dżihadyzmu Saif al-adel

Transkrypt

1 Ideolodzy i bojówkarze dżihadyzmu Saif al-adel Sławosz Grześkowiak Jeden z ostatnich pozostających na wolności budowniczych AlKaidy. Oskarżany o współudział w zorganizowaniu zamachów na amerykańskie ambasady w Kenii oraz Tanzanii w 1998 r. Za ujawnienie jego miejsca pobytu Departament Stanu USA oferuje 10 mln dolarów nagrody. Uważa się, że jego prawdziwe nazwisko brzmiało Mohammed Salah al-din Zaidan, a Saif al-adel to tylko przydomek tłumaczony jako Miecz sprawiedliwości. Urodził się 11 kwietnia 1960 lub 1963 r. w egipskiej prowincji Al-Minufijja. Niewiele wiadomo na temat jego dzieciństwa i młodości, choć wydaje się, że został wychowany w świeckim duchu. Z niepotwierdzonych relacji wiadomo, że studiował biznes na uniwersytecie w mieście Shibin El Kom. Być może jego radykalizacja oraz przyłączenie się do Egipskiego Islamskiego Dżihadu nastąpiły wskutek uczęszczania do tamtejszego meczetu Fajr al Islam, jednak to tylko przypuszczenie. Okoliczności tych faktów pozostają nieznane i nastąpiły na tyle skrycie, że nie wykryły ich w porę służby bezpieczeństwa. Saif al-adel służył bowiem w Egipskich Siłach Specjalnych w stopniu podpułkownika i jednocześnie zaangażowany był w działania zmierzające do obalenia reżimu Mubaraka. 6 maja 1987 r. aresztowano go wraz z sześcioma tysiącami innych podejrzanych pod zarzutem próby zamordowania Ministra Spraw Wewnętrznych Hasana Abu Basha. Niedostatek dowodów spowodował jego zwolnienie, ale i degradację stopnia wojskowego. Najpewniej te zdarzenia oraz muzułmańska fala wyjazdów do walki z Sowietami, spowodowała nowy rozdział w

2 jego życiu podróż do Afganistanu w 1989 r. Wiąże się z tym pewna niepotwierdzona anegdota. Saif oznajmił swojemu bratu Hasanowi zamiar wyjazdu do Arabii Saudyjskiej w celu znalezienia pracy. Ten więc odwiózł go na lotnisko i więcej już nie zobaczył. Saif znalazł się w Mekce i tam w trakcie swojej pielgrzymki miał spotkać i poznać Osamę bin Ladena. Doświadczenia zawodowe al-adela, w egipskim wojsku oraz dżihadystycznej organizacji, przydatne teraz się stały nowym mocodawcom, rodzącej się Al-Kaidzie. Chociaż Al-Adel nie był współzałożycielem organizacji, to wywarł istotny wpływ na budowanie od podstaw jej operacyjnych struktur. Jako były komandos został instruktorem w afgańskich obozach treningowych Al-Kaidy. Obok szkoleń wojskowych oraz nauki dyscypliny, zbierania i gromadzenia informacji wywiadowczych, uczył mudżahedinów, w jaki sposób mają dokonywać porwań oraz morderstw. Jego kompetencje szybko umożliwiły mu pokonanie hierarchicznych szczebli Al-Kaidy. Do połowy lat 90. stanął na czele komitetu bezpieczeństwa organizacji. Doświadczenia w Egipskim Islamskim Dżihadzie nauczyły go pochopnych działań. W jego opinii zbytni oporu wobec entuzjazm i lekkomyślność miały mudżahedinów zgubić. Podobnie krytykował nowojorski zamach z 11 września Ruchowi islamistycznemu, jak pisał, brakowało niezbędnych kompetencji. Obozy treningowe al-adela rozwijały się także w innych krajach, takich jak Pakistan czy Sudan. W 1993 r. razem z innym członkiem Al-Kaidy, Abu Muhammadem al Masri m, przez Kenię dotarł do Somalii, gdzie nawiązał dobre relacje z plemieniem Ogadan sprzymierzonym z tamtejszym watażką Farrahem Aididim, który w 1992 r. zakwestionował obecność ONZ-u oraz wojsk USA w Somalii. Wpływy oraz umiejętności al-adela nie ograniczały się do wojskowego drylu. Okazał się być także dobrym negocjatorem. Na terenie Jordanii działał w tamtych czasach bezkompromisowy Abu

3 Musab Al-Zarkawi. Wyrosły na gangstersko-dżihadystycznym gruncie nie tolerował wszelkiego sprzeciwu. Brutalnością mało komu dorównywał. Bin Laden miał wobec niego wątpliwości. W 1999 r. pojawił się w afgańskim Kandaharze, gdzie przypadł do gustu al-adelowi ze względu na bliźniaczą bezkompromisową naturę. Zdołał więc przekonać bin Ladena i dzięki temu Zarkawi, wzmocniony finansami, założył swoje obozy treningowe w Heracie, niedaleko afgańsko-irańskiej granicy. Warto pamiętać, że w wyniku tej współpracy Zarkawi mógł w późniejszych latach przygotować w Iraku grunt pod przyszłe Państwo Islamskie. Saif al-adel znał przygotowania do ataków na Stany Zjednoczone w 2001 i jako jeden z nielicznych kwestionował ich zasadność. Różnił się w tym z bin Ladenem, który z kolei sprzeciwu nie znosił. Al-Adel uważał, że poważne akcje wymagają szczegółowych analiz zysków i strat, a te zamachy przygotowano zbyt pospiesznie i jak słusznie przewidywał zagrożą one pozycji Talibów w Afganistanie. Tak brzmiały jego opinie, ale w wąskich i prywatnych kręgach. Na zewnątrz przyjmował polityczną postawę i zgodnie z oficjalną linią Al-Kaidy zgadzał się z naczelnym planem akcji sprowokowania węża do wyjścia z kryjówki, czyli innymi słowy sprowokowania USA do uderzenia na Afganistan oraz Irak. I tak się stało, lecz w następstwie dżihadyści rzeczywiście ucierpieli, tracąc swój Islamski Emirat Afganistanu oraz bazę dla Al-Kaidy. Wraz z upadkiem Kandaharu w grudniu 2001 r. aladel stanął na czele operacji wyprowadzenia mudżahedinów do Iranu. Tam, z pomocą majętnych przyjaciół z Arabii Saudyjskiej, Kuwejtu oraz Zjednoczonych Emiratów Arabskich utworzyli nowe przysiółki dla swojej działalności, wynajmując wszystkim uciekinierom oraz ich rodzinom sieć domów oraz mieszkań. W Iranie chronił go Korpus Strażników Rewolucji Islamskiej, jednak do czasu. Pod naciskiem Arabii Saudyjskiej oraz USA Teheran zdecydował się go uwięzić razem z Abu Muhammadem al-

4 Masrim w aresztach domowych. Al-Adel był jednym z organizatorów krwawych zamachów na amerykańskie ambasady w Kenii oraz Tanzanii w sierpniu 1998 r., w których zginęło 224 cywili, a 5 tys. zostało rannych. Podejrzewano go także o udział w zorganizowaniu zamachu bombowego w Rijadzie, w maju 2003 r., jednak pewności nie ma, choćby z tego powodu, że miał on miejsce miesiąc po aresztowaniu. Jednak w areszcie nie został zbyt mocno odcięty od świata, skoro miał stamtąd także możliwości publikacji swoich artykułów w sieci. Około roku 2005 Al-Kaida znalazła się w niemałym kłopocie. Podporządkowany jej Zarkawi żywił głęboką urazę wobec szyitów i tydzień po tygodniu dokonywał na nich w Iraku krwawych zamachów. Liczył na odwet i w następstwie przebudzenie sunnitów do walki. Ani bin Laden, ani inni przywódcy Al-Kaidy, jak Ajman Az-Zawahiri czy Attijat Abdul Rahman al-libi, nie podzielali jego samowolki. Trudne jest za to określenie stanowiska al-adela. Zapewne jako promotor Zarkawiego znalazł się w niekomfortowej sytuacji i jeśli jego stanowisko było odmienne od bin Ladena, to pogłębiło się jeszcze bardziej w poglądach na ustanowienie w Iraku kalifatu. Gdy szef Al-Kaidy wymagał bardziej metodycznego podejścia do zbudowania prawdziwie szariackiego państwa, skądinąd zapobiegliwy i ostrożny al-adel uznał, że jest teraz na to czas oraz odpowiednie warunki i to właśnie doradził Zarkawiemu. Cała ta korespondencja, a nawet zawiadywanie siłami Al-Kaidy, prowadzone były przez al-adela z irańskiego aresztu. Jego macki sięgnęły nawet odległej Kanady. W 2013 r. udaremniono tam zamach na pociąg relacji Nowy Jork Toronto, który miał być wykolejony nad Niagarą. Rozkaz i organizacja akcji miały wyjść od samego al-adela. Zwolnienie go z irańskiego aresztu nastąpiło dopiero we wrześniu 2015 r., i to dzięki działaniom Al-Kaidy, która w Jemenie porwała teherańskich dyplomatów, a następnie zażądała

5 wymiany jeńców. W międzyczasie publikacje al-adela zmieniły naturę z politycznej na bardziej filozoficzną. Skupił się na Arabskiej Wiośnie, znaczeniu terroryzmu oraz niepowodzeniach Al-Kaidy. Nie ogarniał go jednak taki pesymizm, jak współwięźnia, al-masri ego, który postulował likwidację organizacji. Al-Adel uważał, że Al-Kaida powinna przetrwać, a jej zachwianie posadami amerykańskiego imperium w zamachach z 11/09 przyjęte zostanie do kanonu nauk dla przyszłych studentów wojskowych szkół. Saif al-adel pozostaje nadal nieuchwytnym członkiem Al-Kaidy, jednym z niewielu, którzy działali w organizacji przez atakami na USA w 2001 r. Nagroda za ujawnienie jego miejsca pobytu wynosi 10 mln dolarów. Jest on także o tyle ważny, że wydaje się być naturalnym pretendentem do przywództwa w Al-Kaidzie po ewentualnym odejściu dużo starszego od niego Ajmana AzZawahiri ego. Ze swoimi militarnymi i organizacyjnymi zdolnościami oraz racjonalnym podejściem z pewnością jest w stanie Al-Kaidą zarządzać. Sławosz Grześkowiak historyk, filolog angielski oraz absolwent Studium Literacko-Artystycznego UJ. Interesuje się islamem oraz terroryzmem islamskim. Więcej tekstów z tego cyklu można znaeźć TUTAJ Brytyjski podatnik finansował Al-Kaidę Przez lata niebezpieczny gang infiltrował agencje rządowe w Wielkiej Brytanii i przekazywał gotówkę al-kaidzie. Urząd

