Projektowane zmiany stawek opłat za składowanie odpadów

Transkrypt

1 URZĄD MARSZAŁKOWSKI WOJEWÓDZTWA PODKARPACKIEGO W RZESZOWIE Projektowane zmiany stawek opłat za składowanie odpadów B o g u c h w a ł a, dnia 27 marca 2007r.

2 Zadania organu stopnia gminnego w zakresie gospodarki odpadami (szczególnie odpadami komunalnymi) zostały określone w ustawie o odpadach oraz ustawie o utrzymaniu czystości i porządku w gminach. Ustawy te zostały w sposób znaczący znowelizowane w 2005r., a organom gminnym przypisano następujące zadania: 1) zadania wynikające z ustawy o odpadach: wydawanie decyzji nakazującej posiadaczowi odpadów usunięcie tych odpadów, w przypadku składowania odpadów w miejscu na ten cel nie przeznaczonym, przy czym domniemywa się, że władający powierzchnią ziemi jest posiadaczem odpadów znajdujących się na nieruchomości. zapewnienie objęcia wszystkich mieszkańców gminy zorganizowanym systemem odbierania wszystkich rodzajów odpadów komunalnych, zapewnienie warunków funkcjonowania systemu selektywnego zbierania i odbierania odpadów komunalnych, aby było możliwe: - ograniczenie składowania odpadów komunalnych ulegających biodegradacji, - wydzielenie odpadów niebezpiecznych z odpadów komunalnych, - osiągnięcie poziomów odzysku i recyklingu odpadów opakowaniowych, zapewnienie budowy, utrzymania i eksploatacji własnych lub wspólnych z innymi gminami lub przedsiębiorcami instalacji i urządzeń do odzysku i unieszkodliwiania odpadów komunalnych, albo zapewnienie warunków do budowy, utrzymania i eksploatacji instalacji i urządzeń do odzysku i unieszkodliwiania odpadów komunalnych przez przedsiębiorców, zapewnienie warunków ograniczenia masy odpadów komunalnych ulegających biodegradacji kierowanych do składowania. 2) Zadania wynikające z ustawy o utrzymaniu czystości i porządku w gminach: wydawanie zezwoleń na prowadzenie przez podmioty działalności w zakresie odbierania od właściciela nieruchomości odpadów komunalnych oraz nieczystości ciekłych. prowadzenie ewidencji zbiorników bezodpływowych i przydomowych oczyszczalni ścieków w celu kontroli prawidłowej ich eksploatacji prowadzenie ewidencji umów zawartych na odbieranie odpadów komunalnych od właścicieli nieruchomości, w celu kontroli obowiązków wynikających z ustawy. zapewnienie czystości i porządku na własnym terenie poprzez m.in: - wykonywanie prac związanych z utrzymaniem czystości i porządku na terenie gminy lub zapewnienie wykonania tych prac przez tworzenie odpowiednich jednostek organizacyjnych, 2

3 - budowę, utrzymanie i eksploatację własnych lub wspólnych z innymi gminami stacji zlewnych w przypadku, gdy podłączenie wszystkich nieruchomości do sieci kanalizacyjnej jest niemożliwe lub powoduje nadmierne koszty, - zapobieganie zanieczyszczeniu ulic, placów i terenów otwartych, w szczególności przez zbieranie i pozbywanie się błota, śniegu, lodu oraz innych zanieczyszczeń uprzątniętych z chodników przez właścicieli nieruchomości oraz odpadów zgromadzonych w przeznaczonych do tego celu nieruchomości oraz odpadów zgromadzonych w przeznaczonych do tego celu urządzeniach ustawionych na chodniku, - zapewnienie zbierania, transportu i unieszkodliwiania zwłok bezdomnych zwierząt lub ich części Rada gminy, po zasięgnięciu opinii państwowego powiatowego inspektora sanitarnego uchwala regulamin utrzymania czystości i porządku na terenie gminy: REGULAMIN JEST AKTEM PRAWA MIEJSCOWEGO Według hierarchii postępowania z odpadami składowanie jest ostatnim i najmniej pożądanym sposobem postępowania z nimi. Jednakże analiza sposobów gospodarowania odpadami komunalnymi wykazała, że odpady te w zdecydowanej większości są unieszkodliwiane poprzez składowanie. W celu umożliwienia podejmowania działań w kierunku ograniczenia ilości powstających odpadów, ich odzysku i recyklingu konieczne jest stymulowanie rynku gospodarki odpadami. Ponieważ, żadne z dotychczasowych ograniczeń prawnych nie przyniosły wymiernego efektu, wydaje się iż jedynie instrumenty finansowe są w stanie stymulować rynek w odpowiedni sposób. Aktualne wysokości stawek za umieszczenie odpadów na składowiskach uwzględniają z jednej strony zróżnicowanie szkodliwości poszczególnych rodzajów odpadów, a z drugiej strony, jednak w znacznie mniejszym stopniu potrzebę zbierania odpadów w celu ich odzysku. 3

