Profesor dr hab. Hanna Piotrowska w 80. lecie urodzin

Transkrypt

1 Profesor dr hab. Hanna Piotrowska w 80. lecie urodzin Professor Hanna Piotrowska on her 80 JD birthday anniversary Pani Profesor dr hab. Hanna Piotrowska urodzi³a siê 30 wrzeœnia 1925 r. w Drozdowie ko³o om y, w rodzinie Gabrieli i W³adys³awa Lubczañskich. Jej nastoletnia m³odoœæ przypad³a na okres wojny. Do matury, któr¹ zda³a w 1944 r. w Warszawie, przygotowywa³a siê w tajnej szkole SS. Zmartwychwstanek. Bezpoœrednio po maturze, w 1944 r., rozpoczê³a studia na tajnych kompletach w Czêstochowie, które po zakoñczeniu wojny, od 1945 r., kontynuowa³a na Uniwersytecie Poznañskim. Trafi³a tam do Zespo³u prof. Zygmunta Czubiñskiego, jednego z najwybitniejszych polskich botaników, i dziêki swoim zdolnoœciom i pracy, jeszcze na studiach, rozpoczê³a pracê naukow¹. Od 1946 pracowa³a jako asystent-wolontariusz, a od 1947 ju na etacie, w Katedrze Systematyki i Geografii Roœlin Uniwersytetu Poznañskiego. Tytu³ magistra uzyska³a w 1948 r. na podstawie pracy Materia³y do znajomoœci szaty leœnej Wielkopolskiego Parku Narodowego (1950), natomiast doktorat obroni³a w 1957 r. na podstawie rozprawy Zespo³y leœne wyspy Wolina (1955). Ten poznañski etap, który trwa³ ponad 20 lat, to szczególnie wa ny okres formacji naukowej pod okiem wybitnego Szefa i w gronie œwietnych Kolegów. Dokumentuj¹ to Jej publikacje z tego okresu, wœród których s¹ zarówno artyku³y indywidualne, jak i wspó³autorskie, dotycz¹ce odkryæ w ró nych rejonach kraju, chocia szczególnie skoncentrowane na Wolinie i Uznamie. Ten okres, to równie budowanie najwy szej klasy warsztatu naukowego nie tylko w macierzystym oœrodku, lecz tak e za granic¹. Do najwa niejszych nale y kilkumiesiêczny sta naukowy w Station Internationale de Géobotanique w Montpellier we Francji (1961), u profesora Braun-Blanqueta twórcy wspó³czesnej fitosocjologii. Efektem tego wyjazdu jest miêdzy innymi artyku³ Les groupements végétaux des dunes Méditerranéennes entre Montpellier et Narbonne (1964).

2 8 Profesor dr hab. Hanna Piotrowska Przez wiele lat, obszarem szczególnego zainteresowania naukowego Prof. Hanny Piotrowskiej by³a Wyspa Wolin. Rezultatem Jej badañ s¹ liczne publikacje z lat 50. i 60., w tym wzorcowa flora z 1966 r. Roœliny naczyniowe wysp Wolina i po³udniowo-wschodniego Uznamu i opublikowana w tym samym roku rozprawa habilitacyjna Stosunki geobotaniczne Wolina i po³udniowo-wschodniego Uznamu. Tak e w nastêpnym okresie, a do koñca lat 90., powraca³a Ona na Wolin, uzupe³niaj¹c wczeœniejsze obserwacje i opisuj¹c zmiany, które zachodzi³y na tej wyspie w ci¹gu prawie 50. lat. Razem z prof. Romualdem Olaczkiem skartowa³a zbiorowiska roœlinne Woliñskiego Parku Narodowego, czego wynikiem s¹ mapy roœlinnoœci potencjalnej i rzeczywistej Parku (1979, 1991) oraz wspólne artyku³y naukowe. Wolin i Uznam odznaczaj¹ siê wystêpowaniem wielu szczególnie interesuj¹cych zbiorowisk roœlinnych, które doczeka³y siê specjalnych prac, jak przyklifowa buczyna storczykowa (Carici-Fagetum) (1993) lub ciep³olubny ³êg wi¹zowy (Violo odoratae-ulmetum) (1985). Pod Jej kierunkiem powsta³o tak e wiele opracowañ niezbêdnych dla w³aœciwej ochrony szaty roœlinnej tego nadmorskiego Parku Narodowego. Fot. 1. Hanna Piotrowska, badania terenowe na Wolinie, 1954 r. Fig. 1. Hanna Piotrowska, field research on Wolin Island, in Po habilitacji, w 1967 r., Prof. Hanna Piotrowska rozpoczê³a pracê w Wy szej Szkole Pedagogicznej w Gdañsku, przekszta³conej w 1970 r. w Uniwersytet Gdañski. Tutaj osi¹ga³a kolejne tytu³y naukowe w 1979 r. tytu³ profesora nadzwyczajnego, a w 1984 r. tytu³ profesora zwyczajnego.

3 Profesor dr hab. Hanna Piotrowska 9 Etap gdañski oznacza³ równie nowe obszary dla Jej badañ naukowych. Nale y do nich Pojezierze Kaszubskie, w tamtym czasie stosunkowo s³abo poznane a niezwykle interesuj¹ce, m. in. ze wzglêdu na liczn¹ grupê gatunków górskich i podgórskich uwa anych za relikty glacjalne. Pierwsze, najwa niejsze prace ca³ego kierowanego przez Ni¹ zespo³u, skoncentrowa³y siê na Jarze rzeki Raduni, co zosta³o ukoronowane seri¹ wspólnych publikacji w 44 roczniku Ochrony Przyrody (1982). Wiele lat spêdzi³a na Mierzei Wiœlanej i w S³owiñskim Parku Narodowym, który sta³ siê drugim, po Wolinie, najwa niejszym obszarem Jej w³asnych badañ, a tak e miejscem zdobywania doœwiadczeñ naukowych dla wielu Jej uczniów i wspó³pracowników. Tutaj organizowa³a lub wspó³organizowa³a konferencje terenowe, warsztaty i inne spotkania, które by³y okazj¹ dla wymiany pogl¹dów naukowych oraz stanowi³y szko³ê dla wielu m³odych ekologów roœlin. Wœród szczególnych osi¹gniêæ wynikaj¹cych z badañ na tym obszarze nale y wymieniæ wspó³autorsk¹ florê Roœliny naczyniowe S³owiñskiego Parku Narodowego (1997) oraz ksi¹ kê Przyroda S³owiñskiego Parku Narodowego (1997), któr¹ zredagowa³a i w której ma najwiêkszy udzia³ autorski. Fot. 2. Hanna Piotrowska, Kazimierz Zarzycki i Janusz B. Faliñski, Bieszczady, 1971 r. Fig. 2. Hanna Piotrowska, Kazimierz Zarzycki and Janusz B. Faliñski, Bieszczady, Wraz z rozpoczêciem pracy w Wy szej Szkole Pedagogicznej w Gdañsku, póÿniej Uniwersytecie Gdañskim, Prof. Hanna Piotrowska zainicjowa³a budowê od podstaw zespo³u naukowego i zaplecza dydaktycznego. Najpierw by³a to Katedra Botaniki WSP (1967), z której, po kolejnych przemianach, w 1972 r. powsta³ na Wydziale Biologii i Nauk o Ziemi UG (obecnie Wydzia³ Biologii,

