ANALIZA HYBRYDOWYCH FILTRÓW EMI DLA WYSOKIEGO POZIOMU ZABURZEŃ PRZEWODZONYCH GENEROWANYCH PRZEZ FALOWNIK

Transkrypt

1 POZNAN UNIVERSITY OF TECHNOLOGY ACADEMIC JOURNALS No 97 Electrical Engineering 2019 DOI /j Marian PASKO *, Marek SZYMCZAK * ANALIZA HYBRYDOWYCH FILTRÓW EMI DLA WYSOKIEGO POZIOMU ZABURZEŃ PRZEWODZONYCH GENEROWANYCH PRZEZ FALOWNIK W niniejszym artykule została przedstawiona analiza możliwości zastosowania hybrydowych filtrów EMI do tłumienia zaburzeń przewodzonych wspólnych CM. Badana była skuteczność filtrów przy tłumieniu wysokiego poziomu zaburzeń generowanych przez falownik. Przedstawiono również sposób powstawania i propagacji zaburzeń przewodzonych w przykładowym falowniku. Badany był wpływ zastosowania w konstrukcji filtru hybrydowego różnych rdzeni magnetycznych oraz porównano uzyskane tłumienności wtrąceniowe z filtrami pasywnymi. Na koniec wskazano zalety i wady obu technik filtracji. SŁOWA KLUCZOWE: aktywne filtry EMI, hybrydowe filtry EMI, zaburzenia przewodzone, kompatybilność elektromagnetyczna, falownik. 1. WSTĘP Podstawą konstrukcji hybrydowych filtrów EMI (ElectroMagnetic Interference) są filtry aktywne, które zostały szczegółowo opisane i przebadane w poprzednich publikacjach autorów [6, 7]. Niniejszy artykuł został poświęcony przede wszystkim filtrom hybrydowym, które są kaskadowym połączeniem filtru pasywnego i aktywnego. Rozpatrywane filtry były badane przy tłumieniu wysokiego poziomu zaburzeń przewodzonych wspólnych generowanych przez falownik. Środowisko dużego poziomu zaburzeń było symulowane poprzez dołączenie dodatkowych kondensatorów na wyjściu falownika. Badania prowadzone w ramach niniejszego artykułu zostały ukierunkowane na tłumienie składowej wspólnej CM (Common Mode) zaburzeń przewodzonych, ponieważ gabaryty filtrów EMI zależą głównie od rozmiaru cewek sprzężonych dla tych zaburzeń [8]. Na rysunku 1 zostały przedstawione cztery podstawowe struktury filtrów aktywnych ze sprzężeniem zwrotnym (feedback-type) opisane w pracy [4] wraz * Politechnika Śląska w Gliwicach

2 98 Marian Pasko, Marek Szymczak z zaproponowanymi dla nich numerami typów [9]. Typy te różnią się od siebie sposobem detekcji oraz redukcji zaburzeń. Rys. 1. Struktury filtrów ze sprzężeniem zwrotnym [4, 9] Same filtry aktywne przy tłumieniu wysokiego poziomu zaburzeń przewodzonych wykazują dużą niestabilność, dlatego w celu poprawy skuteczności ich działania łączy się je z filtrami pasywnymi tworząc grupę filtrów hybrydowych. Połączenie filtrów aktywnych z pasywnymi poprawia skuteczność i stabilność części aktywnej poprzez wstępne zmniejszenie poziomu zaburzeń na wejściu filtru aktywnego oraz zwiększenie modułu impedancji widzianej od strony ich źródła [8] Falownik jako źródło zaburzeń przewodzonych Falownik jest rodzajem przekształtnika energoelektronicznego, którego zadaniem jest zamiana energii prądu stałego na energię prądu przemiennego o przeważnie regulowanej częstotliwości [5]. Falowniki napięcia zasilane są ze źródła napięcia stałego, wytwarzając na wyjściu napięcie przemienne. Falowniki te mogą mieć wyjście jednofazowe lub wielofazowe. Ze względu na wykorzystanie falownika napięciowego w prowadzonych w artykule badaniach, falowniki prądowe nie zostaną opisane. Z tego też względu, użyte w artykule określenie falownik będzie dotyczyło falownika napięciowego z wyjściem 3-fazowym. W konstrukcji falownika można wyróżnić szereg układów, z których najważniejsze to: źródło napięcia stałego (o stałej bądź regulowanej wartości), układ wyjściowy złożony najczęściej z trzech półmostków z tranzystorami IGBT (Insulated Gate Bipolar Transistor) oraz układu sterującego zrealizowanego z wykorzystaniem procesora DSP (Digital Signal Processor). Na rysunku 2 przedstawiono schemat blokowy przykładowego falownika.

