Transkrypt

1

2

3

4

5

6 Spis treści Wykaz skrótów...9 Ustawa z dnia 21 marca 1985 r. o drogach publicznych...11 Rozdział 1. Przepisy ogólne (art. 1 16)...13 Rozdział 1a. (uchylony)...76 Rozdział 2. Administracja drogowa (art )...76 Rozdział 2a. Zarządzanie tunelami położonymi w transeuropejskiej sieci drogowej (art. 24a 24g)...93 Rozdział 3. Skrzyżowania dróg z innymi drogami komunikacji lądowej i powietrznej oraz liniowymi urządzeniami technicznymi (art )...98 Rozdział 4. Pas drogowy (art ) Rozdział 5. (uchylony) Rozdział 6. Zmiany w przepisach obowiązujących, przepisy przejściowe i końcowe (art ) Wybrane akty wykonawcze Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 1 czerwca 2004 r. w sprawie określenia warunków udzielania zezwoleń na zajęcie pasa drogowego Rozporządzenie Ministra Infrastruktury z dnia 31 maja 2004 r. w sprawie wysokości stawek opłat za zajęcie pasa drogowego dróg, których zarządcą jest Generalny Dyrektor Dróg Krajowych i Autostrad Rozporządzenie Ministra Infrastruktury z dnia 16 lutego 2005 r. w sprawie sposobu numeracji i ewidencji dróg publicznych, obiektów mostowych, tuneli, przepustów i promów oraz

7 Spis treści rejestru numerów nadanych drogom, obiektom mostowym i tunelom Wzory aktów prawnych Wzór do art. 6 ust. 2 (zaliczenie do kategorii drogi wojewódzkiej) Wzór do art. 6 ust. 3 (ustalenie przebiegu drogi wojewódzkiej) Wzór do art. 6a (zaliczenie do kategorii drogi powiatowej) Wzór do art. 7 ust. 2 (zaliczenie do kategorii drogi gminnej) Wzór do art. 7 ust. 2 (opinia w sprawie zaliczenia do kategorii drogi gminnej) Wzór do art. 8 ust. 1a (nadanie nazwy drodze gminnej) Wzór do art. 10 ust. 1, 2 i 3 (pozbawienie kategorii drogi gminnej i wyłączenie z użytkowania) Wzór do art. 10 ust. 1, 2 i 3 (pozbawienie kategorii drogi gminnej) Wzór do art. 10 ust. 1, 2 i 3 (pozbawienie kategorii drogi powiatowej) Wzór do art. 10 ust. 1, 2 i 3 (pozbawienie i zaliczenie drogi do innej kategorii) Wzór do art. 13b ust. 3 i 4 (ustalenie strefy płatnego parkowania) Wzór do art. 13d ust. 5 i 9 (wprowadzenie opłat za przejazd przez obiekt mostowy) Wzór do art. 13e ust. 7 i 9 (wprowadzenie opłaty za przeprawy promowe) Wzór do art. 40 ust. 8 (ustalenie wysokości stawek opłat za zajęcie pasa drogowego) Wzór do art. 29 ust. 3 (zezwolenie na lokalizację zjazdu) Wzór do art. 29 ust. 3 (zezwolenie na przebudowę zjazdu) Wzór do art. 29 ust. 4 (odmowa zezwolenia na lokalizację zjazdu) Wzór do art. 29a ust. 1 pkt 1 (kara za wybudowanie zjazdu bez zezwolenia) Wzór do art. 29a ust. 1 pkt 2 (kara za wybudowanie zjazdu o powierzchni większej niż w projekcie budowlanym)

8 Spis treści 20. Wzór do art. 29a ust. 2 (kara za użytkowanie zjazdu po terminie określonym w zezwoleniu) Wzór do art. 36 (nakaz przywrócenia pasa drogowego do stanu poprzedniego) Wzór do art. 39 ust. 3 (zezwolenie na lokalizację obiektu lub urządzenia w pasie drogowym) Wzór do art. 39 ust. 3 (odmowa zezwolenia na lokalizację reklamy w pasie drogowym) Wzór do art. 40 ust. 1 i ust. 2 pkt 1 (zezwolenie na zajęcie pasa drogowego w celu prowadzenia robót) Wzór do art. 40 ust. 1 i ust. 2 pkt 2 (zezwolenie na zajęcie pasa drogowego w celu umieszczenia urządzenia infrastruktury technicznej) Wzór do art. 40 ust. 1 i ust. 2 pkt 3 (zezwolenie na umieszczenie reklamy w pasie drogowym) Wzór do art. 40 ust. 1 i ust. 2 pkt 4 (zezwolenie na zajęcie pasa drogowego na prawach wyłączności) Wzór do art. 40 ust. 12 pkt 1 (kara za zajęcie pasa drogowego bez zezwolenia) Wzór do art. 40 ust. 12 pkt 2 (kara za zajęcie pasa drogowego z przekroczeniem terminu) Wzór do art. 40 ust. 12 pkt 3 (kara za zajęcie pasa drogowego o większej powierzchni) Wzór do art. 40 ust. 3 (odmowa zgody na usytuowanie obiektu budowlanego przy drodze) Wzór do art. 22 ust. 2 (umowa dzierżawy gruntu w pasie drogowym)...330

9

10 Wykaz skrótów Akty prawne k.c. ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny. (Dz. U. Nr 16, poz. 93 z późn. zm.) k.p.a. ustawa z dnia 14 czerwca 1960 r. Kodeks postępowania administracyjnego (tekst jedn.: Dz. U. z 2000 r. Nr 98,. poz z późn. zm.) k.p.c. ustawa z dnia 17 listopada 1964 r. Kodeks postępowania cywilnego (Dz. U. Nr 43, poz. 296 z późn. zm.) p.p.s.a. ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U. Nr 153,. poz z późn. zm.) Czasopisma i publikatory CBOSA Centralna Baza Orzeczeń Sądów Administracyjnych* LEX system informacji prawnej M.P. Monitor Polski NZS Nowe Zeszyty Samorządowe ONSA Orzecznictwo Naczelnego Sądu Administracyjnego ONSA WSA Orzecznictwo Naczelnego Sądu Administracyjnego i wojewódzkich sądów administracyjnych OSNC Orzecznictwo Sądu Najwyższego. Izba Cywilna * www. nsa.gov.pl. 9

11 Wykaz skrótów OSP OSS OTK-A POP Prok. i Pr. Sam. Teryt. ZNSA Orzecznictwo Sądów Polskich Orzecznictwo w Sprawach Samorządowych Orzecznictwo Trybunału Konstytucyjnego; zbiór urzędowy, Seria A Przegląd Orzecznictwa Podatkowego Prokuratura i Prawo Samorząd Terytorialny Zeszyty Naukowe Sądownictwa Administracyjnego Inne skróty NSA SN TK WSA Naczelny Sąd Administracyjny w Warszawie Sąd Najwyższy Trybunał Konstytucyjny wojewódzki sąd administracyjny

