SZCZEGÓŁOWE WYMAGANIA Z JĘZYKA POLSKIEGO NA POSZCZEGÓLNE OCENY W KLASIE IV W KLASYFIKACJI ŚRODÓROCZNEJ I ROCZNEJ

Transkrypt

1 SZCZEGÓŁOWE WYMAGANIA Z JĘZYKA POLSKIEGO NA POSZCZEGÓLNE OCENY W KLASIE IV W KLASYFIKACJI ŚRODÓROCZNEJ I ROCZNEJ Ocenę niedostateczną otrzymuje uczeń, który: nie opanował umiejętności czytania ze zrozumieniem nie potrafi wymienić samogłosek, nie umie alfabetu, nie potrafi uporządkować alfabetycznie wyrazów nie zna omawianych lektur nie opanował pamięciowo zadanego tekstu poetyckiego nie potrafi wypowiadać się na zadany temat ustnie ani pisemnie nie odróżnia w zdaniu części mowy: czasownika, rzeczownika, przymiotnika pisze nieczytelnie lekceważy przedmiot, nie wykazuje chęci wyrównania braków nie prowadzi systematycznie zeszytu przedmiotowego. Ocenę dopuszczającą otrzymuje uczeń, który: czyta płynnie teksty zadane do domu tekst nowo poznany czyta sylabami, sekwencjami zdania, mało płynnie, przekręca wyrazy rozumie częściowo przeczytany tekst pobieżnie zna omawiane lektury, niechętnie je czyta (woli streszczenia) z pomocą nauczyciela wypowiada się na temat, wymaga pytań pomocniczych, wypowiedź uboga słownikowo i treściowo wypowiadając się, nie buduje pełnych zdań, stosuje skróty myślowe redaguje logiczne wypowiedzenia, nie zawsze wyznacza ich granicę ma poważne braki w opanowaniu pamięciowym tekstu, tekst wygłasza z pamięci odtwórczo, bez wyraźnych akcentów logicznych zna niektóre zasady redagowania form wypowiedzi: opisu postaci, opisu przedmiotu, notatki, planu wydarzeń, dialogu, przepisu wypowiedzi pisemne częściowo zgodne z tematem, niespójne, ubogie w treść, zawierające liczne błędy stylistyczne, składniowe, gramatyczne, ortograficzne i interpunkcyjne zna alfabet, zna samogłoski i spółgłoski, potrafi dzielić na sylaby, robi błędy w układaniu wyrazów w porządku alfabetycznym ma trudności ze skupieniem uwagi i logicznym myśleniem, nie pracuje na lekcji, bazuje na pracy innych członków zespołu pismo ma niekształtne, niestaranne, liczne skreślenia, brak akapitów wyróżnia części mowy popełniając nieliczne błędy: czasowniki, rzeczowniki, przymiotniki, z pomocą nauczyciela określa ich formy z pomocą nauczyciela opisuje dzieło plastyczne. Ocenę dostateczną otrzymuje uczeń, który: czyta płynnie teksty zadane do domu tekst nowo poznany czyta płynnie, w wolnym tempie bez dłuższych przerw, respektując znaki przestankowe rozumie tekst czytany głośno i cicho dość dobrze zna omawiane lektury redaguje logiczne wypowiedzenia wypowiada się na dany temat, ma ubogi ale wystarczający zasób słownictwa

2 posługuje się językiem potocznym, popełnia błędy składniowe, powtarza wyrazy wygłasza zadane teksty z pamięci w sposób odtwórczy, na ogół poprawnie artykułując, zdarzają się pomyłki zna zasady redagowania form wypowiedzi: opisu postaci, opisu przedmiotu, notatki, planu wydarzeń, dialogu, przepisu wypowiedzi pisemne częściowo zgodne z tematem, usterki w kompozycji, niezbyt bogate słownictwo, pojawiają się błędy stylistyczne, frazeologiczne, składniowe, ortograficzne, interpunkcyjne zna alfabet, nazywa samogłoski, określa liczbę liter w wyrazie, myli się, codo liczby głosek, dzieli na sylaby, na ogół poprawnie ustala kolejność alfabetyczną wyrazów bierny na lekcji, słucha innych, ma problemy z dłuższym skupieniem uwagi, bazuje na pracy innych członków zespołu niestaranny zapis, skreślenia, brak akapitów wyróżnia części mowy popełniając nieliczne błędy: czasowniki, rzeczowniki, przymiotniki, popełnia liczne błędy przy określaniu ich form opisuje dzieło plastyczne. Ocenę dobrą otrzymuje uczeń, który: czyta płynnie teksty zarówno zadane do domu, jak i nowo poznane obejmuje logiczne następstwa zdarzeń, wskazuje przeżycia i stany psychiczne bohaterów dobrze rozumie tekst czytany głośno i cicho dobrze zna omawiane lektury, wskazuje konteksty interpretacyjne wygłasza zadane teksty z pamięci w sposób twórczy, poprawnie artykułując interpretuje tekst, zdarzają się drobne pomyłki zna zasady redagowania form wypowiedzi: opisu postaci, opisu przedmiotu, notatki, planu wydarzeń, dialogu, przepisu, potrafi je zredagować zachowując poprawną kompozycję, pojawiają się nieliczne błędy stylistyczne, frazeologiczne, składniowe, ortograficzne wypowiedzi pisemne zgodne z tematem, usterki w kompozycji, niezbyt bogate słownictwo, pojawiają się błędy stylistyczne, frazeologiczne, składniowe, ortograficzne, interpunkcyjne zna alfabet, nazywa samogłoski i spółgłoski, określa liczbę liter i głosek w wyrazie, dzieli na sylaby, poprawnie przenosi wyrazy, poprawnie zapisuje głoski dźwięczne i bezdźwięczne, poprawnie ustala kolejność alfabetyczną wyrazów uważnie śledzi tok rozmowy, czytanego tekstu, potrafi zapytać o elementy niezrozumiałe, często zabiera głos, aktywnie pracuje na rzecz grupy pisze starannie, czytelnie, przejrzyście, stosuje akapity rozpoznaje czasowniki i ich formy, tworzy formę osoby, liczby, czasu, rodzaje, rozpoznaje rzeczowniki i ich formy, rozpoznaje przymiotniki, używa poprawnych form interpretuje dzieło plastyczne. Ocenę bardzo dobrą otrzymuje uczeń, który: czyta głośno, wyraźnie, płynnie, z uwzględnieniem znaków przestankowych, akcentów logicznych, właściwego tempa rozumie istotny sens wraz ze szczegółami tekstu czytanego na głos i po cichu bardzo dobrze zna lektury, dostrzega konteksty interpretacyjne, bierze udział w konkursach czytelniczych

