Darmowy fragment

Wielkość: px
Rozpocząć pokaz od strony:

Download "Darmowy fragment www.bezkartek.pl"

Transkrypt

1

2 Copyright by Oficyna Wydawnicza Impuls, Kraków 2010 Recenzent: prof. dr hab. med. Ewa Helwich Redakcja wydawnicza: Teresa Karkowska Projekt okładki: Magdalena Muszyńska Izabela Surdykowska-Jurek CZARTART ISBN Oficyna Wydawnicza Impuls Kraków, ul. Turniejowa 59/5 tel. (12) , fax (12) Wydanie I, Kraków 2010

3 Spis treści Wstęp... 7 Wojciech Guzikowski Dziecko aktywny uczestnik porodu. Mechanizm porodowy Emilia Lichtenberg-Kokoszka Optymalne warunki narodzin Maria Wojaczek Uczucia rodzącego się dziecka Magdalena Kosno Kształtowanie się więzi między rodzicami a noworodkiem w pierwszych godzinach po porodzie Ewa Janiuk Położnicza opieka okołoporodowa przyjazna rodzącemu się dziecku Barbara Kotlarz Opieka okołoporodowa w Niemczech Magdalena Gołowkin-Hudała Dziecko jako aktywny uczestnik porodu. Wybrane aspekty prawne Andrzej M. Fal, Robert Pawłowicz Antybiotykoterapia u dzieci a rozwój alergii i astmy Małgorzata Klecka, Iwona Palicka Czynniki ryzyka okresu okołoporodowego i ich wpływ na dalszy rozwój dziecka... 95

4 6 Spis treści Danuta Opozda Narodziny dziecka pedagogiczna panorama zdarzeń Jerzy Dzierżanowski Polski model szkoły rodzenia według Włodzimierza Fijałkowskiego Maria Nowak Poród w Biblii Andrzej S. Jasiński OFM Dziecko w środowisku biblijnym Noty o autorach

5 Wstęp Żyjemy w dobie, kiedy dawne określenie dobrze urodzony nabrało nowej treści. Obecnie nie wystarcza już pragnienie, aby dziecko urodziło się żywe. Chcemy zaoszczędzić mu wszelkich dających się uniknąć trudności porodowych, aby w przyszłości nie było trudnym dzieckiem, obarczonym urazem porodowym. Nazywamy to dobrym porodem. Wszystkie nasze dzieci mają prawo być dobrze urodzone 1. Przez wiele lat, zajmując się porodem, zwracano uwagę jedynie na przeżycia rodzących kobiet. Ze względu na swoją specyfikę poród był odbierany jako wydarzenie na granicy życia i śmierci. Jednocześnie zakładano, że rodzące się dziecko pozbawione jest jakichkolwiek odczuć, w tym także doznania bólu 2. Tymczasem jego możliwości pod tym względem są równie istotne jak osób w późniejszych okresach życia 3. Jednym z podstawowych zadań medycznych, a także największym osiągnięciem na przestrzeni ostatnich stuleci stało się obniżenie śmiertelności noworodków. Jest to wynik wdrożenia wczesnej diagnostyki oraz działań profilaktycznych. Jednocześnie, chcąc jak najskuteczniej chronić rodzące się dzieci przed największym zagrożeniem porodowym niedotlenieniem, coraz częściej stosowano interwencje medyczne. Większość z nich, mogąc być przydatna we wczesnej diagnostyce lub profilaktyce wyjątkowo rzadko występujących nieprawidłowości, stała się zagrożeniem dla olbrzymiej liczby prawidłowo przebiegających ciąż i porodów, a tym samym dla rozwoju rodzących się dzieci. Medykalizacja porodu okazała się samonapędzającą się maszyną, paradoksalnie zwiększającą zagrożenia wobec rodzącego się dziecka, zarówno w wymiarze biologicznym, jak i psychicznym oraz społecznym. 1 W. Fijałkowski, Rodzi się człowiek, Wydawnictwo Duszpasterstwa Rolników, Włocławek 2006, s F. Leboyer, Narodziny bez przemocy, tłum. D. Staszewska, E. Szuchta, Radunia, Wrocław 1997, s R. Carbajal, S. Veerapen, S. Couderc, M. Jugie, Y. Ville, Analgesic effect of breast feeding in term neonates: randomised controlled trial, The British Medical Journal 2003, 326, s

6 8 Wstęp W miarę rozwoju nauk medycznych i humanistycznych, w tym psychologii oraz pedagogiki, określenie noworodek w stanie dobrym zaczęło ulegać przeobrażeniom. Także analiza wpływu prenatalnego okresu życia, porodu i wczesnego dzieciństwa na późniejsze możliwości bio-psycho-społecznego rozwoju dziecka zmieniła radykalnie spojrzenie na okres ciąży, porodu i opieki nad noworodkiem. Przełom w postrzeganiu przeżyć noworodka zapoczątkowała publikacja francuskiego położnika Frédéricka Leboyera, wydana w 1974 roku pod znamiennym tytułem Narodziny bez przemocy. Zwłaszcza dla części personelu medycznego, przyzwyczajonego do przedmiotowego traktowania swoich najmłodszych podopiecznych, zaskakujące okazało się przedstawienie noworodka jako istoty wrażliwej, dla której poród może się stać budującym lub traumatycznym doświadczeniem. Wielkim orędownikiem praw poczętych i rodzących się dzieci był Włodzimierz Fijałkowski. Akcentował on indywidualność, osobowość i wartość istoty ludzkiej jako niezależnej jednostki na każdym etapie jej rozwoju. Podkreślał, że każdy, również poczęte i rodzące się dziecko, zasługuje, by traktować go z szacunkiem i należytą godnością. Z jednej strony rodzące się dziecko stanowi integralną całość w układzie matka dziecko, z drugiej jednak należy pamiętać, że nie jest ono fragmentem jej ciała. Choć mały, to przecież człowiek, który wymaga zaspokojenia potrzeb zgodnie ze swoimi możliwościami rozwojowymi. Niezbędna jest do tego empatia osób sprawujących nad nim opiekę. Można tu przytoczyć słowa Lao-Tse z książki Leboyera: Przybywając na świat człowiek jest giętki, bez siły. Umierając staje się twardy i sztywny. Trzciny i drzewa, gdy są jeszcze małe, zginają się delikatnie. A kiedy umierają, stają się suche i łamliwe. Tak więc siła i twardość towarzyszą śmierci, a uległość i giętkość są przyjaciółmi życia. Siła zatem nigdy nie zwycięża ostatecznie 4. 4 F. Leboyer, Narodziny..., dz. cyt., s. 74.

7 Wstęp 9 Warto więc przeanalizować dokładnie potrzeby rodzącego się dziecka, by wprowadzając w życie procedury medyczne, pozostać w zgodzie z podstawową zasadą, znaną w medycynie od czasów starożytnych, a niestety coraz częściej lekceważoną: Primum non nocere (łac. Przede wszystkim nie szkodzić ). Opracowania zawarte w niniejszej książce zostały przygotowane jako referaty wygłoszone na III Ogólnopolskiej Konferencji Naukowej Dziecko aktywny uczestnik porodu. Zagadnienie interdyscyplinarne 27 października 2010 roku, zorganizowanej przez Uniwersytet Opolski, Uniwersytet Jagielloński, Katolicki Uniwersytet Lubelski, Akademię Medyczną z Wrocławia, Państwową Medyczną Szkołę Zawodową z Opola oraz Polskie Towarzystwo Położnych, Oddział w Opolu. Różnorodność tematów podejmowanych w ramach omawianej problematyki potwierdza interdyscyplinarność zagadnienia oraz ukazuje, jak odmienne mogą być podejścia do kwestii dobra rodzącego się dziecka. Prezentowane teksty to owoc zawodowych doświadczeń autorów prac, krytycznego przeglądu literatury przedmiotu, a także refleksji i przemyśleń dotyczących teorii i praktyki tego jakże ważkiego zagadnienia, jakim jest dbałość o dobro naszych dzieci i przyszłych pokoleń. Książkę otwiera artykuł Wojciecha Guzikowskiego Dziecko aktywny uczes t - nik porodu, przedstawiający mechanizm samego aktu porodu. Dalej Emilia Lichtenberg-Kokoszka charakteryzuje, sugerując się potrzebami i możliwościami dziecka, optymalne warunki narodzin. Następnie Maria Wojaczek przybliża odczucia rodzącego się dziecka, a Magdalena Kosno śledzi kształtowanie się więzi między rodzicami a noworodkiem w pierwszych godzinach po porodzie. Ewa Janiuk przedstawia wytyczne dotyczące położniczej opieki okołoporodowej przyjaznej rodzącemu się dziecku. Barbara Kotlarz pokazuje, jak wygląda opieka okołoporodowa sprawowana za naszą zachodnią granicą w Niemczech. Magdalena Gołowkin-Hudała zajmuje się aspektami prawnymi stanowiącymi wytyczne dla służby zdrowia oraz jej podopiecznych rodziców i dzieci. Andrzej Fal i Robert Pawłowicz omawiają wpływ antybiotykoterapii stosowanej u noworodków, niemowląt i małych dzieci na rozwój alergii i astmy. Małgorzata Klecka i Iwona Palicka analizują czynniki ryzyka okresu okołoporodowego i ich oddziaływanie na dalszy rozwój dziecka. Danuta Opozda roztacza, z perspektywy pedagogicznej, panoramę zdarzeń inspirowanych narodzinami dziecka. Ks. Jerzy Dzierżanowski ukazuje polski model szkoły rodzenia, której twórcą był Włodzimierz Fijałkowski. Książkę kończą teksty Małgorzaty Nowak oraz Andrzeja S. Jasińskiego OFM, przybliżające duchowy wymiar płodności, rodzicielstwa, narodzin oraz okresu dzieciństwa. Zdajemy sobie sprawę, że wielu istotnych zagadnień nie udało się poruszyć. Mamy jednak nadzieję, że zawarte tu rozważania zachęcą personel medyczny, położne i lekarzy oraz samych rodziców do refleksji nad najpiękniejszym, a zarazem

