Nord Stream do konsultacji: 13 rozdziałów i 1749 stron
|
|
- Milena Czajkowska
- 7 lat temu
- Przeglądów:
Transkrypt
1 Nord Stream do konsultacji: 13 rozdziałów i 1749 stron Autor: Jacek Balcewicz ( Energia Gigawat maj 2009) Nord Stream przygotowany na potrzeby konsultacji, zgodnie z ustaleniami na konwencji w specjalny raport. Celem raportu jest poinformowanie naraŝonych stron oraz innych zainteresowanych stron o oczekiwanych oddziaływaniach transgranicznych, wynikających z planowanych działań oraz potencjalnych nieplanowanych czyli przypadkowych zdarzeniach związanych z budową i eksploatacją gazociągu. Siłą rzeczy jako raport przygotowany za pieniądze i na zlecenie inwestora nie jest, bo nie moŝe być do końca bezstronny. Pokazuje - co naturalne ideę gazociągu północnego jako jedynie słuszną i najlepszą rzecz, jaka mogła spotkać całą Europę u progu XXI wieku, zaś wszystkie obawy i niepokoje sąsiadów inwestycji sprowadza do mało istotnych problemów niewielkiej rangi. Niestety europoseł Maciej Libicki Przewodniczący Komisji Petycji, który był gorącym orędownikiem przygotowania niezaleŝnego raportu został przez swoja macierzysta partię wycofany z list wyborczych, więc nie będzie juŝ komu z takim impetem walczyć o niezaleŝny raport w kwestii nie tylko bezpieczeństwa energetycznego, ale przyszłości Bałtyku. Tak czy owak spróbujmy przekopać się choćby w telegraficznym skrócie przez to co przygotował Nord Stream. Trzynaście rozdziałów i łącznie stron. W przypadku międzynarodowych projektów o przebiegu liniowym, takich jak międzynarodowe rurociągi, stron pochodzenia jest więcej niŝ jedna, a ponadto kraje będące stronami pochodzenia są takŝe stronami naraŝonymi, jeśli poddane są oddziaływaniu związanych z projektem działań lub zdarzeń mających miejsce w innym kraju będącym stroną pochodzenia. W przypadku projektu Nord Stream, dwie nitki rurociągu będą przechodzić przez Rosję, Finlandię, Szwecję, Danię i Niemcy, w związku z tym kaŝde z tych państw jest stroną pochodzenia zgodnie z postanowieniami Konwencji. Rosja podpisała, ale nie ratyfikowała postanowień Konwencji, jednakŝe dla potrzeb raportu Espoo, została uznana za stronę pochodzenia. Pozostałe kraje nadbałtyckie, tj. Estonia, Łotwa, Litwa i Polska, są stronami naraŝonymi, podobnie jak i Rosja, Finlandia, Szwecja, Dania i Niemcy, gdyŝ te pięć krajów podlegać będzie oddziaływaniom związanych z projektem działań i zdarzeń inicjowanych w jednym lub większej liczbie krajów, przez których terytorium będzie przechodzić rurociąg. Estonia, Łotwa, Litwa i Polska są stronami naraŝonymi, ale nie stronami pochodzenia; w związku z tym, w celu odróŝnienia tej grupy krajów od krajów pochodzenia, w Konwencji z Espoo uŝywane jest określenie strony wyłącznie naraŝone. Kto gra? Gazprom to największy światowy producent gazu. Jest notowany na Moskiewskiej Giełdzie Papierów Wartościowych, a 50,002 proc. jej akcji naleŝy do rosyjskiego skarbu państwa. 6,4 proc. akcji spółki Gazprom posiada niemiecka spółka energetyczna E.ON Ruhrgas. W 2006 roku spółka E.ON Ruhrgas zatrudniała ok. 432 tys. osób, z których większość (65 proc.) pracowała przy wydobyciu gazu ziemnego. Rosja, posiadając rezerwy o wielkości mld m sześc.,
2 kontroluje 25,2 proc. znanych obecnie światowych zasobów gazu. Rosyjskie rezerwy gazu ziemnego to największe na świecie potwierdzone zasoby tego gazu w granicach jednego kraju. Do spółki Gazprom naleŝy 60 proc. rosyjskich zasobów gazu ziemnego, czyli około 15 proc potwierdzonych światowych rezerw. W 2006 roku spółka Gazprom dostarczyła 556 mld m sześc. gazu. Gazprom dysponuje takŝe największą na świecie siecią rurociągów do przesyłu gazu ziemnego, o łącznej długości 155 tys. km. W związku z tym Gazprom posiada spore doświadczenie w zakresie eksploatacji rurociągów gazu ziemnego. Po uwzględnieniu spółek zaleŝnych, Gazprom obsługuje 463 tys. km rosyjskiej sieci przesyłowej i dystrybucyjnej. Gazprom zajmuje się takŝe planowaniem i budową rurociągów do przesyłu gazu ziemnego. Oprócz doświadczenia związanego z rurociągami lądowymi w Rosji, spółka posiada doświadczenie w zakresie budowy i eksploatacji rurociągów podmorskich. W 2005 roku odbyła się oficjalna inauguracja rurociągu Blue Stream, wspólnego przedsięwzięcia Gazpromu oraz Eni S.p.A., międzynarodowej spółki włoskiej zajmującej się wydobyciem ropy naftowej i gazu, w której 30 proc. udziałów jest własnością włoskiego rządu. Rurociąg biegnie z miejscowości Izobilnoje w Rosji do Ankary w Turcji, a 386 km z jego łącznej długości przebiega po dnie Morza Czarnego. Odcinek podmorski rurociągu jest krótszy od trasy rurociągu Nord Stream, ale biegnie za to głębiej. Maksymalna głębokość, na jakiej biegnie rurociąg Blue Stream, to 2150 m, a więc wielokrotnie więcej, niŝ wynosi maksymalna głębokość, na jakiej układany będzie rurociąg Nord Stream, który w najgłębszym punkcie będzie leŝał na tylko na głębokości 210 m. Ponadto, szczególne wyzwanie w odniesieniu do właściwości konstrukcyjnych i materiałowych rurociągu Blue Stream stanowiło wysokie stęŝenie siarkowodoru w Morzu Czarnym. Morze Czarne jest jednak znacznie bardziej przyjazne niŝ Morze Bałtyckie. Na plaŝach rosyjskiego bądź ukraińskiego wybrzeŝa bez problemu budowane są letnie domki, które w warunkach Morza Bałtyckiego nie przeŝyłyby jesiennych sztormów. * E.ON Ruhrgas AG jest spółką zaleŝną, naleŝącą w całości do spółki E.ON AG i odpowiedzialną za jej działalność w zakresie gazu ziemnego w Niemczech i Europie. Spółka ma siedzibę w Essen i działa na rynku gazu grzewczego od ok. 80 lat, a na rynku gazu ziemnego od ok. 45 lat. Spółka E.ON Ruhrgas to największy w Niemczech dostawca gazu ziemnego oraz jedna z najwaŝniejszych europejskich firm gazowniczych. W 2006 roku spółka E.ON Ruhrgas zatrudniała ok. 12,7 tys. osób i dostarczyła 62 mld m sześc. gazu ziemnego. Doświadczenie w budowie waŝnych europejskich rurociągów firma zdobyła uczestnicząc w budowie gazociągów biegnących przez Morze Północne, w tym rurociągu Interconnector UK, łączącego Wielką Brytanię i Belgię, rurociągu Balgzand-Bacton Line (BBL) łączącego północną Holandię i Wielką Brytanię oraz rurociągu Seal biegnącego od platform Elgin/Franklin w środkowej części Morza Północnego do Bacton w hrabstwie Norfolk w Anglii. * Wintershall Holding AG jest spółką zaleŝną, w całości naleŝącą do firmy BASF SE. Od ponad 75 lat prowadzi ona działalność w róŝnych częściach świata: w Europie, Afryce Północnej, Ameryce Południowej, Rosji i regionie Morza Kaspijskiego, eksplorując i eksploatując zasoby ropy naftowej i gazu ziemnego. Ponad 60 proc. gazu i ropy wydobywanych przez Wintershall pochodzi ze złóŝ, w stosunku do których pełni funkcję operatora. Wydobywając gaz ziemny w holenderskiej części Morza Północnego, Wintershall zdobył doświadczenie w zakresie
