Zadania z zakresu promocji zdrowia i oświaty zdrowotnej realizowane są zgodnie z ustawowymi kompetencjami Państwowej Inspekcji Sanitarnej i wynikają

Transkrypt

1 X. DZIAŁALNOŚĆ W ZAKRESIE PROMOCJI ZDROWIA Zadania z zakresu promocji zdrowia i oświaty zdrowotnej realizowane są zgodnie z ustawowymi kompetencjami Państwowej Inspekcji Sanitarnej i wynikają z założeń przedstawionych w Narodowym Programie Zdrowia oraz analizy sytuacji epidemiologicznej i zagrożeń zdrowotnych występujących na terenie całego kraju i regionu. Do zadań pionu Promocji Zdrowia i Oświaty Zdrowotnej należy: popularyzowanie zasad zdrowego stylu życia mieszkańców poprzez : - zapobieganie nadwadze i otyłości, - propagowanie zdrowego sposobu żywienia, - rozwijanie aktywności fizycznej, - zapobieganie chorobom nowotworowym, - zapobieganie następstwom palenia tytoniu, zapoznanie społeczeństwa z czynnikami szkodliwymi dla zdrowia, popularyzowanie metod zapobiegania chorobom zakaźnym, pobudzanie aktywności społecznej na rzecz własnego zdrowia. Zadania te wykonywane są przez : - przygotowywanie, wdrażanie i promowanie programów edukacyjnych ogólnopolskich, wojewódzkich i lokalnych, - działalność szkoleniową, - poradnictwo i instruktaż metodyczny, - poszukiwanie partnerów do realizacji zadań, - udzielanie merytorycznej i metodycznej pomocy placówkom promującym zdrowie. Edukacja prozdrowotna prowadzona jest wśród : dzieci w wieku przedszkolnym, ich rodziców i nauczycieli, dzieci i młodzieży szkolnej wszystkich poziomów nauczania i ich rodziców, nauczycieli, pedagogów i pielęgniarek szkolnych, personelu i pacjentów zakładów opieki zdrowotnej, społeczeństwa lokalnego poprzez organizację imprez, udział w imprezach organizowanych przez samorządy, propagowanie wiedzy, badań profilaktycznych, informacji w lokalnych mediach. W celu realizacji zamierzonych celów współpracujemy z urzędami, instytucjami i organizacjami: - Starostwem Powiatowym w Żaganiu, - Urzędem Miasta w Żaganiu, Szprotawie, Iłowej, Małomic i Gozdnicy, - urzędami gmin w powiecie żagańskim, - Poradnią Pedagogiczno-Psychologiczną w Żaganiu i Szprotawie, - Centrum Kultury Pałac w Żaganiu, - Komendą Powiatową Policji w Żaganiu, - Strażą Miejską w Żaganiu i w Szprotawie, Opracowano w Powiatowej Stacji Sanitarno - Epidemiologicznej w Żaganiu 66

