KILKA PROSTYCH RAD JAK ZAPOBIEGAĆ UPADKOM

Transkrypt

1 KILKA PROSTYCH RAD JAK ZAPOBIEGAĆ UPADKOM Upadki pociągają za sobą ogromne koszty społeczne, zdrowotne i ekonomiczne tak dla osób starszych jak i dla całego społeczeństwa. Co roku około jedna trzecia osób starszych ulega upadkom, z których połowa ma miejsce w domu lub w jego pobliżu. Kilka prostych wskazówek pomoże Ci poprawić bezpieczeństwo w domu i wokół niego. Niniejszy zbiór porad opisuje te wskazówki. Bezpieczniejszy dom może pomóc Ci żyć i mieszkać samodzielnie. Niniejsze porady odnoszą się do zasad bezpieczeństwa w domu i wokół domu. Jeżeli odpowiesz Nie na któreś z pytań, w tekście znajdziesz sugestie co możesz zrobić aby twój dom stał się bezpieczniejszy. Większość z proponowanych zmian jest prosta i tania. Wiele materiałów i przedmiotów takich jak farba, poręcze, paski przeciwpoślizgowe oraz oświetlenie można nabyć w sklepach z artykułami przemysłowymi lub w domach towarowych. Pracownicy sklepów oraz lokalnych organizacji usługowych mogą pomóc w zorganizowaniu instalacji. Możesz również skontaktować się ze swoim terapeutą zajęciowym albo z terapeutami zajęciowymi z Ośrodka Samodzielnego Życia (Independent Living Centre) jeżeli masz jakieś szczególne potrzeby. Niektóre przedmioty poprawiające bezpieczeństwo w domu można także nabyć w lokalnej aptece. Do Ciebie należy podjęcie kroków zapobiegających upadkom. UPADKOM MOŻNA ZAPOBIEC 1

2 1 Czy dywany i dywaniki leżą płasko, bez fałd i zawiniętych rogów? 2 Czy luźno leżące dywaniki mają pod spodem zabezpieczenie przeciwpoślizgowe? PODŁOGI Tak Nie 3 Czy od razu sprzątasz jeśli zdarzy Ci się coś rozlać? 4 Czy podłogi są wolne od przeszkód? 5 Czy kable elektryczne usunięte są z korytarzy i przejść? 6 Czy podłogi są odporne na ślizganie? 7 Jeżeli masz zwierzęta, czy wchodzą Ci pod nogi lub leżą w przejściach? Zaznacz jedno z okienek 2

3 Wskazówki jak pewnie utrzymać się na nogach Sugestie Niebezpieczeństwo poślizgnięcia jest mniejsze na wykładzinie dywanowej czy glazurze przeciwpoślizgowej. Tego rodzaju powierzchnie są lepsze niż klepka czy glazura o wysokim połysku, które mogą być bardzo śliskie. Jeżeli coś się rozleje, natychmiast posprzątaj. Niektóre podłogi stają się wyjątkowo śliskie gdy mokre. Istnieją również farby zmniejszające śliskość powierzchni. Usuń luźno leżące dywaniki, albo upewnij się, że się nie przesuwają i mają pod spodem warstwę przeciwpoślizgową. Utrzymuj wykładziny dywanowe w dobrym stanie. Ustaw meble tak aby umożliwiały łatwy dostęp do wszystkich pomieszczeń oraz wejść. Unikaj używania przedłużaczy elektrycznych zainstaluj dodatkowe gniazdka elektryczne albo przestaw sprzęt elektryczny bliżej istniejących gniazdek. Przymocuj dzwoneczek do obroży psa lub kota aby zawsze wiedzieć gdzie są. Posłanie zwierzęcia umieść w pralni. Naucz psa posłuszeństwa. 3

4 OŚWIETLENIE Tak Nie 1 Czy oświetlenie jest wystarczająco jasne by dobrze widzieć otoczenie? 2 Czy schody i stopnie są dobrze oświetlone? 3 Czy wyłączniki światła są łatwo dostępne i znajdują się blisko drzwi? 4 Czy możesz łatwo zapalić światło leżąc w łóżku? 5 Czy miejsce gdzie trzymasz lekarstwa jest dobrze oświetlone? Zaznacz jedno z okienek 4