6 Skarbowy (HMRC) zdawał poinformował MI5. sobie z tego sprawę, ale nie Według danych policyjnych i pochodzących z wywiadu gangsterzy ukradli z pieniędzy podatników miliardy funtów brytyjskich i wykorzystali dziesiątki milionów do finansowania terroryzmu. Gazeta The Sunday Times nie może jednak ujawnić tożsamości członków gangu ze względu na nakazy sądowe sprzed prawie 10 lat. Sieć przestępców w Londynie, Buckinghamshire, Birmingham, północno-zachodniej Anglii i Szkocji przez dwie dekady dokonywała oszustw związanych z podatkami VAT i świadczeniami na rzecz skarbu państwa, a także bogaciła się na oszustwach związanych z kredytami hipotecznymi i kartami kredytowymi dla banków i osób fizycznych. Grupa zdefraudowała miliardów funtów z publicznych pieniędzy. około 8 Według ujawnionych danych gang przekazał 1% swoich zysków, czyli 80 mln funtów Al-Kaidzie w Pakistanie i Afganistanie, gdzie finansował madrasy, obozy szkoleniowe i inne działania terrorystyczne. Część pieniędzy dotarła do pakistańskiej organizacji ściśle związanej z szefem Al-Kaidy, Osamą bin Ladenem. Suma, jaką gang wyprowadził ze skarbu państwa, jest prawie trzykrotnością rocznych wydatków rządowych na MI5, MI6 i GCHQ i jest bliska rocznym wydatkom rządu centralnego na działania policyjne w Anglii i Walii. Jak wynika z akt sprawy, gang infiltrował wiele agencji rządowych i skorumpowanych lokalnych polityków. Wiele szczegółowych danych pochodzi od HM Revenue & Customs (HMRC) i oddziału specjalnego, który badał siatkę przestępczą przez 20 lat. Niektóre informacje, które ujawniają rolę księgowego w prowincjonalnym angielskim mieście, zostały odkryte na starym laptopie w Afganistanie przez oficerów CIA i MI6 podczas

7 poszukiwań bin Ladena po ataku z 11 września 2001 roku. Funkcjonariusze wywiadu HMRC już na co najmniej dwa lata przed zamachem zidentyfikowali również powiązania gangów z Shehzadem Tanweerem, terrorystą zaangażowanym w zamachy bombowe z 7 lipca w Londynie w 2005 r., w których zginęły 52 osoby. Jednak wyżsi urzędnicy HMRC odmówili wykorzystania informacji wywiadowczych do wszczęcia dochodzenia. Funkcjonariusz służby celnej powiedział, że wielokrotnie uniemożliwiono mu dzielenie się informacjami z MI5, ponieważ HMRC chciał zachować poufność rejestrów podatkowych osób podejrzanych o terroryzm. Ostatecznie średniej rangi członkowie gangu zostali skazani łącznie na ponad 100 lat więzienia za oszustwa i pranie pieniędzy. Osoby znajdujące się na samym szczycie hierarchii gangu uciekły z Wielkiej Brytanii przed aresztowaniem i prawdopodobnie znajdują się na Bliskim Wschodzie. Koronna Służba Prokuratorska nadal utrzymuje, że żadne informacje nie mogą zostać ujawnione, dopóki szefowie nie zostaną deportowani do Wielkiej Brytanii i nie staną przed sądem. Nazir Afzal, prokurator, który postawił przed sądem gang z Rochdale zamieszany w handel kobiet i zmuszanie do prostytucji powiedział, że sytuacja jest bezprecedensowa. Skandalem jest fakt, że osoby te przebywały w więzieniu, opuściły je, a opinia publiczna wciąż nic o tym nie wie powiedział. Nigdy nie słyszałem o takich ograniczeniach w przypadku procesów osób, które opuściły kraj. Nie możemy czekać jeszcze kilka lat, aby dowiedzieć się, co się naprawdę wydarzyło, ponieważ sprawa dotyczy żywotnych interesów publicznych. Dwuletnie śledztwo przeprowadzone przez The Sunday Times, oparte na tysiącach plików wywiadowczych, ach, dokumentach sądowych i wywiadach z przedstawicielami służb bezpieczeństwa, ujawniło jednak wiele faktów. Wiadomo na przykład, że pierwsze przecieki o działalności gangu pojawiły

8 się 24 lata temu. Raporty tajnej policji pokazują, że już w 1995 roku specjalny oddział HCMR otrzymywał informacje, iż członkowie gangu dokonują oszustw hipotecznych przy pomocy skorumpowanych agentów bankowych i pośredników hipotecznych. Azjatyccy klienci regularnie przyjeżdżają z torbami reklamowymi wypełnionymi gotówką, powiedział informator, który twierdził też, że pieniądze deponuje się na kontach bankowych pod fałszywymi nazwiskami, zanim zostaną wysłane z kraju na cele związane z terroryzmem i handlem narkotykami. Te przecieki doprowadziły do czteroletniego dochodzenia prowadzonego przez HMRC, prowadzącego do samego urzędu skarbowego i innych agencji. W dochodzeniu zgromadzono dane wywiadowcze od urzędników podatkowych, celnych, policyjnych, imigracyjnych i urzędników ds. norm handlowych, a osoby podejrzane poddano nadzorowi. Stwierdzono, że gang korzysta z sieci fabryk i firm, wykorzystując swoich pracowników do oszustw polegających na fabrykowaniu fałszywej tożsamości, sprzedaży podrabianych towarów, oszustw ubezpieczeniowych związanych z wypadkami komunikacyjnymi oraz oszustw związanych z kredytami hipotecznymi i kartami kredytowymi. Przestępcy używali nawet psów z przymocowanymi kamerami, żeby penetrować fabryki i inne zakłady pracy. Przestępstwa gangu były złożone i zróżnicowane, ale wszystkie doprowadziły do kradzieży miliardów z publicznych środków i prywatnych źródeł. GB na podst.thetimes.co.uk

9 Jak przekonują dżihadyści? Przypadek Francji Piotr Ślusarczyk Do ostrzeżeń przed powracającymi z Syrii dżihadystami zdążyliśmy się już przyzwyczaić. Wiemy, że zamieszkują oni europejskie miasta. Wiemy, że są niebezpieczni. Ciągle jednak nie wiemy, jak to możliwe, że tak wielu młodych muzułmanów woli zabijać i umierać w imię Allaha niż korzystać z dobrobytu bogatego Zachodu. Jakie argumenty pchają ich do takiego wyboru? Religia ma znaczenie Mówiąc o przyczynach zbiorowego rozczarowania Europą przez radykalnych muzułmanów, zwykle wskazuje się na kwestie związane za społecznym wykluczeniem, wrogą postawą ludności miejscowej wobec imigrantów czy rozmaitymi problemami ekonomicznymi. Narrację o zapchniętych na margines migrantach i ich potomkach można uznać za częściowo trafną. Dlaczego częściowo? Poczucie wykluczenia mają przecież nie tylko muzułmanie. Pewne ekonomiczne i społeczne upośledzenie staje się także udziałem imigrantów z takich państw jak chociażby państwa Europy Wschodniej czy Wietnam. Szukając przyczyn rozwoju radykalizmu wśród muzułmanów jedynie w przesłankach ekonomiczno-społecznych zachowujemy się jak lekarz, który dostrzega u swoich pacjentów tylko jedno oko, czy jedną nerkę. Tymczasem, żeby zbudować pełny obraz tego problemu, należy wziąć pod uwagę szeroko rozumiane kwestie ideologiczne oraz religijne. Od monokulturowych gett do cyberdżihadu Rozwój postaw fundamentalistycznych następuje w Europie stopniowo. Żeby zrozumieć pojawienie się ich, należy cofnąć

10 się do czasów rozpadu imperiów kolonialnych (Francja, Wielka Brytania), który przyciągnął wielu imigrantów do byłych metropolii, a także prześledzić realizację pomysłu ściągania gastarbeiterów. Procesy te doprowadziły do powstania sporych różnic etnicznych w obrębie jednego społeczeństwa. Początkowo imigranci zasilali szeregi organizacji lewicowych, ulegali modzie na komunizm, czuli więź z krajem pochodzenia i chętnie utrzymywali kontakty z podobnymi sobie. Budowali własną tożsamość w oparciu o kategorie ekonomiczne oraz etniczne. Z czasem jednak ich związki z ojczyzną ojców i dziadków nabierały wymiaru mitycznego, okazywali swoje przywiązanie do dawnego kraju kibicując swojej drużynie z Algierii czy Egiptu. Ich życie upływało w dzielnicach imigranckich, w których od lat 70. chętnie budowano ciasne blokowiska, by mogły pomieścić jak najwięcej ludzi na stosunkowo małej przestrzeni. Poczucie wykluczenia mają przecież nie tylko muzułmanie. W tych warunkach dorastało kolejne pokolenie o rozchwianej tożsamości. Nie czuli się oni Francuzami, choć mieli francuskie obywatelstwo. Odczuwali pewien sentyment do kraju pochodzenia, choć tak naprawdę nie chcieliby przenieść się z powrotem do Afryki. Jeden z kandydatów do Zgromadzenia Narodowego, Maraud Goual, o kryzysie tożsamościowym młodych muzułmanów mówił w 2012 roku wprost: Dzisiaj chłopak z północnych dzielnic imieniem Mohamad, Mamadou lub Ismael za jedyny pewnik tożsamościowy ma religię. Wie, że jest muzułmaninem, to niezaprzeczalne. Poza tym nie wie, kim jest (Gilles Kepel, Antoine Jardin, Terror we Francji. Geneza francuskiego dżihadu, tłum. K. Pachniak, Warszawa 2017). Ta radykalnie uproszczona tożsamość z jednej strony pozwala odrzucić wszystko, co francuskie, z drugiej zaś każe szukać odpowiedzi na wszelkie pytania właśnie w religii, którą traktuje się w sposób totalny. Na gruncie zbiorowego kryzysu tożsamościowego wyrośli we Francji cyberdżihadyści, który wykorzystując nowe technologie chętnie namawiali

