Nawozy dolistne do kieszeni

Transkrypt

1 Nawozy dolistne do kieszeni

2 Nawozy dolistne do kieszeni 1... wykaz i skład nawozów dolistnych 3... seria LOVOMIKRO seria FERTI seria NPKMgSOL ogólne zasady stosowania nawozów dolistnych substancje odżywcze i mikroelementy zapotrzebowanie na substancje odżywcze i mikroelementy na 1 t produktu sprzedaż kontakty

3 BOROSAN Forte FEROSOL KUPROSOL MANGAN Forte MOLYSOL ZINKOSOL Forte MIKROKOMPLEX Cu-Mn-Zn FERTI B FERTIGREEN Kombi NPK FERTIGREEN NPK FERTIKAL FERTIMAG N % P 2 O 5 % K 2 O % 5 5 S % 2 MgO % 5 8 CaO % 5 B % 11 2 Fe % 4 Cu % 5 1,2 Mn % 11 6,5 Mo % 4 Zn % 11 4,8 uwaga kwas cytrynowy, 2 stymulatory, 3 EDTA, 4 kwas nikotynowy, 5 aminokwasy 3

4 CK sol HYDROPON Lovo CaN LOVOFLOR NPK 4-2,5-3 LOVOSOL NPK MgN sol MgS sol NITROZINEK NK sol NP 8-24 zawiesinowy NP sol NP 8-24 PK sol PK SK sol N % ,5 8 8 P 2 O 5 % 2 2, K 2 O % S % MgO % 0, CaO % 2 13 B % Fe % Cu % Mn % Mo % Zn % 5 uwaga bez Cl, 7 humian

5 BOROSAN Forte Płynny koncentrat pierwiastka śladowego boru. Stosuje się do profilaktycznego lub pielęgnacyjnego usuwania niedoboru przyswajalnego boru w roślinach. Skład: boroetanoloamina, woda. Zawiera: 11 % B (150 g B/l). ph rozcieńczonego roztworu (1 : 5): 7 9. Gęstość: 1,38 kg/l. Wygląd: klarowny żółtawy roztwór. Stosowanie: najkorzystniej stosować na początku ruszenia wegetacji, po rozwinięciu się liści. Od tego momentu nawóz można stosować w odstępach 14-dniowych. Korzystnie wpływa na przezimowanie, w okresie kwitnienia pobudza wrastanie łagiewki pyłkowej i tym samym rozwój nasion i owoców. Roślina uprawna Rośliny oleiste Rośliny okopowe Owoce ziarnkowe Owoce pestkowe Warzywa Winorośl właściwa Ozime rośliny zbożowe Okres stosowania 1. jesienią BBCH wiosną BBCH 30 butonizacja 1. po zakończeniu rozwoju rozety liściowej 2. w odstępie 14-dniowym 1. w fazie otwierania się pączków Liczba Dawka zastosowań l/ha l/ha l/ha 2. i 3. w odstępie 14 dni l/ha 1. 3 tygodnie po sadzeniu 2. po upływie 4 tygodni 1. w fazie otwierania się pączków 2. w fazie kwitnienia 3. w fazie rozwoju owoców l/ha l/ha po zakończeniu zimy l/ha 5

6 FEROSOL Płynny koncentrat pierwiastka śladowego żelaza. Stosuje się do profilaktycznego lub pielęgnacyjnego usuwania niedoboru przyswajalnego żelaza w roślinach. Skład: siarczan żelaza, siarczan amonu, kwas cytrynowy, woda. Zawiera: 4 % Fe (50 g Fe/1 l). ph rozcieńczonego roztworu (1 : 5): 6 7. Gęstość: 1,25 kg/l. Wygląd: klarowny brązowawy roztwór. Stosowanie: Najkorzystniej stosować na początku ruszenia wegetacji, po rozwinięciu się liści. Od tego momentu nawóz można stosować w odstępach 14-dniowych. Nawóz można stosować w odstępach 14-dniowych przez cały okres wegetacji z wyjątkiem okresu kwitnienia, w którym rośliny są bardziej wrażliwe. Profilaktycznie stosuje się na stanowiskach o wysokiej zawartości wapnia. Roślina uprawna Okres stosowania Liczba Dawka/stężenie zastosowań Polne rośliny po rozwinięciu się aparatu uprawne liściowego l/ha Drzewa po rozwinięciu się aparatu owocowe liściowego 2 5 0,1 0,2 % doglebowo g/drzewo Warzywa po rozwinięciu się aparatu liściowego l/ha Kwiaty po rozwinięciu się aparatu liściowego l/ha przez podlewanie ml/l wody, 0,1 l/2kg ziemi 6

7 KUPROSOL Płynny koncentrat pierwiastka śladowego miedzi, która występuje w postaci związku kompleksowego. Stosuje się do profilaktycznego lub pielęgnacyjnego usuwania niedoboru miedzi w roślinach i glebie. Skład: siarczan miedzi, kwas cytrynowy, woda. Zawiera: 5 % Cu (57,5 g Cu/l). ph rozcieńczonego roztworu (1 : 5): 3 5. Gęstość: 1,15 kg/l. Wygląd: klarowna, niebieska ciecz bez zapachu. Stosowanie: stosuje się doglebowo w przypadku ekstremalnego niedoboru miedzi, stwierdzonego na podstawie analizy gleby. Stosowanie dolistne ma zastosowanie jako element optymalizacji dokarmiania roślin. Szczególnie wymagające są zboża, rośliny okopowe, rośliny strączkowe, warzywa. Profilaktycznie można stosować na glebach lekkich, glebach przemywnych, glebach o wysokiej zawartości wapnia oraz przy stosowaniu wysokich dawek nawozów azotowych. Roślina uprawna Okres stosowania Liczba Stężenie/dawka zastosowań Zboża na początku okresu wegetacji l/ha Burak cukrowy 1. w fazie 3 liścia 2. po upływie 3 4 tygodni l/ha 2 l/ha Ziemniaki rozwój części nadziemnych l/ha Rośliny strączkowe rozwój części nadziemnych l/ha Rośliny ogrodowe w okresie wegetacji l/ha Gleba podczas obróbki gleby l/ha Uwaga: stężenie 0,5 % (400 l wody/ha) 7

8 MANGAN Forte Płynny koncentrat pierwiastka śladowego manganu. Stosuje się do profilaktycznego lub pielęgnacyjnego usuwania niedoboru przyswajalnego manganu w roślinach. Skład: siarczan manganu, azotan manganu, kwas cytrynowy, woda. Zawiera: 11 % Mn (152 g Mn/l). ph rozcieńczonego roztworu (1 : 5): 2 3. Gęstość: 1,38 kg/l. Wygląd: klarowny różowawy roztwór. Stosowanie: najkorzystniej stosować na początku ruszenia wegetacji, po rozwinięciu się liści. Od tego momentu nawóz można stosować w odstępach 14-dniowych. W okresie kwitnienia rośliny są bardziej wrażliwe można jednak stosować połowę dawki. Niedobory manganu występują na glebach lekkich, glebach o wysokiej zawartości wapnia i masy organicznej, świeżo zaoranych łąkach i pastwiskach, w szczególności w latach suchych. Roślina uprawna Okres stosowania Liczba zastosowań Stężenie/dawka Zboża na początku okresu wegetacji l/ha Rośliny oleiste na początku okresu wegetacji, przed kwitnieniem l/ha Rośliny w okresie intensywnego l/ha okopowe wzrostu Warzywa w okresie wegetacji l/ha Uwaga: ograniczyć stosowanie w okresie kwitnienia 8