3 technologii rurociągów podmorskich. Oprócz eksploracji i wydobycia, Wintershall zajmuje się takŝe obrotem gazem ziemnym za pośrednictwem spółki WINGAS GmbH & Co. KG działającą w kooperacji z Gazpromem. Przez nowo wybudowaną sieć rurociągów (obecnie o długości ponad 2 tys. km), naleŝącą do spółki WINGAS TRANSPORT GmbH & Co. KG i uŝywaną przez spółkę WINGAS oraz przez strony trzecie, dostarcza ona od 1993 roku gaz na potrzeby przedsiębiorstw komunalnych, regionalnych dostawców gazu, przemysłu oraz elektrowni w Niemczech i w innych krajach Europy. W 2006 roku WINGAS dostarczył swoim klientom 23 mld m sześc. gazu ziemnego. * Nederlandse Gasunie jest w całości własnością holenderskiego skarbu państwa. Jej siedziba mieści się w Groningen. Spółka Gasunie posiada ponad 40 letnie doświadczenia w budowie i obsłudze rurociągów do przesyłu gazu ziemnego. Specjalizuje się w projektach z zakresu infrastruktury na potrzeby dostarczania gazu ziemnego, a główne pola jej działalności to zarządzanie, obsługa i rozbudowa krajowych sieci przesyłowych, budowa i konserwacja sieci przesyłowych oraz udział w projektach międzynarodowych. W roku 2006 zatrudniała ok osób i dostarczyła 96 mld m sześc. gazu ziemnego. Spółka Gasunie odpowiadała za budowę rurociągu BBL, zakończoną w grudniu 2006 roku. Kontroluje ona pośrednio 60 proc. udziałów w tym projekcie oraz w niemieckiej spółce-operatorze, BBL Company. Sama spółka Gasunie nadal jest głównym podmiotem odpowiedzialnym za eksploatację i utrzymanie w ruchu rurociągu BBL, którego odcinek o długości 230 km biegnie po dnie Morza Północnego, łącząc miejscowości Balgzand i Bacton. Kto zarobi jako pierwszy? North Stream posługuje się firmami europejskimi W zakresie oceny oddziaływania na środowisko i uzyskiwania pozwoleń wybrano duńską spółkę Ramboll, a w zakresie usług inŝynieryjnych włoską spółkę Snamprogetti. Certyfikację projektu zlecono niezaleŝnej fundacji Det Norske Veritas (DNV) z siedzibą w Oslo. Szwedzka spółka Marin Mätteknik AB (MMT) prowadzi badania pod kątem obecności zatopionej amunicji na planowanej trasie rurociągu. Pozostałe badania z zakresu ochrony środowiska oraz badania terenowe prowadzone są przez firmy międzynarodowe, takie jak Szwedzki Instytut Geologiczny (SGU), PeterGaz (Rosja), Fiński Instytut Badań Morza, DHI (Dania), Fugro OSAE (Niemcy) oraz Instytut Ekologii Stosowanej (Niemcy). 75 proc. rur do budowy pierwszego rurociągu dostarczy niemiecka spółka Europipe, a pozostałych 25 proc rosyjska spółka United Metallurgical Company (OMK). W kwestii samego układania rur podpisano wstępne porozumienie ze spółką Saipem z siedzibą w Londynie. Podmorski rurociąg Nord Stream umoŝliwi przesył gazu do Niemiec, skąd transportowany będzie on dalej do Danii, Holandii, Belgii, Wielkiej Brytanii, Francji, a takŝe organizatorzy konsorcjum ciągle powtarzają - do... Polski, Czech oraz innych krajów. Nord Stream kontra Amber i Jamał Nord Stream opracował studium wykonalności, obejmujące porównanie lądowych projektów Amber czyli proponowanego głównie przez stronę polską gazociągu łączącego Rosję z rurociągiem Jamał Europa, przechodzącym przez Łotwę, Litwę i Polskę i Jamał Europa z
4 projektem podmorskim Nord Stream. Studium opiera się na modelu, w którym węzły zasilania w Jamburgu dla pól gazonośnych Syberii Zachodniej oraz w Murmańsku dla pola Sztokmanowskiego będą połączone z węzłami dystrybucyjnymi niemieckiego systemu rurociągów Achim w Dolnej Saksonii i Olbernhau w Saksonii. Docelowa zdolność przesyłowa rurociągu Nord Stream, wynosząca dla dwóch oddzielnych nitek 55 mld m sześc. została porównana z dwiema nitkami rurociągu Amber, o zakładanej zdolności przesyłowej 27,5 mld m sześc. kaŝda, co daje w sumie 55 mld m sześc.. Projekt Nord Stream został równieŝ porównany z jednym rurociągiem Amber oraz z rurociągiem Jamał Europa. Tu ponownie załoŝono zdolność przesyłową pojedynczego rurociągu w wysokości 27,5 mld m sześc. Daje to łączną zdolność przesyłową 55 mld m sześc. Scenariusz nr 1 obejmuje rurociąg Nord Stream, złoŝony z dwóch oddzielnych nitek, łączących węzły zasilania w Rosji z węzłami dystrybucyjnymi w Niemczech Scenariusz nr 2 dotyczy modelu dwóch nitek rurociągu Amber, włącznie z wyŝej wymienionymi połączeniami Scenariusz nr 3 jest kombinacją jednej nitki rurociągu Amber oraz jednej nitki rurociągu Jamał Europa, włącznie z wymienionymi wyŝej połączeniami. Autorzy raportu twierdzą, Ŝe rurociąg Nord Stream jest krótszy niŝ rurociąg Amber lub Jamał Europa oraz Ŝe zapotrzebowanie mocy stacji kompresorowych w przypadku trasy podmorskiej jest znacznie niŝsze. Mniejsza liczba stacji kompresorowych oznacza według nich - mniejsze zapotrzebowanie na gaz jako paliwo, co w konsekwencji obniŝa koszty eksploatacji. Prowadzić to ma do ogólnych oszczędności kosztów rurociągu Nord Stream, mierzonych wartością kosztów całkowitych. Według nich, porównując nordyckie, lądowe alternatywy, trasa przez Finlandię i Szwecję będzie charakteryzowała się wyŝszymi kosztami kapitałowymi ze względu na większą długość 1400 km po lądzie, w porównaniu z długością 1220 km trasy podmorskiej. W przypadku tras lądowych niezbędny jest korytarz o szerokości 40 m. Zakładana szybkość układania rurociągu podmorskiego wyniesie od 2,5 do 3 km dziennie, podczas gdy wariant lądowy realizowany byłby w znacznie wolniejszym tempie. W konsekwencji oddziaływanie na środowisko rury prowadzonej lądem jest według nich - silniejsze. Warunki geograficzne - według autorów raportu - dla róŝnych tras przebiegu wyraźnie działają na korzyść wariantu podmorskiego. Trasy lądowe przez kraje nordyckie, jak równieŝ przez korytarz polskiej strefy Morza Bałtyckiego wiązałyby się ze skomplikowanymi przejściami przez jeziora i rzeki i przekraczałyby inne obszary wraŝliwe z punktu widzenia ochrony środowiska. I tak, przewidywane pierwotnie dwa odcinki lądowe w Finlandii o długości około 328 km i 391 km musiałyby krzyŝować się z rzeką Kymijoki. W pobliŝu miejscowości Edväinen, jednego z planowanych odcinków wyjścia na ląd w Finlandii, naleŝałoby przekroczyć obszary wraŝliwe z punktu widzenia ochrony środowiska. Ewentualne miejsce wyjścia na ląd na północ od miasta Hanko musiałoby prowadzić do wykonania skomplikowanych przejść przez zatokę Pohjanpitäjänlathi. Odcinek szwedzki o długości około 654 kilometrów musiałby napotkać na przejścia przez dwa duŝe jeziora i waŝną dla środowiska naturalnego dolinę Fyledalen.
