P.S. 1. Program poprawy warunków i jakości życia mieszkańców Puław

Transkrypt

1 VI. Programy działań realizujące cele strategiczne PROGRAM DZIAŁAŃ 1 1. Tytuł programu P.S. 1. Program poprawy warunków i jakości życia mieszkańców Puław 2. Cele programu 2.1 Sprawnie i skutecznie działająca służba zdrowia 2.2 Kompleksowa rehabilitacja osób niepełnosprawnych od momentu zaistnienia niepełnosprawności 2.3 Podniesienie jakości edukacji 2.4 Rozwój budownictwa mieszkaniowego 2.5 Zwiększenie poczucia bezpieczeństwa publicznego mieszkańców 2.6 Promocja zdrowego stylu życia i wzrost uczestnictwa mieszkańców w szeroko pojętym życiu kulturalnym 2.7 Zlikwidowanie barier architektonicznych i społecznych 3. Uzasadnienie programu O warunkach i jakości życia mieszkańców miasta decyduje wiele elementów, zarówno tych związanych z sytuacją materialną osób i rodzin (warunki mieszkaniowe, zatrudnienie) jak i tych związanych z możliwością spędzania czasu wolego oraz rozwijania swoich umiejętności i zainteresowań. Istotnym elementem jest także poczucie bezpieczeństwa w dwóch płaszczyznach: związanego z zagrożeniem przestępczością oraz bezpieczeństwa socjalnego związanego m.in. z dostępnością go usług medycznych, edukacji, zasobów mieszkaniowych. Programy działań 87

2 Poprawa warunków i jakości życia to także włączenie jak najszerszej części społeczeństwa w życie miasta. Wymaga to działań, których celem będzie podnoszenie świadomości i wiedzy mieszkańców, a także działań zapobiegających marginalizacji niektórych grup społecznych. 4. Nawiązanie do sytuacji do sytuacji społecznej i odniesienie się do problemów Jakość i warunki życia mieszkańców wyznacza w szczególności poziom dochodów i edukacji. Z diagnozy problemów społecznych wynika, że sytuacja ekonomiczna mieszkańców Puław mierzona zasobami mieszkaniowymi, poziomem bezrobocia nie odbiega w sposób znaczący od wskaźników w województwie lubelskim, przy czym sytuacja mieszkaniowa jest nieco lepsza. Jednak niepokojąco przedstawia się dynamika sytuacji ekonomicznej, wskazująca na wzrost wskaźników zagrożeń społecznych, w tym w szczególności na zmniejszającą się liczbę osób pracujących. Niepokojące jest również zjawisko migracji młodych ludzi z dużym potencjałem intelektualnym. Bezrobocie, niewydolność wychowawcza rodzin, alkoholizm, słaba jakość opieki zdrowotnej, brak poczucia bezpieczeństwa socjalnego należą do głównych przyczyn trudnej sytuacji rodzin. Postępująca pauperyzacja społeczna, rozwarstwienie społeczne, niski poziom edukacji społecznej, to główne przyczyny narastających negatywnych zjawisk i problemów społecznych. Konieczne zatem staje się podejmowanie takich działań, które przyspieszą proces budowy społeczeństwa obywatelskiego. Program zakłada konieczność podejmowania działań w wielu kierunkach: opiece zdrowotnej, edukacji, bezpieczeństwie publicznym, budownictwie, kulturze, które wpłyną na lepsze funkcjonowanie rodzin, przyczynią się do podniesienia szeroko pojętej edukacji społecznej, zwiększą poczucie bezpieczeństwa publicznego i zdrowotnego, wyzwolą aktywność obywateli miasta Puławy. 5. Narzędzia i sposób realizacji programu na podstawie celów szczegółowych Cele programu zakładają dążenie do poprawy warunków i jakości życia mieszkańców Puław poprzez zapewnienie godnych warunków mieszkaniowych, właściwej i dostępnej opieki zdrowotnej oraz odpowiedniego poziomu edukacji. Skuteczność realizacji programu wymaga następujących działań: 5.1 Sprawnie i skutecznie działająca służba zdrowia promocja zdrowego stylu życia w środkach masowego przekazu i imprezach masowych, upowszechnianie wiedzy w zakresie pierwszej pomocy, Programy działań 88

3 wspieranie działań jednostek służby zdrowia w zakresie poprawy i dostępności usług medycznych, stworzenie systemu informacji zdrowotnej. realizacja i wspieranie programów wynikających z rozpoznanych potrzeb mieszkańców 5.2 Kompleksowa rehabilitacja osób niepełnosprawnych od momentu zaistnienia niepełnosprawności wielokierunkowa i skoordynowana pomoc rodzinie i dziecku niepełnosprawnemu lub zagrożonemu niepełnosprawnością, wspieranie projektów udzielania wczesnej i wszechstronnej pomocy osobom w kryzysie po zachorowaniu i wypadkach, prowadzenie i wspieranie działań instytucji zajmujących się rehabilitacją fizyczną i społeczną osób niepełnosprawnych, wspieranie projektów dotyczących rehabilitacji zawodowej osób niepełnosprawnych. 5.3 Podniesienie jakości edukacji racjonalizowanie sieci szkół, rozwój kształcenia i doskonalenia zawodowego kadry zatrudnionej w instytucjach i placówkach samorządowych, realizowanie programów zajęć pozalekcyjnych, w tym wyrównawczych, promowanie nowatorskich i dostosowanych do potrzeb rynku metod kształcenia, rozwijanie systemu wsparcia dla dzieci z rodzin najuboższych, umożliwienie osobom niepełnosprawnym dostępu do edukacji na różnych poziomach, wspieranie projektów w zakresie edukacji i poradnictwa obywatelskiego, realizacja projektów edukacyjnych popularyzujących skuteczne metody wychowawcze w rodzinie, stworzenie systemu informacji pomocy rodzinie w jej funkcjach opiekuńczo wychowawczych, 5.4 Rozwój budownictwa mieszkaniowego realizowanie projektów wychodzenia z bezdomności, Programy działań 89