8 10 Wstęp najtrudniejszym wydarzeniem w życiu każdego człowieka, jakim są jego narodziny. Wprawdzie, jak powiedział F. Leboyer, narodziny to tylko chwila, lecz jest to chwila szczególna 5. Emilia Lichtenberg-Kokoszka Ewa Janiuk Jerzy Dzierżanowski 5 F. Leboyer, Narodziny..., dz. cyt., s. 71.

9 Wojciech Guzikowski Dziecko aktywny uczestnik porodu Mechanizm porodowy Postęp technologiczny a bezpieczny poród W 1966 roku J.H. Morton 1 stwierdził, że dzień, w którym się rodzimy, jest najniebezpieczniejszym dniem w naszym życiu, a Malinas 2 w artykule Poród przyszłości i przyszłość porodu, zastanawiając się nad bezpieczeństwem matki i dziecka, określił poród jako zjawisko medyczne i samotną rozmowę. Współcześnie jednak, jeżeli mamy do czynienia z właściwą opieką nad ciężarną, identyfi kacją patologii położniczej, a także optymalizacją przebiegu porodu i indywidualnym podejściem do każdego przypadku klinicznego, sceptycyzm prezentowany w dwóch cytowanych powyżej doniesieniach naukowych nie znajduje uzasadnienia. Według raportu Światowej Organizacji Zdrowia z 1997 roku, pt. Care in normal birth 3, tzw. poród normalny odbywa aż 70 80% rodzących. W tych przypadkach wysoki poziom medykalizacji, technicyzacji i ingerencja w fi zjologiczny tok porodu nie powinny mieć miejsca 4. T. Laudański 5 opowiada się jednak za kompro- 1 Cyt. za: C.Y. Shu, Husband-father in delivery room?, Journal of the Academy of Hospital Administration 1973, s A.Y. Malinas, Delivery of the future, the future of delivery, Le Concours médical 1966, 88, s A. Sipiński, D. Dudkiewicz, V. Ciszek, A. Stanek-Widera, Badania ankietowe dotyczące zaleceń WHO poświęconych właściwym technikom porodowym. Klinika Perinatologii i Ginekologii 1996, 23, s ; WHO, Care in normal birth: Report of the Technical Working Group, WHO/FHR/MSM/96.24, V. Ciszkowa, A. Czekański, Próba oceny praktycznego wykorzystania zaleceń zawartych w raporcie WHO pt. Właściwe techniki porodowe, Annales Academiae Medicae Bydgostiensis 1992, 5, s T. Laudański, Modyfikacja środowiska narodzin potrzeby matki i dziecka a potrzeby nowoczesnego położnictwa, Ginekologia Polska 2001, 72, s

10 12 Wojciech Guzikowski misem w tej kwestii, twierdząc, że postęp technologiczny nie musi oznaczać jednocześnie dehumanizacji w prowadzeniu porodu. Poród opiera się na fizjologicznym mechanizmie, składa się z szeregu procesów, a jego najważniejszym celem jest urodzenie zdrowego noworodka. Naczelną zasadą opieki perinatalnej ma być więc zapewnienie bezpiecznego porodu i dobrego urodzeniowego stanu noworodka, a z dobrodziejstw techniki należy korzystać o tyle, o ile w tym pomagają. Prognozowanie przebiegu porodu Po skończonym 37. tygodniu trwania ciąży uważa się ją za donoszoną. Płód staje się wówczas dojrzały pod każdym względem i może rozpocząć samodzielne życie. Średnia urodzeniowa masa noworodka wynosi g, a jego długość powinna kształtować się w granicach cm. W ok. 94% wszystkich ciąż częścią przodującą podczas porodu jest główka płodu (położenie podłużne główkowe) i jest to położenie prawidłowe. W ok. 6% ciąż spotyka się nieprawidłowe położenie płodu. W 5% przypadków jest to położenie miednicowe (ponad połowa dotyczy pierworódek, występuje znacznie częściej w porodach przedwczesnych), a 1% obejmuje położenie poprzeczne (75% u wieloródek, 25% u pierworódek). W prognozowaniu przebiegu porodu istotne znaczenie ma dokładna analiza następujących czynników: stanu psychofizycznego rodzącej, budowy miednicy i wielkości kanału rodnego, położenia, ustawienia i ułożenia oraz stanu i masy płodu, czasu trwania ciąży, umiejscowienia łożyska, czynności skurczowej mięśnia macicy. Mechanizm porodowy Biorąc pod uwagę dysproporcje w rozmiarach między płodem a kanałem rodnym, poród w powszechnym odczuciu wydaje się aktem prawie niewykonalnym. Tymczasem masywna budowa miednicy kostnej kobiety, która podtrzymuje ciężar całego jej ciała, jest tak ukształtowana, by główka dziecka, zbudowana również z elementów kostnych, mogła się urodzić. Przechodząc przez sztywny kanał kostny, główka płodu zmienia kształt (adaptuje się) i wykonuje ruchy na kilku płaszczyznach w postaci przygięcia, obrotów i odgięcia. Podstawowe znaczenie mają więc jej budowa i wymiary. Jej dostosowanie się w poszczególnych fazach porodu do kształtu miednicy jest niezbędnym czynnikiem warunkującym pomyślny przebieg narodzin.

Optymalizacja porodu zagadnienie interdyscyplinarne

Optymalizacja porodu zagadnienie interdyscyplinarne Optymalizacja porodu zagadnienie interdyscyplinarne Optymalizacja porodu zagadnienie interdyscyplinarne pod redakcją naukową Emilii Lichtenberg-Kokoszki, Ewy Janiuk, ks. Jerzego Dzierżanowskiego Oicyna

Bardziej szczegółowo

Pomaga przygotować się do porodu. Rozwiązuje problemy laktacyjne oraz udziela wskazówek w pielęgnacji noworodka.

Pomaga przygotować się do porodu. Rozwiązuje problemy laktacyjne oraz udziela wskazówek w pielęgnacji noworodka. Agnieszka Brześcińska położna z wyższym wykształceniem, specjalizacja położnicza, pedagog. Pracuje od 1998 roku w Klinice Położnictwa i Patologii Ciąży Samodzielnego Publicznego Szpitala Klinicznego Nr

Bardziej szczegółowo

Z medycznego punktu widzenia poród to szereg procesów, dzięki którym płód zostaje wydalony z ciężarnej macicy na zewnątrz.