9 MIKROKOMPLEX Cu-Mn-Zn Płynny koncentrat pierwiastków śladowych miedzi, manganu, cynku, występujących w postaci kompleksowego związku organicznego. Nawóz można stosować dolistnie w zabiegach profilaktyczno-pielęgnacyjnych w okresie wegetacji, a także doglebowo. Skład: siarczan cynku, siarczan miedzi, siarczan manganu, azotan manganu, kwas cytrynowy, woda. Zawiera: 1,2 % Cu (17 g/l Cu), 6,5 % Mn (92,3 g/l Mn), 4,8 % Zn (68,2 g/l Zn). ph rozcieńczonego roztworu (1 : 5): 2,5 4. Gęstość: 1,42 kg/l. Wygląd: klarowna, niebieskozielona ciecz bez zapachu. Stosowanie: profilaktycznie w warunkach, w których można oczekiwać występowanie niedoboru mikroelementów susza, lekkie gleby piaszczyste, gleby o wysokiej zawartości substancji organicznych, wysokie ph, po zabiegu wapnowania. Dokarmianie należy optymalizować w oparciu o analizę roślin. Do roślin wymagających dużych ilości tych pierwiastków należą przede wszystkim zboża, rośliny oleiste, rośliny okopowe, rośliny strączkowe, warzywa. Roślina uprawna Okres stosowania Liczba Stężenie/dawka zastosowań Zboża BBCH 13, BBCH 23, BBCH l/ha Burak cukrowy 3 liść właściwy i po upływie 3 4 tygodni l/ha Ziemniaki rozwój części nadziemnych 1 2 l/ha Rośliny strączkowe rozwój części nadziemnych 1 2 l/ha Rośliny ogrodowe w okresie wegetacji l/ha Gleba podczas przygotowania gleby 1 10 l/ha Uwaga: stężenie 0,5 % ( l wody/ha) 9

10 MOLYSOL Nawóz płynny z zawartością molibdenu. Stosuje się do dokarmiania pozakorzeniowego zarówno w zabiegach profilaktycznych, jak i pielęgnacyjnych. Skład: molibdenian amonu i sodu, kwas cytrynowy, woda. Zawiera: 4 % Mo (43,2 g/l Mo). ph rozcieńczonego roztworu (1 : 5): 5,5 7,5. Gęstość: 1,08 kg/l. Wygląd: klarowna, niebieskawa ciecz bez zapachu. Stosowanie: najkorzystniej stosować na początku ruszenia wegetacji, po rozwinięciu się liści. Kolejne dawki można zastosować w okresie wegetacji. Na stosowany preparat bardzo dobrze reagują rośliny bobowate, wiążące azot cząsteczkowy przy pomocy bakterii brodawkowych. Dużych ilości wymagają warzywa, cytrusy, burak cukrowy, chmiel. Niedobory mogą wystąpić przede wszystkim na glebach kwaśnych i piaszczystych oraz przy jednostronnym nawożeniu azotem. Roślina uprawna Okres stosowania Liczba zastosowań Stężenie/dawka Rośliny oleiste powschodowo, do czasu kwitnienia l/ha Rośliny strączkowe przedwschodowo 2 1 l/ha Rośliny pastewne pogłównie 2 2 l/ha Drzewa owocowe początek rozwoju owoców 2 1 l/ha Warzywa do czasu kwitnienia, przed rozwojem rozet 2 2 l/ha Uwaga: w przypadku dawki 2 l/ha minimalna ilość roztworu opryskowego wynosi 300 l/ha 10

11 ZINKOSOL Forte Płynny koncentrat cynku, który występuje w postaci związku kompleksowego. Stosuje się do nawożenia dolistnego i doglebowego przed ruszeniem wegetacji oraz pogłównie. Skład: siarczan cynku, kwas cytrynowy, woda. Zawiera: 11 % Zn (154 g/l Zn). ph rozcieńczonego roztworu (1 : 5): 5,5 7,5. Gęstość: 1,4 kg/l. Wygląd: klarowna, bezbarwna ciecz bez zapachu. Stosowanie: można stosować zarówno w nawożeniu doglebowym, jak i dolistnym. Przydatny zarówno przed ruszeniem wegetacji, jak i w sytuacjach, gdy wystąpił ukryty lub nawet widoczny deficyt cynku w roślinach. Do roślin szczególnie wrażliwych na brak cynku należą: chmiel, kukurydza, fasola, len, zboża, burak cukrowy i pastewny, ziemniaki, groch, bób, rzepak, owoce ziarnkowe, owoce pestkowe, drobne owoce, czosnek, cebula. W celu optymalizacji dokarmiania tych roślin można też stosować dawki niższe od zalecanych, w kilku zabiegach. Roślina uprawna Okres stosowania Liczba Stężenie/dawka zastosowań Zboża na początku okresu wegetacji 1 2 l/ha Rośliny okopowe 3 liść właściwy i po upływie 3 4 tygodni l/ha Rośliny strączkowe rozwój części nadziemnych 2 1 l/ha Chmiel w okresie wegetacji 4 2 l/ha Owoce ziarnkowe, owoce pestkowe po rozwinięciu się liści 2 2 Rośliny ogrodowe w okresie wegetacji l/ha Gleba po upływie 6 lat l/ha Uwaga: stężenie 0,5 % 11

12 FERTI B Płynny nawóz do dokarmiania pozakorzeniowego i doglebowego, przydatny do stosowania w uprawie roślin wymagających dużych ilości fosforu, boru wraz z mikroelementami. Skład: wodorofosforan i diwodorofosforan amonu, kwas borowy, mocznik, Neobor, gliceryna, EDTA, kwas nikotynowy, pierwiastki śladowe, woda. Zawiera: 8 % N (100 g/l), 10 % P 2 O 5 (125 g/l), 2 % B (25 g/l), 0,015 % Fe (0,19 g/l), 0,006 % Mn (0,075 g/l), 0,005 % Cu (0,63 g/l), 0,005 % Zn (0,063 g/l), 0,002 % Mo (0,025 g/l). ph rozcieńczonego roztworu (1 : 5): 6 8. Gęstość: 1,25 kg/l. Wygląd: klarowna, jasnobrązowa ciecz bez zapachu. Stosowanie: w postaci roztworu wodnego dolistnie lub przez podlewanie, przede wszystkim na glebach ubogich na fosfor lub w miejscach, gdzie fosfor występuje w formach nieprzyswajalnych. W przypadku nawożenia wraz z podlewaniem należy zastosować roztwór 0,5 % raz na 14 dni. Roślina uprawna Okres stosowania Liczba Stężenie/ zastosowań dawka Rośliny okopowe, rośliny oleiste 1. w fazie 4 6 liścia 2. przed zakończeniem rozwoju części nadziemnej 3. okres zawiązywania pąków kwiatowych l/ha Kukurydza w fazie 4 8 liścia l/ha Owoce ziarnkowe, winorośl właściwa Warzywa 1 2. przed kwitnieniem 3. po zbiorach tygodnie po sadzeniu, następny zabieg po upływie 2 tygodni 3 2 l/ha 3 2 l/ha 12

13 FERTIGREEN Kombi NPK Nawóz uniwersalny przydatny zarówno do pozakorzeniowego, jak i dokorzeniowego dokarmiania wielu roślin polnych i ogrodowych. Zawiera potas w postaci bezchlorkowej. Skład: wodorofosforan i diwodorofosforan amonu, diwodorofosforan potasu, azotan amonu, siarczan amonu, mieszanka aminokwasów, kompleks Fe-EDTA, kwas nikotynowy, pierwiastki śladowe, woda. Zawiera: 7 % N (86 g/l), 7 % P 2 O 5 (86 g/l), 5 % K 2 O (62 g/l), 2 % S (25 g/l), 0,015 % Fe (0,19 g/l), 0,006 % Mn (0,075 g/l), 0,005 % Zn (0,061 g/l), 0,005 % Cu (0,061 g/l), 0,002 % Mo (0,024 g/l). ph rozcieńczonego roztworu (1 : 5): 6 8. Gęstość: 1,23 g/cm 3 (1275 kg/m 3 ). Wygląd: klarowna, zielonobrązowa ciecz bez zapachu. Stosowanie: stosowany zgodnie z wymaganiami pokarmowymi roślin nawóz zostaje zużytkowany bez reszty i nie powoduje zasolenia gleby. W przypadku roślin wieloletnich nawożenie można wykonywać również po zbiorach. Posiada istotne działanie antystresowe. Ze względu na zawartość siarki ma zastosowanie do roślin oleistych, chmielu, roślin zbożowych, roślin strączkowych, w sadownictwie i warzywnictwie. Zawarta w nawozie forma siarki ma znaczące działanie grzybobójcze. Roślina uprawna Okres stosowania Liczba Stężenie/ zastosowań dawka Zboża przy stosowaniu pestycydów l/ha Rośliny oleiste i okopowe od 3 4 liścia do kwitnienia l/ha 3 liść właściwy i po upływie Rośliny okopowe l/ha 3 4 tygodni Drzewa owocowe, chmiel, po przekwitnięciu wraz z l/ha winorośl właściwa pestycydami przed kwitnieniem i po Warzywa l/ha przekwitnięciu Uwaga: w przypadku roślin wrażliwych nie stosować w czasie silnego nasłonecznienia 13