12 Ustawa z dnia 21 marca 1985 r. o drogach publicznych 1) (tekst jedn.: Dz. U. z 2007 r. Nr 19, poz. 115; zm.: Dz. U r. Nr 23, poz. 136, Nr 192, poz. 1381; z 2008 r. Nr 54, poz. 326, Nr 218, poz. 1391, Nr 227, poz. 1505; z 2009 r. Nr 19, poz. 100, 101, Nr 86, poz. 720) 1) Przepisy niniejszej ustawy wdrażają w zakresie swojej regulacji postanowienia dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady nr 2004/52/WE z dnia 29 kwietnia 2004 r. w sprawie interoperacyjności systemów elektronicznych opłat drogowych we Wspólnocie (Dz. Urz. UE L 166 z ; s. 124). Dane dotyczące ogłoszenia niniejszego aktu prawa Unii Europejskiej dotyczą jego ogłoszenia w Dzienniku Urzędowym Unii Europejskiej wydanie specjalne. 11

13

14 Rozdział 1 Przepisy ogólne Art. 1. Drogą publiczną jest droga zaliczona na podstawie niniejszej ustawy do jednej z kategorii dróg, z której może korzystać każdy, zgodnie z jej przeznaczeniem, z ograniczeniami i wyjątkami określonymi w tej ustawie lub innych przepisach szczególnych. 1. Wyrok NSA z dnia 25 listopada 2008 r., II OSK 1111/08, CBOSA Uproszczone zasady i procedury przygotowania i realizacji inwestycji drogowych, określone w ustawie z dnia 10 kwietnia 2003 r. o szczególnych zasadach przygotowania i realizacji inwestycji w zakresie dróg publicznych, mające na celu przyspieszenie procesu rozwoju infrastruktury drogowej w Polsce, mają zastosowanie do inwestycji mających na celu budowę (rozbudowę) dróg, innych niż drogi wewnętrzne, w rozumieniu ustawy o drogach publicznych. 2. Wyrok WSA w Warszawie z dnia 11 kwietnia 2007 r., I SA/Wa 2131/06, LEX nr Wszczęcie z urzędu na podstawie art pkt 1 ustawy o gospodarce nieruchomościami postępowania o zatwierdzenie podziału nieruchomości stanowiącej własność osoby fizycznej, w wyniku którego nastąpić ma wydzielenie działki gruntu pod projektowaną drogę (ulicę), jest dopuszczalne tylko wówczas, gdy w planie miejscowym droga ta przewidziana jest jako droga publiczna w rozumieniu art. 1 ustawy z dnia 21 marca 1985 r. o drogach publicznych (tekst jedn.: Dz. U. z 2007 r.. Nr 19, poz. 115 z późn. zm.), tj. droga krajowa, wojewódzka, powiatowa 13

15 Art. 1 Ustawa z dnia 21 marca 1985 r. o drogach publicznych lub gminna lub ulica leżąca w ciągu którejś z wyżej wymienionych dróg (art. 2 ust. 1 i 2 tej ustawy). 2. W ramach podziału, o którym mowa w art pkt 1 ustawy o gospodarce nieruchomościami, nie jest możliwe prowadzenie z urzędu postępowania i opiniowanie zgodności podziału z ustaleniami planu miejscowego, który nie przewiduje realizacji inwestycji celu publicznego. 3. Wyrok WSA w Warszawie z dnia 26 lutego 2007 r., I SA/Wa 1723/06, LEX nr Uznanie drogi za publiczną zarówno w planie, jak i w trybie ustawy z dnia 21 marca 1985 r. o drogach publicznych (tekst jedn.: Dz. U. z 2004 r. Nr 204, poz z późn. zm.) nie może opierać się na jakichkolwiek domniemaniach. Skoro plan zagospodarowania przestrzennego nie przewidywał dla terenu objętego podziałem drogi publicznej, to art. 98 ust. 1 ustawy z dnia 21 sierpnia 1997 r. o gospodarce nieruchomościami (tekst jedn.: Dz. U. z 2004 r. Nr 261, poz z późn. zm.) nie mógł mieć zastosowania. 4. Wyrok WSA w Warszawie z dnia 21 lutego 2007 r., IV SA/Wa 1538/06, LEX nr Ciąg pieszy nie stanowi drogi publicznej w rozumieniu ustawy z dnia 21 marca 1985 r. o drogach publicznych (tekst jedn.: Dz. U. z 2004 r. Nr 204, poz z późn. zm.). Ustalenie w miejscowym planie zagospodarowania przestrzennego ciągu pieszego ogólnodostępnego na gruncie prywatnym wbrew woli właściciela oznacza, że uchwalenie planu zawierającego taki zapis stanowi przekroczenie przez gminę uprawnień w decydowaniu o przeznaczeniu terenu. 5. Wyrok SN z dnia 30 maja 2003 r., III CKN 1165/00, LEX. nr Decydujące o tym, czy dana droga jest wewnętrzną, czy publiczną jest jej zaliczenie do jednej z kategorii dróg publicznych. Istota zaliczenia sprowadza się do tego, iż według art. 1 ustawy o drogach publicznych z drogi takiej może korzystać każdy zgodnie z jej przeznaczeniem, z ograniczeniami i wyjątkami określonymi w tej ustawie lub innych przepisach szczególnych. 14

16 Przepisy ogólne Art Wyrok SN z dnia 1 grudnia 2000 r., V KKN 445/00, LEX nr Jak wynika z brzmienia art. 97 k.w., odpowiedzialności podlega osoba, która wykracza przeciwko przepisom o bezpieczeństwie i porządku ruchu (innym niż określone w art a k.w.) na drogach publicznych. Tak więc jeśli do naruszenia takich przepisów doszło poza drogą publiczną, to podstawy do ewentualnego pociągnięcia sprawcy do odpowiedzialności karnoadministracyjnej należy upatrywać poza przepisem art. 97 k.w. Określenie drogi publicznej zawarte jest w ustawie z dnia 21 marca 1985 r. o drogach publicznych (Dz. U. Nr 14, poz. 60 z późn. zm.). W myśl art. 1 tej ustawy drogą publiczną jest droga zaliczona do jednej z kategorii dróg, z której może korzystać każdy, zgodnie z jej przeznaczeniem i z wyjątkami określonymi w tej ustawie lub w innych przepisach szczególnych. 2. Norma karnoadministracyjna zawarta w przepisie art. 98 k.w. świadczy dobitnie o tym, że ustawodawca, pod groźbą ukarania za wykroczenie, nałożył na prowadzących pojazdy obowiązek przestrzegania zasad ruchu wszędzie tam, gdzie pojazdy się poruszają. Za oczywiste uznać trzeba, że takim miejscem jest również parking przylegający bezpośrednio do drogi wewnętrznej na osiedlu mieszkaniowym. Art Drogi publiczne ze względu na funkcje w sieci drogowej dzielą się na następujące kategorie: 1) drogi krajowe; 2) drogi wojewódzkie; 3) drogi powiatowe; 4) drogi gminne. 2. Ulice leżące w ciągu dróg wymienionych w ust. 1 należą do tej samej kategorii co te drogi. 3. Drogi publiczne ze względów funkcjonalno-technicznych dzielą się na klasy określone w warunkach technicznych, o których mowa w art. 7 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 7 lipca 1994 r. Prawo budowlane (Dz. U. z 2006 r. Nr 156, poz i Nr 170, poz. 1217), jakim powinny odpowiadać drogi publiczne i ich usytuowanie. 1. Wyrok WSA w Warszawie z dnia 11 kwietnia 2008 r., IV SA /Wa 240/08, LEX nr Projektowany publiczny ciąg pieszo-jezdny nie jest klasyfikowany w normatywnym ujęciu jako droga publiczna, dlatego uznanie pro- 15