5 Wskazówki jak pewnie utrzymać się na nogach Sugestie Zaleca się zamocowanie we wszystkich pomieszczeniach, przejściach i na klatkach schodowych żarówek o mocy 75 watów. (Należy pamiętać, że w niektórych kloszach i żyrandolach dozwolone są jedynie żarówki o maksymalnej mocy 60 watów). Światełka nocne są dobrym sposobem oświetlenia ciemnych przejść i korytarzy w nocy. Pomyśl również o zainstalowaniu świateł reagujących na ruch lub fotoelektrycznych (wyposażonych w czujniki) do oświetlania korytarzy, albo po prostu zostaw na noc zapalone światło w korytarzu. Jeśli zwykłe światło jest zbyt jasne, spróbuj użyć kolorowej żarówki. Żarówki jarzeniowe są tańsze w eksploatacji. Zainstaluj dodatkowe oświetlenie lub umieść lampy w ciemnych miejscach. Zmniejsz jaskrawość oświetlenia poprzez użycie abażurów, perłowych żarówek oraz odpowiednie ustawienie żaluzji. W sypialni korzystaj z lampki nocnej jak również z oświetlenia górnego albo zainstaluj podwójny wyłącznik jeden przy łóżku a drugi przy wejściu do pokoju. Oświetlenie powinno być równomierne. Proces starzenia osłabia zdolność widzenia w ciemności. Przechodząc między jasnymi i ciemnymi pomieszczeniami daj oczom czas na przestawienie się. 5

6 SCHODY, STOPNIE I DRABINKI Tak Nie 1 Czy krawędzie schodów są dobrze widoczne? 2 Czy schody i stopnie są dobrze oświetlone? 3 Czy jest wyłącznik światła na górze i na dole schodów? 4 Czy krawędzie stopni mają przymocowane paski przeciwpoślizgowe lub są pomalowane farbą przeciwpoślizgową? 5 Czy powierzchnia schodów jest w dobrym stanie? 6 Czy schody wyposażone są w stabilną poręcz? 7 Czy drabinka lub stołek są niskie i mocne, i czy mają nogi zapobiegające przesuwaniu? Zaznacz jedno z okienek 6

7 Wskazówki jak pewnie utrzymać się na nogach Sugestie Na schodach potrzebne jest dodatkowe oświetlenie. Zaleca się światła, które zapalają się automatycznie. Jeśli możliwe, zainstaluj poręcze na całej długości schodów po obydwu stronach lub przynajmniej po jednej stronie. Przedmioty często używane powinny być łatwo dostępne aby uniknąć konieczności korzystania z drabin/stołków. Upewnij się, że twoja składana drabinka jest w dobrym stanie. Zaleca się używanie drabinek z poręczą. Jeśli musisz skorzystać z drabinki, niech ktoś inny będzie przy tym obecny. Pomaluj krawędzie schodów czy stopni na biało lub żółto, aby je lepiej widzieć albo przyklej pasy przeciwpoślizgowe w kontrastowych, jaskrawych kolorach. Jeśli schody są wyłożone wykładziną dywanową, niech będzie ona jasnego koloru i o krótkim włosiu. 7

8 KUCHNIA Tak Nie 1 Czy możesz łatwo dosięgnąć do artykułów, których regularnie używasz, bez wspinania się, zginania i zachwiania równowagi? 2 Czy powierzchnie przy których pracujesz są dobrze oświetlone? 3 Czy sprzątasz od razu, jeśli coś się rozleje? 4 Czy kuchnia ma dobrą wentylację aby zapobiec zaparowaniu okularów? Zaznacz jedno z okienek 8

9 Wskazówki jak pewnie utrzymać się na nogach Sugestie Zorganizuj kuchnię tak aby najczęściej używane przedmioty były łatwo dostępne (pomiędzy wysokością bioder a linią wzroku). Zainstalowanie pojemników po wewnętrznej stronie drzwi szafek może zwiększyć ich pojemność. Schowaj przedmioty rzadko używane lżejsze rzeczy powinny być przechowywane wyżej, a cięższe w miejscach niższych. Stolik na kółkach pozwala na bezpieczny transport wielu przedmiotów. Blaty i stoły powinny być wystarczająco mocne aby utrzymać ciężar ciała jeśli się o nie oprzesz. Aby poprawić wentylację w czasie gotowania można zainstalować wyciągi kuchenne, wywietrzniki i wiatraki wentylacyjne. Jeśli możliwe, zainstaluj piec kuchenny, którego drzwi otwierają się z boku zamiast pieca osadzonego nisko. Jeśli koniecznie musisz użyć drabiny aby dostać się do przedmiotów schowanych wysoko, powinna ona być solidna, bezpieczna i mieć szeroką podstawę. Noś w kuchni obuwie na gumowych podeszwach. Nigdy nie chodź po domu w samych skarpetach. 9