14 FERTIGREEN NPK Nawóz wieloskładnikowy do stosowania pozakorzeniowego, jak również dokarmiania dokorzeniowego, zawierający potas w postaci bezchlorkowej. Skład: fosforan, wodorofosforan i diwodorofosforan potasu, wodorofosforan i diwodorofosforan amonu, azotan amonu i potasu, mieszanka aminokwasów, kwas nikotynowy, EDTA, pierwiastki śladowe, woda. Zawiera: 10 % N (128 g/l), 5 % P 2 O 5 (64 g/l), 5 % K 2 O (64 g/l), 0,005 % B (0,064 g/l), 0,006 % Mn (0,08 g/l), 0,015 % Fe (0,2 g/l), 0,005 % Zn (0,064 g/l), 0,005 % Cu (0,064 g/l), 0,002 % Mo (0,03g/l). ph rozcieńczonego roztworu (1 : 5): 6 8. Gęstość: 1,275 g/cm 3 (1275 kg/m 3 ). Wygląd: klarowna, zielonobrązowa ciecz. Stosowanie: do nawożenia pozakorzeniowego w przypadkach deficytu i gorszego rozwoju części nadziemnych. Posiada wyraźne działanie antystresowe przede wszystkim w okresach suszy lub przeciwnie w sytuacjach nadmiaru wody w glebie, powodującego utrudnione wchłanianie substancji odżywczych przez korzenie. Ma zastosowanie również jako nawóz doglebowy, stosowany przed siewem lub sadzeniem roślin ogrodowych, w stężeniu 0,5 %. Roślina uprawna Okres stosowania Liczba zastosowań dawka Stężenie/ Zboża przy stosowaniu pestycydów l/ha Rośliny oleiste do początku kwitnienia l/ha Chmiel w okresie wegetacji wraz z pestycydami l/ha Owoce ziarnkowe, po przekwitnięciu wraz z pestycydami 5 10 owoce pestkowe Warzywa dyniowate i psiankowate przed kwitnieniem i po przekwitnięciu roztwór 0,5 % l/ha Uwaga: stężenie roztworu opryskowego w dokarmianiu pozakorzeniowym wynosi 0,5 1 % 14

15 FERTIKAL Płynny nawóz wieloskładnikowy, zawierający azot, magnez, wapń i wiele pierwiastków śladowych wraz z kompleksem aminokwasów w formie szybko działającej, rozpuszczalnej w wodzie. Skład: azotan magnezu i wapnia, mieszanka aminokwasów, EDTA, kompleks Fe, pierwiastki śladowe, woda. Zawiera: 7 % N (95 g/l), 5 % MgO (68 g/l), 5 % CaO (68 g/l), 0,005 % B (0,07 g/l), 0,006 % Mn (0,08 g/l), 0,015 % Fe (0,19 g/l), 0,005 % Zn (0,07 g/l), 0,005 % Cu (0,07 g/l), 0,002 % Mo (0,03g/l). ph rozcieńczonego roztworu (1 : 5): 5 7. Gęstość: 1,35 kg/l. Wygląd: klarowna, zielonobrązowa ciecz bez zapachu. Stosowanie: stosuje się do dokarmiania pozakorzeniowego i nawożenia wraz z podlewaniem. Przydatny w szczególności na glebach kwaśnych do korekty niedoborów wapnia a magnezu. Do roślin bardzo dobrze reagujących na dokarmianie wapniem i magnezem należą: rośliny oleiste, rośliny strączkowe, ziemniaki, warzywa, winorośl właściwa oraz drzewa owocowe (choroby fizjologiczne owoców). Roślina Okres stosowania Liczba Stężenie/dawka uprawna zastosowań Zboża w fazie 3 4 liścia 1 6 l/ha Rośliny oleiste regeneracja wiosną, przed kwitnieniem l/ha Warzywa po upływie 1 2 tygodni od sadzenia l/ha Winorośl właściwa Drzewa owocowe po przekwitnięciu, a następnie wraz z pestycydami l/ha po przekwitnięciu w odstępie 10 dni l/ha 15

16 FERTIMAG Płynny nawóz wieloskładnikowy, zawierający azot w połączeniu z magnezem oraz wiele pierwiastków śladowych. Wszystkie substancje odżywcze są bardzo dobrze przyswajalne ze względu na zawartość aminokwasów i EDTA. Skład: azotan magnezu i amonu, mieszanka aminokwasów, EDTA, pierwiastki śladowe, woda. Zawiera: 8 % N (107 g/l), 8 % MgO (107 g/l), 0,015 % Fe (0,19 g/l), 0,006 % Mn (0,08 g/l), 0,005 % Zn (0,07 g/l), 0,005 % Cu (0,07 g/l), 0,002 % Mo (0,03 g/l). ph rozcieńczonego roztworu (1 : 5): 5 7. Gęstość: 1,34 kg/l. Wygląd: klarowna, zielonobrązowa ciecz bez zapachu. Stosowanie: w dokarmianiu dolistnym przy utrudnionym wchłanianiu substancji odżywczych przez korzenie, przede wszystkim w przypadku roślin wymagających dużych ilości magnezu, takich jak: rośliny zbożowe, oleiste, okopowe, chmiel, rośliny ogrodowe w uprawie intensywnej. Doglebowe stosowanie nawozu jest przydatne w przypadku roślin ogrodowych, przed ich siewem lub sadzeniem oraz na glebach nisko do średnio zasobnych w magnez. Roślina Okres stosowania Liczba Stężenie/dawka uprawna zastosowań Zboża wiosenna regeneracja, następnie po upływie 14 dni l/ha Rośliny wiosenna regeneracja, następnie po oleiste upływie 14 dni l /ha Warzywa po upływie 1 2 tygodni od sadzenia l/ha Drzewa owocowe, winorośl tuż przed kwitnieniem, następnie po upływie 14 dni właściwa l/ha Kwiaty 1. w okresie wegetacji dolistnie doniczkowe 2. przez podlewanie ,03 % 0,2 % 16

17 CK sol Roztwór nawozu eliminującego niedobór potasu w roślinach. Nie zawiera chlorków i wapnia. Zawiera 359 g substancji odżywczych/l. Skład: węglan potasu, woda. Zawiera: 26 % K 2 O (359 g/l). ph rozcieńczonego roztworu (1 : 5): Gęstość: 1,38 kg/l. Wygląd: klarowna, bezbarwna ciecz bez zapachu. Stosowanie: stosuje się głównie do wiosennego przygotowania gleby przed siewem lub sadzeniem. W przypadku roślin wieloletnich również po zbiorach. Odpowiedni również do gatunków nietolerujących chlorków i wapnia. Przydatny także do dokarmiania dolistnego polnych roślin uprawnych. Roślina uprawna Okres stosowania Liczba zastosowań Stężenie/dawka wiosenna regeneracja, Polne rośliny następnie po upływie uprawne 14 dni 1 3 roztwór 1 % Ziemniaki wczesne przed sadzeniem ml/10 m 2 Warzywa przed sadzeniem ml/10 m 2 Rośliny jagodowe, róże w marcu ml/10 m 2 Ozdobne rośliny drzewiaste w marcu ml/10 m 2 17