17 Art. 2 Ustawa z dnia 21 marca 1985 r. o drogach publicznych jektowanego ciągu pieszo-jezdnego za mający stanowić cel publiczny jako droga publiczna nie znajduje oparcia w obowiązujących przepisach. prawa. 2. Wyrok WSA w Warszawie z dnia 4 grudnia 2007 r., III SA/Wa 1219/07, LEX nr Zgodnie z art. 2 ust. 3 pkt 4 ustawy z dnia 12 stycznia 1991 r. o podatkach i opłatach lokalnych (tekst jedn.: Dz. U. z 2006 r. Nr 121,. poz. 844 z późn. zm.) opodatkowaniu podatkiem od nieruchomości nie podlegają grunty zajęte pod pasy drogowe dróg publicznych w rozumieniu przepisów o drogach publicznych oraz zlokalizowane na nich budowle, z wyjątkiem związanych z prowadzeniem działalności gospodarczej innej, niż eksploatacja autostrad płatnych. Wyraźnie zatem ustawodawca przewidział, że podatkowi od nieruchomości nie podlegają pasy drogowe dróg oraz budowle dróg krajowych, wojewódzkich, powiatowych i gminnych (art. 2 ust. 1 ustawy z dnia 21 marca 1985 r. o drogach publicznych). Należy przy tym w sposób wyraźny odróżnić budowlę drogi od gruntu pod nią. Powyższy zapis nie oznacza, że a contrario wszystkie pasy drogowe oraz drogi niebędące drogami publicznymi będą podlegały podatkowi od nieruchomości. 2. Ewidencja gruntów i budynków, jak wskazuje jej nazwa, nie jest dokumentem obejmującym budowle, w tym również drogi. Są tam dane dotyczące gruntów i budynków, a nie budowli. Nawet gdyby te dane tam były, to trzeba jeszcze na potrzeby opodatkowania ustalić, czy budowla faktycznie istnieje. Pojęcie budowli jest zdefiniowane w ustawie o podatkach i opłatach lokalnych i na podstawie tej definicji powinno się ustalać, czy dany obiekt jest budowlą. Dane zawarte w ewidencji gruntów i budynków są niewystarczające do ustalenia, czy na danym terenie znajduje się budowla, np. droga. Dane z ewidencji gruntów są również niewystarczające do ustalenia, czy na danym terenie znajdują się inne tereny komunikacyjne, oznaczone symbolem Ti. 3. O wymiarze podatku od nieruchomości decyduje stan faktyczny. Dane z ewidencji gruntów są niewystarczające do ustalenia, czy na danym terenie znajdują się inne tereny komunikacyjne, oznaczone symbolem Ti oraz czy na danym terenie znajdują się drogi, oznaczone symbolem dr. 4. Ewidencja gruntów i budynków stanowi dokument urzędowy w rozumieniu art ordynacji podatkowej. Ewidencja gruntów nie 16

18 Przepisy ogólne Art. 2 może być przez organy podatkowe pomijana, jednakże nie oznacza to bezwzględnego związania organu treścią zapisów w ewidencji gruntów w każdym przypadku. 3. Wyrok WSA w Lublinie z dnia 18 września 2007 r., III SA/Lu 331/07, LEX nr Pozbawienie drogi kategorii drogi powiatowej i zmianie na drogę gminną jedynie pozornie decyduje tylko o zmianie kategoryzacji, gdyż przede wszystkim łączy się z przejściem prawa własności tej drogi na rzecz innej osoby prawnej, a mianowicie właściwej gminy. Nabycie własności następuje w takim przypadku z datą wskazaną w uchwale, przy spełnieniu wymogów określonych w art. 10 ust. 3 ustawy o drogach publicznych oraz po jej ogłoszeniu w trybie określonym w art. 4 ust. 1 w zw. z art. 13 pkt 2 ustawy o ogłaszaniu aktów normatywnych i niektórych innych aktów prawnych. To, kto jest zarządcą drogi, jest oczywiście tylko konsekwencją wynikającą z mocy prawa (art. 19 ust. 2 ustawy o drogach publicznych) przejścia prawa własności i zaliczenia drogi do stosownej kategorii dróg publicznych w rozumieniu przepisu art. 2 ust. 1 ustawy o drogach publicznych. 4. Wyrok NSA z dnia 4 lipca 2007 r., II OSK 997/06, LEX. nr Ratio legis art. 61 ustawy z dnia 27 marca 2003 r. o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym (Dz. U. Nr 80, poz. 717 z późn. zm.) jest ochrona ładu przestrzennego. Ma on na celu powstrzymanie zabudowy niedającej się pogodzić z już istniejącą na terenach, gdzie nie ma planu zagospodarowania przestrzennego. Nie powinno to jednak doprowadzić do nadmiernego jej ograniczenia. Za szerokim rozumieniem pojęcia działki sąsiedniej przemawia zarówno ochrona prawa własności, jak i deklarowana w art. 6 ust. 2 pkt 1 cytowanej ustawy zasada wolności zagospodarowania terenu. Dlatego też przez pojęcie działki sąsiedniej nie można rozumieć wyłącznie działki graniczącej, ale należy odnieść to pojęcie do nieruchomości, terenów położonych w okolicy, tworzących pewną urbanistyczną całość. 2. Warunek dostępu z tej samej drogi publicznej do działki, na której terenie mają być ustalone warunki zabudowy oraz sąsiedniej działki zabudowanej, będzie spełniony tylko wówczas, gdy teren ma dostęp do 17

