Nowe uniwersytety. Pierwsze prãłby

Transkrypt

1 Nowe uniwersytety Nowe uniwersytety rozwijajä siä znacznie wolniej niåź zakå adano. PaÅ stwo nie dysponowaå o wystarczajä cymi instrumentami prawnymi i finansowymi, aby stworzyä te uczelnie wedå ug zaå oåźeå z poczä tku lat 90. Nowe prawo o szkolnictwie wyåźszym nie zmieni sytuacji. Wielokrotnie zdarzyå o mi siä w ciä gu kilkunastu ostatnich lat pisaä o planach powoå ania kolejnych uniwersytetãłw, a pãłåºniej o ich realizacji. PowstaÅ y artykuå y o Bydgoszczy, Olsztynie, Zielonej GÃłrze i Rzeszowie. Nie pisaå em o Opolu, BiaÅ ymstoku i warszawskim UKSW. PomyÅ laå em, Åźe to ostatnia okazja, by jednak napisaä o nowych uniwersytetach, pãłki jest ich tylko siedem, bo wkrãłtce bä dziemy mieli wysyp uniwersytetãłw przymiotnikowych, co umoåźliwia nowe prawo o szkolnictwie wyåźszym. Trzeba powiedzieä, Åźe - jak to zwykle bywa - Åźycie wyprzedza prawo. W Å odzi mamy bowiem od paru lat Uniwersytet Medyczny, a jeszcze przed uchwaleniem ustawy i podpisaniem jej przez prezydenta wniosek o utworzenie uniwersytetu przymiotnikowego zå oåźyå y szczeciå skie akademie Rolnicza i Medyczna. Prof. Franciszek Ziejka, rektor UJ, powiedziaå, Åźe Senat UJ poprze ten wniosek. Przypomnijmy, Åźe nie tak dawno to samo gremium wystawiå o negatywnä opiniä wnioskowi o utworzenie Uniwersytetu Kazimierza Wielkiego w Bydgoszczy (nawiasem mãłwiä c, potraktowanä w samej ustawie o utworzeniu UKW, jako opinia pozytywna i tak samo przedstawianä w mediach przez zwolennikãłw utworzenia uniwersytetu w Bydgoszczy oraz sprawozdawcãłw przed komisjami parlamentarnymi!). WiÄ kszoå Ä polskich uczelni ma så owo uniwersytet w swoich obcojä zycznych nazwach. De facto zatem nowe prawo jedynie usankcjonuje to, co juåź ma miejsce. Pierwsze prãłby Od poczä tku lat 90. dyskutowano, jak powinien wyglä daä uniwersytet, jakie kryteria powinna speå niaä uczelnia, ktãłra chciaå aby uzyskaä to miano. Rada GÅ Ãłwna Szkolnictwa WyÅźszego ustaliå a kryteria formalne dla rãłåźnego typu uczelni: uniwersytetu, politechniki i akademii. Debatowano i uchwalano stanowiska (m.in. RG oraz nowopowstaå y wãłwczas KRASP, o ochronie tych nazw) o dbaå oå ci o standardy akademickie. Rada GÅ Ãłwna postulowaå a, by uniwersytetem mogå a zostaä uczelnia, ktãłra ma co najmniej 60 samodzielnych pracownikãłw naukowych (w tym 30 tytularnych), szeå Ä uprawnieå do doktoryzowania (w tym trzy z nauk humanistycznych) oraz dwa do habilitowania. UchwaÅ y RG i KRASP z 1997 roku, dotyczä ce ochrony tradycyjnych nazw akademickich, najwyraåºniej uznano dziå za nieaktualne. W nowym prawie o szkolnictwie wyåźszym znajdä siä zapisy, ktãłre umoåźliwiä wiä kszoå ci obecnych uczelni akademickich przeksztaå cenie siä w uniwersytety rãłåźnego rodzaju. Prof. Tadeusz Szulc, wiceminister edukacji odpowiedzialny za