3 bezbłędnie wygłasza z pamięci wiersz lub fragment prozy, uwydatnia sens wygłaszanego tekstu, poprawnie artykułuje głoski, zachowuje odpowiednie tempo i rytm, trafny akcent logiczny, bierze udział w szkolnych konkursach recytatorskich zna cechy wypowiedzi: opowiadania, opisu postaci, opisu przedmiotu, notatki, planu wydarzeń, dialogu, przepisu, potrafi je zredagować zachowując całkowitą zgodność z tematem, poprawną kompozycję, bogate słownictwo, poprawne związki wyrazowe, stosuje synonimy w celu eliminacji zbędnych powtórzeń, strona graficzna bez zastrzeżeń, akapity, dopuszczanie jeden błąd ortograficzny zna alfabet, nazywa samogłoski i spółgłoski, określa liczbę liter i głosek w wyrazie, dzieli na sylaby, poprawnie przenosi wyrazy, poprawnie zapisuje głoski dźwięczne i bezdźwięczne, dostrzega rozbieżności w mowie i piśmie, rozróżnia głoski twarde i miękkie, biegle ustala kolejność alfabetyczną wyrazów udziela dokładnych, logicznych odpowiedzi, mówi głośno, zdecydowanie, z odpowiednią modulacją głosu, dobiera odpowiednie słownictwo, uzasadnia swoje zdanie, bierze aktywny udział w pracy zespołu, często pełni funkcję lidera grupy pisze staranie i czytelnie, dba o kształt liter, ich łączenie, odległość między wyrazami, właściwe rozmieszczenie tekstu, stosuje akapity, unika skreśleń biegle rozpoznaje czasowniki i ich formy, tworzy formę osoby, liczby, czasu, rodzaju, samodzielnie wskazuje rzeczowniki w tekście, odróżnia rzeczowniki pospolite i własne, określa ich formy, rozpoznaje przymiotniki, używa poprawnych form, potrafi dostosować formę przymiotnika do rzeczownika, tworzy przymiotniki o znaczeniu przeciwstawnym twórczo i oryginalnie intepretuje dzieło plastyczne, dostrzega konteksty interpretacyjne. Ocenę celującą otrzymuje uczeń, który: Opanował umiejętności na ocenę bardzo dobrą oraz: samodzielnie pogłębia swoją wiedzę z zakresu przedmiotu poprzez wartościową lekturę proponuje oryginalne rozwiązania problemów poruszanych na lekcji propaguje swoją postawą współuczestnictwo w kulturze, biorąc aktywny udział w konkursach i innych przedsięwzięciach z zakresu przedmiotu (recytacjach, inscenizacjach) ma znaczące osiągnięcia w konkursach wiedzy z języka polskiego na poziomie gminnym i powiatowym swoim nastawieniem do przedmiotu zachęca innych uczniów do pogłębiania wiedzy i umiejętności z języka polskiego, a także do współuczestniczenia w kulturze. WYMAGANIA EDUKACYJNE Z JĘZYKA POLSKIEGO KLASA V UCZEŃ OTRZYMUJE OCENĘ CELUJACĄ jeżeli: jego wiedza znacznie wykracza poza obowiązujący program nauczania twórczo i samodzielnie rozwija własne uzdolnienia i zainteresowania proponuje rozwiązania oryginalne i wykraczające poza materiał programowy jego wypowiedzi ustne i pisemne są bezbłędne nie powiela cudzych poglądów, potrafi krytycznie ustosunkować się do językowej, literackiej i kulturalnej rzeczywistości bierze udział i osiąga sukcesy w konkursach szkolnych, międzyszkolnych, itp. podejmuje działalność literacką lub kulturalną w różnych formach (np. udział w akademiach, inscenizacje teatralne, itp.)