Z medycznego punktu widzenia poród to szereg procesów, dzięki którym płód zostaje wydalony z ciężarnej macicy na zewnątrz. Poród Z medycznego punktu widzenia poród to szereg procesów, dzięki którym płód zostaje wydalony z ciężarnej macicy na zewnątrz. Z psychopedagogicznego punktu widzenia poród, to jedno z najważniejszych

Bardziej szczegółowo

Standardy prowadzenia ciąży

Standardy prowadzenia ciąży Standardy prowadzenia ciąży Gdańsk 2015 Redaktor prowadzący: Olga Strzelec Redakcja: Joanna Fiuk, Olga Strzelec Korekta: Joanna Fiuk, Olga Strzelec Projekt okładki: Andrzej Owsiany Skład: Iwona Łytkowska

Bardziej szczegółowo

Student, który zaliczył przedmiot wie/umie/potrafi:

Student, który zaliczył przedmiot wie/umie/potrafi: EFEKTYKSZTAŁCENIA DLA PRZEDMIOTU TECHNIKI POŁOŻNICZE I PROWADZENIE PORODU Numer efektu kształcenia dla przedmiot u (symbol) Student, który zaliczył przedmiot wie/umie/potrafi: Odniesienie do celów przedmiotu

Bardziej szczegółowo

Jakość życia w perspektywie pedagogicznej

Jakość życia w perspektywie pedagogicznej Jakość życia w perspektywie pedagogicznej Jadwiga Daszykowska Jakość życia w perspektywie pedagogicznej Oficyna Wydawnicza Impuls Kraków 2007 Copyright by Jadwiga Daszykowska Copyright by Oficyna Wydawnicza

Bardziej szczegółowo

DYREKTYWA RADY. z dnia 21 stycznia 1980 r.

DYREKTYWA RADY. z dnia 21 stycznia 1980 r. DYREKTYWA RADY z dnia 21 stycznia 1980 r. dotycząca koordynacji przepisów ustawowych, wykonawczych i administracyjnych odnoszących się do podejmowania i wykonywania działalności przez położne (80/155/EWG)

Bardziej szczegółowo

Anna Dudak SAMOTNE OJCOSTWO

Anna Dudak SAMOTNE OJCOSTWO SAMOTNE OJCOSTWO Anna Dudak SAMOTNE OJCOSTWO Oficyna Wydawnicza Impuls Kraków 2006 Copyright by Anna Dudak Copyright by Oficyna Wydawnicza Impuls, Kraków 2006 Recenzent: prof. zw. dr hab. Józef Styk Redakcja

Bardziej szczegółowo

Przygotowanie do rodzicielstwa. Perspektywa doświadczonej położnej

Przygotowanie do rodzicielstwa. Perspektywa doświadczonej położnej Przygotowanie do rodzicielstwa. Perspektywa doświadczonej położnej mgr Nikoleta Broda RODZICIELSTWO Jedna z największych wartości człowieka - biologia - pedagogika - psychologia - kultura EMOCJE Przygotowanie

Bardziej szczegółowo

5) realizacji zleceń lekarskich w procesie diagnostyki, leczenia i rehabilitacji;

5) realizacji zleceń lekarskich w procesie diagnostyki, leczenia i rehabilitacji; ZASADY WYKONYWANIA ZAWODÓW PIELĘGNIARKI / POŁOŻNEJ Wykonywanie zawodu pielęgniarki polega na udzielaniu świadczeń zdrowotnych, w szczególności na (Art. 4. Ustawy z dnia 15 lipca 2011 r. o zawodach pielęgniarki

Bardziej szczegółowo

VIII Kongres Polskiego Towarzystwa Medycyny Perinatalnej. Stare problemy nowe możliwości kwietnia 2019r. Hotel Aurora****, Międzyzdroje

VIII Kongres Polskiego Towarzystwa Medycyny Perinatalnej. Stare problemy nowe możliwości kwietnia 2019r. Hotel Aurora****, Międzyzdroje VIII Kongres Polskiego Towarzystwa Medycyny Perinatalnej Stare problemy nowe możliwości 12-13 kwietnia 2019r. Hotel Aurora****, Międzyzdroje PROGRAM 12 kwietnia 2019 r. (piątek) 8:30-11:00 Sesja I : Poród

Bardziej szczegółowo

PLAN ZAJĘĆ DYDAKTYCZNYCH

PLAN ZAJĘĆ DYDAKTYCZNYCH ZAKŁAD PIELĘGNIARSTWA W GINEKOLOGII I POŁOŻNICTWIE KATEDRY ZDROWIA KOBIETY Śląskiego Uniwersytetu Medycznego w Katowicach 8 00-15 30 PLAN ZAJĘĆ DYDAKTYCZNYCH Z PRZEDMIOTU PIELĘGNIARSTWO POŁOŻNICZO-GINEKOLOGICZNE

Bardziej szczegółowo

WOJEWODA DOLNOŚLĄSKI Wrocław, dnia & stycznia 2016 r. Wystąpienie pokontrolne

WOJEWODA DOLNOŚLĄSKI Wrocław, dnia & stycznia 2016 r. Wystąpienie pokontrolne WOJEWODA DOLNOŚLĄSKI Wrocław, dnia & stycznia 2016 r. PS-ZPSM.9612.35.2015.IS Pan Jarosław Sołowiej Prezes Zarządu Strzelińskiego Centrum Medycznego Sp. z o.o. w Strzelinie Wystąpienie pokontrolne W dniach

Bardziej szczegółowo

RAMOWY PROGRAM STAŻU ADAPTACYJNEGO POŁOŻNYCH

RAMOWY PROGRAM STAŻU ADAPTACYJNEGO POŁOŻNYCH Załącznik nr 2 RAMOWY PROGRAM STAŻU ADAPTACYJNEGO POŁOŻNYCH Cele stażu 1. Uzyskanie sprawności w zakresie wykorzystania wiedzy i umiejętności nabytych w toku kształcenia w szkole położnych. 2. Aktualizacja

Bardziej szczegółowo

Samodzielny Publiczny Zakład Opieki Zdrowotnej w Myślenicach 28112014. dr n. med. Wojciech Dudek

Samodzielny Publiczny Zakład Opieki Zdrowotnej w Myślenicach 28112014. dr n. med. Wojciech Dudek Modernizacja Oddziałów Ginekologiczno-Położniczego oraz Neonatologicznego szansą dla ludności powiatu myślenickiego na dostęp do nowoczesnych metod profilaktyki, diagnostyki i leczenia w okresie p y p

Bardziej szczegółowo

ZARZĄDZENIE Nr 22/2016/DSOZ PREZESA NARODOWEGO FUNDUSZU ZDROWIA. z dnia 13 kwietnia 2016 r.

ZARZĄDZENIE Nr 22/2016/DSOZ PREZESA NARODOWEGO FUNDUSZU ZDROWIA. z dnia 13 kwietnia 2016 r. ZARZĄDZENIE Nr 22/2016/DSOZ PREZESA NARODOWEGO FUNDUSZU ZDROWIA z dnia 13 kwietnia 2016 r. zmieniające zarządzenie w sprawie określenia warunków zawierania i realizacji umów w rodzaju świadczenia zdrowotne

Bardziej szczegółowo

Warszawa, ' i r. WOJEWODA MAZOWIECKI WZ-VI WYSTĄPIENIE POKONTROLNE

Warszawa, ' i r. WOJEWODA MAZOWIECKI WZ-VI WYSTĄPIENIE POKONTROLNE Warszawa, ' i - 2018 r. WOJEWODA MAZOWIECKI WZ-VI.9612.3.6.2018 Pani Krystyna Rusiniak Dyrektor Samodzielnego Publicznego Zakładu Opieki Zdrowotnej - Miejskiego Ośrodka Zdrowia w Zielonce ul. Mickiewicza

Bardziej szczegółowo

Pani Wanda Ekielska Dom Narodzin Świętej Rodziny ul. Polna 28A Łomianki

Pani Wanda Ekielska Dom Narodzin Świętej Rodziny ul. Polna 28A Łomianki Warszawa, 15 stycznia 2015 r. WOJEWODA MAZOWIECKI WK-II.9612.3.8.2014 Pani Wanda Ekielska Dom Narodzin Świętej Rodziny ul. Polna 28A 05-092 Łomianki W Y S T Ą P I E N I E P O K O N T R O L N E Na podstawie

Bardziej szczegółowo

Maria Katarzyna Borszewska- Kornacka Klinika Neonatologii i Intensywnej Terapii Noworodka Warszawskiego Uniwersytetu Medycznego