szkolnictwo wyåźsze, uwaåźa, Åźe to dobrze, iåź kryteria weszå y do ustawy jako prawo i nie bä dä funkcjonowaå y jedynie jako zalecenia wynikajä ce z uchwaå y Rady GÅ Ãłwnej. KilkadziesiÄ t lat temu mnoåźyliå my liczbä uczelni, wydzielajä c z uniwersytetãłw wydziaå y medyczne, rolnicze, techniczne i tworzä c z nich odrä bne szkoå y wyåźsze. Naturalne wydawaå o siä, Åźe w wielu miastach akademickich uniwersytety mogå yby teraz powstaä w wyniku fuzji istniejä cych tam najwaåźniejszych uczelni, gdzie funkcjonowaå y przynajmniej wyåźsze szkoå y pedagogiczne i techniczne, ewentualnie takåźe uczelnie medyczne (Bydgoszcz i BiaÅ ystok). Å»ycie pokazaå o, Åźe poå Ä czenie odrä bnych organizmãłw nie jest Å atwe. PierwszÄ takä prãłbä byå o wå Ä czenie krakowskiej Akademii Medycznej z powrotem do Uniwersytetu JagielloÅ skiego jako Collegium Medicum. PoczÄ tki koegzystencji byå y trudne. Prorektor UJ ds. CM uczestniczyå w pracach Konferencji RektorÃłw Uczelni Medycznych. Do dziå pamiä tam, jakä konsternacjä wzbudziå a wypowiedåº prof. StanisÅ awa Konturka, ktãłry peå niå wãłwczas funkcjä prorektora UJ ds. CM. PowiedziaÅ on mianowicie na posiedzeniu rektorãłw uczelni medycznych w Bydgoszczy, Åźe poå Ä czenie z UJ byå o najwiä kszym bå Ä dem

2 AM. Stanowisko to przedstawiono potem miä dzy innymi na posiedzeniu KRPUT w Bydgoszczy. DziÅ sytuacja nie wyglä da tak źle i medycyna znakomicie funkcjonuje w UJ (wciä Åź z duåźä autonomiä ). ByÄ moåźe takåźe ta wypowiedåº sprawiå a, Åźe Akademia Medyczna w Bydgoszczy nie chciaå a tworzyä uniwersytetu wspãłlnie z ÃłwczesnÄ WyÅźszÄ SzkoÅ Ä PedagogicznÄ. Po latach, w 2004 roku, widzä c, Åźe Akademia Bydgoska ma silne poparcie polityczne i sama zdoå a przeforsowaä powstanie uniwersytetu w Bydgoszczy, AM uprzedziå a to wydarzenie, Å Ä czä c siä z pobliskim Uniwersytetem MikoÅ aja Kopernika w Toruniu. WybraÅ a silniejszego? KtoÅ moåźe powiedzieä, Åźe to wrãłåźenie z fusãłw, ale na poparcie mojego przypuszczenia (a Ä wierkaå y o tym wrãłble w Bydgoszczy i Toruniu od dawna, stä d przypuszczenie w cudzyså owie) pozwolä sobie przytoczyä wypowiedåº prof. Marka GÄ bczyå skiego, rektora Uniwersytetu w BiaÅ ymstoku, ktãłry powiedziaå mi, Åźe poå Ä czenie UwB z biaå ostockä AkademiÄ MedycznÄ, ktãłra jest najstarszä i najsilniejszä jednostkä akademickä w tym mieå cie, byå oby bardzo poåźä dane. MÃłwiÄ c krãłtko, wciä Åź myå li siä o ewentualnej fuzji tych uczelni (i så usznie), mimo iåź wczeå niej przez wiele lat AM odmawiaå a zgody na wspãłå tworzenie uniwersytetu w BiaÅ ymstoku (skä dinä d, popierajä c ideä jego powstania). W Bydgoszczy, po powstaniu uniwersytetu, sytuacja byå aby analogiczna. Opole i BiaÅ ystok Jako pierwszy nowy, a dwunasty w ogãłle, w 1994 roku powstaå Uniwersytet Opolski. Politechnika Opolska (wãłwczas jeszcze WSI) nie zamierzaå a