Standardy przygotowywania umów o zamówienie publiczne.

Transkrypt

1 Magdalena Musiałowicz Standardy przygotowywania umów o zamówienie publiczne. I. Cel standardu Standard jest instrukcją, która ma pomóc specjaliście zamówień publicznych opracować ważną umowę o zamówienie publiczne zapewniającą należytą realizacji zamówienia. Konstrukcje umów sporządzane w oparciu o powyższe standardy i przekazywane wykonawcom w postaci wzorów winny być dostosowane do indywidualnej specyfiki zamówienia. Celem standardu przygotowywania umów o zamówienie publiczne jest ustalenie jednolitych zasad postępowania, sformułowanie norm i wskazówek dotyczących prawidłowego przygotowania umów o zamówienie, zgodnie z obowiązującym stanem prawnym w szczególności ustawami: Prawo zamówień publicznych, Kodeks Cywilny, Ustawy o Finansach publicznych, Ustawy o naruszeniu dyscypliny finansów publicznych, Ustawy Prawo budowlane, których właściwie sformułowana treść zagwarantuje należytą staranność oraz rzetelne, terminowe, efektywne zrealizowanie konkretnego zadania na najlepszych warunkach przez wykonawcę wybranego w postępowaniu o zamówieniu publiczne. II. Zakres standardu Umowy w zamówieniach publicznych stanowią jeden z istotnych i podstawowych elementów procesu udzielania zamówienia publicznego. Są uwieńczeniem postępowania, które w warunkach uczciwej konkurencji i równego traktowania wykonawców ma zapewnić, że stroną umowy będzie rzeczywiście wiarygodny partner, gwarantujący rzetelne i terminowe zrealizowanie konkretnego zadania na najkorzystniejszych warunkach. W związku z tym specjalista zamówień publicznych powinien w taki sposób sformułować treść umowy, by móc ją efektywnie realizować w taki sposób, aby wydatki poniesione na realizację zadania określone w umowie były wykonywane celowo, terminowo oszczędnie, z uzyskaniem najlepszych efektów, w zgodności z obowiązującym prawem. Zakres standardu obejmuje sformułowanie norm i wskazówek dotyczących: formy, przedmiotu, treści, terminu, oraz pozostałych warunków umowy z wykonawcą, który złożył najkorzystniejszą ofertę w postępowaniu o zamówienie publiczne w takich sposób żeby były one zgodne z: warunkami postawionymi w ogłoszeniu, specyfikacji istotnych warunków zamówienia oraz złożoną ofertą. Zakres standardu jest bardzo szeroki bowiem dotyczy zarówno momentu podpisania umowy o zamówienie publiczne, jak i również aktu trwania umowy oraz zakresu ewentualnych zmian umowy podczas jej realizacji. III. Definicje pojęć stosowanych w standardzie oraz ich źródła Definicje: postępowanie o udzielenie zamówienia - należy przez to rozumieć postępowanie wszczynane w drodze publicznego ogłoszenia o zamówieniu lub przesłania zaproszenia do składania ofert albo przesłania zaproszenia do negocjacji w celu dokonania wyboru oferty wykonawcy, z którym zostanie zawarta umowa w sprawie zamówienia publicznego, lub - w przypadku trybu zamówienia z wolnej ręki - wynegocjowania postanowień takiej umowy;