19 Art. 2 Ustawa z dnia 21 marca 1985 r. o drogach publicznych drogi zaliczonej do jednej z dróg wymienionych w art. 2 ustawy o drogach publicznych. 3. To nie decyzja o warunkach zabudowy ma kształtować ład przestrzenny, lecz plan zagospodarowania przestrzennego będący prawem miejscowym. Decyzja o warunkach zabudowy w przypadku braku planu zagospodarowania terenu określa wyłącznie sposób zagospodarowania i warunki zabudowy terenu objętego wnioskiem inwestora, nie może więc swymi rozstrzygnięciami zastępować podstawowego instrumentu prawnego kształtowania przestrzeni, tj. miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego. 5. Wyrok NSA z dnia 29 czerwca 2007 r., I OSK 519/06, LEX. nr Objęte w dniu 31 grudnia 1998 r. jedną kategorią drogi gminne i lokalne miejskie (którą to nazwą obejmowano drogi w podstawowych jednostkach zasadniczego podziału terytorialnego o charakterze miejskim) to drogi gminne. Przepis art. 103 ust. 2 ustawy z dnia 13 października 1998 r. Przepisy wprowadzające ustawy reformujące administrację publiczną (Dz. U. Nr 133, poz. 872 z późn. zm.) w odniesieniu do tych dróg ma charakter deklaratywny, porządkujący. Drogi lokalne miejskie, które w dniu 31 grudnia 1998 r. były we władaniu gmin (będących jednolitą kategorią ustrojową), stanowiły w istocie podgrupę dróg gminnych, wyróżnioną jedynie ze względu na zaszłości historyczne. W tej sytuacji ustalenie, że do wypłaty odszkodowania za nieruchomości zajęte pod drogi lokalne miejskie zobowiązane są gminy, jest zgodne z prawem. 6. Wyrok WSA w Warszawie z dnia 11 kwietnia 2007 r., I SA /Wa 2131/06, LEX nr Wszczęcie z urzędu na podstawie art pkt 1 ustawy o gospodarce nieruchomościami postępowania o zatwierdzenie podziału nieruchomości stanowiącej własność osoby fizycznej, w wyniku którego nastąpić ma wydzielenie działki gruntu pod projektowaną drogę (ulicę), jest dopuszczalne tylko wówczas, gdy w planie miejscowym droga ta przewidziana jest jako droga publiczna w rozumieniu art. 1 ustawy z dnia 21 marca 1985 r. o drogach publicznych (tekst jedn.: Dz. U. z 2007 r.. Nr 19, poz. 115 z późn. zm.), tj. droga krajowa, wojewódzka, powiatowa lub gminna, lub ulica leżąca w ciągu którejś z wyżej wymienionych dróg (art. 2 ust. 1 i 2 tej ustawy). 18

20 Przepisy ogólne Art W ramach podziału, o którym mowa w art pkt 1 ustawy o gospodarce nieruchomościami nie jest możliwe prowadzenie z urzędu postępowania i opiniowanie zgodności podziału z ustaleniami planu miejscowego, który nie przewiduje realizacji inwestycji celu publicznego. 7. Wyrok TK z dnia 12 września 2006 r., K 55/05, OTK-A 2006,. nr 8, poz Artykuł 103 ust. 1 i 3 ustawy z dnia 13 października 1998 r. Przepisy wprowadzające ustawy reformujące administrację publiczną (Dz. U. Nr 133, poz. 872 z późn. zm.) są zgodne z art. 92 ust. 1 oraz art. 2 i art. 7 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej. 2. Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 15 grudnia 1998 r. w sprawie ustalenia wykazu dróg krajowych i wojewódzkich (Dz. U.. Nr 160, poz. 1071): a) jest zgodne z art. 2, art. 7 i art. 92 ust. 1 Konstytucji, b) nie jest niezgodne z art. 2 ust. 2, art. 5 ust. 1, art. 6 ust. 1 i art. 6a ust. 1 ustawy z dnia 21 marca 1985 r. o drogach publicznych (tekst jedn.: Dz. U. z 2004 r. Nr 204, poz z późn. zm.), c) jest zgodne z art. 103 ust. 1 ustawy powołanej w punkcie Wyrok WSA w Warszawie z dnia 10 maja 2006 r., VII SA/Wa 90/06, LEX nr Pojęcie droga należy odnieść do przepisów ustawy z dnia 21 marca 1985 r. o drogach publicznych (tekst jedn.: Dz. U. z 2004 r. Nr 204, poz z późn. zm.), klasyfikującej drogi publiczne według kategorii, a następnie klas. Drogi niezaliczone do żadnej kategorii dróg publicznych, m.in. drogi dojazdowe do gruntów rolnych, są drogami wewnętrznymi, które nie spełniają definicji drogi zawartej w ustawie Prawo budowlane. 9. Wyrok WSA w Warszawie z dnia 18 listopada 2004 r., I SA 1418/03, LEX nr Drogi wewnętrzne nie są drogami publicznymi w rozumieniu ustawy z 1985 r. o drogach publicznych (tekst jedn.: Dz. U. z 2004 r. Nr 204, poz z późn. zm.), a tym samym ich budowa nie może decydować o realizacji celu publicznego, o którym mowa w art. 97 ust. 3 pkt 1 ustawy o gospodarce nieruchomościami. 19

21 Art. 2a Ustawa z dnia 21 marca 1985 r. o drogach publicznych 10. Wyrok NSA z dnia 25 kwietnia 2001 r., II SA 48/00, LEX. nr Okoliczność, że dana droga publiczna była drogą krajową w rozumieniu art. 2 ustawy z dnia 21 marca 1985 r. o drogach publicznych i w związku z tym zarządcą tej drogi w rozumieniu art. 19 ust. 2 pkt 1 był Generalny Dyrektor Dróg Publicznych (będący centralnym organem administracji rządowej właściwym w sprawach dróg krajowych art. 18 ust. 1 powoływanej ustawy o drogach publicznych), nie oznacza, iż na podstawie zawartego porozumienia administracyjnego Zarząd Miasta, a w rezultacie także Zarząd Dróg Miejskich w uzyskał status formalnoprawny centralnego organu administracji rządowej w sprawach dróg krajowych. 2. Skoro zatem Zarząd Miasta nie był ani ministrem w rozumieniu powoływanych przepisów kodeksu postępowania administracyjnego, ani żaden przepis szczególny nie postanowił wprost o tym, iż organ ten ma prawo wydawać decyzje administracyjne w trybie art k.p.a., to wydając zaskarżoną decyzję właśnie w tym trybie naruszono właściwość funkcjonalną organu (art pkt 1 k.p.a.), co już tylko z tego powodu uzasadnia stwierdzenie przez Sąd nieważności tej decyzji na podstawie art. 22 ust. 3 ustawy z dnia 11 maja 1995 r. o Naczelnym Sądzie Administracyjnym. 11. Uchwała SN z dnia 10 maja 1994 r., III CZP 62/94, OSNC 1994, nr 11, poz. 219 W sprawie o rozgraniczenie działki zaliczonej do dróg gminnych w rozumieniu art. 2 ust. 1 pkt 3 i art. 7 ustawy z dnia 21 marca 1985 r. o drogach publicznych (Dz. U. Nr 14, poz. 60 z późn. zm.), której stan prawny nie jest uregulowany, konieczne jest ustalenie właściciela tej działki i wezwanie go do udziału w sprawie jako uczestnika postępowania. 12. Wyrok NSA z dnia 18 stycznia 1989 r., IV SA 992/87, ONSA 1989, nr 2, poz. 70 Oznaczenie pasa gruntu w ewidencji gruntów jako drogi wewnętrznej nie przesądza o publicznym charakterze drogi. Art. 2a. 1. Drogi krajowe stanowią własność Skarbu Państwa. 2. Drogi wojewódzkie, powiatowe i gminne stanowią własność właściwego samorządu województwa, powiatu lub gminy. 20