4 10 Profesor dr hab. Hanna Piotrowska Geografii i Oceanologii) Zak³ad Ekologii Roœlin; w 1982 r. zosta³ on przekszta³cony w Katedrê Ekologii Roœlin i Ochrony Przyrody, któr¹ kierowa³a do chwili przejœcia na emeryturê w 1995 r. Konsekwentnie i przy ogromnym w³asnym wysi³ku, Pani Profesor przygotowywa³a do pracy naukowej rosn¹c¹ liczbê m³odych wspó³pracowników, stawiaj¹c wysoko poprzeczkê wymagañ merytorycznych i etyki zawodowej, a równoczeœnie zezwalaj¹c na realizacjê osobistych zainteresowañ naukowych, nawet, jeœli by³y odleg³e od jej w³asnych. Zaowocowa³o to w póÿniejszych latach rozwojem ró nych kierunków badañ botanicznych uprawianych przez Jej uczniów przede wszystkim na Uniwersytecie Gdañskim. Kszta³tuj¹c swój zespó³ przywi¹zywa³a du e znaczenie do podtrzymywania dawnych i budowy nowych kontaktów naukowych, a tak e do œcis³ej wspó³pracy z wieloma oœrodkami. By³y to czêsto wspólne, wieloletnie przedsiêwziêcia, takie Fot. 3. Grupa uczestników kursu ekologii populacyjnej w S³owiñskimParku Narodowym (1989 r.) skupiona na badaniach Ammophila arenaria pod okiemprofesor Hanny Piotrowskiej (w g³êbi). Fig. 3. A group of participants of the population ecology course in S³owiñski National Park (1989) examining Ammophila arenaria under the supervision of Professor Hanna Piotrowska (at the back).

5 Profesor dr hab. Hanna Piotrowska 11 jak kartowanie rozmieszczenia gatunków do Atlasu rozmieszczenia roœlin naczyniowych w Polsce (2001), czy te prace nad kolejnymi edycjami opracowañ gatunków zagro onych (1988, 1997, 2001). Wypromowa³a 8 doktorów, pod Jej okiem powsta³o 6 habilitacji oraz wypuœci³a rzeszê oko³o 130 magistrów. Fot. 4. Profesor Hanna Piotrowska ze wspó³pracownikami podczas badañ terenowych w Woliñskim Parku Narodowym, 1998 r.; od lewej: Tomasz S. Olszewski, Wies³aw Fa³tynowicz, Piotr Rutkowski, Hanna Piotrowska, Katarzyna ó³koœ. Fig. 4. Professor Hanna Piotrowska with her co-workers during field research in Woliñski National Park, 1998; fromthe left: Tomasz S. Olszewski, Wies³aw Fa³tynowicz, Piotr Rutkowski, Hanna Piotrowska, Katarzyna ó³koœ. Obok intensywnej pracy naukowej i dydaktycznej, a tak e wielu obowi¹zków administracyjnych, Prof. Hanna Piotrowska podejmowa³a liczne funkcje i prace spo³eczne na rzecz nauki, a zw³aszcza ochrony przyrody. Miêdzy innymi, przez wiele lat pe³ni³a funkcje w Radach Naukowych Woliñskiego Parku Narodowego oraz S³owiñskiego Parku Narodowego, bra³a udzia³ w Zespo³ach Rzeczoznawców przy Pañstwowej Radzie Ochrony Przyrody. Powo³ywano J¹ na cz³onka w Komitecie Botaniki, Komitecie Ochrony Przyrody oraz Komitecie Ekologii PAN. Uczestniczy³a w Radzie Naukowej Instytutu Botaniki PAN w Krakowie. By³a Redaktorem Naukowym Zeszytów Naukowych Uniwersytetu Gdañskiego, cz³onkiem Komitetu Redakcyjnego Monographiae Botanicae oraz Rady Redakcyjnej Fragmenta Floristica et Geobotanica. Pani Profesor nale y do szeregu

6 12 Profesor dr hab. Hanna Piotrowska polskich i miêdzynarodowych towarzystw naukowych: Poznañskiego Towarzystwa Przyjació³ Nauk (od 1965 r.), Gdañskiego Towarzystwa Naukowego (od 1970 r.), Polskiego Towarzystwa Gleboznawczego ( ), International Association for Vegetation Science (od 1968 r.), European Union for Coastal Conservation (od 1987 r.), a przede wszystkim do Polskiego Towarzystwa Botanicznego (od 1950 r.), w którym przez wiele lat pe³ni³a funkcjê Przewodnicz¹cej Oddzia³u Gdañskiego. Fot. 5. DyplomCz³onkostwa Honorowego Polskiego Towarzystwa Botanicznego przyznany Profesor Hannie Piotrowskiej podczas 49. Zjazdu PTB w Krakowie (1995 r.). Fig. 5. A diploma of honorary membership of Polish Botanic Society awarded to Professor Hanna Piotrowska at the 49th PBS Meeting in Kraków (1995).

