Platforma IGW Cele i działania. Przykład gminy Gierałtowice

Transkrypt

1 Platforma IGW Cele i działania Przykład gminy Gierałtowice Rybnik-Kamień, czerwiec 2008

2 9 listopada odbyło się w Urzędzie Gminy Gierałtowice seminarium Trendy Telekomunikacja, Bioenergia, praktyczne aplikacje w gminach. Spotkaniu przewodniczył prof.. Dr hab.. Inż.. Jan Popczyka z Politechniki Śląskiej w Gliwicach. Profesor Popczyk jest inicjatorem tworzenia szerokiej platformy IGW dla wspomagania nowatorskich inicjatyw w dziedzinie gminnej energetyki zrównoważonej i gminnej e-infrastruktury, m.in. poprzez wykorzystanie środków unijnych. W spotkaniu uczestniczyło kilkanaście gmin z terenu powiatu gliwickiego, województwa małopolskiego i podkarpackiego oraz zaprzyjaźnione z gminą Gierałtowice gminy Zagórz i Kleszczów. W seminarium uczestniczyli również przedstawiciele firm: Agrogaz, Biogazownie Polskie, ZEW Niedzica, Arreks Kleszczów, PKG, Bioenergia ESP, INCOM Systemy Informatyczne. Spotkanie zakończyło się podpisaniem Porozumienia Gmin i ustaleniem ram dalszej współpracy. Następne spotkanie odbędzie się w marcu w 2008.r w gminie Łapsze Niżne.

3 Położenie Gminy Gierałtowice

4

5 Grupa założycielska miasto Knurów miasto Pyskowice gmina Sośnicowice gmina Toszek gmina Zagórz gmina Bukowina Tatrzańska gmina Czorsztyn gmina Gierałtowice gmina Kleszczów gmina Łapsze Niżne gmina Pilchowice gmina Rudziniec gmina Wielowieś

6 Politechnika Śląska ZEW Nidzica Arreks ZUT PGK Energoserwis Megaterm Biogazownie Polskie Agrogaz Bioenergia ESP INCOM Systemy Informatyczne G-Net Artboro egie Partnerzy Platformy IGW

7 Cele Platformy IGW wspomaganie uczestników w tworzeniu warunków rozwoju innowacyjności (wykorzystanie środków UE) w obszarze gminnej energetyki zrównoważonej w obszarze gminnej e-infrastruktury wspomaganie uczestników w tworzeniu warunków do zapewnienia im silnej pozycji względem przedsiębiorstw energetycznych (na rynku produktów rolnictwa energetycznego) względem zintegrowanych technologii ekologiczno-energetycznych

8 Działania Platformy IGW (organizacyjno-prawne) przygotowanie Statutu Platformy przygotowanie portalu IGW (administratorem portalu będzie egie wyznaczenie przedstawicieli do roboczych kontaktów solidarne pokrywanie kosztów działalności IGW przez gminy ustalenie warunków przyjmowania naszych członków oraz nowych partnerów IGW (statut)

9 Działania Platformy IGW (merytoryczne) wymiana doświadczeń w zakresie innowacyjnej energetyki odnawialnej przygotowanie pilotażowych projektów demonstracyjnych innowacyjnej energetyki odnawialnej przygotowanie studium wykonalności oraz wniosków aplikacyjnych do funduszy unijnych (RPO, PROW, PO Innowacyjna Gospodarka, Siódmy Program Ramowy, EOG) realizacja pilotażowych projektów

