SELECTIVE WASTE COLLECTION DECLARATIONS AND REALITY ON THE CASE OF CITIES: BĘDZIN AND KRAKOW

Transkrypt

1 Magdalena Litewka IV rok Beata Nawrot IV rok Studenckie Koło Naukowe Gospodarki Odpadami dr inż. Zbigniew Grabowski opiekun naukowy SELECTIVE WASTE COLLECTION DECLARATIONS AND REALITY ON THE CASE OF CITIES: BĘDZIN AND KRAKOW SELEKTYWNA ZBIÓRKA ODPADÓW DEKLARACJE I RZECZYWISTOŚĆ NA PRZYKŁADZIE MIASTA BĘDZIN I KRAKÓW Keywords: selective waste collection, waste Słowa kluczowe: selektywna zbiórka odpadów, odpady The aim of the study is to present how residents of two cities: Będzin and Krakow find selective waste collection in their cities. We have compared their declarations with the real performance of selective waste collection. In study are presented: characteristics of cities, characteristics of selective waste collection in both cities, survey and its results. One hundred residents form Będzin and Krakow were asked about selective waste collection in their city. The results are good. People have knowledge about the topic, they want to do something with the problem and are open for new investments. Unfortunately the real results are different from those from found in the survey. 1. Cel projektu Opracowanie ma na celu pokazanie selektywnej zbiórki odpadów na przykładzie miasta Będzin i Kraków oczami mieszkańców oraz porównanie z rzeczywistymi wynikami selektywnej zbiórki odpadów na terenie miast. 2. Charakterystyka miast 2.1. Charakterystyka ogólna miast W tabeli poniżej przedstawione zostały podstawowe dane dotyczące analizowanych miast. Dane analizowanych miast: Data of analysed cities Parametr Będzin [3] Kraków [5] Położenie Woj. śląskie Woj. małopolskie Liczba ludności Powierzchnia 37 km km 2 Gęstość zaludnienia 1567 os/ km os/ km 2 T a b l i c a 1 Będzin i Kraków to miasta różniące się pod wieloma względami. Właśnie ze względu na tak znaczącą różnicę w zajmowanej powierzchni, czy liczbie ludności zostały one wybrane.

2 2.2. Charakterystyka selektywnej zbiórki w poszczególnych miastach W Będzinie selektywna zbiórka rozpoczęła się w 2001 roku. Prowadzona jest przez firmę PTHU Interpromex, która w 95% zajmuje się gospodarką odpadami na terenie miasta. [4] W zabudowie wielorodzinnej selektywna zbiórka realizowana jest za pomocą gniazd segregacji (liczba gniazd segregacji w 2007 roku: 200). Z gniazd segregacji odbierane są takie surowce jak: makulatura, szkło i tworzywa sztuczne. Na terenie zabudowy jednorodzinnej zbiórka odbywa się do wcześniej przekazanych mieszkańcom worków. Odpady są odbierane zgodnie z ustalonym harmonogramem. W mieście prowadzona jest także kampania informacyjno-edukacyjna. [1] W Krakowie selektywna zbiórka odpadów prowadzona jest od 1995 roku. Na terenie zabudowy wielorodzinnej także jest realizowana za pomocą gniazd segregacji (liczba gniazd segregacji w 2007 roku: 570). W zabudowie jednorodzinnej prowadzony jest system workowy, a także system dwu pojemnikowy (podział odpadów na suche-mokre). Prowadzona jest kampania informacyjno-edukacyjna. Dodatkowe działania informujące o potrzebie selektywnego zbierania odpadów to np. Festiwal Recyklingu. [2] 3. Badanie postawy mieszkańców 3.1. Prezentacja ankiety Postawa mieszkańców została zbadana za pomocą ankiety. Wypełniło ją 100 mieszkańców Krakowa i Będzina. Oto wybrane wyniki uzyskane za jej pomocą: T a b l i c a 2 Pytanie Czy na terenie zamieszkanego przez Panią/Pana miasta prowadzona jest selektywna zbiórka odpadów? Czy została Pani/Pan poinformowani, w jaki sposób zbierać odpady selektywnie? Czy zbiera Pani/Pan selektywnie odpady? Czy wie Pan/Pani, co dzieje się z odpadami po opuszczeniu Pani/Pana posesji? Wyniki ankiety Survey results Odpowiedź mieszkańców Będzina 97%Tak 3% Nie 37% Tak 63% Nie 63% Tak 37% Nie 39% Tak 61% Nie Odpowiedź mieszkańców Krakowa 88% Tak 12% Nie 55% Tak 45% Nie 65% Tak 35% Nie 45% Tak 55% Nie

