PROGRAM OCHRONY ŚRODOWISKA DLA GMINY I MIASTA CZERWIONKA - LESZCZYNY AKTUALIZACJA

Transkrypt

1 . PROGRAM OCHRONY ŚRODOWISKA DLA GMINY I MIASTA CZERWIONKA - LESZCZYNY AKTUALIZACJA ZLECENIODAWCA: URZĄD GMINY I MIASTA CZERWIONKA - LESZCZYNY ul. Parkwa 9, Czerwinka-Leszczyny tel.: (32) , fax: (32) sekretariat@czerwinka-leszczyny.cm.pl, ZLECENIOBIORCA: EKO TEAM KONSULTING, ul. Gleszwska 16/125, Bielsk-Biała tel./fax: (0-33) , km mail: biur@ek-team.cm.pl, CZERWIONKA LESZCZYNY PAśDZIERNIK, 2008

2 OPRACOWAŁ: Agnieszka Chylak, Andrzej Blarwski, Janna Dzikń, Tmasz Giza, Pitr Kukla Osby i instytucje współpracujące przy pracwaniu niniejszeg dkumentu: 1. Cecylia Grzybek, Katarzyna Pyszny Urząd Gminy i Miasta Czerwinka - Leszczyny, 2. Anna Kuśka Ciba- Starstw Pwiatwe w Rybniku, Kierwnik Referatu Ochrny śrdwiska, 3. Kkswnia "Dębieńsk", 4. Przedsiębirstw Energetyczne Megawat Sp. z.. Zakład Z-1 Elektrciepłwnia "Dębieńsk", 5. PEC Jastrzębie Zdrój, Ciepłwnia Rejnwa w Leszczynach, 6. Górnśląski Operatr Systemu Dystrybucyjneg Sp. z.., Rzdzielnia Gazu w Knurwie, 7. Kpalnia Węgla Kamienneg. Kmpania Węglwa SA, 8. Andrzej Nwak PWIK Czerwinka Leszczyny, 9. Vatenfall Sales Pland. Sp. z.., 10. Przedsiębirstw Wdciągów i Kanalizacji w Czerwince Leszczyny. Zdjęcia na kładce: 2

3 Spis treści 1 WSTĘP PODSTAWA OPRACOWANIA METODOLOGIA OPRACOWANIA, ZAWARTOŚĆ DOKUMENTU I JEGO PODSTAWY PRAWNE UWARUNKOWANIE ZEWNĘTRZNE POLITYKA EKOLOGICZNA PAŃSTWA STRATEGIA ROZWOJU WOJEWÓDZTWA ŚLĄSKIEGO NA LATA PROGRAM OCHRONY ŚRODOWISKA WOJEWÓDZTWA ŚLĄSKIEGO DO ROKU 2004 ORAZ CELE DŁUGOTERMINOWE DO ROKU STRATEGIA TRWAŁEGO I ZRÓWNOWAŻONEGO ROZWOJU POWIATU RYBNICKIEGO ZIEMSKIEGO DO ROKU PROGRAM OCHRONY ŚRODOWISKA DLA POWIATU RYBNICKIEGO STRATEGIA ROZWOJU GMINY I MIASTA CZERWIONKA LESZCZYNY NA LATA OGÓLNA CHARAKTERYSTYKA GMINY I MIASTA CZERWIONKA -LESZCZYNY POŁOŻENIE UKSZTAŁTOWANIE TERENU I BUDOWA GEOLOGICZNA KLIMAT OTOCZENIE SPOŁECZNO GOSPODARCZE TURYSTYKA I REKREACJA WSPÓŁPRACA TRANSGRANICZNA OCHRONA DZIEDZICTWA PRZYRODNICZEGO OCHRONA PRZYRODY I KRAJOBRAZU CHARAKTERYSTYKA I OCENA STANU AKTUALNEGO IDENTYFIKACJA POTRZEB CELE I ZADANIA ŚRODOWISKOWE DO ROKU 2012 I DO ROKU HARMONOGRAM ZADAŃ W ZAKRESIE OCHRONY PRZYRODY I KRAJOBRAZU WNIOSKI OCHRONA I ZRÓWNOWAŻONY ROZWÓJ LASÓW CHARAKTERYSTYKA I OCENA STANU AKTUALNEGO IDENTYFIKACJA POTRZEB CELE I ZADANIA ŚRODOWISKOWE DO ROKU 2012 I DO ROKU HARMONOGRAM ZADAŃ W ZAKRESIE OCHRONY I ZRÓWNOWAŻONEGO ROZWOJU LASÓW WNIOSKI OCHRONA POWIERZCHNI ZIEMI CHARAKTERYSTYKA I OCENA STANU AKTUALNEGO IDENTYFIKACJA POTRZEB CELE I ZADANIA ŚRODOWISKOWE DO ROKU 2012 I DO ROKU HARMONOGRAM ZADAŃ W ZAKRESIE OCHRONY POWIERZCHNI ZIEMI WNIOSKI OCHRONA ZASOBÓW KOPALIN CHARAKTERYSTYKA I OCENA STANU AKTUALNEGO IDENTYFIKACJA POTRZEB CELE I ZADANIA ŚRODOWISKOWE DO ROKU 2012 I DO ROKU HARMONOGRAM ZADAŃ W ZAKRESIE OCHRONĄ ZASOBÓW KOPALIN WNIOSKI BIOTECHNOLOGIE I ORGANIZMY GENETYCZNIE ZMODYFIKOWANE PODSUMOWANIE ZRÓWNOWAŻONE WYKORZYSTANIE MATERIAŁÓW, WODY I ENERGII MATERIAŁOCHŁONNOŚĆ, WODOCHŁONNOŚĆ, ENERGOCHŁONNOŚĆ I ODPADOWOŚĆ PRODUKCJI WYKORZYSTANIE ENERGII ZE ŹRÓDEŁ ODNAWIALNYCH PODSUMOWANIE KSZTAŁTOWANIE ZASOBÓW WODNYCH ORAZ OCHRONA PRZED POWODZIĄ I SKUTKAMI SUSZY OCHRONA PRZED POWODZIĄ OCHRONA PRZED SUSZĄ DALSZA POPRAWA JAKOŚCI ŚRODOWISKA I BEZPIECZEŃSTWA EKOLOGICZNEGO NA OBSZARZE GMINY I MIASTA CZERWIONKA LESZCZYNY GOSPODARKA WODNO ŚCIEKOWA CHARAKTERYSTYKA I OCENA STANU AKTUALNEGO ZANIECZYSZCZENIE POWIETRZA CHARAKTERYSTYKA I OCENA STANU AKTUALNEGO SYSTEM GAZOWNICZY SYSTEM ELEKTROENERGETYCZNY SYSTEM CIEPŁOWNICZY BILANS ZAPOTRZEBOWANIA NA ENERGIĘ W SEKTORZE MIESZKALNICTWA