5 W trosce o polskie ptaki i jeziora Trasa prowadząca przez kraje bałtyckie i Polskę równieŝ musiałaby przechodzić przez róŝne obszary waŝne dla środowiska naturalnego tak twierdzą autorzy. W północno-wschodniej części Polski znajduje się wiele parków narodowych. We wszystkich z nich występuje duŝa róŝnorodność ptaków oraz innych zwierząt. Ponadto, na obszarach połoŝonych blisko granicy z Obwodem Kaliningradzkim i Litwą znajdują się liczne duŝe i małe jeziora oraz tereny podmokłe. Dwa największe jeziora to Śniardwy i Mamry, połączone małymi rzekami i kanałami. Uznam odpadł przez turystów Autorzy raportu zarzucają zainteresowanym krajom członkowskim UE powołując się na Komisarza UE ds. Polityki Energetycznej Andrisa Piebalgsa, Ŝe projekty gazociągów Jamał II i Amber zostały wybrane w 2004 roku do porównawczego studium wykonalności, dla którego Komisja zamierzała przydzielić środki w wysokości 1 mln euro, ale Ŝaden z wnioskodawców nie wykazywał zainteresowania, więc badania nie zostały przeprowadzone. Wszystkie warianty trasy obejmowały jako wariant podstawowy wyjście gazociągu na ląd w Greifswaldzie, chociaŝ przeanalizowano i poddano ocenie równieŝ trasy alternatywne do Lubeki i Rostocku. Oprócz tego krótko brano pod uwagę alternatywny punkt wyjścia na ląd na wyspie Uznam, ale zaniechano go przed rozpoczęciem prac badawczych ze względu na m.in. na intensywne wykorzystanie turystyczne tego obszaru. 41 mm w Rosji 30,09 mm w Niemczech KaŜda nitka rurociągu będzie złoŝona z zespawanych razem rur stalowych, chronionych powłoką antykorozyjną i płaszczem betonowym. Wewnętrzna średnica nitek rurociągu będzie niezmienna na całej ich długości w celu ułatwienia czynności konserwacyjnych. Grubość ściany rurociągu będzie zróŝnicowana odpowiednio do spadku ciśnienia na trasie rurociągu, co oznacza, Ŝe rurociąg podmorski będzie miał trzy róŝne grubości ściany (34,6; 30,9 i 26,8 mm). W pobliŝu wybrzeŝa ok. 0,5 km i na odcinkach lądowych grubość ściany będzie wynosić w Rosji 41,0 mm i w Niemczech 30,9 mm. Opracowanie projektu szczegółowego gazociągu Nord Stream powierzono jako wykonawcy technicznemu włoskiej firmie SES (Saipem Energy Services, dawniej Snamprogetti S.p.A., naleŝącej do Grupy Eni). Grupa Eni jest jednym z największych wykonawców w przemyśle naftowym i gazowniczym. Była ona odpowiedzialna za projekty techniczne gazociągów Langeled między Norwegią i Anglią oraz Blue Stream między Rosją i Turcją. Lokalny, niewielki, mały, umiarkowany, krótkoterminowy Oddziaływania transgraniczne, będą odczuwane w polskiej Wyłącznej Strefie Ekonomicznej (WSE) oraz przez pochodzące z Polski statki rybackie na etapie budowy ograniczone będą do emisji zanieczyszczeń gazowych, ich wpływu na atmosferę, a takŝe ograniczenia Ŝeglugi statków rybackich i innych w związku z ustanawianiem stref wyłączenia z ruchu podczas usuwania niewybuchów i układania rur. Oddziaływania te odczuwane będą przez wszystkie strony pochodzenia, a takŝe strony tylko naraŝone. Emisję zanieczyszczeń gazowych na trasie rurociągu oceniono jako mającą niewielkie znaczenie. Ograniczenia w Ŝegludze statków rybackich i innych
6 na wodach krajów pochodzenia, spowodowane ustanowieniem stref wyłączenia z ruchu, oceniono jako mające niewielkie znaczenie na większej części trasy rurociągu oraz niewielkie i niewielkie do umiarkowanego w Zatoce Fińskiej (Rosja i Finlandia). Oddziaływania transgraniczne odczuwane na etapie eksploatacji ograniczone są do wpływu obecności rurociągu na polskie floty rybackie działające w WSE Rosji, Finlandii, Szwecji i Danii. Obejmują one zaburzenie charakteru połowów oraz uszkodzenia sprzętu rybackiego wskutek obecności rurociągu. Uznano je za mające znaczenie, odpowiednio, niewielkie do umiarkowanego oraz niewielkie. Oddziaływanie na rybołówstwo będzie wyraźniejsze w obszarach występowania wolnych przęseł wyŝszych niŝ 0,5 m wysokości. Jedyne zdarzenia nieplanowane mogące oddziaływać na polską WSE to duŝy wyciek oleju lub uwolnienie gazu wskutek pęknięcia rurociągu. Oddziaływania związane z duŝym wyciekiem oleju uzaleŝnione są od początkowej lokalizacji źródła (Szwecja, Dania lub Niemcy), wielkości wycieku oraz jego odległości od polskiej WSE. Prawdopodobieństwo wystąpienia takiego zdarzenia oceniono jako małe, a ogólne znaczenie jako małe do umiarkowanego w odniesieniu do szeregu przedmiotów oddziaływania, w tym słupa wody, atmosfery, planktonu, bentosu morskiego, ryb, ptaków morskich, ssaków morskich, obszarów ochrony przyrody, rybołówstwa, Ŝeglugi i nawigacji, turystyki i rekreacji oraz przemysłu morskiego. Oddziaływania związane z pęknięciem rurociągu polegałyby na uwolnieniu gazu, co dotknęłoby wszystkie strony pochodzenia i strony tylko naraŝone, bez względu na lokalizację. Prawdopodobieństwo pęknięcia rurociągu jest małe, tak samo jak małe jest jego ogólne znaczenie piszą autorzy raportu. Raptem 32 niewybuchów i 2 wraki Ominięcie znanych miejsc zatopienia amunicji było waŝnym kryterium przy wyborze proponowanej trasy. Jednak przed ułoŝeniem rur usunięcie niewybuchów konieczne będzie w ograniczonej liczbie miejsc wzdłuŝ trasy rurociągów. Przewiduje się, Ŝe usuwanie niewybuchów będzie przebiegać w dwóch etapach najpierw wzdłuŝ korytarza bezpieczeństwa, a następnie w wybranych miejscach w obrębie korytarza kotwiczenia. Podczas I i II wojny światowej Zatoka Fińska oraz wybrzeŝe Szwecji były zabezpieczone przed wrogiem za pomocą amunicji. Umieszczano ją na dnie morskim nie tylko w tym obszarze, ale takŝe w innych rejonach Morza Bałtyckiego. Wiele takich pól minowych zostało oczyszczonych, na dnie jednak nadal znajduje się pewna ilość niewybuchów. RównieŜ inne rodzaje niewybuchów np. bomby głębinowe, torpedy i granaty znajdują się na całym obszarze Morza Bałtyckiego. Z uwagi na potencjalne ryzyko wybuchu min lub innych urządzeń, na etapie budowy zoptymalizowano trasę rurociągów w celu zapewnienia, Ŝe prace związane z usuwaniem niewybuchów zostaną ograniczone do minimum. Mimo Ŝe informacje na temat dokładnej lokalizacji niewybuchów na trasie rurociągu są poufne, potwierdzono, Ŝe łącznie 31 niewybuchów znajduje się w Zatoce Fińskiej, a jeden przy wybrzeŝu Szwecji. Obecnie prowadzone są badania dotyczące niewybuchów w Rosji; w ich wyniku mogą zostać odkryte kolejne niewybuchy na dnie morskim w wodach rosyjskich. Usuwanie: metoda ta polega na umieszczeniu niewielkiego ładunku w pobliŝu zidentyfikowanego niewybuchu lub potencjalnego niewybuchu na dnie morskim za pomocą zdalnie sterowanego robota podwodnego o niewielkich rozmiarach. Ładunek taki jest następnie detonowany akustycznie ze statku pomocniczego na powierzchni morza, znajdującego się w bezpiecznej odległości od celu. Trasa biegnąca w Zatoce Greifswaldzkiej przechodzi jednak w pobliŝu dwóch wraków, wchodzących w skład bariery wraków blokujących wejście do zatoki. RozwaŜa się obecnie wydobycie z morza jednego z tych wraków, aby zapobiec jego zniszczeniu. Autorzy raportu nie zakładają, Ŝe niewybuchy mogą być uzbrojone bojowymi środkami
7 trującymi i nie piszą co będzie jeśli w przypadku oczyszczającej eksplozji uwolni się trujący gaz bojowy? Amunicja chemiczna obejmuje chemiczne środki bojowe oraz ich pojemniki i chemicznych środków bojowych oraz zawarte w nich substancje wybuchowe. Chemiczne środki bojowe znalezione w Morzu Bałtyckim obejmują gaz musztardowy, Clark I i II, adamsyt, związki arsenu, tabun, chloroacetofenon, luizyt, gaz łzawiący oraz fosgen. Gaz musztardowy stanowi największy odsetek zatopionych środków bojowych. Rybacy co pewien czas znajdują wśród wyłowionych ryb Ŝółte lub brązowe bryły iperytu. Bryły te często mają konsystencję podobną do gliny, a poniewaŝ ich powierzchnie stwardniały na skutek utlenienia, trujące własności mogą się utrzymywać przez długi czas. Gaz musztardowy to gaz parzący, powodujący powstawanie pęcherzy na skórze. Adamsyt podraŝnia nos i gardło, fosgen podraŝnia płuca, tabun działa na układ nerwowy, a chloroacetofenon jest gazem łzawiącym. Środki bojowe znajdują się zwykle w pociskach średniego kalibru, zrzucanych bombach oraz zbiornikach lub puszkach. Po zakończeniu II wojny światowej siły alianckie nakazały Niemcom zniszczenie około 65 tys. ton zgromadzonych chemicznych środków bojowych. Był to bezpośredni rezultat Konferencji Poczdamskiej w 1945 roku. Jako najgłębsze miejsce w pobliŝu niemieckiego portu, z którego wysłano amunicję, wybrano Basen Bornholmski na Morzu Bałtyckim; w efekcie w obszarze tym znalazła się ponad połowa niemieckiego arsenału chemicznych środków bojowych. Zatopiono tam około 11 tys. aktywnych substancji naleŝących do chemicznych środków bojowych. Amunicję zatapiano takŝe na południowy wschód od Gotlandii, w cieśninach Lillebelt i Skagerrak. Szacuje się, Ŝe w pobliŝu Gotlandii zatopiono 1 tys. ton chemicznych środków bojowych. Wszystkie chemiczne środki bojowe zostały zatopione bez zapalników. Główne wyznaczone miejsce zatopienia amunicji to obszar w kształcie koła o promieniu 3 mil morskich zlokalizowany w Basenie Bornholmskim Obszar ten obejmuje powierzchnię 99 kilometrów kwadratowych, a współrzędne jego środka to 55oE21"N i 15oE37'02"E. Nie wszystkie środki bojowe zostały jednak zatopione we wskazanym miejscu, więc drugie, bardziej realistyczne miejsce zatopienia znajduje się mniej więcej w obszarze o współrzędnych od 55º10"N do 55º23"N i od 15º24"E do 15º55"E, obejmującym 892 kilometry kwadratowe. Strefa zatopienia na zachód od Bornholmu jest o wiele słabiej opisana. Zatopienia w tym miejscu były prowadzone przez Wielką Brytanię i bardzo mało wiadomo na ten temat. Obszar ryzyka w Basenie Bornholmskim, obejmujący ponad 9000 kilometrów kwadratowych i została rozszerzona o prawdopodobne kursy statków prowadzących zatapianie, przy załoŝeniu, Ŝe amunicja była takŝe zatapiana po drodze. Od lat 60. okręg morski Bornholm rejestruje amunicję znalezioną w regionie. Największa liczbę, przekraczającą 100 ładunków, odnotowano na przełomie lat 1991 i 1992, następny nieco mniejszy juŝ pik przekraczający 20 ładunków miał miejsce na przełomie 2003 i 2004 roku. Amunicja chemiczna leŝała na dnie morza i w osadach Morza Bałtyckiego przez ponad sześćdziesiąt lat. W tym okresie w łuskach nabojów nastąpiły róŝne poziomy korozji. Proces korozji łusek i wynikającego z niej uwalniania toksycznych substancji do środowiska morskiego nadal jest słabo poznany. Zdarzały się przypadki łusek, z których zawartość wyciekła, podczas gdy inne mogą nadal być nietknięte. Udział skorodowanych i pustych pocisków wśród amunicji nietkniętej nie jest znany, oczywiste jednak jest, Ŝe do korozji obudów pocisków niezbędny jest tlen, zatem amunicja znajdująca się w osadach o niedoborze tlenu będzie lepiej zachowana niŝ amunicja naraŝona na kontakt z tlenem obecnym w osadach lub w wodzie. Stosunek skorodowanych i potencjalnie pustych pocisków do nietkniętych, potencjalnie pełnych pocisków jest więc w duŝym stopniu skorelowany ze stosunkiem amunicji znajdującej się ponad osadami i pod nimi.