11 przedstawicieli pokolenia Milenium do wzięcia udziału w globalnym dżihadzie. Nieprzypadkowo pokolenie to nazywa się niekiedy pokoleniem Y, gdyż kształt tej litery przypomina włożone w uszy słuchawki. Co można w nich było usłyszeć od zwolenników dżihadu? Omar nadaje Omar Omsen mieszkał w Nicei. Jego rodzice przyjechali z Senegalu w latach 70. XX wieku. Zamieszkiwali osławioną dzielnicę Ariane, gdzie turystyczny pejzaż lazurowego Wybrzeża ustąpił miejsca osiedlom złożonym z budynków socjalnych. Mężczyzna popadł w konflikt z prawem i, jak wielu dżihadystów, zradykalizował się w więzieniu. Po wyjściu na wolność założył organizację będącą pod silnym wpływem ideologii salafickiej. Żeby przyciągnąć do siebie nowych członków, zrealizował serię filmów i zamieścił je w Internecie. To właśnie te produkcje przekonały wielu do wzięcia udziału w ostatecznym starciu Dobra (Państwo Islamskie) ze Złem (niewierni, spiskujący Żydzi, zepsuci Amerykanie). Seria filmów wideo 19 HH. Historia ludzkości szybko zawojowała sieć. Ich widzowie dostali propagandę cyfrową tyle siermiężną, co niebezpieczną. Ten cyfrowy Mein Kampf daje się sprowadzić do następujących tez: 1. Ś w i a t e m i m e d i a m i r z ą d z i s p i s e k a m e r y k a ń s k o syjonistyczny; 2. Święta wojna z niewiernymi to sposób na pokonanie Zła i zbudowanie idealnego społeczeństwa; 3. Należy odrzucić bezbożne ideologie podważając je na podstawie świętych zapisów Koranu oraz hadisów, czyli opowieści o życiu Mahometa; 4. Ofiara dżihadystyczna gwarantuje zbawienie; 5. Dżihadyści walczą z islamofobią (to oni, a nie Żydzi są prawdziwymi ofiarami); 6. Media uprawiają propagandę wrogą islamowi (W filmie

12 słyszymy: W imię tak zwanego bezpieczeństwa szerzy się propagandę przeciwko islamowi! ); Ci, którzy zwalczają religię Allaha, zasługują na śmierć; Świat Zachodu jest zepsuty przez homoseksualizm i ateizm ( W szkole pani uczyła nas, że człowiek pochodzi od małpy, a w domu mama mówiła mi, że stworzył mnie Bóg ( ) Ja zawsze myślałem, że to właśnie moja mama ma rację ( ) Później dorosłem, świat był zepsuty, a z bliska przekonałem się, że to ludzie są zepsuci. ); Ci, którzy nie popierają dżihadu przeciwko niewiernym, są pseudomuzułmanami, gdyż powoduje nimi strach przed zaangażowaniem się; Dżihad jest w istocie reakcją na prześladowania muzułmanów ( Sposobem na wyzwolenie muzułmanów jest dżihad obronny ( ) To są muzułmanie, którzy nie znoszą bezczynności, kiedy kobiety i dzieci giną w tak banalny sposób! ). Wszystkie cytaty pochodzą z cytowanej książki Gillesa Kepela. Śledztwa francuskiej policji w sprawach oskarżeń o terroryzm potwierdziły, że nagrania Omara Omsena ukształtowały wielu młodych radykałów. Ostatnie doniesienia (luty 2019) na jego temat wskazują, że opuścił syryjskie więzienie prowadzone przez grupę dżihadystów Hayat Tahrir al-sham, w którym przebywał przez ostatnie sześć miesięcy. Po wyjściu na wolność mężczyzna nadal przewodzi grupie francuskojęzycznych dżihadystów oraz prowadzi działalność propagandową. is-du-djihad-de-nouveau-libre

13 Ideolodzy dżihadyzmu Rahman i bojówkarze Umar Abd ar- Był 17 listopada 1997 r, wczesny ranek. Świątynię Hatszepsut na lewym brzegu Nilu, naprzeciwko Luksoru, jak każdego dnia zwiedzało kilkudziesięciu zagranicznych turystów. Wraz z nimi weszło sześciu bezpieczeństwa. Arabów w mundurach egipskich sił Niespodziewanie wyciągnęli automatyczną broń. Rozpoczęła się trwająca 45 minut rzeź. Ogółem zabito 62 osoby, w tym przewodnika, strażników oraz 58 szwajcarskich, brytyjskich i japońskich turystów, w tym pięcioletnią dziewczynkę. Kilkadziesiąt innych raniono. Dzieci, zakłuwano bronią białą. Kobiety gwałcono, a następnie patroszono. Konających dobijano lub odcinano im kończyny. Na jednym ze zmasakrowanych ciał mordercy pozostawili żądanie uwolnienia szejka Umara Abd arrahmana.

14 Ilustracja ze szwajcarskiego tabloidu Blick, do artukułu o zamachu w świątyni Hatszepsut Kim był człowiek, niewinnych osób? w imię którego musiało zginąć tyle Urodził się w wiosce al-gamalia w Delcie Nilu 3 maja 1938 r. W wieku niemowlęcym doznał infekcji i w jej wyniku stracił wzrok. Lewo oko pozostało zamknięte, a prawe na stałe otwarte, pokryte mgłą. Stąd jego późniejszy przydomek Ślepy Szejk. Język Braille a umożliwił mu dalszą edukację i dzięki temu już w wieku 11 lat znał na pamięć Koran. W kolejnych latach poświęcił się już tylko studiowaniu świętych pism islamskich, aż w pierwszej połowie lat 70. XX wieku uzyskał stopień doktora na najbardziej prestiżowym w świecie muzułmańskim uniwersytecie Al-Azhar. Ar-Rahman sprawnie posługiwał się islamskim prawem, mógł więc wydawać fatwy. Pierwszą z nich ogłosił w 1970 r. Potępiał w niej modlenie się za zmarłego bezbożnika, prezydenta Nasera, za co wsadzono go do więzienia na 18 miesięcy. W roku 1977 udał się do Arabii Saudyjskiej, gdzie przez trzy lata wykładał na jednym z uniwersytetów. Do grona zafascynowanych nim studentów należał wówczas m.in. młody Osama bin Laden. Po powrocie do Egiptu w 1980 r. znalazł posadę jako nauczyciel teologii na uniwersytecie w Asjut. Lata 70. XX wieku w Egipcie to czas przewartościowań, dokonywanych przez kolejnego prezydenta Anwara as-sadata. Zrezygnowano z socjalistycznego modelu państwa wprowadzanego przez poprzednika. Sekularyzm zastąpiono religijną odnową. Bractwo Muzułmańskie, którego ideowego przywódcę Sajjida Qutba powieszono w 1966 roku, ponownie zalegalizowano, a jego członków wypuszczono na wolność.

15 Prezydent Sadat tuż przed zamachem podczas parady wojskowej w Kairze (1981). Po lewej Hosni Mubarak, tydzień później wybrany nowym prezydentem. Pozostałym ugrupowaniom muzułmańskim nie tylko pozwolono swobodnie działać, ale i państwo zaczęło je wspierać finansowo. Był w tym i inny cel. Organizacje te stawały w kontrze do naserowskiej lewicy. Wśród ponad dwudziestu podobnych organizacji wyróżniało się wspomniane Bractwo Muzułmańskie oraz dwie inne: Al-Dżama a al-islamijja Fi Misr (Egipska Grupa Islamska) oraz Al-Dżihad al-islami al-misri (Egipski Islamski Dżihad). Przymierze religijne z Sadatem trwało siedem lat. W 1977 r. wydarzyło się coś, czego wychowani na czystych naukach Mahometa fundamentaliści nie mogli pojąć: Egipt rozpoczął rozmowy pokojowe z Izraelem! Islamiści nie dyskutują. 6 października 1981 r. w Kairze odbywała się parada wojskowa. W chwili pokazów lotniczych, kiedy wszyscy wpatrywali się w niebo, z jednej z ciężarówek wyskoczyli zamachowcy. Kule z broni maszynowej rozsiekały

16 oficjeli z trybuny, w tym samego prezydenta. Kair, Nie on był jednak zasadniczym celem. Polityczny mord stać się miał asumptem do wzniecenia religijnej rewolucji i w jej wyniku w Egipcie raz na zawsze zapanowałoby prawo szariatu. Nie udało się. Setki islamistów wylądowały w więzieniach. Głównych sprawców skazano na śmierć, a innych po jakimś czasie zwolniono. Wśród tych ostatnich znalazł się Umar Abd arrahman. Pozbawiony wzroku nie mógł chwycić za kałasznikowa. Miał stać się jednym z członków przyszłego rządu. Od lat pełnił funkcję duchowego lidera wspomnianych wcześniej dżihadystycznych organizacji. Podczas procesu w płomiennych mowach wytykał władzy hipokryzję. Publicznie, twierdził, wierna była szariatowi, a w praktyce unikała jego wdrożenia. Każdy muzułmanin zobowiązany jest prowadzić własny dżihad wobec rządzących, jeśli ci nie podporządkowują się woli Allaha. Jest to tak oczywista prawda, jak mówił, że nie ma potrzeby wydawania tu jakichś dodatkowych fatw. Zamachowcy