4 BILANS EMISJI PYŁOWEJ I GAZOWEJ W GMINIE CZERWIONKA-LESZCZYNY IDENTYFIKACJA POTRZEB CELE I ZADANIA ŚRODOWISKOWE DO ROKU 2012 I DO ROKU HARMONOGRAM ZADAŃ W ZAKRESIE OCHRONY POWIETRZA WNIOSKI GOSPODAROWANIE ODPADAMI CHARAKTERYSTYKA I OCENA STANU AKTUALNEGO IDENTYFIKACJA POTRZEB CELE I ZADANIA ŚRODOWISKOWE DO ROKU 2012 I DO ROKU HARMONOGRAM ZADAŃ W ZAKRESIE GOSPODAROWANIA ODPADAMI WNIOSKI POWAŻNE AWARIE BEZPIECZEŃSTWO CHEMICZNE CELE I ZADANIA ŚRODOWISKOWE DO ROKU 2012 I DO ROKU HARMONOGRAM ZADAŃ A ZAKRESIE POWAŻNYCH AWARII WNIOSKI ODDZIAŁYWANIE HAŁASU CHARAKTERYSTYKA I OCENA STANU AKTUALNEGO IDENTYFIKACJA POTRZEB CELE I ZADANIA ŚRODOWISKOWE DO ROKU 2012 I DO ROKU HARMONOGRAM ZADAŃ W ZAKRESIE OCHRONY PRZED HAŁASEM WNIOSKI ODDZIAŁYWANIE PÓL ELEKTROMAGNETYCZNYCH CHARAKTERYSTYKA I OCENA STANU AKTUALNEGO IDENTYFIKACJA POTRZEB CELE I ZADANIA ŚRODOWISKOWE DO ROKU 2012 I DO ROKU HARMONOGRAM ZADAŃ W ZAKRESIE OCHRONY PRZEZ PROMIENIOWANIEM ELEKTROMAGNETYCZNYM WNIOSKI ANALIZA FINANSOWA NAKŁADY NA REALIZACJĘ ZADAŃ PROPONOWANY MONTAŻ FINANSOWY DLA ZADAŃ WŁASNYCH OCENA MOŻLIWOŚCI BUDŻETOWY WDROŻENIA ZADAŃ WŁASNYCH PROGRAMU OCHRONY ŚRODOWISKA NARZĘDZIE I INSTRUMENTY REALIZACYJNE PROGRAMU MECHANIZMY PRAWNE PRAWO OCHRONY ŚRODOWISKA I INNE AKTY NIEZBĘDNE DO REALIZACJI PROGRAMU OCHRONY ŚRODOWISKA DOSTĘP DO INFORMACJI, EDUKACJA EKOLOGICZNA, UDZIAŁ SPOŁECZEŃSTWA POTENCJALNE ŹRÓDŁA FINANSOWANIA PRZEDSIĘWZIĘĆ INWESTYCYJNYCH I POZAINWESTYCYJNYCH MONITORING I KONTROLA REALIZACJI PRZEDSIĘWZIĘĆ ZAPISANYCH W PROGRAMIE OCHRONY ŚRODOWISKA DLA GMINY I MIASTA CZERWIONKA - LESZCZYNY MONITORING ŚRODOWISKA OCHRONA PRZYRODY I BIORÓŻNORODNOŚCI OCHRONA POWIERZCHNI ZIEMI OCHRONA POWIETRZA OCHRONA WÓD GOSPODAROWANIE ODPADAMI SYSTEM ZARZĄDZANIA ŚRODOWISKOWEGO SYSTEM EMAS REMAS SYSTEM ZARZĄDZANIA ŚRODOWISKOWEGO NA OBSZARZE GMINY I MIASTA CZERWIONKA LESZCZYNY Spis rysunków RYSUNEK 1 LOKALIZACJA GMINY I MIASTA CZERWIONKA LESZCZYNY I POZOSTAŁYCH GMIN POWIATU RYBNICKIEGO NA TLE REGIONU RYSUNEK 2 UKŁAD KOMUNIKACYJNY NA TERENIE GMINY I MIASTA CZERWIONKA LESZCZYNY RYSUNEK 3 LICZBA MIESZKAŃCÓW GMINY I MIASTA CZERWIONKA - LESZCZYNY RYSUNEK 4 ILOŚĆ URODZEŃ, ZGONÓW I PRZYROST NATURALNY NA TERENIE GMINY I MIASTA CZERWIONKA - LESZCZYNY W LATACH RYSUNEK 5 SALDO MIGRACJI NA OBSZARZE GMINY I MIASTA CZERWIONKA - LESZCZYNY NA PRZESTRZENI LAT RYSUNEK 6 ZMIANY W ILOŚCI PODMIOTÓW GOSPODARCZYCH NA TERENIE GMINY I MIASTA CZERWIONKA - LESZCZYNY

5 RYSUNEK 7 STRUKTURA DZIAŁALNOŚCI GOSPODARCZYCH ZAREJESTROWANYCH NA OBSZARZE GMINY I MIASTA CZERWIONKA LESZCZYNY RYSUNEK 8 PRZEBIEG SZLAKÓW TURYSTYCZNYCH PRZEZ GMINĘ I MIASTO CZERWIONKA LESZCZYNY RYSUNEK 9 PRZEBIEG TRAS ROWEROWYCH PRZEZ GMINĘ I MIASTO CZERWIONKA LESZCZYNY RYSUNEK 10 STRUKTURA WIELKOŚCIOWA I ILOŚCIOWA GOSPODARSTW ROLNYCH RYSUNEK 11 ODCZYN GLEB NA TERENIE GMINY I MIASTA CZERWIONKA - LESZCZYNY RYSUNEK 12 MAPA ZASIĘGU DZIAŁANIA RZGW W GLIWICACH RYSUNEK 13 MAPA HYDROGRAFICZNA GMINY I MIASTA CZERWIONKA-LESZCZYNY RYSUNEK 14 LOKALIZACJA PUNKTÓW MONITORINGU WÓD POWIERZCHNIOWYCH W WOJEWÓDZTWIE ŚLĄSKIM RYSUNEK 15 LOKALIZACJA GŁÓWNYCH ZBIORNIKÓW WÓD PODZIEMNYCH I PUNKTÓW BADAWCZYCH MONITORINGU WÓD PODZIEMNYCH W WOJEWÓDZTWIE ŚLĄSKIM RYSUNEK 16 SCHEMAT SIECI KANALIZACJI NA TERENIE LESZCZYN RYSUNEK 17 SCHEMAT SIECI KANALIZACJI NA TERENIE CZERWIONKI RYSUNEK 18 MAPA DYSPERSJI DLA DWUTLENKU SIARKI RYSUNEK 19 MAPA DYSPERSJI DLA PYŁU PM RYSUNEK 20 MAPA DYSPERSJI DLA TLENKÓW AZOTU RYSUNEK 21 MAPA DYSPERSJI DLA BENZENU RYSUNEK 22 ZESTAWIENIE DLA MIESZKAŃ NA TERENIE GMINY CZERWIONKA-LESZCZYNY POD WZGLĘDEM OKRESU ICH POWSTANIA (STAN NA KONIEC 2007 ROKU) RYSUNEK 23 STRUKTURA ZUŻYCIA PALIW NA CELE GRZEWCZE W SEKTORZE MIESZKALNICTWA ŁĄCZNE ZUŻYCIE WG DANYCH ZA 2007 SZACOWANE NA 698 TJ RYSUNEK 24 ZMIANY W STRUKTURZE SPOSOBU OGRZEWANIA ZASOBÓW MIESZKANIOWYCH NA TERENIE GMINY PO REALIZACJI PROJEKTU ZWIĄZANEGO Z LIKWIDACJĄ OGRZEWANIA PIECOWEGO W DZIELNICY LESZCZYNY RYSUNEK 25 SZACUNKOWA EMISJA WĘGLOWODORÓW DO ATMOSFERY ZE ŚRODKÓW TRANSPORTU NA TERENIE GMINY CZERWIONKA- LESZCZYNY W 2007 ROKU RYSUNEK 26 ROZMIESZCZENIE ŹRÓDEŁ EMISJI ZANIECZYSZCZEŃ O ZNACZĄCYM ODDZIAŁYWANIU NA ŚRODOWISKO W POBLIŻU CZERWONKI-LESZCZYNY WRAZ Z RÓŻĄ WIATRÓW WYSTĘPUJĄCYCH NA ROZPATRYWANYM TERENIE RYSUNEK 27 ŚREDNIE MIESIĘCZNE STĘŻENIA SO 2 ZMIERZONE NA STACJI POMIAROWEJ W RYBNIKU W LATACH (WG DANYCH UDOSTĘPNIONYCH PRZEZ WIOŚ KATOWICE) RYSUNEK 28 ŚREDNIE MIESIĘCZNE STĘŻENIA PYŁU PM10 ZMIERZONE NA STACJI POMIAROWEJ W RYBNIKU W LATACH (WG DANYCH UDOSTĘPNIONYCH PRZEZ WIOŚ KATOWICE) RYSUNEK 29 UKŁAD SIECI KOLEJOWYCH W OBSZARZE GMINY I MIASTA CZERWIONKA LESZCZYNY RYSUNEK 30 PLAN SIECI 220 KV I 110 KV NA OBSZARZE GMINY I MIASTA CZERWIONKA - LESZCZYNY Spis tabel TABELA 1 STRUKTURA ROZMIESZCZENIA LUDNOŚCI NA OBSZARZE GMINY I MIASTA CZERWIONKA - LESZCZYNY TABELA 2 STRUKTURA ILOŚCI OSÓB BEZROBOTNYCH W LATACH TABELA 3 LICZBA BEZROBOTNYCH W GMINIE I MIEŚCIE CZERWIONKA - LESZCZYNY W LATACH WEDŁUG POZIOMU WYKSZTAŁCENIA WEDŁUG STANU NA DZIEŃ 31 GRUDNIA DANEGO ROKU TABELA 4 POMNIKI PRZYRODY NA TERENIE GMINY I MIASTA CZERWIONKA - LESZCZYNY TABELA 5 PROPONOWANE FORMY OCHRONY PRZYRODY NA TERENIE GMINY I MIASTA CZERWIONKA - LESZCZYNY TABELA 6 UŻYTKOWANIE TERENU W GMINIE I MIEŚCIE CZERWIONKA - LESZCZYNY TABELA 7 OCENA JAKOŚCI WÓD POWIERZCHNIOWYCH W PUNKTACH MONITORINGU DIAGNOSTYCZNEGO I OPERACYJNEGO W 2007 ROKU TABELA 8 OCENA JAKOŚCI WÓD PODZIEMNYCH W PUNKCIE MONITORINGU DIAGNOSTYCZNEGO NR 1705/K W 2006 I 2007 ROKU* 60 TABELA 9 WYNIKI BADAŃ WODY SUROWEJ, W ZAKRESIE FIZYKO-CHEMICZNYM I BAKTERIOLOGICZNYM, Z UJĘCIA WODY W PALOWICACH TABELA 10 WYNIKI BADAŃ WODY UZDATNIONEJ, W ZAKRESIE FIZYKO-CHEMICZNYM I BAKTERIOLOGICZNYM, Z UJĘCIA WODY W PALOWICACH TABELA 11 WYNIKI BADAŃ WODY SUROWEJ I UZDATNIONEJ, W ZAKRESIE FIZYKO-CHEMICZNYM, Z UJĘCIA WODY W BEŁKU Z DNIA R TABELA 12 CHARAKTERYSTYKA SIECI WODOCIĄGOWEJ PWIK SP. Z O.O. W CZERWIONCE-LESZCZYNACH TABELA 13 STRUKTURA ZUŻYCIA WODY W GMINIE I MIEŚCIE CZERWIONKA-LESZCZYNY W OKRESIE OD 2004 ROKU DO 2007 ROKU. 64 TABELA 14 CHARAKTERYSTYKA SIECI KANALIZACYJNEJ PWIK SP. Z O.O. CZERWIONKA LESZCZYNY TABELA 15 CHARAKTERYSTYKA PRZEPOMPOWNI ŚCIEKÓW PWIK SP. Z O.O. CZERWIONKA LESZCZYNY TABELA 16 CZYNNIKI METEOROLOGICZNE WPŁYWAJĄCE NA STAN ZANIECZYSZCZENIA ATMOSFERY