18 HYDROPON Koncentrat pożywki do hydroponicznej uprawy szybko rosnących warzyw i kwiatów, zawierający potas w formie bezchlorkowej. Zawiera 140 g substancji odżywczych/l. Skład: azotan amonu, wapnia i magnezu, fosforan potasu oraz pierwiastki śladowe. Zawiera: 3 % N (37 g/l), 2 % P2O5 (24 g/l), 4 % K 2 O (48 g/l), 2 % CaO (24 g/l) 0,6 % MgO (7 g/l), 0,03 % Fe (0,34 g/l), 0,01 % Mn (0,12 g/l), 0,003 % Zn (0,035 g/l), 0,002 % Cu (0,024 g/l). ph rozcieńczonego roztworu (1 : 5): 2 3. Gęstość: 1,20 kg/l. Wygląd: klarowna, jasnobrązowa ciecz bez zapachu. Stosowanie: stosuje się w rozcieńczeniu z wodą w stosunku 1 : 200. Do nawożenia uzupełniającego roślin pokojowych, cieplarnianych oraz kwiatów skrzynkowych stosować wraz z podlewaniem w ilości 5 ml na 1 litr wody. Pożywkę należy dawkować w ilości 0,1 litra na 2 kg ziemi. Podlewanie nawozem należy przeprowadzać pogłównie co 14 dni. Może być użyty do dokarmiania dolistnego polnych roślin uprawnych z zachowaniem niżej wymienionych dawek i stężeń. Roślina uprawna Okres stosowania Liczba zastosowań dawka Stężenie/ Rośliny zbożowe, przy stosowaniu pestycydów rośliny oleiste l/ha Rośliny strączkowe przed kwitnieniem i po przekwitnięciu l/ha Warzywa przed kwitnieniem i po przekwitnięciu l/ha Drzewa owocowe, po przekwitnięciu wraz z pestycydami winorośl właściwa ,5 % Chmiel w okresie wegetacji wraz z pestycydami l/ha Poziomka po upływie 14 dni do zbiorów 2 4 1,2 % 18

19 LOVOFLOR NPK 4-2,5-3 Płynny nawóz wieloskładnikowy, zawierający humian, który pobudza wchłanianie substancji odżywczych przez rośliny. Potas występuje w postaci bezchlorkowej. Zawiera 110 g substancji odżywczych/l. Skład: wodoro- i diwodorofosforan amonu, azotan amonu, humian potasu, woda. Zawiera: 4 % N (46 g/l), 2,5 % P 2 O 5 (29 g/l), 3 % K 2 O (35 g/l). ph rozcieńczonego roztworu (1 : 5): 6,3 7,3. Gęstość: 1,15 kg/l. Wygląd: klarowna, brązowawa do brązowej ciecz bez zapachu. Stosowanie: stosuje się w formie podlewania i dokarmiania dolistnego. Zapewnia zdrowy i masywny wzrost roślin, wpływając na bogate zawiązanie się kwiatów pokojowych i balkonowych. Zawarty humian potasu zapewnia bardzo dobrą przyswajalność substancji odżywczych oraz ich szybkie wchłanianie przez rośliny. Roślina uprawna Okres stosowania Kwiaty Kwiaty Gleba kwiecień do września po upływie 14 dni Liść 14 dni po sadzeniu, następnie po upływie 14 dni Liczba Stężenie/dawka zastosowań 15 ml/l wody/ kg ziemi 1 4 roztwór 0,5 % 19

20 LOVOSOL NPK Płynny nawóz wieloskładnikowy, zawierający azot, fosfor i potas bez zawartości chlorków. Zawiera azot w postaci mocznika. Nawóz jest bardzo dobrze przyswajalny przez rośliny. Zawiera 378 g substancji odżywczych/l. Skład: wodoro- i diwodorofosforan potasu, azotan potasu, mocznik, woda. Zawiera: 12 % N (151 g/l), 8 % P 2 O 5 (101 g/l), 10 % K 2 O (126 g/l). ph rozcieńczonego roztworu (1 : 5): 6,3 7,3. Gęstość: 1,26 kg/l. Wygląd: klarowna, brązowawa ciecz o lekko amoniakalnym zapachu. Stosowanie: nawóz uniwersalny dla działkowiczów, zarówno do stosowania doglebowego, jak i dolistnego. W przypadku stosowania zasad zrównoważonego nawożenia zostaje zużytkowany przez rośliny bez reszty. Stosuje się głównie przed siewem lub sadzeniem. W przypadku roślin wieloletnich można zastosować również po zbiorach. Dokarmianie dolistne należy stosować w przypadkach utrudnionego wchłaniania substancji odżywczych przez korzenie. Roślina uprawna Okres stosowania Liczba Stężenie/dawka zastosowań Rośliny ogrodowe doglebowo przed siewem i sadzeniem 1 15 ml/l Rośliny ogrodowe podlewanie w okresie wegetacji 1 10 roztwór 0,03 0,2 % Rośliny ogrodowe dolistnie pogłównie po upływie 10 dni 1 5 roztwór 0,5 % Uwaga: w przypadku roślin wrażliwych nie stosować w czasie silnego nasłonecznienia 20

21 Lovo CaN Płynny nawóz wieloskładnikowy, zawierający azot i wapń w formie szybko działającej, rozpuszczalnej w wodzie. Zawiera 268 g substancji odżywczych/l. Skład: azotan wapnia. Zawiera: 7 % N (94 g/l), 13 % CaO (174 g/l). ph rozcieńczonego roztworu (1 : 5): 6 7. Gęstość: 1,34 kg/l. Wygląd: żółtawa ciecz bez zapachu. Stosowanie: stosuje się do nawożenia przedsiewnego i uzupełniającego zbóż, dokarmiania dolistnego polnych roślin uprawnych, roślin ogrodowych oraz drzew owocowych. Nawóz jest szczególnie przydatny na glebach o kwaśnej reakcji, w zabiegach profilaktyki zaburzeń wynikających z niedostatecznego wchłaniania wapnia (gorzka plamistość podskórna jabłek, zgnilizna wierzchołkowa pomidorów i papryk) oraz przy jednostronnym nawożeniu azotem. Roślina uprawna Okres stosowania Zboża nawożenie regeneracyjne nawożenie produkcyjne Liczba Stężenie/dawka zastosowań l/ha l/ha Rzepak ozimy nawożenie regeneracyjne l/ha Ogórki po zawiązaniu się owoców, następnie po upływie 14 dni l/ha Pomidory, papryki Winorośl właściwa Jabłonie początek kwitnienia, następnie po upływie 14 dni l/ha po przekwitnięciu l/ha od połowy lipca po upływie 14 dni l/ha 21

22 MgN sol Płynny nawóz dwuskładnikowy, zawierający azot i wapń w formie szybko działającej, rozpuszczalnej w wodzie. Azot występuje w formie saletrzanej. Zawiera 220 g substancji odżywczych/l. Skład: azotan magnezu, woda. Zawiera: 8 % N (110 g/l), 8 % MgO (110 g/l). ph rozcieńczonego roztworu (1 : 5): 7,5 8,5. Gęstość: 1,37 kg/l. Wygląd: klarowna, żółtawa ciecz bez zapachu. Stosowanie: przed siewem lub sadzeniem roślin ogrodowych, w przypadku roślin wieloletnich również po zbiorach. W okresie wegetacji stosuje się w razie występowania warunków niekorzystnych dla wchłaniania substancji odżywczych. Dokarmianie dolistne należy przeprowadzać pogłównie w odstępach co najmniej 14-dniowych dotyczy to roślin wymagających dużych ilości magnezu oraz wysoce intensywnych upraw. Dobrze reagują rośliny zbożowe, rośliny oleiste, chmiel, warzywa, winorośl. Przynosi bardzo dobre efekty w ogrodnictwie użytkowym i ozdobnym. Roślina uprawna Okres stosowania Liczba Stężenie/dawka zastosowań Rośliny zbożowe, wiosenna regeneracja, następnie po upływie 14 dni rośliny oleiste l/ha Rośliny po rozwoju części nadziemnych, okopowe następne po upływie 3 tygodni l/ha Warzywa po upływie 1 2 tygodni po sadzeniu, następnie po upływie 14 dni l/ha Winorośl tuż przed kwitnieniem, następnie po upływie 14 dni właściwa l/ha Drzewa po przekwitnięciu, następnie po owocowe upływie 14 dni l/ha Kwiaty 1. w okresie wegetacji dolistnie doniczkowe 2. przez podlewanie ,03 % 0,2% 22