7 Profesor dr hab. Hanna Piotrowska 13 Pani Profesor Hanna Piotrowska jest autork¹ lub wspó³autork¹ 167 publikacji naukowych, wybitnym znawc¹ zbiorowisk nadmorskich, a zw³aszcza naturalnych i antropogenicznych procesów kszta³tuj¹cych dynamikê zbiorowisk solniskowych (1980, 1987) i psammofilnych (1988, 1989, 1995, 2002) oraz lasów na polskim wybrze u Ba³tyku (1995, 2003). Zainteresowania t¹ tematyk¹ i stref¹ nadmorsk¹ zrodzi³y siê ju w najwczeœniejszych etapach pracy naukowej i stanowi³y podstawê Jej dalszych wyborów, nie tylko zawodowych, lecz tak e yciowych; le a³y one m. in. u podstaw decyzji o rozpoczêciu pracy w Gdañsku. Jej osi¹gniêcia naukowe, dydaktyczne i organizacyjne zosta³y wielokrotnie wyró niane odznaczeniami pañstwowymi i resortowymi. Do najwa niejszych nale ¹ Z³oty Krzy Zas³ugi (1973), Krzy Kawalerski Odrodzenia Polski (1980), dwukrotna Nagroda Ministra Edukacji (1967 i 1971 r.), Nagroda I stopnia Ministra Ochrony Œrodowiska, Zasobów Naturalnych i Leœnictwa za ca³okszta³t pracy w dziedzinie ochrony przyrody (1995) oraz Medal Komisji Edukacji Narodowej. Do szczególnie cennych nale ¹ wyró nienia przyznawane swoim wybitnym przedstawicielom przez samo œrodowisko naukowe. Jest Ona Cz³onkiem Honorowym Societé Royale de Botanique de Belgique (od 1974 r.) i Polskiego Towarzystwa Botanicznego (od 1995 r.); w 1998 r. otrzyma³a Medal PTB im. Bronis³awa Hryniewieckiego za upowszechnianie wiedzy botanicznej, a w 2004 r. Medal PTB im. Zygmunta Czubiñskiego za oryginalny i wybitny wk³ad w regionalne badania geobotaniczne. We wrzeœniu 1998 r., w siedzibie Woliñskiego Parku Narodowego mia³a miejsce uroczystoœæ posadzenia dêbu imienia Profesor Hanny Piotrowskiej jako symbolu pamiêci Jej zas³ug dla tego Parku. 30 wrzeœnia 2005 r. minê³a 80. rocznica urodzin Pani Profesor. Z tej okazji, uczniowie i byli wspó³pracownicy z Katedry Ekologii Roœlin oraz Katedry Taksonomii Roœlin i Ochrony Przyrody Uniwersytetu Gdañskiego, dwóch jednostek wyodrêbnionych z za³o onego przez Ni¹ zespo³u, zadedykowali Jej ogólnopolsk¹ jubileuszow¹ konferencjê naukow¹ pod tytu³em Wspó³czesne kierunki badañ botanicznych. Konferencja odby³a siê w Gdañsku w dniach paÿdziernika 2005 r. gromadz¹c grono ponad 70 osób, wœród nich wielu Jej naukowych przyjació³ oraz dawnych uczniów. Ma³gorzata Lata³owa Katedra Ekologii Roœlin Uniwersytet Gdañski

8 14 Profesor dr hab. Hanna Piotrowska Wykaz publikacji Profesor dr hab. Hanny Piotrowskiej A list of publications by Professor Hanna Piotrowska 1. PIOTROWSKA H Materia³y do znajomoœci szaty leœnej Wielkopolskiego Parku Narodowego. PTPN, Prace Monogr. n. Przyr. Wlkp. Parku Narod. pod Poznaniem 2(5): Wiciokrzew pomorski (Lonicera periclymenum L.) najpiêkniejszy pn¹cz krajowy. Chroñmy Przyr. Ojcz. 9(4): Zespo³y leœne wyspy Wolin. PTPN, Prace Kom. Biol. 16(5): Nowe stanowisko Allium victorialis L. na ni u polskim. Spraw. PTPN zaiiiikw. 1956: Rezerwat Dro kowe ¹ki na pó³wyspie Przytorze (wyspa Wolin). Przyr. Polski Zach. 1(1-2): Z badañ nad roœlinnoœci¹ halofiln¹ wysp Wolina i Uznamu. Przyr. Polski Zach. 1(2): Podstawowy kurs metodyki badañ fitosocjologicznych w Krakowie. Fragm. Flor. Geobot. 2(2): Fritillaria meleagris L. na Uznamie. Spraw. PTPN za I i II kw , CELIÑSKI F Uwagi do artyku³u B.W. Alexandrowicza pt. Typy lasu Wielkopolskiego Parku Narodowego. Przyr. Polski Zach. 1(1-2): , KROTOSKA T., SKURATOWICZ W Notatki florystyczne z Zamojszczyzny. Fragm. Flor. Geobot. 3(1): Fritillaria meleagris L. na Uznamie. Bad. Fizjogr. Pol. Zach. 4: Wra enia botaniczne z pobytu w Danii. Wiad. Bot. 2(4): Rezerwat sosny b³otnej Pinus uliginosa Neumann pod Wêgliñcem w Borach Dolnoœl¹skich. Chroñmy Przyr. Ojcz. 14(3): , KROTOSKA T Kilka spostrze eñ florystycznych ze œrodkowego Roztocza. Spraw. PTPN za I i II kw Nowe stanowisko rzadkiego w Polsce przetacznika Veronica praecox All. Przyr. Polski. Zach. 3-6: Spostrze enia z buczyn woj. koszaliñskiego. Spraw. PTPN 3: , KROTOSKA T Isopyrum thalictroides L. na Nizinie Wielkopolsko- -Kujawskiej. Fragm. Flor. Geobot. 5(3): Lasy po³udniowo-wschodniego Uznamu. Bad. Fizjogr. Pol. Zach. 6: Roœlinnoœæ solniskowa pod Ko³obrzegiem. Chroñmy Przyr. Ojcz. 17(4): , KROTOSKA T Materia³y do rozmieszczenia Acer campestre L. w Wielkopolsce. Bad. Fizjogr. Pol. Zach. 8: , WOJTERSKI T Woliñski Park Narodowy: Ze œwiata roœlin folder. Wol. Park Nar., Miêdzyzdroje Z badañ nad flor¹ wysp Wolina i po³udniowo-wschodniego Uznamu. Spraw. PTPN 3: Die Vegetation des Naturschutzgebietes Mummelken-Moor auf der Insel Usedom, L. Jeschke, (recenzja). Przyr. Polski Zach. 6: 4 5.