6 TABELA 17 KLASY STREF I WYMAGANE DZIAŁANIA W ZALEŻNOŚCI OD POZIOMÓW STĘŻEŃ ZANIECZYSZCZENIA, UZYSKANYCH W ROCZNEJ OCENIE JAKOŚCI POWIETRZA, DLA PRZYPADKÓW GDY OKREŚLONY JEST MARGINES TOLERANCJI TABELA 18 KLASY STREF I WYMAGANE DZIAŁANIA W ZALEŻNOŚCI OD POZIOMÓW STĘŻEŃ ZANIECZYSZCZENIA, UZYSKANYCH W ROCZNEJ OCENIE JAKOŚCI POWIETRZA, DLA PRZYPADKÓW GDY MARGINES TOLERANCJI NIE JEST OKREŚLONY TABELA 19 ZESTAWIENIE DANYCH DOTYCZĄCYCH INFRASTRUKTURY GAZOWNICZEJ, ILOŚCI ODBIORCÓW I ZUŻYCIA GAZU ZIEMNEGO W GMINIE CZERWIONKA-LESZCZYNY* TABELA 20 SZACUNKOWA EMISJA ZANIECZYSZCZEŃ POWIETRZA ATMOSFERYCZNEGO W GMINIE CZERWIONKA-LESZCZYNY W 2007 ROKU W SEKTORZE MIESZKALNICTWA (EMISJA NISKA) TABELA 21 SZACUNKOWA EMISJA SUBSTANCJI SZKODLIWYCH DO ATMOSFERY ZE ŚRODKÓW TRANSPORTU NA TERENIE GMINY CZERWIONKA-LESZCZYNY W 2007 ROKU TABELA 22 WIELKOŚĆ EMISJI WYNIKAJĄCEJ Z DZIAŁALNOŚCI ZAKŁADÓW ENERGETYCZNYCH I KOKSOWNI DĘBIEŃSKO NA TERENIE GMINY W ROKU 2007(WG DANYCH PRZEDSTAWIONYCH PRZEZ PRZEDSIĘBIORSTWA) TABELA 23 DOSTĘPNE DANE NA TEMAT EMISJI ZANIECZYSZCZEŃ W 2007 ROKU ZE ŹRÓDEŁ SPALAJĄCYCH PALIWO W CELACH ENERGETYCZNYCH POŁOŻONYCH W POBLIŻU GMINY CZERWIONKA-LESZCZYNY TABELA 24 ROCZNA EMISJA ZANIECZYSZCZEŃ DO ATMOSFERY Z WYBRANYCH ZAKŁADÓW PRZEMYSŁOWYCH, SZACUNKOWE: NISKA EMISJA ORAZ EMISJA ZE ŚRODKÓW TRANSPORTU NA TERENIE GMINY CZERWIONKA-LESZCZYNY W 2007 ROKU TABELA 25 ZESTAWIENIE ILOŚCI ZEBRANYCH ODPADÓW KOMUNALNYCH [MG/ROK] NA TERENIE GMINY I MIASTA CZERWIONKA LESZCZYNY W OKRESIE (I KWARTAŁ) ROK TABELA 26 ILOŚĆ ZEBRANYCH SELEKTYWNIE ODPADÓW W LATACH (I KWARTAŁ) TABELA 27 ZESTAWIENIE ILOŚCI ODPADÓW KOMUNALNYCH [MG/ROK] ZEBRANYCH SELEKTYWNIE NA TERENIE GMINY I MIASTA CZERWIONKA - LESZCZYNY W OKRESIE (I KWARTAŁ) ROK TABELA 28 WYKAZ URZĄDZEŃ W KTÓRYCH ZACHODZI PODEJRZENIE WYSTĘPOWANIA PCB TABELA 29 LICZBA LUDNOŚCI GMINY I MIASTA CZERWIONKA LESZCZYNY W OKRESIE PERSPEKTYWICZNYM ORAZ W OPARCIU O ZMIANY WSKAŹNIKÓW PROGNOZOWANA ILOŚĆ ODPADÓW TABELA 30 DOPUSZCZALNE POZIOMY HAŁASU W ŚRODOWISKU POWODOWANEGO PRZEZ POSZCZEGÓLNE GRUPY ŹRÓDEŁ, Z WYŁĄCZENIEM HAŁASU POWODOWANEGO PRZEZ STARTY, LĄDOWANIA I PRZELOTY STATKÓW POWIETRZNYCH ORAZ LINIE ELEKTROENERGETYCZNE, WYRAŻONE WSKAŹNIKAMI L AEQD I L AEQN, KTÓRE TO WSKAŹNIKI MAJĄ ZASTOSOWANIE DO USTALANIA I KONTROLI WARUNKÓW KORZYSTANIA ZE ŚRODOWISKA, W ODNIESIENIU DO JEDNEJ DOBY TABELA 31 DOPUSZCZALNE POZIOMY HAŁASU W ŚRODOWISKU POWODOWANEGO PRZEZ POSZCZEGÓLNE GRUPY ŹRÓDEŁ, Z WYŁĄCZENIEM HAŁASU POWODOWANEGO PRZEZ STARTY, LĄDOWANIA I PRZELOTY STATKÓW POWIETRZNYCH ORAZ LINIE ELEKTROENERGETYCZNE, WYRAŻONE WSKAŹNIKAMI L AEQD I L AEQN, KTÓRE TO WSKAŹNIKI MAJĄ ZASTOSOWANIE DO PROWADZENIA DŁUGOOKRESOWEJ POLITYKI W ZAKRESIE OCHRONY PRZED HAŁASEM TABELA 32 NAKŁADY FINANSOWE NA REALIZACJĘ ZADAŃ OKREŚLONYCH W PROGRAMIE TABELA 33 PLAN WYDATKÓW INWESTYCYJNYCH I POZAINWESTYCYJNYCH W ZAKRESIE ZADAŃ WŁASNYCH TABELA 34 STRUKTURA WYDATKÓW INWESTYCYJNYCH I POZAINWESTYCYJNYCH W ZAKRESIE ZADAŃ WŁASNYCH TABELA 35 PROPONOWANE ŹRÓDŁA FINANSOWANIA ZADAŃ WŁASNYCH OKREŚLONYCH W PROGRAMIE TABELA 36 STRUKTURA ŹRÓDEŁ FINANSOWANIA ZADAŃ WŁASNYCH TABELA 37 OCENA ZDOLNOŚCI FINANSOWEJ GMINY CZERWIONKA-LESZCZYNY