23 MgS sol Bezazotowy nawóz płynny, uzupełniający niedobór magnezu i siarki w roślinach wymagających dużych ilości tych pierwiastków, z zawartością ważnych mikroelementów. Zawiera 179 g substancji odżywczych/l. Skład: siarczan magnezu, woda, pierwiastki śladowe. Zawiera: 8 % MgO (102 g/l), 6 % S (77 g/l), 0,005% Zn (0,06 g/l), 0,005 B (0,06 g/l), 0,001 % Mo (0,01 g/l). ph rozcieńczonego roztworu (1 : 5): 6 8. Gęstość: 1,28 kg/l. Wygląd: klarowna, czerwonawa ciecz bez zapachu. Stosowanie: można stosować doglebowo przed siewem lub sadzenie lub po zbiorach w przypadku roślin wieloletnich. Przydatny w warunkach niekorzystnych dla dokarmiania przez korzenie oraz na glebach nisko do średnio zasobnych w magnez. Dokarmianie dolistne należy przeprowadzać pogłównie w odstępach co najmniej 14-dniowych (w przypadku zbóż 21-dniowych). Dobrze reagują rośliny uprawne wrażliwe na brak magnezu i siarki, takie jak: zboża, rośliny oleiste, warzywa, drzewa owocowe, chmiel. Wobec faktu, że nie zawiera azotu, nawóz można stosować bez ryzyka również pod koniec okresu wegetacji, a także w ogrodnictwie użytkowym i ozdobnym Roślina uprawna Okres stosowania Liczba zastosowań Stężenie/dawka Rośliny zbożowe, wiosenna regeneracja, następnie po upływie 21 dni rośliny oleiste l/ha Warzywa, kwiaty doniczkowe Drzewa owocowe Winorośl właściwa po upływie 1 2 tygodni po sadzeniu, następnie po upływie 14 dni po przekwitnięciu, następnie po upływie 14 dni po przekwitnięciu, następnie po upływie 14 dni l/ha l/ha l/ha 23

24 NITROZINEK Płynny nawóz zawierający azot i uzupełniający niedobór cynku i siarki w glebie dla roślin wymagających dużych ilości tych substancji odżywczych. Zawiera 444 g substancji odżywczych/l. Skład: mocznik, saletra amonowa, siarczan tetralina cynku, woda. Zawiera: 26 % N (347 g/l), 5 % Zn (67 g/l), 2 % S (30 g/l). ph rozcieńczonego roztworu (1 : 5): 7,5 8,5. Gęstość: 1,335 kg/l. Wygląd: klarowna, bezbarwna do żółtawej ciecz o lekkim zapachu amoniaku. Stosowanie: stosowany w koncentracie bezpośrednio do gleby jako źródło azotu i cynku do nawożenia podstawowego i uzupełniającego chmielu i innych roślin dobrze i średnio dobrze reagujących na nawożenie cynkiem. Nie może być rozcieńczany wodą, ani mieszany z innymi nawozami, z wyjątkiem nawozu LOVODAM 30, z którym można go mieszać w dowolnych proporcjach. Stosuje się doglebowo za pomocą aplikatora nawozów płynnych. Roślina uprawna Okres stosowania Liczba zastosowań Stężenie/dawka Chmiel nawożenie podstawowe: marzec kwiecień l/ha Chmiel 1 nawożenie uzupełniające: maj l/ha Chmiel 2 nawożenie uzupełniające: maj /ha 24

25 NK sol Dwuskładnikowy nawóz z zawartością azotu i potasu, który nie zawiera jonów chlorkowych i nadaje się do korekty zawartości potasu w glebie i roślinach. Zawiera 124 g substancji odżywczych/l. Skład: azotan potasu, woda. Zawiera: 2,5 % N (30 g/l), 8 % K 2 O (94 g/l). ph rozcieńczonego roztworu (1 : 5): 6 8. Gęstość: 1,17 kg/l. Wygląd: klarowna, bezbarwna ciecz bez zapachu. Stosowanie: stosuje się przede wszystkim wiosną przed siewem i sadzeniem roślin ogrodowych doglebowo, wraz z podlewaniem lub dolistnie w przypadku roślin wymagających dużych ilości potasu (kalafior, kapusta, ziemniaki, pomidory, papryka, marchew, winorośl), a także na glebach słabo zasobnych w potas. Można go również stosować w formie dokarmiania pozakorzeniowego. Roślina uprawna Okres stosowania Liczba zastosowań Stężenie/dawka przed kwitnieniem, Sałata, fasola, ogórki po przekwitnięciu 1 3 roztwór 0,2 0,3 % Marchew, cebula, przed kwitnieniem, pomidory, ziemniaki po przekwitnięciu 1 3 roztwór 0,4 0,6 % Seler, rośliny kapustowate 4 6 liści we wczesnych fazach, 1 3 roztwór 0,6 1,0 % Warzywa przyspieszane, młode rośliny 4 6 liści we wczesnych fazach, 1 3 roztwór 0,1 0,3 % Drzewa owocowe przed kwitnieniem, po przekwitnięciu 1 5 roztwór 0,3 0,6 % Rośliny jagodowe przed kwitnieniem, po przekwitnięciu 1 3 roztwór 0,3 0,4 % Truskawki przed kwitnieniem 1 3 roztwór 0,4 0,6 % Rośliny ozdobne dolistnie w zależności od potrzeb 1 3 roztwór 0,1 0,4 % 25

26 NP 8-24 zawiesinowy Płynny nawóz dwuskładnikowy, zawierający azot i fosfor, przydatny w uprawie roślin wymagających dużych ilości fosforu w pierwszych fazach okresu wegetacji oraz na glebach dobrze zasobnych w potas. Zawiera 400 g substancji odżywczych/l. Skład: wodoro- i diwodorofosforan amonu, woda. Zawiera: 8 % N (100 g/l), 24 % P 2 O 5 (300 g/l). ph rozcieńczonego roztworu (1 : 5): 6 8. Gęstość: 1,25 kg/l.wygląd: jasnożółta ciecz bez zapachu. Stosowanie: Stosuje się na glebach dostatecznie zasobnych w potas do nawożenia podstawowego ze względu na zawartość amonowej formy azotu. Przydatny w nawożeniu przedsiewnym roślin uprawnych wymagających dużych ilości fosforu w pierwszych fazach okresu wegetacji, a także w uzupełniającym nawożeniu regeneracyjnym dobrze rozwiniętych części nadziemnych zbóż. Ze względu na formę oraz niższą zawartość azotu ma zastosowanie w uprawie jęczmienia jarego. Nawóz nie może być mieszany z nawozami zawierającymi wapń i magnez. Roślina uprawna Okres stosowania Liczba Stężenie/dawka zastosowań Zboża pobudzenie wiosennej regeneracji, w razie stwierdzenia l/ha deficytu N, P Rośliny oleiste siew, regeneracja wiosenna l/ha Drzewa owocowe, przed kwitnieniem, po przekwitnięciu winorośl właściwa l/ha Warzywa 2 tygodnie po sadzeniu l/ha Truskawki przed kwitnieniem l/ha po uformowaniu się powierzchni liścia Rośliny jagodowe l/ha 26