2 - Ośrodkiem Pomocy Społecznej w Żaganiu, - Biblioteką Miejską w Szprotawie, - Dyrektorami placówek oświatowo-wychowawczych, - wychowawcami, nauczycielami i pielęgniarkami higieny szkolnej realizującymi programy profilaktyki prozdrowotnej, - lekarzami i pielęgniarkami zakładów opieki zdrowotnej, - lokalnymi mediami oraz na szczeblu centralnym z Krajowym Centrum ds. AIDS. W powiecie żagańskim Promocja Zdrowia współpracuje z placówkami oświatowymi w skład których wchodzi : - 35 szkół podstawowych, - 15 gimnazjów, - 7 szkół ponadgimnazjalnych, - 2 Specjalne Ośrodki Szkolno-Wychowawcze, - 12 przedszkoli - 21 zakładów opieki zdrowotnej i praktyk lekarzy rodzinnych, a także szpital w Szprotawie. W roku 2011 do priorytetowych interwencji programowych realizowanych przez Państwową Inspekcję Sanitarną w Żaganiu zaliczamy : 1. PROGRAM EDUKACYJNY TRZYMAJ FORMĘ Celem programu jest edukowanie młodzieży starszych klas szkół podstawowych i gimnazjalnych w zakresie kształtowania trwałych nawyków prozdrowotnych, zwiększenia świadomości dotyczącej wpływu żywienia i aktywności fizycznej na zdrowie, promowanie zasad zdrowego stylu życia i zbilansowanej diety. Program realizowano w 12 szkołach gimnazjalnych i w 5 szkołach podstawowych naszego powiatu. W trakcie realizacji programu dzieci i młodzież biorą udział w różnorodnych zajęciach i imprezach sportowych, uczą się zasad prawidłowego żywienia i zapoznają się z wpływem tych czynników na zdrowie, a tym samym indywidualnej odpowiedzialności za swój stan zdrowia. W szkołach przeprowadzane są prelekcje, konkursy, wystawy plac plastycznych promujące zdrowy styl życia, imprezy sportowe. W ramach realizacji programu kontynuowana jest współpraca ze Starostwem Powiatowym w Żaganiu, pion Promocji Zdrowia współorganizuje Dziecięcy Piknik Zdrowia. Impreza ta pozwala na szerokie promowanie programu- występy artystyczne dzieci z przedszkoli na temat zdrowia, przeprowadzanie konkursów wiedzy. Również dzięki współpracy z Urzędem Miasta w Żaganiu w czasie imprezy z okazji Międzynarodowego Dnia Dziecka pracownicy Promocji Zdrowia przeprowadzali konkursy wiedzy promujące zasady zdrowego stylu życia. Na zaproszenie dyrektorów placówek pracownicy prowadzą zajęcia w szkołach prelekcje, prezentacje multimedialne. Opracowano w Powiatowej Stacji Sanitarno - Epidemiologicznej w Żaganiu 67

3 Fot. Międzynarodowy Dzień Dziecka w Żaganiu - konkurs wiedzy Fot. Pogadanka dla dzieci PSP Nr 1 w Żaganiu Fot. Dziecięcy Piknik Zdrowia w Szprotawie Fot. Międzynarodowy Dzień Dziecka w PSP Nr 1 w Żaganiu Fot. Dzieci z Pub. Szkoły Podstawowej Nr 3 w Żaganiu podczas prelekcji Fot. Dzieci z Pub. Szkoły Podstawowej Nr 1 w Żaganiu podczas prelekcji Program realizowany jest metodą projektu, przy współudziale nauczycieli, rodziców i środowiska lokalnego. Istotnym celem realizacji programu jest aktywizacja rodziny i środowiska w jego realizacji. W ostatnich latach do priorytetowych zadań Promocji Zdrowia Państwowej Inspekcji Sanitarnej możemy zaliczyć programy promujące profilaktykę tytoniową. Zakres zadań zawarto w Ogólnopolskim Programie Ograniczania Zdrowotnych Następstw Palenia Tytoniu. Celem głównym tego programu jest zmniejszenie zachorowań, inwalidztwa i zgonów wynikających z palenia tytoniu poprzez zmniejszenie ekspozycji na dym tytoniowy palenie czynne i bierne. Edukację rozpoczyna się już w wieku przedszkolnym programem Czyste powietrze wokół nas, dla dzieci klas I-III Nie pal przy mnie proszę, a dla starszych dzieci szkół podstawowych i uczniów szkół gimnazjalnych realizując program Znajdź właściwe rozwiązanie. Opracowano w Po wiato we j Stacji Sanitarno - Epidemiologicznej w Żaganiu 68