22 Przepisy ogólne Art Wyrok WSA w Gliwicach z dnia 30 października 2008 r., II SA/Gl 498/08, CBOSA Przesłanką konieczną do skutecznego podjęcia przez radę powiatu czy też radę miasta na prawach powiatu uchwały o zaliczeniu ulicy do kategorii dróg powiatowych jest legitymowanie się przez powiat ziemski bądź grodzki prawem własności do tej drogi, a mówiąc precyzyjniej prawem własności do gruntów, po których droga ta przebiega. Żaden przepis nie przewiduje automatycznego przejścia prawa własności gruntu zajętego pod drogę na rzecz jednostki samorządu powiatowego z chwilą wejścia w życie uchwały o zaliczeniu drogi do kategorii dróg powiatowych. 2. Wyrok WSA w Warszawie z dnia 11 lipca 2006 r., I SA/Wa 470/06, LEX nr Ani art. 2a ust. 2 ustawy o drogach publicznych, ani też art ust. 3 ustawy z dnia 13 października 1998 r. Przepisy wprowadzające ustawy reformujące administrację publiczną (Dz. U. Nr 133, poz. 872 z późn. zm.) nie stanowią materialnoprawnej podstawy uwłaszczenia powiatu gruntem stanowiącym drogę powiatową. Art. 3. Drogi publiczne ze względu na ich dostępność dzielą się na: 1) drogi ogólnodostępne; 2) drogi o ograniczonej dostępności, w tym autostrady i drogi ekspresowe. Art. 4. Użyte w ustawie określenia oznaczają: 1) pas drogowy wydzielony liniami granicznymi grunt wraz z przestrzenią nad i pod jego powierzchnią, w którym są zlokalizowane droga oraz obiekty budowlane i urządzenia techniczne związane z prowadzeniem, zabezpieczeniem i obsługą ruchu, a także urządzenia związane z potrzebami zarządzania drogą; 2) droga budowlę wraz z drogowymi obiektami inżynierskimi, urządzeniami oraz instalacjami, stanowiącą całość technicznoużytkową, przeznaczoną do prowadzenia ruchu drogowego, zlokalizowaną w pasie drogowym; 21

23 Art. 4 Ustawa z dnia 21 marca 1985 r. o drogach publicznych 3) ulica drogę na terenie zabudowy lub przeznaczonym do zabudowy zgodnie z przepisami o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym, w której ciągu może być zlokalizowane torowisko tramwajowe; 4) torowisko tramwajowe część ulicy między skrajnymi szynami wraz z zewnętrznymi pasami bezpieczeństwa o szerokości 0,5 m każdy; 5) jezdnia część drogi przeznaczoną do ruchu pojazdów; 6) chodnik część drogi przeznaczoną do ruchu pieszych; 7) korona drogi jezdnie z poboczami, pasami awaryjnego postoju lub pasami przeznaczonymi do ruchu pieszych, zatokami autobusowymi lub postojowymi, a przy drogach dwujezdniowych również z pasem dzielącym jezdnie; 8) zjazd połączenie drogi publicznej z nieruchomością położoną przy drodze, stanowiące bezpośrednie miejsce dostępu do drogi publicznej w rozumieniu przepisów o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym; 9) skrzyżowanie dróg publicznych: a) jednopoziomowe przecięcie się lub połączenie dróg publicznych na jednym poziomie, b) wielopoziomowe krzyżowanie się lub połączenie dróg publicznych na różnych poziomach, zapewniające pełną lub częściową możliwość wyboru kierunku jazdy (węzeł drogowy) lub krzyżowanie się dróg na różnych poziomach, uniemożliwiające wybór kierunku jazdy (przejazd drogowy); 10) droga ekspresowa drogę przeznaczoną wyłącznie do ruchu pojazdów samochodowych: a) wyposażoną w jedną lub dwie jezdnie, b) posiadającą wielopoziomowe skrzyżowania z przecinającymi ją innymi drogami transportu lądowego i wodnego, z dopuszczeniem wyjątkowo jednopoziomowych skrzyżowań z drogami publicznymi, c) wyposażoną w urządzenia obsługi podróżnych, pojazdów i przesyłek, przeznaczone wyłącznie dla użytkowników drogi; 11) autostrada drogę przeznaczoną wyłącznie do ruchu pojazdów samochodowych: a) wyposażoną przynajmniej w dwie trwale rozdzielone jednokierunkowe jezdnie, 22

24 Przepisy ogólne Art. 4 b) posiadającą wielopoziomowe skrzyżowania ze wszystkimi przecinającymi ją drogami transportu lądowego i wodnego, c) wyposażoną w urządzenia obsługi podróżnych, pojazdów i przesyłek, przeznaczone wyłącznie dla użytkowników autostrady; 12) drogowy obiekt inżynierski obiekt mostowy, tunel, przepust i konstrukcję oporową; 13) obiekt mostowy budowlę przeznaczoną do przeprowadzenia drogi, samodzielnego ciągu pieszego lub pieszo-rowerowego, szlaku wędrówek zwierząt dziko żyjących lub innego rodzaju komunikacji nad przeszkodą terenową, w szczególności: most, wiadukt, estakadę, kładkę; 14) tunel budowlę przeznaczoną do przeprowadzenia drogi, samodzielnego ciągu pieszego lub pieszo-rowerowego, szlaku wędrówek zwierząt dziko żyjących lub innego rodzaju komunikacji przez przeszkodę terenową lub pod nią, w tym przejście podziemne; 15) przepust budowlę o przekroju poprzecznym zamkniętym, przeznaczoną do przeprowadzenia cieków, szlaków wędrówek zwierząt dziko żyjących lub urządzeń technicznych przez nasyp drogi; 16) konstrukcja oporowa budowlę przeznaczoną do utrzymywania w stanie stateczności nasypu lub wykopu; 17) budowa drogi wykonywanie połączenia drogowego między określonymi miejscami lub miejscowościami, a także jego odbudowę i rozbudowę; 18) przebudowa drogi wykonywanie robót, w których wyniku następuje podwyższenie parametrów technicznych i eksploatacyjnych istniejącej drogi, niewymagających zmiany granic pasa drogowego; 19) remont drogi wykonywanie robót przywracających pierwotny stan drogi, także przy użyciu wyrobów budowlanych innych niż użyte w stanie pierwotnym; 20) utrzymanie drogi wykonywanie robót konserwacyjnych, porządkowych i innych zmierzających do zwiększenia bezpieczeństwa i wygody ruchu, w tym także odśnieżanie i zwalczanie śliskości zimowej; 21) ochrona drogi działania mające na celu niedopuszczenie do przedwczesnego zniszczenia drogi, obniżenia klasy drogi, ogra- 23