4 posiada rozszerzone umiejętności z zakresu kształcenia literackiego oraz nauki o języku przewidziane programem nauczania w klasie V. UCZEŃ OTRZYMUJE OCENĘ BARDZO DOBRĄ jeżeli: wypowiedzi ustne i pisemne są całkowicie poprawne pod względem stylistycznojęzykowym ortograficznym, merytorycznym i logicznym potrafi posługiwać się poznanymi w klasie V formami wypowiedzi (sprawozdanie np. z wycieczki, spaceru; opis przedmiotu, wyglądu człowieka z elementami charakterystyki, list prywatny, zaproszenie) podejmuje próby charakterystyki postaci na odpowiednich przykładach, np. Ernesta Nereczka Chłopcy z Placu Broni", Stasia Tarkowskiego W pustyni i w puszczy"... samodzielnie sporządza notatki z czytanych lektur bezbłędnie układa plan odtwórczy lektury, plan kompozycyjny własnej wypowiedzi bardzo dobra znajomość przeczytanego tekstu pozwala na swobodne jego analizowanie, ocenę postępowania i poglądów bohaterów pisanie opowiadania twórczego z elementami dialogu potrafi porównać cechy gatunkowe bajki i baśni analizuje utwór liryczny włącza w wypowiedź utarte związki frazeologiczne, wyrażenia metaforyczne i porównania tworzy własne przykłady środków stylistycznych, rozumie ich rolę w wypowiedzi dostrzega wyrażenia i zwroty typowe wyłącznie dla języka mówionego umie nadać własnej" wypowiedzi charakter półoficjalny i oficjalny samodzielnie redaguje telegram, list, radę, wpis do pamiętnika, dedykację i życzenia okolicznościowe dla określonego adresata potrafi samodzielnie zbudować wypowiedź bogatą pod względem leksykalnym i gramatycznym (różnorodność słowotwórcza i składniowa stosowanych środków) samodzielnie redaguje opowiadanie zachowując chronologiczny i logiczny układ wydarzeń; wprowadza elementy dialogu i opisu, stosuje poprawną interpunkcję w dialogu i budowanych zdaniach pojedynczych i złożonych biegle posługuje się Słownikiem ortograficznym", Słownikiem wyrazów bliskoznacznych" wskazuje różnice między formą osobową i nieosobową czasownika, miedzy czasownikiem dokonanym i niedokonanym określa znaczenie trybów czasownika odmienia czasownik w trybie rozkazującym i przypuszczającym zna zasady pisowni cząstki by" z czasownikami w odmianie rzeczownika przez przypadki wyróżnia temat oboczny, oboczności określa rolę przyimków w zdaniu wskazuje podobieństwa i różnice między przymiotnikiem i przysłówkiem podaje poprawne formy liczebników klasyfikuje rodzaje wypowiedzi, podaje ich przykłady wyróżnia w zdaniu zespoły składniowe nazywa części zdania układa zdania pojedyncze rozwinięte według podanego wykresu przeprowadza klasyfikacje zdań złożonych buduje zdania współrzędnie i podrzędnie złożone stosując właściwe spójniki samodzielnie dokonuje, słowotwórczych przekształceń leksykalnych (zdrobnienia, zgrabienia, spieszczenia, czasowniki dokonane i niedokonane; tryb, czas, stopnie przymiotnika i przysłówka) wskazuje różnice między samogłoską i spółgłoską omawia zależność brzmienia głoski od ruchów i pozycji narządów mowy podaje zasady akcentowania wyrazów w języku polskim.

5 UCZEŃ OTRZYMUJE OCENĘ DOBRĄ jeżeli: czyta poprawnie, stosując zasady prawidłowej intonacji i akcentowania jego wypowiedzi ustne i pisemne mogą zawierać jedynie nieliczne błędy językowostylistyczne, logiczne i ortograficzne potrafi samodzielnie poprawić większość własnych błędów podejmuje próby wypowiadania się w różnych formach np. opowiadanie twórcze, opis postaci z elementami charakterystyki poprawnie sporządza plan ramowy i szczegółowy lektury rozróżnia znaczenie podstawowe i przenośne wyrażeń próbuje budować wyrażenia o znaczeniu przenośnym wskazuje środki leksykalne w utworze literackim, które nie wstępują w języku potocznym, podaje ich odpowiedniki znaczeniowe z języka potocznego różnicuje wypowiedź w zależności od adresata buduje dialog przystający do określonej sytuacji, stosuje poprawny ortograficznie zapis daty i miejsca oraz wielkiej litery (rzeczowniki pospolite i zaimki - wyrażenia szacunku) wprowadza do opowiadania różnorodne środki leksykalne sygnalizujące następstwo zdarzeń posługuje się wypowiedzeniem wykrzyknikowym w wypowiedzi pisanej układa dialog przystający do wskazanej sytuacji z opowiadania nazywa cechy gatunkowe mitu, legendy, bajki, noweli (podaje przykłady) uzasadnia pisownię wyrazów objaśnionych na lekcji odwołując się do słownika i poznanych reguł stosuje właściwą wymowę i poprawny zapis tworzy poprawne formy gramatyczne wyrazów określa formę gramatyczną czasowników stosuje w zdaniu czasownik w formie osobowej i nieosobowej tworzy czasownik dokonany od niedokonanego, poprawnie odmienia czasowniki typu: umiem, rozumiem, idę omawia budowę form trybu rozkazującego i przypuszczającego wyjaśnia różnicę w odmianie podanych rzeczowników, wyodrębnia temat i końcówkę uzasadnia pisownię rzeczownika, odwołując się do odmiany w zdaniu wskazuje przyimki i wyrażenia przyimkowe tworzy przysłówki od przymiotników, stosuje je w zdaniach określa formę gramatyczną przymiotnika z rzeczownikiem zastępuje słowem liczebniki podane cyfrą i odwrotnie stosuje w zdaniu liczebnik w odpowiednim przypadku przekształca zdanie na równoważnik zdania i odwrotnie samodzielnie buduje zdania pojedyncze rozwinięte oraz proste zdania złożone poprawne pod względem logicznym i gramatycznym robi wykres zdania pojedynczego rozwiniętego na łatwych przykładach przekształca zdanie pojedyncze na złożone i odwrotnie układa zdanie złożone współrzędnie i podrzędnie określa cechy głoski rozpoznaje wyrazy bezakcentowe poprawnie akcentuje wyrazy. UCZEŃ OTRZYMUJE OCENĘ DOSTATECZNĄ jeżeli: w wypowiedziach ustnych i pisemnych na ogół przestrzega zasad poprawnościowych w zakresie budowy zdań, precyzyjnego stosowania poznanego słownictwa i ortografii w miarę samodzielnie wypowiada się w szkolnych formach pisemnych (opowiadanie odtwórcze, z dialogiem, opis przedmiotu i postaci, sprawozdanie, list, zaproszenie...) opanował technikę poprawnego czytania i doskonali ją pod względem dykcji, intonacji,