2 zamówienia publiczne- umowy odpłatne zawierane między zamawiającym, a wykonawcą, których przedmiotem są usługi, dostawy lub roboty budowlane; wykonawca - osoba fizyczną, osoba prawną albo jednostka organizacyjną nieposiadającą osobowości prawnej, która ubiega się o udzielenie zamówienia publicznego, złożyła ofertę lub zawarła umowę w sprawie zamówienia publicznego; zamawiający - osoba fizyczną, osoba prawną albo jednostka organizacyjną nieposiadającą osobowości prawnej obowiązaną do stosowania Ustawy Pzp; kierownik zamawiającego- osoba lub organ, który zgodnie z obowiązującymi przepisami, statutem lub umową jest uprawniony do zarządzania zamawiającym, z wyłączeniem pełnomocników ustanowionych przez zamawiającego najkorzystniejsza oferta - oferta, która przedstawia najkorzystniejszy bilans ceny i innych kryteriów odnoszących się do przedmiotu zamówienia publicznego, albo oferta z najniższą ceną; środki publiczne - należy przez to rozumieć środki publiczne w rozumieniu przepisów o finansach publicznych roboty budowlane - wykonanie albo zaprojektowanie i wykonanie robót budowlanych w rozumieniu ustawy Prawo budowlane, a także realizację obiektu budowlanego w rozumieniu ustawy Prawo budowlane, za pomocą dowolnych środków, zgodnie z wymaganiami określonymi przez zamawiającego; usługi - wszelkie świadczenia, których przedmiotem nie są roboty budowlane lub dostawy, a są usługami określonymi w przepisach wydanych na podstawie art. 2a Pzp; dostawy - nabywanie rzeczy, praw oraz innych dóbr, w szczególności na podstawie umowy sprzedaży, dostawy, najmu, dzierżawy oraz leasingu; Źródła Prawa Ustawa z 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny ( K.c) (Dz.U. z 1964r Nr 16 poz. 93 ze zm.), Ustawa z dnia 7 lipca 1994 Prawo budowlane (Dz.U. z 2010r., Nr 243, poz.1623 ze zm) Ustawa z dnia 6 września 2001 r. o dostępie do informacji publicznej (Dz. U. z 2001r.,Nr 112 poz.1198 ze zm.) Ustawa Prawo zamówień publicznych z dnia 29 stycznia 2004 r. ( Pzp) (Dz. U. z 2010 r. nr 113, poz. 759 ze zm) Ustawa z dnia 17 grudnia 2004 o odpowiedzialności za naruszenie dyscypliny finansów publicznych (dfp) ( Dz. U. z 2005., Nr 14, poz.114 ze zm.), Ustawa z dnia 27 sierpnia 2009r. o finansach publicznych ( FN) (Dz. U z 2009, Nr 157, poz ze zm.). IV. Standard umów- opracowanie 1. Standardy ogólne Umowa o zamówienie publiczne stanowi szczególny rodzaj umowy cywilnoprawnej, zawierana jest w warunkach obrotu gospodarczego ograniczonego do niektórych kategorii podmiotów.

3 Ustawa Prawo zamówień publicznych ( Pzp) określa pewne ogólne standardy, jeśli chodzi o umowy. Umowa w sprawie zamówienia publicznego zgodnie z ogólnym standardem Ustawy Pzp jest umową: odpłatną, zawierana między stronami tj. zamawiającym a wykonawcą, której przedmiotem jest dostawa, usługa lub roboty budowlane. Podstawowym standardem ogólnym przy przygotowywaniu i zawieraniu umów jest to, że zgodnie z art. 139 ustawy Pzp do umów w sprawach zamówień publicznych stosuje się przepisy kodeksu cywilnego (K.C) o ile przepisy ustawy nie stanowią inaczej. Należy przyjąć więc, że ustawa Pzp jest ustawą lex specjalis derogat legi generali czyli ma pierwszeństwo w stosunku do przepisów K.c. i stosuje się z zastrzeżonymi wyjątkami, do wszystkich czynności podejmowanych w trakcie postępowania o udzielenie zamówienia publicznego. Najpierw więc stosujemy standardy wynikające z prawa zamówień publicznych, dopiero później stosujemy standardy wynikające z przepisów kodeksu cywilnego. W umowach o zamówienie publiczne standardami ogólnymi są przepisy szczególne jako lex specjalis i dotyczą następujących zasad : 1) zasad udzielania zamówień publicznych takich jak: pisemności postępowania (art.9ust.1pzp), języka polskiego (art.9 ust.2), jawności (art.8 ust.1-3), uczciwej konkurencji (art.7ust.1, art.89 ust.1 pkt3), równego