17 zrobili, co do nich należało i nieistotne jest czy taki ArRahman ich do tego upoważnił, czy nie, bo zezwolenie wyartykułowane zostało w Koranie. Kiedy w 1984 r. Ślepy Szejk opuszczał więzienie, ruch islamistyczny uległ przeorganizowaniu. Bractwo Muzułmańskie wchłonęło większość z 22 znaczących stowarzyszeń i działało legalnie. Jak wielką miała sprawność ta organizacja, udowodnił rok Kair nawiedziło trzęsienie ziemi i Bractwo, w przeciwieństwie do rządu, błyskawicznie zebrało wszelką pomoc dla poszkodowanych. Rok 1984 wykazał także ogromną popularność fundamentalizmu po studenckich wyborach na uczelniach. W ukryciu rozwijały się Egipska Grupa Islamska oraz Egipski Islamski Dżihad. Obu tym organizacjom obcy był spokój i cierpliwość Bractwa Muzułmańskiego. Koraniczne prawo gotowi byli wprowadzić natychmiast, zarówno za sprawą głoszenia wiary, dawa, jak i zbrojnego dżihadu. Za wzór służył im wahhabizm szerzący zasadę wspierania cnoty i walki z występkiem, a więc nakazywania tego, co dobre i zakazywania, co złe. Ar-Rahman doskonale poznał i teologię muzułmańską i Arabię Saudyjską. Po wyjściu na wolność kontynuował z właściwą sobie charyzmą duchowe przewodnictwo nad obu grupami. Z meczetu położonego w Oazie Fajum koło Kairu słał w kraj mahometańskie przesłania walki. Dążono do rozniecenia anarchii, żeby na jej miejscu rozbudowywać szariacki porządek. Zgodnie z moralnym nakazem należało prześladować przeciwników, zamykać sklepy ze sprzętem audiowizualnym, alkoholem, salony fryzjerskie, kina, bary itp. Dżihadystyczna agresja skierowana została przeciw niewiernym, w tym najstarszym mieszkańcom Egiptu, Koptom. Ślepy Szejk wydał w tym celu fatwę zezwalającą na ataki wobec złotników i jubilerów chrześcijańskich, dla uzyskania pieniędzy na prowadzenie świętej wojny. Krwawe napaści wybuchały pod byle pretekstem, jak choćby absurdalnej plotki o aptekarzach

18 koptyjskich spryskujących chusty muzułmanek kobiet tajemniczym aerozolem, powodującym ukazywanie się krzyża na tkaninach po pierwszym ich praniu. Wrogiem islamu może zostać każdy, również wychowany w tradycyjnej wierze. Do takich należał jeden z najwybitniejszych egipskich pisarzy, zwany często egipskim Balzakiem, noblista Naguib Mahfouz. Szejk wydał fatwę nakazującą zamordowanie go za niewłaściwe ukazanie Allaha w jednej z powieści. Mimo stałej policyjnej ochrony pisarz nie uniknął ataku. W 1994 roku pchnięto go nożem w szyję. Przeżył, lecz resztę życia spędził jako inwalida. Naguib Mahfouz Reżim Mubaraka lat 80. XX wieku nie mógł już powrócić do idei państwa świeckiego, kreowanego przez Nasera przed dwudziestu laty. Mógł balansować pomiędzy różnymi frakcjami islamistów. Kiedy zezwalał na otwarcie funkcjonującego na zasadach szariatu banku Faisal Islamic, sądził, że ukierunkuje tym nadmiar energii krewkich muzułmanów w hedonizm konsumpcyjny. Tymczasem rychło zdano sobie sprawę, że aktywność tej szybko rozwijającej się instytucji stworzyć może solidną materialną

19 bazę dla ekstremizmu. Bank więc zamknięto, a głos oddano religijnym teologom, takim jak szejk Metwali el-sharawi czy szejk Mohammed al-ghazali, którzy w telewizyjnych wystąpieniach utrwalali w Egipcjanach poprawny wzorzec wyznawcy islamu, naturalnie zgodnie z szariackim duchem. Nie przeszkadzało jednak nikomu, że pierwszy z uczonych znany był z wrogości wobec Koptów, a drugi z powiązań z Bractwem Muzułmańskim. Nikt nie składał protestów. Protesty podniosły się za to, i to liczne, kiedy przewodniczący parlamentu zaproponował rozdzielenie państwa od religii. Oddolnie więc muzułmańscy Egipcjanie stali po stronie religijnej ortodoksji, doskonałego zaplecza takich imamów jak np. Umar Abd Ar-Rahman. Rozwiązanie problemu dla reżimu Mubaraka przyszło w drugiej połowie lat 80. z głębi Azji. Na styku dwóch potęg, komunistycznego Wschodu oraz kapitalistycznego Zachodu, w Afganistanie trwała prawdziwa wojna o podział światowych wpływów. Do walki, za amerykańskim wsparciem wciągnięto bojowo nastawionych wyznawców mahometanizmu. Kto więc tylko mógł i miał w muzułmańskich krajach wystarczającą motywację, maszerował walczyć z sowieckim najeźdźcą. Amerykanie robili co mogli, by im w tym pomóc.

20 Oddział mudżahedinów, Afganistan 1980, z dowódcą, dezerterem z reżimowej armii Ślepy Szejk, dzięki pomocy CIA przyjechał w 1986 r. do USA, gdzie brał udział w islamskich konferencjach. Stamtąd trafił do pakistańskiego Peszawaru. Za skuteczną rekrutację mudżahedinów, zarówno od Amerykanów jak i Saudów otrzymywał najwyższe honory. Kłopot sprawiał jedynie swojemu kairskiemu rządowi. W kwietniu 1990 r. próbowano go nakłonić do wyciszenia kazań przeciwko władzom w zamian za polepszenie więziennych warunków jego zwolenników. Jednak trzy dni później Szejk zniknął. Pojawił się w Sudanie, skąd po szybkim otrzymaniu wizy wyjechał do USA. Bezpieczną przystań znalazł w Jersey City, gdzie otrzymał przewodnictwo nad meczetem El Salam. Po kilku miesiącach złożył wniosek o stały pobyt, a Zieloną Kartę przyznano mu błyskawicznie. Cały czas, aż do kwietnia 1992, kiedy upadła w Kabulu władza prezydenta Nadżibullaha, Szejk angażował się w nawoływania do afgańskiego dżihadu, często podróżując do

21 Europy i na Bliski Wschód. Meczet El Salam w Jersey City Gdy Sowieci zostali pokonani, Ar-Rahman nie zakończył swojej misji. Odtąd, oprócz Mubaraka, jego wrogiem numer jeden stały się Stany Zjednoczone, dotychczasowy sojusznik i kraj, który tak wspaniałomyślnie udzielił mu schronienia na swojej ziemi. Amerykanów nazywał potomkami małp i świń, którzy karmieni są ze stołów syjonistów, komunistów oraz kolonialistów. Wydał też fatwę wzywającą do atakowania Zachodu: Odetnijcie ich szlaki transportowe, niszczcie ich gospodarki, palcie ich korporacje, wykluczajcie ich z interesów, zatapiajcie ich statki, zestrzeliwujcie ich samoloty, zabijajcie ich na morzu, w powietrzu i na ziemi. I zabijajcie ich wszędzie, gdzie ich napotkacie, zastawiajcie na nich pułapki, bierzcie zakładników i niszczcie ich obserwatoria. Zabijajcie tych niewiernych. Aż doświadczą waszej surowości. Walczcie z nimi, a Allah będzie ich torturował waszymi rękami i pohańbi ich, a was ustanowi zwycięzcami nad nimi. Naród wierzących budzi się do życia, a gniew i wściekłość ogarną

22 cały świat. Do świadomości Amerykanów wiedza o prawdziwej naturze Szejka dochodziła stopniowo, przez trzy lata. Zaczęło się od bigamii. W Egipcie Ar-Rahman posiadał dwie żony, a w USA poślubił trzecią, miejscową konwertytkę. Starano się więc pozbawić go statusu rezydenta. Mimo to złożył wniosek o azyl polityczny, korzystając nawet z pomocy znienawidzonych przez siebie demokratycznych narzędzi, obrońców praw człowieka. Pojawiły się także wątki kryminalne. Ślepy Szejk zaproponował przeznaczanie połowy środków, zbieranych na walkę z Sowietami, na cel obalenia Mubaraka. Kiedy Mustafa Shalabi, twórca brooklyńskiego centrum wsparcia afgańskiego dżihadu zaprotestował, został potępiony i znaleziony martwy kilka tygodni później. Inna sprawa związana była z morderstwem Meira Kahane, Izraelczyka, założyciela Jewish Defence League. U jednego ze złapanych zabójców znaleziono nauki Ar-Rahmana takiej treści: Zanim w naszej świętej ziemi ustanowione zostanie państwo Abrahama trzeba złamać i zniszczyć morale wrogów Allaha. Należy niszczyć struktury ich cywilizacyjnych filarów. Takie, jak turystyczne infrastruktury, z których są dumni, oraz ich wysokie budynki, z których są dumni, oraz ich pomniki, które ich zjednują, oraz budynki, gdzie gromadzą się ich liderzy

23 Meir Kahane Dzielnicę, w której działał Ślepy Szejk, często nazywano Małym Egiptem. Mimo, że była ona dość dobrze przez władze zinfiltrowana, to nowy imam bez przeszkód głosił stamtąd swoje tyrady nienawiści, twierdząc, że USA są głową węża i stoją w opozycji do islamu. W 1993 r. wygłosił również następujące słowa: Jeśli ci, którzy mają prawo nazywać nas terrorystami, nas tak nazywają, to my tymi terrorystami jesteśmy. Miło nam być terrorystami. I nie zaprzeczamy, że taką mamy rolę. Koran nakazuje prowadzić dżihad w imię Allaha, który oznacza terroryzowanie wrogów Boga a zarazem naszych wrogów Dlatego musimy być terrorystami i musimy terroryzować wrogów islamu, i zastraszać ich, i niepokoić ich, i wstrząsać ziemię pod ich stopami. Kilka dni później, 26 lutego pod północną wieżę World Trade Center podjechała załadowana 680 kg azotanu amonu ciężarówka. Bez przeszkód wjechała do podziemnego garażu. Terroryści uruchomili zapalnik. Eksplozja miała naruszyć konstrukcję nośną budynku i zawalić go. Była zbyt słaba lub nie nastąpiła w odpowiednim miejscu. W wyniku zamachu ucierpieli jednak