6 akcentowania ma świadomość popełnianych błędów i potrafi je poprawić przy pomocy nauczyciela umie wymienić elementy świata przedstawionego (miejsce i czas akcji, bohaterów, wydarzenia) odróżnia zdarzenia, postacie fantastyczne od realistycznych dostrzega różnice między językiem potocznym a literackim tworzy poprawne związki wyrazowe w zakresie czynnego zasobu słów nawiązuje kontakt z rówieśnikiem i dorosłym (powitanie, przedstawienie, pożegnanie, list) zachowuje chronologię wydarzeń w ustnym opowiadaniu odtwórczym i twórczym opartym o przygotowany plan wyznacza granicę zdania - pauzą w języku mówionym i kropką w pisanym, w utworze lirycznym wskazuje epitety, przenośnie, porównania stosuje w wypowiedzi poprawne formy gramatyczne wyrazów w zakresie rzeczowników, czasowników, przymiotników i liczebników używanych w ramach ćwiczeń lekcyjnych (przypadek, liczba, rodzaj, stopień i czas czasownika) tworzy bezokoliczniki od czasowników w formie bezosobowej i odwrotnie rozróżnia czasowniki dokonane i niedokonane odmienia czasownik we wszystkich trybach (prostsze przykłady) nazywa przypadki i pytania, na które odpowiadają odmienia przez przypadki rzeczownik w prostej odmianie rozpoznaje rzeczownik w roli podmiotu i określenia rzeczownika odróżnia przyimek rozpoznaje czasownik w roli orzeczenia i określenia czasownika, przymiotnik odmienia, przymiotnik przez przypadki łączy przymiotnik z rzeczownikiem, odmienia je, określa przypadek, liczbę i rodzaj rozpoznaje w zdaniu liczebnik rozróżnia zdanie i równoważnik zdania, podaje przykłady typów zdań, łączy w zespoły składniowe wyrazy tworzące zdanie wpisuje zdanie w podany wykres podane zdania dzieli na pojedyncze i złożone z podanych zdań pojedynczych tworzy zdanie złożone wzbogaca treść zdania pojedynczego wprowadzając różnorodne określenia dostrzega różnice między językiem potocznym a literackim dzieli wyraz na głoski odróżnia samogłoski od spółgłosek rozróżnia rodzaje głosek dzieli wyraz na sylaby poprawnie akcentuje wyrazy na 2 sylabie od końca. UCZEŃ OTRZYMUJE OCENĘ DOPUSZCZAJĄCĄ jeżeli: jego technika cichego i głośnego czytania pozwala na zrozumienie tekstu względna poprawność językowa i rzeczowa wypowiedzi ustnych świadczy o zrozumieniu przez ucznia analizowanego zagadnienia błędy językowo-stylistyczne, logiczne i ortograficzne popełniane w wypowiedziach nie przekreślają wartości pracy i wysiłku, jaki włożył w ich napisanie stopień opanowanych przez niego wiadomości pozwala na wykonywanie zadań typowych, o niewielkim zakresie trudności, samodzielnie lub przy pomocy nauczyciela. rozróżnia części mowy wskazuje podmiot, orzeczenie i określenia odmienia czasownik przez osoby, liczby, czasy, tryby odróżnia zdanie od równoważnika zdania, zdanie pojedyncze od złożonego

