Śladami pierwszych polskich. wypraw arktycznych na Spitsbergen...

Wielkość: px

Rozpocząć pokaz od strony:

Download "Śladami pierwszych polskich. wypraw arktycznych na Spitsbergen..."

Alina Niemiec
7 lat temu
Przeglądów:

1 Śladami pierwszych polskich wypraw arktycznych na Spitsbergen... W marcu 2012 roku rusza polska wyprawa eksploracyjna Torell Expedition. Naszym celem jest dokonanie eksploracji Ziemi Torella, trawersując na nartach lodowce i fiordy Zachodniego Spitsbergenu pomiędzy Longyearbyen a Polską Stacją Polarną Hornsund.

3 Spitsbergen Svalbard Arktykę w odróżnieniu od rozległego kontynentu Antarktydy, tworzą rozrzucone pośród zamarzniętego Oceanu Arktycznego wyspy. Obok samotnych kolosów, jak pokryta lądolodem Grenlandia albo Nowa Ziemia, tworzą ją mniejsze archipelagi. Jednym z nich jest Svalbard. Położenie tych rejonów na północ od koła polarnego, pośród zamarzniętego przez większą część roku oceanu wpływa na ich niedostępność. Przebieg linii brzegowej tych lądów jeszcze do niedawna kreślono na mapach jedynie w oparciu o domysły kartografów i sprzeczne relacje podróżników. Archipelag Svalbardu ze swoją największą wyspą Spitsbergenem ze względu na bliskie sąsiedztwo północnych brzegów Skandynawii cieszył się bodajże największym zainteresowaniem badaczy, myśliwych i wielorybników z Europy. Pomimo tego na wielu bezludnych obszarach wnętrza wyspy jeszcze w latach międzywojennych ubiegłego wieku nie stanęła ludzka noga. Jednym z takich rejonów Spitsbergenu była pokryta potężnymi lodowcami i wystającymi z nich wierzchołkami gór Ziemia Torella. Polskie ślady Archipelag Svalbard został stosunkowo późno wyeksplorowany. Jednymi z pierwszych badaczy, którzy przedarli się w głąb lądu byli polscy polarnicy okresu międzywojennego. Pierwsza polska wyprawa w rejon Arktyki dotarła na Wyspę Niedźwiedzią w 1932 r. Dwa lata później na Ziemię Torella dotarła polska wyprawa polarna w składzie: Siedlecki, Różycki, Mogilnicki, Zagrajski, Bernadzikiewicz, Biernawski. Rezultatem ekspedycji była mapa topograficzna bezludnych rejonów Ziemi Torella z licznymi polskimi nazwami. Bogaci w doświadczenia z wyprawy naukowej na Ziemię Torella, uczestnicy wyprawy z 1934 r. dwa lata później podjęli ambitną próbę przemierzenia Spitsbergenu z południa na północ. Wykorzystując swoje wysokogórskie doświadczenia, bez wsparcia z zewnątrz, trzech polskich alpinistów przemierzyło bardzo trudną trasę o długości 840 km. Sukcesy pierwszych polskich ekspedycji na Spitsbergen zaowocowały kolejną wyprawą naukową, której celem były badania glacjologiczne na północ od 77 N. Wyprawa polarna z 1938 r. była ostatnią, którą udało się zrealizować przed wybuchem II wojny światowej.

4 Trasa wyprawy Trasa T o r e l l Expedition poprowadzi w poprzek zamarzniętych fiordów i lodowcami wnętrza Ziemi Torella. Kierując się na południe od norweskiej osady Longyearbyen uczestnicy wyprawy dotrą do fiordów Van Mijen i Van Keulen. Po przejściu zamarzniętych fiordów staną na północnym skraju Ziemi Torella. Dalsza trasa ekspedycji poprowadzi przez lodowce Pencka i Zawadzkiego aż do położonego w centrum Ziemi Torella Płaskowyżu Amundsena. Kierując się na południe w stronę Polskiej Stacji Polarnej Hornsund położonej nad Zatoką Białych Niedźwiedzi uczestnicy wyprawy przekroczą kolejne lodowce: Torella i Hansa. Łącznie trasa liczy około 400 km. Pokonanie pełnych niebezpiecznych szczelin lodowców i spiętrzonych torosami fiordów wymagać będzie od nich codziennego wysiłku i bezustannej koncentracji w czasie przemarszu z saniami ekspedycyjnymi wypełnionymi ekwipunkiem km

5 Przyroda i klimat Rejony dalekiej Arktyki charakteryzuje surowy klimat z długą, mroźna zimą i krótkim polarnym latem. Uczestnikom ekspedycji przyjdzie się zmierzyć z pogodą typową dla przełomu zimy i lata: silnymi, arktycznymi wiatrami obniżającymi temperaturę odczuwalną do 40 C i charakterystycznymi dla zachodniej części Archipelagu Svalbardu mgłami, utrudniającymi nawigację w czasie pokonywania lo- Blisko 80 lat, które minęły od czasu pierwszych wypraw eksplorujących dowców. Wybór tak niesprzyjającego terminu Spitsbergen Zachodni przyniosło ekspedycji jest celowy. Właśnie w tym okresie, wiele zmian w krajobrazie i środowisku tej arktycznej wyspy. Po okresie można obserwować piękne wschody i zachody nim słońce na stałe wzejdzie nad widnokrąg, intensywnych polowań, i załamaniu słońca dekorujące ciepłymi barwami surowe krajobrazy Arktyki. się populacji wielu gatunków zwierząt podjęto skuteczne kroki w kierunku ich ochrony. Coraz częściej w Arktyce widuje się niedźwiedzia polarnego. Zima i wczesna wiosna, kiedy przybrzeżne wody pokryte są pakiem lodowym stwarzają dla tego potężnego drapieżnika doskonały teren łowiecki. Wieloletnie badania wędrówek Władcy Północy pozwoliły zaobserwować interesującą prawidłowość. Niedźwiedzie polarne w okresie zimowym wykorzystują prąd morski opływający południowe brzegi Spitsbergenu. Podróżując na krach ze wschodnich wybrzeży aż na zachodni skraj wyspy intensywnie polują na foki. Drogę powrotną pokonują wybrzeżem lub nierzadko skracają ją sobie wędrując przez lodowce. Ten ciekawy zwyczaj niedźwiedzi polarnych może sprawić, że trasa uczestników ekspedycji skrzyżuje się z tropami polarnego wędrowcy. Możliwość spotkania z głodnym i zdesperowanym drapieżnikiem wymusza na badaczach Arktyki posiadanie broni myśliwskiej, zaś nocą dodatkowego zabezpieczenia obozowiska. Mając na względzie poszanowanie praw przyrody i restrykcyjnych przepisów ją chroniących, uczestnicy wyprawy ograniczą użycie broni jedynie do odstraszenia potencjalnego intruza.

