Wycieczka Zapomniany Ma?y Kraków, skarby drewnianej architektury sak

Transkrypt

1 Opis: Wizyta na Pogórzu Beskidzkim to propozycja dla tych, którzy preferują poznawanie kameralnych zakątków i miejsc położonych z dala od głównych szlaków: liczących setki lat drewnianych kościołów, Biecza zwanego małym Krakowem oraz bajkowych form skalnych w Ciężkowicach. Kościół św. Michała Archanioła w Binarowej O Binarowej zrobiło się głośno w 2003 r., gdy tutejszy kościół został wraz z pięcioma innymi drewnianymi świątyniami Małopolski i Podkarpacia (Blizne, Dębno, Haczów, Lipnica Dolna, Sękowa) wpisany na Listę Światowego Dziedzictwa Kulturalnego i Przyrodniczego UNESCO. Późnogotycki, jednonawowy kościół św. Jakuba Młodszego Apostoła zbudowany został około 1500 r. Wzniesiono go z drewna jodłowego, ma niezwykłe wnętrze, pokryte w całości malowidłami z początku XVI i z XVII w. Najstarsze, późnogotyckie są te, które zdobią sklepienie prezbiterium i nawy. W ołtarzu głównym znajduje się gotycka rzeźba Matki Boskiej z Dzieciątkiem z około 1430 r. Z XVII w. pochodzą obrazy w późnorenesansowych ołtarzach bocznych: uznawany za cudowny wizerunek Matki Boskiej wedle podań podarowany przez króla Jana Kazimierza oraz przejmujący obraz Chrystusa Ubiczowanego. Dzwon wiszący na murowanej dzwonnicy (z 1901 r.) został odlany w XV w. Ratusz w Bieczu Czarujący Biecz położony nad rzeką Ropą uzyskał prawa miejskie w 1257 r., a pół wieku później był już miastem królewskim z monarszym zamkiem. Poza splendorem wiążącym się z częstymi wizytami koronowanych głów (miasto zwano wówczas Małym Krakowem ), mieszczan i kupców bieckich cieszyły dochody, które czerpali ze szlaku handlowego z Węgier do Krakowa. Wizytę w niespełna 5-tysięcznym dziś miasteczku rozpocząć można na bieckim rynku położonym w lewobrzeżnej części miasta. Łatwo tam trafić, wystarczy poszukać wzrokiem 58-metrowej wieży ratusza. XV-wieczny ratusz był wielokrotnie przebudowywany obecny klasycystyczny wygląd to efekt przebudowy w 1830 r. Dużo bardziej interesująca jest wspominana wieża, renesansowa budowla wzniesiona w latach po tym, jak poprzednia zawaliła się, grzebiąc młodego trębacza. Jednym z najpoważniejszych fundatorów odbudowy był urodzony w Bieczu Marcin Kromer, humanista, pisarz i biskup warmiński. Wieża pokryta jest misterną dekoracją sgraffitową, znajduje się na niej taras dostępny dla turystów, stamtąd też (od 2005 r.) grany jest historyczny hejnał miasta. W podziemiach wieży, pamiętających najstarszy biecki ratusz z XIV w. znajdowało się niegdyś więzienie (turma), dziś także dostępne dla zwiedzających (ekspozycja średniowiecznych narzędzi 1 / 5