Maria Katarzyna Borszewska- Kornacka Klinika Neonatologii i Intensywnej Terapii Noworodka Warszawskiego Uniwersytetu Medycznego Maria Katarzyna Borszewska- Kornacka Klinika Neonatologii i Intensywnej Terapii Noworodka Warszawskiego Uniwersytetu Medycznego 1.ZARZĄDZENIE MINISTRA 2.REKOMENDACJE TOWARZYSTW NAUKOWYCH 3.OPINIE EKSPERTÓW

Bardziej szczegółowo

Gminny Program Opieki nad Kobietą w Ciąży 2011-2014

Gminny Program Opieki nad Kobietą w Ciąży 2011-2014 wersja robocza Gminny Program Opieki nad Kobietą w Ciąży 2011-2014 Pomysłodawcy: Komisja Zdrowia, Opieki Społecznej i Profilaktyki Rady Gminy Izabelin Autor: Anita Mamczur 1 I. Opis problemu zdrowotnego

Bardziej szczegółowo

Optymalizacja porodu

Optymalizacja porodu Optymalizacja porodu zagadnienie interdyscyplinarne pod redakcją naukową Emilii Lichtenberg-Kokoszki, Ewy Janiuk, ks. Jerzego Dzierżanowskiego Copyright by Oficyna Wydawnicza Impuls, Kraków 2008 Recenzent:

Bardziej szczegółowo

Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. Sylabus na rok 2014/2015

Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. Sylabus na rok 2014/2015 Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego Sylabus na rok 014/015 (1) Nazwa przedmiotu Techniki położnicze i prowadzenie porodu () Nazwa jednostki prowadzącej

Bardziej szczegółowo

postępy i ich skutki (konsekwencje) w medycynie perinatalnej, przekazywanie niepomyślnych informacji, reakcje kobiet i ich rodzin na złe wiadomości,

postępy i ich skutki (konsekwencje) w medycynie perinatalnej, przekazywanie niepomyślnych informacji, reakcje kobiet i ich rodzin na złe wiadomości, Konferencja stanowi w swoich założeniach płaszczyznę wymiany doświadczeń psychologów współpracujących z przedstawicielami różnych dyscyplin medycznych lekarzami, położnymi, rehabilitantami - pracującymi

Bardziej szczegółowo

Zachowania zdrowotne kobiet w ciąży Picie alkoholu

Zachowania zdrowotne kobiet w ciąży Picie alkoholu Zachowania zdrowotne kobiet w ciąży Picie alkoholu prof. dr hab. Marcin Wojnar mgr Marek Fudała, Krzysztof Brzózka Katedra i Klinika Psychiatryczna, Warszawski Uniwersytet Medyczny Państwowa Agencja Rozwiązywania

Bardziej szczegółowo

POŁOŻNICTWO I OPIEKA POŁOŻNICZA dla studentów II ROKU Kierunek: Położnictwo - studia I stopnia licencjackie. semestr IV, rok akad.

POŁOŻNICTWO I OPIEKA POŁOŻNICZA dla studentów II ROKU Kierunek: Położnictwo - studia I stopnia licencjackie. semestr IV, rok akad. POŁOŻNICTWO I OPIEKA POŁOŻNICZA dla studentów II ROKU Kierunek: Położnictwo - studia I stopnia licencjackie semestr IV, rok akad. 2014-2015 Lp. 1. 2. WYKŁADY Pielęgnowanie położnicy w połogu powikłanym.

Bardziej szczegółowo

ZAKŁAD PROFILAKTYKI CHORÓB KOBIECYCH I SEKSUOLOGII Śląski Uniwersytet Medyczny Wydział Nauk o Zdrowiu, Katedra Zdrowia Kobiety

ZAKŁAD PROFILAKTYKI CHORÓB KOBIECYCH I SEKSUOLOGII Śląski Uniwersytet Medyczny Wydział Nauk o Zdrowiu, Katedra Zdrowia Kobiety Wykaz efektów kształcenia z przedmiotu: TECHNIKI POŁOŻNICZE I PROWADZENIE PORODU Kierunek: POŁOŻNICTWO Rok studiów: III rok Tryb: studia stacjonarne, pierwszy stopień TEMAT I: KOMPETENCJE I ZADANIA POŁOŻNEJ

Bardziej szczegółowo

Pani Ewa Ryszka Dyrektor Samodzielnego Publicznego Zakładu Opieki Zdrowotnej ul. Idzikowskiego 7b Sulejówek

Pani Ewa Ryszka Dyrektor Samodzielnego Publicznego Zakładu Opieki Zdrowotnej ul. Idzikowskiego 7b Sulejówek Warszawa, G c u a u o l2018 r. WOJEWODA MAZOWIECKI WZ-VI.9612.3.3.2018 Pani Ewa Ryszka Dyrektor Samodzielnego Publicznego Zakładu Opieki Zdrowotnej ul. Idzikowskiego 7b 05-070 Sulejówek WYSTĄPIENIE POKONTROLNE

Bardziej szczegółowo

KARTA PRZEDMIOTU OPIS

KARTA PRZEDMIOTU OPIS CECHA PRZEDMIOTU KARTA PRZEDMIOTU OPIS INFORMACJE OGÓLNE O PRZEDMIODCIE Nazwa przedmiotu POŁOŻNICTWO I GINEKOLOGIA Poziom realizacji Studia pierwszego stopnia stacjonarne przedmiotu Jednostka realizująca

Bardziej szczegółowo

SYLABUS na rok 2013/2014

SYLABUS na rok 2013/2014 SYLABUS na rok 2013/2014 (1) Nazwa przedmiotu Techniki położnicze i prowadzenie porodu (2) Nazwa jednostki Instytut Położnictwa i Ratownictwa Medycznego prowadzącej przedmiot Katedra: Położnictwa (3) Kod

Bardziej szczegółowo

Wystqpienie pokontrolne

Wystqpienie pokontrolne WOJEWODA DOLNOŚLĄSKI Wrocław, d n ia t-v^ listopada 2015 r. PS-ZPSM.9612.19.2015.IS Pan Adam Zdaniuk Dyrektor Zespołu Opieki Zdrowotnej w Bolesławcu Wystqpienie pokontrolne W dniach od 24 do 25 września

Bardziej szczegółowo

Raport Euro-Peristat Konferencja Prasowa Instytutu Matki i Dziecka

Raport Euro-Peristat Konferencja Prasowa Instytutu Matki i Dziecka Raport Euro-Peristat 2015 Konferencja Prasowa Instytutu Matki i Dziecka 13.02.2019 https://www.europeristat.com/ Celem działania projektu Euro-Peristat jest stworzenie uzasadnionych naukowo i wiarygodnych

Bardziej szczegółowo

ZAŁOŻENIA ORGANIZACYJNO-PROGRAMOWE

ZAŁOŻENIA ORGANIZACYJNO-PROGRAMOWE ZAŁOŻENIA ORGANIZACYJNO-PROGRAMOWE Rodzaj kształcenia Kurs specjalistyczny jest to rodzaj kształcenia, który zgodnie z ustawą z dnia 5 lipca 1996r. o zawodach pielęgniarki i położnej (Dz. U. Nr 57, poz.

Bardziej szczegółowo

SYLABUS DOTYCZY CYKLU KSZTAŁCENIA Prowadzenie porodu fizjologicznego PF/Fak Wydział Medyczny UR

SYLABUS DOTYCZY CYKLU KSZTAŁCENIA Prowadzenie porodu fizjologicznego PF/Fak Wydział Medyczny UR 03.03.2017r. Załącznik nr 4 do Zarządzenia nr 11/2017 Rektora UR z SYLABUS DOTYCZY CYKLU KSZTAŁCENIA 2015-2021 1. PODSTAWOWE INFORMACJE O PRZEDMIOCIE/MODULE Nazwa przedmiotu/ modułu Kod przedmiotu/ modułu*

Bardziej szczegółowo

1. Oddział tworzą: 1) Pododdziały: a) Położniczy (rooming- in), b) Patologii Ciąży, c) Porodowy ze Szkołą Rodzenia, d) Ginekologii,

1. Oddział tworzą: 1) Pododdziały: a) Położniczy (rooming- in), b) Patologii Ciąży, c) Porodowy ze Szkołą Rodzenia, d) Ginekologii, 1. Oddział tworzą: 1) Pododdziały: a) Położniczy (rooming- in), b) Patologii Ciąży, c) Porodowy ze Szkołą Rodzenia, d) Ginekologii, e) Izolacyjny (poł. gin), 2) Izba Przyjęć Położniczo-Ginekologiczna 1

