Namyślin. gmina: Boleszkowice, powiat: myśliborski INFORMACJE SZCZEGÓŁOWE

Transkrypt

1 Namyślin gmina: Boleszkowice, powiat: myśliborski INFORMACJE SZCZEGÓŁOWE Namyślin to miejscowość znajdująca się w południowo-zachodniej części województwa zachodniopomorskiego, w powiecie myśliborskim, w gminie Boleszkowice, nad rzeką Myślą. Wieś oddalona jest o 12 km od Kostrzyna nad Odrą, 13 km od Dębna, 36 km od Myśliborza i tyleż samo od Słubic, 47 km od Gorzowa Wielkopolskiego oraz 85 km od stolicy województwa Szczecina. Miejscowość położona jest przy drodze lokalnej nr 127 z Dębna do Kaleńska. Należy do osad nadgranicznych. Transport samochodowy zapewniają lokalni przewoźnicy bus oraz państwowy PKS Kostrzyn. DATA UTWORZENIA LICZBA MIESZKAŃCÓW 298 ( ) KODY POCZTOWE SYSTEM IDENTYFIKATORÓW I NAZW MIEJSCOWOŚCI (SIMC) Nawiguj Namyślin to wieś w Polsce położona w województwie zachodniopomorskim, w powiecie myśliborskim, w gminie Boleszkowice, nad rzeką Myślą. W latach miejscowość administracyjnie należała do województwa gorzowskiego. Nie ma wątpliwości, iż nazwa Neumühl (Nowy Młyn) wiąże się z istnieniem młyna wodnego na rzece Myśli. Niemiecka nazwa pojawia się w dokumentach po raz pierwszy w 1565 r. Pomimo to istnieje spora grupa historyków identyfikujących Namyślin z średniowieczną osadę Nyvik, wymienioną w dokumencie z 31 grudnia 1262 r. Według jego tekstu Jan i Otton z dynastii Anhalt (margrabiowie brandenburscy) zawarli ugodę z Widekindem (Widekinusem) mistrzem templariuszy w Niemczech i krajach słowiańskich. Na jej podstawie templariusze w zamian za zrzeczenie się praw do miejscowości leżących przy drodze do Gorzowa (Kłośnica, Warniki, Dąbroszyn, Pudignowe i Witnica) oraz dóbr komandorii w Myśliborzu, otrzymać mieli potwierdzenie posiadania komandorii chwarszczańskiej wraz z dziesięcioma wsiami (Bogusław, Carkzowe (?), Cychry, Dargomyśl, Dębno, Gudzisz, Krześnica, Nyvik (?), Oborzany, Sarbinowo) oraz dodatkowo wieś Kaleńsko w ziemi kostrzyńskiej. Przypuszcza się, iż osada Nyvik musiała zostać opuszczona dość wcześnie. Na taki Pokaż na mapie Dodaj do planu podróży

2 przebieg wydarzeń wskazuje brak wpisu w księdze ziemskiej margrabiego brandenburskiego Ludwika Starszego z 1337 r. Również źródła z XV w. nie wspominają o osadzie noszącej takie miano. Nazwa Namyślina nie pojawia się również w kontrakcie z 15 czerwca 1540 r. przejęcia komandorii Chwarszczany przez margrabiego Jana z Kostrzyna od zakonu joannitów. Rycerze-zakonnicy przenieśli konwent do Świdwina. Stąd niektórzy historycy są skłonni przypisywać założenie Namyślina dopiero żonie margrabiego Jana, Katarzynie Brunszwickiej. Po 1945 nazwa wsi zmieniała się kilkakrotnie. Początkowo osada przyjęła nazwę od stacji kolejowej, która w lipcu-sierpniu 1945 r. brzmiała Garnicz. W sierpniu tego roku ustalono oficjalną nazwę wsi jako Tupadły. Okazało się jednak, że w materiałach wybitnego onomasty Stanisława Kozierowskiego istnieje inna osada o nazwie Neumühl, którą pomylono z tą w okolicach Kostrzyna. Jednocześnie wykształciła się nazwa ukuta przez nowych mieszkańców wsi, brzmiała ona Namyślice. Komisja Ustalania Nazw Miejscowości proponowała nazwać osadę Dargobórz (od rzeki Darre Sienica, która wpada nieopodal wsi do Myśli) lub Dargolesie. Ostatecznie od 27 października 1946 r. ustalono oficjalną nazwę Namyślin. Pierwsze wczesnośredniowiecze ślady osadnictwa ludzkiego w rejonie Namyślina i Boleszkowic datowane są na IX XIII w. Przez tereny te przebiegał szlak handlowy, w miejscach wylesionych powstawały grody obronne (np. Boleszkowice). Na początku XIII w. tereny te zostały włączone do włości templariuszy, a później joannitów z Chwarszczan. Dopiero w 1540 r. Namyślin wraz z pobliskimi terenami przeszedł na własność margrabiego Jan Hohenzollerna (Jana z Kostrzyna). W drugiej połowie XVII w. zbudowano w tym miejscu młyn. Namyślin w zasadzie stanowił folwark przynależnego do Amt Damm (Dębno). W skład dóbr wchodziły: młyn (3 koła), kaszarnia i olejarnia. Nie jest znana dokładna lokalizacja młyna, prawdopodobnie znajdował się w pobliżu dzisiejszego spiętrzenia wody na rzece Myśli. W osadzie funkcjonował również browar. Produkował on 1675 beczek piwa rocznie. Dostarczał on piwo karczmom w Chlewicach, Kaleńsku, Szumiłowie (obecnie dzielnica Kostrzyna nad Odrą) i