9 Profesor dr hab. Hanna Piotrowska , KROTOSKA T D¹browy na glebach typu krotoszyñskiego. Bad. Fizjogr. Pol. Zach. 10: Zbiorowiska solniskowe wysp Wolina i po³udniowo-wschodniego Uznamu. Spraw. PTPN 2: Stosunki geobotaniczne wysp Wolin i Uznamu. Spraw. PTPN 2: Les groupements végétaux des dunes mediterranéennes entre Montpellier et Narbonne. Bull. Soc. Amis Sc. Letters Poznañ, D 5: tab , CELIÑSKI F Badania nad roœlinnoœci¹ psammofiln¹ wysp Wolina i po³udniowo-wschodniego Uznamu. Spraw. PTPN 2: , UKOWSKI W Lasy mieszane i bory mieszane Woliñskiego Parku Narodowego. Spraw. PTPN 2: , CELIÑSKI F Zespo³y psammofilne wysp Wolin i po³udniowo-wschodniego Uznamu. Bad. Fizjogr. Pol. Zach. 16: , CELIÑSKI F Trifolio-Anthyllidetum maritimae a new psammophilous association. Bull. Soc. Amis Sc. Letters Poznañ, D 6: , KROTOSKA T., PAW OW M Gr¹dy œrodkowej Wielkopolski. Bad. Fizjogr. Pol. Zach. 16: Roœliny naczyniowe wysp Wolina i po³udniowo-wschodniego Uznamu. PTPN, Prace Kom. Biol. 30(4): Stosunki geobotaniczne wysp Wolina i po³udniowo-wschodniego Uznamu. Monogr. Bot. 22: , UKOWSKI W Bory mieszane i lasy mieszane Woliñskiego Parku Narodowego. Bad. Fizjogr. Pol. Zach. 20: Stanowisko geobotaniczne wyspy Wolin na tle Pomorza. Probl. Org. i Nauk. Ochr. Przyr., Szczecin: Stosunki geobotaniczne polskiego wybrze a Ba³tyku. Konferencja poœwiêcona genezie i w³aœciwoœciom bielic przyba³tyckich. PTG, s , CHOJNACKI W Materia³y do rozmieszczenia roœlin naczyniowych na polskim wybrze u Ba³tyku. Cz. I. Bad. Fizjogr. Pol. Zach. B, 25: , UKOWSKI W Malina moroszka, Rubus chamaemorus, w S³owiñskim Parku Narodowym. Chroñmy Przyr. Ojcz. 29(1): , HERBICH J Zasadnicze kierunki wczesnych stadiów regeneracji spalonych torfowisk atlantyckich. Phytocoenosis 3(3-4): Nadmorskie zespo³y solniskowe w Polsce i problemy ich ochrony. Ochr. Przyr. 39: Natural resistance against anthropopression in plant communities on Baltic dunes in Poland (ref. na XII Miêdzynarodowym Kongresie Botanicznym w Leningradzie). Abstract II: Przyczyny i skutki regresywnych zmian we florze halofitów. Phytocoenosis 5(3-4): Roœlinnoœæ u³aw wraz z Mierzej¹ Wiœlan¹. W: AUGUSTOWSKI B. (red.), u³awy Wiœlane. GTN, Gdañsk, s , OLACZEK R Inwentaryzacja fitosocjologiczna wraz z kartowaniem zbiorowisk roœlinnych Woliñskiego Parku Narodowego. Uniwersytet Gdañski Uniwersytet ódzki, 65 ss. + tabele + mapa roœlinnoœci rzeczywistej.

10 16 Profesor dr hab. Hanna Piotrowska Rola roœlinnoœci w procesie umacniania wybrze a klifowego. W: Pomorskie œrodowisko przyrodnicze jego ochrona i kszta³towanie. NOT, S³upsk, s Geobotanical characteristic of Wolin Island. W: WOJTERSKI T. (red.), Guide to the Polish International Excursion. UAM, Wyd. Nauk., Biol. 11: Beech forest in Prof. Z. Czubiñski Reserve. W: WOJTERSKI T. (red.), Guide to the Polish International Excursion. UAM, Wyd. Nauk., Biol. 11: Wolin National Park - its role in conservation of nature on the Baltic coast in North-Western Poland. W: WOJTERSKI T. (red.), Guide to the Polish International Excursion. UAM, Wyd. Nauk., Biol. 11: Comparison of the cliffs flora of Wolin Island. W: WOJTERSKI T. (red.), Guide to the Polish International Excursion. UAM, Wyd. Nauk., Biol. 11: Map of real vegetation of Wolin Island. W: WOJTERSKI T. (red.), Guide to the Polish International Excursion. UAM, Wyd. Nauk., Biol. 11: , STASIAK J Vegetation of the reserve: Radunia-Ravine. Flora on the background of the habitat conditions. W: WOJTERSKI T. (red.), Guide to the Polish International Excursion. UAM, Wyd. Nauk., Biol. 11: , OLACZEK R Najobfitsze stanowisko owocuj¹cego bluszczu Hedera helix L. w Polsce znajduje siê na Wolinie. Chroñmy Przyr. Ojcz. 35(2): OLACZEK R., PIOTROWSKA H Mapa roœlinnoœci Woliñskiego Parku Narodowego. Przyr. Pol. 7-8: Charakterystyka geobotaniczna Pojezierza Kaszubskiego. W: AUGUSTOWSKI B. (red.), Pojezierze Kaszubskie. GTN, Gdañsk: Specific aspects of the cliff-flora of Wolin Island. Fragm. Flor. Geobot. 25(1): Natural resistance against mechanical destruction in plant communities on Baltic coast dunes. Zesz. Nauk. Wydz. BiNoZ UG, Biol. 1: /1980. Zur den methodischen Problemen in des Sukzessionsuntersuchung auf Dauerflächen (Erfahrungsbericht). Phytocoenosis 7(1-4): Anthropogenic changes in the distribution of halophytes on the coastal fringes of the Gulf of Gdañsk. Fragm. Flor. Geobot. 26(2-4): OLACZEK R., PIOTROWSKA H Rola Woliñskiego Parku Narodowego w ochronie przyrody zachodniego wybrze a Polski. Ochr. Przyr. 43: (red.) Szata roœlinna rezerwatu Jar rzeki Raduni na Pojezierzu Kaszubskim. Ochr. Przyr. 44: , STASIAK J Flora rezerwatu Jar rzeki Raduni na Pojezierzu Kaszubskim. W: Szata roœlinna rezerwatu Jar rzeki Raduni na Pojezierzu Kaszubskim, cz. II, prac. zbior. Ochr. Przyr. 44: Dolna Wis³a w œwietle badañ geobotanicznych. W: AUGUSTOWSKI B. (red.), Dolina Dolnej Wis³y. GTN, Gdañsk, s Ogólna charakterystyka warunków siedliskowych rezerwatu Jar rzeki Raduni na Pojezierzu Kaszubskim. W: Szata roœlinna rezerwatu Jar rzeki Raduni na Pojezierzu Kaszubskim, cz. I, prac. zbior. Ochr. Przyr. 44: , STASIAK J. 1982(1984). Zbiorowiska na wydmach Mierzei Wiœlanej i ich antropogeniczne przemiany. Fragm. Flor. Geobot. 28(2): , STASIAK J. 1982(1984). Naturalne i antropogeniczne zmiany strefowe flory naczyniowej bezleœnych wydm nadmorskich Mierzei Wiœlanej. Fragm. Flor. Geobot. 28(3):