7 1 Wstęp 1.1 Pdstawa pracwania Pdstawą pracwania jest umwa zawarta w dniu 2 czerwca 2008 rku między Ek Team Knsulting z Bielska Białej, a Gminą i Miastem Czerwinka - Leszczyny na wyknanie pracy pt.: Aktualizacja Prgramu Ochrny Śrdwiska dla Gminy i Miasta Czerwinka - Leszczyny". Prgram pwstał równieŝ w parciu dane pchdzące z licznych źródeł są t przede wszystkim: 1. Opracwania udstępnine przez Gminę, a w szczególnści: Prgram Ochrny Śrdwiska Gminy i Miasta Czerwinka - Leszczyny na lata , Sprawzdanie z Prgramu Ochrny Śrdwiska za kres październik grudzień 2005 z luteg 2006 rku, Sprawzdanie z Prgramu Ochrny Śrdwiska Gminy i Miasta Czerwinka-Leszczyny za lata z luteg 2008 rku, Lkalny Prgram Rewitalizacji dla Miasta Czerwinka-Leszczyny, Plan Rzwju Lkalneg Gminy i Miasta Czerwinka Leszczyny, Strategia Rzwju Gminy i Miasta Czerwinka Leszczyny na lata , Strategia Rzwiązywania Prblemów Spłecznych w Gminie i Mieście Czerwinka-Leszczyny na lata , Plan gspdarki dpadami dla Gminy i Miasta Czerwinka-Leszczyny, Prgram graniczenia niskiej emisji dla Gminy i Miasta Czerwinka-Leszczyny, Wielletni prgram inwestycyjny Gminy i Miasta Czerwinka-Leszczyny na lata , Wielletni Prgram Inwestycyjny Gminy i Miasta Czerwinka Leszczyny na lata , Wielletni Prgram Inwestycyjny Gminy i Miasta Czerwinka Leszczyny na lata , Raprt z wyknania Prgramu Ochrny Śrdwiska dla Pwiatu Rybnickieg w latach 2006 i 2007, Raprt z wyknania Prgramu Ochrny Śrdwiska dla Pwiatu Rybnickieg w latach 2004 i 2005, 2. Dane zebrane przez zespół autrów Prgramu, 3. Opracwania i raprty takich instytucji jak m.in.: Ministerstw Ochrny Śrdwiska, Śląski Wjewódzki Inspektrat Ochrny Śrdwiska, 4. Materiały knferencyjne, 5. Literatura specjalistyczna. 1.2 Metdlgia pracwania, zawartść dkumentu i jeg pdstawy prawne Prgram Ochrny Śrdwiska dla Gminy i Miasta Czerwinka - Leszczyny zstał pracwany zgdnie z zapisami ustawwymi Praw Ochrny Śrdwiska z dnia (Dz. U. Nr 62, pz. 627 z późn. zm.) jak narzędzie prwadzenia plityki eklgicznej w Gminie. Realizacja prgramu pwinna dprwadzić d pprawy stanu śrdwiska naturalneg, raz zapewnić skuteczne mechanizmy chrniące śrdwisk przed degradacją, a takŝe stwrzyć warunki dla wdrŝenia wymagań prawa. Prgram Ochrny Śrdwiska dla Gminy i Miasta Czerwinka - Leszczyny sprządzny zstał w 2004 rku przez firmę Beskidzki Fundusz Ekrzwju S.A. z Bielska Białej we współpracy z Gminą i Miastem Czerwinka - Leszczyny i przyjęty dnia 24 października 2003 rku Uchwałą Rady Miejskiej Czerwinka - Leszczyny (Uchwała nr. XIII/89/2003 Rady Miejskiej w Czerwince-Leszczynach w sprawie przyjęcia Prgramu Ochrny Śrdwiska Gminy i Miasta Czerwinka-Leszczyny), jak realizacja ustawy z dnia 27 kwietnia 2001 r. Praw Ochrny Śrdwiska (Dz. U. nr 62, pz. 627, z późniejszymi zmianami), która w rzdziale III Plityka eklgiczna raz Prgramy Ochrny Śrdwiska art. 17 wprwadza bwiązek pracwania prgramów chrny śrdwiska na szczeblu krajwym, wjewódzkim, pwiatwym i gminnym. 7

8 Ustawa Praw chrny śrdwiska nie kreśla sztywnych ram prgramu chrny śrdwiska, zwraca jednak uwagę (art. 17 pkt. 1), by uwzględniał n pewne elementy kreślne w art. 14 wynikające z plityki eklgicznej państwa: cele eklgiczne; prirytety eklgiczne; pzimy celów długterminwych; rdzaj i harmngram działań preklgicznych; śrdki niezbędne d siągnięcia celów, w tym mechanizmy prawn eknmiczne i śrdki finanswe. Szczegółwy zakres, spsób raz frma sprządzania Prgramu Ochrny Śrdwiska (POŚ) jest zgdna z przyjętymi 21 grudnia 2002 rku przez Ministerstw Śrdwiska Wytycznymi d sprządzania prgramów chrny śrdwiska na szczeblu reginalnym i lkalnym. Wytyczne mają charakter ramwy i mgą być wykrzystane, jak materiał pmcniczy przy sprządzaniu prgramów chrny śrdwiska. Dkument ten pdkreśla, Ŝe struktura wjewódzkich pwiatwych i gminnych prgramów chrny śrdwiska pwinna nawiązywać d struktury Plityki eklgicznej państwa. Aktualizacja Prgramu Ochrny Śrdwiska dla Gminy i Miasta Czerwinka - Leszczyny pracwana zstała z uwzględnieniem układu strukturalneg Wytycznych... i zawiera między innymi elementy takie jak: racjnalne uŝytkwanie zasbów naturalnych, pprawa jakści śrdwiska, narzędzia i instrumenty realizacji prgramu, harmngram realizacji i nakłady na realizację prgramu, kntrla realizacji prgramu. Niniejsza aktualizacja Prgramu Ochrny Śrdwiska zstała pracwana ze względu na t, iŝ mija ustawwy termin wyknania aktualizacji raz ze względu na wprwadzne zmiany w prawdawstwie. Nawiązując d układu i zawartści Prjektu Plityki eklgicznej Państwa na lata z uwzględnieniem perspektywy na lata niniejsze pracwanie zawierał będzie takie elementy jak: OCHRONA DZIEDZICTWA PRZYRODNICZEGO Ochrna przyrdy i krajbrazu Ochrna i zrównwaŝny rzwój lasów Ochrna pwierzchni ziemi Ochrna zasbów kpalin i wód pdziemnych Bitechnlgie i rganizmy genetycznie zmdyfikwane ZRÓWNOWAśONE WYKORZYSTANIE MATERIAŁÓW, WODY I ENERGII Materiałchłnnść, wdchłnnść, energchłnnść i dpadwść prdukcji Wykrzystanie energii ze źródeł dnawialnych Kształtwanie zasbów wdnych raz chrna przed pwdzią i skutkami suszy ŚRODOWISKO I ZDROWIE. DALSZA POPRAWA, JAKOŚCI ŚRODOWISKA I BEZPIECZEŃSTWA EKOLOGICZNEGO Jakść wód Zanieczyszczenie pwietrza Gspdarka dpadami Substancje chemiczne w śrdwisku PwaŜne awarie przemysłwe Oddziaływanie hałasu Oddziaływanie pól elektrmagnetycznych 8

9 Struktura Aktualizacji Prgramu Ochrny Śrdwiska dla Gminy i Miasta Czerwinka - Leszczyny bejmuje: 1. Omówienie kierunków chrny śrdwiska w Gminie w dniesieniu d racjnalneg uŝytkwania zasbów naturalnych w tym racjnalneg uŝytkwania lasów i zasbów przyrdniczych, gspdarki wdnej, gspdarki dpadami, chrny gleb, chrny pwietrza, chrny przed hałasem, chrny przed szkdliwym ddziaływaniem pól elektrmagnetycznych z pdaniem ich stanu aktualneg, 2. Ocenę stanu wyjściweg i stanu dcelweg umŝliwiając tym samym identyfikację ptrzeb w tym zakresie. Stan dcelwy zstanie siągnięty p zrealizwaniu zaprpnwanych zadań stanwiących zarówn zadania Gminy, pwiatu rybnickieg, a takŝe instytucji i pdmitów działających na analizwanym terenie. Dwdów siągania stanu dcelweg dstarczać będzie cena efektów działalnści śrdwiskwej, dknywana kresw (według ustawy, c 2 lata). Całść działań preklgicznych zamyka pdsumwanie i wniski, w których wyspecyfikwane zstały najwaŝniejsze infrmacje i uwagi dnśnie zadań i ptrzeb Gminy. Dla kaŝdeg kierunku działań utwrzny zstał harmngram realizacji zadań. Zawiera n wykaz zadań Gminy z pdziałem na zadania własne, czyli finanswane w większści ze śrdków własnych i krdynwane, czyli takie, które realizwane są na terenie Gminy nie kniecznie ze śrdków gminnych. Zadania te są realizwane częst bez udziału Gminy i Miasta Czerwinka - Leszczyny przez przedsiębirstwa czy mieszkańców. Harmngram kreśla termin i jednstkę dpwiedzialną za realizację zadania, planwane efekty eklgiczne raz planwane szacunkwe kszty przedsięwzięć z prpzycjami źródeł ich finanswania. Pmagają ne w realizacji całści zamierzeń inwestycyjnych Gminy, zaprpnwane w nich zstały jednstki partnerujące z prpzycją źródeł finanswania dla kaŝdeg z zadań. Prgram wspmaga dąŝenie d graniczenia negatywneg wpływu na śrdwisk źródeł zanieczyszczeń, chrnę i rzwój walrów śrdwiska raz racjnalne gspdarwanie z uwzględnieniem kniecznści chrny śrdwiska. Prgram Ochrny Śrdwiska zawiera równieŝ mówienie uwarunkwań finanswych Gminy. Na pdstawie budŝetów Gminy z statnich lat i planu budŝetu na rk bieŝący 2008 i szacunkwych ksztów zaprpnwanych zadań nakreśln gólną sytuację finanswą Gminy, przeprwadzn prgnzę budŝetwą raz przeanalizwan mŝliwści Gminy w zakresie realizacji wszystkich zadań. Dzięki tej analizie wiadm, jaki prcent ksztów na realizację zadań pwinien pchdzić z zewnątrz i naleŝy się starać ich pzyskanie. W zakresie tej części pracwania przedstawin równieŝ źródła dfinanswania na realizację pszczególnych zadań śrdwiskwych. 1.3 Uwarunkwanie zewnętrzne Plityka eklgiczna państwa Prjekt Plityki Eklgicznej Państwa na lata z uwzględnieniem perspektywy na lata kreślając kierunki plityki eklgicznej na lata raz , naleŝy traktwać jak wypełnienie bwiązku aktualizacji Plityki eklgicznej Państwa na lata z uwzględnieniem perspektywy na lata ", a więc dniesienia jej celów i niezbędnych działań d aktualnej sytuacji spłeczn-gspdarczej raz stanu śrdwiska. Ptrzeba tej aktualizacji wynikała teŝ z uzyskania przez Plskę człnkstwa w Unii Eurpejskiej. Stwarza t, z jednej strny, szansę szybkieg rzwiązania wielu prblemów chrny śrdwiska i pprawy, jakści Ŝycia mieszkańców, przykładw pprzez mŝliwść krzystania ze śrdków finanswych UE, z drugiej strny znacza kniecznść spełnienia wymagań wynikających z Traktatu Akcesyjneg raz siągania celów wspólntwej plityki eklgicznej. i Zasady realizacji Plityki Eklgicznej Państwa zstały przyjęte, jak pdstawa realizacji pracwania niniejszeg dkumentu, jakim jest Prgram Ochrny Śrdwiska dla Gminy i Miasta Czerwinka - Leszczyny. Nadrzędnym, strategicznym celem plityki eklgicznej państwa jest zapewnienie bezpieczeństwa eklgiczneg kraju (mieszkańców, zasbów przyrdniczych i infrastruktury spłecznej) i twrzenie pdstaw d zrównwaŝneg rzwju spłeczn - gspdarczeg. 9