3 Analiza hybrydowych filtrów EMI dla wysokiego poziomu zaburzeń 99 Rys. 2. Schemat blokowy przykładowego falownika napięcia Istnieje wiele metod sterowania zaworami wykorzystując różne algorytmy, które dopasowane są do aktualnych warunków, w jakich dany falownik ma pracować. Nie zagłębiając się w szczegóły techniczne, większość z nich bazuje na modulacji PWM (Pulse Width Modulation), generując w rezultacie na wyjściu falownika quasi-sinusoidalne napięcia lub prądy [1]. Rys.3. Schemat przykładowego układu wyjściowego falownika z tranzystorami IGBT Zaburzenia przewodzone generowane przez falownik przede wszystkim pochodzą od sposobu przełączania tranzystorów w układzie wyjściowym (rysunek 3). Strome zbocza sterujące łącznikami, charakterystyczne dla modulacji PWM, powodują powstanie całego spektrum częstotliwości pasożytniczych, które propagują się poprzez elementy przewodzące w falowniku. Częstotliwość nośna modulacji PWM w falownikach może dochodzić nawet do kilkunastu kiloherców, a harmoniczne takiego sygnału będą obserwowalne jeszcze na częstotliwościach sięgających zakresu megaherców [3].

4 100 Marian Pasko, P Marek Szymczak S Rys.4. Schemat S zastęppczy falownika z odbiornikiem m przedstawiająccy propagację zzaburzeń w wspólnych CM [2] [ Na ryssunku 4 zosttał przedstaw wiony schem mat powstawaania i propaggacji zaburzeń wspóólnych CM w falownikuu wraz z pod dłączonym do d niego obcciążeniem. Droga rozzchodzenia się zaburzeńń wspólnych h została oznnaczona grubbszymi liniami. Prąąd zaburzeń wspólnych ICM rozpływ wa się przez prawie wszyystkie elementy wyystępujące w falowniku oraz o przez po odłączony doo jego wyjśccia odbiornik (w tyym przypadkku silnik). Zaaburzenia te propagują się s w obu prrzewodach zasilającyych (DC+ oraaz DC-) w tyym samym kierunku k i zam mykają przeez przewód ochronny PE. Z racji tego, że przzewód ten łącczy wszystkiie bloki z poowyższego schematu,, prąd zaburrzeń widzianny od strony jest sumą y zacisków zasilających z wszystkicch prądów poochodzącychh od poszczeg gólnych jegoo elementów.. Mechaanizm powsttawania zabuurzeń wspóllnych związaany jest w w większości z pasożytnniczymi pojeemnościami występujący ymi w urządzzeniu międzyy uziemionymi mettalowymi eleementami takkimi jak obu udowy, ekranny i radiatoryy, a występującymi w pobliżu nich n układam mi lub poprow wadzonymi w pobliżu przzewodami, na którychh występuje napięcie przzemienne. W falowniku głównym g źróódłem tego napięcia jest j układ wyjściowy skłładający się z trzech półłmostków. N Na wyjściu każdego półmostka p g generowany j jest sygnał PWM P o częęstotliwości pparu - lub kilkunastuu kiloherców w i amplitudzzie równej naapięciu zasillającemu. Wyystępujące prostokątnne napięcia przemienne p o znacznej amplitudzie a ( 1 kv) orraz ostrych (do zboczach,, powodują poprzez passożytnicze pojemności p w falownikuu (CU, CV, CW) oraz pojemności występującee w odbiornik ku (CLoadU, CLoadV, CLoadW W), przenoszenie zabburzeń na prrzewód ochrronny PE. Na N schemaciee źródło tychh zaburzeń symboliczznie zostało oznaczona jako UCM. Po oprzez pojem mności CTN+ oraz CTN-, które sym mbolizują paasożytnicze pojemności szyn zasilaj ających do eelementów uziemionyych, przenossi się już mniiejsza część prądu p zaburzzeń wspólnycch. Głównna składowa pasożytniczzych pojemności CU, CV, CW wynikaa z pojemności mięędzy kolektorrami dolnychh tranzystoró ów układu wyjściowego, w, a radiato-