11 Profesor dr hab. Hanna Piotrowska FA TYNOWICZ W., PIOTROWSKA H Storzan bezlistny Epipogium aphyllum nad Jeziorem Ostrzyckim na Pojezierzu Kaszubskim. Chroñmy Przyr. Ojcz. 39(6): Fizjograficzne i fitocenotyczne uwarunkowania siedlisk leœnych nadleœnictwa Gdañsk. Mat. Ses. Nauk. Siedliskoznawstwo leœne w 40-leciu PRL IX. PTL, Warszawa Szata roœlinna. W: AUGUSTOWSKI B. (red.), Pobrze e Pomorskie. GTN, Gdañsk, s , M KOSA K Warunki fizjograficzne i roœlinnoœæ leœna nadleœnictwa Gdañsk. Sylwan 129(10-11): , KADULSKI S Pojezierze Kaszubskie. Ser. Przyr. Pol., Wiedza Powszechna, Warszawa, 207 ss Violo odoratae-ulmetum z Wolina na tle ³êgów wi¹zowych Polski. Fragm. Flor. Geobot. 29(1): ,STASIAK J (1986). Roœliny naczyniowe rezerwatu Jar rzeki Raduni na Pojezierzu Kaszubskim. Zesz. Nauk. Wydz. BiNoZ UG, Biol. 5: Gefährungssituation der Pflanzengesellschaften der planaren und kollinen Stufe Polens (Erste Fassung). Schr. Reihe Vegetationskunde 18: Stan ochrony zasobów genowych roœlin strefy przyba³tyckiej. Acta Univ. Lodz., Folia Sozol. 3: OLACZEK R., PIOTROWSKA H Lasy Woliñskiego Parku Narodowego w œwietle teorii faz i form degeneracji fitocenoz. Parki Narodowe i Rezerwaty Przyrody 2: Specyficzne cechy szaty roœlinnej S³owiñskiego Parku Narodowego. W: Mat. Konf. Poœw. XX-leciu SPN ( ), IX 1987, S³upsk-Smo³dzino, s Problems of plant conservation in north-western Poland. Zesz. Nauk. Wydz. BGiO UG Biol. 7: The state and conservation of halophytes on the Polish shore of Baltic Sea. Zesz. Nauk. Wydz. BGiO UG, Biol. 7: , OLACZEK R The application of the theory of phytocenosis degeneration to studies of the vegetation in the Wolin National Park. M.-Luther-Universität Halle-Wittenberg. Wissenschaftliche Beiträge 1987/45 31(3): Suaeda maritima (L.) Dum. Fragm. W: JASIEWICZ A. (red.), Materia³y do poznania gatunków rzadkich i zagro onych Polski. Cz. I. Flor. Geobot. 33(3-4): Sagina maritima G. Don. W: JASIEWICZ A. (red.), Materia³y do poznania gatunków rzadkich i zagro onych Polski. Cz. I. Fragm. Flor. Geobot. 33(3-4): Spergularia media (L.) Presel. W: JASIEWICZ A. (red.), Materia³y do poznania gatunków rzadkich i zagro onych Polski. Cz. I. Fragm. Flor. Geobot. 33, 3 4: Puccinellia maritima (Huds.) Parl. W: JASIEWICZ A. (red.), Materia³y do poznania gatunków rzadkich i zagro onych Polski. Cz. I. Fragm. Flor. Geobot. 33(3-4):