27 NP sol NP 8-24 Płynny nawóz dwuskładnikowy stosowany do nawożenia dolistnego i doglebowego na glebach o niskiej zawartości przyswajalnego fosforu oraz w przypadku roślin uprawnych wymagających dużych ilości fosforu do plonowania. Zawiera 400 g substancji odżywczych/l. Skład: wodoro- i diwodorofosforan amonu, woda. Zawiera: 8 % N (100 g/l), 24 % P 2 O 5 (300 g/l). ph rozcieńczonego roztworu (1 : 5): 6 8. Gęstość: 1,25 kg/l. Wygląd: klarowna, bezbarwna ciecz bez zapachu. Stosowanie: stosuje się na powierzchni gleby, a także do dokarmiania dolistnego roślin. Pomagają w rozwiązywaniu problemu bieżącego deficytu fosforu. Dokarmianie dolistne warto połączyć z zabiegami owadobójczymi lub grzybobójczymi. Nawóz można mieszać z większością preparatów. Jednak mimo wszystko należy sprawdzić w mniejszym naczyniu, czy nie nastąpi wytrącenie substancji czynnych w zależności od twardości wody. Roślina uprawna Okres stosowania Liczba Stężenie/dawka zastosowań Zboża pobudzenie wiosennej regeneracji, w razie stwierdzenia l/ha deficytu N, P Rośliny oleiste siew, regeneracja wiosenna l/ha Drzewa owocowe, winorośl właściwa przed kwitnieniem, po przekwitnięciu l/ha Warzywa 2 tygodnie po sadzeniu l/ha Truskawki przed kwitnieniem l/ha po uformowaniu się powierzchni liścia Rośliny jagodowe l/ha 27

28 PK sol PK Płynny nawóz dwuskładnikowy, zawierający potas i fosfor do eliminacji braków obu tych substancji odżywczych głównie na początku okresu wegetacji. Zawiera 651 g substancji odżywczych/l. Skład: wodoro- i diwodorofosforan potasu, woda. Zawiera: 20 % P 2 O 5 (296 g/l), 24 % K 2 O (355 g/l). ph rozcieńczonego roztworu (1 : 5): 6 8. Gęstość: 1,48 kg/l. Wygląd: klarowna, bezbarwna ciecz bez zapachu. Stosowanie: stosuje się głównie wiosną podczas ruszenia wegetacji polnych roślin uprawnych, przede wszystkim na glebach o niskiej zawartości przyswajalnego fosforu i potasu, ewentualnie w okresie wzrostu w razie stwierdzenia ostrego niedoboru fosforu i potasu w roślinach. Można go stosować również w formie podlewania. Roślina uprawna Okres stosowania Liczba zastosowań Stężenie/dawka jesień, wiosna, w razie stwierdzenia Zboża deficytu P, K, według wyników nieorganicznej analizy l/ha rośliny Rośliny oleiste jesień, wiosna, według wyników nieorganicznej analizy rośliny l/ha Drzewa owocowe, przed kwitnieniem, po przekwitnięciu winorośl właściwa l/ha Warzywa 2 tygodnie po sadzeniu l/ha Truskawki przed kwitnieniem l/ha po uformowaniu się powierzchni liścia Rośliny jagodowe l/ha 28

29 SK sol Płynny nawóz z zawartością potasu i siarki, rozwiązujący problem zapotrzebowania na siarkę i potas w przypadku roślin produkujących olejki eteryczne i olej. Zawiera 645 g substancji odżywczych/l. Skład: tiosiarczan potasu. Zawiera: 26 % K 2 O (390 g/l), 17 % S (255 g/l). ph rozcieńczonego roztworu (1 : 5): 7,5 9,5. Gęstość: 1,50 kg/l. Wygląd: klarowna, bezbarwna ciecz bez zapachu. Stosowanie: stosuje się na glebach cierpiących na niedobór potasu i siarki oraz do dokarmiania dolistnego w razie stwierdzenia niedoborów tych substancji odżywczych na podstawie oceny stanu odżywienia roślin. Ma bardzo korzystne zastosowanie w uprawie roślin oleistych rzepaku, słonecznika, lnu i maku oraz roślin okopowych. Produkcję olejków eterycznych pobudza też w przypadku chmielu, gorczycy, warzyw aromatycznych i korzeniowych, a także w owocach, w tym również w winogronach. Ze względu na tiosiarczanową formę siarki nawóz ma również funkcję ochrony grzybobójczej. Siarka wydziela się na powierzchni liści w formie koloidalnej, co zapobiega szerzeniu się chorób grzybowych. Roślina uprawna Okres stosowania Liczba Dawka/ zastosowań stężenie Rośliny zbożowe, jesień, wiosna, według 3 5 l/ha/ 1 3 rośliny oleiste analizy roztwór 0,4 0,8 % Rośliny okopowe po rozwoju części nadziemnych, następne po l/ha roztwór 0,4 0,8 % upływie 14 dni Warzywa po upływie 1 2 tygodni 3 5 l/ha po sadzeniu, następnie po 1 6 roztwór 0,1 0,3 % upływie 14 dni Drzewa owocowe, po przekwitnięciu, 3 5 l/ha winorośl właściwa, następnie po upływie 1 8 roztwór 0,3 0,6 % rośliny jagodowe 14 dni Rośliny ozdobne 2 tygodnie po sadzeniu 1 4 roztwór 0,1 0,4 % 29

30 Ogólne zasady stosowania nawozów dolistnych 1. Zapoznaj się z etykietą produktu, w razie wątpliwości skontaktuj się z producentem. Kieruj się zaleceniami zawartymi w Przewodniku metodycznym w zakresie ochrony roślin. 2. Ułatw sobie podejmowanie decyzji w sprawie zastosowania nawozów do dokarmiania dolistnego, wykonując ocenę stanu odżywiania gleby i roślin. 3. Aby skorygować zawartość danej substancji odżywczej, zastosuj nawóz o zwiększonej zawartości danej substancji. 4. Zastosuj dokarmianie dolistne w przypadku gorszych warunków wchłaniania substancji odżywczych przez korzenie, najlepiej z wyprzedzeniem przed nadejściem czynnika stresowego. 5. Powtarzaj zabiegi w przypadku dłuższego trwania niekorzystnego okresu lub niedoboru substancji odżywczych w glebie. 6. Wybierz dobrej jakości sprzęt, w tym dysze do oprysku. W przypadku mieszanki zbiornikowej z pestycydami podporządkuj dobór dysz do zastosowanego preparatu do ochrony roślin. 7. Dokarmianie dolistne należy stosować w wyższej wilgotności względnej i niższej temperaturze nasłonecznienia (rano, wieczorem, zachmurzenie) w optymalnych warunkach dla rozwoju roślin. Temperatura minimalna nie powinna, nawet w dniu następnym, spaść poniżej 5 C. Wieczorne stosowanie nawozów o wysokiej zawartości amonowej i saletrzanej formy azotu może doprowadzić do nekroz blaszki liściowej. 8. Nie stosuj dokarmiania dolistnego, gdy rośliny są poddawane dużemu stresowi przez szkodniki, choroby, w czasie dużych upałów i suszy. 9. W przypadku stosowania mieszanek preparatów wykonaj próbę mieszania w mniejszym naczyniu, biorąc pod uwagę jakość i przede wszystkim twardość wody. 30

31 10. Mieszankę zbiornikową przygotuj tuż przed użyciem. Przygotowany roztwór zużyj w tym samym dniu. 11. Określ termin stosowania z uwzględnieniem wszystkich używanych substancji. 12. Podczas przygotowywania mieszanek opryskowych właściwe roztwory nawozów należy dodawać dopiero na samym końcu mieszania, jednak nawozy zawiesinowe należy wprowadzać do opryskiwaczy w pierwszej kolejności, już przy napełnianiu zbiornika wodą. 13. Nawozy dolistne stosuj bez użycia środków do maczania, w postaci delikatnej mgiełki. 14. Do uzupełniającego nawożenia zbóż i rzepaku stosuj stężony DAM 390 bez rozcieńczania, do uzupełniającego nawożenia roślin dwuliściennych stosuj rozcieńczony roztwór nawozu. 15. DAM jest wysoce agresywny w stosunku do metali kolorowych elementy ciśnieniowe opryskiwaczy nie mogą być wykonane z miedzi lub brązu. 16. Nie stosuj DAM do nawożenia regeneracyjnego roślin ozimych, po wykłoszeniu się zbóż, ani do dolistnego nawożenia uzupełniającego kukurydzy. 17. Nie mieszaj preparatów DAM, SAM z magnezowymi nawozami płynnymi (MgN sol...) powstają wówczas maziste i źle rozpuszczalne osady można je mieszać tylko na miejscu bezpośredniego stosowania. Mieszając roztwory NP z DAM 390, dodawaj DAM do roztworu NP. 18. Nie mieszaj nawozów zawierających amonową formę azotu oraz nawozów zawierających rozpuszczalny w wodzie fosfor z nawozami zawierającymi wapń lub magnez w formie żrącej (CaO, MgO, Ca(OH) 2, Mg(OH) 2 ). 19. Nie mieszaj stężonego płynnego preparatu CaN ani nie rozpuszczaj saletry wapniowej z nawozami o wysokiej zawartości N i P lub K i P. Mieszanie bez tworzenia się skrzepów jest realne wyłącznie z zastosowaniem rozcieńczonych roztworów i przy bezpośrednim ich zużyciu. 20. MgN sol, itp. mieszaj z roztworami NP bezpośrednio przed stosowaniem na miejscu. 31

