r. Uzasadnienie

Transkrypt

1 Uzasadnienie Projekt rozporządzenia w sprawie egzaminów z języka polskiego jako obcego stanowi wykonanie upoważnienia zawartego w art. 11i ustawy z dnia 7 października 1999 r. o języku polskim (Dz. U z 2011r. Nr 43, poz. 224, z późn. zm.). W dotychczasowym stanie prawnym egzaminy z języka polskiego jako obcego przeprowadzane były przez państwowe komisje egzaminacyjne na trzech poziomach biegłości językowej, natomiast o możliwości przystąpienia osoby zainteresowanej do egzaminu decydowała Państwowa Komisja Poświadczania Znajomości Języka Polskiego jako Obcego. Zgodnie z treścią znowelizowanej ustawy o języku polskim, egzaminy będą przeprowadzane na poziomach biegłości zgodnych z Europejskim Systemem Opisu Kształcenia Językowego przez podmioty, które uzyskają uprawnienie ministra właściwego do spraw szkolnictwa wyższego. Przystąpienie do egzaminu nie będzie uzależnione od decyzji żadnego podmiotu. Z wnioskiem o nadanie uprawnienia do organizowania egzaminów z języka polskiego jako obcego będą mogły wystąpić polskie albo zagraniczne szkoły wyższe prowadzące studia w zakresie filologii polskiej oraz polskie albo zagraniczne podmioty, które od co najmniej trzech lat prowadzą lektoraty lub zajęcia w zakresie nauczania języka polskiego lub języka polskiego jako obcego albo inne zajęcia dydaktyczne w języku polskim. Jednym z obowiązków podmiotu ubiegającego się o nadanie uprawnienia będzie wskazanie sposobu zapewnienia środków technicznych i lokalowych niezbędnych do przeprowadzenia egzaminu (w tym z uwzględnieniem potrzeb osób niepełnosprawnych). Informacja ta posłuży wydaniu przez Państwową Komisję do spraw Poświadczania Znajomości Języka Polskiego jak Obcego opinii o podmiocie. Opinia ta będzie podstawą wydania decyzji w sprawie nadania uprawnienia (decyzję będzie wydawał minister właściwy do spraw szkolnictwa wyższego). We wniosku powinny znaleźć się ponadto informacje dotyczące poziomu biegłości językowej, na którym będą przeprowadzane egzaminy oraz przewidywanej wysokości opłaty za przystąpienie do egzaminu. Podmiot ubiegający się o nadanie uprawnienia, nie będący szkołą wyższą, będzie musiał ponadto dołączyć do wniosku informacje wskazujące na spełnianie warunków dotyczących wykształcenia osób prowadzących zajęcia w tym podmiocie oraz okresie prowadzenia działalności będącej warunkiem ubiegania się o uprawnienie.

2 Osoba zainteresowana będzie mogła zgłosić chęć przystąpienia do egzaminu w wybranym podmiocie uprawnionym. Po przekazaniu opłaty za przystąpienie do egzaminu, jej dane zostaną wprowadzone przez podmiot uprawniony do elektronicznej bazy danych prowadzonej przez Państwową Komisję do spraw Poświadczania Znajomości Języka Polskiego jako Obcego (zwaną dalej Komisją). Za pośrednictwem ww. bazy Komisja uzyska natychmiastowy dostęp do danych przekazanych przez osobę zamierzającą przystąpić do egzaminu. Komisja przekaże podmiotowi uprawnionemu zestawy zadań egzaminacyjnych na podstawie danych zawartych w bazie, dopiero po przekazaniu przez ten podmiot Komisji części opłat pobranych od osób zamierzających przystąpić do egzaminu (wysokość środków przekazywanych Komisji została uregulowana w ustawie). Podmiot uprawniony obowiązany będzie do przekazania tych środków nie wcześniej niż na dwadzieścia jeden dni przed dniem egzaminu. W związku z powyższym, jeśli osoba zamierzająca przystąpić do egzaminu odstąpi od swojego zamiaru nie później niż na dwadzieścia jeden dni przed egzaminem, podmiot uprawniony będzie obowiązany do usunięcia jej danych z bazy oraz do zwrotu wpłaconych przez nią środków. Baza danych posłuży również jako narzędzie do prowadzenia statystyk w zakresie zdawalności egzaminów. Dlatego dane niepozwalające na identyfikację osób, które nie zdały egzaminu (płeć, wiek) będą przechowywane przez dłuższy okres niż dane, które tę identyfikację umożliwiają. Terminy sesji egzaminacyjnych będą określane przez Komisję, natomiast obowiązkiem podmiotu uprawnionego będzie wskazanie, przez publikację w swojej siedzibie oraz na stronie internetowej, w których sesjach planuje przeprowadzenie egzaminu. Dodatkowo w ten sam sposób powinna zostać opublikowana informacja na temat dokumentów będących podstawą poświadczenia tożsamości osób zamierzających przystąpić do egzaminu, ponieważ różnorodność porządków prawnych wielu państw nie pozwala na określenie w rozporządzeniu jednego rodzaju dokumentu. Wszystkie podmioty uprawnione będą obowiązane do zapewnienia warunków lokalowych i technicznych niezbędnych do prawidłowego przeprowadzenia egzaminów. Optymalne warunki egzaminowania mają zostać zapewnione w pomieszczeniach odpowiednio oświetlonych i odizolowanych od hałasu. Zapewnieniu ciszy służy ponadto zakaz przeprowadzania innej części egzaminu lub innego egzaminu w pomieszczeniu, w którym odbywa się jego część ustna, lub moduł wymagający użycia sprzętu przeznaczonego do odtwarzania dźwięku. Podmiot uprawniony został dodatkowo obowiązany do