4 zwiększenie zasobów mieszkań socjalnych poprzez budowę nowych oraz remont i przebudowę istniejących budynków, realizowanie i wspieranie projektów mieszkań chronionych dla grup zagrożonych wykluczeniem społecznym, wspieranie projektów rozwoju różnych form budownictwa mieszkaniowego dla rodzin średnio zamożnych, 5.5Zwiększenie poczucia bezpieczeństwa publicznego mieszkańców prowadzenie w lokalnych mediach kampanii informacyjnych dot. stanu bezpieczeństwa publicznego w mieście, prowadzenie zajęć edukacyjnych w szkołach, umożliwienie mieszkańcom udziału w realizacji projektów poprawy systemu bezpieczeństwa publicznego, 5.6Promocja zdrowego stylu życia i wzrost uczestnictwa mieszkańców w szeroko pojętym życiu kulturalnym stworzenie systemu informacji o zasobach kultury i dziedzictwa narodowego, wspieranie projektów dotyczących upowszechniania kultury i czytelnictwa, wspieranie działań w zakresie sportu i rekreacji, rozwój i wspieranie imprez kulturalnych o charakterze masowym. 5.7Zlikwidowanie barier architektonicznych i społecznych systematyczne likwidowanie barier architektonicznych w obiektach użyteczności publicznej, wspieranie i rozwój imprez masowych z udziałem osób niepełnosprawnych, realizowanie programów edukacyjnych i informacyjnych zmierzających do usunięcia barier społecznych, realizowanie programów edukacyjnych zmierzających do likwidacji barier w komunikowaniu się 6. Beneficjenci programu mieszkańcy miasta Puławy, a w szczególności: osoby niepełnosprawne i starsze, dzieci i młodzież, osoby bezdomne, osoby i rodziny będące w ciężkiej sytuacji życiowej lub materialnej Programy działań 90

5 7. Podmioty zaangażowane w realizację programu instytucje administracji samorządowej, stowarzyszenia kultury, sportu, pomocy społecznej, edukacji, przedsiębiorcy, społeczność lokalna, instytucje ochrony zdrowia 8. Potencjalne źródła finansowania środki publiczne samorządu gminnego i powiatowego, środki publiczne administracji rządowej, fundusze strukturalne Unii Europejskiej, środki własne realizatorów projektów, sponsorzy 9. Efekty i główne korzyści realizacji Programu Rezultatem osiągnięcia celu strategicznego będzie poprawa warunków życiowych mieszkańców Puław, w tym zagrożonych wykluczeniem społecznym. Realizacja działań edukacyjnych, promowanie zdrowego stylu życia, zwiększenie poczucia bezpieczeństwa oraz systemowa pomoc rodzinie wpłynie na poprawę jakości życia, a zarazem na poprawę zdrowia mieszkańców. Podjęte działania na rzecz osób niepełnosprawnych przyczynią się do poprawy jakości ich życia, a jednocześnie zwiększą szansę na podjęcie zatrudnienia na otwartym rynku pracy, co wpłynie na wzrost zamożności tej grupy. Ponadto szereg działań integracyjnych spowoduje społeczną akceptację osób niepełnosprawnych oraz przyczyni się do wyrównania szans życiowych osób niepełnosprawnych. Upowszechnianie sportu, kultury, rekreacji wpłynie na ograniczenie zjawisk patologii społecznej. 10. Powiązania z innymi dokumentami Strategia Rozwoju Miasta Puławy Powiatowa strategia rozwiązywania problemów społecznych w obszarze pomocy społecznej w latach Strategia polityki społecznej województwa lubelskiego na lata Narodowa strategia integracji społecznej dla Polski Programy działań 91

6 PROGRAM DZIAŁAŃ 2 1. Tytuł programu P.S. 2. Program aktywizacji osób bezrobotnych ze szczególnym uwzględnieniem długotrwale bezrobotnych 2. Cele szczegółowe 1. Aktywna polityka proinwestycyjna 2. Włączenie instrumentów polityki społecznej w aktywne formy aktywizacji osób bezrobotnych 3. Pełne wykorzystanie możliwości jakie stwarza Powiatowy Urząd Pracy w rozwiązywanie problemu bezrobocia w gminie 4. Otwarcie rynku pracy dla osób niepełnosprawnych 5. Zmniejszenie poziomu bezrobocia wśród kobiet i młodzieży 3. Uzasadnienie programu Wysoki poziom bezrobocia w Polsce uwarunkowany jest miedzy innymi przez procesy restrukturyzacji przedsiębiorstw. Główną przyczyną zaprzestania pracy dla większości bezrobotnych w Puławach była likwidacja stanowisk i zakładów pracy. Systematycznie zwiększa się liczba osób długotrwale bezrobotnych sięgająca ponad 50 % ogółu poszukujących pracy. Szczególne trudności w znalezieniu zatrudnienia maja osoby młode, bez doświadczenia. Wysoka jest również stopa bezrobocia wśród osób niepełnosprawnych. Wyższy wskaźnik bezrobocia dotyczy też kobiet, które częściej niż mężczyźni doświadczają długotrwałego bezrobocia. Pozostawanie bez pracy powoduje ubożenie rodzin i wzrost zagrożeń patologiami społecznymi co generuje niemałe koszty społeczne. Dlatego też powstaje konieczność podejmowania intensywnych działań zwiększających możliwości zatrudnienia osób, które mają trudności ze znalezieniem pracy. aktywne formy przeciwdziałania bezrobociu realizowane przez Powiatowy Urząd Pracy będący skutecznymi działaniami na rzecz osób o niskich kwalifikacjach, długotrwale bezrobotnych, niepełnosprawnych oraz działania zmierzające do zwiększania liczby miejsc pracy. Programy działań 92