10 ŁAZIENKA I TOALETA Tak Nie 1 Czy maty w łazience mają spód z antypoślizgowego materiału? 2 Czy mydło, szampon i ręcznik są w zasięgu ręki, tak by nie trzeba się zginać lub za daleko sięgać? 3 Czy jesteś w stanie wyjść z wanny i spod prysznica bez podpierania się o krany i wieszaki na ręczniki? 4 Czy masz poręcze koło wanny i pod prysznicem? 5 Czy jesteś w stanie łatwo usiąść na toalecie i wstać z niej? 6 Czy możesz wejść pod prysznic bez konieczności przestępowania przez podniesiony próg? 7 Czy podłoga w łazience jest śliska kiedy się zawilgoci? Zaznacz jedno z okienek Sugestie Postaraj się aby drzwi do prysznica wykonane były z hartowanego szkła albo zastąp je zasłoną. Mokra podłoga może być śliska. Zachowaj szczególną ostrożność na mokrej powierzchni. W łazienkach zaleca się podłogi antypoślizgowe. 10

11 Wskazówki jak pewnie utrzymać się na nogach W wannie i pod prysznicem powinno się zastosować farbę przeciwpoślizgową albo samoprzylepne paski przeciwpoślizgowe. Zaleca się zamocowanie poręczy w kilku miejscach wokół wanny i toalety. Nigdy nie opieraj ciężaru ciała na uchwycie do ręczników. Dobrym pomysłem jest zainstalowanie prysznica ręcznego, jak również korzystanie ze specjalnych krzeseł i siedzeń pod prysznicem i w wannie. Terapeuci zajęciowi w najbliższym szpitalu albo w Ośrodku Samodzielnego Życia (Independent Living Centre) mogą służyć radą na temat poręczy i innego sprzętu, który zapewni bezpieczeństwo i samodzielne korzystanie z łazienki. Umieść mydelniczki tak aby były łatwo dostępne, albo używaj mydła na sznurku (soap-on-a-rope). Możesz równiesz włożyć mydło do pończochy i przywiązać je do kranu lub uchwytu na prysznic. Jeśli kurki zakręcają się lub odkręcają z trudem, należy wymienić uszczelkę albo posłużyć się specjalnym urządzeniem ułatwiającym odkręcanie i zakręcanie. Informacji o takich przyrządach można zasięgnąć u terapeuty zajęciowego. Drzwi do toalety powinny otwierać się na zewnątrz albo możesz je wymienić na składające się drzwi suwane. (Jeśli upadniesz w toalecie, trudno będzie się do ciebie dostać, nawet jeżeli drzwi można zdjąć z zawiasów). 11

12 POKÓJ DZIENNY Tak Nie 1 Czy łatwo Ci siadać i wstawać z fotela? Zaznacz jedno z okienek 2 3 Czy przejścia są wolne od mebli, przewodów elektrycznych i innych przeszkód? Czy meble rozmieszczone są w taki sposób, aby nie trzeba było zbyt daleko sięgać albo przechylać się przy otwieraniu okien? Sugestie Łatwiej jest siadać i wstawać z fotela o wyższych i solidnych oparciach. Trudno wstaje się z niższych foteli, gdzie w pozycji siedzącej biodra znajdują się poniżej poziomu kolan. W przejściach nie powinno być przewodów elektrycznych ani kabli telefonicznych. Wiatraki i grzejniki nie powinny być umieszczane w przejściach ani na środku pokoju. Usuń luźno leżące dywaniki albo podłóż pod nie warstwę materiału przeciwpoślizgowego, lub też w jakiś inny sposób zabezpiecz je przed przesuwaniem. 12

13 Wskazówki jak pewnie utrzymać się na nogach UBRANIE I OBUWIE Tak Nie 1 Czy nosisz obuwie o podeszwach z materiału przeciwpoślizgowego? 2 Czy buty mają szerokie, zaokrąglone czubki? 3 Czy poza domem nosisz buty, a nie kapcie? 4 Czy masz dobrze dopasowane ubranie, bez luźno wiszących pasków lub brzegów? Zaznacz jedno z okienek Sugestie Buty i kapcie powinny mieć podeszwy z wyżłobionym wzorem zapobiegającym ślizganiu oraz zaokrąglone, szerokie obcasy. Unikaj chodzenia w skarpetach, w zbyt luźnych kapciach, w butach na skórzanych i innych śliskich podeszwach oraz na wysokich obcasach. Ubranie powinno być na tyle krótkie aby zapobiec potykaniu się (dotyczy to szczególnie koszul nocnych i szlafroków). Ubieraj się w pozycji siedzącej zamiast łapać równowagę na jednej nodze. 13

14 SYPIALNIA Tak Nie 1 Czy możesz zapalić światło bez wstawania z łóżka? 2 Czy łatwo Ci jest wejść do łóżka i z niego wstać? 3 Czy masz telefon w sypialni? 4 Czy kabel od koca elektrycznego jest poprowadzony bezpiecznie, tak aby się o niego nie potykać? Czy łatwo jest sięgnąć do wyłącznika nie wstając z łóżka? 5 Czy narzuta na łóżko jest pozbawiona obramowania z pętelek? 6 Jeżeli używasz przyrządów pomagających przy chodzeniu, czy możesz łatwo po nie sięgnąć zanim wstaniesz z łóżka? Zaznacz jedno z okienek 14