25 Art. 4 Ustawa z dnia 21 marca 1985 r. o drogach publicznych niczenia jej funkcji, niewłaściwego jej użytkowania oraz pogorszenia warunków bezpieczeństwa ruchu; 22) zieleń przydrożna roślinność umieszczoną w pasie drogowym, mającą na celu w szczególności ochronę użytkowników drogi przed oślepianiem przez pojazdy nadjeżdżające z kierunku przeciwnego, ochronę drogi przed zawiewaniem i zaśnieżaniem, ochronę przyległego terenu przed nadmiernym hałasem, zanieczyszczeniem powietrza, wody i gleby; 23) reklama nośnik informacji wizualnej w jakiejkolwiek materialnej formie wraz z elementami konstrukcyjnymi i zamocowaniami, umieszczony w polu widzenia użytkowników drogi, niebędący znakiem w rozumieniu przepisów o znakach i sygnałach lub znakiem informującym o obiektach użyteczności publicznej ustawionym przez gminę; 24) dostępność drogi cechę charakteryzującą gęstość połączeń danej drogi z innymi drogami przez skrzyżowania dróg oraz zakres dostępu do drogi przez zjazdy; 25) pojazd nienormatywny pojazd lub zespół pojazdów, którego naciski osi wraz z ładunkiem lub bez niego są większe od dopuszczalnych, przewidzianych dla danej drogi w przepisach niniejszej ustawy, albo którego wymiary i masa wraz z ładunkiem lub bez niego są większe od dopuszczalnych, przewidzianych w przepisach o ruchu drogowym, z wyłączeniem autobusów w zakresie nacisków osi; 26) Transeuropejska sieć drogowa sieć drogową określoną w decyzji nr 1692/96 Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 23 lipca 1996 r. w sprawie wspólnotowych wytycznych dotyczących rozwoju transeuropejskiej sieci transportowej (Dz. Urz. WE L 228 z 9 września 1996, s. 1 z późn. zm.; Dz. Urz. UE Polskie wydanie specjalne, rozdz. 7, t. 2, s. 364 z późn. zm.); 27) służby ratownicze jednostki ochrony przeciwpożarowej w rozumieniu ustawy z dnia 24 sierpnia 1991 r. o ochronie przeciwpożarowej (Dz. U. z 2002 r. Nr 147, poz z późn. zm.) oraz zespoły ratownictwa medycznego w rozumieniu ustawy z dnia 8 września 2006 r. o Państwowym Ratownictwie Medycznym (Dz. U. Nr 191, poz. 1410, z 2007 r. Nr 89, poz. 590 i Nr 166, poz oraz z 2008 r. Nr 17, poz. 101). 24

26 Przepisy ogólne Art Wyrok NSA z dnia 28 maja 2008 r., II GSK 135/08, LEX. nr Uwzględniając bowiem funkcjonalną rolę pasa drogowego, w kontekście jego zasięgu zarówno nad wydzielony obszar, jak i w jego głąb, należy stwierdzić, że granice te określają obiekty i urządzenia służące realizacji celów związanych z prowadzeniem, zabezpieczeniem i obsługą ruchu, a także zarządzania drogą. 2. To, czy określone urządzenia infrastruktury technicznej, niezwiązane z potrzebami zarządzania drogami lub potrzebami ruchu drogowego np. wodociąg, kabel energetyczny, znajdują się w pasie drogowym, podlega każdorazowemu badaniu, przy uwzględnieniu konkretnych okoliczności sprawy, rodzaju drogi, znajdujących się w pasie drogowym urządzeń technicznych itp. 2. Wyrok NSA z dnia 27 maja 2008 r., II FSK 483/07, LEX. nr Jeżeli treść art. 2 ust. 3 pkt 4 ustawy o podatkach i opłatach lokalnych (u.p.o.l.) w brzmieniu obowiązującym od dnia 9 grudnia 2003 r. do dnia 31 grudnia 2006 r. została wprowadzona ustawą z dnia 14 listopada 2003 r. o zmianie ustawy o drogach publicznych oraz o zmianie niektórych innych ustaw (Dz. U. Nr 200, poz z późn. zm.), w której ustawodawca równocześnie zdefiniował pojęcia pas drogowy i droga (art. 1. pkt 3), a w art. 2 zmienił brzmienie art. 2 ust. 3 pkt 4 u.p.o.l. obejmującym te pojęcia, oznacza to, że te właśnie definicje należy stosować także na gruncie wykładni art. 2 ust. 3 pkt 4 u.p.o.l. Droga na gruncie art. 2. ust. 3 pkt 4 u.p.o.l. to budowla. 3. Wyrok WSA w Szczecinie z dnia 7 lutego 2008 r., II SA/Sz 1026/07, LEX nr Kasetony umieszczone na kiosku z reklamą radia, tygodnika czy telefonii komórkowej niewątpliwie stanowią reklamę, gdyż z całą pewnością mają na celu rozpowszechnianie określonego produktu, a tym samym zwiększenie liczby odbiorców reklamowanych produktów. 4. Wyrok WSA w Warszawie z dnia 20 lipca 2007 r., VI SA/Wa 883/07, LEX nr Z punktu widzenia prawa cywilnego pas drogowy stanowi nieruchomość w rozumieniu art k.c. 25

27 Art. 4 Ustawa z dnia 21 marca 1985 r. o drogach publicznych 5. Wyrok WSA w Warszawie z dnia 22 marca 2007 r., VII SA/Wa 2257/06, LEX nr To zarządca drogi określa, czy dany zjazd jest indywidualny, czy publiczny. To jednak, że decyzja ma charakter uznaniowy, nie oznacza, iż może ona być dowolna. Wydając decyzję w kwestii wyrażenia zgody na dokonanie zjazdu z drogi krajowej organ administracji kieruje się przede wszystkim względami bezpieczeństwa w ruchu drogowym, a ponadto kryteriami wyznaczonymi przez rozporządzenie Ministra Transportu i Gospodarki Morskiej z dnia 2 marca 1999 r. w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać drogi publiczne. i ich usytuowanie (Dz. U. Nr 43, poz. 430). Zjazd jest obiektem budowlanym, służącym do obsługi nieruchomości położonych przy drodze publicznej. 6. Wyrok WSA w Warszawie z dnia 26 lutego 2007 r., VI SA/Wa 2246/06, LEX nr Jeżeli tablica zajmująca pas drogowy stanowi dla jej odbiorców informację o rodzaju działalności gospodarczej i miejscu jej wykonywania, to stosownie do przepisu art. 4 pkt 23 ustawy z dnia 21 marca 1985 r.. o drogach publicznych (tekst jedn.: Dz. U. z 2004 r. Nr 204, poz z późn. zm.) tablica taka będzie stanowiła reklamę, na umieszczenie której jej właściciel obowiązany będzie uzyskać zezwolenie, jak wymaga tego art. 40 ust. 1 i ust. 2 pkt Wyrok WSA w Warszawie z dnia 23 stycznia 2007 r., IV SA/Wa 765/06, LEX nr Zjazdem w rozumieniu art. 4 pkt 8 ustawy o drogach publicznych (tekst jedn.: Dz. U. z 2004 r. Nr 204, poz z późn. zm.) jest połączenie drogi publicznej z nieruchomością położoną przy drodze, stanowiące bezpośrednie miejsce dostępu do drogi publicznej w rozumieniu przepisów ustawy o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym.. Z art. 2 pkt 14 ustawy o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym zaś wynika, że przez dostęp do drogi publicznej należy rozumieć. bezpośredni dostęp do tej drogi albo dostęp do niej przez drogę wewnętrzną lub przez ustanowienie odpowiedniej służebności drogowej. Ustalenie lokalizacji planowanej inwestycji w obrębie zatoki przystankowej nie mieści się w kryteriach określonych w wyżej wymienionych przepisach. 26