10 Realizacja teg celu siągana będzie pprzez niezbędne działania rganizacyjne, inwestycyjne (w tym wdraŝanie pstanwień Traktatu Akcesyjneg), twrzenie regulacji dtyczących zakresu krzystania ze śrdwiska i reglamentwania pzimu teg wykrzystania w najwaŝniejszych bszarach chrny śrdwiska. Stąd celami realizacyjnymi Plityki eklgicznej są: wzmacnianie systemu zarządzania chrną śrdwiska, chrna dziedzictwa przyrdniczeg i racjnalne wykrzystanie zasbów przyrdy, zrównwaŝne wykrzystanie materiałów, wdy i energii, dalsza pprawa, jakści śrdwiska i bezpieczeństwa eklgiczneg dla chrny zdrwia mieszkańców Plski, chrna klimatu. Ustawa Praw chrny śrdwiska w art. 13 stwierdza, Ŝe plityka eklgiczna państwa ma na celu stwrzenie warunków niezbędnych d realizacji chrny śrdwiska. We współczesnym świecie znacza t przede wszystkim, Ŝe plityka ta pwinna być elementem równwaŝenia rzwju kraju i harmnizwania z celami chrny śrdwiska celów gspdarczych i spłecznych. Oznacza t takŝe, Ŝe realizacja plityki eklgicznej państwa w craz większym stpniu pwinna dknywać się pprzez zmiany mdelu prdukcji i knsumpcji, zmniejszanie materiałchłnnści, wdchłnnści i energchłnnści gspdarki raz stswanie najlepszych dstępnych technik i dbrych praktyk gspdarwania, a dpier w dalszej klejnści pprzez typw chrnne, tradycyjne działania takie jak czyszczanie gazów dltwych i ścieków, unieszkdliwianie dpadów. Oznacza t równieŝ, Ŝe aspekty eklgiczne pwinny być bligatryjnie włączane d plityk sektrwych we wszystkich dziedzinach gspdarwania, a takŝe d strategii i prgramów rzwju na szczeblu reginalnym i lkalnym. Nadrzędną wartścią w plityce eklgicznej państwa jest człwiek, c znacza, Ŝe zdrwie spłeczeństwa, kmfrt śrdwiska, w którym Ŝyją i pracują ludzie, Ŝycie bywatela są głównym kryterium realizacji plityki eklgicznej na kaŝdym szczeblu. Plityka eklgiczna państwa ma słuŝyć zaspkjeniu rsnących ptrzeb człwieka. Widącą zasadą plityki eklgicznej państwa jest przyjęta w Knstytucji RP zasada zrównwaŝneg rzwju, która uzyskała praw bywatelstwa wśród spłeczeństw świata w wyniku Knferencji Nardów Zjedncznych w Ri de Janeir w 1992 r. Isttą zrównwaŝneg rzwju jest równrzędne traktwanie racji spłecznych, eknmicznych i eklgicznych Strategia Rzwju Wjewództwa Śląskieg na lata Strategia Rzwju Wjewództwa Śląskieg na lata pwstała w wyniku przeprwadzenia aktualizacji Strategii Rzwju Wjewództwa Śląskieg na lata Jedną z pdstawwych przesłanek aktualizacji był pjawienie się kilku strategicznych dkumentów szczebla unijneg i krajweg. W wyniku aktualizacji pwstał dkument uprszcznej strukturze, przejrzysty, wykrzystujący dświadczenia mininych lat, uwzględniający zmiany uwarunkwań, które zaszły w tczeniu, w tym przede wszystkim przystąpienie Plski d Unii Eurpejskiej Sejmik Wjewództwa Śląskieg Uchwałą z dnia 4 lipca 2005 nr II/37/6/2005 przyjął Strategię Rzwju Wjewództwa Śląskieg na lata , dkument ten jest aktualizacją przyjętej we wrześniu 2000 Strategii Rzwju Wjewództwa Śląskieg na lata W ramach 3 pól strategicznych, dla których przeprwadzn analizę SWOT, zidentyfikwan p 2 prirytety dziedzinwe: w plu Zasby ludzkie, równść szans i zagadnienia spłeczne wyznaczn: prirytet: edukacja, kultura, mbilnść i aktywizacja zasbów ludzkich, prirytet: integracja spłeczna, bezpieczeństw i zdrwie, w plu Gspdarka, innwacyjnść i inne ramwe uwarunkwania wyznaczn: prirytet: restrukturyzacja i rzwój gspdarki, prirytet: innwacje, technlgie, działalnść badawcz rzwjwa, w plu Infrastruktura, aspekty przestrzenne, śrdwisk wyznaczn: prirytet: chrna i kształtwanie śrdwiska raz przestrzeni, 10

11 prirytet: transprt, kmunikacja i infrmacja, W ramach celu strategiczneg IV: Pprawa, jakści śrdwiska naturalneg i kulturweg raz zwiększenie atrakcyjnści przestrzeni wyznaczn kierunki działań: Wspieranie rzwju bszarów metrplitalnych Zagspdarwanie centrów miast raz zdegradwanych dzielnic Rewitalizacja terenów zdegradwanych Kształtwanie śrdków wiejskich Uprządkwanie i wdrŝenie systemu gspdarki dpadami Utwrzenie systemu kształtwania i wykrzystania zasbów wdnych Plepszenie, jakści pwietrza Ochrna przed hałasem Prgram Ochrny Śrdwiska Wjewództwa Śląskieg d rku 2004 raz cele długterminwe d rku 2015 W Prgramie chrny śrdwiska wjewództwa śląskieg d rku 2004 raz cele długterminwe d rku 2015 zaprpnwan cele zaliczające się d kaŝdej z dziedzin chrny śrdwiska: Ochrna zasbów wdnych Cel długterminwy d 2015 rku Przywrócenie wyskiej, jakści wód pwierzchniwych raz chrna jakści wód pdziemnych i racjnalizacja ich wykrzystania. Ochrna pwietrza atmsferyczneg Cel długterminwy d 2015 rku Plepszenie, jakści pwietrza atmsferyczneg, a przyjęte kierunki działań t: redukcja niskiej emisji, zintegrwanie i rzbudwa systemu ciepłwniczeg reginu, prmcja wykrzystania alternatywnych źródeł energii cieplnej Ochrna przed hałasem Cel długterminwy d 2015 rku Zmniejszenie uciąŝliwści hałasu dla mieszkańców i śrdwiska pprzez bniŝenie jeg natęŝenia d pzimu bwiązujących standardów. MŜna t siągnąć pprzez: eliminacje czynnści pwdujących hałas, stswanie rzwiązań technicznych i rganizacyjnych zapbiegających pwstawaniu lub przenikaniu hałasu d śrdwiska, a takŝe śrdków zmniejszających pzim hałasu. Ochrna przed niejnizującym prmieniwaniem elektrmagnetycznym Cel długterminwy d 2015 rku Kntrla i graniczenie emisji prmieniwania niejnizująceg d śrdwiska. MŜna t siągnąć pprzez: wprwadzenie d miejscwych planów zagspdarwania przestrzenneg zapisów pświęcnych chrnie przed prmieniwaniem z wyznaczeniem stref graniczneg uŝytkwania m.in. wkół urządzeń elektrenergetycznych, radikmunikacyjnych i radilkacyjnych gdzie jest rejestrwane przekrczenie dpuszczalnych pzimów prmieniwania niejnizująceg. Pdstawwym działaniem będzie prwadzenie badań, które pzwlą na cenę skali zagrŝenia prmieniwaniem. Zapbieganie awarim przemysłwym Cel długterminwy d 2015 rku Eliminwanie i zmniejszanie skutków dla śrdwiska z tytułu awarii przemysłwych. Zgdnie z prawem chrny śrdwiska, większść bwiązków wyknawczych spada na prwadzących dany zakład. I tak: w dniesieniu d zakładów duŝym ryzyku wystąpienia awarii - bwiązek psiadania raprtu bezpieczeństwie i wewnętrzneg planu peracyjneg, 11

