POLSKA PRASA NA UKRAINIE: TRADYCJE I WSPÓŁCZESNOŚĆ
|
|
- Bogna Skiba
- 7 lat temu
- Przeglądów:
Transkrypt
1 POLSKA PRASA NA UKRAINIE: TRADYCJE I WSPÓŁCZESNOŚĆ LUDMIŁA SLESARIEWA Europejski Kolegium Polskich i Ukraińskich Uniwersytetów w Lublinie Polskie periodyki w dzisiejszej Ukrainie są jednym z instrumentów odzyskania społeczno-kulturowej tożsamości Polaków, w duzej mierze zatraconej po przejściach totalitaryzmu. Niewątpliwą wartością omawianych wydań jest już to, że ukazują się w języku polskim, gdyż język jest jednym z najistotniejszych elementów integrujących naród. W sytuacji faktycznej nieobecności książki i prasy z Polski na rynku mediów Ukrainy miejscowe gazety polskie stają się praktycznie jedynym źródłem polskiego słowa drukowanego w kraju. Z historii polskiej prasy na Ukrainie Skomplikowana i jednocześnie bogata historia polskiej prasy na Ukrainie jest w pewnym sensie projekcją historii Ukrainy oraz materialnym świadectwem społecznego i duchowego życia Polaków na tej ziemi. Najdawniejszą, ponad dwustuletnią tradycję wydania polskie mają na ziemiach Ukrainy Zachodniej, przede wszystkim we Lwowie. Pierwsze periodyki powstały tu już na końcu wieku XVIII. Do najstarszych zaliczyć można religijne czasopismo Kurenda Konsystorza Metropolitarnego Lwowskiego Obrządku Łacińskiego, założone jeszcze w roku 1783 i ukazujące się aż do roku 1939, tygodnik Gazeta Kościelna, wydawany w latach i ogólnoinformacyjną Gazetę Lwowską, założoną w 1811 r. Jak wynika z badań profesora Jerzego Jarowieckiego, dla prasy polskiej ukazującej się we Lwowie w ciągu XIX i pierwszej połowy XX wieku charakterystyczna jest ogromna różnorodność tematyczna 1. Wydawano tu pisma społeczno-polityczne, ogólnoinformacyjne, urzędowe, naukowe, fachowe, literackie, turystyczne, młodzieżowe i kobiece. Co do liczebności polskich periodyków, to do 1918 roku Lwów był jednym z największych polskich centrów wydawniczych: w latach ukazywało się tu 951 polskich tytułów prasowych 2. Na Ukrainie Centralnej polska prasa zaczęła intensywnie się rozwijać dopiero po rewolucji 1905 roku, przede wszystkim w Kijowie. Polski historyk Andrzej Paczkowski wskazuje, że w latach zostało tu założonych co najmniej 13 pism polskich 3, Ałła Witwicka-Dudek szacuje łączną liczbę polskich czasopism, legalnie wydawanych w w Kijowie, na 32 tytuły 4. Oboje badaczy zgadzają sie, że z nich pierwszy, także co do poziomu i poczytności, był Dziennik Kijowski, zainicjowany przez Włodzimierza hrabiego Grocholskiego, pismo o tradycji narodowo-demokratycznej. W Kijowie ukazywały się także niepodległościowy i lewicowy Głos Kijowski Artura Śliwińskiego i jego kontynuacja Świt, niezależny, federacyjny Goniec Kijowski Wacława Lipińskiego, ugodowe Kresy, a po nich Nasza Przyszłość Ottona Glinki, religijny Lud Boży z kilkoma dodatkami, postępowe Kłosy Ukraińskie redagowane przez Jana Ursyn-Zamarajewa 5. Oprócz wymienionych ogólnoinformacyjnych i 146
2 społeczno-kulturalnych tytułów w Kijowie wydawane były także polskie pisma dla młodzieży ( Nasz Świat, Młodzież, Harce ), dla kobiet ( Świat kobiecy, Przedświt, Świt ), dla nauczycieli i ludzi nauki ( Przewodnik Oświatowy, Przegląd Naukowy i Pedagogiczny, Wiadomości Bibliograficzne, Muzeum Polskie ). Badacze odznaczają wysoki poziom dziennikarski polskich pism, wychodzących w tym okresie w Kijowie, ich bogatą i różnorodną zawartość treściową 6. W Odessie ukazywało się przez dwa lata Życie Polskie Jana Mioduszewskiego. Po roku 1915 powstał tu Tygodnik Odesski. Wydawane były równiez czasopisma polskie w Charkowie. Ilość wydawnictw polskich na Ukrainie szybko rośnie w okresie rewolucyjnym. W Kijowie i Charkowie pojawia się kilkanaście, nietrwałych jednak tytułów. Kilka pism wojskowych ( Strzelec Kaniowski, Legionista ) związane były z tworzącymi się tam polskimi formacjami 7. Polska prasa na Ukrainie w dobie totalitaryzmu Gwałtowna zmiana w sytuacji polskiej prasy na Ukrainie następuje po okresie rewolucji październikowej. W ciągu kilku lat, do końca 1920 roku, znikają wszystkie czasopisma kierunków niekomunistycznych. W Kijowie wówczas po-polsku wydaje się czasopismo Sierp 8. Propagandzie treści komunistycznych podporządkowana była prasa polonijna, pozornie rozwijająca się na Ukrainie w latach Polskim centrum czytelniczym staje się wówczas Kijów, dokąd w początkach lat trzydziestych zostały przeniesione wydawnictwa polonijne z Moskwy. Obok pisma informacyjnego (pt. Głos Radziecki ) ukazywały się tu także dwutygodniki literacko-społeczne o charakterze młodzieżowym ( Gwiazda Młodzieży, a póżniej Głos Młodzieży ) oraz pisemko dziecięce Bądź Gotów. W latach w związku z akcją kolektywizacyjną zaczęły powstawać wydawnictwa lokalne w polskich skupiskach wiejskich Ukrainy. Pisma te jednak ukazywały się krótko i zniknęły wraz z zakończeniem akcji politycznej na wsi, likwidacją polskich rejonów administracyjnych i zawieszeniem działalności polskich rad wiejskich. Od 4 listopada 1935 r. jedynym polskim periodykiem, wychodzącym na Ukrainie Wschodniej, był dziennik Głos Radziecki, standaryzowana gazeta politycznoinformacyjna. Ostatni jej numer ukazał się 15 stycznia 1941 roku 9. Losy prasy polskiej na Ukrainie Zachodniej po jej włączeniu we wrześniu 1939 roku do Ukrainy Radzieckiej potoczyły się według podobnego scenariusza. Powołane tu do życia polskojęzyczne wydawnictwa o charakterze propagandowo-komunistycznym również nie przetrwały zbyt długo. O zawartości merytorycznej mówią same tytuły: Nowe Widnokręgi, Prawda Bolszewicka, Czerwony Sztandar. Funkcjonowanie tych gazet przerwała wojna niemiecko-radziecka. Po wyzwoleniu Lwowa spod okupacji niemieckiej wydawanie Czerwonego Sztandaru zostało wznowione. Jednak już 16 czerwca 1950 roku gazeta ta przestała wychodzić. Według oficjalnego wyjaśnienia, związane to było z wyjazdem większości ludności polskiej z obwodu lwowskiego do Polski. Tu warto pamiętać, że zgodnie ze spisem ludności z 1959 roku obwód lwowski zamieszkiwało Polaków, z których używało języka polskiego jako mowy potocznej, a na całej Ukrainie liczono w 1959 roku Polaków, z których