poå Ä czyä siä z WSP. Zatem, by pokazaä, Åźe jednak Å Ä czy siä kilka uczelni, utworzono WydziaÅ Teologiczny UO z opolskiej Filii Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego, Seminarium Duchownego w Nysie (gdzie pracowaå a kadra naukowa dawnego WydziaÅ u Teologicznego Uniwersytetu Jana Kazimierza we Lwowie) oraz Instytutu Teologiczno-Pastoralnego w Opolu, istniejä cego od 1981 roku (cytat pochodzi z tekstu prof. S. Niciei, opublikowanego na stronach internetowych UO). Jednak faktycznie nie byå a to realizacja idei poå Ä czenia gå Ãłwnych uczelni miasta. W chwili utworzenia UO z trudem speå niaå kryteria ustalone przez RG. Kilka lat po powstaniu uniwersytetu prof. StanisÅ aw Nicieja, Ãłwczesny rektor i dzisiejszy rektor elekt, mãłwiå mi, jak trudno utrzymaä kadrä na poziomie wymaganym przez RG. Uczelnia przez wiele lat balansowaå a na granicy wymaganych kryteriãłw. - Ten okres mamy juåź za sobä - mãłwi dziå prof. Nicieja. MÃłj rozmãłwca zauwaåźa, Åźe kadra kierunkãłw obecnych juåź w opolskiej WSP rozwijaå a siä gå Ãłwnie przez awans wå asnych pracownikãłw, zaå nowe kierunki tworzono dziä ki kadrze importowanej. Niemniej, przez ponad 10 lat rozwãłj må odego uniwersytetu byå wolniejszy niåź zakå adano. DziÅ UO to szeå Ä wydziaå Ãłw, siedem uprawnieå do doktoryzowania i cztery do habilitowania. Wszystko jest w porzä dku? Chyba jednak nie, skoro wciä Åź så yszy siä okreå lenie så aby uniwersytet. Czy jednak zupeå nie źle? TeÅź nie. Zapewne dla Opola, z jego ambicjami (jedyne powaåźne odstä pstwo od projektu nowego podziaå u administracyjnego kraju i stworzenie odrä bnego wojewãłdztwa), powoå anie uniwersytetu miaå o wielkie znaczenie. Warto przy okazji dodaä, Åźe maå a i så aba WSI w miä dzyczasie przeksztaå ciå a siä w politechnikä, ktãłra ma dziå trzy uprawnienia do doktoryzowania i jedno do habilitowania. Na pytanie, czy gdyby uniwersytet powstaå z poå Ä czenia obu uczelni, byå by dziå silniejszy niåź UO i PO osobno, trudno jednoznacznie odpowiedzieä, a warto by siä o takie analizy pokusiä. Uniwersytet w BiaÅ ymstoku powstaå w 1997 roku z przeksztaå cenia Filii Uniwersytetu Warszawskiego. Mimo kilku lat staraå i rozmãłw, inne biaå ostockie uczelnie nie zgodziå y siä wejå Ä w skå ad uniwersytetu. UwB w chwili powstania miaå 6 wydziaå Ãłw, 125 samodzielnych pracownikãłw naukowych, w tym 51 tytularnych profesorãłw. BrakowaÅ o mu wãłwczas nieco uprawnieå do nadawania stopni naukowych. Obecnie, po kilku latach istnienia, UwB tworzy 7 wydziaå Ãłw, uczelnia posiada wymagane uprawnienia, to jest: dwa do habilitowania i osiem do