24 ludzie. Sześć osób zginęło, w tym kobieta w ciąży, a ponad tysiąc ucierpiało na zdrowiu. Wentylacyjne szyby wessały w górę tumany toksycznych dymów. Po tym zdarzeniu Umara Abd ar-rahmana aresztowano. Śledztwo wykazało także przygotowania do szeregu morderstw politycznych oraz ataków o jeszcze większej skali. Symultaniczne eksplozje miały wstrząsnąć Nowym Jorkiem w takich miejscach, jak tunele Lincolna i Hollanda, kwatera główna ONZ, centrala FBI oraz inne, wojskowe obiekty. Po pierwszym ataku na WTC, 1993 Wraz z Szejkiem skazano 11 jego współpracowników. W sądzie twierdził, że jest niewinny i nazwał proces atakiem na słowa Boga, a Stany Zjednoczone wrogiem islamu, który poszukiwał sposobu na skazanie go na powolną śmierć. W więzieniu zmarł 18 lutego Przez ponad 20 lat odcięty był od świata. Dodatkowo, z powodu problemów krążeniowych stracił czucie w palcach, a tym samym możliwość czytania w języku Braille a. Przez cały okres odosobnienia Ar-Rahmana dżihadystyczny świat

25 muzułmański nie zapominał o jego istnieniu. Ogromne ilości jego nagranych na kasetach kazań krążyły wśród wyznawców islamu. Starano się wymusić jego uwolnienie, między innymi dokonując masakry w Luksorze na niewinnych turystach. Egipska Grupa Islamska jako warunek postawiła trzy żądania: wprowadzenia w kraju prawa szariatu, zerwania stosunków dyplomatycznych z Izraelem oraz uwolnienie i sprowadzenie do Egiptu Ar-Rahmana. Spokój na kilka lat rzeczywiście zapanował, ale stało się to z powodu protestów Egipcjan przeciwko brutalnej przemocy oraz Osamy bin Ladena, który zaapelował o zawieszenie broni i zajęcie się dwoma innymi wrogami: Izraelem oraz Stanami Zjednoczonymi. Inny zamach miał miejsce trzy lata później na drugim krańcu świata. Na Filipinach islamscy terroryści powiązani z grupą Abu Sayyaf a porwali sześciu turystów żądając wydania m.in. Ślepego Szejka. Jakiś czas później znaleziono dwa z ich ciał pozbawione głów. Po pozostałych czterech ofiarach ślad wszelki zaginął. Szantaże trwały dalej. Na przełomie sierpnia i września 2000 r. w telewizji al-jazeera wystąpili bin Laden, Ajman alzawahiri oraz jeden z synów szejka grożąc atakiem na USA. Nie czekali długo. 21 września zamachowcy samobójcy niedaleko Jemenu zaatakowali amerykański niszczyciel U.S.S. Cole zabijając 17 marines.

26 U.S.S Cole po ataku w 2000r. Dla wielu zwykłych muzułmanów, jak relacjonowali później dziennikarze, Umar Abd Ar-Rahman był jednym z przewodników, ojcem, który wygłaszał czysty islam i nie lękał się nikogo prócz Allaha. Był emirem całego muzułmańskiego ruchu. Mógł być jak Ruhollah Chomejni, który wybrał się do Paryża, by po powrocie do Iranu obalić szacha. Według właściciela jednego z arabskich sklepów na Brooklynie, z czasów więzienia Szejka, wszelki ruch przeciwko niemu mógłby tylko zwiększyć jego rangę.

27 Pogrzeb Ar-Rahmana w Egipcie Kiedy zwłoki Ar-Rahmana ściągnięto do Egiptu, w pogrzebie uczestniczyły tłumy, składające mu hołdy. Ręce wznoszono ku górze, by pomóc dźwigać trumnę lub choćby jej dotknąć. Jeden z uczestników powiedział: Nie mógł być zły, skoro na pogrzeb przybyło tysiące ludzi. Sławosz Grześkowiak historyk, filolog angielski oraz absolwent Studium Literacko-Artystycznego UJ. Interesuje się islamem oraz terroryzmem islamskim. Bibliografia:

28 Izak Krzysztof, Leksykon organizacji i islamistycznych Kepel Gilles, Jihad. The trail of political islam Raufer Xavier, Atlas radykalnego islamu. ruchów Ideolodzy i bojówkarze dżihadyzmu generał brygady S.K. Malik Dlaczego muzułmanie nazywają islam religią pokoju? Dlaczego Koran może, tak samo jak O wojnie Carla von Clausewitza, służyć za podręcznik sztuki wojennej? Dowiedzieć się o tym możemy z pracy niejakiego S.K. Malika, generała brygady w pakistańskiej armii lat 70 i 80 XX wieku, autora książki The Quranic Concept of War (Koraniczne pojęcie wojny). Tekst ten został opublikowany w 1979 roku za czasów prezydentury Muhammada Zia ul-haqa, wojskowego i zarazem niezwykle ascetycznego wyznawcy islamu. O samym generale Maliku nie wiadomo nic i nawet inicjały jego imion są nierozpoznawalne. Natomiast Zachód o istnieniu jego książki dowiedział się na początku XXI wieku, gdy jej różnojęzyczne streszczenia znajdowano u poległych bądź pojmanych w Afganistanie dżihadystów. Święty Koran, jak za każdym razem powtarza Malik, to perfekcyjny boski dokument, który stanowi instruktaż życiowy muzułmanina dosłownie z każdej dziedziny. W Koranicznym pojęciu wojny skupia się jednak wyłącznie na kwestii walki zbrojnej. Boska filozofia wojny, uosobiona na Ziemi poprzez

29 praktyki proroka Mahometa, stanowi integralną część koranicznej ideologii. Różni się jednak od poglądów Clausewitza, gdzie wojna jest tylko przedłużeniem prowadzonej przez państwa polityki. Dla islamu wojna ma charakter transcendentalny i ma na celu realizację globalnego pokoju i sprawiedliwości wytyczonej przez prawo szariatu. To, co między innymi zwraca uwagę u Malika, to jego akademickie podejście do pracy. Zanim więc przystąpił do właściwego tematu, poddał analizie takich ideologów i teoretyków, jak Lenin, Geoffery Blainey, Quincy Wright,

30 Frederick H. Hartman, czy wspomniany już Clausewitz. Podczas gdy wszystkie ich rozważania wokół natury wojen dotyczyły relacji międzypaństwowych, to dla Malika punktem odniesienia jest Allah i Święty Koran. Zresztą trudno byłoby omawiać tę księgę islamu bez odniesień do Mahometa i mówić o jego wojowniczości bez nawiązania do boskich związków. Za sprawą objawień zdołał on przekonać Arabów do zaprowadzenia na Ziemi sprawiedliwego, boskiego prawa środkami wojennymi. Dzięki niewątpliwym zdolnościom proroka oraz szeregu zwycięskich bitew, takich jak pod Khandaq, Tabuk, Hudaibijja czy Badr z 624 roku, rosło przekonanie nowych wyznawców do wschodzącego islamu. Dla Mahometa ważne było określenie wroga. Mieli nim być ci, którzy uzurpowali sobie prawa należne Stwórcy. Wystarczało to do nazwania ich wszystkich tyranią i uciskiem. Pierwszym takim przeciwnikiem islamu, jak pisze Malik, było arabskie i pogańskie plemię Kurajszytów, które w 622 roku uniemożliwiło muzułmanom dostęp do mekkańskiej Kaaby. Mahomet uznał to za deklarację wojny wobec jego religii i zdecydował się na emigrację z garstką wyznawców do Medyny. Na tym historycznym przykładzie Malik formułuje twierdzenie, że powstrzymywanie lub próba strącenia kogoś ze ścieżki wyznaczonej przez Allaha są gorsze od zaprzeczenia jego istnieniu. Koran ma także wyróżniać tych, którzy walczą za sprawę Allaha oraz tych, którzy odrzucają prawdziwą wiarę i walczą po stronie zła. Wojna ma więc służyć do zwalczania tyrani i ucisku oraz tych, którzy okazują muzułmanom wrogość. Dla Malika strategie i taktyki przedstawione przez Clausewitza mają, jak dla każdego wojskowego, niebagatelne znaczenie, jednak cele nadrzędne sprowadzają się dla niego do prowincjonalnych spraw narodowych interesów oraz kaprysów poszczególnych państw. Inaczej w Koranie. Tu boski, koraniczny kontekst nastawiony na szerzenie wiary, praw Allaha na Ziemi

31 oraz pokoju, nie ma sobie równych. Do tego ostatniego celu Malik odnosi się w historycznej retrospektywie mahometańskich podbojów. Pokój zawierano z tymi poganami, którzy zaprzestawali wojennych działań oraz z tymi, którzy akceptowali warunki bez zawierania traktatów. Powstał w ten sposób precedens zawierania układów z niemuzułmanami, lecz wyłącznie na ograniczony czas. Jak przekonuje Malik, ten pokój ma charakter boski, podczas gdy w zachodnim rozumieniu jest tylko świecki. Mahometanie zawierają go także w innym celu, w celu promocji islamu. Kiedy kontrola nowej religii zapanowała nad Mekką i całą Arabią, chrześcijanom i żydom dano do wyboru przyjęcie islamu, wojnę lub podporządkowanie. Jeśli wybrali to ostatnie, otrzymali status dhimmi, zobowiązując się tym samym do opłacania specjalnego podatku od niewiernych, zwanego dżizją. Tym sposobem wyznaczano kierunek ustanawiania porządku sprawiedliwości, wiary i pokoju. boskiego Koncepcja ta zgodna jest z powszechną myślą muzułmańską, lecz przytoczmy tu tylko zasłużonego badacza islamu, prof. Majida Khadduriego. Jak pisze, dżihad będzie trwać tak długo aż Dar al-harb (Świat wojny) przemieni się w Dar al-islam (Świat islamu). Używając prostszych słów: wojny dżihadystyczne prowadzone będą tak długo, aż wszyscy ludzie na Ziemi staną się muzułmanami. Tak właśnie rozumieją wyznawcy mahometanizmu twierdzenie, że islam jest religią pokoju. Malik potwierdza przekonania Clausewitza o moralnym i duchowym kontekście wojen. Sukces jest zdeterminowany przez morale wojska. U muzułmanów ma on charakter ducha religijnego obowiązku, bowiem wojującym dżihadystom ma towarzyszyć boskie i anielskie wsparcie. Inaczej więc niż w zachodnich doktrynach, koraniczna koncepcja wojny znajduje oparcie w wartościach metafizycznych i nadnaturalnych. Ta asysta niebiańskich sił daje idącym do walki mudżahedinom spokój duszy:

32 Przepisana wam jest walka, chociaż jest wam nienawistna. Być może, czujecie wstręt do jakiejś rzeczy, choć jest dla was dobra. Być może kochacie jakąś rzecz, choć jest dla was zła. Bóg wie, ale wy nie wiecie!. (Koran 2:216) Oraz I nie mówcie na tych, którzy zostali zabici na drodze Boga: Umarli! Przeciwnie, oni są żyjący! Lecz wy nie jesteście świadomi. (Koran 2:154) Co ciekawe, generał Malik nie zaprzecza, że jego religia rozprzestrzeniła się za pomocą miecza. Uważa jednak, że towarzyszyła temu powściągliwość. Muzułmanie reagowali adekwatnie do działań niewiernych. Jednak dżihad to nie tylko miecz. Wedle jego słów: Dżihad jest nieustanną i niekończącą się walką na wszystkich frontach politycznym, ekonomicznym, społecznym, psychologicznym, rodzinnym, moralnym i duchowym. Jeden z wersetów Koranu mówi o rozsiewaniu strachu: Ja wrzucę strach w serca niewiernych. Bijcie ich więc po karkach! Bijcie ich po wszystkich palcach!. (8:12) Dla generała cytat ten określa strategię wojenną, w której według woli Allaha należy wrzucić w serca niemuzułmanów strach. Nie ma to oznaczać zwykłego złamania hartu ducha i odwagi przeciwnika. U niewiernych ma wywołać trwały respekt i lęk przed wysłannikami Allaha, a u mahometan odwrotnie, spotęgowanie odwagi. Zauważyć można tu także stanowisko chińskiego, starożytnego teoretyka wojen Sun Tzu, wedle którego zwycięstwo można osiągnąć nie tylko za pomocą dobrze przygotowanych wojsk, ale dodatkowo dzięki woli walki. W islamie jednak nie chodzi tylko o jednorazową, doraźną wolę. Cytując autora: Psychologiczna dezorganizacja jest tylko chwilowa; duchowa z kolei ma charakter stały. Przy okazji warto uwypuklić jeszcze jedno stwierdzenie Malika, że strach, czy też terror, w dżihadystycznej wojnie muzułmanów nie ma być środkiem do osiągnięcia celu. Ma on sam w sobie być celem.

33 Tknąć duszę można wyłącznie zastraszeniem! Według Malika, pokój to również wojna, ale bez właściwej aktywności bojowej. Jest on często nawet ważniejszy od typowej działalności bitewnej, bowiem mudżahedini mają wtedy odpowiednie warunki do zwarcia szeregów. Cytując generała, to wojna przygotowawcza prowadzona w pokoju. Niebagatelną rolę sprawuje w islamie podejście do kwestii śmierci. Zachowanie życia nie jest dla mudżahedinów najważniejsze. To raczej zaszczyt zginąć, w imię boskich praw z perspektywą nagrody spędzenia wieczności na najwyższym poziomie Nieba Można by zadać pytanie, czy interpretacja Koranu przez Malika jest poprawna. Warto byłoby zapytać o to jakiegoś reprezentanta islamu, ale taki jednostkowy autorytet nie istnieje. Należałoby więc raczej zebrać różne opinie i wyznaczyć jakąś średnią. Tymczasem krytyki Koranicznego pojęcia wojny trudno się doszukać, natomiast warto jak zawsze pamiętać, że wszelkie nowości interpretacyjne świętych ksiąg (bida) są przez muzułmanów zdecydowanie źle przyjmowane i traktowane jako grzech (szirk), a za to w takich krajach, jak Pakistan narazić się można na zarzut apostazji, a nawet śmierć. Książka Malika została więc wyniesiona na piedestał. Słowem wstępnym opatrzył ją sam prezydent Pakistanu i zarazem szef sztabu armii Muhammad Zia ul-haq ( ), a obszerną przedmowę wplótł prokurator generalny (przybliżony odpowiednik takiego stanowiska w Pakistanie) Allah Bukhsk K. Brohi. Wobec takiego wsparcia dzieło Malika urosło do rangi państwowej i z pewnością międzynarodowej. Przedmowę Brohiego warto rozpatrzyć, bowiem stanowi integralną część Koranicznego pojęcia wojny. Zacznijmy więc, tak jak on, od dżihadu. Jest to wyraz trudno przetłumaczalny, w uproszczeniu oznacza usiłowanie,

34 zmaganie się, walkę, lecz co ważne, ma być on najcudowniejszym ze wszystkich słów. Zgodnie ze Świętym Koranem jest instrumentem człowieka do walki o wprowadzanie boskiego porządku, któremu siły zła próbują się przeciwstawiać. Dżihad dzieli się na dwa rodzaje, dżihad większy (Dżihadi-Akbar) oraz dżihad mniejszy (Dżihad-Asghar). Istnieje także taki, w którym człowiek zmaga się z samym sobą (Dżihad Bin-nafs) oraz zajmuje się kontrolą nad innymi. Zadaniem wierzących muzułmanów jest usuwanie przeszkód pojawiających się na religijnej drodze innych współwyznawców. Jeśli tego nie robią, stają się biernymi widzami szerzenia zła. Jak wskazał Mahomet, świat dzieli się na przeciwstawności. Dobro i zło, prawda i nieprawda (Haq i Na-Haq), dozwolone i zabronione (Halal i Haram) oraz świat islamu (Dar al-islam) i świat wojny (Dar al-harb). Człowiekowi jest wyznaczona ścieżka wybrukowana obowiązkami. Jednym z nich jest prowadzenie wojny. Ta z kolei, ma na celu ustanowienie na Ziemi pokoju, gdzie panować będzie porządek, rządzący się prawami Allaha. Brohi określa także wojnę muzułmanów jako obronną. Wyjaśnia zarazem, na czym ta obronność ma polegać. Otóż zadaniem każdego wyznawcy islamu jest szerzenie wiary w Allaha. Ma się to odbywać za pomocą pokojowych, pięknych metod zapraszania niewiernych (Dawa), lecz jeśli ktoś stawia mu ku temu przeszkody, wtedy jego obowiązkiem jest obrona wiary i branie odwetu. Teksty Malika oraz Brohiego doskonale ilustrują islamskie rozumienie pokojowego i obronnego charakteru tej religii. Stoi to w sprzeczności z przekonaniami tych niemuzułmanów, którzy chcą wierzyć w uczciwe i niekonfliktowe relacje z islamem. Defensywa nie ma oznaczać wyłącznie przeciwstawienia się tym, którzy ingerują w istniejący świat muzułmanów. Jest to także obrona przed powstrzymywaniem rozciągania władzy Allaha do każdego ziemskiego zakątka.

35 Trudno zarzucić Malikowi i Brohiemu brak słuszności w ich rozprawach. Krytyków również trudno odnaleźć. Nie słychać, żeby w Pakistanie tłumy wychodziły na ulice w buncie przeciwko złemu rozumieniu przez nich Koranu. Sporo za to jest i było podobnie jak on myślących. Na przykład również Pakistańczyk, Abul a la Maududi, czy powszechnie poważani XIX i XX-wieczni uczeni muzułmańscy Muhammad Raszid Rida oraz Muhammad Abduh. Ten drugi stwierdził: Nasza religia nie jest taka jak inna, która się broni ale nasza obrona religii jest proklamacją prawdy oraz usunięciem jej zniekształceń i wypaczeń. Sławosz Grześkowiak historyk, filolog angielski oraz absolwent Studium Literacko-Artystycznego UJ. Interesuje się islamem oraz terroryzmem islamskim. Bibliografia: Malik S.K. The Qur anic Concept of War Myers C. Joseph The Qur anic Concept of War [opracowanie] Ideolodzy i bojówkarze dżihadyzmu Muhammad Khalil Al-Hakaymah Muhammad Khalil Al-Hakaymah to były ekspert Al-Kaidy od działalności amerykańskich służb specjalnych. Pojawił się na islamistycznej scenie nie tylko jako wiodący strateg, propagandzista, bojówkarz, ideolog, ale także, jak twierdzą niektórzy, jako zwierzchnik szpiegowskiej siatki. O Al-Hakaymahu, znanym także jako Abu Jihad al Masri, dowiedziano się szerzej w 2006 roku. Wówczas telewizja AlJazeera wyświetliła oświadczenie Ajmana Az-Zawahiriego, w

36 którym informował o przyłączeniu się do Al-Kaidy Egipskiej Grupy Islamskiej (Al-Dżama a Al-Islamijja Fi Misr). Pojawił się wtedy sam Al-Hakaymah składający, jako przedstawiciel przyłączanej organizacji, przysięgę wierności. Posiadał już wtedy niemały staż. Do Grupy przyłączył się w 1979 roku, a w 1980 został aresztowany po udanym zamachu na prezydenta Sadata. Po zwolnieniu kontynuował swój dżihad, zamykano go wiele razy, a pod koniec lat 80. XX wieku wraz z falą innych mu podobnych ruszył do Afganistanu walczyć przeciw Sowietom. Po zwycięskim odparciu komunistów znalazł swoje miejsce w Wielkiej Brytanii, skąd wyjechał po zamachach 11 września 2001 r. Odtąd przebywał w Iranie oraz Pakistanie. Zginął 31 października 2008 r. w Północnym Waziristanie, w wyniku ataku z powietrza dokonanym przez amerykańskie siły. Wspomniane wcielenie Egipskiej Grupy Islamskiej do Al-Kaidy spowodowało rozłam wśród członków tej organizacji. Popierający Al-Hakaymaha odżegnywali się od jednego z jej liderów, Sajjida Imama, znanego też jako Dr Fadl, który z egipskiego więzienia wyrzekał się przemocy oraz dżihadystycznych praktyk stosowanych przez Al-Kaidę. Z kolei sam Al-Hakaymah, podobnie jak Zawahiri, uznał fatwę Dr Fadla jako rezultat tortur. Dr Fadl Przemoc była dla niego zawsze chlebem powszednim. Odpowiedzialnym był za kilka zamachów dokonanych w Egipcie,

37 gdzie celem było zabicie możliwie największej liczby cudzoziemców oraz sparaliżowanie przemysłu turystycznego. Pierwszy miał miejsce 9 października 2004 r., w mieście Taba nad Morzem Czerwonym, popularnym wśród izraelskich turystów. W serii samobójczych zamachów bombowych zabito 34 osoby, a ponad 150 zostało rannych. W drugim, w Kairze, w kwietniu 2005 r., w rezultacie eksplozji dwóch bomb przez dżihadystów oraz ostrzelania z broni ręcznej autobusu turystycznego przez dwie kobiety zginęły 3 osoby, a 22 raniono. Najtragiczniejszy z ataków dokonany został tego samego roku, 23 lipca 2005, w Sharm El Sheikh nad Morzem Czerwonym. Dwa samochody-pułapki wjechały po północy w tłumy ludzi. Jednocześnie na nadmorskiej, spacerowej drodze, detonowała bomba schowana w pozostawionej torbie. Zamordowano w ten sposób 88 osób, a około 200 raniono. Sharm El Sheikh po zamachu Al-Hakaymah sprawdzał się równocześnie jako praktyk, jak i teoretyk. Napisał trzy prace. W pierwszej z nich, The Myth of Delusion (Mit złudzenia) odkrywał tajniki funkcjonowania amerykańskiego wywiadu. W drugiej, Toward a New Strategy (W kierunku nowej strategii) nawoływał do indywidualnego dżihadu, a trzecia stanowiła taktyczny podręcznik zatytułowany Fighting Alone (Walcząc w pojedynkę).