4 Zaznaczyć tutaj należy, że całkowita cena przyjęcia odpadów na składowiska powinna obejmować takie składniki jak: 1. koszt wynikający bezpośrednio z budowy składowiska, 2. bezpośredni koszt eksploatacji i utrzymania składowiska, 3. koszt przyszłej rekultywacji, nadzoru i monitoringu poeksploatacyjnego, 4. koszt zabezpieczenia roszczeń, 5. opłatę za składowanie odpadów, 6. zysk zarządcy składowiska, 7. podatek VAT. Jak widać jednym z elementów opłaty za przyjęcie odpadów na składowisko jest opłata za składowanie odpadów (tzw. opłata marszałkowska). Podstawową stawką dla odpadów komunalnych na 2007r. jest stawka 15,71 zł/mg za składowanie niesegregowanych odpadów komunalnych ( ) oraz innych odpadów komunalnych z podgrupy 20 03, a także za składowanie niektórych odpadów zbieranych selektywnie, nie wykazujących właściwości niebezpiecznych. Dla selektywnie zbieranych odpadów ulegających biodegradacji z grupy 20 jednostkowa stawka opłat jest wyższą i wynosi 25,96 zł/mg. Przedstawione powyżej stawki nie są jednak wystarczająco wysokie, aby ograniczyć w istotny sposób powszechnie obserwowane w kraju składowanie odpadów komunalnych. Taki stan rzeczy spowodował iż podjęto odpowiednie działania w celu zmiany stawek opłat za korzystanie ze środowiska. Zaproponowane zmiany stawek opłat przedstawiają się następująco: 1. Odpady opakowaniowe z papieru i tektury, tworzyw sztucznych, drewna, metali, szkła, tekstyliów, wielomateriałowe, w tym zmieszane odpady opakowaniowe z grupy 15 ( , , , , , , , ), jak również te odpady zawierające podobne materiały z grupy 19 ( , , , , , *, , i 20 ( , , , , , ) otrzymują jednakową stawkę opłaty wynoszącą 75 zł/mg. Podobnie zostały potraktowane odpady, które powinny być wykorzystane i dla których istnieją w kraju odpowiednie instalacje, są to odpady metali ( , ) oraz odpady palne tzw. paliwo alternatywne ( ). 2. Ogromny napływ na obszar kraju używanej odzieży i tekstyliów powoduje, że nie wszystkie wprowadzone na rynek używane wyroby znajdują swoich odbiorców. 4

