Ablatherm HIFU. Leczenie raka prostaty wysokoskoncentrowanymi ultradźwiękami INFORMACJE DLA PACJENTA

Transkrypt

1 Ablatherm HIFU Leczenie raka prostaty wysokoskoncentrowanymi ultradźwiękami INFORMACJE DLA PACJENTA

2 Ablatherm HIFU Spis treści Wstęp Prostata Czym jest rak? Rak prostaty Ocena i diagnoza Klasyfikacja Leczenie raka prostaty Informacje o leczeniu raka prostaty metodą HIFU przy pomocy aparatu Ablatherm HIFU Ablatherm HIFU zabiegi krok po kroku Korzyści

3 Wstęp Zdiagnozowano u Ciebie raka prostaty. Twój urolog zasugerował leczenie wysokoskoncentrowanymi dźwiękami. Prawdopodobnie masz wiele pytań dotyczących tej metody, zabiegu i przyszłych efektów leczenia. Niniejsza broszura zawiera informacje dotyczące raka prostaty, diagnozy i różnych możliwości leczenia, w tym leczenie wysokoskoncentrowanymi ultradźwiękami. Wyjaśnia również samą chorobę i pomoże zrozumieć dlaczego Twój lekarz zalecił akurat tą metodę. Prostata Prostata - inaczej gruczoł krokowy jest częścią męskiego układu płciowego, wielkości i kształtu kasztana. Jego wielkość zależy od wieku. Prostata umiejscowiona jest poniżej pęcherza moczowego, na wprost odbytnicy. Gruczoł krokowy stanowi rodzaj osłony wokół górnej części cewki moczowej (kanału, którym usuwany jest mocz z pęcherza). W przeciwieństwie do ogólnych opinii prostata nie ma bezpośredniego wpływu na stosunki seksualne: nie odpowiada za mechanizmy rządzące libido czy erekcją. Jednakże odpowiada za procesy ejakulacji, ponieważ wydziela większość płynu służącego do transportu spermy Penis 2 - Cewka moczowa 3 - Jądro 4 - Moszna 5 - Pęcherz 6 - Pęcherzyk nasienny 7 - Gruczoł krokowy 8 - Odbyt 9 - Odbytnica Czym jest rak? Wszystkie organy człowieka składają się z komórek wyspecjalizowanych do rodzaju wykonywanej w organizmie pracy. Nasze komórki nieustannie umierają i są wymieniane na nowe w procesie dzielenia się komórek. Rak spowodowany jest błędem pojawiającym się podczas podziału komórki. W normalnym stanie zdrowa komórka danego typu ma odpowiedni kształt i budowę. W wyniku błędu powstają komórki złośliwe (nowotworowe, rakowe). Komórki rakowe namnażają się szybciej niż komórki zdrowe. Nowo powstające komórki rakowe mogą uformować bryłę zwaną guzem lub nowotworem. Początkowo komórki te znajdują się w jednym organie, ale mogą się rozprzestrzeniać na otaczające tkanki. Gdy komórki nowotworowe transportowane są przez układ krwionośny i limfatyczny mogą dotrzeć do innych narządów. Umiejscowienie w nich nazywamy przerzutem (z greckiego słowa metastasis przestawienie). Ablatherm HIFU