traktowania uczestników postępowania (art.7 ust.1, art. 38),podstawowego wyboru trybu ( art. 10), powszechności stosowania (art. 2 pkt.13, art.39), wyboru najkorzystniejszej oferty ( art. 2 pkt.5, art. 91 ust.1), wykluczenia wykonawcy i odrzucenia ofert ( art. 24, art. 89) oraz 2) zasad zawierania umów: wymogu zachowania formy pisemnej rygorem nieważności (art. 139 ust.1), zasad jawności umów (art. 139 ust.3), terminu zawarcia umowy (art. 142 i 143), zasad zmian w umowach w stosunku do treści złożonej oferty (art.140 i art. 144), zasad odstąpienia od umowy (art. 145), nieważności umów (art. 146), dopuszczalnych form zabezpieczenia należytego wykonania umowy (art ), zaliczkowania ( art. 151a). Zasady te stanowią ogólny standardy zawierania umów o zamówienie publiczne określające podstawowe wymagania odnoszące się do sposobu, formy, treści i warunków zawieranych umów o zamówienie publiczne oraz zapewniają realizację zadań o zamówienie publiczne w zgodności z zasadami ustaw: Pzp, K. c, ustawy o finansach publicznych, ustawy o odpowiedzialności za naruszenie dyscypliny finansów publicznych, prawa budowlanego. Przepisy Pzp nakładają w art. 36 ust.1 pkt 16 obowiązek umieszczenia w SIWZ istotnych dla stron postanowień, które zostaną wprowadzone do treści zawieranej umowy w sprawie z. p. tj. ogólnych warunków umowy, regulaminu albo wzoru umowy, jeżeli zamawiający wymaga od wykonawcy, aby zawarł z nim umowę w sprawie z. p. na takich warunkach. W związku z powyższym niezmiernie ważne staję się na etapie układania SIWZ określenie właściwej w zależności od rodzaju zamówienia treści umowy oraz przewidzenie możliwości dokonania w niej zmian. Specjalista zamówień publicznych musi pamiętać, że ustawa Pzp wymaga by zakres świadczenia wykonawcy wynikający z umowy oraz jego zobowiązanie zawarte w ofercie były tożsame, tj. identyczne (art. 140 ust.1). Należy również zwracać uwagę na tożsamość zobowiązania nie tylko wynikającą z zakresu świadczenia, lecz również wynikającą ze zgodności użycia przez wykonawcę do realizacji zamówienia zaproponowanych w ofercie technologii, materiałów, rozwiązań technicznych z faktycznie stosowanymi. Trzeba pamiętać aby przestrzegać tego standardu ponieważ umowa podlega unieważnieniu w części wykraczającej poza określenie przedmiotu zamówienia zawarte w specyfikacji istotnych warunków zamówienia. Dodatkowo art. 144 zakazuje się istotnych zmian postanowień zawartej umowy w stosunku do treści oferty, na

4 podstawie której dokonano wyboru wykonawcy, chyba że zamawiający przewidział możliwość dokonania takiej zmiany w ogłoszeniu o zamówieniu lub w specyfikacji istotnych warunków zamówienia oraz określił warunki takiej zmian. Niedozwolone są więc zmiany tych postanowień umowy, które wynikają wprost ze złożonej oferty. Przepis art. 144 ustawy Pzp jest ograniczeniem, na potrzeby zamówień publicznych zasad wolności i swobody umów, wyrażonej w art k.c. i dlatego w celu uelastycznienia i usprawnienia procesu udzielania zamówień publicznych, a zarazem uwzględniając orzecznictwo Europejskiego Trybunału Sprawiedliwości, wprowadzono aby zakaz zmiany umowy o zamówienie publiczne dotyczył wyłącznie zmian istotnych postanowień umowy. Dopuszczalne będą zatem zmiany nieistotne rozumiane w ten sposób, że wiedza o ich wprowadzeniu do umowy na etapie postępowania o udzielenie zamówienia nie wpłynęłaby na krąg podmiotów