Prapremiera spektaklu Historia pewnego eksponatu Opowieść z tej ziemi miała miejsce w Muzeum Pod Zegarem podczas Nocy Muzeów w 2013 roku.

Transkrypt

1

2 Prapremiera spektaklu Historia pewnego eksponatu Opowieść z tej ziemi miała miejsce w Muzeum Pod Zegarem podczas Nocy Muzeów w 2013 roku. Wówczas uczniowie przygotowani przez panią Ewę Mochol i panią Anetę Teterycz wzruszająco opowiedzieli o losach Joanny Szydłowskiej w pomieszczeniach Muzeum Pod Zegarem. Narracja z życia Joanny Szydłowskiej wybrzmiała niezwykle sugestywnie w świetle świec i w celach byłego więzienia Gestapo. Okazała się niezwykłą lekcją historii i lekcją życia dla publiczności.

3 Historia jednego eksponatu Historia pewnego eksponatu. Opowieść z tej ziemi taki tytuł nosi spektakl wystawiany przez uczniów IV Liceum Ogólnokształcącego im. Stefanii Sempołowskiej w Baszcie Zamku Lubelskiego. Opowiadana historia dotyczy losów niezwykłej kobiety, niezwykłego przedmiotu i niezwykłego miasta. Będzie o Joannie Szydłowskiej, Lublinie. Inspiracją dla powstania spektaklu stały się losy lublinianki Joanny Szydłowskiej. Kim była? Najpierw uczennicą a później nauczycielką w szkole Wacławy Arciszowej, której tradycje kultywuje właśnie IV Liceum Ogólnokształcące im. Stefanii Sempołowskiej, mieszczące się na Czwartkowym Wzgórzu w Lublinie. Była znaną artystką plastykiem, której biżuteria ceniona i poszukiwana była w kraju i za granicą. Była kobietą okrutnie doświadczoną przez wydarzenia II wojny światowej więźniarką Zamku Lubelskiego, przesłuchiwaną Pod Zegarem, a później numerem 7914 w obozie w Ravensbrück. Autorką projektu jest pani Barbara Oratowska, kierownik Muzeum Martyrologii Pod Zegarem w Lublinie. Pomysł zrodził się już jakiś czas temu, a inspiracją był właśnie jeden eksponat, o którym opowiedzą młodzi aktorzy Scenariusz spektaklu został napisany przez panią Anetę Teterycz, nauczycielkę języka polskiego w IV Liceum Ogólnokształcącym im. Stefanii Sempołowskiej w Lublinie. Joanna Szydłowska przy pracy 3

4 opowieść z tej ziemi Powstał w oparciu o historię tego pewnego eksponatu i niezwykłej kobiety, usłyszaną zupełnie przypadkowo a opowiadaną przez panią Barbarę Oratowską. Kolejnym etapem była praca z dokumentami znajdującymi się w zbiorach Muzeum Pod Zegarem. Pamiątki po Joannie Szydłowskiej, wspomnienia, listy, fotografie i fascynacja osobą tej kobiety znacząco wpłynęły na kształt scenariusza spektaklu. Na tym etapie pozostała już tylko praca z uczniami - aktorami. Premiera spektaklu w Baszcie Zamku Lubelskiego, podczas Konkursu Poezji Grażyny Chrostowskiej jest nieprzypadkowa. Obie lublinianki, młodziutkie, utalentowane, kochające poezję (Grażyna Chrostowska pisała wiersze, a Joanna Szydłowska uwielbiała recytować) znalazły się Pod Zegarem, a później w Ravensbrück. Joanna Szydłowska z córką Grażyna Chrostowska została rozstrzelana w 1942 roku, Joanna Szydłowska przeżyła i swoim życiem po wojnie uczyła jak to życie doceniać. W tym roku 22 października Historia pewnego eksponatu jest wystawiana przez uczniów IV Liceum w Baszcie Zamku Lubelskiego. Dla społeczności liceum jest to wydarzenie niezwykłe, bowiem wpisuje się w Święto Poezji a tym samym w XIII już edycję Konkursu Recytatorsko Krasomówczego W kręgu poezji Grażyny Chrostowskiej, lubelskiej przedstawicielki pokolenia Kolumbów. Konkurs organizowany jest przez Muzeum Martyrologii Pod Zegarem, IV Liceum Ogólnokształcące im. Stefanii Sempołowskiej, Gimnazjum nr 7 im. Jana Kochanowskiego i Gimnazjum nr 8 im. Grażyny Chrostowskiej w Zespole Szkół nr 10 w Lublinie. 4

