ZESTAW ZADAŃ Z HISTORII MUZYKI

Transkrypt

1 (Wpisuje zdający przed rozpoczęciem pracy) KOD ZDAJĄCEGO ZESTAW ZADAŃ Z HISTORII MUZYKI POZIOM PODSTAWOWY GRUDZIEŃ ROK 2004 Czas pracy 120 minut Instrukcja dla zdającego 1. Proszę sprawdzić, czy zestaw zadań zawiera 20 stron oraz płytę z nagraniami. 2. Zestaw zawiera 30 zadań; do zadań nr 9, 13, 16, 19 i 25 dołączone są przykłady dźwiękowe nagrane kolejno na płycie. Rozwiązuj te zadania po wysłuchaniu przykładów. 3. Proszę uważnie czytać wszystkie polecenia. 4. Odpowiedzi trzeba czytelnie zapisać w miejscu na to przeznaczonym przy każdym zadaniu. 5. Proszę pisać tylko w kolorze niebieskim lub czarnym; nie pisać ołówkiem. 6. Nie wolno używać korektora, błędne zapisy należy wyraźnie przekreślić. 7. Wszelkie notatki należy sporządzać tylko w brudnopisie, który nie będzie oceniany. 8. Obok każdego zadania podana jest maksymalna liczba punktów, którą można uzyskać za jego poprawne rozwiązanie. Za rozwiązanie wszystkich zadań można otrzymać 100 punktów Życzymy powodzenia! (Wpisuje zdający przed rozpoczęciem pracy) PESEL ZDAJĄCEGO

2 Zadanie 1. (1 pkt) Podkreśl nazwiska osób, które związane były z Cameratą florencką. Giulio Caccini, George Friedrich Haendel, Marc Antonio Cesti, John Cage, Jacopo Peri, Domenico Scarlatti, llaume de Machaut, Claudio Monteverdi, Giovanni dei Bardi. Zadanie 2. (3 pkt) Opisz, jakie okoliczności towarzyszyły powstaniu Symfonii pożegnalnej fis - moll Józefa Haydna. Swoją odpowiedź zaplanuj na maksimum 7 zdań. Zadanie 3. (2 pkt) Do podanych nazwisk kompozytorów dobierz odpowiednie tytuły utworów. Wpisz w drugą kolumnę oznaczenie literowe właściwego tytułu dzieła. Kompozytor N. Paganini G. Mahler H. Berlioz F. Schubert F. Liszt R. Wagner F. Mendelssohn Tytuł a. Symfonia Harold w Italii e. Symfonia Zmartwychwstania b. Śmierć i dziewczyna f. Tristan i Izolda c. Symfonia dantejska g. Symfonia Włoska d. 24 Kaprysy h. Symfonia Pastoralna 2

3 Zadanie 4. (2 pkt) Podaj trzy tytuły kompozycji z różnych epok, odwołujące się do mitu o Orfeuszu. 1)... 2)... 3)... Zadanie 5. (4 pkt) Na podstawie zamieszczonej poniżej partytury Gier weneckich W. Lutosławskiego, wyjaśnij pojęcie aleatoryzmu kontrolowanego. Wypowiedź zaplanuj na maksimum 7 zdań. 3

4 4

5 ... 5

6 Zadanie 6. (12 pkt) Ustosunkuj się do zawartych w wypowiedzi E.T.A. Hoffmanna sugestii dotyczących kategorii romantyczności w twórczości wymienionych przez niego kompozytorów. Wypowiedź zaplanuj na maksimum 12 zdań. Haydn odczuwa na sposób romantyczny afekty i życie ludzkie. Jest on najbardziej uchwytny, najłatwiej zrozumiały dla wielkiej publiczności. Mozart pobudza już w większym stopniu tkwiący w nas nadludzki, cudowny pierwiastek. Muzyka Beethovena porusza natomiast struny bojaźni, cierpienia, przejmuje dreszczem i właśnie przez to wzbudza ową nieskończoną tęsknotę, która jest najgłębszą istotą romantyzmu. Beethoven jest przeto kompozytorem czysto romantycznym.... 6