12 bwiązek dstarczenia Kmendantwi Wjewódzkiemu Państwwej StraŜy PŜarnej infrmacji niezbędnych d pracwania zewnętrzneg planu peracyjnratwniczeg, w dniesieniu d zakładów zwiększnym i duŝym ryzyku wystąpienia awarii bwiązek pracwania prgramu zapbiegania awarim" Gspdarka dpadami Cel długterminwy d 2015 rku Minimalizacja ilści pwstających dpadów, wzrst wtórneg wykrzystania i bezpieczne składwanie pzstałych dpadów. Cel ten będzie realizwany pprzez działania ukierunkwane na: uprządkwanie brtu dpadami i stwrzenie warunków dla ich bezpieczneg unieszkdliwiania, stwrzenie infrastruktury recyklingu dpadów, usuwanie dpadów niebezpiecznych z terenów bjętych chrną wód, utwrzenie systemu pnadgminnych wysypisk kmunalnych z pełnym wypsaŝeniem w instalacje segregacji dpadów, wzmcnienie i rzbudwę reginalneg mnitringu wytwarzania, unieszkdliwiania i składwania dpadów niebezpiecznych, likwidację składwisk dpadów niebezpiecznych i stwrzenie systemu bieŝącej utylizacji dpadów, stwrzenie reginalneg systemu stacji przeładunkwych dpadów i technlgicznych instalacji utylizacji dpadów Tereny pprzemysłwe Cel długterminwy, d rku 2015 Przekształcenie terenów pprzemysłwych i zdegradwanych wjewództwa śląskieg. likwidacja negatywnych skutków dawnej działalnści przemysłwej zagadnienia rewitalizacji terenów pprzemysłwych i pgórniczych. Ochrna pwierzchni ziemi i gleb Cel długterminwy, d 2015 rku Racjnalne wykrzystanie zasbów glebwych, zwłaszcza w ujęciu długkreswym, pwinn plegać na: zagspdarwaniu gleb w spsób, który dpwiada w pełni ich przyrdniczym walrm i klasie bnitacji, lepszym dstswaniu d naturalneg, bilgiczneg ptencjału gleb, frmy ich zagspdarwania raz kierunków i intensywnści prdukcji, zmniejszeniu skali graniczeń, jakie dla ptymalneg wykrzystania bilgiczneg ptencjału gleb stwarzają prcesy degradacji spwdwanej imisją zanieczyszczeń, erzją raz niewłaściwą agrtechniką, dpwiedniej zmianie struktury upraw, na glebach zanieczyszcznych substancjami niebezpiecznymi dla zdrwia. Ochrna zasbów kpalin Cel długterminwy, d 2015 rku Ochrna zasbów złóŝ pprzez ich racjnalne wykrzystywanie w krdynacji z planami rzwju reginu. Na terenie wjewództwa śląskieg niezbędne są: likwidacja wyrbisk górniczych p eksplatacji łupków karbńskich, zagspdarwanie wyrbisk dkrywkwych p eksplatacji piasku i Ŝwiru, w zaleŝnści d charakteru wyrbiska, w kierunku wdnym lub leśnym, preferwanie wydbycia pdziemneg z pdsadzaniem wyrbisk, dla graniczenia skali siadań terenu rekultywacja terenów siadań spwdwanych pdziemną eksplatacją. 12

13 Ochrna przyrdy Cel długterminwy d 2015 rku Ochrna i wzrst róŝnrdnści bilgicznej (genetycznej gatunkwej i siedliskwej) i krajbrazwej raz wzrst lesistści wjewództwa i chrna lasów. Pdstawą stwrzenia warunków d racjnalneg zarządzania chrną przyrdy będzie: wdrŝenie systemu mnitringu stanu przyrdy, pracwanie i wdrŝenie systemu infrmacji biektach i bszarach szczególnie chrninych Strategia Trwałeg i ZrównwaŜneg Rzwju Pwiatu Rybnickieg Ziemskieg d rku 2015 Strategia Trwałeg i ZrównwaŜneg Rzwju Pwiatu Rybnickieg Ziemskieg d rku 2015 determinuje rzwój wskazując jedncześnie, w którym kierunku lkalne spłeczeństw chce sie rzwijać wskazuje kierunki działania. Zstała na pracwana w 2004 rku przez Glbal Management Knsulting, InŜynieria, Inwestycje Sp. z.. Dbrze sfrmułwane zapisy strategiczne pzwalają kreślić, jakiej jakści Ŝycia Ŝyczy sbie gół spłecznści. Zadaniem pwiatu jest zapewnienie pdstaw d stwrzenia warunków d zamŝnści ludzi, ale i szerk rzumianych dbrych warunków bytwych. W trakcie wypwiadania wizji strategicznej wyróŝnin trzy dmeny strategiczne. Są nimi: administracja, samrealizacja rzwój i inwestycje. Strategia zawiera równieŝ wiele celów wraz z przedsięwzięciami i zadaniami, jakie naleŝy zrealizwać by siągnąć pdstawwe cele w kaŝdej z dmen. PniŜej przedstawin cele, które dtyczą chrny śrdwiska: Cel: Wzmcnienie infrastruktury Ten cel zstanie siągnięty pprzez realizację trzech pakietów działań kierunkwych wpisanych w cele szczegółwe. Ot cele szczegółwe w ramach teg celu: 1. Prjekt zdecentralizwaneg systemu gspdarwania energia pchdząca ze źródeł dnawialnych, znajdujących sie na bszarze pwiatu i stanwiących jej zasby naturalne. 2. Zintegrwany prjekt rewitalizacji Prgram Ochrny Śrdwiska dla Pwiatu Rybnickieg W Prgramie chrny śrdwiska dla Pwiatu Rybnickieg pracwaneg w maju 2003 rku zaprpnwan cele nadrzędne i cele szczegółwe zaliczające się d kaŝdej z dziedzin chrny śrdwiska: GOSPODARKA WODNO ŚCIEKOWA Cel nadrzędny: Przywrócenie czystści wód pwierzchniwych, chrna zasbów wód pdziemnych raz zmniejszenie strat i zapewnienie wyskiej, jakści wdy d picia Cele szczegółwe na lata : wymiana sieci i przyłączy wdciągwych z rur stalwych i Ŝeliwnych, mdernizacja ujęć i stacji uzdatniania w złym stanie technicznym, budwa sieci kanalizacji sanitarnej w gminach pwiatu udział w ksztach mdernizacji OŚ Orzepwice w Rybniku, rzprpagwanie budwy czyszczalni przydmwych w tych miejscach, gdzie jak wynika z planów zagspdarwania przestrzenneg brak będzie kanalizacji w kresie perspektywicznym budwa kanalizacji deszczwej prpagwanie tzw. dbrych praktyk rlniczych w celu zmniejszenia zanieczyszczeń bszarwych przez związki bigenne. 13

14 GOSPODARKA ODPADAMI Cel nadrzędny: Ograniczenie d minimum negatywneg ddziaływania dpadów na śrdwisk Cele szczegółwe na lata : Zmniejszenie uciąŝliwści dpadów dla śrdwiska Wprwadzenie selektywnej zbiórki dpadów rganicznych, Wzrst stpnia wykrzystania surwców wydzielnych ze strumienia dpadów kmunalnych, Wzrst pzimu dzysku surwców z dpadów pprzez wprwadzenie nwych technlgii segregacji, Budwa zakładu segregacji dpadów wytwrznych na terenie Pwiatu z ewentualną mŝliwścią kmpstwania dpadów bidegradwalnych, WdrŜenie systemu usuwania azbestu i wyrbów zawierających azbest, OCHRONA POWIERZCHNI ZIEMI I GLEB Cel nadrzędny: Zapbieganie pwstawaniu szkód górniczych, rekultywacja terenów bjętych ddziaływaniem górnictwa raz Ochrna wartści śrdwiska przyrdniczeg i kulturweg. Cele szczegółwe na lata : kreswe przeprwadzenie badań gleb na zawartść metali cięŝkich i dczyn ph, rekultywacja terenów zdegradwanych przez górnictw; stwrzenie plantacji rślin dynamicznych, scalanie gruntów nadmiernie rzdrbninych, twrzenie grup prducenckich, upwszechnianie zasad Dbrych Praktyk Rlniczych, OCHRONA POWIETRZA Cel nadrzędny: Identyfikacja bszarów z przekrczeniami dpuszczalnych pzimów stęŝeń zanieczyszczeń i przygtwanie prgramów działań naprawczych Cele szczegółwe na lata : Kntynuacja prgramów edukacyjnych uświadamiających prblemy chrny pwietrza, Realizacja Kmpleksweg prgramu graniczenia niskiej emisji wg pracwanej wcześniej kncepcji Mdernizacja systemu kmunikacyjneg i dbałść stan techniczny dróg. OCHRONA PRZED HAŁASEM Cel nadrzędny: zmniejszenie uciąŝliwści hałasu dla mieszkańców i śrdwiska pprzez bniŝenie jeg natęŝenia d pzimu bwiązujących standardów Cele szczegółwe na lata : Kntynuacja prgramów edukacyjnych uświadamiających prblemy chrny przed hałasem. Stwrzenie bazy danych biektach przemysłwych stwarzających zagrŝenie akustyczne dla śrdwiska na terenie pwiatu. Minimalizacja emisji hałasu kmunikacyjneg pprzez planwe remnty i mdernizację dróg pwiatwych. OCHRONA PRZED PROMIENIOWANIEM NIEJONIZUJĄCYM Cel nadrzędny: Kntrla i graniczenie emisji pnadnrmatywneg niejnizująceg prmieniwania elektrmagnetyczneg d śrdwiska Cele szczegółwe na lata : stwrzenie systemu mnitringu śrdwiska ze względu na szkdliwe ddziaływanie pól elektrmagnetycznych, graniczenie emisji prmieniwania niejnizująceg d śrdwiska. 14

