Instrumenty finansowe programów ramowych UE - możliwości dla funduszy

Transkrypt

1 Instrumenty finansowe programów ramowych UE - możliwości dla funduszy Michał Gorzelak Krajowy Punkt Kontaktowy ds. Instrumentów Finansowych Programów Unii Europejskiej Związek Banków Polskich Mszczonów, 17 marca 2016 r. Krajowy Punkt Kontaktowy ds. Instrumentów Finansowych Programów Unii Europejskiej : Krajowy Punkt Kontaktowy ds. Programu ramowego na rzecz konkurencyjności innowacji (CIP). Od 2014: KPK ds. Instrumentów Finansowych Programów UE Działa na mocy uchwały Rady Ministrów Działa przy Związku Banków Polskich. Oferuje wsparcie informacyjno-promocyjne i doradcze dotyczące instrumentów finansowych programów UE. Bezpłatnie, na terenie całego kraju. 1

2 KPK IF PUE oferuje wsparcie dla: rynku finansowego (obsługa pośredników finansowych oraz kandydatów na pośredników), przedsiębiorców i innych beneficjentów instrumentów finansowych, instytucji otoczenia biznesu (uzupełnienie oferty, współpraca), regulatorów (wsparcie w planowaniu i wdrożeniu instrumentów publicznych, w kwestiach pomocy publicznej itp.) MISJA: one-stop-shop w zakresie informacji o instrumentach finansowych we wszystkich programach UE Jakie programy obsługuje KPK IF PUE? KPK oferuje wsparcie w zakresie instrumentów finansowych we wszystkich programach UE, w których uwzględniono instrumenty finansowe dla przedsiębiorców. Programy rozpoczęte przed rokiem 2014: Program ramowy na rzecz konkurencyjności i innowacji (CIP) Siódmy program ramowy Wspólnoty Europejskiej w zakresie badań, rozwoju technologicznego i demonstracji Europejski Instrument Mikrofinansowy Progress Programy na lata : COSME - program na rzecz konkurencyjności przedsiębiorstw oraz MŚP Horyzont 2020 program ramowy na rzecz badań naukowych i innowacji Program na rzecz przemian i innowacji społecznych ( EaSI ) Program Kreatywna Europa na rzecz sektorów kultury i kreatywnego (ze wsparciem Europejskiego Funduszu Inwestycji Strategicznych dla wybranych instr.) 2

3 Jak działają instrumenty finansowe programów UE? Program (ramowy) Unii Europejskiej: zarządzany bezpośrednio przez Komisję Europejską za pośrednictwem wybranej agencji wykonawczej (np. EASME, EFI) dla państw członkowskich UE i krajów stowarzyszonych instrumenty finansowe obsługiwane przez Narodowych Pośredników Finansowych najczęstsze narzędzia: gwarancja, pożyczka, finansowanie kapitałowe Dlaczego warto skorzystać? Główne korzyści dla przedsiębiorców: brak lub niższe wymagane zabezpieczenia brak lub niższy wymagany wkład własny wyższa kwota, wydłużony okres finansowania obniżenie marży usługi dodatkowe (doradztwo) Ponadto: brak statusu i obciążeń pomocy publicznej proste procedury: finansowanie ze wsparciem UE jest dostępne bez wniosków unijnych, terminów i kolejek oferta łatwo dostępna (cała Polska, kilka tys. placówek) duży wybór i szeroka gama uruchomionych instrumentów 3

4 Polscy Pośrednicy Finansowi programów UE : Korzyści dla polskich przedsiębiorstw? Polscy pośrednicy finansowi udostępnili ponad 6 mld zł preferencyjnego finansowania. Z oferty skorzystało ok. 15 tys. przedsiębiorców. Wciąż aktywna oferta 5 pośredników. Środki dostępne do zakończenia umów (2016, 2017 r.) lub do wyczerpania budżetów. 4

5 Programy Instrumenty finansowe dla przedsiębiorców w 4 programach UE: COSME program na rzecz konkurencyjności przedsiębiorstw oraz MŚP Horyzont 2020 program ramowy na rzecz badań naukowych i innowacji Program na rzecz przemian i innowacji społecznych EaSI Program Kreatywna Europa na rzecz sektorów kultury i kreatywnego Pierwsi pośrednicy programów