12 18 Profesor dr hab. Hanna Piotrowska Plantago maritima L. w Polsce. W: JASIEWICZ A. (red.), Materia³y do poznania gatunków rzadkich i zagro onych Polski. Cz. I. Fragm. Flor. Geobot. 33(3-4): Aster tripolium L. w Polsce. W: JASIEWICZ A. (red.), Materia³y do poznania gatunków rzadkich i zagro onych Polski. Cz. I. Fragm. Flor. Geobot. 33(3-4): Atriplex calotheca (Rafn.) Fries. W: JASIEWICZ A. (red.), Materia³y do poznania gatunków rzadkich i zagro onych Polski. Cz. I. Fragm. Flor. Geobot. 33(3-4): Atriplex litoralis L. W: JASIEWICZ A. (red.), Materia³y do poznania gatunków rzadkich i zagro onych Polski. Cz. I. Fragm. Flor. Geobot. 33(3-4): Carex extensa Good. W: JASIEWICZ A. (red.), Materia³y do poznania gatunków rzadkich i zagro onych Polski. Cz. I. Fragm. Flor. Geobot. 33(3-4): Centaurium littorale (Turner) Gilmour. W: JASIEWICZ A. (red.), Materia³y do poznania gatunków rzadkich i zagro onych Polski. Cz. I. Fragm. Flor. Geobot. 33(3-4): Halimione pedunculata (L.) Aellen. W: JASIEWICZ A. (red.), Materia³y do poznania gatunków rzadkich i zagro onych Polski. Cz. I. Fragm. Flor. Geobot. 33(3-4): Oenanthe lachenalii Gmel. W: JASIEWICZ A. (red.), Materia³y do poznania gatunków rzadkich i zagro onych Polski. Cz. I. Fragm. Flor. Geobot. 33(3-4): Plantago coronopus L. W: JASIEWICZ A. (red.), Materia³y do poznania gatunków rzadkich i zagro onych Polski. Cz. I. Fragm. Flor. Geobot. 33(3-4): The dynamics of the dune vegetation on the Polish Baltic coast. Vegetatio 77: De Poolse Duinen (Duinen in Polen). Duin. 1: S³owiñski Park Narodowy - ogólna charakterystyka i obiekty szczególnie interesuj¹ce pod wzglêdem geobotanicznym (wersja polska i angielska). Kat. Ekol. Roœl. i Ochr. Przyr. UG, 9 ss Natural and anthropogenic changes in sand-dunes and their vegetation on the southern Baltic coast. W: VAN DER MEULEN F., JUNGERIUS P.D., VISSER J.H. (red.), Perspectives in coastal dune management SPB Acad. Publ. bv. The Hague, The Netherlands, s Succession of vegetation in the active deflation hollows on the eba Bar (N Poland). Komunikat-poster. XX Excursion-Symposium of Baltic Botanists. Estonia, Saarema 3-8 VII Development of the process of vegetation devastation on the Polish Baltic coast. Abstract. Symposium Problems of Environmental Protection in the Baltic Region. Gdañsk: III The development of the vegetation in the active deflation hollows of the eba Bar (N Poland). Fragm. Flor. Geobot. 35(1-2): S³owiñski Park Narodowy. Biosphere reserves in Poland. Folder tekstowy. Polish National Committee for the UNESCO-MAB Programme. Pol. Acad. of Sciences, Warszawa, 24 ss.

13 Profesor dr hab. Hanna Piotrowska DOODY P., PIOTROWSKA H Poland. W: Sand dune inventory of Europe. Joint Nature Conservation Commitee. Peterbourgh, s , KADULSKI S Pojezierze Kaszubskie. Wyd. II. Ser. Przyr. Pol. Wiedza Powszechna, Warszawa, 209 ss ,OLACZEK R The real vegetation map of the Woliñski National Park as a source of information about the anthropogenic changes of forest communities. Phytocoenosis 3 (N.S), Suppl. Cart. Geobot. 2: S³owiñski National Park. Biosphere reserves in Poland. Folder tekstowy. Wyd. SPN, 22 ss S³owiñski Park Narodowy. Parki narodowe w Polsce. Wyd. SPN, 22 ss Puccinellia maritima (Huds.) Parl. - mannica nadmorska. W: ZARZYCKI K., KA MIERCZAKOWA R. (red.), Polska czerwona ksiêga roœlin. Paprotniki i roœliny kwiatowe. PAN, Inst. Bot. im. W. Szafera, Kraków, s Oenanthe lachenalii Gmel. - kropid³o Lachenala. W: ZARZYCKI K., KA MIERCZAKOWA R. (red.), Polska czerwona ksiêga roœlin. Paprotniki i roœliny kwiatowe. PAN, Inst. Bot. im. W. Szafera, Kraków, s Suaeda maritima (L.) Dumort - sodówka nadmorska. W: ZARZYCKI K., KA MIERCZAKOWA R. (red.), Polska czerwona ksiêga roœlin. Paprotniki i roœliny kwiatowe. PAN, Inst. Bot. im. W. Szafera, Kraków, s Atriplex litoralis L. - ³oboda nadbrze na. W: ZARZYCKI K., KA MIER- CZAKOWA R. (red.), Polska czerwona ksiêga roœlin. Paprotniki i roœliny kwiatowe. PAN, Inst. Bot. im. W. Szafera, Kraków, s Halimione pedunculata (L.) Aellen - obione szypu³kowa. W: ZARZYCKI K., KA MIERCZAKOWA R. (red.), Polska czerwona ksiêga roœlin. Paprotniki i roœliny kwiatowe. PAN, Inst. Bot. im. W. Szafera, Kraków, s Centaurium litorale (Turner) Gilmour - centuria nadbrze na. W: ZA- RZYCKI K., KA MIERCZAKOWA R. (red.), Polska czerwona ksiêga roœlin. Paprotniki i roœliny kwiatowe. PAN, Inst. Bot. im. W. Szafera, Kraków, s Carex extensa Good. - turzyca wyci¹gniêta. W: ZARZYCKI K., KA MIER- CZAKOWA R. (red.), Polska czerwona ksiêga roœlin. Paprotniki i roœliny kwiatowe. PAN, Inst. Bot. im. W. Szafera, Kraków, s Atriplex calotheca (Rafn) Fries - ³oboda zdobna. W: ZARZYCKI K., KA - MIERCZAKOWA R. (red.), Polska czerwona ksiêga roœlin. Paprotniki i roœliny kwiatowe. PAN, Inst. Bot. im. W. Szafera, Kraków, s Plantago maritima L. - babka nadmorska. W: ZARZYCKI K., KA MIER- CZAKOWA R. (red.), Polska czerwona ksiêga roœlin. Paprotniki i roœliny kwiatowe. PAN, Inst. Bot. im. W. Szafera, Kraków, s Buczyna storczykowa wzd³u nadmorskiego klifu na Wyspie Wolin (pn.-zach. Polska). Zesz. Nauk. Wydz BGiO UG, Biol. 10: S³owiñski Park Narodowy - S³owiñski National Park. W: BREYMEYER A. (red.), Rezerwaty biosfery w Polsce. Warszawa, s Aktywna ochrona zasobów roœlinnych WPN w œwietle naturalnej i antropogenicznej historii lasów wyspy Wolin. W: KOSTRZEWSKI A. (red.), Stan i perspektywy badañ naukowych na obszarze WPN. Klify 1: Przyczyny i skutki zmian w lasach na polskim brzegu Ba³tyku. W: MIREK Z., WÓJCICKI J. (red.), Szata roœlinna Polski w procesie przemian. Mat. konf. i sympoz. 50 Zjazdu PTB, Kraków, s. 308.