32 Azot N podstawowy pierwiastek budulcowy aminokwasów białek bierze udział w przemianie energii słonecznej na energię chemiczną zapewnia przekaz informacji genetycznej RNA, DNA składnik wielu enzymów, glicydów, alkaloidów i innych substancji dobrze przemieszcza się w roślinie wchłaniany w formie: NO 3, NH 4+, NH 2, N (symbiotyczne wiązanie azotu) Oznaki niedoboru azotu zmiany w ubarwieniu roślin od koloru jasnozielonego do żółtego, a nawet antocyjanowego spowolnienie wzrostu, słabe krzewienie zbóż słabsze zawiązywanie się kwiatów, owoców lub ich opadanie, wcześniejsza dojrzałość, małe nasiona i owoce pierwsze objawy pojawiają się na starszych liściach Nadmiar azotu: duża produkcja masy wegetatywnej, ciemnozielone liście, późniejsze osiągnięcie fazy generatywnej, podatność na wyleganie i choroby, zmniejszona odporność na mróz Dobrze reagują: wszystkie rośliny uprawne w przypadku zrównoważonego odżywiania 32

33 Rzepak Kukurydza Pszenica Azot przejawy niedoboru

34 Fosfor P podstawowy pierwiastek procesów energetycznych w roślinie bierze udział w procesie tworzenia cukrów i lipidów jest składnikiem procesów enzymatycznych zachodzących w roślinach ma istotne znaczenie w układach transportu w roślinach zapewnia pomyślny przebieg generatywnej fazy rozwoju roślin wchłaniany w formie: H 2 PO 4, a HPO 4 2, w temperaturze powyżej 10 C Oznaki niedoboru fosforu niebieskawe do fioletowych odcienie liści, łodyg, żyłek przechodzące w intensywne kolory fioletu, czerwieni i brązu, obumieranie tkanek na krawędziach starszych liści słaby rozwój wzdłużny układu korzeniowego, również pod względem włośników korzenia słabe krzewienie zbóż, słaby przyrost części nadziemnej roślin, późniejsze zawiązywanie pąków złe zapylenie kwiatów, nieregularne rozmieszczenie nasion, niska MTZ pierwsze objawy na starszych liściach Nadmiar fosforu: nie zanotowano w naszych warunkach Dobrze reagują: wszystkie rośliny uprawne w przypadku zrównoważonego odżywiania 34

35 Rzepak Kukurydza Pszenica Fosfor przejawy niedoboru

36 Potas K podstawowy pierwiastek niezbędny do utrzymania i regulacji ciśnienia osmotycznego w roślinach ważny w procesach wzrostu, podziału komórek, fotosyntezy i oddychania zapewnia procesy tworzenia, przemiany i transportu sacharydów niezbędny w gospodarce wodnej i zachowaniu odporności roślin na stres działa jako aktywator wielu enzymów wchłaniany w formie: K + Oznaki niedoboru potasu niebieskozielone ubarwienie (metaliczny odcień) liści spowodowane nagromadzeniem się azotanów, w przypadku roślin bobowatych kolor jasnozielony, występuje charakterystyczna nekroza brzegowa rozszerza się od wierzchołka liścia i biegnie wzdłuż jego brzegów skrócenie głównej łodygi, wygląd krzaczasty, miotlasty słabo rozwinięty układ korzeniowy, gnicie korzeni, wyleganie, niższa odporność na patogeny większa podatność na wymarzanie, gorsze zapylenie, mniej witaminy C, trudniejsze przechowywanie owoców pierwsze objawy na starszych liściach Nadmiar potasu: hamuje wchłanianie Mg 2+, Ca 2+, Mn 2+, Zn 2+, pobudza wchłanianie NO 3, Cl Dobrze reagują: zboża, kukurydza, fasola, groch, gryka, ziemniaki, marchew i inne warzywa, burak cukrowy i pastewny, inne rośliny uprawne w przypadku niedoboru w glebie 36

37 Rzepak Kukurydza Pszenica Potas przejawy niedoboru

38 Magnez Mg centralny pierwiastek chlorofilu zapewniający fotosyntezę uaktywnia wiele enzymów w roślinach, poprawia skuteczność fosforu bierze udział w syntezie białek i cukrów złożonych warunkuje procesy transportu substancji odżywczych, w szczególności związków fosforu średnio dobrze przemieszcza się w roślinie wchłaniany w formie: Mg + Oznaki niedoboru magnezu rozjaśnienie, zbielenie, a nawet sczerwienienie i sfioletowienie liści (rozkład chlorofilu) żyłki (głównie grubsze) i ich bezpośrednie otoczenie pozostają zielone, w przypadku traw tekstura smużysta zwijanie się liści, liście sztywne i szybko opadające, znajdujące się tylko na końcówkach pędów spowolnienie wzrostu, opóźnianie faz rozwoju, zmniejszenie plonów pierwsze objawy na starszych liściach Nadmiar magnezu: gorsze wchłanianie K +, NH 4+, toksyczność Mn, skrócenie i uszkodzenie układu korzeniowego Dobrze reagują: zboża, rzepak ozimy, słonecznik, mak, ziemniaki, chmiel, warzywa, inne rośliny uprawne w przypadku niedoboru w glebie lub niezrównoważonego odżywania szczególnie azotem 38

39 Pszenica Rzepak Jabłoń Ogórek Magnez przejawy niedoboru

40 Wapń Ca w istotny sposób wpływa na półprzepuszczalność błon, redukuje stres chroni białka przed uszkodzeniem, poprawia właściwości przechowalnicze bierze udział w rozwoju komórek włośniki korzenia, łagiewka pyłkowa wpływa na aktywność enzymów, neutralizuje kwasy detoksykacja komórek przemieszcza się stosunkowo słabo, rośliny wymagają ciągłych dostaw tego pierwiastka wchłaniany w formie Ca 2 + Oznaki niedoboru wapnia zbielenie wierzchołków i młodych liści, ich obumieranie oraz rozwój nowych pędów, które znów obumierają liście ulegają nekrozie od wierzchołka w kierunku w dół pogarsza się zróżnicowanie pąków kwiatowych, zgnilizny wierzchołkowej na owocach, plamistość podskórna jabłek opóźniony rozwój korzeni, zahamowane wchłanianie substancji odżywczych i wody, śluzowatość i brązowienie korzeni pierwsze objawy na młodych częściach roślin Nadmiar wapnia: hamuje wchłanianie Fe, Mn, Zn i zaburza równowagę substancji odżywczych Dobrze reagują: wszystkie rośliny uprawne w przypadku nieprzyswajalności, niedoboru tego pierwiastka w glebie lub niezrównoważonego odżywania szczególnie azotem 40

41 Rzepak Mak Jabłoń Pomidor Wapń przejawy niedoboru

42 Siarka S niezbędna do tworzenia aminokwasów egzogennych istotna w procesie tworzenia białek z aminokwasów wpływa na zawartość oleju w nasionach oraz metabolizm tłuszczów zwiększa odporność roślin na czynniki chorobotwórcze średnio dobrze przemieszcza się w roślinie, gorzej niż NPK i lepiej niż Mg oraz Ca wchłaniana w formie SO 4 2 Oznaki niedoboru siarki zmiana kształtu liści kształt bardziej owalny do okrągłego z powodu zahamowania rozwoju komórek na brzegach liścia rozjaśnienie liści i kwiatów, gorsze zapylenie redukcja części dających plon liczby rozgałęzień, nasion, łuszczynek, liczby gałęzi, zmniejszenie MTZ pogorszenie parametrów jakościowych zawartości białek, oleju, cukrów pierwsze objawy na najmłodszych liściach Nadmiar siarki: nie zanotowano z wyjątkiem gleb zasolonych i szkodliwych stężeń SO 2 w atmosferze. Dobrze reagują: rośliny zbożowe, rośliny oleiste, warzywa, burak cukrowy i pastewny, inne rośliny uprawne w przypadku niedoboru siarki w glebie, który wciąż się pogłębia 42