3 Namyślinie. Wiek XVI i XVII dla wsi to rozbudowa zabudowań pańskich i kościelnych. W tym czasie wzniesiono dworek myśliwski dla margrabiego Jana z Kostrzyna oraz kościół w konstrukcji szachulcowej (z muru pruskiego). Z źródeł archiwalnych można się dowiedzieć, iż w świątyni były dzwony kościelne. Sama wieś należała wówczas do dóbr w Dębnie i liczyła 13 gospodarstw zagrodniczych o wielkości 1 łana. Wśród włościan wyróżniono młynarza i pasterza. W obrębie osady funkcjonował także tartak. Społeczność Namyślina cały czas się jednak rozwijała. Na początku XIX w. wieś zamieszkiwało 21 zagrodników i chałupników, 10 komorników, kołodziej, krawiec, tkacz, szewc, kowal, młynarz. Łączna liczba mieszkańców wynosiła 185 osób. Majątek był własnością Schoenfe. O rozwoju liczebności miasteczka świadczy również fakt istnienia samodzielnej parafii ewangelickiej, która dodatkowo utrzymywała kościoły filialne w Chlewicach, Porzeczu, a później także w Gudziszu- Reczycach. Na przełomie XIX i XX w. wybudowano linię kolejową na trasie Chojna Kostrzyn, a tym samym powstała stacja kolejowa Neumühl- Kutzdorf. Umożliwiła ona mieszkańcom wsi podróże. Nie wpłynęła jednak na ożywienie gospodarcze Namyślina. Na początku XX w. gmina wiejska obejmowała nadleśnictwo (dwa leśnictwa Krępno i Namyślin), stację kolejową i tartak. Z niewyjaśnionych przyczyn (prawdopodobnie złego stanu technicznego) zburzono stary budynek kościoła. Na jego miejscu wzniesiono nową świątynię w stylu neogotyckim. W okresie międzywojennym Namyślin liczył ok. 600 mieszkańców, przy czym dodatkowo ok. 150 osób mieszkało i pracowało w okolicznych folwarkach leśnych. Ludność zajmowała się głównie rolnictwem, ale także rzemiosłem m.in. stolarstwem i koszykarstwem. Działał młyn wodny, elektrownia wodna, dwa tartaki, stolarnie, fabryka uszczelek gumowych i perfumeria, nadleśnictwo oraz fabryka drewniaków (w pobliżu dworca) produkująca 250 par dziennie. Namyślin stanowił również wieś letniskową. Naprzeciw dworca działała restauracja. Po II wojnie światowej w budynku restauracji stacjonowali żołnierze armii radzieckiej, obecnie budynek został zaadoptowany na potrzeby

4 lokatorów prywatnych. W centrum działała gospoda (umiejscowiona była w punkcie obecnego przystanku PKS). W mieście funkcjonowała jeszcze druga gospoda, która połączona była z zajazdem oraz sklepem kolonialnym. Obecnie w budynku dawnego zajazdu mieści się świetlica wiejska, sklepy oraz bar. Będąc w okolicach Namyślina warto zajrzeć do obu budynków. Zniszczenia wojenne dotarły do Namyślina dopiero zimą 1945 r. W lutym wojska 5 Armii 1 Frontu Białoruskiego zajęły tereny wsi i okolic. Zniszczony został wówczas budynek stacji kolejowej. Zachował się kościół i dom parafialny, który następnie stał się siedzibą Gromadzkiej Rady Narodowej. Obecnie w jego wnętrzu funkcjonuje poczta. Pierwszymi polskimi osiedleńcami byli żołnierze Wojsk Ochrony Pogranicza, którzy urządzili we wsi strażnicę. Po zakończeniu działań wojennych oraz wyjazdem ludności niemieckojęzycznej przestały funkcjonować zakłady chemiczne i elektrownia wodna. Większość budynków została rozebrana. Wyjątek stanowił budynek dawnej fabryki chemicznej, który został zaadaptowany na potrzeby wojska. Uruchomiono szkołę, bibliotekę miejską, w niedługim czasie zaczął działać ośrodek zdrowia oraz poczta. Wyludniły się okoliczne miejscowości związane z gospodarką leśną: Ponikła, Przewóz Chlewicki, Śliwica, Smolary Namyślińskie, Pyza, Krępno. W stanie postępującej ruiny znalazły się także opuszczone zabudowania w Wielopolu. W miejsce dotychczasowych mieszkańców napłynęli przesiedleńcy zza Buga, m.in. z Bukowska koło Sanoka (wsi spalonej przez UPA) i z Nadolan, łącznie ok. 180 osób. Zdecydowanie mniejsze grupy osadników przywędrowały z innych rejonów Polski (m.in. Piaseczna, Garwolina i Siedlec), a część także z Syberii i spod Białowieży. Wraz z przybyciem Polaków został poświęcony kościół i założona parafia rzymskokatolicka. W latach 60. XX w. zlikwidowano infrastrukturę tartaku na wyspie między odnogami rzeki Myśli. Dla powiększającej się społeczności namyślińskiej w tym miejscu stworzono obszar rekreacyjny, a nad rzeką kąpielisko. W wybudowano małą elektrownię wodną. Wykorzystano niewielkie fragmenty dawnego budynku maszynowni oraz betonową konstrukcję stopnia wodnego.