7 Zadanie 7. (3 pkt) Wskaż kompozycje z pięciu różnych epok, w których twórcy wykorzystali technikę imitacji ścisłej. 1)..., 2)..., 3)..., 4)..., 5)... Zadanie 8. (3 pkt) Podaj, z jakich interwałów zbudowane są trzy rodzaje tetrachordów greckich: (a) diatoniczny, (b) chromatyczny, (c) enharmoniczny. (a)... (b)... (c)... Zadanie 9. (1 pkt) Na podstawie nagrania i zapisu partyturowego określ, jaką formę muzyczną zastosował Johannes Brahms w tej kompozycji. 7

8 Zadanie 10. (2 pkt) Poniższe zdania dotyczą instrumentalnej realizacji bc. Uzupełnij brakujące dane. Instrumenty fundamentalne instrumenty, które ozdabiają i towarzyszą na podstawie linii melodycznej basso continuo. Są to instrumenty zdolne przede wszystkim do grania linii melodycznej. Zadanie 11. (1 pkt) Wśród podanych poniżej form i gatunków muzycznych podkreśl te, które powiązane bywają z programem pozamuzycznym. fuga, koncert, poemat symfoniczny, wariacje. 8

9 Zadanie 12. (2 pkt) Imionom i nazwiskom podanym w tabeli, przyporządkuj specjalności z różnych dziedzin kultury. Wpisz w drugiej rubryce odpowiednie ich symbole literowe. Imię i nazwisko Ann Sophie Mutter Bohdan Pociej John Eliot Gardiner Emma Kirkby Yo-Yo Ma Czesław Miłosz Krystian Zimmerman Symbol a. pianista e. wiolonczelista b. dyrygent f. skrzypek c. poeta g. kompozytor d. śpiewak h. muzykolog Zadanie 13. (3 pkt) Na podstawie nagrania i zapisu partyturowego określ technikę, jaką posłużył się Ludwig van Beethoven w zaprezentowanym fragmencie utworu. Ponadto wskaż 2 inne jego dzieła, w których zastosował tę technikę. 9

10 Technika... Dzieła z zastosowaniem powyższej techniki:... 10

11 Zadanie 14. (2 pkt) Do przykładów nutowych dobierz odpowiednie określenia z listy. Lista: śpiew melizmatyczny, wokaliza, śpiew sylabiczny, śpiew neumatyczny. A... B... C... Zadanie 15. (5 pkt) Ćwiczenie składa się z kilku etapów, które należy wykonywać we wskazanej kolejności: A. Zestaw imiona i nazwiska kompozytorów z tytułami oper. Użyj odpowiednich symboli literowych, wpisując je do drugiej kolumny tabeli. B. W ostatniej kolumnie, wskaż na te kompozycje (wpisując X), które zaliczane są do powstałych około 1600 roku. C. Wypisz 3 najważniejsze cechy charakterystyczne dla pierwszych florenckich drammi. Kompozytor Symbol tytułu 1600? Giulio Caccini Claudio Monteverdi Jacopo Peri Stafano Landi Emilio Cavalieri a. L'Euridice b. Rappresentazione di Anime e di Corpo c. Koronacja Poppei d. Il Sant Alessio Cechy:

12 Zadanie 16. (4 pkt) Na podstawie zapisu nutowego i nagrania podaj: a. nazwę zastosowanej techniki... b. epokę, w której powstał utwór... c. nazwisko innego twórcy, stosującego tę technikę... d. krótki opis wyjaśniający, na czym zastosowana technika polegała