10 Treść porozumienia 1 1.Platforma IGW ma na celu wspomaganie uczestników w tworzeniu warunków do zapewnienia im silnej pozycji na tworzącym się rynku produktów rolnictwa energetycznego oraz zintegrowanych technologii ekologiczno-energetycznych. 2. egie będzie administrowało portal Platformy IGW oraz będzie organizowało cykliczne spotkania plenarne oraz robocze Platformy IGW. 2 Partnerzy wyznaczą przedstawicieli wyznaczonych do kontaktów roboczych w ramach Platformy IGW, która jest platformą otwartą. 3 Partnerzy wymienią się doświadczeniami z zakresu realizacji projektów innowacyjnej energetyki oraz innych działań innowacyjnych. 4 Poszczególne gminy wraz z egie i innymi Uczestnikami Platformy podejmą działania w celu realizacji pilotażowych projektów demonstracyjnych innowacyjnej energetyki odnawialnej oraz innych projektów innowacyjnych. 5 Partnerzy wyznaczają na Lidera Porozumienia Gminę Gierałtowice, która upoważniona jest do: koordynowania działań Platformy IGW, występowania w imieniu Partnerów w kontaktach z podmiotami poza Porozumieniem.

11 6 Strony pokrywają koszty własnej działalności w ramach Platformy IGW oraz koszty związane z uczestnictwem w spotkaniach Platformy. Wszelkie zmiany Porozumienia wymagają formy pisemnej w formie aneksu - pod rygorem nieważności. 7 Porozumienie ma charakter ramowy, a postanowienia szczegółowe, mające na celu realizację Projektu zostaną uregulowane drodze odrębnych umów. 8 W sprawach nieuregulowanych umową mają zastosowanie przepisy Kodeksu Cywilnego. 9 Porozumienie sporządzono w 15 jednakowych egzemplarzach, po jednym dla każdej ze stron

12 Platforma IGW ma na celu: 1. Wspomaganie uczestników w tworzeniu warunków rozwoju innowacyjnego w obszarze gminnej energetyki zrównoważonej i gminnej e-infrastruktury, głównie poprzez efektywne wykorzystanie środków unijnych (Program Rozwoju Obszarów Wiejskich - PROW, Regionalne Programy Operacyjne - RPO, PO Innowacyjna Gospodarka, PO Kapitał Ludzki, Siódmy Program Ramowy - 7PR), 2. Wspomaganie uczestników w tworzeniu warunków do zapewnienia uczestnikom silnej pozycji (względem przedsiębiorstw energetycznych) na tworzącym się rynku produktów rolnictwa energetycznego (paliw biomasowych) oraz zintegrowanych technologii ekologicznoenergetycznych

13

14 Klaster 3x20 jest ukierunkowany na koordynację rynkową podmiotów działających na rzecz realizacji unijnego pakietu energetycznego 3x20. Klaster skupia: 1. innowacyjne przedsiębiorstwa (małe i średnie), 2. uczelnie, 3. gminy (z uwzględnieniem odpowiedzialności gmin za założenia do planów zasilania w energię elektryczną, ciepło i paliwa gazowe oraz za zarządzanie kryzysowe), 4. gminy rolnicze (rozwijające rolnictwo energetyczne), 5. dostawców technologii energetyczno-ekologicznych, 6. dostawców urządzeń dla innowacyjnej energetyki rozproszonej, odnawialno-gazowej

15 Cele Klastra 3x20 1. transfer doświadczeń i sprawdzonych innowacji z krajów Unii Europejskiej oraz upowszechnienie dobrych przykładów (wdrożeń) w ramach programu 3x20, 2. rozwój rozproszonej kogeneracji opartej na lokalnych zasobach energii odnawialnej i innowacyjnych technologiach ich wykorzystania, a zwłaszcza na rzecz rozwoju biogazowi rolniczych, wieloletnich plantacji roślin energetycznych i agroenergetyki na obszarach wiejskich, 3. zmniejszanie energochłonności budynków i procesów produkcyjnych, zwłaszcza poprzez kompleksową termomodernizację budynków w ramach certyfikacji budynków oraz modernizację lokalnych źródeł energii z wykorzystaniem energii odnawialnej i innowacyjnych technologii, 4. promocję innowacji zmniejszających emisje CO2 do atmosfery, 5. rozwój edukacji ekologicznej w gminach, 6. eliminowanie barier hamujących rozwój energetyki odnawialnej.