2 tortur). Kolegiata Bożego Ciała w Bieczu Najcenniejszym zabytkiem Biecza jest późnogotycka kolegiata Bożego Ciała. Jej budowa rozpoczęła się w 2. połowie XV w., tak więc do legend należy opowieść o tym, że modliła się w niej królowa Polski św. Jadwiga. Po lewej stronie prezbiterium znajduje się Oratorium św. Jadwigi, od niedawna spoczywają tu też relikwie monarchini (która w Bieczu ufundowała szpital Św. Ducha, najstarszy budynek szpitalny w kraju). W imponującym ołtarzu głównym (sprzed 1604 r.) widnieje Zdjęcie z krzyża, wysokiej klasy XVI-wieczny włoski obraz, a nad nim rzeźba Zaśnięcie Marii Panny, wykonana przez syna Wita Stwosza, Stanisława. Na uwagę zasługuje też alabastrowy nagrobek Mikołaja Ligęzy, późnogotycka chrzcielnica w 1459 r. oraz cenny manierystyczny pulpit muzyczny z 1633 r. zdobiony płaskorzeźbami muzyków. Późnogotycka, pierwotnie obronna dzwonnica nakryta jest barokowym hełmem. Muzeum Ziemi Bieckiej w Bieczu Muzeum Ziemi Bieckiej zajmuje kilka zabytkowych budowli. W renesansowym Domu z basztą z 1523 r. oglądać można wyposażenie zabytkowej apteki, ekspozycję instrumentów muzycznych, salonik mieszczański z XIX w. oraz obrazy (portrety i obrazy o treści sakralnej) oraz rzeźby. W Baszcie Kowalskiej, jednej z trzech zachowanych XIV-wiecznych baszt, zgromadzono prace XX-wiecznych artystów Heleny i Juliusza Krajewskich oraz kolekcję poświęconą bieckiemu harcerstwu. Z bogatą historią Biecza i jego sławnymi mieszkańcami Marcinem Kromerem i Wacławem Potockim zapoznaje oddział muzeum ulokowany w tzw. Kromerówce. Są tu także dokumenty, monety, starodruki. Muzeum Regionalne PTTK im. I. Łukasiewicza w Gorlicach W Gorlicach, stolicy powiatu, warto złożyć wizytę w Muzeum Regionalnym PTTK im. Ignacego Łukasiewicza, zajmującym XVIII-wieczną kamieniczkę. Łukasiewicz, chemik, wynalazca lampy naftowej i pionier przemysłu naftowego, dzierżawił w latach aptekę mieszczącą się niegdyś w 2 / 5

3 budynku ratusza, zaś w muzeum można obejrzeć urządzenia, za pomocą których destylował ropę. Oprócz nich są tu ekspozycje dotyczące operacji gorlickiej podczas I wojny światowej oraz historii i kultury mieszkańców tych okolic Pogórzan i Łemków. kościół św. Michała Archanioła w Szalowej Barokowy, drewniany kościół św. Michała Archanioła w Szalowej swe powstanie zawdzięcza... profanacji: pod koniec XVI w. w poprzedniej szalowskiej świątyni pochowany został arianin. W związku z tym w miejscu kościoła, uznanego za zbezczeszczony, postawiono w 1. połowie XVIII w. nowy, drewniany, imitujący budowlę murowaną. Jego architektura i harmonijnie skomponowane wnętrze stanowią wybitny przykład sztuki barokowej. Na szczycie fasady flankowanej dwiema wieżami widnieje XVIII-wieczny wizerunek św. Jerzego walczącego ze smokiem. We wnętrzu nawy boczne od nawy głównej oddzielają arkady o płynnej linii. Obszerna polichromia iluzjonistyczna zdobiąca wnętrze pochodzi z XVIII w., podobnie jak barokowe i rokokowe obrazy, ołtarze i konfesjonały. Kościół Wszystkich Świętych w Bobowej W Bobowej nad rzeką Białą zachował się średniowieczny układ urbanistyczny z rynkiem i wychodzącymi z jego narożników uliczkami. W sąsiedztwie północno-zachodniego narożnika wznosi się gotycki, jednonawowy kościół Wszystkich Świętych z 1. połowy XV w., przebudowany w 1715 r. i remontowany po wielkim pożarze pod koniec XIX w. Do jego północnej ściany przylega kaplica Matki Boskiej Bolesnej, ufundowana przez Stanisława Łętowskiego w 1715 r. W wejściu do kaplicy zamontowany jest piękny arkadowy portal. W ołtarzu kaplicy znajduje się obraz Matki Boskiej Bobowskiej z połowy XIX w. Z kolei na ścianie prezbiterium wisi obraz Ukrzyżowanie pędzla Jacka Malczewskiego. Kościół św. Zofii w Bobowej Niedaleko świątyni Wszystkich Świętych wznosi się kościół św. Zofii z połowy XV w. Pomimo pożarów i uszkodzeń w ciągu wieków jego oryginalna bryła przetrwała w niezmienionej formie. Jednonawowy, z węższym zamkniętym trójbocznie prezbiterium, zachował przypory ścian oraz ostrołukowe wykroje 3 / 5