Gazociąg Północny. Paweł Konzal 01.12.2006 r., Warszawa
Gazociąg Północny Paweł Konzal 01.12.2006 r., Warszawa Historia North Transgas Oy - projekt rozpoczął się w 1997 roku umową pomiędzy Gazpromem a fińską firmą Neste (późniejsze Fortum). Niemiecki partner
Bardziej szczegółowoRozdział 11. Oddziaływania transgraniczne POL
Rozdział 11 Oddziaływania transgraniczne Spis treści Strona 11 Oddziaływania transgraniczne 1633 11.1 Wstęp 1633 11.2 Bliskość trasy rurociągów do granic WSE poszczególnych krajów 1635 11.3 Podsumowanie
Bardziej szczegółowoRozdział 2. Informacje o gazociągu Nord Stream POL
Rozdział 2 Informacje o gazociągu Nord Stream Spis treści Strona 2 Informacje o gazociągu Nord Stream 21 2.1 Informacje o wnioskodawcy / własności 21 2.1.1 Wnioskodawca i operator 21 2.1.2 Akcjonariusze
Bardziej szczegółowoProjekt Baltic Pipe budowa międzysystemowego Gazociągu Bałtyckiego
Projekt Baltic Pipe budowa międzysystemowego Gazociągu Bałtyckiego Oddziaływania na rybołówstwo Spotkanie konsultacyjne 20.02.2019 r. 1 Badania środowiska morskiego Badania zostały wykonane w strefie potencjalnych
Bardziej szczegółowoRozdział 01. Wprowadzenie i wskazówki dla czytelników POL
Rozdział 01 Wprowadzenie i wskazówki dla czytelników Spis treści Strona 1 Wprowadzenie i wskazówki dla czytelników 5 1.1 Projekt Nord Stream 5 1.2 Informacje o raporcie 5 1.2.1 Funkcja raportu przygotowanego
Bardziej szczegółowoRUROCIĄG PÓŁNOCNOEUROPEJSKI (ODCINEK PEŁNOMORSKI)
RUROCIĄG PÓŁNOCNOEUROPEJSKI (ODCINEK PEŁNOMORSKI) ZAŁĄCZNIK DO POWIADOMIENIA DLA STRON, KTÓRYCH DOTYCZY BUDOWA GAZOCIĄGU ZGODNIE Z ARTYKUŁEM 3 KONWENCJI Z ESPOO (PROJEKT przygotowany przez firmę Nord Stream
Bardziej szczegółowoPodstawowe informacje o projekcie. Cel budowy gazociągu i Tłoczni gazu
Tłocznia gazu w Goleniowie. Fot. Bartosz Lewandowski, GAZ-SYSTEM S.A. Podstawowe informacje o projekcie Gazociąg Świnoujście Szczecin połączy terminal LNG w Świnoujściu z krajową siecią gazociągów poprzez
Bardziej szczegółowoBALTIC PIPE stan realizacji. GAZ SYSTEM FORUM , Warszawa, Hotel Westin
BALTIC PIPE stan realizacji GAZ SYSTEM FORUM 27.02.2019, Warszawa, Hotel Westin 1 GŁÓWNE KOMPONENTY PROJEKTU 1 Dania Szwecja GAZOCIĄG NA DNIE MORZAPÓŁNOCNEGO 2 ROZBUDOWA DUŃSKIEGO SYSTEMUPRZESYŁOWEGO Dania
Bardziej szczegółowoStatus trasy gazociągu Nord Stream przez Morze Bałtyckie
Nord Stream AG INFORMACJA O PROJEKCIE Status trasy gazociągu Nord Stream przez Morze Bałtyckie Październik 2007 Źródło: G-PE-PER-EIA-100-41030710-02 Data: 24.10.2007 Przygotował: Rambøll A/S/Nord Stream
Bardziej szczegółowoGazociąg Północny Bezpieczna dostawa energii oraz infrastruktura dla Europy >
Gazociąg Północny Bezpieczna dostawa energii oraz infrastruktura dla Europy > Jens D. Müller, zastępca dyrektora ds. komunikacji w spółce Nord Stream AG Niemiecko-Polska konferencja w Sulechowie / 16 listopada
Bardziej szczegółowoCo kupić, a co sprzedać 2015-06-15 15:22:58
Co kupić, a co sprzedać 2015-06-15 15:22:58 2 Najważniejszym partnerem eksportowym Litwy w 2014 r. była Rosja, ale najwięcej produktów pochodzenia litewskiego wyeksportowano do Niemiec. Według wstępnych
Bardziej szczegółowoKredyt inwestycyjny z Europejskiego Banku Inwestycyjnego na budowę Terminalu LNG w Świnoujściu. Warszawa, 14 grudnia 2011 system, który łączy
Kredyt inwestycyjny z Europejskiego Banku Inwestycyjnego na budowę Terminalu LNG w Świnoujściu Warszawa, 14 grudnia 2011 GAZ-SYSTEM S.A. GAZ-SYSTEM S.A.: Spółka Skarbu Państwa o znaczeniu strategicznym
Bardziej szczegółowoWyzwania Energetyki 2012 CEF
Wyzwania Energetyki 2012 CEF Janusz Piechociński Luty 2012 Nowe narzędzie CEF Dnia 29 czerwca 2011 r. Komisja Europejska przyjęła wniosek dotyczący kolejnych wieloletnich ram finansowych obejmujących lata
Bardziej szczegółowoATLAS. Raport Espoo dotyczący projektu Nord Stream. Rurociąg podmorski przez Morze Bałtyckie. Luty 2009
ATLAS Raport Espoo dotyczący projektu Nord Stream Rurociąg podmorski przez Morze Bałtyckie Luty 2009 Przygotowany przez: Rambøll A/S / Nord Stream AG Ref G-PE-PER-EIA-100-41100000 Data 2009-02-20 Uwaga:
Bardziej szczegółowoInfrastruktura przesyłowa niezbędna dla rozwoju farm wiatrowych w polskich obszarach morskich
Polskie Sieci Morskie PSM Infrastruktura przesyłowa niezbędna dla rozwoju farm wiatrowych w polskich obszarach morskich Bogdan Gutkowski AOS Sp. z o.o., Konsorcjum Polskie Sieci Morskie Polskie Sieci Morskie
Bardziej szczegółowoGAZOCIĄG NORD STREAM
Bruksela, dnia 20 września 2010 r. Sprawozdanie nr 61/2010 GAZOCIĄG NORD STREAM W ostatnim okresie eurodeputowane Lidia Geringer de Oedenberg (S&D) i Lena Kolarska-Bobińska (EPP) zadały Komisji Europejskiej
Bardziej szczegółowoProdukcja stalowych fundamentów do morskich farm wiatrowych. Koncepcja fabryki. 2014-03-28 / Bilfinger Crist Offshore sp. z o.o.
Produkcja stalowych fundamentów do morskich farm wiatrowych. Koncepcja fabryki 2014-03-28 / Bilfinger Crist Offshore sp. z o.o. PROJEKT UTWORZENIE ZAKŁADU PRODUKCYJNEGO STALOWYCH FUNDAMENTÓW WIELKOGABARYTOWYCH
Bardziej szczegółowoKONKURS WIEDZY. Gaz ziemny czyste paliwo w naszych domach. Spotkanie przygotowujące do konkursu.