7 4. Nawiązanie do sytuacji społecznej i odniesienie się do problemu. Diagnoza sytuacji społecznej w Puławach wskazuje, ze najbardziej dotkliwym problemem jest bezrobocie. Blisko mieszkańców Puław nie ma pracy, co oznacza, ze co 5 dorosły jest bezrobotny. W związku z tym problemem ponad 800 rodzin zmuszonych jest korzystać ze świadczeń pomocy społecznej. Ponadto bezrobocie generuje kolejne niekorzystne zjawiska, takie jak: alkoholizm, przestępczość, bezdomność, przemoc. Dlatego tez niezbędnym jest stworzenie systemu wspierania rozwoju przedsiębiorczości i przeciwdziałania skutkom bezrobocia. Program uwzględnia istniejące instrumenty na rzecz wzrostu zatrudnienia, takie jak Inkubator Przedsiębiorczości, Fundusz Poręczeń Kredytowych, Puławski Park Przemysłowy i widzi konieczność działań promocyjnych istniejącego kapitału. Wobec niedostatecznych działań w zakresie aktywizacji osób bezrobotnych w tym w szczególności długotrwale bezrobotnych zagrożonych wykluczeniem społecznym (w tym młodzież, kobiety, osoby o niskich kwalifikacjach) program zawiera szereg działań w tym zakresie. 5. Narzędzia i sposób realizacji programu 5.1 Aktywna polityka proinwestycyjna tworzenie atrakcyjnych warunków dla potencjalnych inwestorów przygotowanie infrastruktury na potrzeby inwestycji promocja miasta na zewnątrz tworzenie klimatu dla powstawania i działania małych i średnich przedsiębiorstw poprzez usprawnienie miejskiej polityki podatkowej, ułatwień proceduralnych dla inwestorów doradztwo w zakresie tworzenia i pomoc w funkcjonowaniu małych i średnich przedsiębiorstw promocja działań Puławskiego Funduszu Poręczeń Kredytowych promocja działań Puławskiego Parku Przemysłowego 5.2 Włączenie instrumentów polityki społecznej w aktywne formy aktywizacji osób bezrobotnych : utworzenie Centrum Integracji Społecznej ze szczególnym uwzględnieniem udziału kobiet kształcenie kadr pomocowych i doradczych Programy działań 93

8 wdrażanie instrumentów pomocy społecznej (projekty socjalne, kontrakty, praca socjalna, pomoc na usamodzielnienie rodzin zasiłki) w aktywizowanie osób bezrobotnych inspirowanie tworzenia spółdzielni socjalnych, organizowanie i prowadzenie robót publicznych i prac interwencyjnych 5.3 Pełne wykorzystanie możliwości jakie stwarza Powiatowy Urząd Pracy w rozwiązywanie problemu bezrobocia w gminie wykorzystanie współpracy gminy z miastami zaprzyjaźnionymi w organizacji wspólnych działań staży, praktyk zawodowych dla bezrobotnych oraz wizyt studyjnych dla kadry doradczej i inwestorów inspirowanie robót publicznych i prac społecznie użytecznych na rzecz miasta wspieranie funkcjonowania Gminnego Centrum Informacji jako działania wspierającego Urząd Pracy realizacja porozumień pomiędzy PUP i GCI współpraca Powiatowego Urzędu Pracy w zakresie wspólnej realizacji (z partnerami miejskimi ) projektów Europejskiego Funduszu Społecznego cykliczna organizacja spotkań branżowych PUP Urząd Miasta inwestorzy w celu przekazywania informacji o możliwościach tworzenia miejsc pracy, zmianie ustaw, wspomagania pracodawców. 5.4 Otwarcie rynku pracy dla osób niepełnosprawnych stworzenie Klubu Pracy dla bezrobotnych osób niepełnosprawnych działania lobbujące osoby niepełnosprawne jako potencjalnych pracowników dostosowanie istniejącej bazy szkolnej i szkoleniowej dla potrzeb osób niepełnosprawnych 5.5 Zmniejszenie poziomu bezrobocia wśród kobiet i młodzieży wprowadzenie w szkołach począwszy od szkół gimnazjalnych orientacji zawodowej oraz przedsiębiorczości jako przedmiotu obowiązkowego zorganizowanie międzyszkolnych konkursów dotyczących przedsiębiorczości, np. Moja firma, Moja kariera zawodowa podpisanie porozumienia Miasto Powiat dotyczącego kierunków kształcenia młodzieży zgodnie z potrzebami rynku pracy rozwój środowiskowych form wsparcia dla kobiet Programy działań 94

9 6. Beneficjenci programu Osoby bezrobotne mieszkające w Puławach, w tym: młodzież, kobiety, osoby długo trwale bezrobotne 7. Podmioty zaangażowane w realizację programu Miejski Ośrodek Pomocy Społecznej i Powiatowy Urząd Pracy jako podmioty wiodące Urząd Miasta Puławy organizacje pozarządowe, pracodawcy, szkoły itp. 8. Potencjalne źródła finansowania budżet gminy środki Powiatowego Urzędu Pracy na aktywizację bezrobotnych fundusze strukturalne fundusze z budżetu państwa pozyskane na projekty środki własne realizatorów projektów 9. Efekty i główne korzyści realizacji programu ograniczenie bezrobocia wzrost zatrudnienia osób zagrożonych wykluczeniem, zmniejszenie środków publicznych przeznaczonych na pomoc społeczna dla osób bezrobotnych ograniczenie patologii społecznych. 10. Uwarunkowania realizacji programu Realizacja programu zależy od liczby projektów i ich efektywności, przygotowania za wodowego kadry realizującej projekty, od środków przeznaczonych na ich realizację. 11. Współzależność programu z innymi programami powiatowymi, wojewódzkim i krajowym. Powiatowa Strategia Rozwiązywania Problemów Społecznych w obszarze pomocy społecznej na lata Narodowa Strategia Integracji Społecznej dla Polski Regionalny Plan Działań na Rzecz Zatrudnienia Programy działań 95