16

17 Pomagamy naszym klientom skorzystać na rozwoju energetyki biogazowej. Kontaktujemy inwestorów, rolników i gminy. Przeprowadzamy analizy i studia wykonalności, koordynujemy projekty, szkolimy i służymy fachową wiedzą. Jednocześnie zapewniamy pełne wsparcie realizacyjne, począwszy od procesu planowania, aż do samej budowy i uruchomienia instalacji.

18 Oferta dla firm 1. zyskownie zainwestowany kapitał 2. ograniczenie do minimum ryzyka inwestycyjnego 3. treściwe, jasne i szybko dostarczane informacje 4. specjalistyczne, deficytowe know-how inżynierskie 5. pełne wsparcie doradcze 6. elastyczne warunki współpracy Oferta dla rolników 1. sporządzamy zestawienie źródeł biomasy 2. sprawdzamy przydatność danego terenu jako miejsca pod budowę biogazowni 3. oceniamy ogólną zasadność budowy elektrowni biogazowej 4. prowadzimy przystępne i zrozumiałe szkolenia wyjaśniające podstawy biotechnologii 5. sugerujemy najkorzystniejsze z punktu widzenia korzyści dla rolnika rozwiązania 6. w imieniu rolnika prowadzimy negocjacje z inwestorami Oferta dla gmin 1. sporządzamy listę lokalizacji na terenie gminy w których budowa biogazowni uzasadniona jest technicznie i ekonomicznie 2. opracowujemy model energetyczny gminy uwzględniający przyszłą biogazownię, a koncentrujący się na korzyściach dla samorządu 3. kontaktujemy gminę z inwestorem zewnętrznym 4. doradzamy i wspomagamy samorząd w negocjacjach

19

20 DANE O GMINIE Rozwój energetyki rozproszonej w gminie Gierałtowice Dane geograficzne i demograficzne Województwo śląskie, Powiat gliwicki 50% - grunty orne, 12% - lasy 4 sołectwa Chudów mieszkańców Gierałtowice mieszkańców Paniówki mieszkańców Przyszowice mieszkańców Około domów Gęstość 275 mieszkańców / km 2 Powierzchnia 39 km 2 Ludność mieszkańców Cały teren obszarem górniczym 3 kopalnie Knurów, Budryk, Sośnica - Makoszowy Duże zasoby węgla oraz metanu Degradacja terenu depresja względem rzeki Kłodnicy Wymagana duża niezawodność dostawy energii elektrycznej Dane infrastrukturalne Sieć wodociągowa 180 km (80 km przyłącza) Sieć gazowa 25 km (oraz 3 km w budowie) Sieć ciepłownicza 12 lokalnych ciepłowni zasilanych węglem, gazem ziemnym, olejem, prądem elektrycznym Sieć elektryczna 55 stacji transformatorowych 20/0,4 kw Sieć drogowa: Drogi krajowe 6,5 km Drogi wojewódzkie 7 km Drogi powiatowe 21 km Drogi gminne 71 km 7 lokalnych oczyszczalni ścieków Gotowy projekt oczyszczalni centralnej Sieć kanalizacyjna 120 km (projekt) Sieć oświetleniowa 1230 źródeł (99% - sodowe) Sieć łączności TPSA, CENTREX, IDEA, PLUS, ERA Sieć internetowa G-NET, TPSA

21 SYTUACJA ENERGETYCZNA GMINY Na terenie gminy Gierałtowice potrzeby cieplne zaspokajane są przez lokalne kotłownie Charakter gminy z przewagą zabudowy jednorodzinnej oraz brakiem dużych odbiorców ciepła, zdeterminował obecną sytuację Obiekty komunalne na terenie gminy zaopatrywane są w ciepło poprzez lokalne kotłownie na potrzeby jednego lub kilku obiektów Dominującym paliwem jest węgiel kamienny W roku 2007 udział kotłowni na gaz ziemny znacznie wzrośnie wskutek likwidacji dużej kotłowni węglowej i zastąpienia jej źródłem kogeneracyjnym na gaz ziemny Gaz ziemny; 23 % Udział mediów energetycznych w ogrzewaniu obiektów komunalnych Olej opałowy; 25 % Gaz płynny; 6 % Węgiel; 46 %