3 używało potocznie języka polskiego 10, nie biorąc pod uwagę Polaków, którzy wskutek represji rezimu totalitarnego bali się oficjalnego deklarowania swojej narodowości. Taki stan rzeczy doprowadził do tego, że w ciągu czterech dziesięcioleci Polacy na Ukrainie nie mieli żadnego czasopisma w ojczystym języku. Jedyną polskojęzyczną gazetą w ZSRR w tym okresie był dziennik Czerwony Sztandar wydawany na Litwie. Pismo to bardzo słabo docierało na Ukrainę. Polska prasa w niepodległej Ukrainie Warunki dla odrodzenia ruchów narodowościowych i odzyskania własnej tożsamości przez predstawicieli licznych narodów i grup etnicznych w ZSRR zaistniały dopiero w epoce jawności, zapoczątkowanej przez M.Gorbaczowa, a szczególnie po rozpadzie ZSRR i utworzeniu niepodległych państw. W tym właśnie okresie zaczęły mnożyć się stowarzyszenia polskie i powstawać pierwsze polskie czasopisma w niepodległej Ukrainie. Już w początkach niepodległości Ukraina wytworzyła podstawy prawne, sprzyjające rozwojowi mniejszości narodowych. Nie było ominięto uwagą również media narodowościowe. O tym świadczy szereg aktów prawnych z lat : ustawa O mniejszościach narodowych na Ukrainie 11, ustawa O stowarzyszeniach obywateli 12, ustawa O podstawach prawnych Ukrainy w sprawach kultury 13, Deklaracja praw narodowości Ukrainy 14 i inne dokumenty, w tym dwustronne, polskoukraińskie, zarówno jak i Konstytucja Ukrainy 15 przyjęta 28 czerwca 1996 roku. Art. 6 Ustawy Ukrainy O mniejszościach narodowych mówi: Państwo gwarantuje wszystkim mniejszościom narodowym...rozwój narodowych tradycji kulturalnych, używanie symboliki narodowej, obchodzenie świąt narodowych, wyznawanie swojej religii, zaspokajanie potrzeb w zakresie literatury, sztuki, środków masowego przekazu Prawo do tworzenia swoich wydawnictw otrzymały również organizacje religijne różnych obrządków, o czym mówi Ustawa Ukrainy O wolności sumienia i organizacjach religijnych : Organizacje religijne mają prawo produkować, eksportować, importować i rozpowszechniać... literaturę religijną i inne materiały informacyjne o treści religijnej. Organizacje religijne korzystają z prawa wyłączności na zakładanie przedsiębiorstw drukujących literaturę religijną Kościół rzymsko-katolicki skorzystał z tego prawa i obecnie wydaje na Ukrainie kilka religijnych periodyków w języku polskim. Mając dobre rozwiązania prawne, państwo ukraińskie dotychczas jednak nie jest w stanie zapewnić wydawnictwom narodowosciowym odpowiednie warunki ekonomiczne. Większość zespołów redakcyjnych pracuje na zasadach społecznych, ma problemy techniczne i finansowe, czasopisma nie zawsze ukazują się regularnie. Prasa polska na Ukrainie dofinansowywana jest przez Fundację Pomoc Polakom na Wschodzie, której rząd RP jeszcze w połowie lat 90. zlecił zadanie wsparcia polskich mediów za wschodnią granicą Macierzy. Taka sytuacja jest nieco sztuczna i powoduje niepewność co do trwałości tych wydawnictw w przyszłości. Mimo trudności, w ostatnich latach obserwujemy szybki wzrost liczby polskich tytułów na Ukrainie. O dynamice tego wzrostu świadczą następujące cyfry: jeśli w roku 1990 w kraju zaczęto wydawać tylko jedno polskie czasopismo ( Gazetę Lwowską ), to w 2005 mamy już 25 polskich tytułów (Tablica 1). Geografia tych wydawnictw jest 148
4 dosyć szeroka: polskie gazety ukazują się w 12 z 24 obwodów administracyjnych Ukrainy i w Autonomicznej Republice Krym. Tablica 1 Tempo wzrostu polskiej prasy w okresie niepodległości Ukrainy Rok Liczba tytułów Największym ośrodkiem polskiej prasy na Ukrainie obecnie jest obwód Lwowski, gdzie wydawane są 7 czasopism. W następnej kolejności idzie obwód Żytomierski (3 czasopisma), Kijów (2), obwód Winnicki (2), obwód Doniecki (2), w pozostałych Równieńskim, Tarnopolskim i Chmielnickim obwodach, miastach Iwano-Frankowsku, Charkowie, Symferopolu, Połtawie i Mikołajowie wychodzi po jednym polskim tytule. Polskie tytuły dzisiejszej Ukrainy Najstarszym polskim czasopismem obecnie ukazującym się na Ukrainie jest dwutygodnik Gazeta Lwowska (3,5 tys. nakładu) 18. Pierwszy jego numer wyszedł w 1990 r., jeszcze przed odzyskaniem przez Ukrainę niepodległości. Logo gazety zawiera informację o tym, że wydawana ona była o wiele wcześniej od 1811 do 1944 r., po czym została zawieszona i wznowiona dopiero po 46 latach przerwy. Jest to pismo Towarzystwa Kultury Polskiej Ziemi Lwowskiej. Jego założycielką i pierwszym redaktorem naczelnym była Bożena Rafalska, absolwentka wydziału polonistyki Uniwersytetu Wileńskiego. Obecnie redaktorem naczelnym jest Irena Masalska. Natomiast Bożena Rafalska na końcu 2000 roku założyła kolejne czasopismo pod tytułem Lwowskie Spotkania. Jest to miesięcznik kulturalno-społeczny, skierowany do miłośników historii, sztuk pięknych, literatury. Po Gazecie Lwowskiej już w nepodległej Ukrainie w roku 1992 powstał Dziennik Kijowski 19, pismo społeczne, ekonomiczne i kulturalne, powołane reprezentować interesy polskich organizacji Ukrainy. Logo wydania również zawiera wzmiankę, że istniało ono już o wiele wcześniej od roku 1906, co wskazuje na to, że swój tytuł periodyk przejął od polskiego dziennika, założonego w Kijowie przez hrabiego Włodzimierza Grocholskiego. To słynne z wielu powodów pismo ukazywało się do roku Po 75 latach przerwy, w 1992 r., z inicjatywy działaczy Związku Polaków na Ukrainie wydanie gazety polskiej w Kijowie było wznowione. Jednak z przyczyn finansowych nie udało się odrodzić jej jako dziennika. Na początku periodyk ukazywał się jako kwartalnik, a następnie jako dwutygodnik. Mimo to, nazwę gazety postanowiono było zachować ze względu na kontynuowanie tradycji i na ewentualną możliwość jej codziennego wydawania w przyszłości. Pierwszym redaktorem nowego Dziennika Kijowskiego był Borys Szewczenko, obecnie tę funkcję pełni Stanisław Panteluk. Gazeta o nakładzie 3,5 tys. egzemplarzy ma zasięg ogólnokrajowy, czytana jest zarówno w stolicy, jak i w innych regionach Ukrainy. O zawartości merytorycznej wydania mogą świadczyć w nim stosowane rubryki. Najczęściej spotykane w DK to: Aktualności, Historia, Ukraina- Polska, Nasze sprawy, Kościół, Oświata, Losy i drogi, Czytelnicy piszą, Ex-libris. Jednym ze stale kontynuowanych na łamach DK tematów jest szkolnictwo 149
