmacniacz operacyjny Grupa 6 Aleksandra Gierut CEL ĆWICZENIA Celem ćwiczenia jest zapoznanie się z podstawowymi zastosowaniami wzmacniaczy operacyjnych do przetwarzania
DeFunc BT Speaker DUO
DeFunc BT Speaker DUO Dźwięk 360 Bluetooth 4.2 Dźwięk przestrzenny Stereo Skandynawski design 2x DeFunc Duo Bluetooth 2x kabel micro USB 2x kabel AUX D2081 Black 7350080716265 3 / 12 D2082 Silverish 7350080716272
Laboratorium Elektronicznej Aparatury Medycznej I
Laboratorium Elektronicznej Aparatury Medycznej I Politechnika Wrocławska Wydział Podstawowych Problemów Techniki Katedra Inżynierii Biomedycznej Dr inż. Wioletta Nowak ĆWICZENIE NR 1 POMIARY AUDIOMETRYCZNE
Światłowodowy kanał transmisyjny w paśmie podstawowym
kanał transmisyjny w paśmie podstawowym Układ do transmisji binarnej w paśmie podstawowym jest przedstawiony na rys.1. Medium transmisyjne stanowi światłowód gradientowy o długości 3 km. Źródłem światła
Zagadnienia egzaminacyjne TELEKOMUNIKACJA. Stacjonarne. II-go stopnia. (TIM) Teleinformatyka i multimedia STOPIEŃ STUDIÓW TYP STUDIÓW SPECJALNOŚĆ
(TIM) Teleinformatyka i multimedia 1. Elementy systemu multimedialnego: organizacja i funkcje 2. Jakość usług VoIP: metody oceny jakości, czynniki wpływające na jakość 3. System biometryczny: schemat blokowy,
SPIS TREŚCI. Od Autora. Wykaz ważniejszych oznaczeń. 1. Wstęp 1_. 2. Fale i układy akustyczne Drgania układów mechanicznych 49. Literatura..
SPIS TREŚCI Od Autora XI Wykaz ważniejszych oznaczeń Xlii 1. Wstęp 1_ Literatura.. 9 2. Fale i układy akustyczne 11 2.1. Fale akustyczne 11 2.2. Energia fali i natężenie dźwięku 14 2.3. Fala kulista i
ADAPTACYJNE PRZETWARZANIE SYGNAŁÓW LABORATORIUM. Ćwiczenie 5 - suplement
ADAPTACYJNE PRZETWARZANIE SYGNAŁÓW LABORATORIUM Ćwiczenie 5 - suplement Realizacja na procesorze sygnałowym adaptacyjnego usuwania echa w łączu telefonicznym 1. SYMULACJA ECHA W ŁĄCZU TELEFONICZNYM I JEGO
PL B1. POLITECHNIKA LUBELSKA, Lublin, PL BUP 05/13. PIOTR WOLSZCZAK, Lublin, PL WUP 05/16. rzecz. pat.
PL 221679 B1 RZECZPOSPOLITA POLSKA (12) OPIS PATENTOWY (19) PL (11) 221679 (13) B1 (21) Numer zgłoszenia: 396076 (51) Int.Cl. G08B 29/00 (2006.01) Urząd Patentowy Rzeczypospolitej Polskiej (22) Data zgłoszenia:
WZMACNIACZ OPERACYJNY
1. OPIS WKŁADKI DA 01A WZMACNIACZ OPERACYJNY Wkładka DA01A zawiera wzmacniacz operacyjny A 71 oraz zestaw zacisków, które umożliwiają dołączenie elementów zewnętrznych: rezystorów, kondensatorów i zwór.
Parametry i technologia światłowodowego systemu CTV
Parametry i technologia światłowodowego systemu CTV (Światłowodowe systemy szerokopasmowe) (c) Sergiusz Patela 1998-2002 Sieci optyczne - Parametry i technologia systemu CTV 1 Podstawy optyki swiatlowodowej:
Wzmacniacz jako generator. Warunki generacji
Generatory napięcia sinusoidalnego Drgania sinusoidalne można uzyskać Poprzez utworzenie wzmacniacza, który dla jednej częstotliwości miałby wzmocnienie równe nieskończoności. Poprzez odtłumienie rzeczywistego
CZĘŚĆ II ZAMÓWIENIA. Opis przedmiotu zamówienia - sprzęt nagłaśniający
Załącznik nr 1B do SIWZ CZĘŚĆ II ZAMÓWIENIA Opis przedmiotu zamówienia - sprzęt nagłaśniający I. Rodzaj sprzętu nagłaśniającego Lp. Nazwa Ilość Jedn. miary 1 Niskonapięciowa matryca 8x8 urządzenie centralne