ubiegających się o to zamówienie czy też na wynik postępowania. Zmiana umowy dokonana z naruszeniem standardu określonego w art 144 ust.1 Pzp podlega unieważnieniu. Zarówno Pzp jak i Dfp szczególnie ostro traktują zmianę umowy w sprawie zamówienia publicznego dokonaną w trakcie jej realizacji. Oprócz kary pieniężnej przewidują także nieważność zmian dokonanych z naruszeniem art.144 ust. 1 Pzp, a także odpowiedzialność osób dokonujących takich zmian, ponoszoną z tytułu naruszenia dyscypliny finansów publicznych. Zamawiający, który dokonuje zmian w umowie o zamówienie publiczne w trakcie jej realizacji, niezgodnie z przepisami Pzp podlega bowiem odpowiedzialności za naruszenie Dfp z art. 17 ust.6 Dfp oraz także karze pieniężnej z art.200 ust.1 pkt.4 Pzp w wysokości zależnej od wartości przedmiotu zamówienia. W związku z powyższym, aby uniknąć odpowiedzialności za naruszenie dyscypliny finansów publicznych zamawiający powinien z należytą starannością realizować postanowienia zawarte w umowach o zamówienie publiczne, dokonywać w nich jak najmniej zmian biorąc pod uwagę, oszczędne, celowe i efektywne wykorzystanie środków publicznych, z zachowaniem uzyskiwania najlepszych efektów z danych nakładów, zgodnie z zasadami zachowania uczciwej konkurencji i przepisami art. 33 i 35 ustawy o finansach publicznych. Zakaz istotnych i nieuzasadnionych zmian w umowach o zamówienie publiczne jest słuszny i zapobiega wielu nieprawidłowościom i sytuacjom patologicznym w trakcie ich realizacji. Zakaz zmian treści umów powinien skłonić strony umowy (szczególnie w umowach wieloletnich) do umieszczenia w nich standardów dotyczących: klauzuli zabezpieczających zarówno interesy zamawiającego i wykonawcy, umożliwiających zmianę jej wartości, terminu realizacji lub innych warunków umowy, na wypadek na zmian przepisów prawnych, wzrostu inflacji oraz okoliczności, których żadna ze stron nie mogła przewidzieć w momencie ich zawarcia. Standardy ogólne są również punktem wyjścia do określenia standardów szczegółowych przy zawieraniu umów o zamówienie publiczne. 2. Standardy szczegółowe. Zamawiający może zastrzec w umowie, najczęściej dzieje się tak w umowie dostawy lub usługi, że będzie zamawiał świadczenia cząstkowe w czasie i ilościach zależnie od potrzeb, wskazując mechanizm sukcesywności. Pamiętać należy wtedy o tym, że umowa powinna precyzować szczegółowe warunki płatności np. faktury częściowe płatne po każdej dostawie lub wykonanej usłudze, ponieważ w przeciwnym razie zastosowanie znajdą zasady ogólne, zgodnie z którymi zaplata powinna nastąpić niezwłocznie po wezwaniu przez

5 sprzedawcę. W umowach w których występują świadczenia cząstkowe strony winny dokładnie określić wszystkie okoliczności i zasady spełniania świadczeń cząstkowych. Jeżeli strony zastrzegły w umowie, że spełnienie świadczenia następować będzie częściami w ciągu określonego czasu, ale nie ustaliły wielkości poszczególnych świadczeń częściowych albo terminów, w których ma nastąpić spełnienie każdego z tych świadczeń, zamawiający może przez oświadczenie (jednostronną dyspozycję), złożone w czasie właściwym, ustalić zarówno wielkość poszczególnych świadczeń częściowych, jak i termin spełnienia każdego z nich. Powinien jednak uwzględnić możliwości dostawcy oraz sposób spełnienia świadczenia. Nie ma żadnych przeszkód, aby umowa sprzedaży obejmowała jedną rzecz, bądź wiele rzeczy, albo