38 Przeanalizujmy dwie pierwsze. Mit złudzenia stanowi drobiazgowe opracowanie struktur, praktyk oraz słabości służb wywiadowczych USA. Aby wykazać, że Al-Kaida jest zdolna do skutecznej z nimi walki, uwypukla popełnione przez nie dotąd błędy i przedstawia aktualne słabości. Hakaymah nie wzywa jednak do akcji, ale wyraźnie skupia się na pozbawionym ideologii wysiłku zrozumienia zdolności oraz intencji amerykańskich służb. Te bowiem miały stanowić dla jego dżihadystycznej organizacji największe zagrożenie. The Myth of Delusion okładka Jego praca jest pierwszą znaną oficjalnie taką analizą w dżihadystycznych źródłach. Badania Al-Hakaymaha są względnie dokładne. Wymienia co prawda 15 agencji wywiadowczych zamiast 16, myli się nieznacznie co do liczby personelu, ale są to pomyłki niezbyt istotne. Mimo wspomnianych potknięć i błędów oraz braku zdolności AlHakaymaha do rozróżniania informacji wiarygodnych od niesprawdzonych, jego praca pokazuje, że studia Al-Kaidy

39 wyewoluowały z badań nad amerykańską taktyką, strategią i ogólną polityką do bardziej zaawansowanej analizy struktur biurokratycznych oraz ich słabości. Spośród amerykańskich służb rozpatruje trzy: Narodową Agencję Bezpieczeństwa (NSA), Centralną Agencję Wywiadowczą (CIA) oraz Federalne Biuro Śledcze (FBI). W USA zdano sobie wtedy sprawę, że dotychczasowe wewnętrzne problemy służb wywiadu, takie jak biurokratyczne ograniczenia, będą od tej pory bezwzględnie przez przeciwnika wykorzystywane. Naczelną ideą Al-Hakaymaha, podobnie jak wielu innych aktywistów i teoretyków Al-Kaidy, było przekonanie, że potęga Stanów Zjednoczonych jest możliwa do złamania i pokonania. Skupiał się na badaniu ich silnego oręża służb wywiadowczych lecz patrzył na nie przez pryzmat bliskowschodnich służb, co zaowocowało podobnie błędnym zrozumieniem Amerykanów, co przez Amerykanów Al-Kaidy. Zamach z 11 września widział jako kulminację dekady ukrytej walki pomiędzy służbami wywiadowczymi, a jego organizacją. Wysnuł teorię, że te pierwsze pomogły zorganizować atak na Nowy Jork, by przejąć pod kontrolę arsenał nuklearny USA. Jednym z jego ulubionych kwestii było penetrowanie CIA przez obce służby. Pomimo powszechnego wśród islamistów przekonania o współpracy Mossadu ze służbami amerykańskimi, uważał, że USA boi się w swoich szeregach szpiegów z Izraela tak samo jak i z innych państw. Uwypuklał także ich słabość na przykładzie afery szpiegowskiej wszechczasów, kiedy to pracownik CIA Aldrich Ames przez 10 lat przekazywał stronie sowieckiej najtajniejsze materiały. Innym dowodem na możliwość pokonania służb USA miały być niewykryte ataki wąglikiem, rozsyłanym do różnych amerykańskich instytucji w 2001 roku. Kolejnym potwierdzeniem niedoskonałości USA miało być ich przekonanie o posiadaniu przez Irak broni masowego rażenia za czasów Saddama Husajna. Al-Hakaymah zwracał także uwagę na problemy Amerykanów w znajdowaniu wiarygodnych tłumaczy z arabskiego,

40 niedoskonałości wykrywaczy kłamstw oraz możliwości infiltracji służb USA przez Al-Kaidę. W odwrotną z kolei stronę przewidywał, że Amerykanie zamierzają przyciągnąć do siebie tzw. umiarkowanych muzułmanów, czyli tych, którzy nie wyrażają entuzjazmu szerzeniem przemocy, tak jak choćby Bractwo Muzułmańskie. Taki bufor stanowiłby przeciwwagę do AlKaidy, a w nim działaliby uśpieni agenci Amerykanów. Dla Al-Hakaymaha powinnością więc było działanie przeciw wrogowi, który jak pisał, nienawidzi islamu. O sposobach walki rozpisał się w swojej drugie książce, czyli W kierunku nowej strategii i kierował ją do walczących na każdym polu dowódców. Podobnie jak wielu pokrewnych mu ideologów, historię skutecznych walk rozpoczął od analizy działań wojennych z Sowietami w Afganistanie, by dalej przejść do prognoz starcia z kolejnym wrogim Allahowi porządkiem, zwanym nowym systemem żydowsko-krucjatowym. Częścią wspólną tych sił miała być militarna, wywiadowcza i ekonomiczna przewaga nad islamistami, ale także i polityczna. Zachód niejednokrotnie opierał się na współpracy z miejscowymi reżimami oraz ich służbami bezpieczeństwa. Remedium na taką nierównowagę Al-Hakaymah widział w tworzeniu tajnych, niepołączonych ze sobą grup i komórek, posiadających pod swoim dowództwem wiele mniejszych. Jako przykład ich skuteczności przedstawiał Irak stawiający opór okupantom. Podstawowym narzędziem stosowanym przez mudżahedinów miał być znany od 14 stuleci dżihad. Ściślej dżihad indywidualny. Za przykład podał zdarzenie z czasów proroka Mahometa, kiedy to al-aswad al- Ansi odrzucił w Jemenie islam i obezwładnił muzułmanów. Człowiek, którego Mahomet określił błogosławionym, wziął sprawy w swoje ręce, udał się na południe i zamordował tegoż al- Ansi ego. Dzięki niemu islam na stałe zakorzenił się odtąd w Jemenie. A piękną tę wieść przekazał prorokowi Mahometowi, za pośrednictwem kilku mudżahedinów, Archanioł Gabriel.

41 Powodem wykorzystania w walce dżihadu indywidualnego ma być nie tylko przewaga przeciwnika, ale też i wyłączenie ummy, wspólnoty, z wyczerpującej, egzystencjalnej wojny. Terroryści samobójcy, zwani męczennikami, wyręczają w ten sposób innych muzułmanów, ale także i obniżają całościowe koszty prowadzenia wojny. Nie istnieje jedna linia frontu. Kiedy jakieś działanie przeciw islamistom ma miejsce w jednym kraju, bojówkarze mogą uderzyć w innym. Dzięki temu pozbawia się przeciwnika snu, i jak dodaje z dumą nasz ideolog dżihad indywidualny to broń, jakiej nigdy nie posiądą niewierni. Jak wspomniano wyżej dla Al-Hakaymaha wrogiem jest system stworzony przez żydo-krzyżowców. Niejednokrotnie pisze o przeciwniku okupującym muzułmańskie kraje. Nie określa jednak granic wojennych działań. I wrogiem nie jest wyłącznie, jak by nam się wydawało, uzbrojony żołnierz USA czy innego sprzymierzonego państwa. Al-Hakaymah nazywa bohaterami tych, którzy mordowali każdego, kto w najmniejszym stopniu uwłaczał godności islamu, jak choćby w zdarzeniu z granicy jordańskoizraelskiej, kiedy to jordański żołnierz z patrolu zabił bronią maszynową żydowskie studentki za naśmiewanie się z muzułmańskich modłów. Al-Hakaymah twierdzi, że prawo islamskie nie dzieli ludzi na wojskowych i cywilów, lecz na walczących i niewalczących. Walczącym jest ten, który nie tylko bierze udział w działaniach wojennych, ale także i ten, który pomaga mu w jakikolwiek sposób, czy to materialnie, czy choćby swoją wiedzą. Opierając się na tym Al-Hakaymah precyzuje powody, dla których ludzie Zachodu są wrogami muzułmanów i dlaczego należy ich zwalczać: 1. Ponieważ z własnej woli wybrali swoich rządzących oraz parlamentarzystów. Innymi słowy, wybrali władze wykonawcze, które stosują agresję wobec islamu oraz muzułmanów. Wybrali także władze ustawodawcze, które nadzorują i aprobują politykę władz.