KONKURS WIEDZY Gaz ziemny czyste paliwo w naszych domach Spotkanie przygotowujące do konkursu www.fnez.pl/konkursedukacyjny Gaz ziemny obejrzyj animację multimedialną Link do animacji: https://www.youtube.com/watch?v=5ji2ni7jkt4
Bardziej szczegółowoDokumentacja oceny oddziaływania na środowisko (OOŚ) projektu Nord Stream na potrzeby konsultacji na mocy Konwencji z Espoo
Dokumentacja oceny oddziaływania na środowisko (OOŚ) projektu Nord Stream na potrzeby konsultacji na mocy Konwencji z Espoo Raport Espoo dotyczący projektu Nord Stream: Podsumowanie w języku nietechnicznym
Bardziej szczegółowoProcedura uzyskiwania decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach realizacji przedsięwzięcia
Procedura uzyskiwania decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach realizacji przedsięwzięcia KIEDY OOŚ? - 1 I Dla planowanego przedsięwzięcia mogącego zawsze znacząco oddziaływać na środowisko Art.. 59 ust.1,
Bardziej szczegółowoDrogi wodne w Polsce szansą na rozwój cywilizacyjny regionów
Drogi wodne w Polsce szansą na rozwój cywilizacyjny regionów W Polsce istnieje 2079 km dróg wodnych z czego jedynie 208 km (10%) spełnia kryteria IV klasy Ŝeglowności. Projektowane w Polsce międzynarodowe
Bardziej szczegółowoCZY WYBRANA TRASA BALTIC PIPE JEST OPTYMALNA?
aut. Maciej Zaniewicz 22.06.2018 CZY WYBRANA TRASA BALTIC PIPE JEST OPTYMALNA? We środę 20 czerwca Gaz-System zaakceptował wariant przebiegu gazociągu Baltic Pipe zaproponowany przez firmę Ramboll. Spośród
Bardziej szczegółowoPROJEKT GAZOCIĄGU NORD STREAM: KWESTIE DOTYCZĄCE ŚRODOWISKA NATURALNEGO
NOTATKA INFORMACYJNA DYREKCJA GENERALNA DS. POLITYK WEWNĘTRZNYCH Departament tematyczny C Prawa obywatelskie i sprawy konstytucyjne PROJEKT GAZOCIĄGU NORD STREAM: KWESTIE DOTYCZĄCE ŚRODOWISKA NATURALNEGO
Bardziej szczegółowoRAPORT SPECJALNY 30/04/2018. Baltic Pipe. Od fazy koncepcji. do fazy decyzji. Fundacja Warsaw Institute
RAPORT SPECJALNY 30/04/2018 Baltic Pipe Od fazy koncepcji do fazy decyzji Fundacja Warsaw Institute Jeszcze rok temu projekt Baltic Pipe stanowiący połączenie gazowe Polski ze złożami gazu na Norweskim
Bardziej szczegółowoRAPORT SPECJALNY 21/05/2018. Baltic Pipe. Od fazy koncepcji. do fazy decyzji. Fundacja Warsaw Institute
RAPORT SPECJALNY 21/05/2018 Baltic Pipe Od fazy koncepcji do fazy decyzji Fundacja Warsaw Institute Jeszcze rok temu projekt Baltic Pipe stanowiący połączenie gazowe Polski ze złożami gazu na Norweskim
Bardziej szczegółowoGłówne problemy. Wysokie koszty importu ropy: 1 mld dziennie w 2011 Deficyt w bilansie handlowym: ~ 2.5 % of PKB 7% wydatków gospodarstw domowych
Pakiet "Czysta Energia dla u" Europejska strategia dotycząca paliw alternatywnych i towarzyszącej im infrastruktury Warszawa, 15 kwietnia 2013 Katarzyna Drabicka, Policy Officer, European Commission, DG
Bardziej szczegółowoHandel w Polsce zarabia na cudzoziemcach coraz więcej - analiza
Handel w Polsce zarabia na cudzoziemcach coraz więcej - analiza data aktualizacji: 2016.03.30 Główny Urząd Statystyczny podsumował dane o ruchu granicznym oraz wydatkach cudzoziemców w Polsce i Polaków
Bardziej szczegółowoGRUPA: FOKI Polska, Rzeczpospolita Polska państwo unitarne w Europie Środkowej położone między Morzem Bałtyckim na północy a Sudetami i Karpatami na południu, w dorzeczu Wisły i Odry. Powierzchnia
Bardziej szczegółowoKlucz w rękach rosyjskiej firmy
Klucz w rękach rosyjskiej firmy Artykuł ukazał się w Rzeczpospolitej, 19.12.2007 r. Marek Radzikowski Warszawa, grudzień 2007 r. Tekst jest polemiką do artykułu A. Miedwiediewa Partnerstwo oparte na korzyściach,
Bardziej szczegółowoCudzoziemcy kupują coraz więcej w polskich sklepach
Cudzoziemcy kupują coraz więcej w polskich sklepach data aktualizacji: 2016.09.28 Według danych Głównego Urzędu Statystycznego szacunkowa wartość zakupionych w Polsce towarów i usług przez cudzoziemców
Bardziej szczegółowoNord Stream 2. Raport Espoo Podsumowanie nietechniczne
Nord Stream 2 Raport Espoo Podsumowanie nietechniczne Nord Stream 2 Raport Espoo Podsumowanie nietechniczne Przesył gazu ziemnego do UE Nord Stream 2 to projekt infrastrukturalny dotyczący budowy gazociągu
Bardziej szczegółowoEKOLOGICZNE PROMY NA BAŁTYKU EKSTRAWAGANCJA CZY NIEUCHRONNOŚĆ?
NEXUS Consultants Sp. z o.o. Hryniewickiego 8A, 81-340 Gdynia T.: +48 58 66 18 300, F.: +48 58 50 05 303 nexus@nexus.pl www.nexus.pl EKOLOGICZNE PROMY NA BAŁTYKU EKSTRAWAGANCJA CZY NIEUCHRONNOŚĆ? Gdynia,
Bardziej szczegółowoPROJEKTY O ZNACZENIU WSPÓLNOTOWYM REALIZOWANE PRZEZ GAZ-SYSTEM S.A.
PROJEKTY O ZNACZENIU WSPÓLNOTOWYM REALIZOWANE PRZEZ GAZ-SYSTEM S.A. Co oznaczają dla rozwoju infrastruktury przesyłu gazu? S Y S T E M, K T Ó R Y Ł Ą C Z Y Kim jesteśmy? GAZ-SYSTEM S.A. jest jednoosobową
Bardziej szczegółowoENERGETYCZNY BREXIT WIELKIEJ BRYTANII GROZI ODCIĘCIE OD EUROPEJSKIEGO SYSTEMU GAZU [KOMENTARZ]
aut. Maciej Zaniewicz 17.04.2019 ENERGETYCZNY BREXIT WIELKIEJ BRYTANII GROZI ODCIĘCIE OD EUROPEJSKIEGO SYSTEMU GAZU [KOMENTARZ] Jedynemu połączeniu Wielkiej Brytanii z europejskim systemem gazowym terminalowi
Bardziej szczegółowoBAŁTYK - SKŁADOWISKO AMUNICJI CHEMICZNEJ. WYKONAŁY: ANETA WITKOWSKA MAGDALENA WIJAS (anetka8@op.pl) (pecatrix@op.pl)
BAŁTYK - SKŁADOWISKO AMUNICJI CHEMICZNEJ WYKONAŁY: ANETA WITKOWSKA MAGDALENA WIJAS (anetka8@op.pl) (pecatrix@op.pl) WSTĘP Do szczególnego rodzaju zagrożeń w Morzu Bałtyckim jest obecność amunicji chemicznej,
Bardziej szczegółowoOperator Gazociągów Przesyłowych GAZ-SYSTEM S.A.
Operator Gazociągów Przesyłowych GAZ-SYSTEM S.A. ul. Mszczonowska 4 02-337 Warszawa tel. 22 220 18 00 faks: 22 220 16 06 e-mail: pr@gaz-system.pl www.gaz-system.pl PROJEKTY O STATUSIE PCI REALIZOWANE PRZEZ
Bardziej szczegółowoSieci morskie zintegrowane z morskimi farmami wiatrowymi. Projekt Baltic InteGrid. Warszawa, 27 lutego 2017 r.
Sieci morskie zintegrowane z morskimi farmami wiatrowymi Projekt Baltic InteGrid Warszawa, 27 lutego 2017 r. 1 Partnerzy projektu Budżet projektu: EUR 3 971 104,00 Czas trwania projektu: 2016-2019 Źródło
Bardziej szczegółowokm DŁUGOŚĆ KRAJOWEJ SIECI PRZESYŁOWEJ 903 STACJI GAZOWYCH 14 TŁOCZNI. 17,6 mld m 3 WOLUMEN PRZESŁANEGO GAZU 100% UDZIAŁÓW SKARBU PAŃSTWA
PROJEKT BALTIC PIPE GAZ-SYSTEM PODSTAWOWE INFORMACJE 11.059 km DŁUGOŚĆ KRAJOWEJ SIECI PRZESYŁOWEJ 903 STACJI GAZOWYCH 14 TŁOCZNI 17,6 mld m 3 WOLUMEN PRZESŁANEGO GAZU Siedziby Centrali i Oddziałów Tłocznie
Bardziej szczegółowoBALTEX Energia i Górnictwo Morskie S.A. Spółka Komandytowo-Akcyjna Mgr inż. Maciej Wdowiak
BALTEX Energia i Górnictwo Morskie S.A. Spółka Komandytowo-Akcyjna Mgr inż. Maciej Wdowiak GRUPA BALTEX Grupa BALTEX zajmuje sięwykonywaniem prac na morzu, w tym: wydobywaniem morskiego kruszywa naturalnego
Bardziej szczegółowoPROJEKT BALTIC PIPE SPOTKANIA KONSULTACYJNE W RAMACH WYSŁUCHAŃ PUBLICZNYCH r.