nawet całą serię. Nie może być odwrotnie, tzn. umowa nie może być zawierana na jedna rzecz, jeśli przedmiotem zamówienia jest więcej jednorodnych rzeczy przez posiadającego budżetowe środki finansowe (zamawiający) w kwocie wystarczającej na jednorazowe uzyskanie większej (całej serii) rzeczy. Określenie w umowie współdziałania stron przy realizacji świadczeń może dotyczyć następujących obowiązków: bezpieczeństwo osób i mienia, uprzedzenie o niebezpieczeństwie lub zapewnieniu innej sytuacji, służenie radą dostarczenie oznaczonej dokumentacji, dochowanie lojalności, prawa kontroli, przestrzeganie tajemnicy handlowej, współpracy przy odbieraniu robót, itd. Zgodnie z art. 358 K. c. zobowiązania pieniężne w obszarze Rzeczpospolitej Polskiej mogą być wyrażane tylko w pieniądzu polskim, natomiast płatności zobowiązań pieniężnych, mogą następować również w walutach obcych. Dopuszczeniu takiej ewentualności w umowie winno towarzyszyć uregulowanie terminu kursu danej waluty, który będzie służył do przeliczenia waluty obcej określonej w umowie na walutę polską. Przy opisywaniu w umowie świadczeń niepieniężnych należy wskazać na warunki ich realizacji dotyczące terminów, harmonogramu, miejsca wydania (odbioru), transportu, itp. Jeżeli załączniki do umowy dopełniają ją w znaczeniu regulacyjnym (stanowią jej integralna cześć), to powinny być podpisane tak jak podstawowa część umowy oraz odpowiednio z nią związane słownie. Wszelkie świadczenia dodatkowe wykonawcy powinny być powołane w umowie. Brak ich powołania w umowie może wręcz zachęcać wykonawcę do wycofania się z wcześniejszych deklaracji ich spełnienia. V. Rozwiązania techniczno organizacyjne warunkujące stosowanie standardu W procesie przygotowywania umów uczestniczy przede wszystkim specjalista zamowień publicznych, który na podstawie dokumentów źródłowych : określających przedmiot i wartość zamówienia, warunki wymagane od wykonawców w SIWZ, termin realizacji zamówienia, głoszenie o zamówieniu oraz SIWZ winien określić treść umowy w formie wzoru umowy lub jej istotnych postanowień. Standardy treść każdej z umów niezależnie od rodzaju powinny zwierać następujące podstawowe elementy: o nazwę umowy (np. umowa dostawy, umowa o świadczenie usług, o roboty budowlane.) o datę i miejsca zawarcia umowy, o oznaczenie stron i ich reprezentantów, o określenie przedmiotu umowy, o termin realizacji umowy, o cenę towaru lub usługi, o termin (okres świadczenia),

6 o wskazanie możliwości przeniesienia części obowiązków na osoby trzecie, o inne postanowienia określające prawa i obowiązki stron, o klauzule informacyjne odwołujące się do przepisów w sprawach nie uregulowanych umową albo powtarzające treść przepisów dyspozytywnych, o tryb wprowadzania zmian w zgodności z prawem zamówień publicznych, o możliwość dokonania zmian postanowień umowy, o możliwość zaliczkowania umów jeśli jest przewidziana, o wysokość, formę i zwrot zabezpieczenia należytego wykonania umowy jeśli jest przewidziane, o klauzulę określającą właściwość sądu o liczbę egzemplarzy umowy na prawach oryginału, o podpisy stron (ich upoważnionych reprezentantów), o określenie wzajemnego współdziałania stron przy realizacji świadczeń, o ewentualne klauzule odpowiedzialności majątkowej stron, postanowienia końcowe. Pamiętać należy, że każdorazowo treść umowy powinna zostać zaakceptowana przez radcę prawnego, osoby posiadające