Bardziej szczegółowo

Dziecko. autystyczne. Prawdziwa opowieść o Maciusiu

Dziecko. autystyczne. Prawdziwa opowieść o Maciusiu Dziecko autystyczne Prawdziwa opowieść o Maciusiu Beata Zawiślak Mojemu synkowi Maciusiowi, mojej rodzinie, wszystkim specjalistom, których spotkałam na swojej drodze i którzy okazali się bardzo pomocni

Bardziej szczegółowo

Pani Katarzyna Wyszogrodzka-Jagiełło Samodzielny Publiczny Zakład Opieki Zdrowotnej ul. Akacjowa 2A Siennica

Pani Katarzyna Wyszogrodzka-Jagiełło Samodzielny Publiczny Zakład Opieki Zdrowotnej ul. Akacjowa 2A Siennica Warszawa, 14 listopada 2016 r. WOJEWODA MAZOWIECKI WK-II.9612.3.16.2016 Pani Katarzyna Wyszogrodzka-Jagiełło Samodzielny Publiczny Zakład Opieki Zdrowotnej ul. Akacjowa 2A 05-332 Siennica W Y S T Ą P I

Bardziej szczegółowo

Analiza w zakresie elementów polityki zdrowotnej w tematyce poprawy opieki nad matką i dzieckiem. Bytomska Szkoła Świadomego Rodzicielstwa

Analiza w zakresie elementów polityki zdrowotnej w tematyce poprawy opieki nad matką i dzieckiem. Bytomska Szkoła Świadomego Rodzicielstwa Analiza w zakresie elementów polityki zdrowotnej w tematyce poprawy opieki nad matką i dzieckiem Bytomska Szkoła Świadomego Rodzicielstwa Przesłanki do realizacji programu usprawnienia kondycji fizycznej

Bardziej szczegółowo

Choroby autoimmunologiczne w ciąży postępowanie lecznicze i rokowanie, kompetencje położnej.

Choroby autoimmunologiczne w ciąży postępowanie lecznicze i rokowanie, kompetencje położnej. Wykłady z przedmiotu Opieka specjalistyczna w położnictwie, neonatologii i ginekologii dla studentów I-go roku studiów II stopnia stacjonarnych Wydziału Nauk o Zdrowiu SUM w Katowicach roku akad 2015/2016

Bardziej szczegółowo

Pan Apoloniusz Wręczycki Dyrektor Samodzielnego Publicznego Zakładu Opieki Zdrowotnej w Wolanowie ul. Opoczyńska Wolanów

Pan Apoloniusz Wręczycki Dyrektor Samodzielnego Publicznego Zakładu Opieki Zdrowotnej w Wolanowie ul. Opoczyńska Wolanów Warszawa, 0^- S C i/ p ( J J Q 2018 r. WOJEWODA MAZOWIECKI WZ-N/I.9612.3.7.2018 Pan Apoloniusz Wręczycki Dyrektor Samodzielnego Publicznego Zakładu Opieki Zdrowotnej w Wolanowie ul. Opoczyńska 23 26-625

Bardziej szczegółowo

PLAN STUDIÓW. Semestr 1 Semestr 2. zaj. praktyczne. laboratoria. ćwiczenia

PLAN STUDIÓW. Semestr 1 Semestr 2. zaj. praktyczne. laboratoria. ćwiczenia Nazwa kierunku: POŁOŻNICTWO Poziom kształcenia: studia II stopnia Forma studiów: stacjonarne i niestacjonarne Cykl kształcenia: 2019/2022 PLAN STUDIÓW ROK: I 2019/2020 Nazwa modułu/przedmiotu ECTS Ogółem

Bardziej szczegółowo

Pion ginekologiczno - położniczy

Pion ginekologiczno - położniczy Pion ginekologiczno - położniczy Pion ginekologiczno- położniczy w rybnickim szpitalu usytuowany jest na 4 piętrze i składa się z 4 pododdziałów: - ginekologia operacyjna i zachowawcza - patologia ciąży

Bardziej szczegółowo

Wystąpienie pokontrolne

Wystąpienie pokontrolne WOJEWODA DOLNOŚLĄSKI Wrocław, dnia 7 października 2015 r. PS-ZPSM.9612.12.2015.IS Pani Alicja Kulawiec Dyrektor Szpitala Św. Antoniego w Ząbkowicach Śląskich Wystąpienie pokontrolne W dniach od 30 do 31

Bardziej szczegółowo

Projekt krajów UE EURO - PERISTAT

Projekt krajów UE EURO - PERISTAT Projekt krajów UE EURO - PERISTAT Wiek matek rodzących w 2015 roku Rumunia 9,7 19,1 56,7 14,5 POLSKA 3,6 16,1 65,6 14,8 Słowacja 6,3 15,9 60,9 16,9 Łotwa 3,5 17,1 61,1 18,3 Begia Słowenia Malta 1,7 1,0

Bardziej szczegółowo

Wystąpienie pokontrolne

Wystąpienie pokontrolne WOJEWODA DOLNOŚLĄSKI PS-ZP.9612.17.2015.IS Wrocław, dnia Z ) czerwca 2015 r. Pan Tadeusz Tofel Dyrektor Oddziału Polskiego Centrum Zdrowia Góra Śląska spółka z ograniczoną odpowiedzialnością Wystąpienie

Bardziej szczegółowo

1a. Osobą sprawującą opiekę był/była:?

1a. Osobą sprawującą opiekę był/była:? 1. Czy miała Pani wyznaczoną osobę sprawującą opiekę? osoba sprawująca opiekę lekarz specjalista w dziedzinie położnictwa i ginekologii, lekarz ze specjalizacją I stopnia w dziedzinie położnictwa i ginekologii,

Bardziej szczegółowo

W OJEW ODA DOLNOŚLĄSKI Wrocław, dnia i] kwietnia 2017 r.

W OJEW ODA DOLNOŚLĄSKI Wrocław, dnia i] kwietnia 2017 r. W OJEW ODA DOLNOŚLĄSKI Wrocław, dnia i] kwietnia 2017 r. ZP-ZPSM.9612.13.2017.IS Pani Ilona Zmarlak Prezes Zarządu Powiatowego Centrum Medycznego w Wołowie Spółki z o.o. ul. Inwalidów Wojennych 26 56-100

Bardziej szczegółowo

Wystąpienie pokontrolne

Wystąpienie pokontrolne WOJEWODA DOLNOSLĄSKI 30, Wrocław, dnia

Bardziej szczegółowo

EGZAMIN MAGISTERSKI kierunek POŁOŻNICTWO 2017/2018 OBSZAR WIEDZY SPECJALISTYCZNEJ

EGZAMIN MAGISTERSKI kierunek POŁOŻNICTWO 2017/2018 OBSZAR WIEDZY SPECJALISTYCZNEJ EGZAMIN MAGISTERSKI kierunek POŁOŻNICTWO 2017/2018 OBSZAR WIEDZY SPECJALISTYCZNEJ 1. Nowoczesne techniki obrazowania. 2. Sposoby przygotowania się do badan diagnostycznych w zależności od metody i rodzaju

Bardziej szczegółowo

Pytania z zakresu położnictwa

Pytania z zakresu położnictwa Pytania z zakresu położnictwa - 2017 1. Proszę omówić zapotrzebowanie na składniki mineralne i witaminowe u kobiet ciężarnych i karmiących piersią ze szczególnym uwzględnieniem znaczenia profilaktyki jodowej.

Bardziej szczegółowo

Aneks 1. Przydatne adresy i telefony

Aneks 1. Przydatne adresy i telefony Aneks 1. Przydatne adresy i telefony Kliniki i oddziały kardiologiczne dla dzieci Bydgoszcz Wojewódzki Szpital Dziecięcy im. J. Brudzińskiego ul. Chodkiewicza 44; 85-667 Bydgoszcz Oddział Pediatrii i Kardiologii

Bardziej szczegółowo

Klinika Położnictwa i Ginekologii. Poznań, wrzesień 2013 r.

Klinika Położnictwa i Ginekologii. Poznań, wrzesień 2013 r. Instytutu Matki i Dziecka Klinika Położnictwa i Ginekologii Rozwój opieki perinatalnej na przełomie XX i XXI wieku Tomasz Maciejewski, Michał Troszyński, Sławomir Janus Poznań, wrzesień 2013 r. Zgony matek

Bardziej szczegółowo

Uchwała Nr II / 20 / 2014 Sejmiku Województwa Opolskiego z dnia 19 grudnia 2014 r.