4 2. PROGRAM PRZEDSZKOLNEJ EDUKACJI ANTYTYTONIOWEJ CZYSTE POWIETRZE WOKÓŁ NAS Celem realizacji programu jest zwiększenie u dzieci wiedzy na temat szkodliwości i skutków palenia tytoniu, zwiększenie ich wrażliwości na szkodliwość wdychania dymu tytoniowego oraz wzrost kompetencji rodziców w zakresie ochrony dzieci przed ekspozycją na dym tytoniowy. Program realizowany jest w przedszkolach i oddziałach przedszkolnych placówek oświatowych na terenie powiatu żagańskiego. Cieszy się dużym zainteresowaniem zarówno wychowawców, dzieci jak i rodziców, którzy są poinformowani i czynnie włączają się w realizację założeń programowych. Placówki biorące udział w programie otrzymały materiały edukacyjno informacyjne będące wyposażeniem programu. W szkołach i przedszkolach organizowane są różnego rodzaju przedsięwzięcia tematyczne, np.: konkursy recytatorskie, plastyczne, wystawy, przedstawienia profilaktyczne, prowadzone są pogadanki i pokazy multimedialne. W związku z realizacją programu przeprowadzono konkurs na petycję do władz lokalnych oraz konkurs plastyczny o tematyce antytytoniowej, w którym uczestniczyły dzieci ze wszystkich przedszkoli biorących udział w programie. Wszyscy uczestnicy konkursów otrzymali drobne upominki i dyplomy przygotowane przez Powiatową Stację Sanitarno Epidemiologiczną w Żaganiu, a laureaci zostali uhonorowani nagrodami przekazanymi przez Burmistrza Miasta Żagań oraz Wojewódzką Stację Sanitarno Epidemiologiczną w Gorzowie Wlkp. Z okazji Światowego Dnia bez Tytoniu 31 maja w Żaganiu, Szprotawie, Gozdnicy i Iłowej zorganizowano happeningi, podczas których propagowano zdrowy styl życia bez nałogu tytoniowego. Dzieci spotkały się z przedstawicielami lokalnych władz wręczając petycje dotyczące ograniczenia palenia tytoniu w miejscach publicznych. Przy realizacji happeningu nad bezpieczeństwem jego uczestników czuwała żagańska policja i straż miejska. Wszystkie działania związane z realizacją programu prowadzone są przy udziale Promocji Zdrowia. Fot. Publiczna Szkoła Podstawowa kl. 0 Fot. Publiczna Szkoła Podstawowa kl. 0 Konkurs plastyczny Konkurs recytatorski Opracowano w Powiatowej Stacji Sanitarno - Epidemiologicznej w Żaganiu 69

5 Fot. Przedszkole Wojskowe Nr 94 w Żaganiu - prelekcja Fot. Zespół Szkół w Tomaszowie - Laureaci Konkursu Plastycznego Fot. Prace konkursowe Fot. Prace konkursowe Fot. Happening 2011 r. Fot. Happening 2011 r. Laureaci Konkursu Plastycznego Wręczenie nagród laureatom Konkursu Plastycznego przez Burmistrza Miasta Żagań Opracowano w Powiatowej Stacji Sanitarno - Epidemiologicznej w Żaganiu 70

6 Fot. Happening 2011 r. Fot. Happening 2011 r. 3. PROGRAMY SZKOLNEJ EDUKACJI ANTYTYTONIOWEJ Nie pal przy mnie proszę program przeznaczony do realizacji w klasach I - III szkół podstawowych. Znajdź właściwe rozwiązanie program realizowany w klasach IV VI szkół podstawowych i w gimnazjach. Program, którym objęte są dzieci młodsze ma charakter profilaktyczny i jego celem jest wykształcenie u dzieci świadomej umiejętności radzenia sobie w sytuacjach, w których inne osoby palą przy nich papierosy. W programie skierowanym do uczniów starszych klas szkół podstawowych i gimnazjów stawia się głównie na zapobieganie paleniu tytoniu poprzez uczenie zachowań asertywnych i wskazanie znaczenia zdrowego stylu życia na zdrowie. Realizacja programu z założenia przebiega w oparciu o scenariusze zajęć zawarte w poradniku dla szkolnego koordynatora programu. Przed przystąpieniem do realizacji programu w Powiatowej Stacji Sanitarno Epidemiologicznej w Żaganiu odbyło się szkolenie dla koordynatorów na temat założeń i sposobów realizacji programu. W szkoleniu udział wzięła pedagog z Poradni Pedagogiczno Psychologicznej, prowadząc wykład na temat metod realizacji programu. Program spotyka się z dużym zainteresowaniem jego uczestników. W szkołach realizujących program organizowane są konkursy plastyczne, spektakle teatralne, quizy, apele i przedstawienia profilaktyczne. Przeprowadzane są pogadanki połączone z pokazem multimedialnym promujące życie bez nałogu tytoniowego. Prace uczniów eksponowane są na wystawach szkolnych. Uczniowie aktywnie uczestniczą w organizowaniu przedsięwzięć związanych z obchodami Światowego Dnia bez Papierosa 31 Maja oraz Światowego Dnia Rzucania Palenia. Na potrzeby związane z realizacją programu przekazywane są do placówek materiały edukacyjno informacyjne (plakaty, broszury, ulotki). Do programu włączani są rodzice, którzy uczestniczą w prelekcjach dotyczących szkodliwości palenia tytoniu (palenie aktywne i pasywne) oraz wspierają działania związane z realizacją programu. Promocja Zdrowia aktywnie uczestniczy w zadaniach podejmowanych przez szkolnych koordynatorów programu realizując prelekcje, pogadanki, uczestnicząc w pracach komisji konkursowych oraz przedstawieniach. Opracowano w Powiatowej Stacji Sanitarno - Epidemiologicznej w Żaganiu 71