3 Która z wymienionych instalacji do przeróbki odpadów ma Pani/Pana zdaniem największe znaczenie dla prawidłowego gospodarowania odpadami? Czy pozwoliłaby Pani/Pan na to, aby w najbliższej okolicy powstała taka instalacja? W kolejności od mającej największe znaczenie: Sortownia Zakład termicznego unieszkodliwiania odpadów Składowisko Kompostownia 67% Tak 33% Nie W kolejności od mającej największe znaczenie: Sortownia Zakład termicznego unieszkodliwiania odpadów Kompostownia Składowisko 30% Tak 70% Nie Mieszkańcy obu miast zostali poproszeni także o odpowiedź na następujące pytanie: Jakie defekty zauważył Pan/Pani w pracy firmy zajmującej się gospodarką odpadami na terenie miasta? (pytanie do osób, które zadeklarowały, że zbierają selektywnie odpady) Najczęstsze odpowiedzi: Zbyt duża odległość od gniazd segregacji Niezmniejszona opłata za wywóz odpadów ze względu na segregację Brak worków do segregacji Nieregularny odbiór odpadów Bałagan dookoła gniazd segregacji Proszę zaznaczyć, jakie odpady są zbierane przez Panią/Pana w sposób selektywny: (pytanie do osób, które zadeklarowały, że zbierają selektywnie odpady) W kolejności od najczęściej zbieranego: Tworzywo sztuczne Szkło białe Szkło kolorowe Papier Jaki jest Pani/Pana zdaniem cel segregacji odpadów? (pytanie do osób, które zadeklarowały, że zbierają selektywnie odpady) Względy ekologiczne Zmniejszenie ilości odpadów trafiających na wysypiska Powtórne wykorzystanie materiałów Nie wiem Wysegregowanie odpadów nienadających się do recyklingu Dlaczego nie segreguje Pani/Pan odpadów? (pytanie dla osób, które zadeklarowały, że nie zbierają selektywnie odpadów) brak kontenerów do segregacji w pobliżu domu brak czasu brak miejsca w mieszkaniu na pojemniki