3 doktoryzowania. Stara siä o kolejne. TakÅźe w tym wypadku oczekiwania co do tempa rozwoju okazaå y siä mocno zawyåźone. DecyzjÄ o utworzeniu uniwersytetu parlament podjä Å wbrew opinii RG. Prof. Marek GÄ bczyå ski, rektor UwB, tak komentuje fakt istnienia nieduåźego uniwersytetu w BiaÅ ymstoku: - Nie moåźemy siä Å cigaä. Nie bä dziemy ani starsi niåź Uniwersytet JagielloÅ ski, ani lepsi niåź Uniwersytet Warszawski. MoÅźemy byä maå ym, ale dobrym uniwersytetem. Warszawa i RzeszÃłw W 1999 roku przeksztaå cono AkademiÄ Teologii Katolickiej w Uniwersytet KardynaÅ a Stefana WyszyÅ skiego. Warszawa staå a siä drugim (po Lublinie) polskim miastem, w ktãłrym istniejä dwa uniwersytety (dziå takich miast jest wiä cej, doå Ä czyå y Å Ãłdź i Bydgoszcz). Po zmianie nazwy ATK na UKSW nastä piå szybki rozwãłj uczelni, a dokå adniej kierunkãłw Å wieckich. Bardzo dobra, ale nie mogä ca znaleåºä sobie miejsca w Å wiecie uczelni niepaå stwowych SzkoÅ a Nauk ÅšcisÅ ych, stworzona przez znakomite instytuty PAN-owskie, przeksztaå ciå a siä w wydziaå UKSW, uzupeå niajä c humanistyczne dotychczas spektrum kierunkãłw ksztaå cenia w tej uczelni o nauki Å ciså e i przyrodnicze. To chyba jedyny przykå ad uczelni niepaå stwowej choä w specyficznym znaczeniu tego så owa, bo powstaå ej na bazie jednostek PAN - ktãłra poå Ä czyå a siä z uczelniä paå stwowä. Kadra z PAN zostaå a w ten sposãłb wå Ä czona w nurt ksztaå cenia uniwersyteckiego, co jest z pewnoå ciä zjawiskiem pozytywnym. UKSW zdobywa teraz uprawnienia do nadawania stopni naukowych w dyscyplinach przyrodniczych i Å ciså ych. W podobnä stronä, choä w znacznie trudniejszych warunkach rozwija siä - blokowany wczeå niej przez wå adze - Katolicki Uniwersytet Lubelski. W 2001 roku utworzono dwa uniwersytety: ZielonogÃłrski i Rzeszowski (obie ustawy z tego samego dnia). Pierwszy zyskaå poparcie RG, drugi nie. W Rzeszowie zdecydowanie wejå cia do Uniwersytetu odmãłwiå a Politechnika. URz. do dziå nie speå nia kryteriãłw RG w kwestii uprawnieå do doktoryzowania i habilitowania - wedå ug informacji uzyskanych w CK, ma prawo do doktoryzowania w piä ciu dyscyplinach i do habilitowania w jednej - choä wyglä da na to, Åźe na dniach uzyska nowe prawa w kolejnych trzech dyscyplinach, ktãłre pozwolä mu speå niä wymogi formalne bycia uniwersytetem. Dopiero w tym roku uczelnia utworzy kolejne wydziaå y - przez pierwsze 4 lata, struktura URz. nie zostaå a rozwiniä ta. Przy okazji tworzenia URz. doszå o teåź do precedensu. Uniwersytet Marii Curie-SkÅ odowwskiej oraz Akademia Rolnicza w Krakowie, ktãłrych rzeszowskie jednostki weszå y w skå ad nowego uniwersytetu, otrzymaå y od skarbu paå stwa odszkodowanie za mienie przekazane nowej uczelni. To nieco paradoksalne, Åźe organ paå stwa (minister edukacji) nie moåźe dysponowaä majä tkiem, ktãłry niegdyå daå uczelni, i przekazaä go tworzonej przez to paå stwo nowej jednostce. Zasada autonomii szkãłå wyåźszych zostaå a w tym wypadku przez uczelnie doå Ä specyficznie zinterpretowana. Ministerstwo dla Å wiä tego spokoju - tylko tak to mogä