T:

Transkrypt

1 Szybka ŚcieŜka dla Innowacji nowy program dotacyjny skrojony pod potrzeby polskich przedsiębiorstw Tomasz Hoffmann- Prezes PNO Consultants Czemu tyle się mówi o innowacjach? Komisja Europejska podejmuje liczne inicjatywy, których wspólnym celem jest zwiększanie efektywności, a przez to konkurencyjności unijnej gospodarki. Decydenci upatrują przewagę konkurencyjną naszej gospodarki w wiedzy i opartych na niej innowacjach. Głównym źródłem wzrostu w Europie ma być maksymalizacja tworzenia nowej wiedzy i zdolność do jej sprawnego przekształcania w komercyjnie atrakcyjne produkty i usługi. Biorąc pod uwagę relatywnie mały dostęp do surowców oraz dość drogą siłę roboczą wydaje się to być oczywistym wyborem. Unia Europejska musi implementować jak najlepsze sposoby na wdraŝanie przełomowych rozwiązań technologicznych i innowacji w komercyjnie atrakcyjnej ofercie rynkowej. Postęp naukowy i technologiczny musi być szybko i z pełnym wykorzystaniem potencjału przekształcany w zbywalne produkty, usługi i procesy. Jednym z najwaŝniejszych rozwiązań, które stworzyła Komisja Europejska dla wsparcia gospodarki w powyŝszym zagadnieniu jest program Horyzont Program ten zaczął funkcjonować juŝ w grudniu 2013 roku co dodatkowo podkreśla, jak pilnych i znaczących zmian oczekuje się od uczestników rynku w tym zakresie. Horyzont 2020 podzielony jest na szereg działań, które mają stymulować impulsy do komercjalizacji dostępnej wiedzy. Niektóre z nich mają pomagać w tworzeniu ścisłych powiązań pomiędzy naukowcami (równieŝ tymi na początku swojej kariery) a przemysłem. Inne mają wspierać przedsiębiorstwa we wdraŝaniu innowacji, które mają wysoki potencjał oddziaływania na wyzwania stojące przed Unią Europejską. Wybrane z tych działań koncentrują się na stymulowaniu sektora małych i średnich przedsiębiorstw zarówno subsydiując innowacyjność firm z tej grupy jak i wspierając ich potencjał rynkowy.

2 Nowy program dotacyjny, nowe moŝliwości Na początku 2015 Komisja Europejska rusza z kolejnym działaniem Fast Track to Innovation (FTI) czyli Szybka ŚcieŜka dla Innowacji. FTI to nowy, nie znany dotąd program, którego celem jest stymulowanie komercjalizacji najlepszych dojrzałych pomysłów innowacyjnych w jednej z dziedzin zakreślonych programem Horyzont FTI charakteryzuje się pozostawieniem swobody podmiotom aplikującym w tematyce projektu ubiegającego się o dotację i nie wskazuje odgórnie tematów. Działanie to będzie testowało nowe podejście do wspierania rozwoju innowacji polegające na daniu ostatniego impulsu potrzebnego ich komercjalizacji. Działanie to promuje działalność innowacyjną bliską urynkowieniu we wszystkich podmiotach, ale za cel stawia sobie szczególnie przedsiębiorstwa przemysłowe, z sektora małych i średnich firm i ubiegające się o subsydia po raz pierwszy. Zakłada się, Ŝe działanie to powinno stymulować inwestycje w sektorze prywatnym, promować te działania badawczo-innowacyjne, które kładą nacisk na tworzenie wartości dodanej i wpływają na przyspieszenie rozwoju innowacyjnych procesów, produktów i usług. Szczególnym celem pilotaŝowej fazy działania FTI jest pielęgnowanie podejścia interdyscyplinarnego i międzysektorowego. Działanie to zasadza się na załoŝeniu, Ŝe zrównowaŝona innowacja zaspokajająca potrzeby społeczne i tworząca wartościowe rozwiązania komercyjne moŝe być wypracowana we współpracy pomiędzy podmiotami o bardzo zróŝnicowanym rodowodzie. Dlatego oczekuje się, Ŝe projekty objęte wsparciem FTI będą dostępne dla niejednorodnych konsorcjów międzynarodowych, ale będą to projekty zarządzane biznesowo i charakteryzujące się realistycznym potencjałem szybkiego wdroŝenia rynkowego. Kto dostanie dotację? PilotaŜowy FTI wesprze projekty komercjalizujące innowacje na etapie od fazy demonstracji, aŝ do wprowadzenia na rynek, tematycznie dotyczące zagadnień objętych programem Horyzont 2020, równieŝ o charakterze interdyscyplinarnym. Oczekuje się projektów obejmujących na przykład pilotaŝ testujący, działania walidacyjne w warunkach rzeczywistych, walidacje modeli biznesowych, badania prenormatywne czy teŝ działania w kierunku ustanowienia nowych norm.