PROJEKT BALTC PPE SPOTKANA KONSULTACYJNE W RAMACH WYSŁUCHAŃ PUBLCZNYCH 19.02.2019 r. Współfinansowany przez instrument Unii Europejskiej Łącząc Europę GŁÓWNE KOMPONENTY PROJEKTU 1 Dania Szwecja EUROPPE
Bardziej szczegółowoEUROPEJSKIE PRIORYTETY W ZAKRESIE ENERGII
EUROPEJSKIE PRIORYTETY W ZAKRESIE ENERGII Prezentacja J.M. Barroso, przewodniczącego Komisji Europejskiej, na szczyt Rady Europejskiej w dniu 4 lutego 2011 r. Spis treści 1 I. Dlaczego polityka energetyczna
Bardziej szczegółowoNOTATKA SŁUśBOWA Z RADY TECHNICZNEJ W DNIU 03.04.2009 r.
ŁÓDŹ, 03.04.2009 NOTATKA SŁUśBOWA Z RADY TECHNICZNEJ W DNIU 03.04.2009 r. DOTYCZY: wykonanie koncepcji programowej dla budowy obwodnicy m. Biała Rawska w ramach zadania pn. Rozbudowa drogi wojewódzkiej
Bardziej szczegółowoGospodarka morska w Polsce 2009 roku
Tekst opublikowany w internecie pod adresem: http://www.egospodarka.pl/52652,gospodarkamorska-w-polsce-2009,1,39,1.html (2011-02-02) 07.05.2010, 12:50 Gospodarka morska w Polsce 2009 roku Morska i przybrzeżna
Bardziej szczegółowoGŁÓWNY URZĄD STATYSTYCZNY Urząd Statystyczny w Rzeszowie
GŁÓWNY URZĄD STATYSTYCZNY Urząd Statystyczny w Rzeszowie Warszawa-Rzeszów, październik 2014 r. Informacja sygnalna WYNIKI BADAŃ GUS Ruch graniczny oraz wydatki cudzoziemców w Polsce i Polaków za granicą
Bardziej szczegółowoWiadomości. LOTOS buduje drugi polski gazociąg na Bałtyku
Wiadomości 2018-10-02 LOTOS buduje drugi polski gazociąg na Bałtyku LOTOS Petrobaltic rozpoczął kolejny etap budowy 75-kilometrowego gazociągu łączącego centrum produkcyjne na bałtyckim złożu B8 z elektrociepłownią
Bardziej szczegółowoRozdział 04. Opis projektu POL
Rozdział 04 Opis projektu Spis trści Stona 4. Opis projektu 103 4.1 Wstęp 103 4.1.1 Zakres działań związanych z projektem 103 4.1.2 Opis projektu 105 4.1.3 Harmonogram planowanie i wykonanie 107 4.2 Trasa
Bardziej szczegółowoTransnarodowy program Interreg Region Morza Bałtyckiego
Transnarodowy program Interreg Region Morza Bałtyckiego (BSR) Katowice, 24 listopada 2014 r. Obszar programu Dania Niemcy (częściowo) Polska Litwa Łotwa Estonia Finlandia Szwecja Norwegia Rosja (częściowo,
Bardziej szczegółowoGmina: Chocz (n. Chocz, Olesiec Nowy, Olesiec Stary) Celem inwestycji jest budowa obwodnicy miasta Chocz w ciągu drogi wojewódzkiej nr 442
I.47. Droga nr 442 m. Chocz. 47 Droga nr 442 m. Chocz Lokalizacja przedsięwzięcia Charakterystyka ogólna i cel przedsięwzięcia Powiat pleszewski Gmina: Chocz (n. Chocz, Olesiec Nowy, Olesiec Stary) Celem
Bardziej szczegółowoCudzoziemcy wydają w polskich sklepach coraz więcej pieniędzy
Cudzoziemcy wydają w polskich sklepach coraz więcej pieniędzy data aktualizacji: 2017.03.30 Szacunkowa wartość towarów i usług zakupionych w Polsce przez cudzoziemców (nierezydentów) w 2016 r. ukształtowała
Bardziej szczegółowoKorytarz przesyłowy Zachód-Wschód Połączenie Ukrainy z europejskim rynkiem gazu
Korytarz przesyłowy Zachód-Wschód Połączenie Ukrainy z europejskim rynkiem gazu październik 2014 Wstęp Europa Centralna (Polska, Czechy, Słowacja i Węgry) wraz z Ukrainą zużywają ok. 85 mld m 3 gazu ziemnego
Bardziej szczegółowoNIEBEZPIECZNY PAT W SPRAWIE BALTIC PIPE. POLSKA WYKORZYSTA WIZYTĘ PREMIERA SOBOTKI?
06.12.2016 NIEBEZPIECZNY PAT W SPRAWIE BALTIC PIPE. POLSKA WYKORZYSTA WIZYTĘ PREMIERA SOBOTKI? 12 grudnia w Wiśle dojdzie do spotkania premier Beaty Szydło i jej czeskiego odpowiednika Bohuslava Sobotki.
Bardziej szczegółowoInwestycje w sieć gazowniczą oraz terminal. LNG w Świnoujściu a poprawa bezpieczeństwa
Inwestycje w sieć gazowniczą oraz terminal LNG w Świnoujściu a poprawa bezpieczeństwa energetycznego Polski Jan Chadam, Prezes Zarządu GAZ-SYSTEM S.A. Program Infrastruktura i Środowisko na półmetku energetyka
Bardziej szczegółowoUwarunkowania historyczne, polityczne i ekonomiczne stosunków UE-Rosja. 1.Rosyjskie zasoby surowców energetycznych oraz zarys historyczny odkryć
Spis treści: Wstęp Rozdział I Znaczenie problemów energetycznych dla bezpieczeństwa państw 1.Energia, gospodarka, bezpieczeństwo 1.1.Energia, jej źródła i ich znaczenie dla człowieka i gospodarki 1.2.Energia
Bardziej szczegółowoOceny oddziaływania na środowisko przedsięwzięć energetycznych współfinansowanych z Programu Operacyjnego Infrastruktura i Środowisko
Oceny oddziaływania na środowisko przedsięwzięć energetycznych współfinansowanych z Programu Operacyjnego Infrastruktura i Środowisko Zmiany w polskich przepisach dotyczących OOŚ Jakość OOŚ/unikanie błędów
Bardziej szczegółowoZwiększenie bezpieczeństwa energetycznego poprzez wzmocnienie sieci elektroenergetycznej w Polsce północno wschodniej
Zwiększenie bezpieczeństwa energetycznego poprzez wzmocnienie sieci elektroenergetycznej w Polsce północno wschodniej Warszawa, 16.03.2011 Cele i zadania inwestycji wchodzących w skład Projektu Połączenie
Bardziej szczegółowoRada Unii Europejskiej Bruksela, 19 stycznia 2017 r. (OR. en)
Rada Unii Europejskiej Bruksela, 19 stycznia 2017 r. (OR. en) Międzyinstytucjonalny numer referencyjny: 2017/0001 (NLE) 5117/17 PECHE 7 AKTY USTAWODAWCZE I INNE INSTRUMENTY Dotyczy: ROZPORZĄDZENIE RADY
Bardziej szczegółowoSkala działalności. Z międzynarodowym rozmachem. Segment wydobywczy. Segment produkcji i handlu
Skala działalności Z międzynarodowym rozmachem Grupa Kapitałowa LOTOS jest jednym z największych i najbardziej efektywnych koncernów naftowych w Europie Środkowo Wschodniej oraz drugim co do wielkości
Bardziej szczegółowoPrawo wspólnotowe. Dyrektywa 85/337/EEC (oceny oddziaływania) Dyrektywa 92/43/EC (Dyrektywa Siedliskowa), Dyrektywa79/409/EWG (Dyrektywa Ptasia)