13 Zadanie 17. (5 pkt) Oceń, czy w każdej trójce twórców (1-5) znajdują się osoby żyjące w tym samym czasie. Jeśli tak - wpisz w ostatniej kolumnie tabeli zatytułowanej ocena, nazwę epoki, w której tworzyli. Jeśli nie - wpisz nie. Lp. Twórcy Ocena 1. S. Wyspiański J. Kasprowicz M. Karłowicz 2. O. Rinuccini J. S. Bach J.-B. Lully 3. F. Chopin C. K. Norwid M. von Weber 4. A. Vivaldi G. Bizet G. Verdi 5. H. M. Górecki E. Munch D. Szostakowicz Zadanie 18. (4 pkt) Poniższe twierdzenia dotyczą działalności trubadurów, truwerów i minnesingerów. Dokonaj oceny wpisując P obok zdań prawdziwych lub F obok zdań fałszywych. (a) Tworzona przez trubadurów, truwerów minnesingerów poezja, przeznaczona była wyłącznie do śpiewu. Pieśni śpiewane były solo przy akompaniamencie violi lub innego zbliżonego instrumentu. Akompaniament dublował melodię główną z niewielkimi zmianami wariacyjnymi. (b) Styl wokalny trubadurów, truwerów i minnesingerów cechuje opozycja skrajnych głosów: sopranu i basu, natomiast głosy środkowe pełnią jedynie funkcję uzupełniającą. Głosy skrajne zatem tworzą "rusztowanie" utworu (c) W twórczości trubadurów, truwerów i minnesingerów dominuje liryka miłosna, pieśni bohaterskie, poświęcone aktualnym wydarzeniom politycznym i historycznym, poezja okolicznościowa, satyryczna, żałobna. (d) Truwerzy, jak i trubadurzy, pochodzili z różnych warstw społecznych. Byli wśród nich nawet książęta i królowie: np. Thibault de Champagne - król Nawarry zwany księciem truwerów, król Anglii Ryszard Lwie Serce czy książę Akwitanii ojciec trubadurów Guillaume de Poitiers. 13

14 Zadanie 19. (5 pkt) Na podstawie wysłuchanego fragmentu muzycznego oraz niżej przytoczonego cytatu, określ, kto i w jakim czasie mógł być ich autorem. Uargumentuj swoją odpowiedź w 5 zdaniach. Wierzę, iż każdy chrześcijanin wie, że intonowanie śpiewów religijnych jest rzeczą dobrą, podobającą się Bogu. Idąc w istocie za przykładem proroków oraz królów ze Starego Testamentu, (którzy zwracali się do Boga śpiewając i grając, poprzez hymny i muzykę wykonywaną na rozmaitych instrumentach strunowych), już od początku chrześcijaństwa wszyscy poznali praktykę śpiewania psalmów (...) W ślad za tym, aby dobrze wprowadzić i zachęcić tych, którzy mogą posunąć się jeszcze dalej, ja sam oraz wiele innych osób zebraliśmy pieśni religijne, aby rozprzestrzenić świętą Ewangelię, która teraz, przez łaskę Boga, jest na nowo poznawana. Pieśni te są przystosowane do czterech głosów z tej jedynej przyczyny, iż pragnę, aby młodzi, (którzy powinni być zresztą wykształceni muzycznie i zdobyć stosowne umiejętności) mieli, czym zastąpić swe miłosne i frywolne przyczyny i opanować w zamian śpiewy kształcące oraz zwrócić się ku dobru, jak należy. Poza tym, nie podzielam poglądu, iż wszystkie sztuki powinny zniknąć z [powierzchni] ziemi i przepaść w imię Ewangelii, jak chciałoby wielu bigotów, lecz wolę raczej, aby pieśni te, zwłaszcza zaś muzyka, zwracała się ku służbie Bogu, który ją stworzył i nam ofiarował. Autor... Czas powstania... Argumentacja... Zadanie 20. (3 pkt) Do zamieszczonych w tabeli reprezentatywnych szkół narodowych II połowy XIX wieku, dopasuj imię i nazwisko kompozytora, wpisując odpowiedni symbol literowy w drugiej kolumnie tabeli. W trzeciej kolumnie wpisz nazwisko innego przedstawiciela tejże szkoły. Szkoła narodowa Kompozytor z listy Inny twórca danej szkoły Szkoła czeska Szkoła skandynawska Szkoła rosyjska Szkoła polska Lista kompozytorów: a. Zygmunt Noskowski c. Mikołaj Rimski Korsakow e. Sergiusz Prokofiew b. Bedřich Smetana d. Edvard Grieg 14