5 polskie na Ukrainie, dziedzina, w której wciąż pozostaje wiele problemów. Gazeta również zachęca zukrainizowaną i zrusyfikowaną część Polaków do opanowania jezyka ojczystego, od czasu do czasu zamieszczając pod rubryką Читати польською зовсім не важко ( Czytanie po polsku wcale nie jest trudne ) specjalnie ułożoną tabliczkę z transkrypcją polskich dźwięków. Gazeta za zwyczaj nie zapomina o świętach katolickich i związanych z nimi obyczajach. Trzecim czasopismem niepodległej Ukrainy stał się Głos Podola (początkowo Jarmoliniecki obiektyw ). Jego pierwszy numer również ukazał się w 1992 r. w Gródku Podolskim (obwód Chmielnicki). Według charakterystyki redaktora naczelnego Henryka Kaczurowskiego, jest to pismo prodemokratyczne. Ukazuje się jednak dosyć rzadko, ale mniej-więcej dwa razy do roku. Np., od 1992 r. do początku 2001 wydano zostało 20 numerów tej gazety. Redakcja zapowiada opublikowanie w niedalekiej przyszłości wszystkich tych numerów na swojej stronie internetowej pod adresem: Almanach Krynica, kwartalnik mniejszości polskiej na Ukrainie, jest wydawany w Kijowie od roku 1994 przez KAIROS Dominikańskie Wydawnictwo Kijowskiego Instytutu Nauk Religijnych św. Tomasza z Akwinu. Redaktorem naczelnym jest Mariusz Woźniak OP. Ten periodyk zamieszcza materiały z historii i terażniejszości Polaków i kościoła rzymskokatolickiego na Ukrainie, drukuje artykuły o charakterze katechetycznym, należytą uwagę poświęca stosunkom polsko-ukraińskim, literaturze i sztuce, ale nie rezygnuje również z treści rozrywkowych. Prowadzi także stronę, adresowaną najmłodszym czytelnikom 20. Dwumiesięcznik Mozaika Berdyczowska 21 ma 1000 egz. nakładu. Jest to polskie pismo na Ukrainie Centralnej, ukazujące się w obwodzie Żytomierskim, jednym z największych ośrodków polskich Ukrainy. Powstało w roku 1995 przy pomocy dziennikarzy Rzeczpospolitej, wydawane jest społecznie przez Radę Berdyczowskiego Oddiału Związku Polaków na Ukrainie, redaktorem naczelnym jest nauczycielka Larysa Wermińska. W stolicy tego obwodu Żytomierzu od roku 1998 ukazuje się polonijno-katolickie wydanie pt. Zamkowa Góra, redagowane przez Władysława Białeckiego. Częstotliwość tego pisma jest zmienna. Ma ono nakład 1000 egzemplarzy. W lutym 2002 r. w Żytomierzu powstało kolejne czasopismo pt. Gazeta Polska 22. Jest to dwutygodnik, pismo społeczno-oświatowe. Jego założycielem i wydawcą jest Polskie Towarzystwo Naukowe w Żytomierzu. Osiąga od 600 do 1000 egzemplarzy nakładu. W Ostrogu na Rownieńszczyźnie od grudnia 1994 r. ukazuje się Wołanie z Wołynia, dwumiesięcznik, pismo religijno-społeczne Rzymskokatolickiej Diecezji Łuckiej. Redaktorem naczelnym jest ksiądz Witold Józef Kowalów, zapowiadający, że na łamach czasopisma publikują i katolicy i prawosławni, Polacy, Ukraińcy i Rosjanie od dawna zamieszkujący Ziemię Wołyńską wyznawcy różnych religii, chrześcijanie obrządków wschodniego i zachodniego... Czynimy tak, gdyż... muszą się zabliźnić rany na drodze do jedności chrześcijan» (Orientale Lumen 4). Tylko taki, żaden inny, jest cel naszego Wołania z Wołynia. Czasopismo to ukazuje się w dwóch wersjach: polskiej i ukraińskiej. Inne czasopismo o treści religijnej rok wcześniej (w 1993) powstało w Drochobyczu (Archidiecezja Lwowska). Jest to kwartalnik Radość wiary osiągający nakład do
6 egzemplarzy. Jego założycielem był o. Piotrowski, obecnie periodyk jest redagowany przez Michała Leskina. W Krzemieńcu, rodzimym mieście Juliusza Słowackiego i dziewiętnastowiecznym ośrodku polskiej edukacji, wydawany jest polski miesięcznik Wspólne Dziedzictwo, pismo społeczno-kulturowe, oświatowe i religijne. Redaguje go miejscowy krajoznawiec Jadwiga Gusławska. W ostatnich latach polskie czasopisma zaczęły powstawać również na wschodnich terenach Ukrainy, najbardziej oddalonych od Polski. Na końcu 1999 r. ukazał się pierwszy numer Polonii Charkowa, która obecnie jest dwumiesięcznikiem 23. Wydaje tę gazetę na zasadach społecznych Stowarzyszenie Kultury Polskiej w Charkowie. Redaktorem naczelnym jest Józefa Czernijenko. W Doniecku w roku 2000 zaczęła wychodzić gazeta Polacy Donbasu 24. Jej założycielem i wydawcą jest Towarzystwo Kultury Polskiej Donbasu. Osiąga nakład 3000 egzemplarzy. Redakcja pracuje na zasadach społecznych, a pismo rozprowadzane jest nieodpłatnie. Funkcje redaktora naczelnego pełni Ryszard Zieliński. W tymże obwodzie w mieście Mariupolu został założony miesięcznik Polsko-Ukraińskiego Stowarzyszenia Kulturalnego pt. Polonia, redagowany przez Andrzeja Iwaszkę. W roku 2003 w stolicy najbardziej południowego regionu Ukrainy, w mieście Symferopolu, powstał Dziennik Krymski, w rzeczywistości kwartalnik, założony przez Stowarzyszenie Polaków na Krymie. Redagowany jest przez Stanisława Wiśniewskiego. Do najmłodszych polskich gazet Ukrainy należy również zaliczyć Kurier Stanisławowski, który ukazał się w 2004 roku w zachodniej części kraju w mieście Iwano-Frankowsku. Wydawany jest przez Stowarzyszenie Stanisławów. Czasopismo ma na celu odrodzić bogatą niegdyś w tym regionie tradycję polską. Jego redaktorem naczelnym jest Orest Bezzubiak. Jeszcze jedno nowe czasopismo polskie pt. Kotwica pojawiło się w maju 2005 roku na południu Ukrainy w Mikołajowie. Wydaje go miejscowe stowarzyszenie Polaków. Większość wymienionych tytułow ma charakter społeczno-kulturalny lub religijnospołeczny. Niektóre z tych czasopism prowadzą także Kącik dla dzieci (np., Krynica i Dziennik Kijowski, który od czasu do czasu zamieszcza pod tą rybryką wierszyki, rysunki, zagadki i krótkie bajki dla najmłodszych. Czytanie tych materiałów pomaga dziecku przyswajać nie tylko pewne wartości moralne, ale i konstrukcje leksykalne z języka swoich dziadków. Jednak prowadzenie wyżej wymienionych rubryk nie zawsze ma systematyczny charakter.) Oprócz tego, Dziennik Kijowski raz na kwartał drukuje suplement pt. Ogniwo pismo Związku Polskiej Młodzieży Ukrainy. Jednak rzadko ukazującego się dwustronicowego dodatku, ponadto niezbyt bogatego treściowo, nie wystarczy, aby ożywić ruch młodzieżowy w organizacjach polskich, średnia wieku w których zbliża się ku emeryturze. Jedynym polskim młodzieżowym czasopismem na Ukrainie obecnie jest miesięcznik Harcerz Kresów, wydawany we Lwowie dosyć małym nakładem (140 egz.). Nie zaspokojone również pozostają potrzeby polskich nauczycieli. Na dzień dzisiejszy tylko w Drohobyczu ukazuje się dla nich miesięcznik pt. Głos Nauczyciela, redagowany przez pedagoga i aktywnego społecznika Adama Chłopka. 151