rozumieä - zgodziå o siä na ÅźÄ danie przyznania rekompensat uczelniom, ktãłrych zadaniem (finansowanym przecieåź gå Ãłwnie przez paå stwo) byå o wå aå nie rozwijanie na obcym terenie ksztaå cenia wyåźszego w kierunku budowy nowego uniwersytetu. Zielona GÃłra i Olsztyn Warto zwrãłciä uwagä na Uniwersytet ZielonogÃłrski. PowstaÅ on z poå Ä czenia uczelni pedagogicznej i technicznej. Zamierzano w nim zrealizowaä koncepcjä tak zwanych szkãłå (takä strukturä nadano poczä tkowo nowej uczelni). Szybko staå o siä jasne, Åźe teoretyczne koncepcje siä nie sprawdziå y. - Utrzymanie samodzielnoå ci szkãłå wymagaå oby rozbudowy administracji. To byå o zbyt kosztowne - komentuje prof. MichaÅ Kisielewicz, rektor UZ. Uniwersytet wrãłciå do tradycyjnej struktury wydziaå owej. W chwili tworzenia uczelnia miaå a osiem wydziaå Ãłw, zgrupowanych w trzech szkoå ach, prawo do doktoryzowania w szeå ciu dyscyplinach i habilitowania w dwãłch. DziÅ moåźe doktoryzowaä w jedenastu dyscyplinach i habilitowaä w trzech. Zdaniem rektora Kisielewicza, utworzenie uniwersytetu przyczyniå o siä do szybkiego uzyskania nowych uprawnieå do nadawania stopni naukowych. Najtrudniejszym zadaniem okazaå o siä zbilansowanie

4 kosztãłw osobowych z dotacjä budåźetowä. ZielonogÃłrska WSP rozwijaå a kadrä dziä ki tak zwanemu dodatkowi zielonogãłrskiemu, czyli bardzo wysokim dodatkom do pensji samodzielnych pracownikãłw naukowych. Trzeba byå o je zlikwidowaä, co nie przyczyniå o popularnoå ci twãłrcy i pierwszemu rektorowi uniwersytetu (patrz wyniki wyborãłw). Zdaniem prof. Kisielewicza, utworzenie UZ miaå o dobry wpå yw na inwestycje w oå rodku akademickim. UdaÅ o siä zakoå czyä warte 80 mln zå inwestycje w czä Å ci technicznej uczelni (przy dotacji z MENiS i MNiI w wysokoå ci ponad 50 mln zå ) oraz rozpoczä Ä nowe inwestycje w czä Å ci humanistycznej uczelni (na razie MENiS nie spieszy ze znaczä cä pomocä ). NajwaÅźniejsze byå o jednak stworzenie duåźego oå rodka akademickiego, ktãłry stawia sobie znacznie wyåźsze wymagania. - Nie mam wä tpliwoå ci, Åźe w tej chwili znaleåºliå my siä w grupie uczelni, ktãłre realizujä znacznie wyåźsze - uniwersyteckie standardy - mãłwi prof. Kisielewicz. Ta wypowiedåº bardzo przypomina to, co powiedziaå kiedyå prof. Andrzej K. WrÃłblewski: uniwersytet moåźe powstaä tam, gdzie zostaje przekroczona masa krytyczna, ktãłra pozwala na wå aå ciwy rozwãłj i wysokie standardy. W momencie tworzenia tylko dwa nowe uniwersytety - UWM i UZ -speå niaå y kryteria RG oraz standardy, ktãłre uznano za niezbä dne do utworzenia tego typu uczelni - realizowaå y owä masä krytycznä. Na koniec zostawiå em sobie Uniwersytet WarmiÅ sko-mazurski, mimo, Åźe powstaå on w 1999 roku. Tu wszystko jest w porzä dku. Uczelnia speå niaå a od poczä tku z nawiä zkä wszystkie formalne i nieformalne kryteria