Prawo wspólnotowe Dyrektywa 85/337/EEC (oceny oddziaływania) Dyrektywa 92/43/EC (Dyrektywa Siedliskowa), Dyrektywa79/409/EWG (Dyrektywa Ptasia) Ocena oddziaływania na środowisko i ochrona przyrody Dyrektywa
Bardziej szczegółowoJEDZIEMY NAD... Morze Bałtyckie
JEDZIEMY NAD... Morze Bałtyckie Morze Bałtyckie, Bałtyk płytkie morze śródlądowe na szelfie kontynentalnym w północnej Europie. Połączone z Morzem Północnym przez Cieśniny Duńskie (Sund, Mały i Wielki
Bardziej szczegółowoPolska Spółka Gazownictwa sp. z o.o. z siedzibą w Warszawie Oddział Zakład Gazowniczy w Opolu ZAPYTANIE O INFORMACJĘ (RFI):
Polska Spółka Gazownictwa sp. z o.o. z siedzibą w Warszawie Oddział Zakład Gazowniczy w Opolu ZAPYTANIE O INFORMACJĘ (RFI): Opracowanie nowej dokumentacji projektowej dla zadania inwestycyjnego pn. : Budowa
Bardziej szczegółowoGAZ-SYSTEM S.A. Kluczowe informacje o Spółce
GAZ-SYSTEM S.A. Kluczowe informacje o Spółce Październik, 2013 r. Jak powstał GAZ-SYSTEM S.A.? Ważne fakty GAZ-SYSTEM S.A. Informacje podstawowe Spółka Skarbu Państwa o znaczeniu strategicznym dla polskiej
Bardziej szczegółowoWydatki cudzoziemców w Polsce. Co kupują? Ile wydają na żywność? [ANALIZA]
Wydatki cudzoziemców w Polsce. Co kupują? Ile wydają na żywność? [ANALIZA] data aktualizacji: 2018.12.28 Według danych Głównego Urzędu Statystycznego, w III kw. 2018 r. szacunkowa liczba przekroczeń granicy
Bardziej szczegółowoBudowa dwutorowej linii elektroenergetycznej 400 kv Jasiniec Grudziądz Węgrowo
Budowa dwutorowej linii elektroenergetycznej 400 kv Jasiniec Grudziądz Węgrowo Inwestor Polskie Sieci Elektroenergetyczne S.A. (PSE) są operatorem systemu przesyłowego energii elektrycznej w Polsce. Spółka
Bardziej szczegółowoInterreg Region Morza Bałtyckiego (IBSR)
Interreg Region Morza Bałtyckiego 2014-2020 (IBSR) Barbara Podruczna-Mocarska Biuro Funduszy Zewnętrznych Akademia Pomorska Luty 2015 r. 1. Podstawowe informacje o programie 2 Obszar programu Dania, Niemcy
Bardziej szczegółowoProjekt Baltic Pipe budowa międzysystemowego Gazociągu Bałtyckiego
Projekt Baltic Pipe budowa międzysystemowego Gazociągu Bałtyckiego Podstawowe informacje o projekcie Gazociąg podmorski wraz wyjściem na brzeg i stacją zaworową gazu Spotkanie konsultacyjne 19.02.2019
Bardziej szczegółowoBursztynowa komnata kopia; oryginał zaginął w czasie II wojny światowej. Rosja. Renata Gurba. z 9 slajdów
Bursztynowa komnata kopia; oryginał zaginął w czasie II wojny światowej. Rosja Renata Gurba 1 1. Położenie a. Rosja zajmuje ponad 17 mln km 2 powierzchni i jest największym państwem na świata b. Terytorium
Bardziej szczegółowoStudenckie Koło Naukowe Rynków Kapitałowych Exxon Mobil Corp. (XOM) - spółka notowana na giełdzie nowojorskiej (NYSE).
Exxon Mobil Corp. (XOM) - spółka notowana na giełdzie nowojorskiej (NYSE). Exxon Mobil Corp. (XOM) zajmuje się eksploatacją złóż mineralnych, produkcją, transportem i sprzedażą ropy naftowej i gazu ziemnego.
Bardziej szczegółowoPODZIĘKOWANIA... BŁĄD! NIE ZDEFINIOWANO ZAKŁADKI. PRZEDMOWA... BŁĄD! NIE ZDEFINIOWANO ZAKŁADKI. 3.1 WPROWADZENIE... BŁĄD! NIE ZDEFINIOWANO ZAKŁADKI.
Spis treści PODZIĘKOWANIA... BŁĄD! NIE PRZEDMOWA... BŁĄD! NIE WPROWADZENIE... BŁĄD! NIE ROZDZIAŁ 1... BŁĄD! NIE RYNEK GAZU ZIEMNEGO ZASADY FUNKCJONOWANIA.... BŁĄD! NIE 1.1. RYNEK GAZU ZIEMNEGO ZMIANY STRUKTURALNE
Bardziej szczegółowoRAMY PRAWNE MORSKIEGO PLANOWANIA PRZESTRZENNEGO W POLSCE
RAMY PRAWNE MORSKIEGO PLANOWANIA PRZESTRZENNEGO W POLSCE Katarzyna Krzywda Zastępca Dyrektora Kierująca Pracami Departamentu Transportu Morskiego i Bezpieczeństwa Żeglugi Warszawa, 18 listopada 2014 r.
Bardziej szczegółowoROZPORZĄDZENIE NR 4/2013 DYREKTORA REGIONALNEGO ZARZĄDU GOSPODARKI WODNEJ W SZCZECINIE. z dnia 29 listopada 2013 r.
ROZPORZĄDZENIE NR 4/2013 DYREKTORA REGIONALNEGO ZARZĄDU GOSPODARKI WODNEJ W SZCZECINIE z dnia 29 listopada 2013 r. w sprawie ustanowienia strefy ochronnej komunalnego ujęcia wody podziemnej w miejscowościach
Bardziej szczegółowoPrzygotowała Dr inż. Ewa Kowalska ZATOPIONA BROŃ CHEMICZNA, PREPARATY CHEMICZNE I ODPADY PROMIENIOTWÓRCZE
Przygotowała Dr inż. Ewa Kowalska ZATOPIONA BROŃ CHEMICZNA, PREPARATY CHEMICZNE I ODPADY PROMIENIOTWÓRCZE II WOJNA ŚWIATOWA 1945, Pocztam zlikwidowanie broni pozostałej po Niemcach, 267,5 tys. ton bomb,
Bardziej szczegółowo-1MX. Warszawa, dnia 2 marca 2010 r. WICEPREZES RADY MINISTRÓW MINISTER GOSPODARKI Waldemar Pawlak. DRO-III- 5311-1-5/10 L.dz.
-1MX WICEPREZES RADY MINISTRÓW MINISTER GOSPODARKI Waldemar Pawlak DRO-III- 5311-1-5/10 L.dz. 78/10 Warszawa, dnia 2 marca 2010 r. SIURO RZECZNIKA PRAW OBYWATELSKICH WPfc. 2010-03- 0 3 Pan Janusz Kochanowski
Bardziej szczegółowoSĄSIEDZKIE POŁĄCZENIA GAZOWE Z SYSTEMAMI GAZOWNICZYMI KRAJÓW OTACZAJĄCYCH - INTERKONEKTORY
Grzegorz Łapa SĄSIEDZKIE POŁĄCZENIA GAZOWE Z SYSTEMAMI GAZOWNICZYMI KRAJÓW OTACZAJĄCYCH - INTERKONEKTORY Autorzy: Adam Matkowski Andrzej Kiełbik WARSZAWA, LUTY 2011 PLAN PREZENTACJI 1. Istniejące połączenia
Bardziej szczegółowoStudium Uwarunkowań. zagospodarowania przestrzennego Polskich Obszarów Morskich. III Bałtycki Okrągły Stół
Studium Uwarunkowań zagospodarowania przestrzennego Polskich Obszarów Morskich III Bałtycki Okrągły Stół 18.11.2014 Jacek Zaucha Monika Michałek Magdalena Matczak Juliusz Gajewski STUDIUM - zespół Kierownik
Bardziej szczegółowoGAZ-SYSTEM S.A. Projekty poprawiające konkurencyjność polskiej gospodarki. Wrzesień, 2013 r. Jan Chadam Prezes Zarządu GAZ-SYSTEM S.A.