3 Projekty te będą dotyczyć stosunkowo dojrzałych nowych technologii, koncepcji, procesów i modeli biznesowych, które potrzebują ostatniego etap rozwoju, aby dotrzeć i rozprzestrzenić się na swoim rynku. JeŜeli projekt obejmuje innowacje technologiczne to ich zaawansowanie powinno odpowiadać 6. poziomowi gotowości technologicznej (TRL). Aplikacje o dotacje z działania Fast Track to Innovation powinny być składane przez konsorcja zbudowane z 3 do 5 osób prawnych - uczestników z branŝy dotyczącej projektu i mających siedzibę w co najmniej trzech róŝnych państwach członkowskich Unii Europejskiej lub państw z nią stowarzyszonych. Obligatoryjnie wśród konsorcjantów muszą wystąpić podmioty z sektora przemysłu. Bardzo mile widziane są firmy z sektora MŚP, firmy pierwszy raz ubiegające się o dotację oraz podmioty o kluczowym znaczeniu dla wyniku komercjalizacji innowacji (klastry, uŝytkownicy końcowi, stowarzyszenia przemysłowe, inkubatory, inwestorzy, czy sektor publiczny). Uniwersytety, centra badawczo-rozwojowe oraz inne podmioty naukowe równieŝ mogą uczestniczyć w konsorcjum, jednak w działaniu tym podkreśla się dominujące zaangaŝowanie przemysłu w projekcie. Znaczące zaangaŝowanie przemysłu w działaniach FTI ma na celu zapewnienie szybkiego wdroŝenia rynkowego. Przez szybkie wdroŝenie twórcy działania FTI rozumieją okres trzech lat od dnia rozpoczęcia projektu (w bardzo dobrze uzasadnionych przypadkach związanych ze szczególnymi cechami dziedziny innowacji lub sektora przemysłu, czas wdroŝenia moŝe być dłuŝszy). Jako wystarczające zaangaŝowanie przemysłu twórcy FTI określają wartościowo albo ilościowo: - albo przydział co najmniej 60% budŝetu projektu na biznesowych partnerów konsorcjum, - lub obecność minimalnie dwóch konsorcjantów biznesowych w konsorcjach o trzech lub czterech partnerach, albo trzech konsorcjantów biznesowych w konsorcjach o pięciu uczestnikach.

4 Aplikacje, które będą najlepiej ocenione to te, które wykaŝą, Ŝe objęte nimi projekty mają oczywiste przewagi w zakresie: - wpływu (dziedzina innowacji mająca znaczący zasięg z punktu widzenia wyzwań społeczno-ekonomicznych wskazanych w dokumentach programowych H2020, kontrybucja projektu do celów stawianych w H2020 i innych wytycznych Komisji Europejskiej oraz uwiarygodniony potencjał konsorcjantów do sprostania tym wyzwaniom i celom) - doskonałości (charakterystyka i poziom zaawansowania innowacji, na ile pomysł jest ambitny i oryginalny), - wdroŝenia (potencjał podmiotów biorących udział w projekcie do efektywnego skomercjalizowania). Aplikacje, które chcą liczyć na dofinansowanie powinny dotyczyć projektów: - mających wysoki potencjał rynkowy (zarówno potencjał wynikający z charakterystyki i międzynarodowego zakresu grupy docelowej jak i potencjał wynikający z unikalności korzyści dostarczanych przez rezultat projektu dla grupy docelowej) - odpowiadających na waŝne wyzwania społeczno-ekonomiczne stojące przed Unią Europejską i całym światem - o moŝliwych do skwantyfikowania i przewidzenia skutkach. Bardzo waŝne jest, Ŝeby przygotowując aplikację dobrze rozumieć metodę jej oceniania przez ewaluatorów. Projekt, aby został pozytywnie oceniony musi otrzymać po pierwsze minimum 4 na 5 moŝliwych punktów w zakresie wpływu. Tylko w przypadku uzyskania co najmniej 4 punktów zostanie przekazany do dalszej oceny w zakresie doskonałości i wdroŝenia. W tych dwóch kategoriach projekt równieŝ musi zostać oceniony na co najmniej 4 punkty w pięciostopniowej skali. Wśród innych czynników, które odegrają rolę w procesie oceny naleŝy wymienić wielkość budŝetu przeznaczonego dla podmiotów biznesowych w ramach konsorcjum (w szczególności MŚP), liczby uczestników branŝowych i równowagi płci w kadrze reprezentującej konsorcjum projektu.

5 Projekty, które w kaŝdej z kategorii otrzymają co najmniej 4 punkty otrzymują status pozytywnie zweryfikowanych i trafią na listę rankingową. Pozycja na liście rankingowej wyznaczana jest przez sumę punktów ze wszystkich trzech kategorii, przy czym punkty uzyskane w kategorii wpływ przemnaŝane są przez współczynnik 1,5. O ostatecznym powodzeniu w przyznaniu dotacji decyduje pozycja na liście rankingowej i konkurencyjność pozostałych aplikacji. Wąska ścieŝka czy szeroka autostrada? Wnioski w ramach FTI będzie moŝna składać począwszy od 6 stycznia 2015 r. w ramach tak zwanego naboru ciągłego. Wnioski będą oceniane po trzech tzw. granicznych datach odcięcia w kaŝdym roku. W roku 2015 r. będą to: , i Z pewnością takŝe ze względu na pilotaŝowy charakter działań w 2015 roku daty na rok 2016 nie zostały jeszcze ustalone. Czas oczekiwania na przyznanie dotacji zgodnie z deklaracjami Komisji Europejskiej ma nie przekraczać 6 miesięcy. Na działanie pilotaŝowe w 2015 roku przeznaczono 100 mln euro i tyle samo na rok kolejny. Projekty będą dofinansowane na poziomie 70% kosztów kwalifikowalnych. Zakłada się, Ŝe pojedynczy projekt moŝe liczyć na dotację pomiędzy 1 do 2 mln euro (w szczególnych, naleŝycie uzasadnionych przypadkach maksymalny wkład UE w projekcie moŝe zostać podniesiony do wysokości do 3 mln euro), czyli wsparcie uzyska pomiędzy 50 a 100 projektów w ramach alokacji na 2015 rok i tyle samo w ramach budŝetu na 2016 rok.