5 Analiza hybrydowych filtrów EMI dla wysokiego poziomu zaburzeń 101 rem, na którym są one zamontowane, ponieważ kolektor tranzystora IGBT jest jego podłożem i zajmuje większą część jego powierzchni oraz służy do odprowadzania ciepła występujących w nim strat. Pojemności pasożytnicze C LoadU, C LoadV, C LoadW wynikają w większości z wartości pojemności między uzwojeniami odbiornika, jakim jest w tym przypadku silnik, a stojanem, na którym są nawinięte. Zwiększenie poziomu zaburzeń przewodzonych wspólnych generowanych przez falownik można uzyskać poprzez zwiększenie wartości pojemności pasożytniczych kondensatorów występujących w układzie falownika z silnikiem. W niniejszym artykule dodatkowe kondensatory zwiększające poziom zaburzeń podłączono na wyjściu falownika na liniach, które łączą falownik z silnikiem. 2. BADANIE HYBRYDOWYCH FILTRÓW EMI Do badania filtrów hybrydowych dla zaburzeń wspólnych CM zostało zaproponowane stanowisko pomiarowe, które składa się ze sztucznych sieci, źródła zaburzeń, separatora zaburzeń wspólnych CM i analizatora widma. Schemat tego stanowiska został przedstawiony na rysunku 5. Rys.5. Zaproponowane stanowisko pomiarowe Sieci sztuczne użyte w stanowisku to dwie sieci jednofazowe firmy R&S, typ: ESH3-Z6, których zadaniem jest stabilizacja warunków pomiarowych. Sieci te są zgodne z normą PN-EN dotyczącą pomiarów w przemyśle motoryzacyjnym. Kolejnym elementem jest źródło zaburzeń, którym jest wcześniej opisany falownik wraz z dodatkowymi kondensatorami na wyjściu. Do pomiaru zaburzeń wspólnych sygnał pomiarowy z obu sieci podany jest na separator zaburzeń wspólnych CM, którego zadaniem jest wydzielenie z badanego sygnału składowej symetrycznej. Ostatnią częścią stanowiska jest analizator widma firmy GW Instek, typ: GSP-827. Za pomocą analizatora dokonuje się analizy widma sygnału zaburzeń CM w zakresie od 9 khz do 30 MHz.

6 102 Marian Pasko, Marek Szymczak W celu wstępnego zmniejszenia poziomu zaburzeń wspólnych CM generowanych przez falownik we wszystkich układach pomiarowych na jego wejściu zasilania zastosowano kondensatory C Y = 100 nf. Kondensatory te zmniejszają moduł impedancji falownika dla tych zaburzeń, a zarazem ich poziom. Wstępne zmniejszenie poziomu zaburzeń wspólnych CM było niezbędne do poprawnej pracy filtrów hybrydowych, ponieważ w innym przypadku nie można było uzyskać stabilnej pracy części aktywnej filtru. Występujące w układzie pomiarowym dodatkowe kondensatory na wyjściu falownika (3x 10 nf) reprezentują większą pojemność pasożytniczą silnika i kabla, przez który jest zasilany. Ma to na celu symulację silnika o większej mocy lub zasilanego dłuższym kablem, a tym samym zwiększenie poziomu zaburzeń wspólnych generowanych przez układ Badanie filtrów hybrydowych z zastosowaniem różnych rdzeni Zgodnie z przeprowadzoną w poprzedniej pracy analizą [6], do konstrukcji filtru hybrydowego zaburzeń wspólnych został wybrany filtr aktywny typu III. Filtr ten jest strukturą poddającą detekcji napięcie i kompensującą prąd zaburzeń. Filtr hybrydowy utworzony został poprzez włączenie cewek sprzężonych L CM pomiędzy źródłem zaburzeń, a filtrem aktywnym. Cewki te powodują zwiększenie modułu impedancji falownika dla zaburzeń wspólnych, a co z a tym idzie, zmniejszenie poziomu zaburzeń bezpośrednio przed częścią aktywną filtru. Na rysunku 6 został przedstawiony schemat stanowiska pomiarowego do badania filtrów hybrydowych. Rys. 6. Schemat stanowiska pomiarowego do badania filtrów hybrydowych dla zaburzeń wspólnych z dodatkowymi kondensatorami na wyjściu falownika W przedstawionym stanowisku do badania filtrów hybrydowych nie występowały kondensatory klasy X. Jest to związane z tym, że zaburzenia wspólne CM i różnicowe DM rozpatruje się osobno, i we wszystkich układach pomiarowych pominięto elementy filtru, które nie mają wpływu na badaną składową wspólną CM zaburzeń przewodzonych. Filtr aktywny użyty w konstrukcji filtru hybrydowego został opisany w poprzedniej pracy autorów [7]. Zastosowany w filtrze wzmacniacz miał wzmoc-