5 Obecnie dzieci i młodzież uczęszczają do szkoły podstawowej i gimnazjum w Boleszkowicach. Szkoła w Namyślinie została zlikwidowana. Przebywających w okolicach wsi z pewnością zainteresuje zwiedzanie kościoła filialnego pw. św. Ludwika. Został zbudowany w latach w stylu neogotyckim na miejscu wcześniejszej świątyni istniejącej od czasów wojny siedmioletniej. Kościół orientowany, założony na rzucie prostokąta, z kwadratową wieżą, przykrytą wysokim stożkowym hełmem, zwieńczonym puszką i krzyżem. W wieży znajdują się dwa dzwony (z 1882 r. oraz 1920 r. żeliwny), w trzech ścianach wieży tarcze zegarowe. Od wschodu prostokątne prezbiterium ozdobione blendami i rozetą. Wewnątrz drewniane sklepienie kolebkowe, od zachodu drewniana empora. Obraz ołtarzowy przedstawiający św. Ludwika, ofiarowującego koronę cierniową. Amatorów spacerów zachęci przechadzka po okolicy. Rośnie tutaj lipa szerokolistna, która jest pomnikiem przyrody. Została zasadzona w 1826 r. na grobie ówczesnego nadleśniczego. Następnie można wybrać się alejami: lipową, dębową i klonową. Warto zobaczyć również kolejowy zespół zabytkowy. W jego skład weszły m.in. budynek mieszkalny i budynek gospodarczy. Następnie z epoki można zobaczyć także budynek administracyjno-mieszkalny, gospodę (obecnie sklep i ośrodek kultury), pocztę (dawny dom pastora). Ci, którzy pragną bardziej zorganizowanej wycieczki powinny wybrać się Szlakiem Templariuszy i Joannitów (czerwony). To czterdziestokilometrowa trasa prowadząca po dawnych rycerskich włościach. Zakończenie podróży przewidziane jest pod pomnikiem pilotów w Pszczelniku. Dla szukających nieco aktywniejszego sposobu spędzania czasu zainteresują przejażdżki rowerowe. Przez Namyślin przebiega szlak rowerowy (niebieski) Z biegiem Myśli (całość mierzy 113 km długości) ukazujący najciekawsze zakątki Pojezierza Myśliborskiego oraz zielony szlak Zielona Odra z Kostrzyna nad Odrą przez m.in. Namyślin, Czelin, Górę Czcibora, Ognicę, Widuchową do szczecińskiego Zamku Książąt Pomorskich (155

6 km). Natomiast dla miłośników sportów wodnych przewidziany jest Szlak kajakowy na rzeczce Myśli (85 km). Prowadzi on z Lipian przez m.in. Myślibórz, Barnówko, Mostno, Chwarszczany i Namyślin do Chlewic. Bazę noclegową zapewniają pensjonaty oraz gospodarstwa agroturystyczne rozsiane w całej gminie. Z kolei zaplecze gastronomiczne stanowi niewielka ilość restauracji. Do osób związanych z Namyślinem należały: Georg von Bismarck (generał porucznik, dowódca 21 dywizji pancernej Afrika Korps; urodzony w Namyślinie), Feliks Kiryk (były rektor WSP w Krakowie, spędził dzieciństwo i młodość w Namyślinie). Wydarzenia w miejscowości 1 Aktywne Lato 2017 w gminie Boleszkowice - Spływ kajakowy po rzekach Myśli - Namyślin i Odrze - Porzecze Media Lokalizacja +

7 Dane mapy OpenStreetMap CC BY-SA, WODGIK Szczecin KOMENTARZE Zaloguj się, aby dodać komentarz. Projekt współfinansowany przez Unię Europejską z Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego w ramach Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa Zachodniopomorskiego na lata