15 Zadanie 21. (2 pkt) Dokończ zdanie. Podaj nazwisko twórcy dzieła o takim tytule. Missa solemnis to... Twórca:... Zadanie 22. (12 pkt) Opisz rolę fugi w twórczości J. S. Bacha. Swoją wypowiedź zaplanuj na maksimum 12 zadań. 15

16 Zadanie 23. (3 pkt) Do podanej serii 12-dźwiękowej utwórz następujące permutacje: inwersja, rak, rak inwersji. Postać zasadnicza: Inwersja: Rak: Rak inwersji: Zadanie 24. (4 pkt) Wyjaśnij pojęcia: 1. cykl sonatowy i 2. forma sonatowa. Całość wypowiedzi zaplanuj na maksymalnie 8 zdań

17 Zadanie 25. (5 pkt) Na podstawie wysłuchanego fragmentu kompozycji Johannesa Ockeghema oraz zapisu partyturowego określ: czas powstania utworu, formę oraz podaj nazwiska 3 twórców działających w kolejnych epokach, a kultywujących tę formę muzyczną. Czas powstania... Forma... Twórcy:...,...,... 17

18 Zadanie 26. (1 pkt) Na podstawie cytatu oceń, w jakim czasie mogła powstać ta wypowiedź. Podaj nazwę epoki. Określiliśmy uprzednio te składniki tragedii, które należy uznać za jej składniki gatunkowe. Pod względem ilościowym dzieli się natomiast tragedia na następujące części: prolog, epojsedion, eksodos i pieśni chóru obejmujące parodos i stasimon. Te części są wspólne wszystkim dramatom, podczas gdy pieśni śpiewane ze sceny oraz pieśni śpiewane na przemian z chórem zwane kommosami są właściwością tylko niektórych tragedii. Nazwa epoki... Zadanie 27. (1 pkt) Który z kompozytorów mógł osobiście wykonać wymieniony obok jego nazwiska utwór? Otocz kółkiem literę a, b, c lub d. a. K. Szymanowski - I koncert skrzypcowy b. N. Paganini - Koncert skrzypcowy h-moll c. G. F. Haendel - Koncert organowy d. S. Prokofiew - Sonata na skrzypce solo Zadanie 28. (2 pkt) Wyjaśnij pojęcie chanson onomatopeiczna

19 Zadanie 29. (1 pkt) Wstaw w wykropkowane miejsce pojęcie, którego dotyczy zacytowany fragment wypowiedzi kompozytora i teoretyka w jednej osobie: Ruch jest podstawowym elementem... i brany jest pod uwagę w kompozycji muzycznej: na scenie ruch staje się znakiem istotnym i wyróżniającym w zestawieniu ze statycznym charakterem normalnego wykonania muzycznego. Wykorzystanie ruchu muzycznego powinno się zarazem traktować jako tworzenie pewnego stosunku między przestrzenią muzyczną a przestrzenią rzeczywistą. Zadanie 30. (2 pkt) Z zamieszczonego fragmentu tekstu literackiego wywnioskuj czas powstania, a następnie wybierz z listy określenie dotyczące charakteru źródła wstaw odpowiedni symbol literowy w wykropkowane miejsce. Szałamaje te się znajdą, I pomorty się wynajdą; Tak teorby, kitarony Mają swoje wdzięczne strony. Arfy rzadko zażywają, Z lirą nieczęsto bywają. Kiedy z sobą koncertują, A na to się przygotują, Stupeda cosa w ich graniu Ogromna i w przebraniu Palcami, grzmot w kościele Uszom melodyją ściele. MAREK Capellae magistrem SKAKI, a wicemagistrem PEKIEL, zacny organista, Dobry z nimże komponista; I MIELCZEWSKIEGO też rzeczy Do grania, słuchania grzeczy. Włochów, Niemców, wokalistów Dość i instrumentalistów. Czas powstania... Lista: a) fragment inwentarza b) przewodnik po Warszawie c) traktat teoretyczny d) wstęp do wydania zbioru autorskiego Charakter źródła:... 19

20 BRUDNOPIS 20