7 Analiza hybrydowych filtrów EMI dla wysokiego poziomu zaburzeń 103 nienie napięciowe 100 V/V. Napięcie zaburzeń poddawane było detekcji poprzez kondensatory 4,7 nf wprost z linii zasilających. Sygnał kompensujący zaburzenia podawany był przez kondensatory o pojemności 100 nf oraz dodatkowy rezystor R out. Rezystor ten służył poprawie stabilności części aktywnej filtru. Część pasywna filtru hybrydowego została zbudowana z wykorzystaniem czterech różnych rdzeni magnetycznych, których zestawienie parametrów zostało przedstawione w tabeli 1. Tabela 1. Zestawienie podstawowych parametrów rdzeni użytych do budowy filtrów. Typ AL (przy 1 Wymiary Lp. Oznaczenie Waga, g rdzenia khz), nh (d, h), mm 1 NCD, EZ ,5x19 Ferrytowy KOLEKTOR, T 2 MnZn x21 12G 36/ HITACHI, 3 Nanokryst x18 FT-3K50TS NC 4 VAC, W ,5 43x18 Użyte rdzenie miały zbliżone wymiary geometryczne jednak zbudowane były z różnych typów materiałów magnetycznych: proszkowych (MgZn) oraz nanokrystalicznych (NC). Indukcyjności cewek sprzężonych L CM w filtrze aktywnym miały wartości takie jak współczynniki AL użytych do ich budowy rdzeni, ponieważ na rdzeniach tych nawinięto tylko jeden zwój. Współczynniki AL rdzeni z tabeli 1 zostały wyznaczone pomiarowo. Widma zaburzeń wspólnych CM generowanych przez falownik bez filtrów oraz po stłumieniu ich filtrami hybrydowymi zostały przedstawione na rysunku 7. Moduł tłumienności wtrąceniowej IL, który wprowadzały badane filtry hybrydowe, można określić odnosząc moduł zaburzeń generowanych przez falownik bez filtru do modułu zaburzeń po stłumieniu ich danym filtrem. Im większa jest wartość tego modułu, tym lepszym tłumieniem charakteryzuje się dany filtr. Różnice w module tłumienności wtrąceniowej wprowadzanej przez filtry hybrydowe, w konstrukcji których użyto różnych rdzeni wahają się (w zależności od częstotliwości) od 1 db do 30 db. Natomiast moduł tłumienności wtrąceniowej badanych zestawów (w stosunku do poziomu zaburzeń generowanych przez falownik bez filtrów) wynosił w zależności od częstotliwości od 1 db do 60 db. Moc pobierana przez część aktywną filtru wynosiła ok. 2,3 W. W następnej kolejności zbadano jakie tłumienie wprowadzają same filtry pasywne zbudowane z wykorzystaniem tych samych rdzeni.

8 104 Marian Pasko, Marek Szymczak U CM(f ), dbμv Bez filtru T 12G 36/ MnZn (14 μh) + Filtr akt. Typ III 4x EZ MnZn (32 μh) + Filtr akt. Typ III FT-3K50TS NC (48 μh) + Filtr akt. Typ III W NC (143 μh) + Filtr akt. Typ III ,01 0, Rys. 7. Zestawienie zmierzonych widm zaburzeń wspólnych generowanych przez falownik z dodatkowymi kondensatorami na wyjściu bez filtru oraz po zastosowaniu filtrów hybrydowych z wykorzystaniem różnych rdzeni 2.2. Pomiar tłumienia zaburzeń wspólnych przez filtry pasywne Do pomiarów tłumienia jakie wprowadzają filtry pasywne zostało wykorzystane stanowisko, którego schemat przedstawiono na rysunku 8. f, MHz Rys. 8. Schemat stanowiska pomiarowego z dodatkowymi kondensatorami na wyjściu falownika do porównania właściwości filtrów pasywnych z wykorzystaniem różnych rdzeni Na rysunku 9 zostały przedstawione widma zaburzeń wspólnych generowanych przez falownik po stłumieniu ich filtrami pasywnymi. Na charakterystyce zamieszczono też widmo zaburzeń CM bez filtru.