GAZ-SYSTEM S.A. Projekty poprawiające konkurencyjność polskiej gospodarki Jan Chadam Prezes Zarządu GAZ-SYSTEM S.A. Wrzesień, 2013 r. Niemcy GAZ-SYSTEM S.A. Informacje podstawowe Spółka Skarbu Państwa
Bardziej szczegółowoTerminal LNG w Świnoujściu - szansa dla regionu Polskie LNG IX konferencja Energetyka przygraniczna Polski i Niemiec doświadczenia i perspektywy
Terminal LNG w Świnoujściu - szansa dla regionu Polskie LNG IX konferencja Energetyka przygraniczna Polski i Niemiec doświadczenia i perspektywy Sulechów, 16 listopada 2012 1 Terminal LNG w Świnoujściu
Bardziej szczegółowo2.2.6. Wskaźnik opisowy W10 Śmieci w morzu
Raport do Komisji Europejskiej dot. Wstępnej oceny stanu środowiska morskiego 133 2.2.6. Wskaźnik opisowy W10 Śmieci w morzu W10: Właściwość ani ilość znajdujących się w wodzie morskiej nie powodują szkód
Bardziej szczegółowohttp://isap.sejm.gov.pl/detailsservlet?id=wmp20110460520 http://isap.sejm.gov.pl/detailsservlet?id=wmp20110460519
Nazwa Rzeczypospolitej Polskiej Protokołem o wniesieniu zmian do Porozumienia między Rządem Rzeczypospolitej Polskiej a Rządem Federacji Rosyjskiej o budowie systemu gazociągów dla tranzytu rosyjskiego
Bardziej szczegółowoSTOPIEŃ ZAGROŻENIA DLA LUDZI
dr hab. inż. Tadeusz KASPEREK prof. nadzw. Akademii Marynarki Wojennej STOPIEŃ ZAGROŻENIA DLA LUDZI powodowany naruszeniem amunicji chemicznej zatopionej w Głębi Bornholmskiej Wprowadzenie Z treści zawartych
Bardziej szczegółowoWpływ rozbudowy krajowej infrastruktury gazowej na bezpieczeństwo energetyczne Polski Marcin Łoś Rafał Biały Piotr Janusz Adam Szurlej
Wpływ rozbudowy krajowej infrastruktury gazowej na bezpieczeństwo energetyczne Polski Marcin Łoś Rafał Biały Piotr Janusz Adam Szurlej Ogólnopolska Konferencja Naukowa "Bezpieczeństwo energetyczne na wspólnym
Bardziej szczegółowoGaz łupkowy na Lubelszczyźnie szanse i wyzwania ORLEN Upstream Sp. z o.o. - poszukiwanie i rozpoznawanie gazu ziemnego w złoŝach niekonwencjonalnych
Gaz łupkowy na Lubelszczyźnie szanse i wyzwania ORLEN Upstream Sp. z o.o. - poszukiwanie i rozpoznawanie gazu ziemnego w złoŝach niekonwencjonalnych na terenie województwa lubelskiego. Lublin, 27 września
Bardziej szczegółowoA7-0277/114
10.9.2013 A7-0277/114 114 Bogusław Sonik, Bogdan Kazimierz Marcinkiewicz i inni Motyw 23 a (nowy) Artykuł 8 (23a) Progi produkcyjne przewidziane dla konwencjonalnej ropy naftowej i gazu ziemnego w załączniku
Bardziej szczegółowoWojciech Grządzielski, Adam Jaśkowski, Grzegorz Wielgus
SIEĆ DYSTRYBUCYJNA OGNIWEM STRATEGICZNEJ ROZBUDOWY SYSTEMU GAZOWEGO ZWIĘKSZAJĄCEGO BEZPIECZEŃSTWO DOSTAW GAZU ZIEMNEGO ORAZ STOPIEŃ DOSTĘPU SPOŁECZEŃSTWA DO SIECI Wojciech Grządzielski, Adam Jaśkowski,
Bardziej szczegółowoPrzedsięwzięcie mogące potencjalnie znacząco oddziaływać na środowisko:
I.8. Droga nr 178 odc. DW 174- Czarnków. 8 Droga nr 178 odc. DW 174- Czarnków Lokalizacja przedsięwzięcia Powiat: czarnkowsko- trzcianecki Gmina: Czarnków (m. Czarnków) Charakterystyka ogólna i cel przedsięwzięcia
Bardziej szczegółowoWniosek ROZPORZĄDZENIE RADY
KOMISJA EUROPEJSKA Bruksela, dnia 10.1.2017 r. COM(2017) 4 final 2017/0001 (NLE) Wniosek ROZPORZĄDZENIE RADY zmieniające rozporządzenie Rady (UE) 2016/1903 ustalające uprawnienia do połowów na rok 2017
Bardziej szczegółowoRurociąg gazowy Nord Stream- wiele legend, prawdy i półprawdy Opracował A.Kryżan, Ekspert Stowarzyszenie Ekspertów Morskich
Rurociąg gazowy Nord Stream- wiele legend, prawdy i półprawdy Opracował A.Kryżan, Ekspert Stowarzyszenie Ekspertów Morskich Wokół rurociągu Nord-Stream,jak również wokół tzw polityki energetycznej narosło
Bardziej szczegółowoPoznań, dnia 18 listopada 2014 r. Poz ROZPORZĄDZENIE NR 23/2014 DYREKTORA REGIONALNEGO ZARZĄDU GOSPODARKI WODNEJ WE WROCŁAWIU
DZIENNIK URZĘDOWY WOJEWÓDZTWA WIELKOPOLSKIEGO Poznań, dnia 18 listopada 2014 r. Poz. 6111 ROZPORZĄDZENIE NR 23/2014 DYREKTORA REGIONALNEGO ZARZĄDU GOSPODARKI WODNEJ WE WROCŁAWIU w sprawie ustanowienia
Bardziej szczegółowoKOMUNIKAT DLA POSŁÓW
PARLAMENT EUROPEJSKI 2009-2014 Komisja Petycji 9.12.2010 KOMUNIKAT DLA POSŁÓW Dotyczy: Petycji 0614/2007, którą złożyła Radvile Morkunaite (Litwa) w imieniu Konserwatywnej Ligi Młodych, z 19726 podpisami,
Bardziej szczegółowoPozycja polskiego przemysłu spożywczego na tle krajów Unii Europejskiej
Pozycja polskiego przemysłu spożywczego na tle krajów Unii Europejskiej mgr Mirosława Tereszczuk dr inż. Robert Mroczek Sofia, 12-13 września 2017 r. Plan wystąpienia 1. Cel pracy, źródła danych 2. Porównawcza
Bardziej szczegółowoPOLACY KOCHAJĄ SAMOCHODY
POLACY KOCHAJĄ SAMOCHODY Na podstawie tysięcy zleceń transportu samochodów, które zostały przeanalizowane w serwisie Clicktrans wynika, że w 2018 roku wzrosła liczba sprowadzanych samochodów w porównaniu
Bardziej szczegółowoBezpieczeństwo dostaw gazu
HES II Bezpieczeństwo dostaw gazu Marek Foltynowicz Listopad 2006 1 Bezpieczeństwo energetyczne Bezpieczeństwo energetyczne stan gospodarki umożliwiający pokrycie bieżącego i perspektywicznego zapotrzebowania
Bardziej szczegółowoSPRAWOZDANIE KOMISJI DO PARLAMENTU EUROPEJSKIEGO I RADY
PL PL PL KOMISJA EUROPEJSKA Bruksela, dnia 12.1.2010 KOM(2009)713 wersja ostateczna SPRAWOZDANIE KOMISJI DO PARLAMENTU EUROPEJSKIEGO I RADY Monitorowanie emisji CO 2 z nowych samochodów osobowych w UE:
Bardziej szczegółowoWpływ transportu rurociągowego na funkcjonowanie Miasta. Czerwiec 2014
Wpływ transportu rurociągowego na funkcjonowanie Miasta Czerwiec 2014 Plan prezentacji 1 Podstawowe informacje o Grupie PERN Przyjaźń 2 Główne kierunki tłoczenia paliw 3 Zalety transportu rurociągowego
Bardziej szczegółowoDYLEMATY POLSKIEJ ENERGETYKI W XXI WIEKU. Prof. dr hab. Maciej Nowicki
DYLEMATY POLSKIEJ ENERGETYKI W XXI WIEKU Prof. dr hab. Maciej Nowicki 1 POLSKI SYSTEM ENERGETYCZNY NA ROZDROŻU 40% mocy w elektrowniach ma więcej niż 40 lat - konieczność ich wyłączenia z eksploatacji
Bardziej szczegółowoGospodarka morska w Polsce w 2006 r. *
Materiał na konferencję prasową w dniu 25 kwietnia 2007 r. GŁÓWNY URZĄD STATYSTYCZNY URZĄD STATYSTYCZNY W SZCZECINIE Centrum Statystyki Morskiej Informacja sygnalna Gospodarka morska w Polsce w 2006 r.
Bardziej szczegółowoGmina: Ostrzeszów (Szklarka Przygodzicka, Lubeszczyk, Szklarka Myślniewska, Aniołki, m. Ostrzeszów)
I.49. Droga nr 444 odc. od ronda z drogą krajową nr 25 do m. Ostrzeszów. 49 Droga nr 444 odc. od ronda z drogą krajową nr 25 do m. Ostrzeszów Lokalizacja przedsięwzięcia Charakterystyka ogólna i cel przedsięwzięcia
Bardziej szczegółowoODDZIAŁ ZAKŁAD GAZOWNICZY W WARSZAWIE
ODDZIAŁ ZAKŁAD GAZOWNICZY W WARSZAWIE Tarczyn, 07.07.2017 r. Artur Ślarzyński Zastępca Dyrektora Oddziału ds. Wsparcia Operacyjnego Mariusz Konieczny Zastępca Dyrektora Oddziału ds. Technicznych 1 Struktura
Bardziej szczegółowoKonsumpcja ropy naftowej per capita w 2015 r. [tony]
ROPA: poszukiwania, wydobycie, sprzedaż Konsumpcja ropy naftowej per capita w [tony] 0 0,75 0,75 1,5 1,5 2,25 2,25 3,0 > 3,0 66 ROPA: poszukiwania, wydobycie, sprzedaż Główne kierunki handlu ropą naftową
Bardziej szczegółowoRozbudowa gazociągu Nord Stream Dokument Informacyjny Projektu (DIP)
Rozbudowa gazociągu Nord Stream Dokument Informacyjny Projektu (DIP) Nord Stream AG Marzec 2013 Nr dokumentu: N-GE-PER-REP-000-PID00000-A Spółka Nord Stream AG opracowała niniejszy dokument informacyjny
Bardziej szczegółowo