Uchwała Nr II / 20 / 2014 Sejmiku Województwa Opolskiego z dnia 19 grudnia 2014 r. Uchwała Nr II / 20 / 2014 Sejmiku Województwa Opolskiego z dnia 19 grudnia 2014 r. w sprawie zmiany nazwy Samodzielnego Specjalistycznego Zespołu Opieki Zdrowotnej nad Matką i Dzieckiem w Opolu oraz zmiany

Bardziej szczegółowo

Informacje ogólne o kierunku studiów

Informacje ogólne o kierunku studiów Informacje ogólne o kierunku studiów Nazwa kierunku studiów Poziom kształcenia Liczba semestrów i liczba punktów ECTS konieczna do ukończenia studiów na danym poziomie Profil kształcenia Formy studiów

Bardziej szczegółowo

Informacje ogólne o kierunku studiów

Informacje ogólne o kierunku studiów Informacje ogólne o kierunku studiów Nazwa kierunku studiów Poziom kształcenia Liczba semestrów i liczba punktów ECTS konieczna do ukończenia studiów na danym poziomie Profil kształcenia Formy studiów

Bardziej szczegółowo

STATUT Centrum Ginekologii, Położnictwa i Neonatologii w Opolu (tekst jednolity na dzień 15 stycznia 2015 roku)

STATUT Centrum Ginekologii, Położnictwa i Neonatologii w Opolu (tekst jednolity na dzień 15 stycznia 2015 roku) STATUT Centrum Ginekologii, Położnictwa i Neonatologii w Opolu (tekst jednolity na dzień 15 stycznia 2015 roku) ROZDZIAŁ I POSTANOWIENIA OGÓLNE 1 1. Centrum Ginekologii, Położnictwa i Neonatologii w Opolu

Bardziej szczegółowo

EGZAMIN MAGISTERSKI kierunek POŁOŻNICTWO 2014/2015 OBSZAR WIEDZY HUMANISTYCZNEJ

EGZAMIN MAGISTERSKI kierunek POŁOŻNICTWO 2014/2015 OBSZAR WIEDZY HUMANISTYCZNEJ EGZAMIN MAGISTERSKI kierunek POŁOŻNICTWO 2014/2015 OBSZAR WIEDZY HUMANISTYCZNEJ 1. Filozofia zawodu położnej a misja opieki położniczej. 2. Wpływ wybranych koncepcji filozoficznych na kształtowanie współczesnego

Bardziej szczegółowo

Doustna antykoncepcja hormonalna

Doustna antykoncepcja hormonalna Doustna antykoncepcja hormonalna Gdańsk 2013 Redaktor prowadzący: Agnieszka Frankiewicz Redakcja: Agnieszka Frankiewicz, Izabela Siemaszko Korekta: Agnieszka Frankiewicz, Izabela Siemaszko Projekt okładki

Bardziej szczegółowo

Lp. Data wykładu Temat wykładu Efekty kształcenia Edukacja zdrowotna w opiece przedkoncepcyjnej. Styl życia kobiet w okresie ciąży Promocja EK_W1

Lp. Data wykładu Temat wykładu Efekty kształcenia Edukacja zdrowotna w opiece przedkoncepcyjnej. Styl życia kobiet w okresie ciąży Promocja EK_W1 Wykłady z przedmiotu Położnictwo i opieka położnicza dla studentów II-go roku studiów I stopnia stacjonarnych Wydziału Nauk o Zdrowiu w Katowicach SUM w Katowicach roku akad. 2015/2016 semestr zimowy (sem.iii)

Bardziej szczegółowo

KARTA PRZEDMIOTU. INFORMACJE OGÓLNE O PRZEDMIODCIE PIELĘGNIARSTWO POŁOŻNICZO-GINEKOLOGICZNE Studia pierwszego stopnia stacjonarne

KARTA PRZEDMIOTU. INFORMACJE OGÓLNE O PRZEDMIODCIE PIELĘGNIARSTWO POŁOŻNICZO-GINEKOLOGICZNE Studia pierwszego stopnia stacjonarne CECHA PRZEDMIOTU Nazwa przedmiotu Poziom realizacji przedmiotu Jednostka realizująca KARTA PRZEDMIOTU OPIS INFORMACJE OGÓLNE O PRZEDMIODCIE PIELĘGNIARSTWO POŁOŻNICZO-GINEKOLOGICZNE Studia pierwszego stopnia

Bardziej szczegółowo

13. Typ modułu kształcenia. 1. Nazwa jednostki. Kod przedmiotu. 3. Imię i nazwisko osoby /osób prowadzącej moduł 4. Nazwa modułu: Pierwszy stopień

13. Typ modułu kształcenia. 1. Nazwa jednostki. Kod przedmiotu. 3. Imię i nazwisko osoby /osób prowadzącej moduł 4. Nazwa modułu: Pierwszy stopień 1. Nazwa jednostki Wydział Zdrowia i Nauk Medycznych 2. Kierunek Pielęgniarstwo Kod przedmiotu 3. Imię i nazwisko osoby /osób prowadzącej moduł 4. Nazwa : 5. Poziom kształcenia 6. Forma studiów Położnictwo,

Bardziej szczegółowo

Pan Arkadiusz Stępniewski Samodzielny Publiczny Zakład Opieki Zdrowotnej w Pniewach Pniewy 2A Pniewy

Pan Arkadiusz Stępniewski Samodzielny Publiczny Zakład Opieki Zdrowotnej w Pniewach Pniewy 2A Pniewy Warszawa, 14 sierpnia 2015 r. WOJEWODA MAZOWIECKI WK-R.9612.3.3.2015 Pan Arkadiusz Stępniewski Samodzielny Publiczny Zakład Opieki Zdrowotnej w Pniewach Pniewy 2A 05-652 Pniewy W Y S T Ą P I E N I E P

Bardziej szczegółowo

Katarzyna Kozioł Katarzyna Latuszek - Pasternak. Warszawa, marzec 2015 r.

Katarzyna Kozioł Katarzyna Latuszek - Pasternak. Warszawa, marzec 2015 r. Katarzyna Kozioł Katarzyna Latuszek - Pasternak Warszawa, marzec 2015 r. Rzecznik Praw Pacjenta jest centralnym organem administracji rządowej właściwym w sprawach ochrony praw pacjentów określonych w

Bardziej szczegółowo

Copyright 2015 by Wydawnictwo Naukowe Scholar Spółka z o.o.

Copyright 2015 by Wydawnictwo Naukowe Scholar Spółka z o.o. Recenzje: prof. UŁ, dr hab. Eleonora Bielawska-Batorowicz prof. dr hab. Janusz Trempała Redaktor prowadząca: Anna Raciborska Redakcja: Magdalena Pluta Korekta: Joanna Barska Projekt okładki: Katarzyna

Bardziej szczegółowo

Wystąpienie pokontrolne

Wystąpienie pokontrolne WOJEWODA DOLNOŚLĄSKI Wrocław, dnia /

Bardziej szczegółowo

Pani Beata Zofia Leszczyńska Orpea Polska Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością ul. Prosta Warszawa

Pani Beata Zofia Leszczyńska Orpea Polska Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością ul. Prosta Warszawa Warszawa, 2018 r. WOJEWODA MAZOWIECKI WZ-VI.9612.3.9.2018 Pani Beata Zofia Leszczyńska Orpea Polska Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością ul. Prosta 69 00-838 Warszawa WYSTĄPIENIE POKONTROLNE Na podstawie

Bardziej szczegółowo

Sprawdź jakie uprawnienia przysługują Ci w ramach ustawy o wsparciu kobiet w ciąży i rodzin Za życiem

Sprawdź jakie uprawnienia przysługują Ci w ramach ustawy o wsparciu kobiet w ciąży i rodzin Za życiem Sprawdź jakie uprawnienia przysługują Ci w ramach ustawy o wsparciu kobiet w ciąży i rodzin Za życiem Kto może skorzystać z uprawnień: Każda kobieta, w ciąży i jej rodzina (w zakresie informacji i poradnictwa

Bardziej szczegółowo

WYDZIAŁ PEDAGOGICZNY KATEDRA NAUK O RODZINIE

WYDZIAŁ PEDAGOGICZNY KATEDRA NAUK O RODZINIE WYDZIAŁ PEDAGOGICZNY KATEDRA NAUK O RODZINIE Rodzina najlepsza inwestycja wspierana z EFS Rola i znaczenie edukacji kadr wspomagających rodzinę Ks. dr Wiesław Matyskiewicz STUDENCI NAUK O RODZINIE ZDOBYWAJĄ