28 Przepisy ogólne Art Wyrok WSA w Warszawie z dnia 14 grudnia 2006 r., VI SA/Wa 2271/05, LEX nr Za przedsiębiorcę w rozumieniu art. 4 pkt 4 lit. a ustawy z dnia 6 września 2001 r. o transporcie drogowym (tekst jedn.: Dz. U. z 2004 r.. Nr 204, poz z późn. zm.) można uznać tylko osoby fizyczne lub ewentualnie spółki osobowe. Ponadto przepis ma charakter przedmiotowy w tym sensie, że odnosi się do rzeczy, czyli pojazdu samochodowego używanego do przewozu. 2. Pod pojęciem przedsiębiorcy wymienionym w art. 4 pkt 4. lit. a ustawy należy rozumieć także osobę będącą członkiem najbliższej rodziny przedsiębiorcy, pozostającą z przedsiębiorcą we wspólnym gospodarstwie domowym, która prowadzi pojazd samochodowy w zastępstwie tego przedsiębiorcy. 9. Postanowienie NSA z dnia 28 listopada 2006 r., II OW 21/06, LEX nr Co prawda droga nie obejmuje, w myśl regulacji art. 4 pkt 2 ustawy z dnia 21 marca 1985 r. o drogach publicznych (tekst jedn.: Dz. U. z 2004 r. Nr 204, poz z późn. zm.), pasa drogowego, to jednak pas, o którym mowa, jest integralnie związany z drogą, a jeżeli tak, to nie ma racjonalnego uzasadnienia do tego, aby w obszarze tej samej inwestycji, nawet szeroko rozumianej (droga wraz z jej pasem), pozwolenia wodnoprawne na drenaż rolniczy były wydawane przez różne organy administracji publicznej. 10. Wyrok WSA w Kielcach z dnia 22 listopada 2006 r., II SA/Ke 1069/05, Dz. Urz. Święt. 2007, Nr 61, poz. 969 Rada gminy nadając nazwę ulicy, co do której brak dowodów potwierdzających istnienie działki ewidencyjnej jako drogi, narusza przepis art. 18 ust. 2 pkt 13 ustawy o samorządzie gminnym w zw. z art. 4 pkt 3 ustawy o drogach publicznych. 11. Wyrok WSA w Warszawie z dnia 29 maja 2006 r., VII SA/Wa 306/06, LEX nr Zjazd z drogi publicznej od dnia 9 grudnia 2003 r., tj. od dnia wejścia w życie ustawy z dnia 14 listopada 2003 r. o zmianie ustawy o drogach publicznych oraz o zmianie niektórych innych ustaw (Dz. U. Nr 200, poz. 1953) jest obiektem budowlanym, służącym do obsługi nieruchomości położonych przy drodze. 27

29 Art. 4 Ustawa z dnia 21 marca 1985 r. o drogach publicznych 12. Wyrok WSA w Warszawie z dnia 12 kwietnia 2006 r., IV SA/ Wa 194/06, LEX nr Dokonanie uzgodnienia w warunkach, gdy projekt decyzji o warunkach zabudowy nie posiada elementów wymaganych obowiązującymi przepisami, prowadzi do wniosku, że organ uzgadniający w toku prowadzonego postępowania nie podjął wszelkich kroków niezbędnych do dokładnego wyjaśnienia stanu faktycznego sprawy, a tym samym. dopuścił się naruszenia przepisów procesowych, a zwłaszcza art. 7,. art oraz art. 80 k.p.a., w stopniu mogącym mieć wpływ na wynik sprawy. 2. Pojęcie zjazdu zawarte w słowniczku rozporządzenia z dnia. 2 marca 1999 r. w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać drogi publiczne i ich usytuowanie (Dz. U. Nr 43, poz. 430), utraciło moc wiążącą, gdyż ustawodawca w akcie wyższego rzędu, jakim jest ustawa o drogach publicznych, określił definicję zjazdu, i to ustawowe okreś-lenie pojęcia zjazd jest obowiązujące i to zarówno na gruncie ustawy o drogach publicznych, jak i w sprawach z zakresu prawa budowlanego. 13. Postanowienie NSA z dnia 1 marca 2006 r., II OW 95/05, LEX nr Z definicji zjazdu zawartej w ustawie o drogach publicznych wynika, że zjazd nie jest częścią drogi publicznej, a jedynie miejscem dostępu do drogi publicznej. 2. Wojewoda, od dnia wejścia w życie ustawy z dnia 14 listopada 2003 r. o zmianie ustawy o drogach publicznych oraz o zmianie niektórych innych ustaw (Dz. U. Nr 200, poz z późn. zm.), nie może być uznany za organ właściwy do rozpoznawania i rozstrzygania w pierwszej instancji spraw dotyczących budowy zjazdu. Organem właściwym w tych sprawach jest starosta. 14. Wyrok WSA w Warszawie z dnia 4 stycznia 2006 r., VII SA /Wa 940/05, LEX nr Zjazd nie jest częścią drogi, lecz jedynie miejscem dostępu do. drogi publicznej, nie jest także urządzeniem służącym do utrzymania drogi. Wojewódzki Inspektor Nadzoru Budowlanego od dnia 9 grudnia 2003 r. nie może być uznany za organ I instancji w sprawie 28