15 OCHRONA PRZYRODY Cel nadrzędny: Realizacja eklgiczneg mdelu rzwju Pwiatu Rybnickieg Cele szczegółwe na lata : Rzwój funkcji rlnictwa eklgiczneg i agrturystyki. Zagspdarwanie rekreacyjn - turystyczne terenów chrninych bszaru Parku Krajbrazweg CKKRW wraz z tuliną, zgdnie z ustawą chrnie przyrdy, lecz w spsób atrakcyjny eknmicznie. Zwiększenie wskaźnika lesistści; kształtwanie nwej granicy pln leśnej. Pdnszenie świadmści eklgicznej spłecznści lkalnej Strategia Rzwju Gminy i Miasta Czerwinka Leszczyny na lata Strategia Rzwju Gminy i Miasta Czerwinka Leszczyny na lata zstała pracwana w 2007 i przyjęta Uchwałą Rady Miejskiej nr XIV/118/07 z dnia 28 września 2007 rku. Misją Gminy i Miasta Czerwinka Leszczyny, jaka zstała wyznaczna w dkumencie jest: Gmina i Miast Czerwinka-Leszczyny miejsce, w którym mŝemy gdnie Ŝyć, pracwać i dpczywać, z pszanwaniem dziedzictwa przyrdniczeg i kulturweg, z dbrymi warunkami dla inwestrów w róŝnych dziedzinach działalnści. Jednym z celów strategicznych związanych z chrną śrdwiska jest cel III Ochrna wartści przyrdniczych i kulturwych i pprawa ich atrakcyjnści, tak, aby słuŝyły dalszemu rzwjwi gminy. W tym zakresie wyznaczn prirytety i zadania strategiczne: Prirytety: 1. realizacja systemów kanalizacji sanitarnej i deszczwej. 2. likwidacja grzewania piecweg pprzez rzwój i mdernizację ciepłwni i sieci cieplnych 3. renwacja i zagspdarwanie dwrków, pałacyków i parków, dbudwa zieleni krajbrazwej i rzwój terenów i śrdków sprtw-rekreacyjnych. 4. dalszy, ciągły rzwój systemu ścieŝek i tras rwerwych pmiędzy turystycznymi atrakcjami gminy; silniejsza ich prmcja. 5. rzwój turystyki knnej, pieszej i rwerwej. Zadania strategiczne Prirytet III.2. - Prjekt i realizacja systemów kanalizacji sanitarnej i deszczwej. Kanalizacja sanitarna na siedlu Familki w Czerwince Wyknanie czyszczalni rzsądzającej dla budynków przy ul. Rybnickiej w Czerwince Kanalizacja sanitarna dla gminy i miasta I etap Renwacja Rwu R w Czerwince Rzbudwa kanalizacji sanitarnej (w tym lkalnych systemów kanalizacji) Rzbudwa kanalizacji deszczwej. Prirytet III.5. - Dalszy, ciągły rzwój systemu ścieŝek i tras rwerwych pmiędzy turystycznymi atrakcjami gminy; silniejsza ich prmcja: Rzwój tras rwerwych i zwiększenie ich prmcji Wyknanie eklgicznej ścieŝki edukacyjnej w dzielnicy Dębieńsk Rzwój tras turystyki i rekreacji knnej. 15

16 2 Ogólna charakterystyka gminy i miasta Czerwinka -Leszczyny 2.1 PłŜenie Gmina i Miast Czerwinka-Leszczyny płŝna jest w pwiecie rybnickim w płudniwzachdniej części wjewództwa śląskieg. Gmina i Miast graniczy z dwma miastami działającymi na prawach pwiatu tj. Rybnikiem d płudniweg zachdu i śrami d płudnia. Od wschdu graniczy z miastem Orzesze i gminą Ornntwice naleŝącymi d pwiatu mikłwskieg, a d półncy z miastem Knurów i d półncneg -zachdu z gminą Pilchwice wchdzącymi w skład pwiatu gliwickieg. D pwiatu Rybnickieg prócz Gminy i Miasta Czerwinka Leszczyny naleŝą: Gminy Jejkwice, Gaszwice, Lyski i Świerklany. Rysunek 1 Lkalizacja Gminy i Miasta Czerwinka Leszczyny i pzstałych gmin pwiatu rybnickieg na tle reginu Źródł: pracwanie własne Miast twrzą cztery dzielnice: Czerwinka, Leszczyny, Czuchów, Dębieńsk. Gmina bejmuje sześć słectw: Bełk, KsiąŜenice, Palwice, Przegędzę, Stanwice i Szczejkwice. Odległść z Czerwinki Leszczyny t: 40 km d Katwic 45 km d granicy z Czechami. Gmina i Miast Czerwinka Leszczyny jest częścią Subreginu Zachdnieg. Subregin pd względem eknmicznym płŝny jest na si pwiązań pmiędzy Górnśląskim Okręgiem Przemysłwym i Karwińsk - Ostrawskim Okręgiem Przemysłwym. W słectwie Stanwice krzyŝują się dwie główne drgi wjewódzkie: Rybnik - Orzesze (nr 925) Knurów - śry (nr 924). Gmina i Miast psiada dbrze rzbudwaną sieć płączeń drgwych umŝliwiających djazd d klicznych miast aglmeracji śląskiej: Rybnika, Knurwa i Gliwic. Gmina znajduje się na trasie budwanej autstrady A-1 Półnc - Płudnie, która płączy Gdańsk z Ostrawą. Autstrada będzie przecinała gminę z półncy na płudnie przebiegając przez słectwa: Szczejkwice, Stanwice i Bełk raz dzielnicę miasta Czerwinka Leszczyny - Dębieńsk. 16

17 Przez śrdkwą część Gminy przechdzi główna trasa klejwa Katwice - Rybnik - Racibórz, a przez słectw Szczejkwice na płudniu Gminy trasa Rybnik - Pszczyna. Rysunek 2 Układ kmunikacyjny na terenie Gminy i Miasta Czerwinka Leszczyny Źródł: Czerwinka-Leszczyny łączy w sbie typw miejski charakter kilku dzielnic z bszarami rlniczymi słectwami duŝych walrach przyrdniczych i rekreacyjnych. Czerwinka i Leszczyny, psiadają typw miejską zabudwę bejmującą siedla mieszkaniwe, zakłady przemysłwe raz duŝe placówki handlw-usługwe. Z jednej strny ptencjał gspdarczy i spre rezerwy inwestycyjne, z drugiej - przyjazne dla człwieka śrdwisk. 2.2 Ukształtwanie terenu i budwa gelgiczna Gegraficznie bszar Gminy i Miasta płŝny jest w płudniw-zachdniej części WyŜyny Śląskiej, a dkładniej w brębie dwóch mniejszych jednstek fizyczn-gegraficznych: Ktliny Racibrsk - Oświęcimskiej, stanwiącej część PłaskwyŜu Rybnickieg i WyŜyny Katwickiej. Obie te jednstki rzdziela dlina niewielkiej rzeki Bierawki. W rzeźbie terenu dminują rzległe, wyrównane przestrzenie przechdzące w łagdne pagórki, pprzecinane płaskimi dlinami; tylk w półncn-zachdniej części Gminy teren staje się bardziej urzmaicny - znajduje się tu najwyŝsze wzniesienie góra RamŜa (320 m n.p.m.). Obszary najniŝej płŝne występują na płudniwym-zachdzie w dlinie rzeki Rudy (k. 230 m n.p.m.). Gelgicznie bszar ten jest płŝny w zachdniej części Górnśląskieg Zagłębia Węglweg. Występują tu utwry karbnu, triasu, trzecirzędu i czwartrzędu. Pśród nich dminujące znaczenie i największą miąŝszść mają utwry karbnu. Zalegają ne d sięgających kilku tysięcy metrów, głębkści. Ich wyŝszą część stanwią utwry węglnśne karbnu górneg, które występują d pwierzchni terenu lub są przykryte utwrami trzecirzędu i czwartrzędu. Budwa strukturalna utwrów karbnu w rejnie Gminy i Miasta Czerwinka-Leszczyny jest stsunkw złŝna. Rejn ten leŝy na pgraniczu dwóch stref tektnicznych pwstałych w trakcie rgenezy waryscyjskiej. Charakterystyczny jest tu płudnikwy bieg warstw raz wyskie kąty upadu. Trias występuje na niewielkim bszarze tylk w części półncn-zachdniej w klicach KsiąŜenic, Barwinka i Czuchwa. Zalega n bezpśredni na strpie karbnu na głębkściach k. 100 d 200 m i jest przykryty utwrami micenu. Trzecirzęd występuje w frmie ciągłej pkrywy sadwej leŝącej bezpśredni na utwrach karbńskich (na półncy takŝe na triasie). Zalega na gół d głębkści k m d m, a w klicach Bełku nawet d 700 m. 17