10 PROGRAM DZIAŁAŃ 3 1. Tytuł programu P.S. 3. Program podnoszenia jakości świadczonych usług przez organizacje i instytucje działające w obszarze pomocy społecznej 2. Cele programu 1. Tworzenie sprzyjających warunków do ustawicznego kształcenie kadr pomocy społecznej. 2. Poszerzenie zakresu usług świadczonych przez organizacje i instytucje. 3. Koordynacja działań wszystkich podmiotów w obszarze pomocy społecznej 4. Sprawny system informacji o istniejących zasobach i usługach społecznych 3. Uzasadnienie programu Nowoczesny system pomocy społecznej jest ważnym instrumentem przeciwdziałania niekorzystnym zjawiskom społecznym i tworzenia społeczeństwa obywatelskiego. Konieczne jest więc stałe, permanentne podnoszenie kwalifikacji i umiejętności kadr nie tylko instytucji pomocy społecznej ale także organizacji pozarządowych działających w jej obszarze. Wielość zadań a także podmiotów działających w ich zakresie niesie konieczność stworzenia takiego systemu wzajemnej informacji i współdziałania, który pozwoli jak najefektywniej wykorzystać istniejący potencjał dla rozwiązywania problemów. Braki w infrastrukturze pomocy społecznej oraz niedostateczny jej rozwój będące odpowiedzią na zapotrzebowanie społeczne prowadzą do dezintegracji społecznej, a w konsekwencji do wykluczenia wielu grup społecznych z życia społeczności miasta. 4. Nawiązanie do sytuacji społecznej i odniesienie się do problemu Diagnoza sytuacji w Puławach wskazuje, że najdotkliwszymi problemami są: bezrobocie, niepełnosprawność, bezradność w sprawach opiekuńczo wychowawczych oraz starzenie się społeczeństwa. Wzrasta liczba osób uzależnionych od alkoholu, narkotyków, bezdomnych, przy niedostatecznych systemowych rozwiązaniach tych problemów. Celem tego programu jest także podniesienie jakości usług społecznych w miejscu zamieszkania poprzez : zwiększenie ich dostępności, Programy działań 96

11 aktywizację lokalnego środowiska na rzecz pomocy osobom i rodzinom zagrożonym wykluczeniem rozwój systemu kształcenia i doskonalenia zawodowego kadr pomocy społecznej i organizacji pozarządowych tworzenie nowych inicjatyw będących odpowiedzią na zapotrzebowanie społeczne w zakresie infrastruktury (np. ośrodek mediacji) 5. Narzędzia: 5.1 Tworzenie sprzyjających warunków do ustawicznego kształcenie kadr pomocy społecznej. Organizowanie szkoleń dla kadry pomocy społecznej i organizacji pozarządowych. Zwiększenie dostępności do specjalizacji w zakresie metodyki, pracy socjalnej i organizacji pomocy społecznej. Tworzenie systemu motywacyjnego do podnoszenia kwalifikacji przez pracowników. 5.2 Poszerzenie zakresu usług świadczonych przez organizacje i instytucje. Rozwój i modernizacja infrastruktury istniejącej. Tworzenie nowych inicjatyw odpowiadających na zapotrzebowanie społeczne np. ośrodek mediacji. 5.3 Koordynacja działań wszystkich podmiotów w obszarze pomocy społecznej Stworzenie zintegrowanego systemu informacji integrowanie środowiska pomocowego i rozwijanie współpracy instytucji publicznych z organizacjami pozarządowymi 5.4 Sprawny system informacji o istniejących zasobach i usługach społecznych Tworzenie i aktualizowanie baz danych w zakresie pomocy społecznej Upowszechnianie informacji o istniejących zasobach i usługach społecznych Udział i inicjowanie akcji propagujących przejrzystość działań instytucji Rozwój poradnictwa obywatelskiego 6. Beneficjenci programu osoby i rodziny znajdujące się w trudnej sytuacji życiowej instytucje pomocy społecznej organizacje pozarządowe kadra pomocy społecznej 7. Podmioty zaangażowane w realizację programu Powiatowy Urząd Pracy podmiot wiodący Programy działań 97

12 Miejski Ośrodek Pomocy Społecznej i Powiatowe Centrum Pomocy Rodzinie organizacje pozarządowe Samorząd Powiatowy Samorząd Miasta 8. Potencjalne źródła finansowania środki z budżetu samorządów środki z EFS środki uzyskane z innych źródeł. 9. Efekty i główne korzyści realizacji programu Pełniejsza integracja społeczności lokalnej to główny efekt realizacji programu poprzez stworzenie systemu informacji i współdziałania instytucji i organizacji działających w mieście. Przyczyni się to do sprawniejszego wsparcia środowisk zagrożonych wykluczeniem a przy tym wzrośnie zaangażowanie środowiska lokalnego w efektywne działanie. Realizacja programu przyczyni się również do zabezpieczenia różnorodnych potrzeb społecznych na wyższym poziomie, odpowiadając na coraz to nowe wyzwania i potrzeby. Doskonalenie kadr wpłynie na lepszą jakość a tym samym efektywność udzielanych świadczeń. Możliwość podnoszenia kwalifikacji i rozwoju zawodowego skutecznie zaktywizuje środowisko do podejmowania nowych wyzwań oraz szukania nowych metod i rozwiązań na rzecz skutecznego wsparcia środowisk i zaspakajania różnorodnych potrzeb mieszkańców miasta 10. Uwarunkowania realizacji programu Istotne jest zaangażowanie instytucji, organizacji i środowiska lokalnego w tworzenie systemu Stopień zaangażowania władz samorządowych w realizację programu Dostępność środków finansowych sprawna i wykształcona kadra 11. Współzależność programu z innymi programami wojewódzkim i krajowym. Strategia Rozwoju Województwa Lubelskiego Powiatowa Strategia Rozwiązywania Problemów Społecznych w obszarze pomocy społecznej na lata Narodowa Strategia Integracji Społecznej dla Polski Programy działań 98