22 SYTUACJA ENERGETYCZNA GMINY Zapotrzebowanie na energię elektryczną do celów grzewczych jest w ograniczonym stopniu konkurencyjne stosunku do pozostałych nośników energetycznych Na terenie gminy występują budynki o łącznej powierzchni ogrzewanej około 300 tys. m 2 (budynki użyteczności publicznej, budynki jednorodzinne oraz obiekty działalności gospodarczej), dla których zapotrzebowanie ciepła określono na około 36 MW. Największe zapotrzebowanie ciepła wynika z potrzeb budownictwa mieszkaniowego (33 MW) Udział mediów energetycznych w ogrzewaniu wszystkich obiektów na terenie gminy Olej opałowy; 4 % Gaz ziemny; 11 % Gaz płynny; 1 % Energia elektryczna; 2 % Węgiel; 82 %

23 PERSPEKTYWY ROZWOJU ENERGETYKI GMINNEJ strategia rozwoju gminy do roku 2015 projekt założeń do planu zaopatrzenia gminy Gierałtowice w ciepło, energię elektryczną i paliwa gazowe (gotowy ) plan zaopatrzenia gminy w ciepło, energię elektryczną i paliwa gazowe (w opracowaniu) Praktyczne realizacje gmina Gierałtowice Zmniejszenie zużycia mediów energetycznych > Poprawa sprawności procesów energetycznych - indywidualne, nowoczesne kotłownie węglowe, gaz ziemny, propan butan olej opałowy > Energo i elektro oszczędność - Oświetlenie energooszczędne uliczne (99%) - Oświetlenie energooszczędne wnętrz - Sterowanie oświetleniem ulicznym - Termomodernizacja obiektów komunalnych Agroenergetyka > Uprawy - kukurydza - rzepak > Wykorzystanie nieużytków (wierzba energetyczna) > Wykorzystanie lasów Nowe źródła ciepła i energii elektrycznej > Kogeneracja - gaz ziemny (pływalnia kryta i szkoła) - metan (sale gimnastyczne, szkoły i ośrodki zdrowia oraz zabytkowy pałac) - biogaz (niedoszła oczyszczalnia ścieków) > Urządzenia solaryczne (szkoły podstawowe, kryta pływalnia, ośrodek kultury > Pompy ciepła (zabytkowy pałac)

24 DZIAŁANIA W ZAKRESIE ZAOPATRZENIA W CIEPŁO ORAZ ENERGIĘ ELEKTRYCZNĄ Systematyczna budowa oraz modernizacja kotłowni lokalnych. W latach wybudowano 2 oraz zmodernizowano 5 kotłowni. Są to kotłownie gazowe oraz olejowe zasilające budynki użyteczności publicznej; m. in.: 3 szkoły, 2 sale gimnastyczne oraz budynek urzędu gminy i ochotniczej straży pożarnej. Przykładowo zużycie gazu ziemnego wzrosło z 16 tyś m 3 w roku 1996 do 250 tyś m 3 w roku Wspomaganie układów cieplnych w obiektach użyteczności publicznej urządzeniami solarycznymi. W roku 2005 zainstalowano takie urządzenia na jednym z obiektów. Budowa w gminie źródeł skojarzonych produkujących ciepło oraz energię elektryczną. Aktualnie jest przygotowywany przetarg na budowę agregatu kogeneracyjnego o mocy elektrycznej około 100 kw oraz mocy cieplnej około 160 kwt zasilającego kompleks budynków, tj. krytą pływalnię oraz szkołę podstawową. Docelowo w strategii gminy przewiduje się budowę w 3 lokalnych centrach gminy (3 sołectwa) podobnych źródeł kogeneracyjnych.