Bardziej szczegółowo

POŁOŻNICTWO I OPIEKA POŁOŻNICZA dla studentów I ROKU Kierunku: Położnictwo - studia I stopnia licencjackie

POŁOŻNICTWO I OPIEKA POŁOŻNICZA dla studentów I ROKU Kierunku: Położnictwo - studia I stopnia licencjackie SYMBOL Z1 ZAJĘCIA PRAKTYCZNE Udział położnej w edukacji z zakresu dostępnych metod antykoncepcji, nauczanie naturalnych metod regulacjo poczęć. Metody antykoncepcji w okresie połogu. Kształtowanie umiejętności

Bardziej szczegółowo

Poród z udziałem ojca wpływ na kształtowanie więzi w rodzinie

Poród z udziałem ojca wpływ na kształtowanie więzi w rodzinie Kliniczna Perinatologia i Ginekologia, tom 43, zeszyt 3, 52-56, 2007 Poród z udziałem ojca wpływ na kształtowanie więzi w rodzinie IZABELA ULMAN-WŁODARZ, ANETA PORĘBA, EWA KWIATKOWSKA, ALINA SZAFARCZYK

Bardziej szczegółowo

Program profilaktyki i edukacji przedporodowej Szkoła Rodzenia

Program profilaktyki i edukacji przedporodowej Szkoła Rodzenia Program profilaktyki i edukacji przedporodowej Szkoła Rodzenia Okres realizacji programu: lata 2014 2020 Opinia Agencji Technologii Medycznych: - pozytywna I). Typ programu: edukacyjny II) Uzasadnienie

Bardziej szczegółowo

Wybrane dane statystyczne charakteryzujące opiekę medyczna nad matką i dzieckiem w Wielkopolsce

Wybrane dane statystyczne charakteryzujące opiekę medyczna nad matką i dzieckiem w Wielkopolsce WIELKOPOLSKA M. POZNAŃ POWIAT POZNAŃSKI Załącznik nr 2 Wybrane dane statystyczne charakteryzujące opiekę medyczna nad matką i dzieckiem w Wielkopolsce Istnieje około 80 szpitali publicznych w Wielkopolsce,

Bardziej szczegółowo

Lp. Data wykładu Temat wykładu Efekty kształcenia Edukacja zdrowotna w opiece przedkoncepcyjnej. Styl życia kobiet w okresie ciąży Promocja EK_W1

Lp. Data wykładu Temat wykładu Efekty kształcenia Edukacja zdrowotna w opiece przedkoncepcyjnej. Styl życia kobiet w okresie ciąży Promocja EK_W1 Wykłady z przedmiotu Położnictwo i opieka położnicza dla studentów II-go roku studiów I stopnia stacjonarnych Wydziału Nauk o Zdrowiu w Katowicach SUM w Katowicach roku akad. 2015/2016 semestr zimowy (sem.iii)

Bardziej szczegółowo

Darmowy fragment www.bezkartek.pl

Darmowy fragment www.bezkartek.pl Książkę tę dedykuję mojej ukochanej synowej Agnieszce oraz siostrzenicom Agnieszce, Joli i Dominice Grażyna Tuchmacher Zdrowe odżywianie i higiena kobiety ciężarnej Kraków 2010 Copyright by Oficyna Wydawnicza

Bardziej szczegółowo

ŚWIADOMA MAMA - ZDROWE DZIECKO - LEPSZE JUTRO

ŚWIADOMA MAMA - ZDROWE DZIECKO - LEPSZE JUTRO ŚWIADOMA MAMA - ZDROWE DZIECKO - LEPSZE JUTRO program zwiększenia liczby urodzeń w Tarnowie i powiecie tarnowskim PODSUMOWANIE PROJEKTU TARNÓW - 25 LISTOPADA 2016 Fundusze pomocowe Mechanizm Finansowy

Bardziej szczegółowo

POŁOŻNICTWO I OPIEKA POŁOŻNICZA dla studentów I ROKU Kierunku: Położnictwo - studia I stopnia licencjackie

POŁOŻNICTWO I OPIEKA POŁOŻNICZA dla studentów I ROKU Kierunku: Położnictwo - studia I stopnia licencjackie POŁOŻNICTWO I OPIEKA POŁOŻNICZA dla studentów I ROKU Kierunku: Położnictwo - studia I stopnia licencjackie semestry II, rok akad. 2013-2014 SYMBOL ZAJĘCIA PRAKTYCZNE LICZBA GODZIN Z1 Przygotowanie kobiety

Bardziej szczegółowo

Materiał edukacyjny Cukrzyca ciążowa Przewodnik dla ciężarnej został przygotowany przez:

Materiał edukacyjny Cukrzyca ciążowa Przewodnik dla ciężarnej został przygotowany przez: 2 Materiał edukacyjny Cukrzyca ciążowa Przewodnik dla ciężarnej został przygotowany przez: Prof. dr hab. med. Katarzyna Cypryk Klinika Diabetologii i Chorób Przemiany Materii Uniwersytet Medyczny w Łodzi,

Bardziej szczegółowo

S YL AB US MODUŁ U ( PRZEDMIOTU) I nforma cje ogólne

S YL AB US MODUŁ U ( PRZEDMIOTU) I nforma cje ogólne Załącznik Nr do Uchwały Nr S YL AB US MODUŁ U ( PRZEDMIOTU) I nforma cje ogólne Nazwa modułu SOCJOLOGIA Rodzaj modułu/przedmiotu Wydział PUM Kierunek studiów Specjalność Poziom studiów Forma studiów Rok,

Bardziej szczegółowo

Wystąpienie pokontrolne

Wystąpienie pokontrolne WOJEWODA DOLNOŚLĄSKI Wrocław, dnia p marca 2017 r. ZP-ZPSM.9612.1.2017.IS Pani Teresa Chmiel Prezes Zarządu Zakładu Opieki Zdrowotnej Psie Pole Spółki z o.o. ul. Brucknera 47-49 51-411 Wrocław Wystąpienie

Bardziej szczegółowo

Ginekologia i położnictwo - opis przedmiotu

Ginekologia i położnictwo - opis przedmiotu Ginekologia i położnictwo - opis przedmiotu Informacje ogólne Nazwa przedmiotu Ginekologia i położnictwo Kod przedmiotu 12.0-WL-Lek-GiP Wydział Wydział Lekarski i Nauk o Zdrowiu Kierunek Lekarski Profil

Bardziej szczegółowo

Wystąpienie pokontrolne

Wystąpienie pokontrolne WOJEWODA DOLNOŚLĄSKI Wrocław, dnia 0 kwietnia 2017 r. ZP-ZPSM.9612.2.2017.IS Pan Włodzimierz Wiśniewski Prezes Zarządu WISMED Sp. z o.o. ul. Antonia Vivaldiego 96 52-127 Wrocław Wystąpienie pokontrolne

Bardziej szczegółowo

Wykłady ul. Medyków 14, sala CSK B. godz. 08.00-11.45 (5h) Lp. Data wykładu Temat wykładu

Wykłady ul. Medyków 14, sala CSK B. godz. 08.00-11.45 (5h) Lp. Data wykładu Temat wykładu Wykłady z przedmiotu Opieka specjalistyczna w położnictwie, neonatologii i ginekologii dla studentów I-go roku studiów II stopnia stacjonarnych Wydziału Nauk o Zdrowiu SUM w Katowicach roku akad. 2014/2015

Bardziej szczegółowo

dyscyplina naukowa - nauki o zdrowiu 100% 2. Forma studiów STACJONARNE/NIESTACJONARNE

dyscyplina naukowa - nauki o zdrowiu 100% 2. Forma studiów STACJONARNE/NIESTACJONARNE PROGRAM STUDIÓW Kierunek: Położnictwo II Profil kształcenia: OGÓLNOAKADEMICKI ISCED: 0913 Procentowy udział liczby punktów w: Załącznik nr 4 do Uchwały nr 106/2019 Senatu PUM z dnia 25 września 2019 r.