7 W lipcu 2005 r. w Kijowie po kilku latach starań zarejestrowane zostało Towarzystwo Dziennikarzy Polskich Ukrainy. Jednym z jego celów jest wszechstronny rozwój polskojęzycznych środków masowego przekazu na Ukrainie. Faktem pozostaje to, że prawie wszystkim wymienionym redakcjom brakuje zawodowych dziennikarzy, doskonale posługujących się językiem polskim. Warto jednak podkreślić, że członkowie redakcji, za zwyczaj pracując na zasadach społecznych, dokładają dużo wysiłków, aby pisma ukazywały się nadal, aby zawartość publikacji odpowiadała zapotrzebowaniom współczesnych czytelników i w sposób atrakcyjny promowała treści, ważne dla odrodzenia polskości na Ukrainie. ŹRÓDŁA A LITERATURA: 1. Jarowiecki J., Typologia i statystyka prasy lwowskiej w latach , [w:] Kraków- Lwów książki, czasopisma, biblioteki XIX i XX wieku, tom IV, red. Jerzy Jarowiecki. Kraków, Paczkowski F., Prasa polonijna w latach Warszawa, Witwicka-Dudek A., Przegląd wybranych polskich tytułów prasowych wydawanych w Kijowie na początku XX wieku (do roku 1918), [w:] Pamiętnik Kijowski, tom VI, Polacy w Kijowie, red. Henryk Stroński. Kijów Paczkowski F. Вказ. праця. 5. Ibidem. 6. Witwicka-Dudek A. Вказ. праця; Daszkiewicz J., Prasa polska na Ukrainie Radzieckiej. Zarys historyczno-bibliograficzny, [w:] Rocznik Historii Czasopiśmiennictwa Polskiego, t. V, zeszyt 2, Paczkowski F. Вказ. праця. 8. Ibidem. 9. Ibidem. 10. Daszkiewicz J., Prasa polska na Ukrainie Radzieckiej. Zarys historyczno-bibliograficzny, [w:] Rocznik Historii Czasopiśmiennictwa Polskiego, t. V, zeszyt 2, Ustawa Ukrainy O mniejszościach narodowych na Ukrainie, Ustawa Ukrainy O stowarzyszeniach obywateli, Ustawa Podstawy prawne Ukrainy w sprawach kultury, Deklaracja praw narodowości Ukrainy, Konstytucja Ukrainy, Ustawa Ukrainy O mniejszościach narodowych na Ukrainie, Ustawa Ukrainy O wolności sumienia i organizacjach religijnych, Gazeta Lwowska, Dziennik Kijowski, Krynica, 1994, 2003, Mozaika Berdyczowska, 2002, 2003, Gazeta Polska, 2002, 2003, Polonia Charkowa, Polacy Donbasu, 2002,
Trzeba pomóc. Krystyna Lachowicz
Krystyna Lachowicz Trzeba pomóc cz. I Po kilkudziesięciu latach przerwy, w 1989 roku znów zaczęły ukazywać się niezależne, polskie gazety na Wschodzie. Głos znad Niemna, tygodnik Związku Polaków na Białorusi
Bardziej szczegółowoLud Podolski, Głos Podola, Ziemia Podolska
Lud Podolski, Głos Podola, Ziemia Podolska Terytorium współczesnej Ukrainy zamieszkały przez liczne grupy nieukraińców Radziecki spadek - to spadek niepodległej Ukrainy i niepodległej Polski Ludność polska
Bardziej szczegółowoCzasopisma udostępniane w czytelni Biblioteki Pedagogicznej Centrum Edukacji Nauczycieli w Suwałkach ,
Czasopisma udostępniane w czytelni Biblioteki Pedagogicznej Centrum Edukacji Nauczycieli w Suwałkach Lp. Tytuł czasopisma Zasób czasopism drukowanych Uwagi o brakujących rocznikach Archiwalnych Bieżących
Bardziej szczegółowoCzasopisma udostępniane w czytelni Biblioteki Pedagogicznej w Centrum Edukacji Nauczycieli w Suwałkach
Czasopisma udostępniane w czytelni Biblioteki Pedagogicznej w Centrum Edukacji Nauczycieli w Suwałkach Zasób czasopism drukowanych Lp. Tytuł czasopisma Archiwalnych Bieżą cych 1. Alkoholizm i Narkomania
Bardziej szczegółoworzeczownik prasa pochodzi od łac. presso, czyli tłoczyć; nazwa pochodzi zatem od sposobu produkcji - odciskanie określonych
Prasa, podział prasy i gatunków prasowych rzeczownik prasa pochodzi od łac. presso, czyli tłoczyć; nazwa pochodzi zatem od sposobu produkcji - odciskanie określonych znaków na papierze; według Prawa Prasowego
Bardziej szczegółowoKultura. w województwie małopolskim w 2008 roku
Kultura w województwie małopolskim w 2008 roku Kultura w Małopolsce Wydawca Urząd Marszałkowski Województwa Małopolskiego Departament Kultury i Dziedzictwa Narodowego ul. Racławicka 56, 30-017 Kraków www.
Bardziej szczegółowoZasób czasopism Nadesłał Edyta Dobek
Zasób czasopism Nadesłał Edyta Dobek ZASÓB CZASOPISM BIBLIOTEKI PEDAGOGICZNEJ W OSTROŁĘCE Drama Lp. Tytuł czasopisma Częstotliwość Zasób Uwagi 1 Alkoholizm i Narkomania Kwartalnik 2006-2010, 2011-2015
Bardziej szczegółowoBibliografie ogólne. Bibliografia polska Estreicherów
Bibliografie ogólne Bibliografia polska Estreicherów Co to takiego? Bibliografia polska, dzieło Karola Estreichera, kontynuowane przez jego syna Stanisława, a następnie wnuka Karola, składa się z 4 części,
Bardziej szczegółowoCzasopisma udostępniane w czytelni Biblioteki Pedagogicznej w Suwałkach. Zasób czasopism drukowanych Uwagi o brakujących
Czasopisma udostępniane w czytelni Biblioteki Pedagogicznej w Suwałkach Zasób czasopism drukowanych Uwagi o brakujących Lp. Tytuł czasopisma Archiwalnych Bieżą cych rocznikach i ich kompletności 1. Alkoholizm
Bardziej szczegółowoPoniżej prezentujemy tematyczny podział gromadzonych tytułów czasopism, dostępnych w Czytelni biblioteki.
Pedagogiczna Biblioteka Wojewódzka w Kielcach oferuje w bieżącej prenumeracie bogaty zbiór czasopism metodycznych i fachowych dla nauczycieli, wychowawców oraz bibliotekarzy, psychologów, pedagogów szkolnych
Bardziej szczegółowoZarys statystyki prasy polskiej
Uniwersytet Pedagogiczny im. KEN Instytut Informacji Naukowej i Bibliotekoznawstwa Zarys statystyki prasy polskiej 1864-1918 1918 (materiały) Plan referatu 1. Źródła i analizy 2. Statystyka prasy polskiej
Bardziej szczegółowoprofesor nadzwyczajny
profesor nadzwyczajny Praca doktorska: Dzieje bibliotek łódzkich w latach 1890-1918 Praca habilitacyjna: Kultura książki polskiej w Łodzi przemysłowej: 1820-1918 Dziedziny zainteresowań: - współczesne
Bardziej szczegółowoHistoria (Archiwistyka i Zarządzanie Dokumentacją; Dokumentalistyka; Regionalistyka) Studia niestacjonarne 2. stopnia (zaoczne)
Historia (Archiwistyka i Zarządzanie Dokumentacją; Dokumentalistyka; Regionalistyka) Studia niestacjonarne 2. stopnia (zaoczne) ECTS Liczba godzin egz./zal. I rok II rok razem w. ćw. razem w. ćw. s. 1
Bardziej szczegółowoPoradnik Bibliograficzno- Metodyczny
Poradnik Bibliograficzno- Metodyczny 1968-2009 doświadczenia i perspektywy. Analiza w oparciu o badania ankietowe 2009 Andrzej Dudziak Wojewódzka Biblioteka Publiczna i Centrum Animacji Kultury 1968 r.