4 Ablatherm HIFU Rak Prostaty Rak prostaty jest najczęściej występującym nowotworem złośliwym u mężczyzn. Występuje w jednym na trzy przypadki wszystkich wykrytych nowotworów; częściej niż rak płuc czy rak jelita grubego. Agresywność raka prostaty jest zróznicowana: niektóre odmiany powstają powoli i nie dają żadnych objawów, inne rozprzestrzeniają się szybko atakując otaczające tkanki i formując przerzuty. Ryzyko zachorowania na raka prostaty wzrasta wraz z wiekiem. Rak diagnozowany jest u około 8% mężczyzn. We wczesnym etapie choroby nie stwierdza się wyraźnych objawów. Pojawiają się one w zależności od umiejscowienia raka w prostacie jak również w przypadku wystąpienia przerzutów. Ocena i diagnoza Wczesna diagnoza zwiększa szanse wyleczenia raka Rak prostaty może zostać wykryty podczas rutynowego badania. Lekarz wykonuje cyfrowe przezodbytnicze badanie prostaty, aby sprawdzić zmiany takie jak twardość czy powiększenie gruczołu. Zleca również wykonanie badania krwi sprawdzające wysokość poziomu PSA (z języka angielskiego: Prostate Specific Antigen antygen swoisty dla prostaty). PSA jest białkiem wytwarzanym zarówno przez zdrowe, jak i nowotworowe komórki. Podwyższony poziom PSA może wskazywać obecność komórki rakowej. Badanie PSA ma na celu wykrycie nowotworów, które mogą pozostać niezauważone w czasie rutynowych badań przezodbytniczych (około 30% przypadków). Niektóre nowotwory mogą zostać przy łagodnym przeroście prostaty. 1. Biopsja Fragment tkanki prostaty pobierany jest do badań specjalną igłą 2. Rezonans magnetyczny lub tomografia komputerowa Pokazuje wszystkie wewnętrzne tkanki wykrywając możliwe nowotwory w węzłach limfatycznych, wątrobie i innych organach 3. Badanie tomograficzne kości Obrazuje cały układ kostny wykrywając nowotwory kości. Klasyfikacja Nowotwory są diagnozowane w różnych stadiach i rodzajach: Zlokalizowany rak prostaty (stadium T1 lub T2) Nowotwór jest ograniczony do prostaty. Stadium T1 W tym stadium jedynie niewielka część komórek to komórki rakowe, dlatego rak może zostać wykryty tylko poprzez badanie krwi lub podczas biopsji. Rak nie jest diagnozowany podczas badania przezodbytniczego. Stadium T2 Rak jest trochę większy a prostata robi się twarda. Lekarz może nie wyczuć raka podczas badania przez odbytniczego. Stadium T3 Rak prostaty rozrasta się poza powłoki gruczołu krokowego. Stadium T4 Rak prostaty rozprzestrzenił się poza prostatę i prawdopodobnie zaatakował inne organy.