3 umożliwienia przystąpienia do egzaminu osobom niepełnosprawnym przez zapewnienie dodatkowego oświetlenia (w przypadku osób słabo widzących), ułatwienie dostępu do pomieszczenia w którym przeprowadzany jest egzamin oraz do stolika, w przypadku osób mających problemy z poruszaniem się. Podmiot uprawniony został również obowiązany do zapewnienia komisjom egzaminacyjnym osobnego pomieszczenia zabezpieczonego przed dostępem osób spoza komisji. Głównym przeznaczeniem tego miejsca jest zabezpieczenie dokumentów związanych z przeprowadzanymi egzaminami przed nieuprawnionym dostępem. Zestawy zadań egzaminacyjnych będą przekazywane przez Komisję do podmiotów uprawnionych w zapieczętowanych pakietach opatrzonych opisem zawartości. Opis zamieszczony na pakiecie posłuży identyfikacji zawartości pakietu, a pieczęć będzie gwarantowała jego nienaruszalność. Opis będzie zawierał ponadto numer telefonu do członka Komisji wskazanego przez jej przewodniczącego, adres strony internetowej, na której zostaną umieszczone elektroniczne wersje zestawów zadań egzaminacyjnych (zestawów zadań do przeprowadzenia części ustnej i arkuszy egzaminacyjnych do przeprowadzenia części pisemnej egzaminu oraz nagranie służące przeprowadzeniu modułu części pisemnej egzaminu służącego sprawdzeniu umiejętności rozumienia ze słuchu), a także login i hasło do tej strony. Poza zestawami zadań egzaminacyjnych pakiet będzie zawierał rozwiązania zadań z części pisemnej egzaminu i kryteria oceny części ustnej egzaminu (dodatkowo zabezpieczone przed dostępem przez umieszczenie w opieczętowanych kopertach). Za weryfikację zgodności zawartości pakietu z jego opisem będzie odpowiadał przewodniczący komisji egzaminacyjnej, który w przypadku stwierdzenia nieprawidłowości w tym zakresie, obowiązany będzie do niezwłocznego poinformowania Komisji. Po poinformowaniu Komisji, przewodniczący komisji egzaminacyjnej sporządzi dodatkowe kopie arkuszy egzaminacyjnych służących przeprowadzeniu części pisemnej egzaminu, zestawów zadań służących przeprowadzeniu części ustnej lub nagrania służącego do przeprowadzenia modułu części pisemnej egzaminu sprawdzającego umiejętność rozumienia ze słuchu. Na czas potrzebny na sporządzenie dodatkowych kopii przewodniczący zawiesi przebieg egzaminu, co będzie skutkowało zatrzymaniem biegu czasu przeznaczonego na przeprowadzenie egzaminu. W przypadku podmiotów uprawnionych działających za granicą Komisja będzie mogła przekazać zestawy zadań egzaminacyjnych we współpracy z placówką dyplomatyczną. Rodzaj współpracy i sposób przekazania zestawów Komisja będzie mogła uzgodnień z odpowiednią placówką, co przyczyni się do sprawnego przekazania zestawów.