7 wyróżnia głoski, litery i sylaby w podanym wyrazie poprawnie pisze wyrazy poznane na lekcjach ortografii (65% - 50%) oraz zna podstawowe zasady ortograficzne. OCENĘ NIEDOSTATECZNĄ OTRZYMUJE UCZEŃ, KTÓRY NIE OPANOWAŁ WIEDZY I UMIEJĘTNOŚCI OBJĘTYCH PODSTAWĄ PROGRAMOWĄ: nie opanował podstawowych wiadomości i umiejętności z fleksji, składni, słownictwa, ortografii w zakresie redagowania poznanych form wypowiedzi oraz elementarnych wiadomości z zakresu budowy i analizy utworu literackiego, przewidzianych podstawą programową w klasie V nie opanował techniki głośnego i cichego czytania nawet w stopniu dopuszczającym jego wypowiedzi nie są poprawne pod względem językowym i rzeczowym w wypowiedziach pisemnych nie przestrzega reguł ortograficznych nawet przy pomocy nauczyciela nie jest w stanie rozwiązać zagadnienia o elementarnym stopniu trudności. WYMAGANIA EUDKACYJNE KLASA VI (ocenę wyższą otrzymuje uczeń, który spełnia wszystkie wymagania ocen niższych pozytywnych) OCENĘ NIEDOSTATECZNĄ otrzymuje uczeń, który nie spełnia wymagań kryterialnych na ocenę dopuszczającą. OCENĘ DOPUSZCZAJĄCĄ otrzymuje uczeń, który: MÓWIENIE: buduje wypowiedzi na temat formułuje odpowiednie do sytuacji komunikacyjnej pytania i odpowiedzi przedstawia swoje zdanie w dyskusji zna zasady kulturalnej rozmowy stosuje w opowiadaniu wypowiedzenia proste i rozwinięte, pojedyncze i złożone wprowadza dialog w mowę opowieściową mówi o swoich przeżyciach w danej sytuacji, nazywa przeżycia bohatera literackiego nazywa cechy bohatera, wyciąga proste wnioski dotyczące jego postepowania wygłasza z pamięci teksty poetyckie lub prozatorskie jako nadawca i odbiorca komunikatu korzysta z niewerbalnych środków wyrazu stara się stosować do podstawowych zasad poprawności językowej. CZYTANIE: czyta odpowiednio dobrane teksty literackie i rozumie ich treść rozróżnia narrację pierwszo- i trzecioosobową rozumie zależność między użytymi w tekście środkami stylistycznymi a jego treścią wyróżnia postać mówiącą w różnych gatunkach i rodzajach literackich rozróżnia pojęcia fabuła, akcja, wątek wie, czym się różni opowiadanie od powieści dostrzega podobieństwa i różnice między światem przedstawionym w literaturze a rzeczywistością odczytuje teksty kultury: komiks, obraz, rzeźbę zauważa podobieństwa i różnice między utworem literackim a jego adaptacją filmową czy teatralną

8 zauważa w tekście reklamy słownictwo wyrażające perswazję. SŁUCHANIE: słucha wypowiedzi rozmówców dokonuje przekładu intersemiotycznego wysłuchanego komunikatu, np. wykonuje ilustrację do tekstu, piosenki. PISANIE: buduje dłuższe wypowiedzi za pomocą różnych wypowiedzeń pojedynczych i złożonych wplata dialog w tekst narracyjny redaguje opowiadanie twórcze i odtwórcze wypełnia druki urzędowe i pocztowe opisuje wskazane elementy dzieła plastycznego streszcza tekst w porządku chronologicznym nazywa cechy charakteru i osobowości postaci literackiej komponuje plan wypowiedzi przestrzega podstawowych zasad poprawności ortograficznej i interpunkcyjnej oraz estetyki redagowanej wypowiedzi. NAUKA O JĘZYKU: Stosuje wiedzę językową w zakresie: FONETYKI: zna pojęcie głoski i litery; dostrzega różnicę między głoską dźwięczną i bezdźwięczną, nosową i ustną, twardą i miękką, między zapisem a wymową głoski; dzieli wyrazy na sylaby SŁOWNICTWA I SŁOWOTWÓRSTWA: dopasowuje wyrazy bliskoznaczne i przeciwstawne potrafi zastosować wybrane związki frazeologiczne pochodzenia biblijnego, mitologicznego, przysłowia rozumie znaczenie wyrazów z pomocą nauczyciela wyróżnia części w budowie słowotwórczej wyrazu FLEKSJI: z pomocą nauczyciela rozpoznaje formę i funkcję odmiennych części mowy wskazuje nieodmienne części mowy. SKŁADNI: z pomocą nauczyciela rozpoznaje części zdania, zna ich funkcję składniową odróżnia zdanie złożone współrzędnie od zdania złożonego podrzędnie. OCENĘ DOSTATECZNĄ otrzymuje uczeń, który: MÓWIENIE: uczestniczy w sytuacji komunikacyjnej buduje spójne, logiczne wypowiedzi, posługując się poprawnym słownictwem przedstawia swoje stanowisko w dyskusji, dobierając rzeczowe argumenty stosuje się do zasad kulturalnej dyskusji opowiada, stosując różnego rodzaju wypowiedzenia wzbogaca opowiadanie dialogiem; stosuje opis własnych przeżyć, mówi o przeżyciach bohatera literackiego charakteryzuje bohatera literackiego, formułując ocenę jego postępowania wygłasza teksty poetyckie i prozatorskie, stosując się do zasad poprawnej artykulacji oraz intonacji i zwracając uwagę na warstwę znaczeniową tekstu