7 Fot. Zespół Szkół w Tomaszowie Przedstawienie profilaktyczne Fot. Szkoła Podstawowa w Gozdnicy Wystawa prac Fot. Szkoła Podstawowa w Gozdnicy - wystawa prac Fot. Szkoła Podstawowa w Gozdnicy - wystawa prac Fot. PSSE w Żaganiu - Szkolenie dla koordynatorów programu W ramach realizacji Programu Ograniczania Zdrowotnych Następstw Palenia Tytoniu Promocja Zdrowia współpracowała z urzędami samorządowymi miast powiatu żagańskiego i Starostwem Powiatowym w Żaganiu. W czasie trwania imprez (Dziecięcy Piknik Zdrowia, Międzynarodowy Dzień Dziecka) organizowane były punkty informacyjne wyposażone w ulotki o tematyce antynikotynowej, udzielano informacji nie tylko na temat szkodliwości palenia tytoniu, ale również szkodliwości palenia biernego przez dzieci przebywające w otoczeniu palących osób dorosłych. Nawiązano również współpracę z Ośrodkiem Pomocy Społecznej w Żaganiu w ramach, której przeprowadzono prelekcję na temat profilaktyki tytoniowej dla podopiecznych ośrodka. Opracowano w Powiatowej Stacji Sanitarno - Epidemiologicznej w Żaganiu 72

8 Działaniem obejmowani są również pacjenci szpitali, placówek opieki zdrowotnej poprzez rozpowszechnianie materiałów edukacyjnych. W czasie przeprowadzanych kontroli sanitarnych pracownicy wszystkich sekcji zwracają uwagę na przypadki nieprzestrzegania ustawy z dn. 09 listopada 1995 roku o ochronie zdrowia przed następstwami używania tytoniu i wyrobów tytoniowych. Prowadzona jest comiesięczna ocena aktualnej sytuacji w zakresie przestrzegania zakazu palenia tytoniu w powiecie żagańskim. W ramach realizacji programu współpracowano również z Gazetą Regionalną i Telewizją Kablową Wektor. Pod koniec roku 2011 rozpoczęto wdrażanie programu edukacji tytoniowej dla osób dorosłych Odświeżamy nasze miasta jego pełna realizacja przewidziana jest w roku bieżącym. 4. MOJE DZIECKO IDZIE DO SZKOŁY Program jest prowadzony w celu podniesienia poziomu wiedzy rodziców na temat zdrowego stylu życia i czynników wpływających na zachowanie zdrowia oraz ukształtowanie prawidłowych nawyków i umiejętności prozdrowotnych u dzieci. Program realizowany był w 21 szkołach podstawowych i w 11 przedszkolach powiatu żagańskiego. Swoim zasięgiem objął dzieci 5 i 6 letnie, ogółem 730 dzieci, które rozpoczną naukę w klasach pierwszych i ich rodziców. Rodzice zostali zapoznani z założeniami programu oraz otrzymali poradniki będące wyposażeniem programu. Dzieci uczestniczyły w zajęciach, na których realizowane były tematy zawarte w poradniku programowym, m.in. zasady zdrowego odżywiania, wpływ aktywności fizycznej i higieny osobistej na zdrowie. W placówkach organizowane były zajęcia z logopedą poświęcone prawidłowej wymowie. Do realizacji programu włączano pielęgniarki. Według opinii koordynatorów programu cennym uzupełnieniem programu były spotkania dla rodziców, które na zaproszenie dyrektorów placówek prowadziła Promocja Zdrowia PSSE w formie prelekcji wzbogaconych o prezentacje multimedialne dotyczące całości zagadnień poruszanych w programie z dużym naciskiem na zasady prawidłowego odżywiania i wpływu aktywności fizycznej na zdrowie. Spotkania te cieszyły się sporym zainteresowaniem rodziców i opiekunów dzieci, które rozpoczną naukę w szkole. Fot. Szkoła Podstawowa w Miodnicy prelekcja Opracowano w Powiatowej Stacji Sanitarno - Epidemiologicznej w Żaganiu 73