18 Czwartrzęd rzwinięty jest w frmie pkrywy sadwej zbudwanej z piasków i Ŝwirów przewarstwinych glinami i iłami. Ich miąŝszść jest silnie zróŝnicwana, przewaŝnie w granicach m, w dlinach rzek mŝe być większa. 2.3 Klimat Klimat występujący na analizwanym terenie Gminy i Miasta Czerwinka Leszczyny kształtują masy pwietrza: pdzwrtnikweg - dchdzące z płudnia przez Bramę Mrawską, arktyczneg i pdbiegunweg - napływające z półncy, mrskieg - znad Atlantyku i kntynentalneg - z Eurpy Wschdniej. Średnia rczna suma padów atmsferycznych wynsi 701 mm. Średnia rczna liczba dni z pkrywą śnieŝną wynsi d 50 d 70 dni, przy czym na terenie gminy i miasta śnieg pjawia się w kresie d 19 d 29 listpada i utrzymuje się d marca. W ciągu rku zdecydwanie więcej jest dni upalnych (pwyŝej 40) niŝ mrźnych (25-35). W rzkładzie miesięcznym średnie temperatury kształtują się d kł -2 C w styczniu d kł +16 C w lipcu. Pierwsze jesienne przymrzki pjawiają się d 11 d 18 października, natmiast statnie przymrzki wisenne przypadają na kres d 25 kwietnia d 5 maja. W rzkładzie rcznym wiatrów przewaŝają wiatry płudniw-zachdnie, raczej słabe, średniej prędkści d 2 d 3 m/s, chciaŝ zdarzają się teŝ wiatry niec silniejsze prędkści 4-9 m/s. 2.4 Otczenie spłeczn gspdarcze Gmina i Miast Czerwinka Leszczyny ma pwierzchnię 114,64 km 2.Stan ludnści zamieszkującej według danych z 31 marca 2008 rku wynsił mieszkańców, c znacza, Ŝe gęstść zaludnienia w Gminie wynsi 357 sób na km 2. Najwięcej mieszkańców jest w Czerwince i w Leszczynach gdzie dminuje zabudwa wielrdzinna, zdecydwanie mniejsze zaludnienie jest w pzstałych słectwach Gminy gdzie dminuje zabudwa jednrdzinna. Tabela 1 Struktura rzmieszczenia ludnści na bszarze Gminy i Miasta Czerwinka - Leszczyny L.p. Dzielnica/słectw Liczba ludnści Udział prcentwy [%] 1 Leszczyny ,8 2 Czerwinka ,2 3 Czuchów ,4 4 Dębieńsk ,9 5 Razem MIASTO ,4 6 Bełk ,1 7 Palwice ,4 8 Szczejkwice ,9 9 KsiąŜenice ,0 10 Przegędza ,8 11 Stanwice ,5 12 Razem GMINA ,6 13 Razem GMINA I MIASTO ,0 Źródł: Urząd Gminy i Miasta Czerwinka Leszczyny 2008 Według danych statystycznych liczba ludnści na terenie Gminy i Miasta Czerwinka - Leszczyny na przestrzeni statnich dziesięciu lat stale się nieznacznie zmniejsza. W rku 1998 teren Gminy zamieszkiwał ludzi, a według statnich danych z rku 2008 jest 1175 mieszkańców mniej. 18

19 Rysunek 3 Liczba mieszkańców Gminy i Miasta Czerwinka - Leszczyny Źródł: pracwanie własne na pstawie raz danych UM Czerwinka - Leszczyny, 2008 Spadek liczby ludnści jest ddatkw ptęgwany przez ujemny przyrst naturalny. Na przestrzeni statnich kilku lat bserwuje się stsunkw małą ilść urdzeń w stsunku d ilści zgnów, (średni kł 6-10% mniej), c przyczynia się d stałeg, ujemneg przyrstu naturalneg wahająceg się na przestrzeni lat d +4 d -57. Rysunek 4 Ilść urdzeń, zgnów i przyrst naturalny na terenie Gminy i Miasta Czerwinka - Leszczyny w latach Źródł: pracwanie własne na pstawie Na spadek liczby ludnści zamieszkującej Gminę i Miast Czerwinka Leszczyny nie mają wpływu migracje ludnści, które w większści są ddatnie. Na przestrzeni lat bserwuje się stały spadek liczby mieszkańców w dzielnicy Leszczyny i Czerwinka raz w słectwie Palwice, natmiast wzrasta liczba mieszkańców słectw: Szczejkwice, KsiąŜenice, Przegędza i Stanwice. Analizując migrację ludnści zabserwwan, Ŝe przybywa mieszkańców w słectwach, natmiast część miejską mieszkańcy puszczają, by zamieszkać pza miastem. 19

20 Rysunek 5 Sald migracji na bszarze Gminy i Miasta Czerwinka - Leszczyny na przestrzeni lat Źródł: pracwanie własne na pstawie Ludnść w wielu prdukcyjnym stanwi kł 65% całej ppulacji mieszkańców Gminy i Miasta, ludnść w wieku przedprdukcyjnym stanwi kł 20%, a w wieku pprdukcyjnym kł 15%. Na analizwanym terenie zarejestrwanych jest według danych UGiM z 30 czerwca 2008 rku zarejestrwanych jest 2252 pdmity gspdarcze. Rysunek 6 Zmiany w ilści pdmitów gspdarczych na terenie Gminy i Miasta Czerwinka - Leszczyny Źródł: pracwanie własne na pstawie raz danych UGiM Cz-L, 2008 PrzewaŜająca ilść firm (94%) funkcjnuje w sektrze prywatnym, są t głównie sby fizyczne prwadzące działalnść gspdarczą. Struktura działalnści zstała zestawina na wykresie pniŝej, wynika z niej, Ŝe największy udział stanwi działalnść gspdarcza w sferze budwnictwa i ubezpieczeń. 20

21 Rysunek 7 Struktura działalnści gspdarczych zarejestrwanych na bszarze Gminy i Miasta Czerwinka Leszczyny Źródł: GUS, UGiM Czerwinka Leszczyny, 2008 Gmina i Miast Czerwinka-Leszczyny jest zapleczem mieszkaniwym i pracwniczym dla sektra przedsiębirstw w klicznych miastach. Wielu mieszkańców djeŝdŝa d pracy spza Gminy i Miasta. D większych przedsiębirstw działających na terenie gminy naleŝą: Przedsiębirstw Energetyczne Megawat branŝa energetyczna i elektrenergetyczna, Fabryka Obuwia Brad, prdukuje buwie damskie ze skór naturalnych, Kmbinat Kkschemiczny Zabrze, Kkswnia Dębieńsk, jest prducentem kksu przemysłw-pałweg, Zakład Odsalania Wód Dłwych Dębieńsk, prwadzi działalnść związaną z dsalaniem wód dłwych, Plh Sp. z.., prwadzi działalnść związaną z dzyskiem materiałów paliww energetycznych z sadników mułwych, Przedsiębirstw Prdukcyjn- Usługwe ZIMEX Grzegrz Zimńczyk. SprzedaŜ hurtwa materiałów i akcesriów d prdukcji mebli, Pwszechna Spółdzielnia SpŜywców Spłem, prwadzi działalnść handlwą w branŝy spŝywczej i przemysłwej, Przedsiębirstw Wdciągów i Kanalizacji Sp. z.. ze 100% udziałem gminy, realizuje zadania z zakresu usług kmunalnych (dstawa wdy, czyszczanie ścieków), Firma Prdukcyjn Handlwa Multipak Spółka jawna, przedmitem działalnści jest knfekcjnwanie i dystrybucja wędlin, Lesz Sp. z.., prwadzi działalnść związaną z przetwórstwem mięsnym i handlem, Zwer Sp. z.. ze 100% udziałem Elektrwni Rybnik S.A., prwadzi działalnść związaną z dzyskiem węgla z hałd, Zakład Prdukcyjn Handlw - Usługwy HYDRO-REM, prwadzi działalnść w zakresie przemysłu maszynweg raz akcesriów przemysłwych, Zakład Piekarsk Ciastkarski Andrzej Pdpłński. Oprócz teg w 2005 pwstały 2 średniej wielkści zakłady: Plus Discunt Sp. z.. - market spŝywcz - przemysłwy OML Mrand zakład prdukujący elementy dla ptrzeb przemysłu mtryzacyjneg, TESCO hipermarket. 21