4 okien i portale. Szczególnie cenny jest portal zachodni ze schodkowym obramowaniem i laskowaniem. Wewnątrz można podziwiać rokokowe i klasycystyczne wyposażenie z przełomu XVIII i XIX w., m.in. umieszczony w głównym ołtarzu obraz św. Zofii z córkami z początku XVI w., rokokową ambonę, a w prezbiterium pozostałości gotyckich malowideł z napisem Ihus Xpus. XIX-wieczna dzwonnica została prawdopodobnie nadbudowana na znacznie starszej, gotyckiej bramie. Synagoga w Bobowej Żydzi przybyli do Bobowej około 1730 r., a w XIX i 1 połowie XX w. miejscowość była znaczącym ośrodkiem ruchu chasydzkiego. Odremontowana synagoga, wzniesiona w 1755 r., składa się z części murowanej z salą modlitw i drewnianej przybudówki, przedsionka z drewnianą galerią na piętrze. Na wschodniej ścianie sali modlitw ocalała stiukowa polichromowana oprawa szafy ołtarzowej (aron ha-kodesz), o której mówi się, że jest najpiękniejszą z zachowanych w Polsce. Obecnie bożnica przeznaczona jest na cele kultowe (jest własnością krakowskiej gminy żydowskiej) oraz muzealne. Pamiątką po Żydach, którzy przed wojną stanowili połowę populacji Bobowej jest także kirkut (w przysiółku Pulonki). Oglądać można na nim liczne macewy, marmurowe, granitowe, z piaskowca. Galeria Koronek Klockowych w Bobowej Pod koniec XIX w. Bobowa słynęła jako ośrodek koronkarstwa. Nazwa koronki klockowej pochodzi od motków zakończonych drewnianymi obłymi rękojeściami, nazywanymi klockami. W 1899 r. powstała tu żeńska Krajowa Szkoła Koronkarska. Bobowskie koronki zdobyły w 1902 r. brązowy medal na wystawie w Saint Louis, a trzy lata później złoty medal w San Francisco. Od 2000 r. na początku października organizowany jest tu Międzynarodowy Festiwal Koronki Klockowej, na który przyjeżdżają koronczarki z wielu europejskich krajów. W Galerii Koronek Klockowych w sali Centrum Kultury i Promocji Gminy w Bobowej można obejrzeć wiele pięknych wyrobów: serwety, obrusy, elementy ubioru, a także przyjrzeć się wyrabianiu koronek klockowych przez tutejsze koronczarki. Skamieniałe miasto koło Ciężkowic 4 / 5

5 Powered by TCPDF ( Wycieczka Zapomniany Ma?y Kraków, skarby drewnianej architektury sak Pó?ne popo?udnie sp?dzi? mo?na w po?o?onym nad rzek? Bia?? miasteczku Ci??kowice, a w zasadzie w jego najbli?szej okolicy. Skamienia?e miasto, to po?o?ony oko?o 700 m na po?udnie od Ci??kowic rezerwat skalny o niezwyk?ych formach. Przy trasie prowadz?cej z Bobowej (w pobli?u parkingu) znajduje si? pocz?tek dwóch tras, których pokonanie zajmuje 60 i 90 min. W trakcie spaceru piechurzy poznaj? niezwyk?ej urody formy skalne o wiele obiecuj?cych nazwach, m.in.: Piramidy i Lisi W?wóz, Baszta Paderewskiego, Ska?ka z Krzy?em, Warownie, Grunwald (Piek?o), W?wóz Czarownic i Wodospad. Więcej informacji znajdziesz 5 / 5