4 Prawidłowy przebieg egzaminu zapewniony będzie przez komisję egzaminacyjną pracującą pod kierownictwem przewodniczącego. Do jego zadań należeć będzie: wskazanie planowanego przebiegu egzaminu oraz poinformowanie o sankcji w postaci przerwania i unieważnienia egzaminu zdającemu w przypadku niezastosowania się do zakazu wnoszenia do pomieszczenia, w którym przeprowadzany będzie egzamin urządzeń służących do przekazu, odbioru lub rejestracji informacji i materiałów pomocniczych, komunikowania się z innymi zdającymi lub zakłócania przebiegu egzaminu. Przewodniczący będzie ponadto uprawniony do przerwania lub zawieszenia egzaminu wobec wszystkich zdających w przypadku wystąpienia okoliczności, które mogą mieć wpływ na prawidłowe przeprowadzenie egzaminu (zachowanie członków komisji egzaminacyjnej, inne nieprzewidziane zdarzenie). Zawieszenie egzaminu wobec wszystkich zdających nie ma charakteru sankcji, ma na celu zapewnienie rzetelności egzaminu, dlatego przewodniczący będzie mógł wznowić zawieszony egzamin po stwierdzeniu, że jego prawidłowe przeprowadzenie nie jest już zagrożone. Jeżeli nie będzie możliwości dalszego prowadzenia egzaminu przewodniczący zdecyduje o jego przerwaniu. Rzetelność egzaminu zapewniona zostanie również przez wprowadzenie, zakazu komentowania zadań egzaminacyjnych oraz udzielania wyjaśnień dotyczących zadań egzaminacyjnych skierowanego do komisji egzaminacyjnej. Zakaz ten nie odnosi się do wyjaśniania wątpliwości natury technicznej (np. sposobu zaznaczenia prawidłowej odpowiedzi). Dla zapewnienia jednakowego standardu egzaminowania uregulowane zostaną szczegóły związane z przebiegiem egzaminu dotyczące: czasu trwania poszczególnych modułów części pisemnej oraz części ustnej; przeznaczenia poszczególnych modułów i części; sposobu rozpoczęcia oraz zakończenia danego modułu lub części oraz ich przeprowadzenia. Rozporządzenie określi również sposób dokonania oceny prac egzaminacyjnych. Załącznikiem do projektu rozporządzenia są ponadto standardy wymagań odnoszących się do poszczególnych poziomów biegłości językowej w zakresie znajomości języka polskiego jako obcego, które w sposób szczegółowy opisują umiejętności, którymi powinna posługiwać się osoba znająca język polski na określonym poziomie. Warunkiem zdania egzaminu będzie uzyskanie co najmniej 60% punktów z każdego z modułów części pisemnej egzaminu oraz z części ustnej egzaminu. Wynik z każdego modułu oraz z części ustnej będzie przedstawiony w formie procentowej i umieszczony w suplemencie do certyfikatu. Wynikiem całego egzaminu będzie, wyrażony w formie procentowej, stosunek wszystkich uzyskanych punktów do punktów możliwych do uzyskania

5 na egzaminie. Wyniki egzaminu nie będą podawane do publicznej wiadomości, każdy zdający otrzyma osobne pisemne powiadomienie dotyczące jego wyniku. Forma pisemna wymagana jest ze względu na jej wartość dowodową w przypadku zwrócenia się zdającego do Komisji z wnioskiem o ponowne sprawdzenie części pisemnej egzaminu. Projekt rozporządzenia wskazuje katalog elementów, które powinny stanowić treść sporządzonego przez komisję egzaminacyjną protokołu z przeprowadzonego egzaminu. Protokół ten wraz z pracami egzaminacyjnymi przekazywany będzie podmiotowi uprawnionemu, który przekaże ww. dokumenty Komisji. Dodatkowo, do protokołu będą załączane inne dokumenty związane z przeprowadzonym egzaminem (np. niewykorzystane arkusze egzaminacyjne). Ze względu na podstawę, z której wynika prawo do uzyskania certyfikatu, wskazane zostaną dwa sposoby jego przekazania. Certyfikaty przeznaczone dla osób, które zdały egzamin zostaną przekazane przez Komisję podmiotom uprawnionym, które dostarczą je osobom zainteresowanym. Dostarczenie certyfikatów w ten sposób, w wielu przypadkach będzie sprawniejsze niż ich przekazywanie każdemu z adresatów osobno (za pośrednictwem poczty czy kuriera). W przypadku osób zwolnionych z konieczności zdawania egzaminu certyfikaty zostaną przekazane adresatom bezpośrednio przez Komisję, ponieważ nie występuje tu podmiot uprawniony zaangażowany w uzyskanie przez zainteresowanego certyfikatu. Poziom biegłości językowej osób zwolnionych z egzaminu zostanie wskazany w rozporządzeniu w skali, którą posłużono się w standardach wymagań odnoszących się do poszczególnych poziomów biegłości językowej w zakresie znajomości języka polskiego jako obcego, stanowiących załącznik do projektu rozporządzenia Punktem wyjścia będzie rodzaj wykształcenia uzyskanego przez osobę zwolnioną z egzaminu. Podobnie, bez pośrednictwa podmiotu uprawnionego, Komisja przekaże certyfikat wydany w wyniku ponownego sprawdzenia części pisemnej egzaminu dokonanego na wniosek osoby kwestionującej wynik swojego egzaminu. Rozporządzenie określi wzór certyfikatu oraz wzory suplementu. Suplement będzie zawierał wskazanie wyniku egzaminu oraz wyniku każdego z modułów oraz części ustnej.