Tradycja święconki Święconka Co wkładamy do koszyka wielkanocnego i jakie jest znaczenie poszczególnych rzeczy? Chleb

Transkrypt

1

2 Tradycja święconki Święconka - nazwa pokarmów (głównie mięsa, jaj, chrzanu, chleba) święconych w Wielką Sobotę w Kościołach katolickich Polski, oraz graniczących ze Słowenią austriackich regionach Styrii, Karyntii, południowego Tyrolu oraz Bawarii. Święcone oznacza również uroczyste śniadanie wielkanocne Co wkładamy do koszyka wielkanocnego i jakie jest znaczenie poszczególnych rzeczy? Chleb - lub Pascha Dawniej zamiast chleba święcono wyłącznie Paschę (Paska). Pascha to wypiek złożony z mąki (pszennej, żytniej lub gryczanej), drożdży (lub zakwasu), imbiru, liści bobkowych i szafranu. Wypiek ten można udekorować krzyżem lub koroną cierniową wykonaną z np. gałązek 2

3 Jajka wielkanocne - kolorowe pisanki, wydmuszki, kraszanki, wyklejanki itp. Jajko jest symbolem początku, nowego życia, narodzin oraz zmartwychwstania Pieprz i Sól - jest symbolem trwałości, nieśmiertelności oraz ochrony życia ludzkiego (osobistego i społecznego) od rozkładu i popsucia. Tak jak sól zabezpiecza pokarmy, które ludzie spożywają, tak też zabezpiecza zdrowie duchowe ludziom oraz całemu społeczeństwu. Sól jest również symbolem gościnności oraz przymierza między człowiekiem a Bogiem. Soli przypisuje się również właściwości lecznicze zatem jest ona również symbolem nawrócenia oraz oczyszczenia serca 3

4 Kiełbasa - szynka, wędlina Mięso oraz wędliny są symbolem dobrobytu, dostatku Ser - jest symbolem przyjaźni między człowiekiem a zwierzętami domowymi 4

5 Chrzan - Kiedyś rozpoczynano śniadanie wielkanocne od zjedzenia całej laski chrzanu, po to aby ustrzec się od bólu zębów oraz dolegliwości żołądkowych. Chrzan jest symbolem pokonania Chrystusa Babka wielkanocna - jest symbolem umiejętności oraz doskonałości. Tradycyjnie powinien być to wypiek własny a nie kupiony 5

6 Baranek albo króliczek wielkanocny - (z masła, ciasta, cukru, czekolady, gipsu) Baranek wielkanocny jest on symbolem Baranka Bożego, ofiary. Chrystus umarł na krzyżu za grzechy ludzi. Swoją śmierć przyjął pokornie jak baranek. Stąd też w Chrystusie dopatrujemy prawdziwego baranka wielkanocnego Woda - jest symbolem Ducha Świętego. Duch Święty obmywa nas z win grzechu. Woda zatem jest symbolem nowego narodzenia człowieka oraz życia. 6

7 Życzenia Kolorowych jajeczek, rozczochranych owieczek, rozkicanych króliczków, pyszności w koszyczku, a przede wszystkim mokrego ubrania w dniu wielkiego lania! opracował: Mateusz Dziubak 7

8 Niedziela Palmowa Święto ruchome w kalendarzu chrześcijańskim przypadające 7 dni przed Wielkanocą. Rozpoczyna Wielki Tydzień. Może wypaść pomiędzy 15 marca a 18 kwietnia. Symbolizuje przybycie Jezusa Chrystusa do Jerozolimy. Rozpoczyna Wielki Tydzień. Kiedyś w Polsce nazywana Wierzbną, ponieważ gałązki wierzby zastępowały palmy. Zostało ono ustanowione na pamiątkę przybycia Chrystusa do Jerozolimy. Rozpoczyna okres przygotowania duchowego do świąt, będącego wyciszeniem, skupieniem i przeżywaniem męki Chrystusa. 8

9 NIEDZIELA ZMARTWYCHWSTANIA Wielka Niedziela, rozpoczyna się od uroczystej mszy rezurekcji. Później cała rodzina zasiada przy stole spożywa świąteczne śniadanie, które rozpoczyna się składaniem życzeń i dzieleniem się poświęconym jajkiem. Zmartwychwstanie jest fundamentem i istotą wiary chrześcijańskiej, a Wielkanoc upamiętniająca to wydarzenie jest najważniejszym świętem dla chrześcijan. 9