odpowiednie kwalifikacje upoważnione przez kierownika zamawiającego oraz kierownika jednostki. Standardy szczegółowe opracowane przez UZP i Bank Światowy w zakresie treści umów o zamówienie publiczne dla: robót budowlanych, usług, dostaw, umów długoterminowych, A) Umowa o roboty budowlane, zgodnie z wytycznymi przygotowywania umów opracowanymi przez UZP i Bank Światowego zawiera następujące treści: 1) Formularz umowy jest krótkim dokumentem, stanowiącym zwornik całej umowy. W dokumencie tym podane są : - strony, data i miejsce zawarcia umowy (czyli dane potocznie nazywane przez prawników komparycją) - postanowienia stanowiące odzwierciedlenie przepisów definiujących ustawowy typ umowy na roboty budowlane obowiązki stron (art. 647K.c.), oraz wyszczególnienie wszystkich dokumentów stanowiących integralne części umowy. Przy przygotowaniu formularza umowy należy zwrócić uwagę na następujące sprawy: nazwy stron- w tym szczególnie wykonawcy - powinny być zgodne z dokumentem rejestracji działalności gospodarczej. przedmiot zamówienia - musi posiadać oznaczenie kodowe wg CPV osoby podpisujące umowę w imieniu stron - powinny być odpowiednio umocowane prawnie do tej czynności. nazwy wyliczonych dokumentów stanowiących części umowy - powinny dokładnie odpowiadać nazwom umieszczonym w tych dokumentach. Do formularza oferty dołączone są następujące dokumenty stanowiące integralną część umowy: warunki umowy ogólne i szczególne, istotne postanowienia umowy, dokumentacja projektowa (rysunki), specyfikacja wykonania i odbioru robót, oferta wykonawcy, wyceniony przedmiar robót (w umowach obmiarowych) lub wyceniony wykaz elementów rozliczeniowych (w umowach ryczałtowych). 2) Warunki umowy regulują prawa i obowiązki stron, i przesądzają o większości spraw związanych z realizacją umowy. Warunki umowy obejmują zwykle: - Ogólne warunki umowy" będące ogólnie dostępnym opracowaniem dostosowanym do większości występujących w praktyce przypadków składającym się z: postanowień ogólnych definicji; przedmiotu umowy i zasady wykonywania robót; obowiązków i praw zamawiającego i wykonawcy; terminów obowiązujących obie strony; kontroli jakości i odbiory robót; wynagrodzenia; zakończenia robót i przekazania do użytku; zmiany lub odstąpienia od umowy.

7 - Szczególne warunki umowy" przygotowane w razie potrzeby indywidualnie dla każdej umowy i zawierające modyfikacje, pominięcia i uzupełnienia do Ogólnych warunków umowy. Konieczność ich sporządzenia zazwyczaj wynika z faktu, że chociaż większość postanowień ogólnych warunków umowy ma generalne zastosowanie, to może zaistnieć konieczność wprowadzenia zmian w taki sposób, żeby uwzględnić wszystkie specjalne, specyficzne okoliczności odnoszące się do danej konkretnej umowy. Wszystkie nawiązania do danych, jakie mogą znaleźć się w szczególnych warunkach umowy powinny być skierowane do istotnych postanowień umowy. 3) Istotne postanowienia umowy są częścią umowy, która określa elementy zmienne występujące w postanowieniach ogólnych warunków umowy. Istotne postanowienia umowy powinny stanowić część oferty wykonawcy jako jej załącznik. Znajdują się w nich wszystkie niezbędne dane, nawiązane do określonych pozycji ogólnych lub szczególnych warunków umowy. Wyszczególniając są to konkretne dostosowane do danej inwestycji treści np.: dokładne daty rozpoczęcia, przekazania terenu budowy i zakończenia robót, zakres rzeczowy