5 Historia jednego eksponatu Joanna Szydłowska w roli Balladyny Patrycja Kołodziej w roli Balladyny, 2013 r. 5

6 opowieść z tej ziemi Fragmenty spektaklu Historia jednego eksponatu Opowieść z tej ziemi autorstwa Anety Teterycz Miłość. Miłość nadaje sens życiu. Tak, nadaje sens życiu. Jakże trudno żyć bez jedynej miłości? Byliśmy ze sobą tak krótko. Dlaczego tak krótko?! Śmierć zabrała Ciebie, zabrała plany, zabrała marzenia. Co zostało? Garść wspomnień wspólne wyjazdy do Kazimierza, spacery nad Wisłą Tak, zostały wspomnienia i rana, rana w sercu, która już na zawsze pozostanie raną. Zostało też twoje zdjęcie. Po co? Pamiętam z tamtego czasu czasu żałoby swoją troskę o to, co stanie się z naszym domem? I swoje myśli nad ostatnim listem od Ciebie listem, w którym niczego nie przeczuwałeś, listem pełnym troski. Pamiętałeś wtedy o moich kłopotach z zębami. Czy ktoś jeszcze tak do mnie napisze? Pani moja najdroższa! Oto i jestem w Modlinie. Dzisiaj pobudka była już o 5-ej. Od wpół do 7 byliśmy już na pychówkach, bez przerwy do 2-ej po południu. Za to po obiedzie mamy już tylko pół godziny musztry od 5-ej do wpół do 6, a z resztą czas wolny. Pisz jak najprędzej jak jest z Twoimi ząbkami. Tymczasem kończę. Buzi. Twój mąż 6

7 Historia jednego eksponatu Siłę dała mi praca i literatura. Przeżyłam i na nowo znalazłam sens. A mnie znalazła też miłość. Nowa, inna. Byłam Joanną Krusze, a teraz nazywam się Joanna Szydłowska. Jestem szczęśliwa. Mam maleńką Krysię, a ona pozwala mi odkrywać w sobie jeszcze inny rodzaj miłości miłości matki i córki. To niesamowite! Udaje mi się pogodzić pracę nauczycielki w szkole Arciszowej z obowiązkami mamy. To też daje mi dużą satysfakcję. Staram się być dobrą mamą dla Krysi, dbam by nasz dom był prawdziwym domem. Nauczę córkę wszystkiego, co potrafię. A w mieście coraz niespokojniej Będzie wojna? Joanna Szydłowska z matką i mężem 7

8 opowieść z tej ziemi Miłość do literatury jest tu jedyną strawą duchową. Wiersze przypominam sobie pod wrażeniem jakiegoś przypadkowo usłyszanego słowa, barwy lub nastroju. Potem zmagam się z tekstem aż wiersz ułoży się w całość. Wołam wtedy do koleżanek: Dziewczynki, umiem i recytuję. Odrywamy się wtedy wszystkie od koszmarnej rzeczywistości i żyjemy w świecie wyobraźni Są wśród nas poetki, jedna z nich młodziutka Grażynka Chrostowska pisze tak pięknie i wzruszająco. Szczególnie bliski mi jest jej wiersz pt. Niepokój : Dzień ten taki właśnie, jak "Niepokój" Szopena, Ptaki nisko kołują nad ziemią. Niespokojne, Spłoszone z gniazd swych. Nadsłuchują... W przyrodzie cisza. Ciepło, jak przed burzą. Z zachodu płyną niskie, ciemne chmury. Przyczajony lęk w sercu. Tęsknota, tęsknota... Chcę chodzić po rozmokłych, po dalekich drogach, Słuchać szumu wichrów, łowić oddech wiosny, Czuć najgłębiej, odnaleźć ciszę miłości, Idę, nie znajduję, wciąż zmieniam i wracam. 8

9 jednego eksponatu opowieść z te j ziemi Narrator I Klaudia Grzesińska Narrator II Anita Szałajka Narrator III Patrycja Rowińska Narrator IV, V Barbara Oratowska Narrator VI Natalia Sulowska Recytatorzy Agata Gajo, Weronika Misztal, Jakub Mielnik W role bohaterów dramatu Juliusza Słowackiego Balladyna wcielili się: Balladyna Alina Kirkor Wdowa Skierka Alicja Wielgus Natalia Mazurek Grzegorz Litwiński Alicja Iwanek Aleksandra Król Do tegorocznego spektaklu uczniowie IV Liceum Ogólnokształcącego im. Stefanii Sempołowskiej w Lublinie przygotowani zostali przez panią Ewę Mochol i panią Anetę Teterycz. W role wcielili się uczniowie klas pierwszych i drugich. W tej szczególnej narracji aktorem jest także pani Barbara Oratowska kierownik Muzeum Martyrologii Pod Zegarem. 9

10

11