Bardziej szczegółowoŁojek, Jerzy Nakłady gazet w Warszawie pod zaborem pruskim ( ) Rocznik Historii Czasopiśmiennictwa Polskiego 6/1,
Łojek, Jerzy Nakłady gazet w Warszawie pod zaborem pruskim (1796-1805) Rocznik Historii Czasopiśmiennictwa Polskiego 6/1, 163-166 1967 M A T E R I A. Ł Y I D - O K U M E N T Y JERZY ŁOJEK NAKŁADY GAZET
Bardziej szczegółowoROLA RUCHU WYDAWNICZEGO W FUNKCJONOWANIU POLAKÓW NA ZAOLZIU (1945 1992)
Leokadia Drożdż PIN Instytut Śląski w Opolu Streszczenie wystąpienia na zebraniu pracowników PIN Instytutu Śląskiego w Opolu w dniu 22 maja 2013 r. Temat rozprawy : ROLA RUCHU WYDAWNICZEGO W FUNKCJONOWANIU
Bardziej szczegółowoPreferencje czytelnicze 2010
Preferencje czytelnicze 2010 Media historyczne w Polsce Na pytanie Z jakich innych mediów czerpiesz wiedzę historyczną? blisko 60% użytkowników Histmag.org wskazało na prasę lub internet, 42% telewizję,
Bardziej szczegółowoIV KONGRES PTNnO. Irena Saszko i Julia Sierkowa
Irena Saszko i Julia Sierkowa Referat przygotowany na IV Kongres Polskich Towarzystw Naukowych na Obczyźnie 4-7 września, 2014 Kraków, Polska Akademia Umiejętności Wersja robocza proszę nie cytować bez
Bardziej szczegółowoHistoria. Specjalność nauczycielska Studia niestacjonarne 2. stopnia
Historia. Specjalność nauczycielska Studia niestacjonarne 2. stopnia ECTS Liczba godzin egz./zal. I rok II rok razem w. ćw. razem w. ćw. s. 1 s. 2 s. 3 s. 4 I. Przedmioty kształcenia ogólnego 1. Wprowadzenie
Bardziej szczegółowoZasób czasopism drukowanych Uwagi o brakujących Lp. Tytuł czasopisma Archiwalnych cych i ich kompletności 1. Alkoholizm i Narkomania
Czasopisma udostępniane w czytelni Biblioteki Pedagogicznej Centrum Edukacji Nauczycieli w Suwałkach Zasób czasopism drukowanych Uwagi o brakujących Lp. Tytuł czasopisma Bieżą rocznikach Archiwalnych cych
Bardziej szczegółowoStudia Gdańskie, t. V
Z ŻAŁOBNEJ KARTY Studia Gdańskie, t. V W Konstancinie koło Warszawy 4 sierpnia 2007 roku zmarł Profesor Julian Radziewicz (ur. 29 maja 1937 r.), pedagog, publicysta, autor publikacji naukowych. Był absolwentem
Bardziej szczegółowoBibliografie literackie online. oprac. dr Aneta Drabek
Bibliografie literackie online oprac. dr Aneta Drabek Polska Bibliografia Literacka online Polska Bibliografia Literacka jest (z założenia) bieżącą bibliografia literacką. Ukazuje się od 1954 r., kiedy
Bardziej szczegółowoNasz Świat- poznaję sztukę dziennikarską
Nasz Świat- poznaję sztukę dziennikarską zorganizowane przez Bibliotekę Publiczną w Gródku Gródek, styczeń lipiec 2012 r. NASZ ŚWIAT - poznaję sztukę dziennikarską projekt prowadzony był w ramach Programu
Bardziej szczegółowoP r e z e n t a c j a
P r e z e n t a c j a Wychowanie w Przedszkolu to miesięcznik adresowany do nauczycieli wychowania przedszkolnego, dyrektorów przedszkoli, wykładowców uczelni pedagogicznych oraz studentów. Na rynku wydawniczym
Bardziej szczegółowoBibliografie literackie online. oprac. dr Aneta Drabek
Bibliografie literackie online oprac. dr Aneta Drabek Polska Bibliografia Literacka online Polska Bibliografia Literacka jest (z założenia) bieżącą bibliografia literacką. Ukazuje się od 1954 r., kiedy
Bardziej szczegółowoSPRAWOZDANIE MERYTORYCZNE FUNDACJI WOLNOŚĆ I DEMOKRACJA ZA ROK 2011
Fundacja Wolność i Demokracja ul. Wiejska 13 lok. 3 00-480 Warszawa SPRAWOZDANIE MERYTORYCZNE FUNDACJI WOLNOŚĆ I DEMOKRACJA ZA ROK 2011 Wersja nie uwzględniająca danych wrażliwych przekazanych do MSZ RP
Bardziej szczegółowoCentrum Kulturalne Białorusi w Warszawie
Centrum Kulturalne Białorusi w Warszawie Styczeń 2014 Pn Wt Śr Cz Pt Sb N 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31 wydarzenia: 1 stycznia Święto Nowego Roku 7
Bardziej szczegółowoPrasa. dr Magdalena Szpunar.
Prasa dr Magdalena Szpunar Co jest prasą? Dzienniki: czasopisma ukazujące się codziennie Czasopisma: publikacje o charakterze periodycznym, ukazujące się w określonym czasie, pod tą samą nazwą. publikacje
Bardziej szczegółowoStatystyka: narzędzie nieodzowne w poszukiwaniu prawdy. C. Radhakrishua Rao
PRZEGLĄD STATYSTYCZNY R. LVIII ZESZYT 3-4 2011 CZESŁAW DOMAŃSKI LOSY PRZEGLĄDU STATYSTYCZNEGO Statystyka: narzędzie nieodzowne w poszukiwaniu prawdy. C. Radhakrishua Rao 1. WPROWADZENIE Głównym celem działalności
Bardziej szczegółowoWSPÓLNA PRZESZŁOŚĆ. Ukraińcy i Polacy jako ofiary terroru komunistycznego
KONFERENCJA NAUKOWO-PRAKTYCZNA w 75 rocznicę Zbrodni Katyńskiej WSPÓLNA PRZESZŁOŚĆ. Ukraińcy i Polacy jako ofiary terroru komunistycznego P R O G R A M Kijów, 25 marca 2015 roku 1 ORGANIZATORZY KONFERENCJI:
Bardziej szczegółowoSŁOWNICZEK POJĘĆ BIBLIOTECZNYCH
SŁOWNICZEK POJĘĆ BIBLIOTECZNYCH bibliografia - uporządkowany spis dokumentów dobranych według określonych kryteriów, którego celem jest pełnienie funkcji informacyjnych. beletrystyka - utwory literatury
Bardziej szczegółowoZe względu na zasięg chronologiczny rozróżnia się następujące bibliografie:
TRADYCYJNE BIBLIOGRAFIE PRAWNICZE Pod pojęciem bibliografii najczęściej rozumie się "uporządkowany spis (wykaz, zestawienie) dokumentów, dobranych według pewnych kryteriów, spełniający określone zadania
Bardziej szczegółowoNajbardziej opiniotwórcze polskie media w grudniu 2018 roku
Najbardziej opiniotwórcze polskie media w grudniu 2018 roku Analiza częstotliwości cytowania poszczególnych mediów przez inne media na podstawie przekazów prasowych, telewizyjnych, radiowych oraz internetowych
Bardziej szczegółowoCo to takiego i do czego służy?
Co to takiego i do czego służy? Gabriela Bonk, Rybnik, sierpień 2017 Trzy semestry - godzina wykładów tygodniowo Dwa semestry dwie godziny tygodniowo ćwiczeń Z greckiego: opisuję książka, Bibliografia
Bardziej szczegółowo1. Publikacje książkowe. * Działalność Polskich Związków Zawodowych w ŚFZZ , Warszawa 1986; Instytut Wydawniczy Związków Zawodowych, s.