bycia uniwersytetem, stanowiå a powaåźnä masä krytycznä. Jej rozwãłj stanowi potwierdzenie teoretycznych zaå oåźeå tworzenia nowych uniwersytetãłw. To jedyny naprawdä pozytywny przykå ad (pominä Å bym tu UKSW, jako zjawisko specyficzne). UWM to duåźa uczelnia, z czternastoma wydziaå ami, posiadajä cymi prawo do nadawania doktoratãłw w piä tnastu dyscyplinach i habilitowania w oå miu (od czasu powstania UWM uzyskaå trzy nowe uprawnienia habilitacyjne i dwa do doktoryzowania). KtÃłry z pozostaå ych nowych uniwersytetãłw choä by zbliåźa siä do tych wielkoå ci? O tym, Åźe poå Ä czenie dyscyplin technicznych, rolniczych, humanistycznych i spoå ecznych byå o så uszne, Å wiadczä så owa prof. StanisÅ awa Achremczyka, prorektora UWM: - DziÄ ki wsparciu przyrodniczej czä Å ci uniwersytetu mogliå my proporcjonalnie rozwinä Ä så abszä do niedawna humanistykä. Inaczej teåź na Å rodowisko olsztyå skie spojrzaå MENiS i MNiI. - UzyskaliÅ my duåźe Å rodki inwestycyjne - potwierdza prof. Achremczyk. - Bez tego wsparcia nie powstaå aby biblioteka, humanistyka i centrum kongresowe. Ambicje bydgoszczy PaÅ stwo ma prawo prowadziä politykä edukacyjnä i tworzyä uniwersytety w okreå lonych miastach. Wydaje siä zatem, Åźe utworzenie uniwersytetãłw w Opolu, Zielonej GÃłrze, Rzeszowie, BiaÅ ymstoku i Olsztynie byå o uzasadnione z punktu widzenia polityki edukacyjnej i rozwoju kraju, to byå y biaå e plamy na mapie kraju. Szkoda jednak, Åźe paå stwo, dysponujä c nie tylko moåźliwoå ciä tworzenia ustaw, ale takåźe budåźetem, nie wspomogå o w sposãłb zdecydowany rozwoju tych oå rodkãłw. Å»e nie zdecydowaå o siä na stworzenie uniwersytetãłw z poå Ä czenia uczelni, ktãłre przecieåź nadzoruje. Moim zdaniem, mogå o wymãłc fuzje uczelni. ProszÄ zajrzeä do BIP-Ãłw tych wszystkich politechnik i uczelni medycznych, ktãłre nie chciaå y wejå Ä w skå ad uniwersytetãłw, chroniä c siä za barierä autonomii akademickiej (niektãłre z tych uczelni standardy akademickoå ci ledwie speå niaå y lub nawet nie speå niaå y). ZauwaÅźmy, Åźe te uczelnie, ktãłre powstaå y z pominiä ciem formalnych i nieformalnych standardãłw ustalonych na poczä tku lat 90., wciä Åź sä så abe, balansujä na granicy uprawnieå, ktãłre mieä powinny, a ich rozwãłj jest bardzo wolny. Nie osiä gnä Å y tej masy krytycznej, ktãłra zapewniå aby im rozwãłj zupeå nie samodzielny. W przypadku Bydgoszczy, obok ambicji lokalnych Å rodowisk politycznych (w czä Å ci wywodzä cych siä lub zwiä zanych z AkademiÄ PedagogicznÄ ), duåźä rolä odegraå y animozje i rywalizacja miä dzy tym miastem a sä siednim Toruniem. Utworzenie Uniwersytetu Kazimierza Wielkiego nie byå o posuniä ciem koniecznym i z pewnoå ciä byå o przedwczesne, choä zapewne prestiåźowo