9 świadomie korzysta z niewerbalnych środków komunikacji, takich jak gest, mimika twarzy, intonacja, pauza, dostosowując je do rodzaju komunikatu, jego odbiorców, celu wypowiedzi stosuje zasady poprawności językowej i stylistycznej, tak aby jego wypowiedzi były zrozumiałe dla odbiorcy. CZYTANIE: czyta ze zrozumieniem teksty literackie na poziomie semantycznym i samodzielnie rozwiązuje niektóre zadania świadczące o rozumieniu tekstu na poziomie krytycznym analizuje zależność między użytymi w tekście środkami stylistycznymi a jego treścią wyróżnia postać mówiącą w różnych gatunkach i rodzajach literackich wyjaśnia pojęcia fabuła, akcja, wątek wyróżnia rodzaje powieści wnioskuje na temat otaczającej go rzeczywistości oraz miejsca człowieka w świecie na podstawie wybranych tekstów literackich odczytuje plakat dostrzega zależności miedzy dziełem literackim a jego adaptacją zauważa różnicę w realizacji tego samego tematu i motywu w różnych dziedzinach sztuki oraz w różnych formach wypowiedzi artystycznej dostrzega mechanizmy oddziaływania reklamy na jej odbiorcę. SŁUCHANIE: uczestniczy w sytuacji komunikacyjnej przez uważne słuchanie wypowiedzi rozmówców dokonuje przekładu intersemiotycznego wysłuchanego komunikatu na taką formę, jak: słuchowisko, scenka dramatyczna itp. PISANIE: stara się zachować poprawność językową i stylistyczną dłuższych wypowiedzi zbudowanych za pomocą różnych typów wypowiedzeń konstruuje teksty informacyjne oraz teksty o charakterze instrukcji redaguje podanie, życiorys, samodzielną prostą notatkę za pomocą odpowiedniego słownictwa wkomponowuje opis przedmiotu, miejsca, cech bohatera w opowiadanie twórcze lub odtwórcze podejmuje próby spójnego opisu dzieła plastycznego niezależnie od budowy utworu streszcza tekst w porządku chronologicznym, szczegółowo relacjonuje przedstawione wydarzenia podejmuje próbę opisu postaci rzeczywistej lub literackiej, uwzględniając jej cechy charakteru i osobowości stosuje zasady estetyki, graficznej organizacji tekstu oraz poprawności ortograficznej i interpunkcyjnej redagowanych wypowiedzi. NAUKA O JĘZYKU: Stosuje wiedzę językową w zakresie: FONETYKI: dzieli wyrazy na litery i głoski, rozpoznaje głoski dźwięczne i bezdźwięczne, ustne, nosowe, twarde, miękkie; dzieli wyrazy na sylaby i potrafi przenieść wyraz do następnej linijki zgodnie z obowiązującymi zasadami; dostrzega różnicę między zapisem a wymową głoski SŁOWNICTWA I SŁOWOTWÓRSTWA: posługuje się słownictwem bliskoznacznym, wyrazami przeciwstawnymi, wybranymi związkami frazeologicznymi pochodzenia biblijnego i mitologicznego, przysłowiami; rozumie znaczenie wyrazów; wyjaśnia sens niektórych neologizmów i archaizmów;

10 FLEKSJI: zna pojęcia wyraz podstawowy i pochodny; wyróżnia podstawę słowotwórczą, formant, rdzeń rozpoznaje w wypowiedzeniu odmienne i nieodmienne części mowy, rozpoznaje formę odmiennych części mowy. SKŁADNI: rozpoznaje części zdania; wyróżnia w zdaniu orzeczenie imienne i czasownikowe; zna rodzaje podmiotu; odróżnia zdania złożone podrzędnie i współrzędnie, spójnikowe i bezspójnikowe. OCENĘ DOBRĄ otrzymuje uczeń, który: MÓWIENIE: świadomie uczestniczy w sytuacji komunikacyjnej buduje spójne i poprawne pod względem językowym wypowiedzi, zróżnicowane stylistycznie w zależności od intencji nadawcy oraz adresata uczestniczy w dyskusji na podany temat, przedstawia logiczne, rzeczowe argumenty poparte odpowiednimi przykładami i stosuje perswazję językową nieprzekraczającą granic kulturalnej rozmowy, tak aby przekonać pozostałych jej uczestników do przyjęcia jego stanowiska wzbogaca wypowiedzi o niewerbalne środki wyrazu, dobrane odpowiednio do sytuacji komunikatywnej stosuje w swoich wypowiedziach dialog, opis przeżyć wewnętrznych charakteryzuje bohatera literackiego; ocenia jego postawy i postępowanie, uwzględniając motywy działania wygłaszając tekst poetycki lub prozatorski stosuje pauzę, dobiera odpowiednio barwę i ton głosu, zaznacza akcenty logiczne, tak aby zwrócić uwagę odbiorcy na warstwę znaczeniową utworu zwraca uwagę na poprawność językową i stylistyczną swoich wypowiedzi. CZYTANIE: czyta różne teksty literackie na poziomie krytyczno-twórczym rozumie funkcję użytych w utworze środków stylistycznych oraz znaczenie postaci mówiącej w tekście posługuje się pojęciami fabuła, akcja, wątek wyróżnia cechy różnych rodzajów powieści i opowiadania na podstawie analizy utworów literackich odkrywa podstawowe prawa dotyczące człowieka i otaczającego świata wnioskuje na temat otaczającej go rzeczywistości oraz miejsca człowieka w świecie na podstawie wybranych tekstów literackich analizuje treści pozaliterackich tekstów kultury porównuje utwory literackie z ich adaptacją filmową lub teatralną dostrzega zależność między realizacją tematu dzieła a jego tworzywem wypowiada opinie na temat reklam i dostrzega werbalne oraz niewerbalne mechanizmy oddziaływania na odbiorcę. SŁUCHANIE: analizuje przenośny sens wysłuchanego tekstu dokonuje w dowolnej formie przekładu intersemiotycznego wysłuchanego komunikatu. PISANIE:

11 konstruuje wypowiedzi zróżnicowane stylistycznie w zależności od intencji nadawcy, odbiorcy komunikatu oraz sytuacji komunikacyjnej stosuje słownictwo odpowiednie do rodzaju i celu wypowiedzi wzbogaca tekst dialogiem charakteryzującym bohatera redaguje opowiadanie twórcze z elementami opisu przeżyć wewnętrznych bohatera, notatkę, sprawozdanie opisując dzieło plastyczne, zauważa jego sens przenośny charakteryzuje postać literacką lub rzeczywistą, nazywa cechu jej charakteru, osobowości i usposobienia, zauważa motywy działania dba o estetykę zapisu, poprawność językową i stylistyczną redagowanego tekstu. NAUKA O JĘZYKU: Stosuje wiedzę językową w zakresie: FONETYKI: dostrzega różnicę między wymową a zapisem głosek, oznacza miękkość głoski przez znak zmiękczenia oraz i) SŁOWNICTWA I SŁOWOTWÓRSTWA: dobiera odpowiednio słownictwo bliskoznaczne w wypowiedzi w celu uniknięcia powtórzeń; stosuje w wypowiedziach pisemnych lub ustnych wyrazy przeciwstawne, związki frazeologiczne i przysłowia, a także powiedzenia związane regionem; rozumie funkcję neologizmów i archaizmów w tekście, wyjaśnia ich sens; bada budowę słowotwórczą wyrazu; tworzy rodzinę wyrazów; tworzy definicję słowotwórczą wyrazu FLEKSJI: rozpoznaje odmienne i nieodmienne części mowy, nazywa je i określa formę gramatyczną, rozumie ich funkcję w zdaniu, poprawnie stosuje je w wypowiedzi, w szczególności formy czasowników zakończonych na no, -to, nieregularne odmieniających się rzeczowników, formy proklityczne i enklityczne zaimków, liczebniki w związku z rzeczownikiem SKŁADNI: rozpoznaje części zdania pojedynczego; nazywa typy orzeczenia imienne i czasownikowe oraz podmiotu gramatyczny, domyślny, logiczny, zbiorowy; rysuje wykres logiczny zdania pojedynczego; rozróżnia zdania złożone podrzędnie i współrzędnie; stosuje zasady interpunkcji wypowiedzenia złożonego i pojedynczego. OCENĘ BARDZO DOBRĄ otrzymuje uczeń, który: MÓWIENIE: jako świadomy uczestnik sytuacji komunikacyjnej nawiązuje kontakt, podtrzymuje go oraz dobiera formę komunikatu w zależności od celu wypowiedzi i rodzaju odbiorcy różnicuje swoje wypowiedzi stylistyczne, dba o ich poprawność językową, korzysta z bogatego słownictwa, stosuje odpowiednio dobrane do sytuacji komunikacyjnej niewerbalne środki wyrazu, aby komunikat stał się w pełni czytelny dla odbiorcy aktywnie uczestniczy w dyskusji na tematy związane z rzeczywistością oraz dotyczące lektury; wprowadza w temat rozmowy; przekonuje do swojego zdania, udowadniając racje w sposób rzeczowy i logiczny; posługuje się informacją, cytatem z danego źródła; nawiązuje do wypowiedzi interlokutorow, wyciąga wnioski, dokonuje podsumowania rozmowy, modyfikuje własne poglądy; dba o poprawność językową wypowiedzi oraz o przestrzeganie przez dyskutantów zasad kulturalnej rozmowy ubarwia wypowiedzi dialogiem, opisem przeżyć wewnętrznych, monologiem wewnętrznym postaci

12 stosuje charakterystykę bezpośrednią bohatera, wykorzystując bogate słownictwo nazywające cechy; stosuje charakterystykę pośrednią uwzględniającą motywy działania postaci; dokonuje oceny moralnej bohatera w odwołaniu do uniwersalnych wartości etycznych wygłaszając tekst poetycki lub prozatorski z pamięci, podejmuje próbę jego interpretacji głosowej dokonuje autokorekty językowej i stylistycznej wygłaszanego komunikatu. CZYTANIE: odczytuje tekst poetycki i prozatorski na poziomie przenośnym i symbolicznym analizując konstrukcję i warstwę znaczeniową utworu, bierze pod uwagę funkcję osoby mówiącej w tekście badając strukturę świata przedstawionego, dostrzega mechanizmy rozwoju fabuły, akcji, głównych wątków utworu prozatorskiego na podstawie analizy utworów literackich podejmuje próbę interpretacji znaczenia i miejsca człowieka w świecie odczytuje inne odpowiednie dobrane teksty kultury na poziomie krytyczno-twórczym analizuje treść oraz tworzywo adaptacji filmowej lub teatralnej dzieła literackiego bada zależność między tworzywem dzieła a realizacją tego samego tematu lub motywu w różnych dziedzinach sztuki wyjaśnia mechanizmy oddziaływania reklam. SŁUCHANIE: dostrzega przenośny sens wysłuchanego tekstu tworzy własne utwory inspirowane wysłuchanym tekstem potrafi sporządzić notatkę w wybranej przez siebie formie na podstawie wysłuchanego tekstu. PISANIE: pisze różnorodne wypowiedzi, dostosowane do sytuacji komunikacyjnej, poprawne pod względem językowym, stylistycznym, ortograficznym oraz interpunkcyjnym wprowadza do dialogu słowa narratora dystansującego się wobec wypowiedzi i działań bohaterów pisze opowiadanie twórcze z elementami opisu sytuacji, list oficjalny, notatkę w formie ciągłej, mapy mentalnej, schematu wyjaśnia treści przenośne i symboliczne oraz konteksty interpretacyjne w opisie dzieła plastycznego w sposób pełny i przemyślany charakteryzuje postać literacką lub rzeczywistą, przedstawia wszystkie możliwe motywy jej działania, ocenia postępowanie w odniesieniu do wartości etycznych poprawia własne błędy językowe i stylistyczne. NAUKA O JĘZYKU: Stosuje wiedzę językową w zakresie: FONETYKI: stosuje wiadomości dotyczące różnicy między zapisem a wymową głosek oraz funkcji głoski i w wyrazie SŁOWNICTWA I SŁOWOTWÓRSTWA: korzysta z bogatego zasobu słownictwa, stosując wyrazy bliskoznaczne; dba o poprawność stylistyczną tekstu; ilustruje wypowiedzi odpowiednio dobranymi związkami frazeologicznymi i przysłowiami; wyjaśnia znaczenie wyrazów na podstawie ich etymologii; wyjaśnia zmiany znaczenia wyrazów; bada funkcję