14 20 Profesor dr hab. Hanna Piotrowska Forest and man on the Polish Baltic coast. W: DIJK VAN H. W. J. (red.), Management and Preservation of Coastal Habitats. Proceedings of a Multidisciplinary Workshop in Jastrzêbia Góra, Poland. Wyd. EUCC Holandia, s , GOS K Coastal dune vegetation in Poland; diversity and development. W: DIJK VAN H. W. J. (red.), Management and Preservation of Coastal Habitats. Proceedings of a Multidisciplinary Workshop in Jastrzêbia Góra, Poland. Wyd. EUCC Holandia, s Chronione gatunki roœlin naczyniowych w Woliñskim Parku Narodowym. W: KOSTRZEWSKI A. (red.), Ochrona flory i zbiorowisk roœlinnych Woliñskiego Parku Narodowego. Klify 3: Zagro one i specyficzne gatunki roœlin godne lokalnej ochrony w Woliñskim Parku Narodowym. W: KOSTRZEWSKI A. (red.), Ochrona flory i zbiorowisk roœlinnych Woliñskiego Parku Narodowego. Klify 3: Wstêpne wyniki badañ nad zró nicowaniem nadmorskich lasów liœciastych na pod³o u wydmowym. W: FA TYNOWICZ W., LATA OWA M., SZMEJA J. (red.), Dynamika i ochrona roœlinnoœci Pomorza. Materia³y z sympozjum. Gdañsk, wrzeœnia 1995 r. Wyd. Naukowe Boguccy, Poznañ, s (red.) Przyroda S³owiñskiego Parku Narodowego. Bogucki Wyd. Nauk., Poznañ-Gdañsk, 320 ss Wprowadzenie. W: PIOTROWSKA H. (red.), Przyroda S³owiñskiego Parku Narodowego. Bogucki Wyd. Nauk., Poznañ-Gdañsk, s Podstawowe wiadomoœci o œrodowisku przyrodniczym. W: PIOTROW- SKA H. (red.), Przyroda S³owiñskiego Parku Narodowego. Bogucki Wyd. Nauk., Poznañ-Gdañsk, s Roœliny naczyniowe. W: PIOTROWSKA H. (red.), Przyroda S³owiñskiego Parku Narodowego. Bogucki Wyd. Nauk., Poznañ-Gdañsk, s Lasy. W: PIOTROWSKA H. (red.), Przyroda S³owiñskiego Parku Narodowego. Bogucki Wyd. Nauk., Poznañ-Gdañsk, s Roœlinnoœæ wydm. W: PIOTROWSKA H. (red.), Przyroda S³owiñskiego Parku Narodowego. Bogucki Wyd. Nauk., Poznañ-Gdañsk, s Œródl¹dowe zbiorowiska trawiaste. W: PIOTROWSKA H. (red.), Przyroda S³owiñskiego Parku Narodowego. Bogucki Wyd. Nauk., Poznañ-Gdañsk, s Torfowiska wysokie i przejœciowe. W: PIOTROWSKA H. (red.), Przyroda S³owiñskiego Parku Narodowego. Bogucki Wyd. Nauk., Poznañ-Gdañsk, s Ochrona przyrody - jej skutecznoœæ i postulaty. W: PIOTROWSKA H. (red.), Przyroda S³owiñskiego Parku Narodowego. Bogucki Wyd. Nauk., Poznañ- Gdañsk, s Udostêpnienie przyrody dla turystyki i dydaktyki. W: PIOTROWSKA H. (red.), Przyroda S³owiñskiego Parku Narodowego. Bogucki Wyd. Nauk., Poznañ- Gdañsk, s (wspó³autor) Atlas rozmieszczenia roœlin naczyniowych prawnie chronionych w Polsce. Nak³. Prac. Chorol. Komputerowej. IBUJ, Kraków, 99 ss FA TYNOWICZ W., PIOTROWSKA H., MARKOWSKI R., S GIN P Problemy ochrony roœlin naczyniowych. Mat. z seminarium Ochrona œrodowiska przyrodniczego Woliñskiego Parku Narodowego. Wyd. Arch. Pañstw. Dokument. Miêdzyzdroje, s. 28.