1. Publikacje książkowe * Działalność Polskich Związków Zawodowych w ŚFZZ 1945-1957, Warszawa 1986; Instytut Wydawniczy Związków Zawodowych, s. 142, * Światowa Federacja Związków Zawodowych 1945-1985,
Bardziej szczegółowoDział I Kształt terytorialno-administracyjny i ludność Polski
Spis treści Do Czytelnika Przedmowa Dział I Kształt terytorialno-administracyjny i ludność Polski Część I Dawne państwo polskie (do 1795) Rozdział 1. Powstanie Polski i zmiany terytorialno-administracyjne
Bardziej szczegółowoдоброе утро! Ukraina (ukr. Україна) STRATEGIA POLSKIEJ WSPÓŁPRACY POLSKIEJ POLITYKI ZAGRANICZNEJ NA LATA 2012-2016
доброе утро! Sierpniowe wydanie biuletynu elektronicznego, przygotowanego przez Regionalny Ośrodek Debaty Międzynarodowej w Katowicach, przybliża relacje i współpracę polsko-ukraińską. Ukraina, która nie
Bardziej szczegółowoSZCZEGÓŁOWY OPIS PRZEDMIOTU ZAMÓWIENIA (zwany dalej SOPZ ) ZMODYFIKOWANY
Załącznik nr 1 do SIWZ ZP/51/2015/R SZCZEGÓŁOWY OPIS PRZEDMIOTU ZAMÓWIENIA (zwany dalej SOPZ ) ZMODYFIKOWANY na zakup powierzchni reklamowej w czasopismach celem przeprowadzenia kampanii reklamowej w prasie
Bardziej szczegółowoMałopolski Konkurs Tematyczny:
Małopolski Konkurs Tematyczny: Na Polu Chwały... - Damy i Kawalerowie Virtuti Militari i Krzyża Walecznych w walce o niepodległość i granice II Rzeczypospolitej dla uczniów dotychczasowych gimnazjów i
Bardziej szczegółowoPUBLIKACJE Zjednoczenia Łemków
PUBLIKACJE Zjednoczenia Łemków www.lemkounion.republika.pl WERBYNA Stefania Trochanowska; tomik wierszy; Gorlice 2002; stron 36; dialekt łemkowski 1. nakład wyczerpany GWIAZDY NA SKIBACH Jakiw Dudra; zbiór
Bardziej szczegółowoKonkursu historycznego
Liceum Ogólnokształcące Towarzystwa Salezjańskiego w Szczecinie Ul. Ku Słońcu 124 Gdańskie Wydawnictwo Oświatowe Pod patronatem Zachodniopomorskiego Kuratora Oświaty Organizują Drugą edycję Konkursu historycznego
Bardziej szczegółowoSpis treści. Dział I Kształt terytorialno-administracyjny i ludność Polski. Do Czytelnika Przedmowa... 13
Spis treści Do Czytelnika.............................................. 11 Przedmowa................................................ 13 Dział I Kształt terytorialno-administracyjny i ludność Polski Część
Bardziej szczegółowoPROFIL RYNKU BIAŁORUS
PROFIL RYNKU BIAŁORUS Opracowanie: Witold Bartoszewicz dla POT, Listopad 2015 Białoruś Ambasada Rzeczypospolitej Polskiej 220034 Mińsk, ul Z. Biaduli 11 tel. (+375 17) 388-52-00 faks (+375 17) 388-52-22
Bardziej szczegółowoProf. dr hab. Adam Wrzosek organizator i Dziekan Wydziału Lekarskiego Uniwersytetu Poznańskiego w latach 1920/ /1923
Prof. dr hab. Adam Wrzosek organizator i Dziekan Wydziału Lekarskiego Uniwersytetu Poznańskiego w latach 1920/1921 1922/1923 Lekarz, patolog, historyk medycyny i antropolog. Urodził się 6 V 1875 r. w Zagórzu
Bardziej szczegółowoGimnazjum nr 1 Ul: Armii Krajowej 2 26-200 Końskie PRZYKŁAD DOBREJ PRAKTYKI do opublikowania na stronie internetowej Kuratorium Oświaty w Kielcach
Gimnazjum nr 1 Ul: Armii Krajowej 2 26-200 Końskie PRZYKŁAD DOBREJ PRAKTYKI do opublikowania na stronie internetowej Kuratorium Oświaty w Kielcach Nazwa szkoły/placówki, w której realizowane jest działanie
Bardziej szczegółowoParafia neounicka w Grabowcu 1935-1937 (praca w trakcie opracowywania)
Historia Grabowca: parafia neounicka w Grabowcu 1 Historia Grabowca Parafia neounicka w Grabowcu 1935-1937 (praca w trakcie opracowywania) Renata Kulik, Henryk Kulik 2 Historia Grabowca: parafia neounicka
Bardziej szczegółowoPIK-owy Laur. Konkurs dla dziennikarzy promujących książki i czytelnictwo. 9. edycja. Warszawa, 15 maja 2015 r.
PIK-owy Laur Konkurs dla dziennikarzy promujących książki i czytelnictwo 9. edycja Podstawowe informacje o konkursie PIK-owy Laur Organizatorem konkursu jest Polska Izba Książki, której członkowie już
Bardziej szczegółowoMarzena Andrzejewska. Regionalna prasa bibliotekarska doświadczenia i perspektywy Książnica Pomorska, Szczecin 8-9 października 2009 r.
Biuletyn Informacyjny PBW w Łodzi Biuletyn Informacyjny PBW w Łodzi Biuletyn Informacyjny PBW w Łodzi Biuletyn Informacyjny PBW w Łodzi Biuletyn Informacyjny PBW w Łodzi Marzena Andrzejewska kilka słów
Bardziej szczegółowoPATRONI: PARTNER GŁÓWNY: PARTNERZY: OFERTA WSPÓŁPRACY PATRONI MEDIALNI:
PATRONI: PARTNER GŁÓWNY: PARTNERZY: OFERTA WSPÓŁPRACY PATRONI MEDIALNI: O projekcie Pierwsze badania o takiej skali. Ponad 6 tys. respondentów w ogólnopolskiej ankiecie podzielonych na 12 segmentów rynku
Bardziej szczegółowoInformacja w świecie cyfrowym. Cyfrowy zasób dla nauki Dąbrowa Górnicza, 23 kwietnia 2012 r.
Arkadiusz Pulikowski Instytut Bibliotekoznawstwa i Informacji Naukowej Uniwersytet Śląski Informacja w świecie cyfrowym. Cyfrowy zasób dla nauki Dąbrowa Górnicza, 23 kwietnia 2012 r. internetowe źródła
Bardziej szczegółowoTowarzystwo Regionalne Ziemi Świdnickiej
Dolnośląska Biblioteka Pedagogiczna we Wrocławiu Filia w Świdnicy Towarzystwo Regionalne Ziemi Świdnickiej Opracowanie Agnieszka Nawrocka Katarzyna Giedrys-Woźny Świdnica 2015 Na zjeździe założycielskim,
Bardziej szczegółowoNUMER(Y) C - 1 Na szlaku. Dwumiesięcznik turystyczno - krajoznawczy Dolnego Śląska 1988 II 5 (11)
SYGN. TYTUŁ ROK ROCZNIK /TOM NUMER(Y) C - 1 Na szlaku. Dwumiesięcznik turystyczno - krajoznawczy Dolnego Śląska 1988 II 5 (11) C - 1 Na szlaku. Góry - Turystyka - Podróże. Czasopismo Polskiego 1998 XII
Bardziej szczegółowoProjekt Strategii Transgranicznej Województwa Lubelskiego, Obwodu Wołyńskiego, Obwodu Lwowskiego i Obwodu Brzeskiego.
Projekt Strategii Transgranicznej Województwa Lubelskiego, Obwodu Wołyńskiego, Obwodu Lwowskiego i Obwodu Brzeskiego na lata 2014-2020 CZĘŚĆ DIAGNOSTYCZNA Lublin, 27 listopada 2013 r. Strategii Transgranicznej
Bardziej szczegółowoBazy Biblioteki Narodowej
Bazy Biblioteki Narodowej Wyszukiwanie i gromadzenie informacji Opracowała: Jolanta Nowakowska Biblioteka Narodowa al. Niepodległości 213 02-086 Warszawa tel. (0-22) 608 29 99 (centrala), (0-22) 452 29
Bardziej szczegółowoPolskie czasopisma leśne stan obecny i strategia rozwoju. Urszula Zubert. redaktor naczelna. Sękocin, 15 marca 2018 r.