25 Gmina Gierałtowice zasilana jest z sieci energetyki w 55 stacjach transformatorowych 20kV/0,4kV. Istnieje duża rezerwa mocy w transformatorach rzędu 50%. Ze względu na zagrożenie powodzią gminy spowodowane eksploatacją górniczą wprowadza się trzecie niezależne źródła zasilania dla przepompowni wody do rzeki Kłodnicy (duże agregaty prądotwórcze > 200 kw). W dziedzinie oświetlenia ulicznego w latach wymieniono 99% lamp rtęciowych na sodowe. Aktualnie moc zainstalowana wynosi ok. 300 kw, a roczne zużycie energii ok MWh. Roczne oszczędności z tytułu zmniejszenia zużycia energii kształtuje się na poziomie 7 8%. Dalsze oszczędności zostaną uzyskane poprzez: pozyskanie energii elektrycznej na oświetlenie ze źródeł kogeneracyjnych, zmniejszenie natężenia oświetlenia w godzinach nocnych ( ), wprowadzanie układów regulacji natężenia oświetlenia, wprowadzenie monitoringu oświetlenia ulicznego.

26 CENTRA ENERGETYCZNE

27 W 2006 rozpoczęto budowę krytej pływalni mini centrum energetyczne dla pływalni i kompleksu dydaktycznego na gaz ziemny (105kWe/147kWt)

28 Szkoła Paniówki

29 W sołectwach Chudów oraz Przyszowice planuje się wykorzystanie metanu kopalnianego: Chudów metan z nowej kopalni KWK Budryk. Aktualnie na kopalni pracują 3 agregaty prądotwórcze o mocach 1,7MWe każdy; Przyszowice metan z KWK Sośnica Makoszowy. Aktualnie kopalnia Sośnica Makoszowy ogłosiła przetarg na kompleksowe zagospodarowanie metanu. W sołectwie Gierałtowice planuje się wykorzystanie biogazu z kukurydzy, a w przyszłości także osadów z oczyszczalni ścieków. Dla realizacji tego celu przewiduje się wykorzystanie istniejących zbiorników niedoszłej do realizacji oczyszczalni ścieków (lata osiemdziesiąte). W gminie Gierałtowice daje się zauważyć duże zainteresowanie agroenergetyką. Potencjał agroenergetyki można oszacować następująco: 3900ha powierzchni: zboża 1535ha rzepak 245ha kukurydza 355ha (50t/ha) nieużytki 720ha (wierzba energetyczna 25t/ha) lasy 380ha resztę stanowią: łąki, pastwiska i sady (łącznie 665ha)

30 Zabytkowy pałac w Przyszowicach Wspomaganie ogrzewania pompą cieplną

31 Budowa przyszłej biogazowni w sołectwie Gierałtowice 750kWe/900kWt

32 PODSUMOWANIE Dużemu zainteresowaniu agroenergetyką sprzyjają następujące czynniki: - strategia Unii Europejskiej (3x20%), - przełożenie tej strategii na poszczególne kraje członkowskie, - w Polsce zwiększenie dopłat obszarowych dla upraw energetycznych z 276zł/ha o dodatkowe 313zł/ha, - zdecydowany wzrost areału upraw energetycznych, - konieczność oceny potencjału energetycznego gmin w celu sporządzenia planów zaopatrzenia w media energetyczne, - rosnące zainteresowanie spółek dystrybucyjnych wynikające z konieczności zwiększania corocznie wartości zakupów zielonej energii. Występujące czynniki negatywne to głównie: - słabe zainteresowanie wytwórców wejściem kapitałowym na rynek agroenergetyki, - mała liczba podmiotów upoważnionych do zakupów roślin energetycznych, - bardzo mała liczba gmin sporządzających aktualnie plany zaopatrzenia w media energetyczne, - niedostateczna świadomość gmin o konieczności zapewnienia bezpieczeństwa energetycznego swoich jednostek samorządowych. - wzrost cen upraw energetycznych