13 FLEKSJI: neologizmów i archaizmów w tekście; analizuje budowę słowotwórczą wyrazu; porządkuje rodziny wyrazów poprawnie używa w wypowiedzeniach ustnych i pisemnych form odmiennych i nieodmiennych części mowy, analizuje ich funkcję w zdaniu; dokonuje rozbioru gramatycznego wypowiedzenia pojedynczego SKŁADNI: dokonuje analizy logicznej wypowiedzenia pojedynczego; rysuje wykresy logiczne zdań pojedynczych z różnymi typami orzeczeń i podmiotów. Schematy wypowiedzeń złożonych współrzędnie i podrzędnie; rozpoznaje i konstruuje zdania bezpodmiotowe; dba o poprawność interpunkcyjną wypowiedzeń pojedynczych i złożonych. OCENĘ CELUJĄCĄ otrzymuje uczeń, którego wiedza znacznie wykracza poza obowiązujący program nauczania: twórczo oraz samodzielnie rozwija własne uzdolnienia i zainteresowania proponuje rozwiązania oryginalne, wykraczające poza materiał programowy jego wypowiedzi ustne i pisemne są bezbłędne, cechują się dojrzałością myślenia. Nie powiela cudzych poglądów, potrafi krytycznie ustosunkować się do językowej, literackiej i kulturalnej rzeczywistości bierze udział w konkursach (literackich, ortograficznych, teatralnych lub innych); osiąga w nich sukcesy w szkole i poza szkołą podejmuje działalność literacką lub kulturalną w różnych formach szkolnych. Prezentuje wysoki poziom merytoryczny oraz artystyczny. OPRACOWAŁA: mgr Elżbieta Kiepura SPOSOBY OCENIANIA UCZNIA JĘZYK POLSKI 1. W ciągu półrocza uczeń otrzyma minimum oceny (w tym znajdą się oceny ze sprawdzianów pisemnych). 2. Sprawdziany obowiązkowe będą obejmować wiadomości i umiejętności z danego działu lub znacznej części materiału, będą zapowiadane z tygodniowym wyprzedzeniem i podany będzie zakres sprawdzanych umiejętności oraz wiedzy. W przypadku nieobecności ucznia w dniu, w którym odbywa się sprawdzian, musi on napisać sprawdzian z tej partii materiału w ustalonym przez nauczyciela terminie (nie później niż 7 dni po przyjściu do szkoły). 3. Kartkówki będą sprawdzały wiadomości nie więcej niż z 3 ostatnich lekcji, czas ich trwania nie przekracza 15 minut, nauczyciel ich nie zapowiada. 4. Jeśli uczeń uzyska ze sprawdzianu ocenę niedostateczną musi ją poprawić w terminie ustalonym przez nauczyciela (do 7 dni od daty wystawienia oceny). 5. Jeśli uzyska z kartkówki ocenę niedostateczną może na swoją prośbą ją poprawić w terminie ustalonym przez nauczyciela (do 7 dni od daty wystawienia oceny). 6. Na ocenę sprawdzianu, kartkówki, wypracowania, zadania domowego itp. nauczyciel ma 14 dni. 7. Wszystkie sprawdziany i kartkówki są do wglądu dla ucznia i Jego rodziców u nauczyciela do końca danego roku szkolnego. 8. Uczeń ma prawo do trzykrotnego w ciągu półrocza zgłoszenia nieprzygotowania do lekcji (odnotwane w dzienniku jako np. ). Przez nieprzygotowanie rozumiemy:

14 niegotowość do odpowiedzi, niegotowość do pisania kartkówki. W przypadku przekroczenia limitu musi uczeń przystąpić do odpowiedzi lub pisać kartkówkę. 9. Po dłuższej nieobecności ucznia (trwającej co najmniej tydzień) może on zgłosić, że jest nieprzygotowany do lekcji z powodu choroby i nie zostaje to odnotowane w dzienniku lekcyjnym. Z nauczycielem ustala termin nadrobienia zaległości. 10. Może uczeń zgłosić brak zadania, brak pomocy potrzebnych do lekcji czy brak podpisu pod oceną odnotowanie w dzienniku jako bz. W przypadku, gdy nie zgłosi bz na początku lekcji (tzn. przed zapisaniem tematu lekcji) otrzyma ocenę niedostateczna. 11. Zeszyt przedmiotowy prowadzi uczeń starannie. 12. W toku zajęć lekcyjnych uczeń powinien pracować z tekstem, wykonywać polecenia nauczyciela, przestrzegać dyscypliny, nie przeszkadzać innym, odznaczać się kulturą osobistą. 13. Jeśli opuścisz 50% lekcji nie możesz być klasyfikowany z przedmiotu. Przeprowadza się wówczas egzamin klasyfikacyjny. Elżbieta Kiepura