Polskie czasopisma leśne stan obecny i strategia rozwoju Sękocin, 15 marca 2018 r. Urszula Zubert redaktor naczelna Czasopisma popularnonaukowe konkurencja czy uzupełnienie czasopism naukowych? Poza publikacjami
Bardziej szczegółowoHISTORIA USTROJU POLSKI. Autor: Marian Kallas
HISTORIA USTROJU POLSKI Autor: Marian Kallas Dział I Kształt terytorialno-administracyjny i ludność Polski Część I Dawne państwo polskie (do 1795) Rozdział 1. Powstanie Polski i zmiany terytorialno-administracyjne
Bardziej szczegółowoDZIENNIKARSTWO I KOMUNIKACJA SPOŁECZNA WSPA
DZIENNIKARSTWO I KOMUNIKACJA SPOŁECZNA WSPA CO NAS WYRÓŻNIA? KADRA, EKSPERCI, ATMOSFERA ŚRODOWISKOWA WSPÓŁPRACA Z PARTNERAMI BRANŻOWYMI NIESTANDARDOWE ZAJĘCIA PRAKTYCZNE I PRAKTYKI ZAWODOWE DOSTĘP DO NARZĘDZI
Bardziej szczegółowoAndrzej Paczkowski. Matura: rok szkolny 1954/1955
Andrzej Paczkowski Matura: rok szkolny 1954/1955 Przed schroniskiem na Hali Gąsiennicowej Andrzej Paczkowski (ur. 1 października 1938 w Krasnymstawie) polski historyk, naukowiec, wykładowca akademicki,
Bardziej szczegółowoPrezentacja projektu. Retroteka
Prezentacja projektu Retroteka Podstawowe informacje o projekcie Projekt: Strona internetowa prezentująca zdigitalizowane fragmenty Kuriera Zagłębia znajdującego się w zbiorach Muzeum Zagłębia w Będzinie
Bardziej szczegółowoGazeta Senior r. Prezentacja czasopisma. z seniorami od
Gazeta Senior z seniorami od 2011 r. WYDAWCA Prezentacja czasopisma Gazeta Senior O gazecie Gazeta Senior (dawniej "Czerwony Portfelik Senior") to praktyczny, bezpłatny poradnik przygotowywany specjalnie
Bardziej szczegółowoSpis treści. Skróty i oznaczenia Przedmowa...19
Skróty i oznaczenia...13 Przedmowa...19 I. Polska w średniowieczu (wieki XI XV)...25 1. Wprowadzenie...25 2. Prehistoria...26 3. Średniowiecze...27 4. Uniwersytety...29 5. Matematyka w Europie przed 1400
Bardziej szczegółowoPrzedmioty specjalizacji zawodowej (do wyboru jedna z dwóch specjalizacji - zob. zał )
Historia (Archiwistyka i Zarządzanie Dokumentacją; Dokumentalistyka konserwatorska) Studia niestacjonarne 2. stopnia (zaoczne dla niehistoryków; 5-semestralne) ECTS Liczba godzin egz./zal. I rok II rok
Bardziej szczegółowoMniejszości narodowe i etniczne na Mazowszu
Mniejszości narodowe i etniczne na Mazowszu - Działania Pełnomocnika Wojewody Mazowieckiego do spraw mniejszości narodowych i etnicznych. Warszawa, dnia 11 czerwca 2013 r. Przestawione dane dotyczą społeczności
Bardziej szczegółowoPrasa: Skorowidz alfabetyczny - W
Prasa: Skorowidz alfabetyczny - W WARIANTY Wydają Autonomiczne Związki Zawodowe - Warszawa Rok 1985 nr 6 WARSZAWIANKA Solidarność - Warszawa Rok 1982 nr 10 WĘGIELKI WAŁBRZYSKIE Pismo członków i sympatyków
Bardziej szczegółowoHISTORIA ADMINISTRACJI W POLSCE Autor: Wojciech Witkowski
HISTORIA ADMINISTRACJI W POLSCE 1764-1989 Autor: Wojciech Witkowski Rozdział 1. Geneza i charakterystyka ustroju administracyjnego państw nowożytnej Europy 1.1. Pojęcie administracji i biurokracji 1.2.
Bardziej szczegółowoObywatele Ukrainy w aglomeracji poznańskiej
Urząd Miasta Poznania Wydział Rozwoju Miasta i Współpracy Międzynarodowej Obywatele Ukrainy w aglomeracji poznańskiej W aglomeracji poznańskiej przebywa około 100 tys. obywateli Ukrainy, większość to mężczyźni,
Bardziej szczegółowoBADANIE DIAGNOSTYCZNE
Centralna Komisja Egzaminacyjna BADANIE DIAGNOSTYCZNE W ROKU SZKOLNYM 2011/2012 CZĘŚĆ HUMANISTYCZNA HISTORIA I WIEDZA O SPOŁECZEŃSTWIE WYKAZ SPRAWDZANYCH UMIEJĘTNOŚCI GRUDZIEŃ 2011 Numer zadania 1. 2.
Bardziej szczegółowoPolskie Państwo podziemne Przygotowała: Katarzyna Kossakowska Klasa III A
Polskie Państwo podziemne 1939-1945 Przygotowała: Katarzyna Kossakowska Klasa III A FLAGA POLSKIEGO PAŃSTWA PODZIEMNEGO Polskie Państwo Podziemne (w skrócie PPP) to tajne struktury Państwa Polskiego istniejące
Bardziej szczegółowo- o zmianie ustawy o fundacji - Zakład Narodowy imienia Ossolińskich.
SEJM RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ V kadencja Prezes Rady Ministrów RM 10-33-07 Druk nr 1624 Warszawa, 6 kwietnia 2007 r. Pan Marek Jurek Marszałek Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej Na podstawie art. 118 ust.
Bardziej szczegółowoZaproszenie do objęcia Patronatem Medialnym
Zaproszenie do objęcia Patronatem Medialnym Katedra Aksjologicznych Podstaw Edukacji UWM Międzynarodowe Centrum Dialogu Międzykulturowego i Międzyreligijnego UKSW Fundacja Kultury Duchowej Pogranicza mają
Bardziej szczegółowoWPŁYW CZYTANIA NA ROZWÓJ DZIECI I MŁODZIEŻY
WPŁYW CZYTANIA NA ROZWÓJ DZIECI I MŁODZIEŻY Czytanie - oto najlepszy sposób uczenia się. Aleksander Puszkin Sukces jednostek i społeczeństw zależy od ich wiedzy. Kluczem do wiedzy wciąż jest czytanie.
Bardziej szczegółowoKalendarium przejście prof. dr hab. Mariana S. Wolańskiego na emeryturę zatrudnienie dr Artura Drzewickiego
Kalendarium 2000 powstanie Zakładu Polityki Zagranicznej RP Skład Zakładu: prof. dr hab. Marian S. Wolański (kierownik Zakładu), dr Tomasz R. Dębowski, dr Mirosław Habowski 2001-11 z Zakładem związani
Bardziej szczegółowoSpecjalizacja tekstologiczno-edytorska
Specjalizacja tekstologiczno-edytorska Specjalizacja tekstologiczno-edytorska umożliwia zdobycie wiedzy z zakresu tekstologii i edytorstwa naukowego oraz podstawowych umiejętności niezbędnych do samodzielnego
Bardziej szczegółowoLaboratorium Badań Medioznawczych Wydział Dziennikarstwa i Nauk Politycznych Uniwersytetu Warszawskiego. numer 1(13)/2016
Laboratorium Badań Medioznawczych Wydział Dziennikarstwa i Nauk Politycznych Uniwersytetu Warszawskiego numer 1(13)/2016 Warszawa 2016 REDAKTOR NACZELNA dr Karolina Brylska ZESPÓŁ REDAKCYJNY I RECENZENCKI
Bardziej szczegółowoPL Zjednoczona w różnorodności PL. Poprawka 170 Isabella Adinolfi w imieniu grupy EFDD
6.9.2018 A8-0245/170 170 Motyw 3 (3) Szybki rozwój technologii cyfrowych zmienia sposób, w jaki tworzy się, produkuje, rozpowszechnia i eksploatuje utwory i inne przedmioty objęte ochroną. Wciąż pojawiają
Bardziej szczegółowooprac. Monika Markowska i Hanna Ciepiela Wojewódzki Ośrodek Metodyczny
oprac. Monika Markowska i Hanna Ciepiela Wojewódzki Ośrodek Metodyczny dr Piotr Franków - nauczyciel, społecznik, prezes gorzowskiego Towarzystwa Miłośników Lwowa i Kresów Południowo -Wschodnich. Człowiek
Bardziej szczegółowo1. Definicja działalności pożytku publicznego, 2. Rodzaje działalności pożytku publicznego, 3. Jednostki realizujące działalność pożytku publicznego,
1. Definicja działalności pożytku publicznego, 2. Rodzaje działalności pożytku publicznego, 3. Jednostki realizujące działalność pożytku publicznego, 4. Przedmiot działalności pożytku publicznego, 5. Procedury,
Bardziej szczegółowoVI DIECEZJALNA PIELGRZYMKA ŻYWEGO RÓŻAŃCA
ZELATOR wrzesień2015 3 VI DIECEZJALNA PIELGRZYMKA ŻYWEGO RÓŻAŃCA Sobota, 3 października, 2015 Niniejszy numer Zelatora ukazuje się głównie ze względu na VI Diecezjalną pielgrzymkę Żywego Różańca do Łagiewnik.
Bardziej szczegółowoPRASA DRUKOWANA - jak rozwijać w erze Internetu. Piotr Piotrowicz, Południowa Oficyna Wydawnicza Sp. z o.o.