4 Co zachęciłoby Panią/Pana do segregowania odpadów? (pytanie dla osób, które zadeklarowały, że nie zbierają selektywnie odpadów) Obniżenie opłat za wywóz śmieci Domowa wersja koszy do segregacji Informacje o degradacji środowiska Korzyści ekonomiczne Darmowe worki do segregowania odpadów Więcej pojemników do segregacji Segregacja na suche mokre 3.2. Spostrzeżenia na temat wyników ankiety W Krakowie selektywna zbiórka odpadów prowadzona jest od 1995 roku, a mimo to, aż 12% badanych powiedziało, że nie dostrzega selektywnej zbiórki odpadów na terenie Krakowa. W Będzinie selektywna zbiórka odpadów prowadzona jest o sześć lat krócej, a jednak jest bardziej zauważalna. Biorąc pod uwagę, że mieszkańcy Krakowa już od czternastu lat zbierają selektywnie odpady to zaskakujące jest to, że liczba osób, które zadeklarowały, że zbierają w ten sposób odpady jest porównywalna jak w przypadku mieszkańców Będzina, tym bardziej, że mieszkańcy Krakowa zostali w dużej mierze poinformowani o tym jak zbierać odpady. Mieszkańcy Krakowa deklarują w 45%, że wiedzą, co dzieje się z ich odpadami po opuszczeniu posesji. Wynik ten jest lepszy niż wśród mieszkańców Będzina. Mieszkańcy zapytani o to, która z instalacji do utylizacji odpadów jest ich zdaniem najbardziej potrzebna powiedzieli, że jest to sortownia. Wynik ten może być zasugerowany konstrukcją ankiety, w której większość pytań dotyczyła selektywnej zbiórki odpadów. Znaczna część badanych stwierdziła, że duże znaczenie ma zakład termicznego unieszkodliwiania odpadów. Na terenie miasta Będzin w 67% mieszkańcy stwierdzają, że pozwoliliby na to, aby w ich najbliższej okolicy powstała taka instalacja do utylizacji odpadów, natomiast w Krakowie zaledwie 30%. Być może jest to spowodowane tym, że w Krakowie próba zrealizowania takiej inwestycji już była i napotkała na protesty mieszkańców. Do najczęściej wymienianych defektów pracy firmy zajmującej się gospodarką odpadami należą: zbyt duża odległość od gniazd segregacji oraz brak worków do segregacji. Tymczasem na terenie obu miast na jedno gniazdo segregacji przysługuje mieszkańców oraz nie są one oddalone więcej niż 200 m od mieszkańca, któremu ma służyć. Na terenie Krakowa w zabudowie jednorodzinnej zostały rozdane worki na surowce wtórne, mimo, że zostały one dostarczone bezpłatnie wraz ze wskazówkami jak selektywnie zbierać odpady to nie wszystkie zostały wypełnione odpadami lub zostały wypełnione w nieodpowiedni sposób. 3% badanych twierdzi, że nie wie, jaki jest cel selektywnej zbiórki odpadów. Znaczna część badanych zdaje sobie sprawę z tego, że takie działanie pozwala zmniejszyć liczbę odpadów trafiających na wysypiska i wpływa na poprawę stanu środowiska. Mieszkańcy, którzy nie segregują odpadów stwierdzili, że skłoniłoby ich do tego obniżenie opłat za wywóz odpadów. Wywóz odpadów segregowanych wiąże się jednak z dodatkowym kursem transportu oraz zwiększeniem czasu pracy firmy przewozowej, co jest przyczyną dodatkowych kosztów.

5 4. Rzeczywisty stan gospodarki odpadami na teranie miast Ze strumienia odpadów będących surowcami wtórnymi zaledwie 2% jest odzyskiwane za sprawą selektywnej zbiorki odpadów. Dużym problemem są dzikie wysypiska (w Krakowie rocznie notuje się ich ponad 400) oraz odpady w przydrożnych rowach, a także przepełnione kontenery nie są rzadkością. Zbyt mało informacji na temat gospodarki odpadami oraz skutków jej nieodpowiedniego prowadzenia jest przekazywane mieszkańcom, także tym najmłodszym. 5. Podsumowanie Odpady towarzyszyły ludziom od zawsze. Były, są i zapewne nie przestaną być produkowane. Możemy jedynie dążyć do tego, aby ich produkcja była ograniczona oraz powstałe odpady były odpowiednio zagospodarowane. Każdy z nas jest ich producentem, dlatego problem odpadów dotyczy bez wyjątku każdego. Wyniki ankiety wydały się być zadawalające, ponieważ mieszkańcy deklarowali znajomość tematu, chęć działania oraz otwartość na nowe inwestycje, jednak w zderzeniu z rzeczywistością wyniki ankiety nie znajdują odniesienia w codzienności. Z czego wynika rozbieżność pomiędzy tym, co zadeklarowane, a tym co jest rzeczywistością? Jak temu zapobiec? Warto zwrócić uwagę na edukację. Być może uświadomienie ludziom skutków nieprawidłowego gospodarowania odpadami pozwoli przekonać do wprowadzenie w czyn swoich deklaracji. Prawidłowe postępowanie z odpadami nie doprowadzi do zalania kraju odpadami, zmniejszy problemy, które czekają kolejne pokolenia, poprawi kondycję gleby, wody i atmosfery, a także polepszy estetyką krajobrazu. L i t e r a t u r a [1] Plan Gospodarki Odpadami dla Miasta Będzin na lata (projekt) [2] Plan Gospodarki Odpadami dla Miasta Krakowa [3] [4] [5]