10 TRADYCYJNE POTRAWY WIELKANOCNE Na tradycyjnym polskim stole nie może zbraknąć : 1. jajek - na wielkanocnym stole królują oczywiście jajka, które można podawać w każdej postaci: na miękko, w koszulkach lub faszerowane. 2. zup W całej Polsce na Wielkanoc przygotowuje się barszcz biały lub żurek. Tradycyjny żur można podać z białą kiełbasą lub jajkiem. 10

11 3. mięsa i wędlin Na stole wielkanocnym nie powinno zabraknąć białej kiełbasy, szynki oraz schabu faszerowanego, pieczeni i pasztetów. 4. ciast Wielkanocna uczta następuje po 40-dniowym poście, w związku z tym to czas dla wszystkich amatorów słodkości. Wielkanocna baba drożdżowa, pascha, makowce i mazurki to ciasta, które są symbolem świąt Wielkiej Nocy, dlatego zajmują honorowe miejsce na wielkanocnym stole. 11

12 Przysłowia na Wielkanoc 1. Deszcz w Wielki Piątek napycha każdy kątek. 2. Suchy post - dobry rok. 3. W Wielki Piątek gdy deszcz hojnie doliny zleje, że dużo mleka będzie, są pewne nadzieje. 4. W Wielki Piątek dobry zasiewu początek. 5. Wdzięczy się jak prosię na Wielkanoc. 6. Nie każdej niedzieli Wielkanoc. 7. Czyś się z choinki wielkanocnej urwał? 8. Polak woli człowieka zabić niż złamać post. 9. Polak woli rękę złamać niż złamać post. 10. Pogoda na Kwietną Niedzielę, wróży urodzaju wiele. 11. W Wielki Piątek zrób początek, a w sobotę kończ robotę. 12. W dnie krzyżowe męka Boża, wstrzymaj się od siewu zboża. 13. W Wielki Piątek, dobry siewu początek. 14. Kiedy w Wielki Post rosa, to nasiej gospodarzu dużo prosa, 15. A jeżeli w Wielki Piątek mróz, to proso na górę włóż. 16. Kto dzień i noc gości, to w Wielką Niedzielę pości. 17. Gdy mokro w Wielką Niedzielę, rok się sucho ściele. 12

13 Pisanki Jak powstały pisanki? Na ziemiach polskich najstarsze pisanki, pochodzące z końca X wieku, odnaleziono podczas wykopalisk archeologicznych w pozostałościach grodu na opolskiej wyspie Ostrówek. Obecnie pisanki wykonuje się przed Wielkanocą. Mają symbolizować rodzącą się do życia przyrodę, a w chrześcijaństwie dodatkowo nadzieję wynikającą z wiary w zmartwychwstanie Chrystusa. Rodzaje pisanek: ażurowe współczesne drapanki Jak zrobić pisankę z muliny Potrzebne będą: nożyczki wydmuszka kilka kolorów muliny klej płynny najlepiej igła Wykonanie: 1. Zrób igłą dwie dziurki w najwyższym punkcie jajka. 2. Posmaruj część jaka klejem. 3. Do dziurki włóż początek muliny. Nie za długi kawałek. 4. Owijaj jajko muliną, układając ją blisko siebie. Kiedy skończy ci się kawałek, zmień kolor muliny. 5. Gdy skończysz owijać, włóż koniec muliny do dziurki. Powodzenia! 13

14 Okres przygotowujący katolików do świąt Wielkanocnych trwający 40 dni. 2.Ręcznie pomalowane jajka. 3. Cukrowa figurka zwierzątka z pasterzem. 4. Pierwszy dzień tygodnia, w którym oblewamy się wodą w okresie Wielkiej Nocy. 5. Zabierana w Niedzielę Palmową do kościoła. 6. Jeden z symboli Wielkanocy. 7. Ranny Wielkanocny posiłek. 8. Zanoszony do kościoła w Wielką Sobotę celem poświęcenia. 9. Pokarm poświęcany w kościele. 14