13 PROGRAM DZIAŁAŃ 4 1. Tytuł programu P.S. 4. Program przeciwdziałania wykluczeniu społecznemu w Puławach 2. Cele szczegółowe: 1. Sprawny system wsparcia dla osób starszych, przewlekle chorych i niepełnosprawnych umożliwiający pełny udział w życiu społecznym. 2. Wsparcie osób i rodzin dotkniętych bezdomnością. 3. Rozwój środowiskowych form wsparcia i modernizacja infrastruktury pomocy społecznej. 4. Wspieranie grup szczególnego ryzyka. 5. Zapewnienie równych szans rozwoju osobom z grup zagrożonych wykluczeniem społecznym poprzez ułatwienie im dostępu do edukacji, kultury i sportu. 6. Zwiększenie bezpieczeństwa socjalnego poprzez pomoc finansową i budownictwo socjalne oraz pomoc psychologiczna i prawną 3. Uzasadnienie programu W ostatnich latach obserwuje się systematyczny wzrost osób żyjących w ubóstwie. Niepokojącym stanem jest kulminacja niekorzystnych zjawisk społecznych, które mogą być przyczyna dezintegracji społecznej i zawodowej. Troska o zapewnienie godziwych warunków równouprawnionego uczestnictwa w życiu społecznym jest poważnym wyzwaniem dla społeczeństwa. Brak dostatecznej sieci infrastruktury pomocy społecznej stanowi zagrożenie dla prawidłowego funkcjonowania osób i rodzin znajdujących się w trudnej sytuacji życiowej i wymagających profesjonalnego wsparcia. 4. Nawiązanie do sytuacji społecznej i odniesienie się do problemu W Puławach obserwuje się systematyczny wzrost liczby osób wymagających pomocy. Pogarszająca się jakość życia dotyczy głownie bezrobotnych, niepełnosprawnych, niezaradnych w sprawach opiekuńczo wychowawczych, starszych, dotkniętych długotrwała chorobą. Obserwuje się wzrost takich niekorzystnych zjawisk jak uzależnienie od alkoholu, narkotyków, bezdomność, problemy osób opuszczających Zakłady Karne. Programy działań 99

14 Celem programu jest zmniejszenie ryzyka wykluczenia społecznego poprzez wsparcie wszystkich grup zagrożonych wykluczeniem społecznym poprzez formy zawarte w ce lach szczegółowych. 5. Narzędzia: 5.1 Sprawny system wsparcia dla osób starszych, przewlekle chorych i niepełnosprawnych umożliwiający pełny udział w życiu społecznym. Rozwój i zapewnienie standardów usług opiekuńczych i specjalistycznych, innych form wsparcia oraz wzmocnienie form opieki nad dziećmi i młodzieżą niepełnosprawną. Rozwój ośrodków pobytu dziennego i całodobowego. Rozwój aktywnych form wsparcia dla osób niepełnosprawnych i starszych Umożliwienie osobom niepełnosprawnym osiągnięcia odpowiedniego poziomu wykształcenia, kwalifikacji i rozwoju zawodowego. Stworzenie osobom niepełnosprawnym i starszym warunków rozwoju do udziału w różnych formach życia społecznego. Tworzenie różnych form oparcia społecznego dla osób z zaburzeniami psychicznymi. Organizowanie spotkań integrujących osoby i grupy wykluczone społecznie ze społecznością lokalną. 5.2 Wsparcie osób i rodzin dotkniętych bezdomnością. Zorganizowanie sprawnego systemu zapewniającego osobom bezdomnym schronienie. Sprawne wdrażanie programów wychodzenia z bezdomności. Zapewnienie bezpłatnej, podstawowej pomocy medycznej osobom bezdomnym. Wspieranie projektów mieszkań chronionych i rotacyjnych 5.3 Rozwój środowiskowych form wsparcia i modernizacja infrastruktury pomocy społecznej. Rozwój placówek wsparcia dziennego dla grup zagrożonych wykluczeniem społecznym Rozwój budownictwa socjalnego mieszkań chronionych, tworzenie hosteli. Programy działań 100

15 5.4 Wspieranie grup szczególnego ryzyka. Motywowanie do działań w celu poszukiwania pracy i przekwalifikowania się poprzez organizowanie grup wsparcia oraz samopomocy. Zwiększenie poczucia bezpieczeństwa socjalnego u osób długotrwale bezrobotnych poprzez oddziaływania psychologiczne i pomoc socjalną Zintegrowanie działań instytucji i organizacji działających na rzecz osób długotrwale bezrobotnych. Tworzenie systemu pomocy grupom szczególnego ryzyka Zwiększenie dostępności do specjalistycznych form pomocy dla osób opuszczających Z.K. Istnienie różnorodnych form mieszkań dostępnych dla osób opuszczających Z.K. Stworzenie systemu współpracy między placówkami zajmującymi się pomocą osobą skazanym i opuszczającym Z.K. 5.5 Zapewnienie równych szans rozwoju osobom z grup zagrożonych wykluczeniem społecznym poprzez ułatwienie im dostępu do edukacji, kultury i sportu. Wdrażanie programów edukacyjnych mających na celu podnoszenie świadomości społecznej. Propagowanie alternatywnych form spędzania czasu wolnego. Organizowanie imprez integracyjnych., kulturalnych i oświatowych Pobudzanie do aktywności fizycznej i aktywnego wypoczynku Stworzenie systemu pomocy w zaspokajaniu podstawowych potrzeb mieszkaniowych oraz wsparcia finansowego w okresie usamodzielniania się Ustawiczne kształcenie Rozwój bezpłatnego poradnictwa 5.6 Zwiększenie bezpieczeństwa socjalnego poprzez pomoc finansową i budownictwo socjalne oraz pomoc psychologiczna i prawną Rozszerzenie pomocy finansowej i rzeczowej. Dostępność do poradni specjalistycznych. Zwiększenie świadomości społecznej. Rozwijanie różnych form wsparcia socjalnego. 6. Beneficjenci programu instytucje pomocy społecznej Programy działań 101