6 Program na rzecz zatrudnienia i innowacji społecznych (EaSI) Oś mikrofinansów i przedsiębiorczości społecznej Cele: poprawa dostępu do mikrofinansowania dla przedstawicieli słabszych grup społecznych, którzy chcą założyć lub rozwinąć swoją działalność (np. młodzi, bezrobotni, wykluczeni społecznie, bez zdolności kredytowej) poprawa dostępu do mikrofinansowania dla mikroprzedsiębiorstw, budowanie potencjału instytucjonalnego dostawców mikrokredytów, rozwój rynków mikrofinansowania, wspieranie rozwoju przedsiębiorstw społecznych (przedsiębiorstwo społeczne: realizuje cele społeczne, a nie zysk). Program na rzecz zatrudnienia i innowacji społecznych (EaSI) Oś mikrofinansów i przedsiębiorczości społecznej budżet osi: 193,1 mln euro, minimum po 45% z budżetu dla sekcji: o mikrofinansów dla grup w trudnej sytuacji i mikroprzedsiębiorstw, o przedsiębiorczości społecznej. Instrumenty finansowe to m.in.: (re)gwarancja dla mikrofinansowania umożliwiająca preferencyjne finansowanie do 25 tys. euro dla mikroprzedsiębiorców (w tym samozatrudnionych) (re)gwarancja dla finansowania przeds. społecznych umożliwiająca preferencyjne finansowanie do 500 tys. euro dla przeds. społecznych instrumenty wspierające rozwój rynku mikrofinansowania instrumenty wspierające przeds. społeczne 6

7 EaSI Microfinance Guarantee Gwarancje i regwarancje portfelowe dla instytucji upoważnionych przepisami prawa do oferowania mikrofinansowania lub instrumentów podziału ryzyka dla mikrofinansowania. gwarancja do 80% cap rate do 30% (cap amount do 24%) minimalna dźwignia 5,5 (1 / 5,5 = 18%) Stan wdrożenia: call: czerwiec 2015 r. październik: podpisanie pierwszych 6 umów gwarancji wartość aplikacji otrzymanych przez EFI bliska całkowitemu budżetowi gwarancji (96 mln euro) możliwe wsparcie z EFSI Dla kogo finansowanie? Osoby w trudnej sytuacji: które straciły pracę albo są zagrożone utratą pracy, mają problem z wejściem lub z powrotem na rynek pracy są zagrożone wykluczeniem społecznym lub są wykluczone społecznie są w niekorzystnej sytuacji pod względem dostępu do tradycyjnej oferty kredytowej Przykłady: bezrobotni, kobiety, w trudnej sytuacji społecznej Mikroprzedsiębiorstwa: zarówno w fazie początkowej (start-up) jak i w fazie rozwoju w szczególności zatrudniające osoby w trudnej sytuacji Mikroprzedsiębiorstwo oznacza przedsiębiorstwo, w tym osobę prowadzącą działalność na własny rachunek, które zatrudnia mniej niż 10 pracowników i którego obrót roczny lub całkowity bilans roczny nie przekracza 2 mln EUR (zalecenie Komisji nr 2003/361/WE) 7

8 Kwalifikowalność transakcji Wartość finansowania: gwarancją mogą być objęte transakcje do 25 tys. euro (możliwe wiele transakcji z jednym klientem, o łącznej wartości w ramach tego limitu) Cel finansowania: koszty związane z zakładaniem lub rozwojem mikroprzedsiębiorstwa o inwestycje o kapitał obrotowy o nabycie licencji itp. Okres finansowania: minimum 3 miesiące Gwarancja obejmuje straty powstałe w ciągu 6 lat od transakcji (sam okres finansowania może być dłuższy) Tylko nowe transakcje Kwalifikowalność transakcji c.d. Określony harmonogram spłat (w tym np. z ratą balonową) lub finansowanie odnawialne Rodzaj finansowania: finansowanie dłużne o w tym pożyczki mezzanine, pożyczki podporządkowane, leasing, kredyt partycypacyjny itp. o także finansowanie odnawialne: np. linia kredytowa, ale z wyłączeniem limitów kart kredytowych oraz zakupu należności Stopa procentowa powinna uwzględniać wsparcie w ramach programu EaSI i być uzasadniona przez poziom ryzyka i cenę kapitału. Zabezpieczenie (o ile wymagane) jak wyżej. Preferowane zabezpieczenia miękkie (np. gwarancje osobiste), Dostępność i rzetelność wyceny i zabezpieczenia: wg oceny EFI 8

9 Korzyści dla klienta Finansowanie musi być łatwiej dostępne niż bez gwarancji EaSI, np. przez: o wydłużenie okresu finansowania o obniżenie stopy procentowej o redukcję wymogów dot. zabezpieczeń Dodatkowo będzie brane pod uwagę: o rozszerzenie finansowania na klientów, których finansowanie było do tej pory niemożliwe (np. ze względu na poziom ryzyka) o rozszerzenie zakresu geograficznego finansowania, o uruchomienie nowych rodzajów finansowania dłużnego. Jeżeli nie sposób ocenić spełnienia warunków z pierwszej listy (np. brak danych do porównania), konieczne spełnienie któregoś z pozostałych. EFI może stawiać dodatkowe wymagania. Koszt gwarancji Gwarancja bezpłatna, ale: w przypadku nieosiągnięcia założonego poziomu sprzedaży (w trakcie oraz na koniec Okresu Dostępności) EFI nalicza commitment fee (wysokość określona w umowie, 1%) w przypadku niedostosowania się do Kodeksu Dobrych Praktyk Działalności Mikrofinansowej w ciągu 18 miesięcy do umowy EFI nalicza compliance fee (30% maks. commitment fee) (wymóg nie dotyczy banków) Inne możliwe konsekwencje: w przypadku nieosiągnięcia w danym dniu (dniach) założonego poziomu sprzedaży, kończy się Okres Dostępności (szczegółowe parametry określane w umowie) 9