5 Bydgoszcz na nim zyska. ZyskajÄ teåź studenci, ktãłrzy otrzymajä dyplomy uniwersyteckie. InteresujÄ ce, Åźe parlamentarzyå ci (m.in. z Akademii Bydgoskiej jak dobrze mieä swoich parlamentarzystãłw i skuteczny lobbing!) nie skorzystali z moåźliwoå ci nowej ustawy i nie utworzyli w Bydgoszczy Uniwersytetu Pedagogicznego. Moim zdaniem, to wyglä daå oby znacznie sensowniej. Prof. StanisÅ aw Nicieja, senator RP, gå osowaå za utworzeniem UKW. - Tak duåźe miasto ma prawo mieä uniwersytet, tym bardziej, Åźe Akademia Bydgoska speå nia wszystkie formalne kryteria. ChcieliÅ my byä legalistami - mãłwi. Na pytanie, czy ma Å wiadomoå Ä, Åźe Senat UJ wydaå negatywnä opiniä na temat projektu ustawy, i podobnie Rada GÅ Ãłwna uznaå a, Åźe to przedwczesne ze wzglä du na brak wielu kierunkãłw, senator Nicieja odpowiada: - Sprawozdawcy sejmowi przekonywali nas, Åźe wszystkie wymogi sä speå nione. Odparli nawet protest prof. Tadeusza Szulca, wiceministra edukacji, ktãłry uwaåźaå, Åźe naleåźaå o siä wstrzymaä z przemianowaniem tej uczelni. Prof. Szulc, jako zwolennik integracji uczelni, jest zdania, Åźe w wyniku poå Ä czenia uczelni w Bydgoszczy powinien powstaä duåźy Uniwersytet Kujawsko-Pomorski. - ParlamentarzyÅ ci nie biorä pod uwagä opinii organãłw rzä du. Inicjatywy poselskie koå czä cych siä kadencji wprowadziå y wiele chaosu w systemie szkolnictwa wyåźszego - stwierdza. Czas na refleksjä Warto siä przyjrzeä, jak wyglä dajä nowe uniwersytety na tle innych uczelni. WezmÄ tu pod uwagä kryterium uprawnieå do nadawania stopni naukowych Å rednich uniwersytetãłw (co zdumiewajä ce: nieuwzglä dniane w rankingach szkãłå wyåźszych!). Uniwersytet MikoÅ aja Kopernika moåźe nadawaä doktoraty w 25 dyscyplinach i habilitowaä w 19 dyscyplinach. Uniwersytet Marii SkÅ odowskiej-curie doktoryzuje w 16 dyscyplinach i habilituje w 14. To znacznie wiä cej niåź UO, URz., UwB, a nawet niåź UZ. Tylko UWM, mimo må odego wieku, moåźe siä jakoå porãłwnywaä ze Å rednimi uniwersytetami z tradycjami. Warto jednak zauwaåźyä, Åźe nieco starszy Uniwersytet SzczeciÅ ski z 9 prawami doktoryzowania i 4 habilitowania wciä Åź jest pod tym wzglä dem så aby i bliåźszy må odym uniwersytetom, niåź tym z tradycjami. TakÅźe pierwszy uniwersytet przymiotnikowy - Uniwersytet Medyczny w Å odzi - mimo ograniczonego do kilku dyscyplin zakresu badaå i dydaktyki, ze swymi 10 prawami do doktoryzowania i 7 do habilitowania, znaczä co wyprzedza pozostaå e må ode uniwersytety. Wyprzedza je takåźe wiele akademii medycznych, rolniczych i politechnik. Te dane kaåźä jeszcze raz zastanowiä siä nad sensem, a przynajmniej sposobem tworzenia nowych, maå ych uniwersytetãłw. Warto, byä moåźe, zastanowiä siä, czym jest, a czym byä powinna autonomia akademicka. Warto teåź zapewniä paå stwu - w tym wypadku ministrowi edukacji - skuteczne narzä dzia realizacji polityki edukacyjnej. ZrÃłrÅ o: "Nowe uniwersytety" - Piotr KieraciÅ ski, Forum Akademickie