16 osoby i rodziny znajdujące się w trudnej sytuacji życiowej między innymi osoby długotrwale bezrobotne, starsze, niepełnosprawne, bezdomne, opuszczające Zakłady Karne organizacje pozarządowe 7. Podmioty zaangażowane w realizację programu Podmiotem wiodącym będzie Miejski Ośrodek Pomocy Społecznej w Puławach a partnerami Samorządy powiatowe (y), instytucje działające w obszarze polityki społecznej, organizacje pozarządowe, Kościoły i związki wyznaniowe oraz Powiatowy Urząd Pracy. 8. Potencjalne źródła finansowania Środki z budżetu Państwa i samorządu, środki EFS, środki uzyskane z innych źródeł 9. Efekty i główne korzyści realizacji programu Rezultatem osiągnięcia celu strategicznego będzie stworzenie społeczeństwa zintegrowanego, w którym najsłabsi jego członkowie będą mieli zapewnione odpowiednie wsparcie umożliwiające przezwyciężenie trudnych sytuacji życiowych oraz godne warunki życia. 10. Uwarunkowania realizacji programu Ważnymi czynnikami, które będą decydowały o realizacji programu będą : stopień zainteresowania się programem przez władze samorządu, instytucje publiczne, organizacje pozarządowe i społeczności lokalne na rzecz rozwiązywania własnych problemów dostępność środków finansowych z zewnątrz, dobre ustawodawstwo i profesjonalna kadra pomocy społecznej. 11. Współzależność programu z innymi programami powiatowymi, wojewódzkim i krajowym. Krajowy Plan Działania na Rzecz Integracji Społecznej Strategia Rozwoju Województwa Lubelskiego Powiatowa Strategia Rozwiązywania Problemów Społecznych w obszarze pomocy społecznej na lata Narodowa Strategia Integracji Społecznej dla Polski Programy działań 102

17 PROGRAM DZIAŁAŃ 5 1. Tytuł programu P.S. 5. Program rozwoju gminnego systemu profilaktyki i opieki nad dzieckiem i rodziną 2. Cele szczegółowe: 1. Wspieranie rodziny w jej prawidłowym funkcjonowaniu. 2. Wspieranie działań profilaktycznych skierowanych do całych rodzin. 3. Rozwój środowiskowych form wsparcia w miejscu zamieszkania 4. Wspieranie rodzin i osób będących w kryzysie. 5. Zmodernizowanie istniejącego systemu pomocy dziecku i rodzinie 3. Uzasadnienie programu Trudności na rynku pracy i problemy finansowe znacznie utrudniają funkcjonowanie wielu rodzin w Puławach. Brak pracy, a także niski poziom zarobków powodują niemożność nabycia bądź utrzymania mieszkania, zabezpieczenia podstawowych potrzeb rodziny oraz zaniechanie edukacji dzieci. Utrzymująca się przez dłuższy okres zła sytuacja ekonomiczna rodziny sprzyja wzrostowi zachowań patologicznych i niepożądanych społecznie, takich jak : przemoc fizyczna, psychiczne znęcanie się nad członkami rodziny, nadużywanie alkoholu, przestępczość. Prowadzą one do osłabienia więzów rodzinnych, a nawet do rozpadu rodziny, przyczyniając się do demoralizacji dzieci. Tam, gdzie rodzina nie zawsze jest wentylem bezpieczeństwa dla dzieci (z powodu zapracowania rodziców bądź ich niewydolności i zaburzonego funkcjonowania), rośnie skala takich zjawisk jak przestępczość wśród dzieci i młodzieży oraz zainteresowanie eksperymentowaniem z substancjami psychoaktywnymi. Dlatego też niezbędne są działania wspierające rodzinę w jej prawidłowym funkcjonowaniu oraz rozwój infrastruktury zapewniającej zaspokojenie przez dzieci i młodzież ich potrzeb kulturalnych i sportowych, edukacyjnych oraz twórcze spędzanie wolnego czasu. Warunkiem koniecznym przeciwdziałaniu patologii w funkcjonowaniu rodzin jest tworzenie systemowych rozwiązań w zakresie ich wsparcia, uwzględniających zintegrowane, interdyscyplinarne działania, szczególnie w sferze szeroko pojętej edukacji i wychowania. Programy działań 103

18 4. Nawiązanie do sytuacji społecznej i odniesienie się do problemów Analiza sytuacji społecznej w mieście wskazuje, na szereg problemów, które bezpośrednio lub pośrednio są wypadkową sytuacji rodziny. Słabość rodziny w jej funkcjach wychowawczych, edukacyjnych i bezpieczeństwa socjalnego sprzyja rozwojowi negatywnych zjawisk społecznych. Program przewiduje rozwój instytucji i działań wzmacniających rodzinę i uzupełniających jej deficyty. Jedna z ważnych form działań na rzecz rodziny będzie prowadzenie programów profilaktycznych. Program przewiduje również zintegrowane wsparcie rodziny w kryzysie. 5. Narzędzia: 5.1 Wspieranie rodziny w jej prawidłowym funkcjonowaniu. Rozwój specjalistycznych usług w środowisku rodzinnym Rozwijanie, upowszechnianie wczesnej interwencji 5.2 Wspieranie działań profilaktycznych skierowanych do całych rodzin. Rozwijanie alternatywnych form spędzania czasu wolnego Upowszechnianie i promocja zdrowego stylu życia Prowadzenie programów profilaktycznych o charakterze informacyjnym i edukacyjnym 5.3 Rozwój środowiskowych form wsparcia w miejscu zamieszkania Rozwój i wspieranie funkcjonowania ośrodków wsparcia dziennego w szczególności świetlicy socjoterapeutycznej Zwiększenie zakresu i dostępności do poradnictwa Rozwój poradnictwa specjalistycznego 5.4 Wspieranie rodzin i osób będących w kryzysie. Tworzenie zintegrowanego systemu wsparcia dla rodzin w kryzysie z udziałem instytucji pomocy społecznej Wspieranie projektów organizacji pozarządowych w zakresie działań na rzecz rodzin w kryzysie 5.5 Zmodernizowanie istniejącego systemu pomocy dziecku i rodzinie Programy działań 104