Bardziej szczegółowo

Pan Krzysztof Zakrzewski Dyrektor Samodzielnego Zespołu Publicznych Zakładów Lecznictwa Otwartego Warszawa-Ochota ul. Szczęśliwicka Warszawa

Pan Krzysztof Zakrzewski Dyrektor Samodzielnego Zespołu Publicznych Zakładów Lecznictwa Otwartego Warszawa-Ochota ul. Szczęśliwicka Warszawa Warszawa, 15 czerwca 2016 r. WOJEWODA MAZOWIECKI WK-II.9612.3.1.2016 Pan Krzysztof Zakrzewski Dyrektor Samodzielnego Zespołu Publicznych Zakładów Lecznictwa Otwartego Warszawa-Ochota ul. Szczęśliwicka

Bardziej szczegółowo

Pani Mirosława Marciniak Przychodnia Medyczna VENA Marciniak spółka jawna ul. Kilińskiego Mordy

Pani Mirosława Marciniak Przychodnia Medyczna VENA Marciniak spółka jawna ul. Kilińskiego Mordy Warszawa, 30 maja 2017 r. WOJEWODA MAZOWIECKI WK-II.9612.3.4.2017 Pani Mirosława Marciniak Przychodnia Medyczna VENA Marciniak spółka jawna ul. Kilińskiego 9 08-140 Mordy W Y S T Ą P I E N I E P O K O

Bardziej szczegółowo

IV WIELKOPOLSKIEJ KONFERENCJI

IV WIELKOPOLSKIEJ KONFERENCJI Plan porodu jest to rodzaj dokumentu, w którym kobieta opisuje swoje oczekiwania wobec porodu. Taki plan ciężarna powinna opracować wspólnie ze swoim lekarzem prowadzącym ciążę czy położną (rozporządzenie

Bardziej szczegółowo

Uniwersytet Rzeszowski

Uniwersytet Rzeszowski Rekrutacja 2014/2015 - Studia I i II stopnia POŁOŻNICTWO Studia stacjonarne I stopnia Liczba miejsc na kierunek zostanie podzielona proporcjonalnie do liczby kandydatów legitymujących się Kwalifikacja

Bardziej szczegółowo

Numer 1/kwiecień 2013

Numer 1/kwiecień 2013 Numer 1/kwiecień 2013 partnerstwo publiczno-prywatne/ odpowiedzialność za delikt władzy publicznej/mediacja w sferze publicznej/problemy dyskryminacji Numer 1/kwiecień 2013 partnerstwo publiczno-prywatne/

Bardziej szczegółowo

Dobry start w życie. Jak pomagają położne

Dobry start w życie. Jak pomagają położne Dobry start w życie Jak pomagają położne Jesteś w ciąży? Właśnie urodziłaś dziecko? Serdecznie gratuluję i cieszę się razem z Tobą! Narodziny dziecka to radosne wydarzenie. Jednocześnie ciąża i poród niosą

Bardziej szczegółowo

ROZPORZĄDZENIE MINISTRA ZDROWIA. (Dz. U. Nr 210, poz. 1540)

ROZPORZĄDZENIE MINISTRA ZDROWIA. (Dz. U. Nr 210, poz. 1540) ROZPORZĄDZENIE MINISTRA ZDROWIA z dnia 7 listopada 2007 r. w sprawie rodzaju i zakresu świadczeń zapobiegawczych, diagnostycznych, leczniczych i rehabilitacyjnych udzielanych przez pielęgniarkę albo położną

Bardziej szczegółowo

Wykłady z przedmiotu Opieka specjalistyczna w położnictwie, neonatologii i ginekologii

Wykłady z przedmiotu Opieka specjalistyczna w położnictwie, neonatologii i ginekologii Wykłady z przedmiotu Opieka specjalistyczna w położnictwie, neonatologii i ginekologii dla studentów I-go roku studiów II stopnia stacjonarnych Wydziału Nauk o Zdrowiu SUM w Katowicach roku akad. 2014/2015

Bardziej szczegółowo

Przykład rodzicielstwa

Przykład rodzicielstwa Czy prawo może funkcjonować bez oznaczenia płci? Przykład rodzicielstwa dr Małgorzata Szeroczyńska Warszawa, 5 listopada 2013 r. Mężczyzna w ciąży Kazus Thomasa Beatie Jak zarejestrować dziecko, które

Bardziej szczegółowo

Koordynowana opieka nad kobietą w ciąży w praktyce

Koordynowana opieka nad kobietą w ciąży w praktyce Koordynowana opieka nad kobietą w ciąży w praktyce Samodzielny Publiczny Zakład Opieki Zdrowotnej w Łukowie ul. Doktora A. Rogalińskiego 3, 21-400 Łuków tel. (25) 798 2001 fax (25) 798 2603 spzoz@spzoz.lukow.pl

Bardziej szczegółowo

Jerzy Topolski Teoretyczne problemy wiedzy historycznej. Antologia tekstów

Jerzy Topolski Teoretyczne problemy wiedzy historycznej. Antologia tekstów Antologia tekstów Jerzego Topolskiego Teoretyczne problemy wiedzy historycznej przygotowana została przede wszystkim z myślą o studentach i doktorantach. Zawiera ona prace napisane przystępnym językiem

Bardziej szczegółowo

Liczba porodów, transferów i dyskwalifikacji

Liczba porodów, transferów i dyskwalifikacji Drodzy Czytelnicy, Poniżej przedstawiamy Wam wybrane efekty naszej owocnej pracy i wyniki porodów kobiet, które zdecydowały się na poród w domu w asyście położnej stowarzyszonej w Dobrze Urodzonych. Nie

Bardziej szczegółowo

Wystąpienie pokontrolne

Wystąpienie pokontrolne WOJEWODA DOLNOŚLĄSKI Wrocław, dnia l/j stycznia 2016 r. PS-ZPSM.9612.44.2015.IS Pan Adam Chełmoński Z-ca Dyrektora ds. lecznictwa Szpital im. Sw. Jadwigi Śląskiej w Trzebnicy Wystąpienie pokontrolne W

Bardziej szczegółowo

Pan Artur Skóra Dyrektor Samodzielnego Publicznego Zakładu Opieki Zdrowotnej ul. Kościuszki Węgrów

Pan Artur Skóra Dyrektor Samodzielnego Publicznego Zakładu Opieki Zdrowotnej ul. Kościuszki Węgrów Warszawa, 29 stycznia 2015 r. WOJEWODA MAZOWIECKI WK-S.9612.3.4.2014 Pan Artur Skóra Dyrektor Samodzielnego Publicznego Zakładu Opieki Zdrowotnej ul. Kościuszki 15 07-100 Węgrów W Y S T Ą P I E N I E P

Bardziej szczegółowo

kształcenia PREWENCYJNA W GINEKOLOGII B.W, B.U

kształcenia PREWENCYJNA W GINEKOLOGII B.W, B.U Nazwa modułu/przedmiotu Sylabus Część A - Opis przedmiotu Grupa szczegółowych efektów MEDYCYNA PREWENCYJNA W Nazwa grupy POŁOŻNICTWIE I Kod grupy Nauki w zakresie GINEKOLOGII B.W, B.U opieki specjalistycznej

Bardziej szczegółowo

INFORMATOR Uprawnienia przysługujące w ramach ustawy o wsparciu kobiet w ciąży i rodzin Za życiem

INFORMATOR Uprawnienia przysługujące w ramach ustawy o wsparciu kobiet w ciąży i rodzin Za życiem INFORMATOR Uprawnienia przysługujące w ramach ustawy o wsparciu kobiet w ciąży i rodzin Za życiem Informacje o przysługujących uprawnieniach można otrzymać: 1. w przychodni, 2. w szpitalu, 3. w ośrodkach

Bardziej szczegółowo

Pani Elżbieta Główka ul. Władysława Reymonta 12/ Radzymin

Pani Elżbieta Główka ul. Władysława Reymonta 12/ Radzymin Warszawa, 29 września 2016 r. WOJEWODA MAZOWIECKI WK-C.9612.3.1.2016 Pani Elżbieta Główka ul. Władysława Reymonta 12/125 05-250 Radzymin W Y S T Ą P I E N I E P O K O N T R O L N E Na podstawie art. 111

Bardziej szczegółowo

Wystąpienie pokontrolne

Wystąpienie pokontrolne WOJEWODA DOLNOŚLĄSKI Wrocław, dnia 7J grudnia 2016 r. ZP-ZPSM.9612.32.2016.IS Pan Jerzy Mazurec Prezes Zarządu Przedsiębiorstwa Handlowo-Usługowego MEDCOM Spółki z o.o. ul. Zdrowa 6 55-020 Wojkowice Wystąpienie

Bardziej szczegółowo