Procedury postępowania z dzieckiem przewlekle chorym

Transkrypt

1 Procedury postępowania z dzieckiem przewlekle chorym Choroba przewlekła jest to zaburzenie trwałe, spowodowane przez nieodwracalne zmiany patologiczne, wymagające specjalistycznego postępowania rehabilitacyjnego i długotrwałego leczenia, nadzoru, obserwacji oraz opieki. Choroba przewlekła może zmieniad swoje nasilenie w miarę upływu czasu. Każda choroba przewlekła prowadzi do specyficznych zmian w budowie anatomicznej narządu, którego dotyka, równocześnie wpływając niekorzystnie na ogólny rozwój fizyczny dziecka. I. Obowiązki rodzica 1. W przypadku ucznia rozpoczynającego naukę w szkole rodzic najpóźniej do 1 września powinien dostarczyd dyrektorowi lub wychowawcy informacje o stanie zdrowia dziecka przewlekle chorego, objawach choroby, zagrożeniach zdrowotnych, przyjmowanych lekach i ich wpływie na organizm. 2. Jeśli choroba zostanie zdiagnozowana podczas uczęszczania do szkoły rodzic powinien niezwłocznie poinformowad o tym fakcie wychowawcę. 3. Rodzic jest zobowiązany do stałej współpracy z wychowawcą dziecka chorego. II. Obowiązki wychowawcy 1. Dyrektor lub wychowawca jest zobowiązany do przekazania informacji Radzie Pedagogicznej i pozostałym pracownikom szkoły o sposobach postępowania z chorym dzieckiem na co dzieo oraz w sytuacji zaostrzenia objawów czy ataku choroby. III. Obowiązki nauczycieli 1. Nauczyciele są zobowiązani dostosowad formy pracy dydaktycznej, dobór treści i metod oraz organizację nauczania do możliwości psychofizycznych tego ucznia, a także do objęcia go różnymi formami pomocy psychologiczno-pedagogicznej. 2. W przypadku nasilenia choroby u dziecka podczas pobytu w szkole dyrektor lub nauczyciel niezwłocznie informuje o zaistniałej sytuacji rodziców lub prawnych opiekunów. IV. Główne sposoby pomocy przewlekle choremu dziecku realizowane przez grono pedagogiczne, innych pracowników szkoły oraz uczniów 1. Zapewnienie poczucia bezpieczeostwa psychicznego i fizycznego oraz zaufania do grupy i nauczyciela; 2. Pomoc w pokonywaniu trudności, uczenie samodzielności oraz nowych umiejętności; 3. Budowanie przyjaznych relacji w zespole klasowym; 4. Traktowanie chorego dziecka jako pełnoprawnego członka klasy; 5. Uwrażliwianie dzieci zdrowych na potrzeby i przeżycia dziecka chorego; 6. Uwrażliwianie dziecka chorego na potrzeby i przeżycia innych uczniów; 7. Motywowanie do kontaktów i współdziałania z innymi dziedmi; 1

2 8. Dostarczanie wielu możliwości do działania i osiągania sukcesów; 9. Motywowanie do aktywności i rozwoju zainteresowao; 10. Pomoc w nadrabianiu zaległości szkolnych, dostosowanie wymagao do aktualnych możliwości psychofizycznych dziecka; 11. Rozmowy o uczuciach i trudnych sprawach; 12. Zapewnienie dziecku wsparcia i pomocy psychologiczno-pedagogicznej; 13. Stała współpraca z rodzicami, pielęgniarką i nauczycielami; 14. Odpowiednia organizacja czasu pracy ucznia. Dziecko z astmą Objawy Jednym z podstawowych objawów jest dusznośd jako subiektywne uczucie braku powietrza spowodowane trudnościami w jego swobodnym przechodzeniu przez zwężone drogi oddechowe. Gdy dusznośd jest bardzo nasilona możemy zauważyd, że usta dziecka a także inne części ciała są zasinione. Konsekwencją zwężenia oskrzeli jest pojawienie się świszczącego oddechu. Częstym objawem astmy oskrzelowej jest kaszel. Najczęściej jest to kaszel suchy, napadowy, bardzo męczący. Postępowanie 1. W przypadku wystąpienia duszności należy podad dziecku wziewny lek rozkurczający oskrzela zgodnie z zaleceniem lekarza. 2. W przypadku objawów ciężkiej duszności należy podad jednocześnie dwie dawki leku w aerozolu w odstępie sekund. 3. Po wykonaniu pierwszej inhalacji należy powiadomid rodziców dziecka o wystąpieniu zaostrzenia. 4. W przypadku duszności o dużym nasileniu powinno się wezwad pogotowie. W czasie oczekiwania na przyjazd karetki pogotowia dziecko wymaga ciągłego nadzoru osoby dorosłej. Nakazy 1. Częste wietrzenie sal lekcyjnych. 2. Dziecko, które ma objawy choroby po wysiłku, powinno przed lekcją wychowania fizycznego przyjąd dodatkowy lek. 3. Dwiczenia fizyczne należy zaczynad od rozgrzewki. 4. W przypadku wystąpienia u dziecka objawów duszności należy przerwad wykonywanie wysiłku i pozwolid dziecku zażyd środek rozkurczowy. Zakazy 1. Chorzy uczniowie nie powinni uczestniczyd w pracach porządkowych. 2. W okresie pylenia roślin dzieci z pyłkowicą nie mogą dwiczyd na wolnym powietrzu oraz nie powinny uczestniczyd w planowanych wycieczkach poza miasto. 3. Astma oskrzelowa wyklucza biegi na długich dystansach, wymagających długotrwałego, ciągłego wysiłku. 2