9 Analiza hybrydowych filtrów EMI dla wysokiego poziomu zaburzeń 105 U CM(f ), dbμv Bez filtru T 12G 36/ MnZn (14 μh) 4x EZ MnZn (32 μh) FT-3K50TS NC (48 μh) W NC (143 μh) f, MHz 0,01 0, Rys. 9. Zestawienie zmierzonych widm zaburzeń wspólnych generowanych przez falownik z dodatkowymi kondensatorami na wyjściu bez filtru oraz po stłumieniu filtrami pasywnymi z wykorzystaniem różnych rdzeni Z analizy widm przedstawionych na rysunku 9 wynika, że im większe wartości indukcyjności cewek sprzężonych L CM, tym mniejszy jest zarejestrowany poziom zaburzeń wspólnych CM. Zastosowanie filtrów hybrydowych w warunkach dużego poziomu zaburzeń przewodzonych wspólnych, w porównaniu do filtrów pasywnych wykonanych z wykorzystaniem tych samych rdzeni, pozwala na zwiększenie tłumienia od ok. 5 db do 10 db w zakresie częstotliwości od 10 khz do 200 khz dla rdzeni nanokrystalicznych. Przy rdzeniach proszkowych, które odznaczają się mniejszą przenikalnością magnetyczną niż rdzenie nanokrystaliczne, wyniki pomiarów tłumienności były gorsze. Dla czterech złączonych ze sobą rdzeni EZ209951, dających wypadkową indukcyjność cewek sprzężonych L CM = 32 μh, zaobserwowano wzrost poziomu zaburzeń wspólnych w zakresie częstotliwości od 30 khz do 1,5 MHz w stosunku do filtru pasywnego, co związane jest ze stratami w rdzeniach. 4. PODSUMOWANIE Na wstępie w artykule przedstawione zostały podstawowe informacje na temat falowników, ich konstrukcji, sposobów sterowania oraz mechanizmu powstawania i propagacji zaburzeń przewodzonych wspólnych. Źródłem pochodzenia prądu zaburzeń przewodzonych wspólnych w falowniku są zbocza sygnału napięciowego o dużym nachyleniu (krótkim czasie narastania/

10 106 Marian Pasko, Marek Szymczak opadania), które poprzez pasożytnicze pojemności występujące w układzie (falowniku oraz podłączonym do niego odbiorniku), propagują się przez przewody zasilające i zamykają przez przewód ochronny PE. Falownik z podłączonym na wyjściu silnikiem indukcyjnym jest dobrym źródłem zaburzeń CM, ponieważ jak wcześniej wspomniano, najczęściej stosowana jest w nim metoda modulacji PWM i związane z nią szybkie zmiany napięcia na jego wyjściach. Zmiany tego napięcia są źródłem szerokiego widma częstotliwości, które przez pojemności pasożytnicze (przede wszystkim tranzystorów IGBT do radiatora oraz uzwojeń silnika do stojana) propagują się przez przewody zasilające i zamykają przez przewód ochronny, łączący uziemienia wszystkich elementów stanowiska. Badanie filtrów hybrydowych w środowisku o podwyższonym poziomie zaburzeń przewodzonych wykazało, że zastosowanie wyłącznie filtru aktywnego nie jest możliwe ze względu na niemożność uzyskania jego stabilnej pracy. W takim środowisku działały poprawnie dopiero filtry hybrydowe, których skuteczność została zbadana. Na rysunku 7 zostały przedstawione widma zaburzeń wspólnych generowanych przez falownik po stłumieniu ich filtrami hybrydowymi z wykorzystaniem różnych rdzeni, uzyskując tym samym różne wartości indukcyjności cewek sprzężonych L CM. Na rysunku 10 przedstawiono zestawienie wybranych widm zaburzeń wspólnych generowanych przez falownik z dodatkowymi kondensatorami na wyjściu, po stłumieniu ich filtrami pasywnymi i hybrydowymi. U CM(f ), dbμv FT-3K50TS NC (48 μh) W NC (143 μh) FT-3K50TS NC (48 μh) + Filtr akt. Typ III W NC (143 μh) + Filtr akt. Typ III f, MHz 0,01 0, Rys. 10. Zestawienie zmierzonych widm zaburzeń wspólnych, generowanych przez falownik z dodatkowymi kondensatorami na wyjściu, z filtrami pasywnymi na rdzeniach nanokrystalicznych oraz z filtrem hybrydowymi