19 Tworzenie i wspieranie sieci oparcia społecznego w szczególności hosteli, mieszkań chronionych, rotacyjnych itp. 6. Beneficjenci programu Rodziny mieszkające w Puławach Dzieci i młodzież 7. Podmioty zaangażowane w realizację programu Miejski Ośrodek Pomocy Społecznej partner wiodący Samorząd powiatowy i gminny organizacje pozarządowe, szkoły itp., Powiatowy Urząd Pracy 8. Potencjalne źródła finansowania Budżet miasta, Budżet państwa na realizację projektów, Fundusze strukturalne Sponsorzy 9. Efekty i główne korzyści realizacji programu Rezultatem realizacji programu będzie podniesienie poziomu życia rodzin do standardów europejskich przez pełniejsze zaspokojenie potrzeb społecznych. Rodziny zagrożone ubóstwem, patologią społeczną oraz posiadające inne problemy, będą miały zapewnione odpowiednie wsparcie umożliwiające przezwyciężanie trudnych sytuacji życiowych oraz godne warunki życia. Szeroko zakrojone działania profilaktyczne skierowane do całych rodzin oraz łatwy dostęp do placówek niosących specjalistyczną pomoc, przyczynia się do skuteczniejszego przeciwdziałania kryzysowi rodziny, efektywnego wspierania jej w prawidłowym funkcjonowaniu oraz zmniejsza rozmiary patologii społecznych. Rozwój infrastruktury zapewniającej zaspokajanie przez dzieci i młodzież ich potrzeb kulturalnych, sportowych i edukacyjnych oraz umożliwiającej twórcze spędzanie wolnego czasu, będzie również elementem przeciwdziałającym patologiom społecznym 10. Uwarunkowania realizacji programu Realizacja programu zależy od liczby projektów przewidzianych do realizacji. Istotne są też wspólne przedsięwzięcia instytucji i organizacji pozarządowych podejmujących Programy działań 105

20 działania oraz umiejętne nawiązywanie współpracy. Istotnym warunkiem sprzyjającym realizacji programu będzie sprawne pozyskiwanie środków przez podmioty zaangażowane w poszczególne zadania oraz odpowiedni poziom przygotowania kadry. Czynnikiem niesprzyjającym, który może hamować podejmowane działania, jest utrzymujące się bezrobocie lub jego wzrost. 11. Współzależność programu z innymi programami powiatowymi, wojewódzkimi i krajowymi Powiatowa Strategia Rozwiązywania Problemów Społecznych w obszarze pomocy społecznej na lata Strategia Polityki Społecznej Województwa Lubelskiego Program Polityki Prorodzinnej Samorządu Województwa Lubelskiego Narodowa Strategia Integracji Społecznej dla Polski Programy działań 106

21 PROGRAM DZIAŁAŃ 6 1. Tytuł programu P.S. 6. Program profilaktyki i rozwiązywania problemów alkoholowych 2. Cele programu Celem programu jest realizacja zadań własnych gminy określonych szczegółowo w ustawie z dnia 26 października 1982 roku o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi (tekst jednolity z 2002 roku Dz. U. Nr 147, poz.1231 z późn. zm.). Zadania te w szczególności obejmują: Zwiększanie dostępności pomocy terapeutycznej i rehabilitacyjnej dla osób uzależnionych od alkoholu, Udzielanie rodzinom, w których występują problemy alkoholowe pomocy psychospołecznej i prawnej, a w szczególności ochrony przed przemocą w rodzinie, Prowadzenie profilaktycznej działalności informacyjnej i edukacyjnej w zakresie rozwiązywania problemów alkoholowych i przeciwdziałania narkomanii, w szczególności dla dzieci i młodzieży, w tym prowadzenie pozalekcyjnych zajęć sportowych, Prowadzenie działań na rzecz dożywiania dzieci uczestniczących w pozalekcyjnych programach opiekuńczo wychowawczych i socjoterapeutycznych, Wspieranie działalności instytucji, stowarzyszeń i osób fizycznych, służącej rozwiązywaniu problemów alkoholowych, Podejmowanie interwencji w związku z naruszeniem przepisów określonych w art i 15 ustawy oraz występowanie przed sądem w charakterze oskarżyciela publicznego, Wspieranie zatrudnienia socjalnego poprzez organizowanie i finansowanie Centrów Integracji społecznej. 3. Uzasadnienie programu Realizacja wymienionych zadań prowadzona jest w postaci miejskiego programu profilaktyki i rozwiązywania problemów alkoholowych, uchwalanego corocznie przez Radę Miasta. Samorząd lokalny odgrywa bardzo ważna rolę w polskim systemie rozwiązywania problemów alkoholowych. Problemy alkoholowe dotykając jednostki, wpływają na sytuację całej rodziny, w efekcie powodując nie tylko szkody zdrowotne ale Programy działań 107

22 również naruszanie prawa i porządku publicznego, dezorganizację środowiska pracy itp. Kolejnym ważnym problemem jest zjawisko przemocy w rodzinie. Ochrona przed przemocą jest ważnym elementem tego programu. Uzupełnieniem działań związanych z profilaktyką i rozwiązywaniem problemów alkoholowych jest wspieranie zatrudnienia socjalnego, jako jednego z elementów przeciwdziałających wykluczeniu społecznemu. 4. Nawiązanie do sytuacji społecznej i odniesienie się do problemów. Diagnoza sytuacji społecznej pokazała, że takie problemy, jak bezrobocie czy uzależnienia są jednymi z ważniejszych problemów wskazywanych przez mieszkańców miasta. Na wagę tych problemów wskazują również wyniki badań realizowanych w puławskich szkołach w 2003 roku. Wskazują one, że pomimo ustawowego zakazu sprzedaży i podawania alkoholu osobom, które nie ukończyły 18 lat, inicjacja alkoholowa występuje u dzieci kończących szkołę podstawową. Nadużywanie alkoholu doprowadza do wielu szkód zarówno u dzieci i młodzieży, jak i dorosłych mieszkańców miasta i ich rodzin. Dlatego też konieczne jest podejmowanie działań na rzecz rozwiązywania problemów alkoholowych i minimalizowania szkód związanych z tymi problemami. 5. Narzędzia i sposób realizacji programu na podstawie celów szczegółowych 5.1 Zwiększanie dostępności pomocy terapeutycznej i rehabilitacyjnej dla osób uzależnionych od alkoholu Wspieranie realizacji nowoczesnych programów terapeutycznych, Podejmowanie czynności zmierzających do orzeczenia o zastosowaniu wobec osoby uzależnionej od alkoholu obowiązku poddania się leczeniu odwykowemu przez komisję rozwiązywania problemów alkoholowych, Usprawnienie systemu informacji o działających instytucjach pomocowych, Udzielanie rodzinom, w których występują problemy alkoholowe pomocy psychospołecznej i prawnej, a w szczególności ochrony przed przemocą w rodzinie Wspieranie działalności punktów konsultacyjnych, Wspieranie działań na rzecz ochrony przed przemocą w rodzinie, Wspieranie organizacji szkoleń umożliwiających zwiększenie kompetencji do prowadzenia działalności terapeutycznej kierowanej do rodzin osób uzależnionych od alkoholu. Programy działań 108

23 5.2 Prowadzenie profilaktycznej działalności informacyjnej i edukacyjnej w zakresie rozwiązywania problemów alkoholowych i przeciwdziałania narkomanii, w szczególno ści dla dzieci i młodzieży, w tym prowadzenie zajęć pozalekcyjnych. 5.3 Prowadzenie działań na rzecz dożywiania dzieci uczestniczących w pozalekcyjnych programach opiekuńczo wychowawczych i socjoterapeutycznych Realizacja nowoczesnych programów profilaktycznych, Prowadzenie szkoleń sprzedawców napojów alkoholowych, Systematyczne prowadzenie kontroli punktów sprzedaży napojów alkoholowych, Wspieranie realizacji zajęć i programów socjoterapeutycznych i opiekuńczowychowawczych dla dzieci z rodzin z problemem alkoholowym oraz prowadzenie działań na rzecz dożywiania dzieci uczestniczących w tych programach, Wdrożenie procedury interwencji w przypadku ujawnienia ucznia na terenie szkoły pod wpływem alkoholu we wszystkich puławskich szkołach, Organizowanie wypoczynku dla dzieci z rodzin z problemem alkoholowym, Promowanie alternatywnych sposobów spędzania czasu wolnego, w tym prowadzenie pozalekcyjnych zajęć sportowych. Organizacja konkursów, kampanii i innych imprez profilaktycznych, Przygotowywanie i upowszechnianie informacji na temat problemów alkoholowych. Wspieranie działalności instytucji, stowarzyszeń i osób fizycznych, służącej rozwiązywaniu problemów alkoholowych Współpraca z organizacjami pozarządowymi przy organizowaniu narad i konferencji dotyczących rozwiązywania problemów alkoholowych, Udzielanie dotacji dla organizacji pozarządowych na realizację zadań w zakresie profilaktyki i rozwiązywania problemów alkoholowych zgodnie z Ustawą o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie, 5.4 Podejmowanie interwencji w związku z naruszeniem przepisów określonych w art i 15 ustawy oraz występowanie przed sądem w charakterze oskarżyciela publicznego Podejmowanie interwencji w przypadku złamania zakazu sprzedaży alkoholu nieletnim lub nietrzeźwym oraz w przypadku złamania zakazu reklamy napojów alkoholowych. Wspieranie zatrudnienia socjalnego poprzez organizowanie i finansowanie Centrów Integracji społecznej. Programy działań 109

24 Organizowanie i finansowanie Centrum Integracji Społecznej. 6. Beneficjenci programu: Mieszkańcy miasta Puławy a w szczególności: dzieci i młodzież, rodzice, nauczyciele i wychowawcy, dorośli mieszkańcy miasta, sprzedawcy i właściciele punktów sprzedaży napojów alkoholowych, osoby z grup ryzyka wejścia w uzależnienie, osoby uzależnione i ich rodziny, organizacje pozarządowe. 7. Podmioty zaangażowane w realizację programu samorząd lokalny, organizacje pozarządowe, instytucje: bezpieczeństwa publicznego, pomocy społecznej, ochrony i promocji zdrowia. 8. Potencjalne źródła finansowania Realizacja zadań przewidzianych w programie będzie możliwa przy zapewnieniu odpowiedniej ilości środków finansowych oraz przy współpracy i współdziałaniu pomiędzy wieloma podmiotami. Proponowane źródła finansowania: budżet samorządu gminnego środki pochodzące z opłat za korzystanie z zezwoleń na sprzedaż napojów alkoholowych, fundusze strukturalne na realizację projektów pozyskane z Unii Europejskiej, środki własne realizatorów programu, sponsorzy. 9. Efekty i główne korzyści realizacji programu Rezultatem osiągnięcia celu strategicznego będzie upowszechnienie zdrowych nawyków spędzania czasu wolnego, ograniczenie szkód związanych z nadużywaniem alkoholu, zwiększenie kompetencji osób udzielających pomocy, zwiększenie wiedzy mieszkańców miasta na temat problematyki alkoholowej i możliwości uzyskania pomocy Programy działań 110

25 a także uwrażliwienie społeczeństwa na negatywne zachowania związanych z nieprze strzeganiem norm społecznych i prawnych. Szczegółowe efekty oddziaływań będą opi sywane w rocznych programach profilaktyki i rozwiązywania problemów alkoholowych. 10. Uwarunkowania realizacji programu Realizacja programu jest uwarunkowana podejmowaniem systematycznych i długofalowych działań we współpracy ze szkołami, instytucjami działającymi na terenie miasta i organizacjami pozarządowymi zaangażowanymi w rozwiązywanie problemów alkoholowych. Ponadto program będzie realizowany w cyklach rocznych poprzez podejmowanie działań szczegółowo określonych w Miejskim Programie Profilaktyki i Rozwiązywania Problemów Alkoholowych, uchwalanym corocznie przez Radę Miasta Puławy. W związku z powyższym stanowią one część niniejszej strategii. 11.Współzależność programu z innymi programami wojewódzkimi i krajowymi Program współpracy gminy Miasto Puławy z organizacjami pozarządowymi, Program Polityki Prorodzinnej Samorządu Województwa Lubelskiego Krajowy Program Zapobiegania i Zwalczania demoralizacji i przestępczości wśród młodzieży i nieletnich ( ) Programy działań 111