5 Leczenie raka prostaty: Do metod leczenia raka prostaty zaliczamy: Operacja (radykalna prostatektomia) Podczas operacji cała prostata usuwana jest wraz z pęcherzykami nasiennymi (produkującymi spermę) i otaczającymi węzłami chłonnymi. Operacja przeprowadzana jest w znieczuleniu ogólnymi i trwa od trzech do czterech godzin. Radioterapia Leczenie to wymaga zastosowania radiacji o bardzo dużej energii promieniowania, skierowanej bezpośrednio na gruczoł krokowy w celu zabicia komórek nowotworowych. Komórki zdrowe posiadają specjalny mechanizm pozwalający na odnowę komórek po zastosowaniu radioterapii, natomiast komórki rakowe są pozbawione tego typu mechanizmu i obumierają. Radioterapia nie wymaga znieczulenia a samo leczenie wykonywane jest podczas regularnych wizyt przez kilka tygodni. Brachyterapia Zabieg brachyterapii wykonywany jest w większości przypadków w znieczuleniu ogólnym i polega na umieszczeniu bezpośrednio w prostacie tzw. ziaren radioaktywnych, które uwalniając niewielkie dawki promieniowania niszczą komórki rakowe. Krioterapia Zabieg polega na zamrożeniu i zabiciu komórek rakowych (lekarz posługuje się usg w celu dokładnej lokalizacji raka prostaty). Krioterapia przeprowadzana jest w znieczuleniu ogólnym lub zewnątrzoponowym. Wymaga przynajmniej jednodniowego pobytu w szpitalu. Wysokoskoncentrowane ultradźwięki Wysokoskoncentrowane ultradźwięki (HIFU High Intensity Focused Ultrasound- skupiona wiązka fal ultradźwiękowych o dużym natężeniu) jest minimalnie inwazyjną metodą wykorzystywaną w leczeniu zlokalizowanego (ograniczonego do prostaty) raka prostaty. Skoncentrowane fale ultradźwiękowe z maksymalną precyzją natychmiastowo i skutecznie niszczą komórki rakowe w prostacie. Fale ultradźwiękowe przesyłane są przez sondę umieszczoną doodbytniczo. Zabieg trwa od jednej do trzech godzin i przeprowadzany jest w znieczuleniu ogólnym lub zewnątrzoponowym. Leczenie Raka Prostaty Metodą HIFU O Ablatherm HIFU Aparat Ablatherm wykorzystujący metodę HIFU Ablatherm jest minimalnie inwazyjnym urządzeniem medycznym wykorzystującym metodę HIFU (HIFU High Intensity Focused Ultrasound skupiona wiązka fal ultradźwiękowych o dużym natężeniu) do leczenia zlokalizowanego raka prostaty. Leczenie wymaga jedynie krótkiego pobytu w szpitalu i przebiega przeważnie bez komplikacji. Rak pro-staty zostaje zniszczony dzięki efektowi cieplnemu wysokoskoncentrowanych ultradźwięków (jest wypalany w temperaturze do 85 C), bez narażenia na promieniowanie. W razie potrzeby zabieg można powtórzyć. Kto powinien być poddany takiemu zabiegowi? Twój urolog może zaproponować taki zabieg w przypadku gdy: Wymagany jest zabieg ograniczony do prostaty i jest to pierwszy Twój zabieg lub nie chcesz być poddany zabiegom innego typu (na przykład operacji chirurgicznej) Przeszedłeś radioterapię i masz wznowę raka prostaty. Czy są jakiekolwiek okoliczności, które wykluczają metodę HIFU? Prawie żadnych. Ten rodzaj zabiegu nie jest polecany jedynie mężczyznom z dużym przerostem gruczołu. Leczenie przy pomocy aparatu Ablatherm jest możliwe dopiero po zmniejszeniu wielkości prostaty poprzez wykonanie zabiegu TURP (TURP - ang. transurethral resection of the prostate - przezcewkowa resekcja gruczołu krokowego) lub poprzez poddanie pacjenta leczeniu hormonalnemu. W niektórych przypadkach leczenie to jest niewskazane (gdy u pacjenta stwierdzono stwardnienie ściany odbytnicy, w wyniku wcześniejszych zabiegów leczenia raka prostaty. Kto jest producentem aparatu Ablatherm? Technologia HIFU wykorzystana w aparacie Ablatherm została wynaleziona w 1989 r. przez oddział uro-logicznym szpitala im. Edwarda Herriota w Lyonie (Francja) przy współpracy z INSERM (Francuski Narodowy Instytut Badań Medycznych). Na skalę przemysłową metoda ta została opracowana przez firmę EDAP, pierwszy zabieg został przeprowadzony w 1993 r. natomiast aparat Ablatherm został wprowadzony na rynek europejski w 2000 r. Od października 2007 r. ponad pacjentów ze 150 ośrodków na całym świecie zostało wyleczonych dzięki zabiegom przy pomocy aparatu Ablatherm HIFU. Ablatherm HIFU