43 Rzepak Pszenica Kukurydza Burak cukrowy Siarka przejawy niedoboru

44 Bor B ważny w metabolizmie sacharydów i ich transporcie do układów spichrzowych poprawia wytrzymałość i elastyczność ścian komórkowych pomaga w syntezie aminokwasów i redukcji azotanów w tkankach roślinnych pobudza wchłanianie i wykorzystanie fosforu i siarki zwiększa płodność pyłku, zawiązywanie się nasion i owoców wchłaniany w formie H 3 BO 3 Oznaki niedoboru boru często podobne do niedoboru wapnia: obumieranie wierzchołka wzrostu i tworzenie się nowych gałęzi bocznych, które również obumierają, górne liście czasami ulegają chlorozie obumieranie korzeni, gorsza gospodarka wodna, niższa zawartość cukrów w tkankach słabe kwitnienie, opadanie kwiatów, słabe zawiązanie nasion, obniżenie jakości produkcji zgorzel liści sercowych buraka i selera, brązowienie kalafiora, karłowacenie jagód winorośli, korkowacenie miąższu jabłek, kamienistość gruszek, obumieranie wierzchołków wzrostu śliwek pierwsze objawy na młodych częściach roślin Nadmiar boru: oznaki na starszych liściach w postaci złotożółtych przebarwień brzegów liści, np. ogórek, pojawiają się kropki, które zbiegają się aż do momentu obumarcia liścia. Dobrze reagują: rzepak ozimy i inne gatunki kapustowate, burak cukrowy i pastewny, słonecznik, mak, warzywa, kukurydza, ziemniaki, koniczyna, groch, inne rośliny uprawne w przypadku niedoboru pierwiastka w glebie. 44

45 Burak cukrowy Rzepak Kukurydza Koniczyna Bor przejawy niedoboru

46 Żelazo Fe niezbędne podczas tworzenia i działania chlorofilu, w procesach oddychania zapewnia aktywność układu enzymatycznego, pobudza wiązanie azotu atmosferycznego bierze udział w metabolizmie białek, obniża zawartość azotanów i usprawnia ich wykorzystanie gorsze wchłanianie może być spowodowane przez antagonizm Ca, Mg, K, Zn, Cu, Mn, Ni, Co, Cd słabo przemieszcza się w roślinie, w szczególności w przypadku większej zawartości wapnia wchłaniane w formie: Fe 2+, Fe 3+, chelat Fe (kwas cytrynowy) Oznaki niedoboru żelaza chloroza młodszych liści, żyłki liści zachowują kolor zielony, ogonki są krótsze i delikatne w przypadku długotrwałego niedoboru następuje obumarcie tkanek roślinnych między unerwieniem w przypadku silnych niedoborów obumarcie wierzchołka wzrostowego objawy są widoczne najczęściej na drzewach i krzewach owocowych (owoce ziarnkowe, owoce pestkowe, maliny, jeżyny, winorośl), ziemniakach, warzywach, owsie, kukurydzy pierwsze objawy na młodszych częściach roślin Nadmiar żelaza: liście ciemnozielone do niebieskozielonych, ulegające później nekrozie, zahamowanie rozwoju masy roślinnej, brązowienie korzeni. Dobrze reagują: owoce ziarnkowe, owoce pestkowe, maliny, jeżyny, winorośl, ziemniaki, warzywa, owies, kukurydza, inne rośliny uprawne w przypadku niedoboru tego pierwiastka w glebie. 46

47 Kukurydza Owies Jabłoń Malina Żelazo przejawy niedoboru

48 Miedź Cu stabilizuje chlorofil i koloidy plastydów jest składnikiem układów enzymatycznych komórek, wspomaga wiązanie azotu atmosferycznego bierze udział w procesach tworzenia białek, syntezy RNA i DNA zwiększa odporność roślin na stresy zewnętrzne (pogoda, choroby, szkodniki) średnio dobrze przemieszcza się w roślinie wchłaniana w formie Cu 2 + Oznaki niedoboru miedzi chloroza, zwężenie i blaknięcie liści, utrata turgoru roślin opóźnienie rozwoju i więdnięcie roślin, w szczególności w okresie dużych upałów na glebach lekkich skręcone i wyblakłe ości zbóż, szczerbate kłosy przejawiają się w przypadku nadmiernego nawożenia azotem i dużej zawartości Fe 2 + pierwsze objawy na młodszych częściach roślin, później również na starszych częściach Nadmiar miedzi : prowadzi do inhibicji wchłaniania i wykorzystania Fe 2+, Zn 2+, zahamowania rozwoju korzeni, ich grubienie i ciemnienie Dobrze reagują: zboża, burak cukrowy i pastewny, ziemniaki, lucerna, wyka, warzywa, inne rośliny uprawne w przypadku niedoboru tego pierwiastka w glebie 48

49 Owies Pszenica Słonecznik Miedź przejawy niedoboru

50 Mangan Mn bierze udział w procesach energetycznych w komórce tak samo jak magnez wpływa na intensywność fotosyntezy i oddychania oraz na tworzenie i transport cukrów uintensywnia przemianę materii, pomaga w przetwarzaniu azotanów w komórkach ma znaczenie podczas tworzenia substancji auksynowych słabo przemieszcza się w roślinie wchłaniany w formie: Mn 2+, chelat-mn Oznaki niedoboru manganu różnego rodzaju chlorozy liści, z reguły przebarwienia żółte do kremowych żyłki pozostają zielone, plamki są owalne (użyłkowanie siatkowe) lub podłużne (użyłkowanie łukowate) nekrozy liści przejawiają się w fazie końcowej oznaki są widoczne na glebach neutralnych do zasadowych oraz na glebach o nadmiarze Fe, w latach suchych oraz na glebach piaszczystych pierwsze objawy na młodszych i nieco starszych liściach Nadmiar manganu: chloroza oraz czarnobrązowe kropki na odwrocie liści, zlewające się w większe plamy, przejawia się na ekstremalnie kwaśnych i podmokłych glebach Dobrze reagują: rzepak ozimy i inne kapustowate, zboża, burak cukrowy i pastewny, owies, bób, ziemniaki, groch, owoce pestkowe, owoce ziarnkowe, inne rośliny uprawne w przypadku niedoboru tego pierwiastka w glebie 50

51 Pszenica Ogórek Pomidor Ziemniak Mangan przejawy niedoboru

52 Molibden Mo pierwiastek o dużym znaczeniu dla organizmów wiążących azot atmosferyczny bierze udział w syntezie białek i redukcji azotanów odgrywa rolę w przekazie energii w komórkach na jego wchłanianie wpływa pozytywnie fosfor, a negatywnie siarka (SO 4 2 ) dobrze przemieszcza się w roślinie wchłaniany w formie: MoO 4 2 Oznaki niedoboru molibdenu jasnozielone do żółtego ubarwienie liści, a nawet nekrozy w przestrzeniach międzyżyłkowych, mniejsze liście odkształcenia liści, nekrozy punktowe na liściach, użyłkowanie jasne do białego odkształcenia liści i biczykowatość kalafiora opadanie zawiązanych i zapłodnionych kwiatów winorośli pierwsze objawy na średnich do starszych liściach Nadmiar molibdenu: nie zanotowano Dobrze reagują: rośliny strączkowe i wykowate, sałata, kalafior i inne warzywa, len, burak cukrowy, chmiel, inne rośliny uprawne w przypadku niedoboru tego pierwiastka w glebie 52