robót, sankcje za nienależyte wykonanie umowy, warunki i kwoty ubezpieczeń oraz zabezpieczenia należytego wykonania umowy, stawki kar umownych za nienależyte wykonanie umowy przez wykonawcę, zasady waloryzacji wynagrodzenia jeśli występują, zasady płatności, warunki gwarancji. B) Treść umowy na usługi musi zawierać następujące elementy: definicje i postanowienia ogólne przedmiot umowy, harmonogram, okres obowiązywania zobowiązania wykonawcy zobowiązania zamawiającego sprawdzenie stanu wykonania umowy i odbiór usług rękojmia za wady, gwarancja jakości i asysta techniczna zabezpieczenie należytego wykonania umowy personel wykonawcy zmiana stron umowy i korzystanie z podwykonawców wynagrodzenie z tytułu umowy kary umowne odstąpienie od mowy poufność rozstrzyganie sporów upoważnieni przedstawiciele zawiadomienia siła wyższa prawo właściwe, język, egzemplarze umowy i zmiany umowy. C) Treść umowy na dostawy musi zawierać następujące elementy: definicje i postanowienia ogólne przedmiot umowy, harmonogram, okres obowiązywania warunki dostawy wydawanie towarów, ubezpieczenie i transport sprawdzanie i odbiór towarów opakowanie towarów materiały eksploatacyjne i części zapasowe rękojmia za wady fizyczne i prawne gwarancja, jakości, reklamacje zabezpieczenie należytego wykonania umowy zapłata ceny zmiana stron umowy i korzystanie z podwykonawców

8 kary umowne i odstąpienie od umowy siła wyższa poufność rozstrzyganie sporów prawo właściwe, język i egzemplarze umowy, zmiany umowy upoważnieni przedstawiciele zawiadomienia. D. Umowy długoterminowe przekraczające okres roku budżetowego, powinny mieć umocowanie w długoterminowym programie lub planie gospodarczym i podlegać weryfikacji po każdym roku na podstawie biznesplanu. Umowy długoterminowe wymagają w swojej treści określenia : obiektywnego mechanizmu waloryzacji cen, zasady rozwiązania stosunku umownego, wprowadzenia dopuszczalnych zmian umowy (np. zamówienia uzupełniające), sposobu uzgodnienia ostatecznej treści przewidywanych świadczeń (obowiązków), całkowitej ilości świadczenia dla umożliwienia ustalenia globalnej wartości zamówienia. VI. Podsumowanie Resumując pamiętać należy, że przy zawieraniu umów o zamówienie publiczne najpierw należy stosować standardy wynikające z prawa zamówień publicznych, dopiero później standardy wynikające z przepisów kodeksu cywilnego. Dla prawidłowego umożliwienia zastosowania standardu przygotowania umowy w każdej jednostce stosującej przepisy Pzp umowa o zamówienie publiczne powinna spełniać następujące standardy: 1) odpłatności, 2) pisemności, 3) jawności, 4) winna być zawarta na czas oznaczony, 5) przedmiotem umowy to: dostawa, usługa, robotą budowlana 6) przedmiot winien być tożsamy ze zobowiązaniem zawartym w ofercie zgodny z treścią SIWZ i ogłoszenia, 7) zakazu zmian istotnych postanowień umowy w stosunku do treści oferty, 8) możliwości odstąpienia, 9) nieważności umowy, 10) fakultatywnego wniesienia zabezpieczenia należytego wykonania umowy, 11) możliwości zaliczkowania. Stosowanie powyższych standardów w umowach jest słuszne i uzasadnione, podyktowane zostało bowiem potrzebą zapewnienia efektywnego nadzoru nad przestrzeganiem przez zamawiającego, przy wydatkowaniu środków publicznych, zasad ustawy Pzp oraz zgodności z zasadami uczciwej konkurencji oraz zapobiega wielu nieprawidłowościom i sytuacjom patologicznym w trakcie realizacji umów.