PRASA DRUKOWANA - jak rozwijać w erze Internetu I. Sytuacja wydawców prasowych 2 I. Sytuacja wydawców prasowych Ci, którzy nie potrafili żyć bez codziennej gazety, porządnego tygodnika czy ciekawego miesięcznika,
Bardziej szczegółowoOrganizacje kombatanckie i patriotyczne
Organizacje kombatanckie i patriotyczne STOWARZYSZENIE DZIECI WOJNY W POLSCE (ZARZĄD GŁÓWNY I ODDZIAŁ ŁÓDZKI) Integracja środowiska dzieci wojny, pomoc w zakresie: ochrony zdrowia, opieki społecznej, prawnej,
Bardziej szczegółowoWieczór poświęcony twórczości i sylwetce Artura Szyka
Biuletyn Polonijny, Montreal, 10 czerwca 2011 Wieczór poświęcony twórczości i sylwetce Artura Szyka 9. VI. (czwartek), o godz.19:00 w Konsulacie RP odbył się wieczór poświęcony twórczości i sylwetce Artura
Bardziej szczegółowoWykaz jednostek oraz kwot dotacji celowych przyznanych poszczególnym jednostkom przez Prezydium Senatu w roku 2007
Załącznik Wykaz jednostek oraz kwot dotacji celowych przyznanych poszczególnym jednostkom przez Prezydium Senatu w roku 2007 Lp. Nazwa jednostki Zadania programowe Zadania i zakupy inwestycyjne 1 Stowarzyszenie
Bardziej szczegółowoDrodzy Czytelnicy! Szansa dla powiatu
Redaktor wydania: Roman Sokal Dziennikarze: Roman Sokal, Joanna Wyrostek, Marta Wilkos Współpraca: Andrzej Czacharowski, Piotr Flor, Albin Jaworski, Wiktoria Klechowa, Aneta Klimczak, Andrzej B. Miazga,
Bardziej szczegółowoUniwersytet Wrocławski
Uniwersytet Wrocławski Wydział Prawa, Administracji i Ekonomii Instytut Historii Państwa i Prawa Zakład Historii Administracji Studia Stacjonarne Administracji pierwszego stopnia Anna Jaskóła SYTUACJA
Bardziej szczegółowoOrganizacje kombatanckie i patriotyczne
Organizacje kombatanckie i patriotyczne STOWARZYSZENIE DZIECI WOJNY W POLSCE (ZARZĄD GŁÓWNY I ODDZIAŁ ŁÓDZKI) Integracja środowiska dzieci wojny, pomoc w zakresie: ochrony zdrowia, opieki społecznej, prawnej,
Bardziej szczegółowoW imieniu Polski Walczącej
Pisarski i publicystyczny dorobek Korbońskiego otwiera trylogia, W imieniu Kremla i W imieniu Polski Walczącej. Tom po raz pierwszy opublikował w ramach Biblioteki Kultury Instytut Literacki w Paryżu w
Bardziej szczegółowoDANE OSOBOWE I DOŚWIADCZENIE ZAWODOWE
DANE OSOBOWE I DOŚWIADCZENIE ZAWODOWE Dane osobowe: Imię i nazwisko: Prof. dr hab. Bohdan Yuskiv Adres domowy: ul. L.Tolstogo 32 / 6 33-001 Równe, Ukraina E-mail: yuskivb@ukr.net Telefon i faks: +38 050
Bardziej szczegółowoHistoria. Specjalność nauczycielska Studia stacjonarne 2. stopnia
Historia. Specjalność nauczycielska Studia stacjonarne 2. stopnia Lp. Przedmiot ECTS Liczba godzin egz./zal. I rok II rok razem w. ćw. razem w. ćw. s. 1 s. 2 s. 3 s. 4 I. Przedmioty kształcenia ogólnego
Bardziej szczegółowoRola Polaków w Berdiańsku na Ukrainie w promocji kultury i języka polskiego
L. A. Suchomłynow, H. Krasowska, Rola Polaków w Berdiańsku na Ukrainie w promocji kultury i języka polskiego // Rocznik Wschodni. nr 11. Kraków Rzeszów, 2005/2006. S. 45 50. Helena Krasowska Lech Aleksy
Bardziej szczegółowoTytuł IV. ŚRODKI SPOŁECZNEGO PRZEKAZU, W Szczególności KSIĄŻKI
Tytuł IV ŚRODKI SPOŁECZNEGO PRZEKAZU, W Szczególności KSIĄŻKI Kan. 822-1. W wypełnianiu swojej funkcji, pasterze Kościoła, korzystając z prawa przysługującego Kościołowi, powinni posługiwać się środkami
Bardziej szczegółowoPOLANICA-ZDRÓJ WCZORAJ I DZIŚ
POLANICA-ZDRÓJ WCZORAJ I DZIŚ Tom I. Księga pamiątkowa 1347-1946 Zawiera 602 strony. Wydawca: Towarzystwo Miłośników Polanicy, 57-320 Polanica-Zdrój, ul. Dąbrowskiego 3 Nowa Ruda Polanica-Zdrój, styczeń
Bardziej szczegółowoSpis treści: WYKAZ SKRÓTÓW WSTĘP
Spis treści: WYKAZ SKRÓTÓW WSTĘP ROZDZIAŁ I. RELACJA ZALEŻNOŚCI W NAUCE O STOSUNKACH MIĘDZYNARODOWYCH 1.Pojęcie zależności 2. Historyczne i współczesne formy zależności 2.1. Okres przedwestfalski 2.2.
Bardziej szczegółowoPROGRAM WYCHOWANIA PATRIOTYCZNEGO w ZESPOLE PLACÓWEK OŚWIATOWO- WYCHOWAWCZYCH w JAROSŁAWIU
PROGRAM WYCHOWANIA PATRIOTYCZNEGO w ZESPOLE PLACÓWEK OŚWIATOWO- WYCHOWAWCZYCH w JAROSŁAWIU Rok szkolny 2016/2017 Sławić wszystko, co polskie, Kochać swój Naród, Czcić jego przeszłość i wierzyć w jego przyszłość.
Bardziej szczegółowoAndrzej Grzeszczuk. Wileńszczyzna. w II Rzeczypospolitej. Materiały dydaktyczne do lekcji historii dla szkół ponadpodstawowych
Andrzej Grzeszczuk Wileńszczyzna w II Rzeczypospolitej Materiały dydaktyczne do lekcji historii dla szkół ponadpodstawowych Andrzej Grzeszczuk Wileńszczyzna w II Rzeczypospolitej Materiały dydaktyczne
Bardziej szczegółowoOBWIESZCZENIE SZEFA KANCELARII SENATU. z dnia 11 stycznia 2007 r.
OBWIESZCZENIE SZEFA KANCELARII SENATU z dnia 11 stycznia 2007 r. w sprawie wykazu jednostek oraz kwot dotacji celowych przyznanych poszczególnym jednostkom przez Prezydium Senatu w roku 2006 Na podstawie
Bardziej szczegółowoKRAJOWY REJESTR SĄDOWY. Stan na dzień godz. 10:26:48 Numer KRS:
Strona 1 z 6 CENTRALNA INFORMACJA KRAJOWEGO REJESTRU SĄDOWEGO KRAJOWY REJESTR SĄDOWY Stan na dzień 15.07.2017 godz. 10:26:48 Numer KRS: 0000684080 Informacja odpowiadająca odpisowi aktualnemu Z REJESTRU
Bardziej szczegółowoTEKA KOMISJI HISTORYCZNEJ ODDZIAŁ PAN W LUBLINIE COMMISSION OF HISTORICAL SCIENCES
KOMISJI HISTORYCZNEJ ODDZIAŁ PAN W LUBLINIE COMMISSION OF HISTORICAL SCIENCES POLISH ACADEMY OF SCIENCES BRANCH IN LUBLIN COMMISSION OF HISTORICAL SCIENCES Volume IX Lublin 2012 POLSKA AKADEMIA NAUK ODDZIAŁ
Bardziej szczegółowoKsięgarnia PWN: Wojciech Witkowski - Historia administracji w Polsce
Księgarnia PWN: Wojciech Witkowski - Historia administracji w Polsce 1764-1989 Spis treści Do Czytelnika..... 11 Przedmowa....... 13 Rozdział 1. Geneza i charakterystyka ustroju administracyjnego państw
Bardziej szczegółowoK W I E C I E Ń NAJBARDZIEJ OPINIOTWÓRCZE MEDIA W POLSCE
04 K W I E C I E Ń 2 0 1 9 NAJBARDZIEJ OPINIOTWÓRCZE MEDIA W POLSCE Wstęp Analizę częstotliwości cytowań poszczególnych mediów przez inne media przeprowadzono na podstawie 33 982 przekazów (publikacji
Bardziej szczegółowo