15 Profesor dr hab. Hanna Piotrowska MARKOWSKI R., PIOTROWSKA H., FA TYNOWICZ W., S GIN P Nieleœne zbiorowiska roœlinne na obszarze morenowej czêœci Woliñskiego Parku Narodowego. Mat. z seminarium Ochrona œrodowiska przyrodniczego Woliñskiego Parku Narodowego. Wyd. Arch. Pañstw. Dokument. Miêdzyzdroje, s , FA TYNOWICZ W., MARKOWSKI R., S GIN P Przyrodnicze podstawy ochrony ekosystemów leœnych. Mat. z seminarium Ochrona œrodowiska przyrodniczego Woliñskiego Parku Narodowego. Wyd. Arch. Pañstw. Dokument, Miêdzyzdroje, s S GIN P., PIOTROWSKA H., FA TYNOWICZ W., MARKOWSKI R Problemy ochrony nieleœnej roœlinnoœci wstecznej delty Œwiny. Mat. z seminarium Ochrona œrodowiska przyrodniczego Woliñskiego Parku Narodowego. Wyd. Arch. Pañstw. Dokument, Miêdzyzdroje, s , UKOWSKI W., JACKOWIAK B Roœliny naczyniowe S³owiñskiego Parku Narodowego. Prace Zak³adu Taksonomii Roœlin. UAM 6: Bogucki Wyd. Nauk., Poznañ , FA TYNOWICZ W., RUTKOWSKI P., Ó KOŒ K Rola drzew i krzewów w kszta³towaniu nadmorskich ekosystemów i stabilizacji labilnego pod³o a na polskim wybrze u Ba³tyku. Koñcowe sprawozdanie merytoryczne z badañ w ramach projektu KBN nr 6 P Gdañsk, 69 ss Wyspa Wolin ze szczególnym uwzglêdnieniem WPN. W: HERBICH J., HERBICHOWA M. (red.), Szata roœlinna Pomorza - zró nicowanie, dynamika, zagro- enia, ochrona. Przewodnik Sesji Terenowych 51 Zjazdu PTB IX Wyd. UG, Gdañsk, s Storczykowa buczyna przyklifowa na tle buczyn wyspy Wolin. W: HERBICH J., HERBICHOWA M. (red.), Szata roœlinna Pomorza - zró nicowanie, dynamika, zagro enia, ochrona. Przewodnik Sesji Terenowych 51 Zjazdu PTB IX Wyd. UG, Gdañsk, s Œwiêtouœæ - Betulo-Quercetum na wyspie Wolin. W: HERBICH J., HERBI- CHOWA M. (red.), Szata roœlinna Pomorza - zró nicowanie, dynamika, zagro enia, ochrona. Przewodnik Sesji Terenowych 51 Zjazdu PTB IX.98. Wyd. UG, Gdañsk, s Lubin ciep³olubny ³êg wi¹zowy - koñcowy etap sukcesji roœlinnoœci na po³udniowym klifie wyspy Wolin. W: HERBICH J., HERBICHOWA M. (red.), Szata roœlinna Pomorza - zró nicowanie, dynamika, zagro enia, ochrona. Przewodnik Sesji Terenowych 51 Zjazdu PTB IX Wyd. UG, Gdañsk, s S³owiñski Park Narodowy. W: HERBICH J., HERBICHOWA M. (red.), Szata roœlinna Pomorza zró nicowanie, dynamika, zagro enia, ochrona. Przewodnik Sesji Terenowych 51 Zjazdu PTB IX Wyd. UG, Gdañsk, s Udzia³ rodzimych drzew i krzewów w zbiorowiskach nadmorskich. W: MI DLIKOWSKA J. (red.), Botanika polska u progu XXI wieku. Materia³y sympozjum i obrad sekcji 51 Zjazdu PTB Gdañsk, IX Streszczenia referatów. Bogucki Wyd. Nauk., Poznañ, s S³owiñski Park Narodowy. Parki Narodowe w Polsce. (Folder). Wyd. SPN , FA TYNOWICZ W., MARKOWSKI R., S GIN P Przyrodnicze podstawy ochrony ekosystemów leœnych. Prac. Studiów i Projektów Proœrodowiskowych Locus. Gdynia, 92 ss.

16 22 Profesor dr hab. Hanna Piotrowska , MARKOWSKI R., S GIN P., FA TYNOWICZ W Operat ochron ekosystemów nieleœnych. Prac. Studiów i Projektów Proœrodowiskowych Locus. Gdynia, 87 ss , FA TYNOWICZ W., MARKOWSKI R., S GIN P Operat ochrony gatunkowej flory. Prac. Studiów i Projektów Proœrodowiskowych Locus. Gdynia, 46 ss Atriplex littoralis L. ³oboda nadbrze na. W: KA MIERCZAKOWA R., ZARZYCKI K. (red.), Polska Czerwona Ksiêga Roœlin. Inst. Bot. PAN, Kraków, s Atriplex calotheca (Rafn) Fries - ³oboda zdobna. W: KA MIERCZAKOWA R., ZARZYCKI K. (red.), Polska Czerwona Ksiêga Roœlin. Inst. Bot. PAN, Kraków, s Halimione pedunculata (L.) Aellen - obione szypu³kowa. W: KA MIER- CZAKOWA R., ZARZYCKI K. (red.), Polska Czerwona Ksiêga Roœlin. Inst. Bot. PAN, Kraków, s Suaeda maritima (L.) Dumort sodówka nadmorska. W: KA MIERCZA- KOWA R., ZARZYCKI K. (red.), Polska Czerwona Ksiêga Roœlin. Inst. Bot. PAN, Kraków, s Centaurium.littorale (D. Turner) centuria nadbrze na. W: KA MIER- CZAKOWA R., ZARZYCKI K. (red.), Polska Czerwona Ksiêga Roœlin. Inst. Bot. PAN, Kraków, s Carex extensa Good. turzyca wyci¹gniêta. W: KA MIERCZAKOWA R., ZARZYCKI K. (red.), Polska Czerwona Ksiêga Roœlin. Inst. Bot. PAN, Kraków, s Oenanthe lachenalii C. C. Gmelin - kropid³o Lachenala. W: KA MIER- CZAKOWA R., ZARZYCKI K. (red.), Polska Czerwona Ksiêga Roœlin. Inst. Bot. PAN, Kraków, s Plantago maritima L. babka nadmorska. W: KA MIERCZAKOWA R., ZARZYCKI K. (red.), Polska Czerwona Ksiêga Roœlin. Inst. Bot. PAN, Kraków, s Puccinella maritima (Hudson) Parl. mannica nadmorska. W: KA - MIERCZAKOWA R., ZARZYCKI K. (red.), Polska Czerwona Ksiêga Roœlin. Inst. Bot. PAN, Kraków, s Sagina maritima G.Don karmnik nadmorski. W: KA MIERCZAKOWA R., ZARZYCKI K. (red.), Polska Czerwona Ksiêga Roœlin. Inst. Bot. PAN, Kraków, s Spergularia media (L.) C.Presl. muchotrzew trwa³y. W: KA MIERCZA- KOWA R., ZARZYCKI K. (red.), Polska Czerwona Ksiêga Roœlin. Inst. Bot. PAN, Kraków, s Plantago coronopus L. babka pierzasta. W: KA MIERCZAKOWA R., ZARZYCKI K. (red.), Polska Czerwona Ksiêga Roœlin. Inst. Bot. PAN, Kraków, s (wspó³autor) Atlas rozmieszczenia roœlin naczyniowych w Polsce. A. ZAJ C, M. ZAJ C (red.). Wyd. Nak³. Prac. Chorologii Komputerowej Inst. Bot. UJ, Kraków, 715 ss Zró nicowanie i dynamika nadmorskich lasów liœciastych z uwzglêdnieniem procesów brzegowych. Koñcowe sprawozdanie merytoryczne z badañ w ramach projektu KBN nr 6 PO4 FO Gdañsk, 99 ss tabel Zbiorowiska psammofilne na wydmach polskiego brzegu Ba³tyku. Acta Bot. Cassub. 3: Zró nicowanie i dynamika nadmorskich lasów i zaroœli w Polsce. Bogucki Wyd. Nauk., Poznañ-Gdañsk, 104 ss tabel.