6 Ablatherm HIFU Jak działa aparat Ablatherm? Focal point Diameter 1,7 mm At the focal point of the ultrasound beam, a sharp temperature rise destroys the cancer cells. Aparat Abletherm HIFU wyposażony jest w technologie bezpieczeństwa, stale kontrolujące przebieg zabiegu. Oznacza to, wysoki poziom i jakość zabiegów oraz bezpieczeństwo pacjenta. Zabieg Na dzień przed zabiegiem zostaniesz przyjęty na oddział do szpitala. Otrzymasz środek pomagający wypróżnić się (lewatywa) aby przygotować odbytnicę do zabiegu. Zabieg wykonywany jest w znieczuleniu miejscowym lub ogólnym, aby zapobiec jakimkolwiek ruchom Twojego ciała. Potem ułożysz się na prawym boku, a lekarz umieści pokrytą żelem sondę w odbytnicy. Lekarz zlokalizuje Twoją prostatę i obszar wymagający leczenia. Potem rozpocznie się leczenie wysokoskoncentrowanymi ultradźwiękami (od 400 do 600 strzałów fal ultradźwiękowych). Zabieg będzie trwał od godziny do trzech. Dlaczego wymagane jest umieszczenie cewnika? Podczas zabiegu prostata nabrzmiewa i uciska cewkę moczową, dlatego konieczne jest umieszczenie cewnika do usuwania moczu z pęcherza do momentu ustąpienia obrzęku. Często tuż przed zabiegiem HIFU wykonywany jest zabieg TURP (przezcewkowa resekcja gruczołu krokowego). Zabieg TURP polega na usunięciu części gruczołu krokowego, która naciska na cewkę moczową, co znacznie skraca czas utrzymywania cewnika po zabiegu. Przez cewkę moczową przez całą długość penisa wprowadzona zostaje cienka rurka teleskop, pozwalająca lekarzowi obejrzeć wnętrze cewki moczowej. Przy użyciu załączonych do teleskopu instrumentów usuwany jest fragment blokujący przepływ moczu. Co się dzieje po zabiegu? Większość pacjentów wieczorem po zabiegu może zacząć odżywiać się normalnie. Są wypisywani ze szpitala następnego dnia. Cewnik wyjmowany jest zwykle po trzech lub czterech dniach. Lekarz może przepisać lekarstwa zapobiegające infekcji cewki moczowej lub pęcherza, które należy przyjmować przez następne osiem dni. Przez pewien czas po zabiegu możesz odczuwać pewien dyskomfort typu delikatne krwawienia podczas oddawania moczu, częstsze lub rzadsze nagłe potrzeby oddawania moczu, wyciek moczu pod-czas wysiłku fizycznego lub kaszlu, a czasami wydalanie komórek rakowych wraz z moczem. Infekcje z gorączką występują rzadko; wymagają leczenia antybiotykami. Powyższe efekty uboczne zanikają w krótkim okresie czasu po zabiegu Aparat Ablatherm HIFU jest wykorzystywany przez specjalistów do leczenia raka prostaty. Lekarz wprowadza sondę do odbytnicy. W sondzie umieszczony jest element obrazujący pozwalający lekarzowi dokładnie zobaczyć obszar leczenia na ekranie komputera. Sonda wyposażona jest również w element emitujący fale ultradźwiękowe. Lekarz zaznacza obszar leczenia na komputerze, który kontroluje fale ultradźwiękowe. Skoncentrowane fale są wycelowane z maksymalną precyzją w komórki rakowe znajdujące się w prostacie, powodując krótkotrwały, szybki wzrost temperatury (około 85 C). Namierzona tkanka nowotworowa jest natychmiastowo i skutecznie niszczona, podczas, gdy otaczająca tkanka zostaje nienaruszona. The targeted prostatic volume is localized with a transrecta ultrasound imaging probe. The targeted prostatic volume is localized with a transrecta ultrasound imaging probe. Ile trwają obserwacje po zabiegu? Zwykle poziom PSA sprawdzany jest co trzy miesiące a biopsja wykonywana jest po 6 miesiącach od zabiegu. Jeżeli w dalszym ciągu w prostacie znajdują się komórki rakowe (10-15% przypadków) zabieg przy pomocy aparatu Ablatherm można powtórzyć (nie wcześniej niż po 6 miesiącach od poprzedniego zabiegu). Jak skuteczne jest leczenie przy pomocy Ablatherm HIFU? Niezależne europejskie badania przeprowadzone na 402 pacjentach z rakiem ograniczonym do prostaty pokazują, że po zabiegu leczenia raka prostaty wykonanym przy pomocy Ablatherm HIFU u 87,2% pacjentów biopsja nie wykazała żadnych komórek rakowych a u 81,4% wyniki poziomu PSA były w normie. Najnowsze badania wykazują, że u 86% pacjentów u których zabieg przeprowadzono dziewięć lat wcześniej biopsja nie wykazała żadnych zmian nowotworowych. Jakie są efekty uboczne? Doświadczenie wykazuje, że po zabiegu przy pomocy Ablatherm HIFU występuje kilka efektów ubocznych. Zdrowe komórki otaczające komórki rakowe podczas zabiegu nie zostają zniszczone, a sama procedura jest minimalnie inwazyjna (nie wymaga nacięcia skóry). Oznacza to, że wystarczy krótki pobyt w szpitalu i powrót do normalnego życia w ciągu kilku dni. Pacjenci, którym wykonywano zabieg HIFU nie odczuwają pieczenia jak w przypadku leczenia radiologicznego.