3 Ograniczenia 1.Uczeo z astmą może okresowo wymagad ograniczenia aktywności fizycznej i dostosowania dwiczeo do stanu zdrowia. 2. Dziecko uczulone na pokarmy powinno mied adnotacje od rodziców, co może jeśd w sytuacjach, które mogą wywoład pojawienie się objawów uczulenia. Obszary dozwolone i wskazane dla dziecka 1. Dzieci chore na astmę powinny uczestniczyd w zajęciach z wychowania fizycznego, wysportowane dziecko lepiej znosi okresy zaostrzeo choroby. 2. Uczeo z astmą nie powinien byd trwale eliminowany z zajęd z wychowania fizycznego. 3. Dzieci z astmą mogą uprawiad biegi krótkie, a także gry zespołowe. 4. Dzieci z astmą mogą uprawiad gimnastykę i pływanie. 5. Dzieci z astmą mogą uprawiad większośd sportów zimowych. Dziecko z cukrzycą Objawy hipoglikemii - niedocukrzenia: 1. Bladośd skóry, nadmierna potliwośd, drżenie rąk. 2. Ból głowy, ból brzucha. 3. Szybkie bicie serca. 4. Uczucie silnego głodu/wstręt do jedzenia. 5. Osłabienie, zmęczenie. 6. Problemy z koncentracją, zapamiętywaniem. 7. Chwiejnośd emocjonalna, nietypowe zachowanie dziecka. 8. Napady agresji lub wesołkowatości. 9. Ziewanie/sennośd. 10. Zaburzenia mowy, widzenia i równowagi. 11. Zmiana charakteru pisma. 12. Uczeo nielogicznie odpowiada na zadawane pytania. 13. Kontakt ucznia z otoczeniem jest utrudniony lub traci przytomnośd. 14. Drgawki. POSTĘPOWANIE PRZY HIPOGLIKEMII LEKKIEJ dziecko jest przytomne, w pełnym kontakcie, współpracuje, spełnia polecenia: 3 1. Sprawdzid poziom glukozy we krwi potwierdzając niedocukrzenie. 2. Podad węglowodany proste (sok owocowy, coca-cola, cukier spożywczy rozpuszczony w wodzie lub herbacie, glukoza w tabletkach, płynny miód. 3. NIE WOLNO Zastępowad węglowodanów prostych słodyczami zawierającymi tłuszcze, jak np. czekolada, ponieważ utrudniają one wchłanianie glukozy z przewodu pokarmowego). 4. Ponownie oznaczyd glikemię po minutach. 5. Zawsze należy dążyd do ustalenia przyczyny niedocukrzenia.

4 POSTĘPOWANIE PRZY HIPOGLIKEMII ŚREDNIO CIĘŻKIEJ dziecko ma częściowe zaburzenia świadomości, pozostaje w ograniczonym kontakcie z otoczeniem, potrzebuje bezwzględnej pomocy osoby drugiej: 1. Oznaczyd glikemię i potwierdzid niedocukrzenie. 2. Jeżeli dziecko może połykad podad do picia płyn o dużym stężeniu cukru (np. 3-5 kostek cukru rozpuszczonych w ½ szklanki wody, coli, soku). 3. Jeżeli dziecko nie może połykad postępowad tak jak w przypadku glikemii ciężkiej. POSTĘPOWANIE PRZY HIPOGLIKEMII CIĘŻKIEJ dziecko jest nieprzytomne, nie ma z nim żadnego kontaktu, nie reaguje na żadne bodźce, może mied drgawki. Dziecku, które jest nieprzytomne NIE WOLNO podawad niczego do picia ani do jedzenia do ust!!! 1. Ułożyd dziecko na boku. 2. Wstrzyknąd domięśniowo glukagon, jest to zastrzyk ratujący życie. 3. Wezwad pogotowie ratunkowe. 4. Skontaktowad się z rodzicami dziecka. 5. Dopiero gdy dziecko odzyska przytomnośd (po podaniu glukagonu powinno odzyskad przytomnośd po kilkunastu minutach) i jeżeli dziecko będzie w dobrym kontakcie można mu podad węglowodany doustnie (sok, cola, tabl. glukozy). U dzieci leczonych pompą: 1. Zatrzymad pompę. 2. Potwierdzid hipoglikemię. 3. Jeżeli dziecko jest przytomne podad węglowodany proste. 4. Odczekad minut i zbadad ponownie poziom glukozy we krwi, jeżeli nie ma poprawy podad ponownie cukry proste. 5. Jeżeli objawy ustąpią i kontrolny pomiar glikemii wskazuje podnoszenie się stężenia glukozy, włączyd pompę i podad kanapkę lub inne węglowodany złożone. 6. Jeżeli dziecko jest nieprzytomne lub ma drgawki położyd je w pozycji bezpiecznej, podad domięśniowo zastrzyk z glukagonu i wezwad karetkę pogotowia. Po epizodzie hipoglikemii nie zostawiad dziecka samego! Dziecko nie może podejmowad wysiłku fizycznego dopóki wszystkie objawy hipoglikemii nie ustąpią! OBJAWY HIPERGLIKEMII 1. Wzmożone pragnienie, potrzeba częstego oddawania moczu. 2. Rozdrażnienie, zaburzenia koncentracji. 3. Złe samopoczucie, osłabienie, przygnębienie, apatia. Jeżeli do ww. objawów dołączą: ból głowy, ból brzucha, nudności i wymioty, ciężki oddech. może to świadczyd o rozwoju kwasicy cukrzycowej. Należy wtedy bezzwłocznie: 4. Zbadad poziom glukozy. 5. Skontaktowad się z rodzicami lub wezwad pogotowie. 4

5 POSTĘPOWANIE PRZY HIPERGLIKEMII 1. Podad insulinę (tzw. dawka korekcyjna), 2. Uzupełnid płyny (dziecko powinno dużo pid, przeciętnie 1litr w okresie 1,5-2 godz., najlepszym płynem jest niegazowana woda mineralna), 3. Samokontrola (badanie moczu na obecnośd cukromoczu i ketonurii, po około 1 godz. należy dokonad kontrolnego pomiaru glikemii), 4. W razie stwierdzenia hiperglikemii dziecko nie powinno jeśd, dopóki poziom glikemii nie obniży się. Prawa dziecka z cukrzycą Każdemu dziecku z cukrzycą typu I należy zapewnid w szkole: 1. Możliwośd zmierzenia poziomu glukozy na glukometrze w dowolnym momencie także w trakcie trwania lekcji. 2. Możliwośd podania insuliny. 3. Możliwośd zmiany zestawu infuzyjnego w przypadku leczenia osobista pompą insulinową w odpowiednich warunkach zapewniających bezpieczeostwo i dyskrecję. 4. Właściwe leczenie niedocukrzenia zgodnie ze schematem ustalonym z pielęgniarką szkolną i rodzicami dziecka. 5. Możliwośd spożycia posiłków o określonej godzinie, a jeśli istnieje taka potrzeba, nawet w trakcie trwania lekcji. 6. Możliwośd zaspokojenia pragnienia oraz możliwośd korzystania z toalety, także w czasie trwania zajęd lekcyjnych. 7. Możliwośd uczestniczenia w pełnym zakresie w zajęciach wychowania fizycznego oraz różnych zajęciach pozaszkolnych, np. wycieczkach turystycznych, zielonych szkołach. Dziecko z padaczką Objawy Charakterystycznym objawem padaczki są napady drgawkowe, wśród których wyróżniamy: NAPAD DUŻY czyli napad toniczno-kloniczny, wówczas chory traci przytomnośd i upada, jego mięśnie ulegają napięciu a głowa odgina się do tyłu. Ponadto chory przestaje oddychad, pojawiają się drgawki kooczyn i głowy. W wyniku drgawek może dojśd do przygryzienia języka, mimowolnego oddani moczu lub stolca. NAPAD MAŁY dzieci zastygają w bezruchu podczas wykonywania jakiejś czynności, tracą kontakt z otoczeniem. NAPADY MIOKLONICZNE charakteryzują się skurczami mięśni, ale chory nie traci przytomności. NAPADY ATONICZNE oprócz utraty przytomności dochodzi do zwiotczenia mięśni i upadku chorego. W razie wystąpienia napadu należy: 5

6 1. Przede wszystkim zachowad spokój. 2. Ułożyd chorego w bezpiecznym miejscu w pozycji bezpiecznej, na boku. 3. Zabezpieczyd chorego przed możliwością urazu w czasie napadu zdjąd okulary, usunąd z ust ciała obce, podłożyd coś miękkiego pod głowę. 4. Powiadomid rodziców dziecka. 5. Asekurowad w czasie napadu i pozostad z chorym do odzyskania pełnej świadomości lub do przybycia rodziców. 6. Pomoc lekarska jest potrzebna jeśli był to pierwszy napad w życiu lub trwał on dłużej niż 10 minut, albo jeśli dziecko ma gorączkę. Nie wolno: 1. Podnosid pacjenta. 2. Krępowad jego ruchów. 3. Wkładad czegokolwiek między zęby lub do ust. Dziecko z ADHD W pracy szkolnej uczniowie z ADHD wymagają od nauczycieli: 1.Poznania i zrozumienia specyficznych zachowao i emocji dziecka( tj. : brak koncentracji na szczegółach, trudności z utrzymaniem uwagi na zadaniach i grach, nierespektowanie podanych kolejno instrukcji, kłopoty z dokooczeniem zadao i wypełnianiem codziennych obowiązków, dezorganizacja, szybkie rozpraszanie się pod wpływem bodźców zewnętrznych, nadmierna ruchliwośd i gadatliwośd, przerywanie bądź wtrącanie się do rozmowy ) 2. Akceptacji, pozytywnego wsparcia, nasilonej w stosunku do innych uczniów uwagi i zainteresowania. 3. Organizacji środowiska zewnętrznego w formie porządku i ograniczenia bodźców. 4. Stosowania wzmocnieo ( pochwał, nagród ) 5. Skutecznego komunikowania ( krótkie instrukcje, powtarzanie ) 6. Konsekwencji w postępowaniu i ustalenia obowiązującego systemu norm i zasad. 7. Elastyczności pracy dającej możliwośd dodatkowej aktywności i rozładowania emocji. Dziecko z zaburzeniami lękowymi 1.Jeśli nauczyciel zauważy powtarzające się zaburzenia lękowe powinien ten fakt zgłosid rodzicom ucznia. 2.Zasady postępowania z uczniem z zaburzeniami lękowymi: - zapewnienie poczucia bezpieczeostwa w relacji uczeo- nauczyciel- klasa - stosowanie pochwał nawet za małe osiągnięcia 6

7 - ograniczenie odpytywania na forum klasy - normalizowanie reakcji lękowych i pokazywanie adaptacyjnej funkcji lęku - uczenie techniki rozwiązywania problemów i radzenia sobie ze stresem. Dziecko z zaburzeniami odżywiania (bulimia, anoreksja, kompulsywne objadanie się, otyłośd) 1.W przypadku kiedy nauczyciel dowiaduje się o fakcie zaburzeo odżywiania u dziecka, przekazuje uzyskaną informację wychowawcy klasy, wychowawca informuje o fakcie pedagoga szkolnego bądź psychologa i dyrektora szkoły. 2. Przeprowadzana jest rozmowa z uczniem, po której informuje się o takim fakcie rodziców. 3. Głównymi zadaniami nauczycieli i wychowawców w profilaktyce zaburzeo odżywiania się w środowisku szkolnym są: - współpraca z rodzicami dziecka oraz ustalenie jakiej pomocy ze strony szkoły oczekują rodzice i uczeo, - w przypadku występujących u dziecka niepokojących dolegliwości (bóle brzucha, kołatanie serca, omdlenia, kurcze mięśniowe, drętwienie rąk i nóg, itp.) należy natychmiast powiadomid rodziców, - stworzyd dziecku dogodne warunki do nadrobienia materiału w przypadku, kiedy uczeo był hospitalizowany, - wspierad ucznia w taki sposób, aby mógł czud się wartościowym człowiekiem, - integrowad ucznia ze środowiskiem rówieśniczym, - zachęcad dziecko do ruchu, uprawiania sportu; w celu większej motywacji do wysiłku fizycznego należy indywidualizowad wymagania w należności od możliwości ucznia. - służyd pomocą psychologiczno pedagogiczną dla chorujących uczniów i ich rodziców; Procedury opracowano na podstawie poradnika Ministerstwa Edukacji Narodowej,, Jak organizowad edukację uczniów ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi? oraz publikacji,, One są wśród nas zamieszczonych na stronie internetowej Pełnomocnika Rządu do Spraw Równego Traktowania. 7