10 Inne zobowiązania Pośrednika Pośrednik podejmie się zaoferowania klientom usług doradczych i szkoleniowych usługi wykonywane bezpośrednio lub przez stronę trzecią jeżeli płatne, cena ma być odpowiednia i proporcjonalna do wysokości transakcji w przypadku startupów, wymagane jest wsparcie doradczoszkoleniowe przed oraz po udzieleniu finansowania (np. mentoring, szkolenie, coaching, doradztwo) Pośrednik będzie współpracował z organizacjami reprezentującymi interesy odbiorców finansowania oraz oferującymi im wsparcie, w szczególności z organizacjami wspieranymi w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego Gwarancja dla Przedsiębiorczości Społecznej Gwarancje i regwarancje portfelowe dla finansowania przeds. społecznych. gwarancja do 80%, cap rate do 30%, minimalna dźwignia 5,5 finansowanie do 500 tys. euro gwarancja do 10 lat Przedsiębiorstwo społeczne: działa w celu generowania skutków społecznych, nie zysków wykorzystuje zyski przede wszystkim dla realizacji celu głównego jest zarządzane w sposób odpowiedzialny i przejrzysty, z udziałem pracowników, klientów i zainteresowanych stron obroty lub suma bilansowa < 30 mln euro nie stanowi przedsięwzięcia zbiorowego inwestowania Korzyści dla klienta: jak w gwarancji dla mikrofinansowania 10

11 Co jeszcze w EaSI? Instrumenty służące poprawie dostępu do mikrofinansowania: regwarancja dla mikrofinansowania (Aneks IV) o dostępność: I kwartał 2016 r. funded instruments: pożyczki i finansowanie kapitałowe o możliwe formy na przykładzie Progress: pożyczki uprzywilejowane, podporządkowane, z podziałem ryzyka inwestycje kapitałowe (zakup udziałów) o dostępność: II poł r., po gwarancjach o Do kwietnia 2016 r. dostępne pożyczki Progress zwiększenie potencjału instytucjonalnego zrezygnowano. Wspieranie przedsiębiorczości społecznej: o regwarancja dla finansowania przedsiębiorstw społecznych (Aneks V); I połowa 2016 r. o kapitał własny i instrumenty pożyczkowe do EUR Co jeszcze w EaSI c.d. Bezpłatna pomoc techniczna dla dostawców mikrofinansowania Następstwo / kontynuacja inicjatywy JASMINE Cel: wsparcie rozwoju sektora mikrofinansowania w UE przez dostarczenie wsparcia niefinansowego w postaci usług dla dostawców mikrofinansowania Forma: audyt procedur, rating, usługi doradcze, szkolenia dla pracowników Beneficjenci: banki i instytucje niebankowe udzielające mikrofinansowania Pierwszy nabór w ramach EaSI zakończony w maju 2015 r. były wolne miejsca! Kolejny nabór wiosną 2016 r. 11

12 Krajowy Punkt Kontaktowy ds. Instrumentów Finansowych Programów Unii Europejskiej Zapraszamy do współpracy instytucje finansowe, przedsiębiorców, instytucje otoczenia biznesu, przedstawicieli administracji, dziennikarzy, wszystkich zainteresowanych instrumentami finansowymi programów UE: Dziękuję za uwagę Krajowy Punkt Kontaktowy ds. Instrumentów Finansowych Programów Unii Europejskiej Związek Banków Polskich ul. Kruczkowskiego Warszawa tel/fax kontakt: programy@zbp.pl więcej na: Krajowy Punkt Kontaktowy ds. Instrumentów Finansowych Programów Unii Europejskiej, Związek Banków Polskich. Wszelkie prawa zastrzeżone. Rozpowszechnianie, kopiowanie, wykorzystanie całości bądź fragmentów wyłącznie z powołaniem się na źródło. Prezentacja służy wyłącznie celom informacyjnym. KPK nie ponosi odpowiedzialności za wykorzystywanie informacji zawartych w niniejszym dokumencie w celach prowadzonej działalności gospodarczej przez osoby trzecie. Ponadto, dokument ten nie może stanowić podstawy do zgłaszania roszczeń wobec KPK. 12