30 Przepisy ogólne Art. 4 samowolnie rozbudowanego zjazdu, zaś organem właściwym jest Powiatowy Inspektor Nadzoru Budowlanego. 15. Wyrok WSA w Warszawie z dnia 28 listopada 2005 r., IV SA /Wa 1798/05, LEX nr Dla zapewnienia dostępu do konkretnej drogi konieczne jest. istnienie zjazdu w rozumieniu ustawy z dnia 21 marca 1985 r. o dro-. gach publicznych (tekst jedn.: Dz. U. z 2004 r. Nr 204, poz z późn. zm.). 2. W postępowaniu w przedmiocie uzgodnienia projektu decyzji o warunkach zabudowy organ administracji powinien wypowiedzieć się wyłącznie co do zgodności z prawem projektu decyzji o warunkach zabudowy. Kwestie możliwości wyrażenia zgody na realizacje zjazdu mogą być przesądzane i muszą być właściwie uzasadnione w decyzji wydawanej w przedmiocie wyrażenia zgody na jego realizację wydawanej na podstawie ustawy o drogach publicznych (art. 29 ust. 1 ustawy z dnia. 21 marca 1985 r. o drogach publicznych, tekst jedn.: Dz. U. z 2004 r.. Nr 204, poz z późn. zm.). 16. Wyrok NSA z dnia 19 lipca 2005 r., OSK 1794/04, LEX. nr Przewidziana w art. 18 ust. 2 pkt 13 ustawy o samorządzie gminnym kompetencja rady gminy obejmuje także nadawanie nazw niektórym ulicom niepublicznym wewnętrznym, w rozumieniu ustawy o drogach publicznych (wyłączone byłyby na gruncie tej ustawy takie drogi wewnętrzne, które nie mają cechy ogólnej dostępności, np. dojazdy do gruntów rolnych czy drogi dojazdowe do obiektów użytkowanych przez przedsiębiorców). 2. Nałożenie na gminę obowiązków w zakresie oznaczenia, utrzymywania w należytym stanie tabliczek z nazwami, oznaczanie numerów porządkowych nieruchomości zabudowanych, prowadzenie i aktualizowanie ich ewidencji wiąże się z koniecznością nadawania nazw ulicom niestanowiącym dróg publicznych. 17. Wyrok NSA z dnia 8 grudnia 2004 r., OSK 854/04, LEX. nr Organ zatwierdzający podział nieruchomości jest związany liniami rozgraniczającymi teren, określonymi w decyzji o ustaleniu lokalizacji, 29

31 Art. 4 Ustawa z dnia 21 marca 1985 r. o drogach publicznych w tym wypadku ulicy, co oznacza, że linia rozgraniczająca jest jednocześnie granicą nowo utworzonych działek. Żaden przepis ustawy o gospodarce nieruchomościami ani rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 17 lutego 1998 r. w sprawie trybu dokonywania podziałów nieruchomości oraz sposobu sporządzania i rodzaju dokumentów wymaganych w tym postępowaniu (Dz. U. Nr 25, poz. 130) nie upoważnia organu zatwierdzającego podział nieruchomości do weryfikowania linii rozgraniczającej teren pod ulicę. 18. Wyrok WSA w Poznaniu z dnia 17 lutego 2004 r., II SA /Po3477/01, Rejent 2005, nr 12, poz. 165 Standardowych rozmiarów tablica obejmująca jedynie napis o treści Notariusz nie stanowi reklamy w rozumieniu ustawy z dnia. 21 marca 1985 r. o drogach publicznych (tekst jedn.: Dz. U. z 2000 r. Nr 77,. poz. 838 z późn. zm.) ani też aktów wykonawczych do tej ustawy. 19. Wyrok NSA z dnia 24 września 2003 r., I SA 2932/01, LEX nr Przez wykonywanie nowego połączenia drogowego (art. 4 pkt 17 ustawy z dnia 21 marca 1985 r. o drogach publicznych) należy rozumieć czynności faktyczne zmierzające do urządzenia drogi na przeznaczonym na ten cel gruncie, a nie pozyskiwanie tego gruntu przez kupno czy wywłaszczenie. 20. Uchwała NSA z dnia 19 czerwca 2000 r., OPK 3/00, ONSA 2001, nr 1, poz. 12 W sprawach dotyczących umieszczania reklam w pasie drogowym pas drogowy (droga) jako wydzielony pas terenu w rozumieniu art. 4. pkt 1 ustawy z dnia 21 marca 1985 r. o drogach publicznych (Dz. U.. Nr 14, poz. 60 z późn. zm.) obejmuje płaszczyznę gruntu pasa drogowego wraz z przestrzenią nad tym pasem, przy czym zawieszenie reklam na bocznych ścianach wiaduktu drogi wewnętrznej, położonego nad drogą krajową, widocznych dla użytkowników drogi krajowej, jest umieszczeniem reklam w pasie drogi krajowej. 21. Wyrok NSA z dnia 28 marca 1996 r., I SA 133/95, Wspólnota 1996, nr 46, s Nawet wówczas, gdy zarząd publiczną drogą wojewódzką sprawował organ terenowy stopnia wojewódzkiego, droga (i grunt pod 30

32 Przepisy ogólne Art. 4a 5 nią) nie stanowiła mienia ogólnonarodowego w rozumieniu art. 5 ust. 1 3 ustawy z dnia 10 maja 1990 r. Przepisy wprowadzające ustawę o samorządzie terytorialnym i ustawę o pracownikach samorządowych (Dz. U. Nr 32, poz. 191 z późn. zm.) i nie podlegały w ogóle komunalizacji w trybie tej ustawy. 2. Przepisy ustawy z 21 marca 1985 r. o drogach publicznych (Dz. U. Nr 14, poz. 60 z późn. zm.) odnoszą się tylko do drogi, której definicję zawiera art. 4 ust. 1 pkt 1 tej ustawy. Nieruchomości, które nie odpowiadają definicji drogi, mogły przed dniem 27 maja 1990 r. pozostawać w zarządzie zarządców dróg publicznych, ale na zasadach ogólnych, to jest przepisów ustawy z 29 kwietnia 1985 r. o gospodarce gruntami i wywłaszczaniu nieruchomości (Dz. U. Nr 22, poz. 99 z późn. zm.). W takim zaś wypadku do gruntów takich mogłyby mieć zastosowania przepisy o komunalizacji. Art. 4a. 1. Rada Ministrów określi, w drodze rozporządzenia, sieć autostrad i dróg ekspresowych, mając na uwadze potrzeby społeczne i gospodarcze kraju w zakresie rozwoju infrastruktury. 2. Minister właściwy do spraw transportu w porozumieniu z Ministrem Obrony Narodowej określi, w drodze zarządzenia, wykaz dróg o znaczeniu obronnym. Zarządzenie to nie podlega ogłoszeniu. Art Do dróg krajowych zalicza się: 1) autostrady i drogi ekspresowe oraz drogi leżące w ich ciągach do czasu wybudowania autostrad i dróg ekspresowych; 2) drogi międzynarodowe; 3) drogi stanowiące inne połączenia zapewniające spójność sieci dróg krajowych; 4) drogi dojazdowe do ogólnodostępnych przejść granicznych obsługujących ruch osobowy i towarowy bez ograniczeń ciężaru całkowitego pojazdów (zespołu pojazdów) lub wyłącznie ruch towarowy bez ograniczeń ciężaru całkowitego pojazdów (zespołu pojazdów); 5) drogi alternatywne dla autostrad płatnych; 6) drogi stanowiące ciągi obwodnicowe dużych aglomeracji miejskich; 7) drogi o znaczeniu obronnym. 31

33