5 Najprostszym sposobem pozbycia się tego typu odpadów, w szczególności wytwarzanych przez podmioty odpowiedzialne za ich przywożenie na obszar kraju jest ich przekazanie na składowiska, stąd przyjęto dla tych odpadów stawkę 75 zł/mg. 3. W celu skutecznej realizacji celu, jakim jest objęcie kraju selektywnym zbieraniem odpadów, poprzez tworzenie punktów zbierania odpadów, w tym odpadów niebezpiecznych została zaproponowana stawka 75 zł/mg dla odpadów pochodzących z mechanicznej obróbki odpadów zawierających substancje niebezpieczne ( *) oraz odpadów ulegających biodegradacji ( ). 4. Ustawa z dnia 29 lipca 2005 r. o zużytym sprzęcie elektrycznym i elektronicznym (Dz. U. Nr 180, poz. 1495) stworzyła podstawy prawne do selektywnego zbierania zużytego sprzętu z gospodarstw domowych, w tym możliwość bezpłatnego oddania go do punków zbierania odpadów. Stąd przyjęto najwyższą z możliwych stawek wynoszącą 190 zł/mg, dla lamp fluorescencyjnych, urządzeń zawierających freony oraz zużytych urządzeń elektrycznych i elektronicznych pochodzących z gospodarstw domowych zawierających substancje niebezpieczne ( *, *, *). Ponadto przyjęto stawkę 75 zł/mg dla odpadów baterii i akumulatorów stanowiących źródło zasilania dla sprzętu elektrycznego i elektronicznego, oraz 70 zł/mg dla zużytych urządzeń elektrycznych i elektronicznych nie zawierających substancji niebezpiecznych. 5. Dla odpadów komunalnych ulegających biodegradacji oraz niesegregowanych odpadów komunalnych, odpadów z targowisk, odpadów wielkogabarytowych, dla których istnieje pilna potrzeba ograniczenia ich składowania przyjęto stawkę 75 zł/mg ( , , ). 6. Praktyka pokazuje, że mimo ustanawianych przez gminy i podmioty odbierające odpady komunalne systemów selektywnego zbierania odpadów komunalnych, odpady zebrane selektywnie trafiają na składowiska ze względu na najniższą oferowaną na rynku cenę. W celu wyeliminowania takich praktyk przyjęto, że dla frakcji odpadów zbieranych w sposób selektywny opłata za składowanie będzie wynosić 75 zł/mg. Także dla wyeliminowania praktyki zwiększania ilości odpadów pochodzących z czyszczenia ulic i placów, w których objętości mogą znaleźć się odpady, dla których podniesiono stawki, proponuje się wyrównanie kosztów. 5

6 7. Sukcesywnie planuje się podnoszenie stawki za odpady powstające w procesach kompostowania, które następnie są unieszkodliwiane poprzez składowanie. Najczęstszym powodem wytwarzania odpadów w procesach kompostowania jest przeznaczanie do tej metody odpadów niesegregowanych o bliżej nieokreślonym składzie i zawartości substancji nieorganicznych, w tym substancji niebezpiecznych. W celu promowania selektywnego zbierania odpadów ulegających biodegradacji przeznaczanych do produkcji kompostu proponuje się początkową stawkę 15 zł/mg za składowanie odpadów powstających głównie w wyniku przetwarzania niesegregowanych odpadów komunalnych. Stawka ta będzie także dotyczyć kompostu nie spełniającego określonych standardów jakości ( , , , ). 8. Istnieje również grupa odpadów, która powinna być wykorzystywana w 100%, gdyż funkcjonują na obszarze kraju odpowiednie instalacje oraz jest na rynku zapotrzebowanie na wyroby powstałe z danych odpadów. Do odpadów tych można zaliczyć żużle i popioły paleniskowe, popioły lotne, odpady stabilizowane oraz odpady zestalone. W celu ukierunkowania rynku na wykorzystanie tego typu odpadów zamiast surowców naturalnych, proponuje się podniesienie stawki do 20 zł/mg ( , , , ). 1. Aby zrealizować w gospodarce odpadami zadanie jakim jest tzw. segregacja u źródła, czyli już na etapie zbierania odpadów, w tym w szczególności wydzielania ze strumienia odpadów komunalnych frakcji ulegających biodegradacji, proponuje się podwyższanie opłaty za składowanie zmieszanych odpadów po tzw. mechanicznej obróbce. Niemniej jednak dla zróżnicowania opłat dla niesegregowanych i przetworzonych odpadów komunalnych ( ) proponuje się stawkę o ponad połowę niższą, tj. w wysokości 30 zł/mg, jednakże z zastrzeżeniem, że stawka ta będzie wzrastać w celu ukierunkowania działań na pozyskiwanie z tych odpadów energii. Znaczący wzrost opłat za składowanie wybranych rodzajów odpadów, powinien w pierwszej kolejności przyczynić się do wykorzystania dostępnych wydajności istniejących instalacji do przetwarzania odpadów, a także do podjęcia nowych projektów inwestycyjnych, również przy wykorzystaniu środków funduszy UE. Taki efekt można osiągnąć wówczas, gdy cena przyjęcia odpadów do zakładów przetwarzania liczona łącznie z kosztami składowania, będzie niższa od ceny przyjęcia odpadów na składowisko. 6