11 Analiza hybrydowych filtrów EMI dla wysokiego poziomu zaburzeń 107 Analizując otrzymane wyniki pomiarów należy zauważyć, że zastosowanie filtru hybrydowego z cewkami sprzężonymi L CM o indukcyjności 48 μh daje zbliżone wyniki w porównaniu do filtru pasywnego, z cewkami sprzężonymi o indukcyjności 143 μh. Podobieństwo to jest widoczne w zakresie częstotliwości od 10 khz do 100 khz. Powyżej tych częstotliwości filtr hybrydowy odznacza się nawet większym tłumieniem zaburzeń wspólnych niż filtr pasywny, sięgającym od 1 db do 10 db. Powyżej 2 MHz wszystkie widma praktycznie się ze sobą zrównują. Filtry hybrydowe umożliwiają zatem zastosowanie cewek sprzężonych o mniejszej indukcyjności, uzyskując podobne lub nawet lepsze tłumienie, niż przy zastosowaniu wyłącznie filtrów pasywnych, nawet z większą indukcyjnością tych cewek. Badania w środowisku o podwyższonym poziomie zaburzeń przewodzonych wykazały, iż można zastosować rdzeń nanokrystaliczny o trzy razy mniejszej przenikalności i dodając filtr aktywny uzyskać lepszą tłumienność wtrąceniową niż przy samym filtrze pasywnym (rysunek 10). Jednocześnie pozwala to na zmniejszenie gabarytów, wagi i ceny zastosowanych filtrów EMI. LITERATURA [1] Bargmeyer J., Burghardt M., Hanigovszki N., Hansen M. L., Hildebrand Jensen A., Wahl Jensen J., Seekjar H., Tataru-Kjar A.-M., Zare F., Facts worth knowing about Frequency Converters, Danfoss, December [2] Hillenbrand P., Tenbohlen S., Keller C., Spanos K., Understanding Conducted Emissions from an Automotive Inverter Using a Common-Mode Model, IEEE International Symposium on Electromagnetic Compatibility, Germany, [3] Kempski A.: Elektromagnetyczne zaburzenia przewodzone w układach napędów przekształtnikowych, Oficyna Wydawnicza Uniwersytetu Zielonogórskiego, [4] LaWhite L., Schlecht M. F., Design of Active Ripple Filters for Power Circuits Operating in the 1-10 MHz Range, IEEE Trans. Power Electron., vol. 3, no 3, pp , July [5] Nowak M., Barlik R., Poradnik inżyniera energoelektronika, WNT Warszawa [6] Pasko M., Szymczak M., Analysis and simulation of the basic structures of active EMI filters, "Computer Applications in Electrical Engineering, ed. by R. Nawrowski, Poznan University of Technology, No 13, Poznań [7] Pasko M., Szymczak M., Badanie aktywnych filtrów do tłumienia zaburzeń przewodzonych, Poznan University Of Technology Academic Journals Electrical Engineering, no 87, Poznań [8] Pasko M., Szymczak M., Comparison of active and passive EMI filters to reduction conducted noise, ITM Web of Conferences, Vol. 19, [9] Son Y.-C., Sul S.-K., Generalization of Active Filters for EMI Reduction and Harmonics Compensation, IEEE Trans. Ind. Appl., vol. 42, no 2, pp , March/April 2006.

12 108 Marian Pasko, Marek Szymczak COMPARATIVE ANALYSIS OF PASSIVE AND HYBRID EMI FILTERS TO REDUCE CONDUCTED NOISE This article presents an analysis of the applicability of hybrid EMI filters to reduce common mode noise. The effectiveness of filters was tested when attenuating the high level of EMI noise generated by the frequency inverter. The method of formation and propagation of conductive EMI noise in an exemplary frequency inverter is also presented. The influence of the use of various magnetic cores in the hybrid EMI filter construction was investigated and the obtained insertion losses with passive filters were compared. The article concludes with the advantages and disadvantages of both filtration techniques. (Received: , revised: )