7 Jak efektywnie pracuje Ablatherm HIFU? Efekt uboczny Przybliżona liczba pacjentów u których efekt uboczny wystąpił Łagodne lub umiarkowane nietrzymanie moczu (niemożność regulacji odprowadzania moczu) 8% Zwężenie cewki moczowej (zwężenie ściany kanału odprowadzającego mocz z pęcherza) 6% Przetoka odbytniczo-pęcherzowa (nienaturalny otwór pomiędzy pęcherzem a odbytnicą) 0.2% Czasowe zatrzymanie moczu (niemożność oddania moczu) 5% Zachowanie sprawności seksualnej (pacjenci, którzy byli aktywni seksualnie przed zabiegiem 61-69% Wyniki medyczne firmy EDAP Leczenie raka przy pomocy Ablatherm HIFU po radioterapii Pacjenci leczeni radioterapią, u których nastąpiła wznowa mogą być leczeni metodą HIFU przy pomocy aparatu Ablatherm, jednakże niektórzy pacjenci (około 5% przypadków) nie mogą być leczeni tą metodą z powodu nieprawidłowej grubości ściany odbytnicy lub z powodu rozprzestrzenienia się raka. Tacy pacjenci mogą być leczeni innymi metodami (krioterapia lub operacyjnie). Podczas badań w Eduard Herriot Hospital we Francji u 73% pacjentów biopsja nie wykazała raka natomiast w przypadku 50% pacjentów rak był kontrolowany. Ryzyko nietrzymania moczu jest mniejsze a dolegliwość trwa krócej u pacjentów, u których zastosowano zabieg przy pomocy aparatu Ablatherm HIFU jako pierwszą metodę leczenia raka prostaty. Efekt uboczny Przybliżona liczba pacjentów u których efekt uboczny wystąpił Łagodne lub umiarkowane nietrzymanie moczu (niemożność regulacji odprowadzania moczu) 8% Zwężenie cewki moczowej (zwężenie ściany kanału odprowadzającego mocz z pęcherza) 6% Przetoka odbytniczo-pęcherzowa (nienaturalny otwór pomiędzy pęcherzem a odbytnicą) 0.2% Wyniki medyczne firmy EDAP Ablatherm HIFU

8 Ablatherm HIFU Zabiegi leczenia raka prostaty przy pomocy aparatu Ablatherm - krok po kroku Pacjent kładzie się na swojej prawej stronie i pozostaje w tej pozycji przez cały czas zabiegu Zdjęcie przedstawia położenie sondy w stosunku do odbytnicy i gruczołu krokowego (kolor pomarańczowy) Ze względu na bliskość prostaty od ściany odbytnicy zabieg wykonywany jest przez odbytniczo, gdyż zapewnia to optymalny dostęp do prostaty. Sonda pokrywana jest specjalną substancją a następnie wprowadzana do odbytnicy przez odbyt. Uzyskuje się w ten sposób dostęp do wykonania usg prostaty. Przetwornik usg umieszczony w środku sondy pozwala na wykonanie dokładnej trójwymiarowej rekonstrukcji obszaru leczenia i wyświetlenie jej na monitorze. Cała prostata jest skanowana i widoczna na ekranie komputera. Lekarz planuje każdy krok zabiegu na ekranie komputera z mikroskopową precyzją. W końcu aparat wytwarza wysokoskoncentrowane fale ultradźwiękowe niszczące komórki rakowe.

9 Korzyści Zabieg leczenia raka prostaty skoncentrowanymi ultradźwiękami jest opcją terapeutyczną mającą wiele korzyści: Zabieg minimalnie inwazyjny Unicestwienie komórek rakowych z minimalnym efektem dla otaczających tkanek Zabieg nie wymaga promieniowania Zabieg może być przeprowadzony w znieczuleniu zewnątrzoponowym Do zniszczenia komórek rakowych może wystarczyć jedna sesja Zabieg wymaga krótkiego pobytu w szpitalu Zabieg może być powtarzany Pozostałe alternatywne terapie mogą być rozważone, jeżeli wyniki zabiegu nie są zadowalające Zabieg może być wykonywany w przypadku wznowy po radioterapii Ablatherm HIFU

10 ABLATHERM HIFU Keeping you and your family informed TOMMY MEDICAL ul. Długa Lublin, Polska tel.: , fax: