PRZYRODA PARKU NARODOWEGO GÓR STOŁOWYCH
|
|
- Krzysztof Staniszewski
- 8 lat temu
- Przeglądów:
Transkrypt
1 PRZYRODA PARKU NARODOWEGO GÓR STOŁOWYCH Wyd. PNGS, Kudowa-Zdrój
2 PRZYRODA PARKU NARODOWEGO GÓR STOŁOWYCH Praca zbiorowa pod redakcją Andrzeja Witkowskiego, Beaty M. Pokryszko, Wojciecha Ciężkowskiego Recenzenci: Prof. dr hab. Michał Mierzejewski Prof. dr hab. Antoni Ogorzałek Tłumaczenie na język angielski: Beata M. Pokryszko Pomoc techniczna: Zbigniew Gołąb Tomasz Mazur Tomasz Maltz Jan Kotusz Zdjęcie na okładce: Tadeusz Kandefer Dofinansowano ze środków Wojewódzkiego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej we Wrocławiu Wydawca: Park Narodowy Gór Stołowych ul. Słoneczna Kudowa-Zdrój tel./fax. 074/ pngs@interia.pl http: // Copyright by Park Narodowy Gór Stołowych, Kudowa-Zdrój 2008 ISBN ISBN Skład: Mirosław Kurek Druk: Oficyna Drukarska Jacek Chmielewski ul. Sokołowska 12A, Warszawa tel./fax
3 SZATA ROŚLINNA PAPROTNIKI Ewa Szczęśniak & Krzysztof Świerkosz WSTĘP Na terenie Gór Stołowych występują przedstawiciele wszystkich trzech gromad paprotników: skrzypy (Equisetophyta), widłaki (Lycopodiophyta) i paprocie (Polypodiophyta). Historia badań nad florą paprotników łączy się z badaniami flory naczyniowej i została przedstawiona w rozdziale poświęconym roślinom naczyniowym (ŚWIERKOSZ i in. 2008). Do lat 1990tych dane dotyczące rozmieszczenia paprotników w Parku Narodowym były fragmentaryczne. Dokładna znajomość pteridoflory jest efektem szczegółowych badań nad florą naczyniową Gór Stołowych, prowadzonych w Parku i jego otulinie w ciągu ostatnich 20 lat, głównie przez botaników Uniwersytetu Wrocławskiego oraz pracowni naukowej PNGS. SKRZYPY W obrębie Gór Stołowych łącznie notowano obecność siedmiu gatunków skrzypów. Na terenach przekształconych: przydrożach, poboczach, w sąsiedztwie ludzkich siedzib, częsty jest skrzyp polny, który w niskich partiach Gór Stołowych może być nawet uciążliwym chwastem. W zbiorowiskach leśnych najczęstszy jest skrzyp leśny, obecny na wilgotnych siedliskach praktycznie całego pasma (Fot. 1). Stosunkowo rzadkie są związane z otwartymi zabagnionymi siedliskami skrzypy: bagienny - bardzo rzadki, rosnący głównie na wilgotnych łąkach i zatorfieniach oraz błotny - częstszy, związany brzegami potoków i mokrymi zagajnikami. Ponadto z Gór Stołowych podawany był także skrzyp zimowy (Equisetum hyemale), gatunek, który rośnie w postaci pojedynczych, nierozgałęzionych pędów. Jedyne stanowisko w Piekielnej Dolinie koło Szczytnej (LIMPRICHT 1944) nie zostało potwierdzone. Nie udało się także odnaleźć jego nowych wystąpień. Jest to gatunek na Dolnym Śląsku bliski zagrożenia i został ujęty na regionalnej czerwonej liście roślin zagrożonych w kategorii NT (KĄCKI i in. 2003). W obniżeniu Kudowy w XIX wieku obserwowano wystąpienie skrzypu olbrzymiego (E. maximum) (FIEK 1881), osiągającego wysokość ponad metra i największego z naszych rodzimych skrzypów oraz stanowisko skrzypu pstrego (E. variegatum) (FIEK1881), niewielkiego i bardzo rzadkiego w Sudetach. Oba te gatunki są objęte w Polsce ścisłą ochroną prawną, oba znalazły się na regionalnej czerwonej liście w wysokich kategoriach zagrożenia (olbrzymi - zagrożony wymarciem, pstry wymierający; KĄCKI i in. 2003). Niestety, także ich stanowisk nie udało się potwierdzić na terenie Parku; najbliższe znane stanowisko skrzypu olbrzymiego zostało stwierdzone w dolinie potoku Bystrza, na granicy Gór Stołowych i Bystrzyckich (SMOCZYK inf. ustna). WIDŁAKI W Górach Stołowych widłaki są taksonami skrajnie rzadkimi, ponadto jako rośliny niewielkie i niepozorne, są najczęściej przeoczane przez turystów. Ze względu na długi cykl życiowy (nawet ponad 20 lat) oraz wrażliwość na zmiany warunków siedliskowych, widłaki są jedną z najbardziej zagrożonych grup roślin we florze Polski i wszystkie są objęte ścisłą ochroną prawną. Na terenie Gór Stołowych obserwowano łącznie wystąpienia czterech gatunków widłaków. Oprócz naskalnego wrońca widlastego oraz leśnych widłaka jałowcowatego (Fot. 2) i widłaka goździstego notowany był stąd także widłaczek torfowy (widłak torfowy - Lycopodiella inundata). Stanowisko podawane przez florystów niemieckich z Wielkiego Torfowiska Batorowskiego (SCHUBE 1903) nie zostało potwierdzone, a gatunek nie był już od ponad pół wieku obserwowany (POTOCKA 1999). Wszystkie wymienione gatunki znajdują się na regionalnej czerwonej liście Dolnego Śląska (KĄCKI i in. 2003): najmniej zagrożony jest wroniec widlasty, pozostałe za- 168
4 PAPROTNIKI EWA SZCZĘŚNIAK & KRZYSZTOF ŚWIERKOSZ grożone są w stopniu bardzo wysokim widłaki jałowcowaty i goździsty uznano za narażone na wymarcie, widłaczek torfowy za wymierający. PAPROCIE Paprocie są grupą najliczniejszą i najszerzej rozprzestrzenioną spośród omawianych paprotników. Łącznie odnotowano w Górach Stołowych wystąpienia 22 gatunków. W obrębie rodzaju podejźrzon (Botrychium) przed 1945 rokiem w Górach Stołowych notowano wystąpienia podejźrzona księżycowatego - B. lunaria (SCHUBE 1903) oraz zdecydowanie rzadszych podejźrzona marunowego - B. matricariifolium (Grodziec, Homole, obniżenie Kudowy; FIEK 1881) i podejźrzona rutolistnego - B. multifi dum (Homole; FIEK 1881). Żaden z tych gatunków nie był w ciągu ostatnich 20 lat obserwowany, wszystkie są uznane za zagrożone we florze Dolnego Śląska (KĄCKI i in. 2003) oraz w skali kraju (ZARZYCKI & SZELĄG 2006): podejźrzon księżycowy uznano za narażony na wymarcie w regionie i w kraju, marunowy za krytycznie zagrożony, podobnie jak w skali kraju (SZCZĘŚNIAK 2001), rutolistny jest gatunkiem uznawanym za regionalnie wymarły, a w skali kraju za wymierający i krytycznie zagrożony. We florze pasma jest obecny nasięźrzał pospolity - Ophioglossum vulgatum (Fot. 3), podawany z Wielkiego Torfowiska Batorowskiego, lecz tam niepotwierdzony (POTOCKA 1999), odnaleziony natomiast na łąkach koło Kudowy, w otulinie PNGS (SMOCZYK inf. ustna) oraz w ziołoroślach przydrożnych na Koziej Równi (ŚWIERKOSZ 1998). Regionalnie i w Polsce także jest gatunkiem zagrożonym został uznany za narażony na wymarcie (KĄCKI i in. 2003; ZARZYCKI & SZE- LĄG 2006). Wszystkie gatunki z obu rodzajów są w Polsce objęte ścisłą ochroną prawną. Paprocie cienkozarodnikowe są reprezentowane przez 18 gatunków. Ponieważ są to w większości rośliny wilgociolubne, nie tolerujące ostrego, bezpośredniego nasłonecznienia, wymagają siedlisk zacienionych. Występują w lasach, zarówno w reglu dolnym, jak i górnym oraz na zacienionych skałach i rumoszu skalnym. Charakterystyczną cechą ich sporofitów jest ślimakowate (pastorałowate) zwinięcie młodych liści. Paprocie związane z siedliskami leśnymi liściastymi (regiel dolny) najczęściej wykształcają duży, lejkowaty pióropusz liści o wielokrotnie pierzasto podzielonej blaszce. Na terenie Parku są to głównie przedstawiciele dwóch rodzajów: wietlica (Athyrium) i nerecznica (Dryopteris) (Fot. 4) Dorosłe okazy z obu rodzajów łatwo rozróżnić - wietlica ma zarodnie zebrane na spodniej stronie liścia w skupienia (kupki) przecinkowate (Fot. 5a), a nerecznica w okrągławe, w kształcie nerki, stąd jej polska nazwa (Fot. 5b). Bardzo częste na terenie gór Stołowych są wietlica samicza - Athyrium fi lix-femina oraz następujące nerecznice: związana raczej z niższymi położeniami i lasami liściastymi nerecznica samcza (D. fi lix-mas) o symetrycznych odcinkach złożonych pierzasto liści i jasnobrązowych łuskach na ogonku liściowym, oraz szeroko rozpowszechniona nerecznica krótkoostna (D. carthusiana), także o jasnych łuskach, lecz o dolnych odcinkach w dolnych listkach liścia złożonego wyraźnie dłuższych niż górne. Częste są także gatunki o charakterze podgórskogórskim: nerecznica szerokolistna (D. dilatata) i narecznica górska (D. expansa), wyróżniające się ciemnym paskiem lub ciemnym zabarwieniem łusek na ogonkach liściowych. Głównie w borach świerkowych regla górnego występują podrzeń żebrowiec (Blechnum spicant), wytwarzający dwa rodzaje liści: niższe, zielone i mające szerokie odcinki liście fotosyntezujące oraz wyższe, lecz o węższych odcinkach liście zarodnionośne, służące do produkcji zarodników. Jest on objęty ścisłą ochroną prawną, a na Dolnym Śląsku jest gatunkiem słabo zagrożonym (KĄCKI i in. 2003). Także tutaj prawdopodobnie obserwowana była wietlica alpejska (Athyrium distentifolium) gatunek podany jednorazowo przez FIEKA (1881) i obecnie nie potwierdzony. Ponadto pojawiają się także gatunki występujące w reglu dolnym, choć wietlica samcza i nerecznica samicza są w tym piętrze już bardzo rzadkie. Drugą wyraźną grupą siedliskową są niewielkie paprocie związane z wychodniami skalnymi. Mogą rosnąć w szczelinach skalnych, często zaskakująco wąskich, zasiedlają także mniej lub bardziej ustabilizowany rumosz gromadzący się u podnóża odsłonięć. 169
5 SZATA ROŚLINNA W szczelinach skał zasadowych rosną: paprotnica krucha (Cystopteris fragilis), stosunkowo częsta i mogąca przechodzić na podłoża antropogeniczne, czyli stworzone przez człowieka (występuje m.in. na murze schroniska na Szczelińcu), zanokcica skalna (Asplenium trichomanes) oraz uznana za wymierającą na Dolnym Śląsku zanokcica zielona (A. viride) (ŚWIERKOSZ & SZCZĘŚNIAK 2003), mająca na terenie Parku stanowiska m.in. na Rogowej Kopie. W niższych położeniach utrzymuje się także zanokcica murowa (A. ruta-muraria), gatunek najłatwiej przechodzący na siedliska antropogeniczne i obecnie notowany głównie na starych murach z wapiennym lepiszczem. Z rumoszem skał zasadowych i obojętnych związany jest paprotnik kolczysty (Polystichum aculeatum), średniej wielkości paproć o zimozielonych, skórzastych liściach, rzadka i narażona na wymarcie na Dolnym Śląsku oraz generalnie w Polsce (KĄCKI i in. 2003; ZARZYCKI & SZELĄG 2006) i obecnie objęta ścisłą ochroną prawną Skały obojętne do kwaśnych są siedliskiem chronionej prawnie paprotki zwyczajnej (Polypodium vulgare), gatunku szeroko rozprzestrzenionego i łatwo rozpoznawalnego dzięki zimotrwałej, ciemnozielonej, skórzastej i jednokrotnie podzielonej blaszce liściowej (Fot. 6). Drugim gatunkiem, związanym z podłożem bezwapiennym, jest zanokcica północna (Asplenium septentrionale), paproć o blaszce liściowej silnie podzielonej na równowąskie odcinki, co nadaje jej nietypowy, trawiasty wygląd. Chociaż Sudety są głównym obszarem występowania tej paproci w Polsce, to znalazła się ona na regionalnej liście gatunków zagrożonych w kategorii NT gatunek bliski zagrożenia, a na terenie Gór Stołowych posiada zaledwie jedno stanowisko na Czartowskiej Skale (GOŁĄB inf. ustna). W skali kraju uznawana jest za gatunek narażony na wymarcie (ZARZYCKI & SZELĄG 2006). Na zacienionym rumoszu gromadzącym się u podnóża skał bezwapiennych występuje niewielka cienistka trójkątna (Gymnocarpium dryopteris), która dzięki długim kłączom może zajmować duże powierzchnie i do pewnego stopnia stabilizować rumosz skalny. W Górach Stołowych występuje często. Gatunkiem o dużej tolerancji ekologicznej jest zachyłka oszczepowata (Phegopteris connectilis), obserwowana we wszystkich typach lasów, pojawiająca się także na przydrożach, lecz generalnie w Górach Stołowych stosunkowo rzadka. Jedyny gatunek paproci, który obecnie jest w wyraźniej ekspansji na terenie Gór Stołowych, to orlica pospolita (Pteridium aquilinum). Jest to wysoka paproć, wytwarzająca silne, długie kłącza, pozwalające jej w szybkim czasie zasiedlić duże obszary dostępnych siedlisk. Trójkątne w zarysie liście, wyniesione do góry przez długi ogonek liściowy, mogą osiągać wysokość ponad 1,5 m, a sporadycznie dochodzić nawet do 2 m. Ekspansję tego gatunku obserwuje się obecnie w lasach Polski, zarówno liściastych, jak i iglastych. Wkracza także na zręby i utrzymuje się w młodych nasadzeniach. Tworzy zwartą warstwę liści, nie dopuszczającą światła do runa leśnego, co w efekcie prowadzi do jego ubożenia, a także utrudnia naturalne odnowienie drzewostanu. Cienistkę Roberta (Gymnocarpium robertianum) z Wielkiego Torfowiska Batorowskiego (POTOCKA 1999) podano omyłkowo jest gatunkiem kalcyfilnym i w rejonie tego torfowiska nie ma dla niej odpowiednich siedlisk. Łącznie w Górach Stołowych odnotowano wystąpienia 22 gatunków paproci. Stare ewolucyjnie paprocie grubozarodniowe reprezentowane były przez cztery gatunki, z których dotrwał do XXI wieku tylko jeden nasięźrzał pospolity. Paprocie cienkozarodniowe są w zdecydowanie lepszej kondycji: z 18 podawanych obecnie nadal występuje 16 (jeden gatunek nie został potwierdzony, drugi był podany błędnie). Miejsca grupujące najciekawsze flory paproci to głębokie wąwozy potoków z wystąpieniami skał marglistych, które lokalnie wzbogacają podłoże w węglan wapnia stoki Rogowej Kopy wraz z wąwozem Dańczówki, wąwozy Koziego Potoku i Pośny, Židowki oraz wąwóz Czernicy. Rosną tu niemal w komplecie gatunki związane zarówno z podłożem skalnym jak i żyznymi lasami liściastymi. PODSUMOWANIE Pteridoflora Gór Stołowych jest urozmaicona i stosunkowo bogata: stwierdzono tutaj wystąpienia czterech gatunków widłaków, siedmiu 170
6 PAPROTNIKI EWA SZCZĘŚNIAK & KRZYSZTOF ŚWIERKOSZ Tabela 1. Ochrona oraz kategorie zagrożeń w poszczególnych grupach paprotników Gór Stołowych. Zagrożenie w Polsce za ZARZYCKIM & SZELĄG (2006), zagrożenie zagrożenie regionie i wymarłe na Dolnym Śląsku za KĄCKIM i in. (2003) liczba gatunków ochrona prawna Zagrożenie w Polsce Zagrożenie w regionie Wymarłe na Dolnym Śląsku wymarłe w G. Stołowych skrzypy widłaki paprocie ogólnie paprocie grubozarodniowe paprocie cienkozarodniowe gatunków skrzypów oraz 21 gatunków paproci (nie uwzględniono w statystyce końcowej błędnie podanej zachyłki Roberta). Łącznie stanowi to prawie połowę gatunków paprotników notowanych w Polsce. Takie bogactwo wynika z dużego urozmaicenia dostępnych siedlisk. Tendencje dynamiczne tej grupy są jednak niepokojące wszystkie grupy systematyczne poza paprociami cienkozarodnikowymi tracą gatunki i stanowiska. Zestawienie statystyczne form ochrony oraz kategorii zagrożeń w poszczególnych grupach przedstawia Tabela 1. Grupą najbardziej wrażliwą na zmiany siedliska są niewątpliwie paprocie grubozarodniowe, które poniosły największe straty, oraz widłaki, jeszcze obecne we florze Gór Stołowych, lecz w skrajnie małych populacjach. Na uwagę zasługuje także zanikanie niektórych paproci cienkozarodniowych np. podrzeń żebrowiec był uważany jeszcze w latach 50-tych za bardzo pospolity (SZWEYKOWSKI 1953) dziś znamy już tylko kilka jego stanowisk. PIŚMIENNICTWO FIEK E Flora von Schlesien, preussischen und österreichischen Anteils. Verl. J. U. Kern, Breslau. KĄCKI Z., DAJDOK Z., SZCZĘŚNIAK E Czerwona lista roślin naczyniowych Dolnego Śląska. W: KĄCKI Z. (red.). Zagrożone gatunki flory naczyniowej Dolnego Śląska. Instytut Biologii Roślin UWr PTOP Pro Natura, Wrocław: LIMPRICHT W Kalkpflanzen der westlichen Grafschaft Glatz. I. Flora der Kalkfloeze und -nester, auch des Plaenerbodens des Habelschwerdter und Adlergebirges sowie des Heuscheuerzuges bis zur Nordlehne. II. Flora der Kalkfloeze des Steinetales zwischen Heuscheuer und Eulengebirge. Englers Botanisch. Jarb. 73: MIREK Z., PIĘKOŚ-MIREK H., ZAJĄC A., ZAJĄC M Flowering Plants and Pteridophytes of Poland. A Checklist. Biodiversity in Poland. 1. W. Szafer Institute of Botany, Polish Academy of Sciences, Kraków: POTOCKA J Współczesna szata roślinna Wielkiego Torfowiska Batorowskiego. Szczeliniec 3: SCHUBE T Die Verbreitung der Gefasspflanzen in Schlesien preußischen und österreichen Anteils. R. Nischowsky, Breslau. SZCZĘŚNIAK E Botrychium matricariifolium. W: KAŹMIERCZAKOWA R., ZARZYCKI K. (red.). Polska Czerwona Księga Roślin. Inst. Bot. PAN im. W. Szafera Inst. Ochr. Przyr. PAN. Kraków: SZWEYKOWSKI J Mszaki Gór Stołowych. I. Wątrobowce (Hepaticae). Prace Kom. Biol. PTPN 14: SZWEYKOWSKA A., SZWEYKOWSKI J Botanika. II. Systematyka. PWN, Warszawa. ŚWIERKOSZ K Analiza geobotaniczna Gór Stołowych. Paraca doktorska, Wydział Nauk Przyrodniczych, Uniwersytet Wrocławski. ŚWIERKOSZ K., SZCZĘŚNIAK E Stan populacji i zagrożenia wybranych gatunków naskalnych na Dolnym Śląsku. W: KĄCKI Z. (red.) Zagrożone gatunki flory naczyniowej Dolnego Śląska. Instytut Biologii Roślin UWr PTOP Pro Natura, Wrocław: ŚWIERKOSZ K., SMOCZYK M., GOŁĄB Z Flora naczyniowa Gór Stołowych. W: 171
7 SZATA ROŚLINNA WITKOWSKI A., POKRYSZKO B. M. & CIĘŻKOW- SKI W. (red.). Przyroda Parku Narodowego Gór Stołowych.Wyd. PNGS, Kudowa-Zdrój. ZARZYCKI K., SZELĄG Z Red list of the vascular plants in Poland. W: MIREK Z., ZARZYCKI K., WOJEWODA W., SZELĄG Z. (red.). Red list of plants and fungi in Poland. W. Szafer Institute of Botany, Polish Academy of Sciences, Kraków: SUMMARY Pteridophytes The pteridophyte flora of the Stołowe Mts is diverse and fairly rich; it includes 33 species, with four species of club-mosses, seven species of horse-tails and 22 ferns, which is nearly a half of pteridoflora of Poland. This paper is based on detailed studies conducted during the last 20 years in the Stołowe Mts National Park and its surroundings. The club-mosses recorded from the Park are Hupezia selago, Lycopodium annotinum, L. clavatum and the now extinct Lycopodiella inundata. Their surviving populations are very small. Among the seven recorded horse-tails the following are still present in the Park: Equisetum arvense, E. sylvaticum, E. limosum and E. palustre. We failed to confirm the occurrence of E. hyemale, E. maximum and E. variegatum. Ferns constitute the most numerous group, and a total of 22 species were recorded from the Stołowe Mts. However, of evolutionarily old coarse-spored taxa only Ophioglossum vulgatum is still present; among the fine-spored taxa the presence of Athyrium distentifolium was not confirmed and the record of Gymnocarpium robertianum turned out to be erroneous. The best fern habitats in the area are deep stream gorges with marl outcrops which locally enrich the substratum with calcium carbonate. 172
KARTA KURSU. Kod Punktacja ECTS* 1. Zespół dydaktyczny dr hab. Beata Barabasz-Krasny
KARTA KURSU Nazwa Nazwa w j. ang. Flora wybranych środowisk Flora of selected environments Kod Punktacja ECTS* 1 Koordynator dr hab. Beata Barabasz-Krasny prof. UP Zespół dydaktyczny dr hab. Beata Barabasz-Krasny
KARTA KURSU. Botanika i mikologia. Kod Punktacja ECTS* 4
KARTA KURSU Nazwa Nazwa w j. ang. Botanika i mikologia Botany and Mycology Kod Punktacja ECTS* 4 Koordynator Dr Laura Betleja Zespół dydaktyczny Dr Laura Betleja Dr Robert Kościelniak Opis kursu (cele
Wpływ obecności osuwisk na bogactwo gatunkowe paprotników w wybranych pasmach Beskidu Niskiego
39 Wpływ obecności osuwisk na bogactwo gatunkowe paprotników w wybranych pasmach Beskidu Niskiego Jaromir Tomasik DOI: 10.24131/3247.170405 Streszczenie: Celem pracy było sprawdzenie czy na wybranych stokach
KARTA KURSU. Kod Punktacja ECTS* 2. Dr Robert Kościelniak Dr Lucjan Schimscheiner
KARTA KURSU Nazwa Nazwa w j. ang. Bioróżnorodność środowisk przyrodniczych Biodiversity of Natural Environments Kod Punktacja ECTS* 2 Koordynator Dr Robert Kościelniak Dr Lucjan Schimscheiner Zespół dydaktyczny
KARTA KURSU. Biologia środowiskowa. Kod Punktacja ECTS* 2. Dr Lucjan Schimscheiner Dr Robert Kościelniak
KARTA KURSU Nazwa Nazwa w j. ang. Biologia środowiskowa Environmental Biology Kod Punktacja ECTS* 2 Koordynator Dr Lucjan Schimscheiner Dr Robert Kościelniak Zespół dydaktyczny Dr Laura Betleja Dr Marek
GLEBOWE I ŚWIETLNE WARUNKI WZROSTU WYBRANYCH GATUNKÓW PAPROCI W NATURALNYCH STANOWISKACH POLSKI POŁUDNIOWEJ. Wstęp
Roczniki Akademii Rolniczej w Poznaniu CCCLXXXIII (2007) ANNA PINDEL 1, ZBIGNIEW PINDEL 2 GLEBOWE I ŚWIETLNE WARUNKI WZROSTU WYBRANYCH GATUNKÓW PAPROCI W NATURALNYCH STANOWISKACH POLSKI POŁUDNIOWEJ Z 1
KARTA KURSU. Botanika systematyczna
KARTA KURSU Biologia, 1 stopnia, stacjonarne,2017/2018,sem.2 Nazwa Nazwa w j. ang. Botanika systematyczna Systematic Botany Koordynator Prof. dr hab. Zbigniew Szeląg Punktacja ECTS* 5 Zespół dydaktyczny
KARTA KURSU. Grzyby i porosty wybranych środowisk. Fungi and Lichens of Selected Environments. Kod Punktacja ECTS* 1
KARTA KURSU Nazwa Nazwa w j. ang. Grzyby i porosty wybranych środowisk Fungi and Lichens of Selected Environments Kod Punktacja ECTS* 1 Koordynator Dr hab. Urszula Bielczyk Zespół dydaktyczny Dr hab. Urszula
Uniwersytet Śląski w Katowicach str. 1 Wydział Biologii i Ochrony Środowiska
Uniwersytet Śląski w Katowicach str. 1 Kierunek i poziom studiów: Biologia, poziom drugi Sylabus modułu: Ekologia miasta. kod modułu: 2BL_52 1. Informacje ogólne koordynator modułu Dr hab. Ryszard Ciepał
Wykonanie: Koplin Małgorzata i Szmyt Konstancja Kl. 3 IM
Wykonanie: Koplin Małgorzata i Szmyt Konstancja Kl. 3 IM Jest to obszar chroniony ze względu na swoje walory, głównie przyrodnicze. W Polsce obejmuje obszar wyróżniający się szczególnymi wartościami przyrodniczymi,
NATURA 2000 STANDARDOWY FORMULARZ DANYCH
FORMULARZ DANYCH 1 NATURA 2000 STANDARDOWY FORMULARZ DANYCH DLA OBSZARÓW SPECJALNEJ OCHRONY (OSO) DLA OBSZARÓW SPEŁNIAJĄCYCH KRYTERIA OBSZARÓW O ZNACZENIU WSPÓLNOTOWYM (OZW) I DLA SPECJALNYCH OBSZARÓW
8210 Wapienne ściany skalne ze zbiorowiskami Potentilletalia caulescentis
8210 Wapienne ściany skalne ze zbiorowiskami Potentilletalia caulescentis Metodyka badań Autor: Krzysztof Świerkosz fot. K. Kulpioski Za stanowisko 8210 uznawano pojedynczą ścianę skalną lub szereg ścian,
KARTA KURSU (Biologia z przyrodą, Biologia z ochrona i kształtowaniem środowiska)
KARTA KURSU (Biologia z przyrodą, Biologia z ochrona i kształtowaniem środowiska) Nazwa Nazwa w j. ang. Mikologia I Mycology I Kod Punktacja ECTS* 2 Koordynator Dr hab. prof. UP Urszula Bielczyk Zespół
Nowe stanowisko cienistki Roberta Gymnocarpium robertianum (Ho f f m.) Ne w m a n w Sudetach
Michał Smoczyk, Albert Wiaderny* PRZYRODA SUDETÓW t. 18(2015): 41-46 Nowe stanowisko cienistki Roberta Gymnocarpium robertianum (Ho f f m.) Ne w m a n w Sudetach Wstęp Cienistka Roberta Gymnocarpium robertianum
Lasy w Tatrach. Lasy
Lasy w Tatrach Lasy h c a r t a T w Projekt współfinansowany przez Unię Europejską z Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego za pośrednictwem Euroregionu Tatry w ramach Programu Współpracy Transgranicznej
ROŚLINY 17 gatunków szkoły podstawowe
ROŚLINY 17 gatunków szkoły podstawowe 1. BARWINEK POSPOLITY Roślina o wysokości do 20 cm. Pędy płożące się. Liście lancetowate i zimozielone. Kwiaty niebiesko-fioletowe na szypułkach, pojedyncze w kontach
Krzewy do ogrodu zielone przez cały rok
Krzewy do ogrodu zielone przez cały rok Ogród zielony przez cały rok to obecnie żaden problem. Możemy wybierać spośród szerokiej gamy roślin, co pozwoli nam stworzyć kolorowy i zróżnicowany krajobraz.
Łanowo, gatunek częsty, dynamika rozwojowa na stałym poziomie
Wykaz chronionych i rzadkich gatunków roślin naczyniowych (wg wzoru nr 11 Instrukcji sporządzania Programu Ochrony Przyrody) występujących na terenie Nadleśnictwa Myszyniec stan na 30.09.2014 r. Lp. Gatunek
Użytkowanie łąk i pastwisk a ochrona obszarów Natura 2000 na Dolnym Śląsku
Użytkowanie łąk i pastwisk a ochrona obszarów Natura 2000 na Dolnym Śląsku Seminarium Perspektywy rozwoju chowu ekologicznego małych przeżuwaczy Dolnośląski Ośrodek Doradztwa Rolniczego Wrocław, 5 grudnia
fot. Marceli Ślusarczyk jaskinie i skały www.przyrodaiczlowiek.pl
fot. Marceli Ślusarczyk 2016 jaskinie i skały www.przyrodaiczlowiek.pl Strefa przyotworowa większo ci jaskiń posiada rozproszone wiatło, większe wahania wilgotno ci i temperatury w stosunku do wnętrza
3 TABLICE NA PRZYSTANKACH TEMATYCZNYCH parametry 150cm x 125cm
ZAŁĄCZNIK 6.1 WYTYCZNE DO TREŚCI TABLIC I TABLICZEK Każda plansza powinna zawierać część opisową i graficzną (np. ilustrację, fotografię, rysunek). TABLICE INFORMACYJNE 1 TABLICA INFORMACYJNA - informacje
Mszaki i paprotniki Mszaki Budowa gametofitu. Budowa sporofitu. Cykl rozwojowy.
Mszaki i paprotniki Mszaki grupa roślin, w której występuje wyraźna przewaga gametofitu nad sporofitem, co u roślin jest wyjątkiem. Są samożywne i należą do tkankowców. Występują na torfowiskach, w miejscach
Chronione gatunki roślin naczyniowych doliny Targaniczanki w Beskidzie Małym (Karpaty Zachodnie)
EDWARD WALUSIAK Instytut Ochrony Przyrody PAN, 31-120 Kraków, al. A. Mickiewicza 33 e-mail: walusiak@iop. krakow.pl Chronione gatunki roślin naczyniowych doliny Targaniczanki w Beskidzie Małym (Karpaty
4003 Świstak Marmota marmota latirostris
4003 Świstak Marmota marmota latirostris Liczba i lokalizacja obszarów i stanowisk monitoringowych Gatunek występuje wyłącznie w regionie alpejskim. Monitoring obejmuje cały teren występowania świstaka
(KOD 1528) NA STANOWISKACH GÓRNEJ BIEBRZY
Raport z monitoringu skalnicy torfowiskowej (Saxifraga hirculus) (KOD 1528) NA STANOWISKACH GÓRNEJ BIEBRZY przygotowany w ramach realizacji zadania Monitoring przyrodniczy prace terenowe i kameralne realizowanego
8220 Ściany skalne i urwiska krzemianowe ze zbiorowiskami z Androsacion vandelii
8220 Ściany skalne i urwiska krzemianowe ze zbiorowiskami z Androsacion vandelii Metodyka badań Autor: Krzysztof Świerkosz fot. K. Świerkosz Za stanowisko siedliska 8220 uznawano pojedynczą ścianę skalną
WYMARŁE I RZADKIE GATUNKI ROŚLIN NA TORFOWISKACH GÓR IZERSKICH. Extinct and rare plant species on the mires of the Izerskie Mountains
OPERA CORCONTICA 37: 296 303, 2000 WYMARŁE I RZADKIE GATUNKI ROŚLIN NA TORFOWISKACH GÓR IZERSKICH Extinct and rare plant species on the mires of the Izerskie Mountains MATUŁA JAN, WOJTUŃ BRONISŁAW, ŻOŁNIERZ
Raport końcowy z monitoringu pszonaka pienińskiego Erysimum pieninicum prowadzonego w latach w ramach projektu LIFE Pieniny PL
Raport końcowy z monitoringu pszonaka pienińskiego Erysimum pieninicum prowadzonego w latach 2014-2017 w ramach projektu Wykonawca: Kraków 2017 1 Opracowanie powstało w ramach projektu pn. Natura w mozaice
RAPOT Z MONITORINGU SKALNICY TORFOWISKOWEJ (SAXIFRAGA HIRCULUS) (KOD 1523) NA STANOWISKACH GÓRNEJ BIEBRZY
Preservation of wetland habitats in the upper Biebrza Valley Ochrona siedlisk mokradłowych doliny Górnej Biebrzy. RAPOT Z MONITORINGU SKALNICY TORFOWISKOWEJ (SAXIFRAGA HIRCULUS) (KOD 1523) NA STANOWISKACH
ZAŁACZNIK NR 2 Lista źródeł możliwych do pozyskania informacji z zakresu różnorodności biologicznej, przy opracowywaniu KIP i ROS
ZAŁACZNIK NR 2 Lista źródeł możliwych do pozyskania informacji z zakresu różnorodności biologicznej, przy opracowywaniu KIP i ROS Źródło informacji Ustawa o udostępnianiu informacji o środowisku i jego
Opis efektów kształcenia dla modułu zajęć
Nazwa modułu: Ochrona przyrody cz.1 Rok akademicki: 2015/2016 Kod: HKL-2-109-OD-s Punkty ECTS: 2 Wydział: Humanistyczny Kierunek: Kulturoznawstwo Specjalność: Ochrona dóbr natury i dóbr kultury Poziom
Karta rejestracyjna terenu zagrożonego ruchami masowymi Ziemi
1. Numer identyfikacyjny: 2 6 0 4 1 0 2 0 0 0 0 0 1 Teren znajduje się na zalesionym stoku o ekspozycji południowej i południowo-zachodniej wzgórza Raszówka. Grzbiet wzgórza ma w tym rejonie wysokość względną
Park Narodowy Gór Stołowych
Park Narodowy Gór Stołowych Od marca 2016r. Park Narodowy Gór Stołowych posługuje się nowym logotypem. Przedstawia on stylizowaną piaskowcową formę skalną oraz zarys Szczelińca Wielkiego - najwyższego
PRACE NAUKOWE Akademii im. Jana Długosza w Częstochowie Seria: CHEMIA I OCHRONA ŚRODOWISKA 2009, XIII, 63-72
PRACE NAUKOWE Akademii im. Jana Długosza w Częstochowie Seria: CHEMIA I OCHRONA ŚRODOWISKA 2009, XIII, 63-72 Anna Śliwińska-Wyrzychowska a, Paulina Książczyk b a Instytut Chemii i Ochrony Środowiska, Akademia
Rezerwaty przyrody czas na comeback!
Rezerwaty przyrody czas na comeback! OCHRONA REZERWATOWA W WOJ. MAŁOPOLSKIM STAN na Dorota Horabik Magdalena Bregin WIĘCEJ: www.kp.org.pl Na terenie województwa małopolskiego powołano 85 rezerwatów przyrody
1354 Niedźwiedź Ursus arctos
1354 Niedźwiedź Ursus arctos Liczba i lokalizacja obszarów monitoringowych Gatunek występuje wyłącznie w regionie alpejskim. Prowadzony od roku 1982 monitoring gatunku obejmuje cały zasięg jego występowania,
Nowe stanowisko mlecznika nadmorskiego Glaux maritima L. na terenie Wielkopolski
ANETA CZARNA, MAGDALENA WAWRZYNIAK Katedra Botaniki AR 60-625 Poznań, ul. Wojska Polskiego 71c e-mail: czarna@au.poznan.pl; magda@au.poznan.pl Nowe stanowisko mlecznika nadmorskiego Glaux maritima L. na
8210 Wapienne ściany skalne ze zbiorowiskami Potentilletalia caulescentis
8210 Wapienne ściany skalne ze zbiorowiskami Potentilletalia caulescentis Koordynator: Krzysztof Świerkosz Współpraca: Kamila Reczyńska Eksperci lokalni: Kulpiński Kamil, Reczyńska Kamila, Świerkosz Krzysztof,
Niemodlin, 27 czerwca 2016 roku. Regionalna Dyrekcja Ochrony Środowiska w Opolu
ul. Bohaterów Powstań Śląskich 9-00 Niemodlin Niemodlin, 7 czerwca 0 roku Regionalna Dyrekcja Ochrony Środowiska w Opolu W związku z rozpoczęciem prac nad dokumentami planistycznymi dla obszaru Natura
FLORA I JEJ OCHRONA W TRÓJMIEJSKIM PARKU KRAJOBRAZOWYM
Szkoła Podstawowa nr 8 Sopot, 19. 04. 2018 r. w Sopocie Trójmiejski Park Krajobrazowy Nr. Kodu: Konkurs FLORA I JEJ OCHRONA W TRÓJMIEJSKIM PARKU KRAJOBRAZOWYM Instrukcja dla ucznia Masz przed sobą zadania
Sylabus modułu: Zagrożenia i ochrona różnorodności przyrodniczej (2OS_12)
Uniwersytet Śląski w Katowicach str. 1 Kierunek i poziom studiów: Ochrona Środowiska, II Sylabus modułu: Zagrożenia i ochrona różnorodności przyrodniczej (2OS_12) 1. Informacje ogólne koordynator modułu/wariantu
Okaz 24 MCh/P/11524 Paprocie i kalamity Dębieńsko, Leszczyny Czerwionka
Okaz 24 MCh/P/11524 Paprocie i kalamity Dębieńsko, Leszczyny Czerwionka Płaski wielościenny fragment łupku barwy czarnej. Na świeżym przełamie łupek jest szary. Na obu płaskich stronach znajduje się kilka
PRZĘDZIOREK CHMIELOWIEC
PRZĘDZIOREK CHMIELOWIEC Tetranychus urticae Koch 1835 1. Systematyka Królestwo: Typ: Podtyp Gromada: Podgromada Rząd: Rodzina: Rodzaj: Gatunek: Animalia Arthropoda Chelicerata Arachnida Acari Trombidiformes
Opracowanie: Lech Krzysztofiak Anna Krzysztofiak
Inwentaryzacja barszczu Sosnowskiego Heracleum sosnowskyi i niecierpka gruczołowatego Impatiens glandulifera na obszarach Natura 2000 "Dolina Górnej Rospudy" oraz "Ostoja Augustowska" Opracowanie: Lech
Literatura i materiały źródłowe
Literatura i materiały źródłowe Atlas Śląska Dolnego i Opolskiego. 1997. Pracownia Atlasu Dolnego Śląska. Uniwersytet Wrocławski, PAN Oddz. we Wrocławiu, Wrocław. Badura J., Przybylski B. 1996. Szczegółowa
Czy w górach jesteśmy bezpieczni od barszczy?
Artykuł 11 Czy w górach jesteśmy bezpieczni od barszczy? Michał Śliwiński Inwazyjne i parzące barszcze: Sosnowskiego i Mantegazziego występują w większości powiatów województwa dolnośląskiego. Ich obecność
8150 Środkowoeuropejskie wyżynne piargi i gołoborza krzemianowe
8150 Środkowoeuropejskie wyżynne piargi i gołoborza krzemianowe Koordynator: Krzysztof Świerkosz Eksperci lokalni: Piwowarczyk Renata, Świerkosz Krzysztof Liczba i lokalizacja stanowisk i obszarów monitoringowych
Ekoportal.eu - ochrona środowiska ekologia ochrona przyrody recykling biopaliwa GMO odpady Natura 2000 a polski system ochrony przyrody
Ochrona przyrody ma w Polsce długie tradycje. Według niektórych źródeł pierwsze decyzje związane z nią pochodzą z X wieku - np. w sprawie ochrony bobrów. W kolejnych wiekach zaczęto chronić nadmiernie
Biegacz Zawadzkiego Carabus (Morphocarabus) zawadzkii (9001)
Biegacz Zawadzkiego Carabus (Morphocarabus) zawadzkii (900) Autor raportu: Mieczysław Stachowiak Eksperci lokalni: Holly Marek, Mazepa Jacek, Olbrycht Tomasz Opisany pierwotnie jako forma Carabus Preyssleri
Występowanie Botrychium matricariifolium (Retz) A. Braun ex W. D. J. Koch (Ophioglossaceae) na Dolnym Śląsku
Występowanie Botrychium matricariifolium (Retz) A. Braun ex W. D. J. Koch (Ophioglossaceae) na Dolnym Śląsku Occurrence of Botrychium matricariifolium (Retz) A. Braun ex W. D. J. Koch (Ophioglossaceae)
należy do gatunku roślin wydmowych i plażowych, jej łacińska nazwa brzmi Eryngium maritimum
Symbole roślinne ziemi puckiej Sfera PRZYRODA Krok pierwszy zebranie informacji 32 Drużyna Harcerska im. Gen.J.Hallera z Morskiego Hufca ZHP w Pucku Mikołajek nadmorski roślina chroniona należy do gatunku
KARKONOSZE PLB020007
KARKONOSZE PLB020007 Torfowiska na równi pod Śnieżką Fot. Grzegorz Rąkowski Obszar, położony przy granicy państwowej z Republiką Czeską, obejmuje najwyższe w Sudetach pasmo Karkonoszy z kulminacją granicznej
Wymogi ochronne obszarów Natura 2000 zasady i procedury istotne dla rozwoju turystyki
S Z E R O K I E W O D Y N A T U R Y 2 0 0 0 NATURA 2000 A TURYSTYKA WODNA I NADWODNA Wymogi ochronne obszarów Natura 2000 zasady i procedury istotne dla rozwoju turystyki PLH020039 Grodczyn i Homole koło
NATURA 2000 STANDARDOWY FORMULARZ DANYCH
FORMULARZ DANYCH 1 NATURA 2000 STANDARDOWY FORMULARZ DANYCH DLA OBSZARÓW SPECJALNEJ OCHRONY (OSO) DLA OBSZARÓW SPEŁNIAJĄCYCH KRYTERIA OBSZARÓW O ZNACZENIU WSPÓLNOTOWYM (OZW) I DLA SPECJALNYCH OBSZARÓW
INSTYTUT GEOGRAFII I PRZESTRZENNEGO ZAGOSPODAROWANIA IM. STANISŁAWA LESZCZYCKIEGO POLSKA AKADEMIA NAUK PRACE GEOGRAFICZNE NR 253
1 INSTYTUT GEOGRAFII I PRZESTRZENNEGO ZAGOSPODAROWANIA IM. STANISŁAWA LESZCZYCKIEGO POLSKA AKADEMIA NAUK PRACE GEOGRAFICZNE NR 253 2 GEOGRAPHICAL STUDIES No. 253 CULTURAL LANDSCAPES OF POLAND AND THEIR
Klub Przyrodników. Świebodzin, 1 czerwca Nadleśnictwo Jawor i Regionalna Dyrekcja Lasów Państwowych we Wrocławiu
Klub Przyrodników ul. 1 Maja 22, 66-200-Świebodzin Konto: BZ WBK SA o/świebodzin nr 28 1090 1593 0000 0001 0243 0645 tel./fax 068 3828236, e-mail: kp@kp.org.pl, http:// www.kp.org.pl Świebodzin, 1 czerwca
Narodowa Fundacja Ochrony Środowiska ul. Erazma Ciołka 13, Warszawa (
Narodowa Fundacja Ochrony Środowiska ul. Erazma Ciołka 13, 01-445 Warszawa (www.nfos.org.pl) Zespół autorski: Krzysztof Zając dr Adrian Smolis Katarzyna Kozyra Tomasz Zając Zgodnie z danymi zawartymi w
DZIENNIK URZĘDOWY WOJEWÓDZTWA ŁÓDZKIEGO
DZIENNIK URZĘDOWY WOJEWÓDZTWA ŁÓDZKIEGO Łódź, dnia 20 grudnia 2016 r. Poz. 5660 UCHWAŁA NR XXVI/121/2016 RADY MIEJSKIEJ W KOLUSZKACH z dnia 29 listopada 2016 r. w sprawie uznania za użytek ekologiczny
Szczególnej ochronie podlegają rezerwaty przyrody; "PONIKWA
Zagadnienia ochrony i kształtowania środowiska w planie gminy rozpatrywane są w dwóch płaszczyznach Pierwsza dotyczy poprawy stanu środowiska poprzez przyjęcie ustalonych zasad. Ważnym elementem jest budowa
Poznajemy parkmiejski scenariuszwycieczki z dziećmi sześcioletnimi do parku
Grażyna Nawrocka Poznajemy parkmiejski scenariuszwycieczki z dziećmi sześcioletnimi do parku Cele dydaktyczne: -rozróżnianie trzech typów lasu: las iglasty, las liściasty i las mieszany, - poznanie przez
Dziewięćsił popłocholistny Carlina onopordifolia
Dziewięćsił popłocholistny Carlina onopordifolia Informacja o zakresie przeprowadzonych prac W ramach prac terenowych przeprowadzono obserwacje gatunku i jego siedliska we wszystkich czterech obszarach
Czosnek niedźwiedzi Allium ursinum L. ponownie w Ojcowskim Parku Narodowym
Chrońmy Przyrodę Ojczystą 63 (4): 84 88, 2007 ANNA SOŁTYS-LELEK Ojcowski Park Narodowy, Dział Naukowo-Edukacyjny 32-047 Ojców 9 e-mail: ana_soltys@wp.pl Czosnek niedźwiedzi Allium ursinum L. ponownie w
RAPOT Z MONITORINGU LIPIENNIKA LOESELA (LIPARIS LOESELII) (KOD 1903) NA STANOWISKACH GÓRNEJ BIEBRZY
Preservation of wetland habitats in the upper Biebrza Valley Ochrona siedlisk mokradłowych doliny Górnej Biebrzy. RAPOT Z MONITORINGU LIPIENNIKA LOESELA (LIPARIS LOESELII) (KOD 1903) NA STANOWISKACH GÓRNEJ
Czas na rośliny zimozielone
Czas na rośliny zimozielone Jeśli chcesz cieszyć się ogrodem pięknym o każdej porze roku, postaw na rośliny zimozielone. Poznaj najpopularniejsze gatunki, które ożywią go również zimą i wczesną wiosną:
Śląski Ogród Botaniczny w Mikołowie i Radzionkowie perspektywy rozwoju. ul. Sosnowa Mikołów Tel
Śląski Ogród Botaniczny w Mikołowie i Radzionkowie perspektywy rozwoju ul. Sosnowa 5 43-190 Mikołów Tel. 32 779 76 02 E-mail: sibg@sibg.org.pl Patryk Bubła Kraków 2017 Członkowie zwyczajni Związku Stowarzyszeń
BEAGLE W WILANOWIE RODZINNA GRA TERENOWA
Strona1 BEAGLE W WILANOWIE RODZINNA GRA TERENOWA Znamy już kilka gatunków drzew rosnących w przypałacowych ogrodach w Wilanowie. Drzewa te regularnie obserwujemy i rejestrujemy zmiany zachodzące w ich
PARK KRAJOBRAZOWY PUSZCZY KNYSZYŃSKIEJ PRZYRODA, PROBLEMY ROZWOJU INFRASTRUKTURY KOMUNIKACYJNEJ
PARK KRAJOBRAZOWY PUSZCZY KNYSZYŃSKIEJ PRZYRODA, PROBLEMY ROZWOJU INFRASTRUKTURY KOMUNIKACYJNEJ WŁODZIMIERZ KWIATKOWSKI- główny specjalista ds. ochrony przyrody JOANNA KURZAWA Dyrektor PKPK 20-02-2017
Małże jako podłoże dla innych organizmów: składanie jaj przez ryby na muszli Unio crassus
Małże jako podłoże dla innych organizmów: składanie jaj przez ryby na muszli Unio crassus K. Zając, T. Zając Instytut Ochrony Przyrody PAN, 31-120 Kraków, Mickiewicza 33 kontakt: kzajac[...]iop.krakow.pl,
Zakres i metodyka prac terenowych. Część II
Zakres i metodyka prac terenowych Część II Obowiązujące pomiary Dla wszystkich drzew (stojące i leżące, żywe i martwe) o wysokości powyżej 130 cm należy określić pierśnice. Gatunki drzew należy podać zarówno
Nowe gatunki roślin naczyniowych we florze Ojcowskiego Parku Narodowego
ANNA SOŁTYS Ojcowski Park Narodowy 32-047 Ojców 9 Nowe gatunki roślin naczyniowych we florze Ojcowskiego Parku Narodowego W latach 1968-1970 na obszarze Ojcowskiego Parku Narodowego (OPN) i jego otuliny
Przyrodnicze uwarunkowania gospodarki przestrzennej PUGP. Ćwiczenie 1 zagadnienia wprowadzające do informacji o środowisku przyrodniczym
Przyrodnicze uwarunkowania gospodarki przestrzennej PUGP Ćwiczenie 1 zagadnienia wprowadzające do informacji o środowisku przyrodniczym Zagadnienia wprowadzające czyli przypomnienie - po trochę o wszystkim
SALVIA GLUTINOSA L. NA TERENIE POZNANIA
Roczniki Akademii Rolniczej w Poznaniu CCCLXIII (2004) ANETA CZARNA, CZESŁAW MIELCARSKI SALVIA GLUTINOSA L. NA TERENIE POZNANIA Z Katedry Botaniki Akademii Rolniczej im. Augusta Cieszkowskiego w Poznaniu
OPIS SPOSOBÓW CZYNNEJ OCHRONY GATUNKÓW ROŚLIN I ZWIERZĄT
Załącznik nr 3 OPIS SPOSOBÓW CZYNNEJ OCHRONY GATUNKÓW ROŚLIN I ZWIERZĄT I. Działania ochronne na obszarach ochrony ścisłej 1 Skalnica zwodnicza (Saxifraga sponhemica) 2 Gatunki roślin cennych: Turzyca
Lwówek Śląski, 27 września 2011 r.
Lwówek Śląski, 27 września 2011 r. Sprawozdanie z II spotkania Zespołu Lokalnej Współpracy związanego z opracowaniem projektu planu zadań ochronnych obszaru Natura 2000 Panieńskie Skały PLH020009 W dniu
INWENTARYZACJA OBIEKTÓW PRZYRODNICZYCH - GMINA ZĘBOWICE
INWENTARYZACJA OBIEKTÓW PRZYRODNICZYCH - GMINA ZĘBOWICE W skład gminy wchodzi 9 sołectw: Kadłub Wolny, Knieja, Łąka, Osiecko, Poczołków, Prusków, Radawie, Siedliska, Zębowice OGÓLNA CHARAKTERYSTYKA GMINY
Przyroda katowickich lasów
Czasem to po prostu podążanie za zachciankami i pragnienie wyróżniania się spośród innych obszarów zabudowanych. Kapryśna natura miasta życzy sobie mieć coś, czego nie mają inne grody, mieściny czy nawet
Żywopłot. - raz, dwa! 72 Żwywopłoty
72 Żwywopłoty Żywopłot - raz, dwa! Jednym z podstawowych elementów w ogrodzie, który dodaje walorów dekoracyjnych, a jednocześnie zapewnia przestrzeń i prywatność, jest żywopłot. Sposobów na uzyskanie
8160 Podgórskie i wyżynne rumowiska wapienne
8160 Podgórskie i wyżynne rumowiska wapienne Koordynatorzy: obecny: Wojciech Mróz, Natalia Mikita; w poprzednim badaniu: Joanna Perzanowska Eksperci lokalni: obecni: Pielech Remigiusz; w poprzednim badaniu:
Historia Utworzony został w 1960 r. Wtedy zajmował obszar 4844 ha. Przez włączenie w 1996 r. do obszaru parku wód morskich i wód Zalewu
Historia Utworzony został w 1960 r. Wtedy zajmował obszar 4844 ha. Przez włączenie w 1996 r. do obszaru parku wód morskich i wód Zalewu Szczecińskiego oraz archipelagu przybrzeżnych wysp stał się pierwszym
Drewno i tzw. martwe drewno konflikt interesów
Drewno i tzw. martwe drewno konflikt interesów Martwe drewno ( deadwood ) zamarłe i obumierające drzewa i ich części oraz martwe części żywych drzew. Organizmy saproksyliczne związane podczas swojego życia
ROŚLINY LEŚNE. uroczyska Polichty
ROŚLINY LEŚNE uroczyska Polichty Uroczysko Polichty leży na Pogórzu Karpackim na terenie Ciężkowicko-Rożnowskiego Parku Krajobrazowego. Jego sercem jest użytek ekologiczny Polichty oraz funkcjonujący Ośrodek
Aneks do I N S T R U K C J I. dla służby ochrony roślin z zakresu prognoz, sygnalizacji i rejestracji
Aneks do I N S T R U K C J I dla służby ochrony roślin z zakresu prognoz, sygnalizacji i rejestracji część II, tom I i II wydana w 1993 r. pt. Metody sygnalizacji i prognozowania pojawu chorób i szkodników
Znaczenie obszarów NATURA 2000 ze szczególnym uwzględnieniem siedlisk łęgowych
Znaczenie obszarów NATURA 2000 ze szczególnym uwzględnieniem siedlisk łęgowych Leśny Bank Genów Kostrzyca, 26.06.2014 r. Dr hab. Paweł Rutkowski Uniwersytet Przyrodniczy w Poznaniu Wydział Leśny Katedra
INWENTARYZACJA DENDROLOGICZNA
INWENTARYZACJA DENDROLOGICZNA Lokalizacja Gmina Miasto Świnoujście ul. Gdańska Zamawiający Rodzaj opracowania PROMIT Pracownia Projektowa mgr inż. Robert Mituta ul. Frezjowa 47 72 003 Dobra/k Szczecina
Rezerwaty przyrody czas na comeback!
Rezerwaty przyrody czas na comeback! OCHRONA REZERWATOWA W WOJ. DOLNOŚLĄSKIM STAN NA 20.0.207r. Kamila Grzesiak, Rafał Ruta, Katarzyna Żuk Według stanu na 0.0.206 w województwie dolnośląskim było 67 rezerwatów
Rozwój turystyki na obszarach chronionych w Sudetach na przykładzie Gór Izerskich i Karkonoszy
NATURA 2000 MOTOREM ZRÓWNOWAŻONEGO ROZWOJU http://natura2000.org.pl Rozwój turystyki na obszarach chronionych w Sudetach na przykładzie Gór Izerskich i Karkonoszy Krzysztof Okrasiński Pracownia na rzecz
Nowe stanowiska widłaczka torfowego Lycopodiella inundata (L.) Holub na Równinie Opolskiej
Chrońmy Przyrodę Ojczystą 64 (3): 76 81. Nowe stanowiska widłaczka torfowego Lycopodiella inundata (L.) Holub na Równinie Opolskiej KRZYSZTOF SPAŁEK Pracownia Geobotaniki i Ochrony Roślin, Katedra Biosystematyki
Azalia Kermesina Alba białe Azj8
Dane aktualne na dzień: 28-09-2019 09:25 Link do produktu: http://www.goldplants.eu/azalia-kermesina-alba-biale-azj8-p-697.html Azalia Kermesina Alba białe Azj8 Cena Cena poprzednia Dostępność Czas wysyłki
4080 Subalpejskie zarośla wierzby lapońskiej lub wierzby śląskiej (Salicetum lapponum, Salicetum silesiacum)
4080 Subalpejskie zarośla wierzby lapońskiej lub wierzby śląskiej (Salicetum lapponum, Salicetum silesiacum) Metodyka badań Autor: Krzysztof Świerkosz fot. K. Świerkosz Za stanowisko uznawano wystąpienia
ZARZĄDZENIE NR 26/2010 REGIONALNEGO DYREKTORA OCHRONY ŚRODOWISKA W GDAŃSKU. z dnia 8 grudnia 2010 r. w sprawie uznania za rezerwat przyrody Moczadło
ZARZĄDZENIE NR 26/2010 REGIONALNEGO DYREKTORA OCHRONY ŚRODOWISKA W GDAŃSKU w sprawie uznania za rezerwat przyrody Moczadło Na podstawie art. 13 ust. 3 ustawy z dnia 16 kwietnia 2004 roku o ochronie przyrody
Alicja Włodarz. Dofinansowanie działalności parków narodowych z funduszy unijnych na przykładzie Parku Narodowego Gór Stołowych
Alicja Włodarz Dofinansowanie działalności parków narodowych z funduszy unijnych na przykładzie Parku Narodowego Gór Stołowych Plan prezentacji 1. Wprowadzenie 2. Forma organizacyjno-prawna parków narodowych
Rododendron wielkokwiatowy Cheer
Dane aktualne na dzień: 09-01-2019 22:01 Link do produktu: http://www.goldplants.eu/rododendron-wielkokwiatowy-cheer-p-543.html Rododendron wielkokwiatowy Cheer Cena Dostępność 49,00 zł Dostępny Numer
Rezerwaty przyrody czas na comeback!
Rezerwaty przyrody czas na comeback! OCHRONA REZERWATOWA W WOJ. LUBUSKIM ANDRZEJ JERMACZEK, MAREK MACIANTOWICZ Stan na 20.01.2017 Według stanu na koniec roku 2016 w województwie lubuskim były 64 rezerwaty
Wpływ zabiegów hodowlanych i ochronnych na bioróżnorodność w ekosystemach leśnych na obszarach chronionych i gospodarczych
Wpływ zabiegów hodowlanych i ochronnych na bioróżnorodność w ekosystemach leśnych na obszarach chronionych i gospodarczych Adam Kwiatkowski RDLP w Białymstoku Około 30% powierzchni kraju to lasy A. K.
STANOWISKO PODEJŹRZONA RUTOLISTNEGO BOTRYCHIUM MULTIFIDUM
NOTATKI NOTES Agnieszka Laskowska-Ginszt, Marek Wołkowycki NOWE STANOWISKO PODEJŹRZONA RUTOLISTNEGO BOTRYCHIUM MULTIFIDUM W PUSZCZY BIAŁOWIESKIEJ A new location of leathery grape fern Botrychium multifidum
WZROST I ROZWÓJ PAPROTKI ZWYCZAJNEJ (POLYPODIUM VULGARE L.) NA POŻYWCE KNOPPA
Acta Juvenum vol. 2: s. 53-58, 2017 I Ogólnokształcące Liceum Akademickie im Janiny Kossakowskiej-Dębickiej w Kielcach WZROST I ROZWÓJ PAPROTKI ZWYCZAJNEJ (POLYPODIUM VULGARE L.) NA POŻYWCE KNOPPA GROWTH
Gromadzenie gatunków łąkowo-pastwiskowych w Ogrodzie Botanicznym KCRZG IHAR-PIB w Bydgoszczy
Gromadzenie gatunków łąkowo-pastwiskowych w Ogrodzie Botanicznym KCRZG IHAR-PIB w Bydgoszczy Bartosz Tomaszewski Instytut Hodowli i Aklimatyzacji Roślin Państwowy Instytut Badawczy, Ogród Botaniczny KCRZG,
Jednym z ważniejszych elementów tych działań jest system Natura 2000.
Europejska Sieć Ekologiczna Natura 2000 Celem utworzenia sieci Natura 2000 jest zachowanie zarówno zagrożonych wyginięciem siedlisk przyrodniczych oraz gatunków roślin i zwierząt w skali Europy, jak też
Park Krajobrazowy Dolina Słupi
Park Krajobrazowy Dolina Słupi O Nas Park Krajobrazowy Dolina Słupi - został utworzony w 1981 roku na obszarze 7 gmin (Słupsk, Kobylnica, Dębnica Kaszubska, Kołczygłowy, Borzytuchom, Bytów, Czarna Dąbrówka)