6 Uczestnicy Szymon Jasieński, ur Zaczął podróżować bardzo wcześnie. Gdy miał 16 lat wyjechał samotnie do Australii. To uruchomiło lawinę kolejnych wyjazdów, które realizował już wspólnie z bratem Michałem. Zjeździł Europę, Bliski i Daleki Wschód, większość drogą lądową, zamieniając samoloty na autostop, lokalne pociągi i autobusy. Jego dewiza to: jak najdalej, jak najtaniej w poszukiwaniu przygód i wrażeń. W ten sposób dotarł aż do Hongkongu oraz przejechał Jedwabny Szlak. Ma za sobą zimową wyprawę na Spitsbergen w 2010 roku. Kocha góry, śnieg i wszystko, co się z tym wiąże. Interesuje się kulturą islamu. Twierdzi, że w poprzednim życiu byli z Michałem Pakistańczykami. Zawodowo przyszły budowlaniec oraz instruktor narciarstwa i snowboardu. W przyszłości chciałby odwiedzić Afganistan. Michał Jasieński, ur Włóczy się po świecie od 17. roku życia, głównie z bratem Szymonem. Na koncie ma Europę, Bliski Wschód, kawał Azji, a także 14 tys. mil samochodem po Stanach. Z plecakiem, mapą i plandeką zamiast namiotu odwiedził ponad 40 państw. Amator spania na przystankach, w parkach, opuszczonych wagonach kolejowych albo na dachach domów. Zimą 2010 roku brał udział w ekspedycji na Spitsbergen, trawersując na nartach Ziemię Narthorsta, Van Mijenfjord i Van Keulenfjord. Uważa, że jego najlepszy kompan podróży to Szymon, bo obaj doskonale wiedzą, że mogą na siebie liczyć nawet w najcięższych sytuacjach. Rozumieją się bez słów, dobrze czują się we własnym towarzystwie. Szczególnie pociągają go krainy górskie (Hindukusz, Karakorum i Himalaje), ale także stepy albo syberyjskie równiny. W najbliższych planach ma wizytę w Korytarzu Wachańskim.

7 Uczestnicy Marcin Klisz, ur Z wykształcenia leśnik, obecnie pracownik naukowy Instytutu Badawczego Leśnictwa. Od wielu lat wspina się, chodzi po jaskiniach, podróżuje. Interesują go zwłaszcza dzikie tereny położone na dalekim południu lub północy. W roku był członkiem XXXI Polskiej Wyprawy Antarktycznej na Wyspie Króla Jerzego. Rok później zdobywał doświadczenie na Spitsbergenie w ramach terenowej wyprawy geologicznej. Miał szansę poznać bezludne obszary Islandii, Arktycznej Rosji i Zachodniej Grenlandii. W wolnych chwilach bierze udział w ultramaratonach, jeździ na rowerze, startuje w rajdach przygodowych, wspina się w Tatrach i Alpach. Pasję przyrodniczą realizuje obserwując ptaki w ramach Monitoringu Pospolitych Ptaków Lęgowych. Marzy o wyprawie na Ziemię Franciszka Józefa. Michał Jastrzębski, ur Z wykształcenia leśnik. Fotograf, podróżnik i myśliwy. Podczas trwania XXXII Wyprawy Polarnej PAN na Spitsbergenie uczestniczył w ekspedycji fotograficzno-filmowej Arktyka Uczestnik wielu wypraw w rejony północnej Europy od Finlandii po Islandię. Głównym motywem jego prac jest dzika przyroda. Zaangażowany w projekty Polskiego Towarzystwa Ochrony Ptaków mające na celu ochronę rzadkich gatunków ptaków. Odnosi sukcesy fotograficzne, jego zdjęcia wykorzystano w licznych publikacjach przyrodniczych. Z niezrealizowanych dotąd marzeń podróżniczych wymienia Wyspę Wrangla.

8 Patroni medialni:

9 Kontakt: Marcin Klisz Michał Jastrzębski Michał Jasieński Szymon Jasieński

Podobne dokumenty

Przeczytaj wywiad z Grzegorzem i Szymonem Gontarzami: Pofruniemy przez Antarktydę.

Przeczytaj wywiad z Grzegorzem i Szymonem Gontarzami: Pofruniemy przez Antarktydę. Grzegorz Gontarz, Szymon Gontarz oraz Piotr Zaśko (grupa ekspedycyjna Wazari Team) przygotowują się do wyprawy, jakiej jeszcze nie było w historii polskiej polarystyki. Chcą przemierzyć Antarktydę od brzegu