15 Wskazówki jak pewnie utrzymać się na nogach Sugestie Umieść źródło światła w pobliżu łóżka. Może to być lampa włączana za pomocą dotyku albo światełko nocne. Miej w nocy latarkę przy łóżku. Podłoga w sypialni powinna być wolna od przeszkód. Usuń lub przymocuj luźne kable telefoniczne i elektryczne w sypialni i w przejściach. Pomyśl o nabyciu telefonu bezprzewodowego. Potrzebna jest tylko jedna linia telefoniczna a telefon możesz brać ze sobą do łóżka lub na zewnątrz. (Pamiętaj, że baterie tych telefonów trzeba ładować). Miej okulary w zasięgu ręki jeśli będziesz ich potrzebować zaraz po wstaniu z łóżka. Twardszy materac ułatwia kładzenie się i wstawanie z łóżka. Wysokość łóżka powinna być taka, aby łatwo było się położyć i wstać. Aby zapobiec zawrotom głowy wstawaj z łóżka powoli usiądź zanim staniesz na nogach. Jeśli masz trudności z kładzeniem się i wstawaniem z łóżka, porozmawiaj o tym z terapeutą zajęciowym lub pielęgniarką środowiskową. 15

16 WOKÓŁ DOMU Tak Nie 1 Czy krawędzie schodów są wyraźnie zaznaczone? Zaznacz jedno z okienek 2 3 Czy na krawędziach stopni przyklejone są paski przeciwpoślizgowe? Czy przy schodach jest solidna, łatwa do uchwycenia poręcz? 4 Czy ścieżki wokół domu są w dobrym stanie? Czy ścieżki i wejścia do domu są dobrze oświetlone w nocy? Czy ogród jest wolny od przeszkód takich jak pozostawione narzędzia czy węże do podlewania? Czy podłoga w garażu jest czysta, bez smaru lub oleju? Czy tereny publiczne wokół domu są utrzymane w dobrym porządku? 16

17 Wskazówki jak pewnie utrzymać się na nogach Sugestie Zadbaj o to aby wszystkie schodki na zewnątrz były dobrze widoczne. Brzegi stopni można pomalować farbą o kontrastowym kolorze, lub przykleić pasek przeciwpoślizgowy. Zobacz również sugestie dotyczące schodów na stronie 7. Ścieżki i chodniki powinny być równe i nie popękane. Dopilnuj aby na chodnikach nie było mchu ani liści. Zachowaj szczególną ostrożność kiedy jest mokro. Przechowuj narzędzia ogrodowe w bezpiecznym miejscu. Wąż do podlewania nawijaj na specjalnie do tego przeznaczone urządzenie. Skontaktuj się z władzami lokalnymi, aby je powiadomić o niebezpiecznych miejscach wokół twojego domu. 17

18 18 Działania do podjęcia

19 Co zrobić jeśli upadniesz w domu? UPADEK NIE WPADAJ W PANIKĘ Pomyśl przez chwilę spokojnie. Oceń sytuację. Zdecyduj czy spróbujesz wstać Spróbuję wstać Nie mogę wstać SPRÓBUJ ZASTOSOWAĆ NASTĘPUJĄCĄ METODĘ: Przekręć się na bok; Oprzyj się na rękach i kolanach; Zegnij jedną nogę i oprzyj stopę na podłodze; Podeprzyj się jedną reką na kolanie a drugą na dużym mocnym meblu, jeśli jest w pobliżu; Odepchnij się od podłogi stopą opartą na podłodze, pomóż sobie rękoma; Postaw drugą stopę na podłodze; Złap równowagę i wyprostuj się. MOŻESZ OPRZEĆ SIĘ O LASKĘ LUB STABILNY MEBEL ABY WSTAĆ Z PODŁOGI. NIE POCIĄGAJ MEBLI, BO MOŻESZ JE NA SIEBIE PRZEWRÓCIĆ. JEŚLI UDAŁO CI SIĘ WSTAĆ NIE UDAŁO SIĘ WSTAĆ ODCZEKAJ CHWILĘ ABY OCHŁONĄĆ Powiadom kogoś o upadku. Zasięgnij porady lekarskiej jeśli jest to konieczne. SPRÓBUJ DOCZOŁGAĆ SIĘ PO POMOC Do drzwi wejściowych Do telefonu Do przycisku alarmowego Połóż się wygodnie w ciepłym miejscu. Leż spokojnie dopóki nie nadejdzie pomoc. Do źródła hałasu 19

20