42 2. Ponieważ ci ludzie płacą podatki, by finansować kampanie agresji wobec muzułmanów. 3. Ponieważ dostarczają ludzi, funduszy i wiedzy armiom atakującym muzułmańskie ziemie. 4. Ponieważ dostarczają ludzi, talentów oraz informacji krzyżowcowym służbom wywiadowczym, które krzywdzą muzułmanów. Nawet przeciwnicy tych rządów krzyżowców są wrogami muzułmanów, ponieważ płacą im podatki i dostarczają informacji. Podczas gdy dla niewierzących w Allaha Al-Hakaymah nie ma żadnego miłosierdzia, bezpieczeństwu muzułmanów poświęcił sporo uwagi. Uważał, że należy przedsiębrać wszelkie kroki, by podczas ataków możliwie najstaranniej unikać ich przypadkowego zabijania. Różnił się w tym od na przykład Abu Jahji allibi ego, który twierdził, że nieuniknione są ofiary wśród niewinnych muzułmanów i fakt ten pozostaje więc zaakceptować, a poległych uznać za męczenników. Teksty Muhammada Khalila Al-Hakaymaha z pewnością na stałe weszły do kanonu podręczników bojówkarzy Al-Kaidy oraz innych organizacji dżihadystycznych. Sławosz Grześkowiak historyk, filolog angielski oraz absolwent Studium Literacko-Artystycznego UJ. Interesuje się islamem oraz terroryzmem islamskim. Bibliografia: Brachman Jarret, Leading Egyptian Jihadist Sayyid Imam Renounces Violence Fishman Brian, Al-Qa ida s Spymaster Analyzes the U.S. Intelligence Community Hakaymah Khalil Muhammad, Toward a New Strategy in Resisting the Occupier

43 a_lead_2.php m Od Al-Kaidy do ISIS: kontynuacja i zmiany w ruchu dżihadystycznym Stephen Tankel Latem 2010 roku National Intelligence Council zorganizowała konferencję dla pracowników naukowych z Europy, na której mieli wypowiadać się o możliwej przyszłości ruchu dżihadystycznego. Byłem jednym z około 20 uczestników. Osama Bin Laden nadal żył, ale rdzeń organizacji Al-Kaida zaczynał odczuwać rosnącą presję w Pakistanie w wyniku coraz intensywniejszych ataków z użyciem dronów. Al-Kaida w Iraku (AQI) została osłabiona dzięki siłom amerykańskim i sunnickiemu Ruchowi Przebudzenie. Al-Kaida na Półwyspie Arabskim (AQAP) zaczęła być najniebezpieczniejszą grupą dżihadystyczną na świecie. Szukaliśmy trendów i dyskutowaliśmy m.in. o przyszłości rdzenia organizacji Al-Kaidy w Afganistanie i Pakistanie, czy AQAP może przejąć przywództwo i co by to wróżyło, oraz kto mógłby wyłonić się jako następny bin Laden. Dzisiaj, w związku z kurczeniem się obszaru wpływów tak zwanego Państwa Islamskiego (ISIS) w Syrii i Iraku być może

44 ruch dżihadystyczny czeka jeszcze poważniejszy punkt zwrotny. Czy Al Kaida będzie w stanie zregenerować się i wypełnić tę lukę? Czy jest możliwe, aby inna grupa ISIS, oddział AlKaidy lub niezależny gracz przejął stery? Czy może będziemy świadkami rozdrobnienia ruchu dżihadystów po latach, w których ISIS i Al-Kaida stały się konkurencyjnymi wzorcami? W obu przypadkach co to oznacza w dłuższej perspektywie dla osi podziału między globalizmem i nacjonalizmem? I co stanie się z ponad 40 tysiącami zagranicznych bojówkarzy, którzy tłumnie przybyli do Syrii i Iraku lub co będzie z postępem technologicznym wykorzystanym przez ISIS do ich rekrutacji i pokierowania atakami na świecie lub przynajmniej do ich zainspirowania? W celu wyjaśnienia problemu poprosiliśmy troje naukowców praktyków Kim Cragin, Josha Geltzera i Daveeda GartensteinRossa o przedstawienie swojej wizji przyszłości ruchu dżihadystycznego i zagrożeń, które stanowią jego zwolennicy. Ewolucja ruchu dżihadystycznego: krótka historia Wszelkie szacunki dotyczące rozwoju ruchu dżihadystycznego muszą uwzględniać to, w jaki sposób ewoluował do tej pory. Pomimo aspiracji do uniwersalizmu dżihadyści często nie zgadzali się w takich kwestiach, jak na przykład: który wróg jest największy, gdzie walczyć i czy należy atakować muzułmanów. Przed atakiem na WTC istniały dwa główne prądy w ruchu dżihadystycznym: rewolucyjny i panislamski. Rewolucjoniści za najważniejsze uznawali zmianę porządku politycznego w ich własnych krajach przez obalenie władzy monarszej. Panislamscy dżihadyści koncentrowali się na obronie ummy ogólnoświatowej wspólnoty muzułmanów i wyzwolenie wszystkich okupowanych ziem muzułmańskich. Al-Kaida była jedną z niewielu prawdziwie wielonarodowych grup dżihadystów, które istniały przed atakiem na WTC. Rozwinęła swoją koncepcję globalnego dżihadu, mając siedzibę w Sudanie w pierwszej połowie lat 90., a następnie w Afganistanie.

45 Ideologia globalnego dżihadyzmu Al-Kaidy uznawała za najważniejszy atak na Stany Zjednoczone, jako pierwszy krok większego planu stworzenia warunków dla obalenia reżimów rządzonych przez apostatów w świecie arabskim. Bin Laden i jego najbliższy krąg współpracowników wierzyli, że dopóki USA posiadają wpływy w regionie, będzie w stanie wywierać naciski na kraje muzułmańskie, poddawać je swojej woli i uniemożliwiać obalenie lokalnych systemów przez bojowników dżihadu. Odsunięcie Ameryki od regionu umożliwiłoby dżihadystom bezpośrednią konfrontację z lokalnymi reżimami i inspirację młodzieży do powstania i dołączenia do rewolucji. Przywódcy Al-Kaidy wierzyli, że w tym momencie doszłoby do upadku reżimów na Bliskim Wschodzie i w rejonie Zatoki Perskiej. Liczne grupy poszerzyły hierarchie wrogów po ataku na WTC. Podczas gdy do tej pory panislamscy dżihadysci rozpoczęli działania rewolucyjne, niektóre grupy rewolucjonistów wplotły idee panislamizmu czy globalnego dżihadu do dotychczasowych planów lokalnych. Inwazje USA w Afganistanie i Iraku przyczyniły się do tego zjawiska, zacierając granice między panislamskim dżihadem przeciwko niemuzułmańskim najeźdźcom a globalnym dżihadem prowadzonym wyłącznie przeciwko Stanom Zjednoczonym. Al-Kaida również ewoluowała. Jej przywódcy dopracowali i wzbogacili uzasadnienie logiczne dla działań, mieszając koncepcję takfiri która uzasadnia atakowanie muzułmańskich apostatów z wymogiem walki przeciwko Stanom Zjednoczonym i ich sojusznikom na Zachodzie. Większa otwartość na temat swoich rewolucyjnych tendencji pomogła Al-Kaidzie przełamywać lody w sojuszach z innymi organizacjami. Stało się to coraz ważniejsze wraz z dodawaniem nowych oddziałów Al-Kaidy. W rezultacie, mimo że bin Laden w dalszym ciągu za najważniejszego wroga uznawał USA, Al-Kaida coraz częściej propagowała plan, w którym już w mniejszym stopniu rozróżniano między wrogami lokalnymi i globalnymi.

46 Do 2011 r. analitycy bardziej obawiali się niektórych oddziałów Al-Kaidy, zwłaszcza AQAP, niż rdzennej organizacji, która była poddana istotnej presji w Pakistanie w wyniku amerykańskich ataków z użyciem dronów. Początkowo wydawało się, że sukces politycznych transformacji w Tunezji, Egipcie i Jemenie po Arabskiej Wiośnie naruszy narrację dżihadu, mówiącą, że przemoc jest niezbędna rewolucji lub że Stany Zjednoczone dążą do podtrzymania autokratycznych reżimów. Jednak rewolucje zapoczątkowane przez Arabską Wiosnę zamiast wybić ostatnią godzinę dla ruchu dżihadystycznego, tylko go ożywiły. Osłabienie lub wręcz usunięcie państw policyjnych stworzyło przestrzeń dla mobilizacji w miejscach, gdzie dżihadyści wcześniej mieli mało pola do manewru i pozwoliło im wejść na poziom nieprzewidzianej dotychczas aktywności. Podczas gdy Arabska Wiosna nabierała rozpędu w 2011 r., Ayman al-zawahiri, który przejął stery Al-Kaidy po zabiciu bin Ladena, na bazie AQI uformował grupę i zaktywizował ją w Syrii. Abu Bakr al-baghdadi, lider AQI, wysłał kontyngent zaprawionych w walce bojowników, tworząc Jabhat al-nusra (JN), która stała się jedną z najskuteczniejszych grup rebeliantów w Syrii. W kwietniu 2013 Al-Baghdadi wydał oświadczenie, w którym oficjalnie wcielił JN do swojej organizacji, figurującej teraz pod nazwą Islamskie Państwo w Iraku i alsham (ISIS). Ruch ten zarówno ujawnił, jak i zaostrzył różnice pomiędzy tymi dwiema silami. Priorytetem dla grupy JN był dżihad przeciwko reżimowi Assada w Syrii i była ona skłonna do współpracy z innymi grupami rebeliantów dla realizacji tego celu oraz skupiała się na potrzebach ludności. ISIS chciało wykorzystać Syrię jako przyczółek dla wznowionej ofensywy w Iraku i dalej angażowało się w starą strategię AQI, polegającą na zastraszaniu i prowokacjach sekciarskich w celu nastawienia przeciwko sobie sunnitów i szyitów. W krótkim czasie ISIS kontrolowało już znaczne terytorium Syrii. Wygrane walki, w połączeniu z opanowaniem mediów społecznościowych, pomogły

47 ISIS przyciągnąć do siebie lwią część zagranicznych bojowników w Syrii. W czerwcu, cztery miesiące po odrzuceniu przez Al-Kaidę, ISIS rozpoczęło swoją główną ofensywę wojskową w Iraku, w której zdobyto drugie co do wielkości miasto w kraju, Mosul. Następnie al-baghdadi ogłosił przywrócenie kalifatu i ogłosił się przywódcą ummy. Wiele grup dżihadystycznych, z których niektóre były wcześniej wierne Al-Kaidzie, zaoferowało mu swoją lojalność. Chociaż ISIS przede wszystkim koncentrowało się na budowaniu swojego protopaństwa, używało terytorium również jako bazy do rozpoczęcia międzynarodowych ataków terrorystycznych. Rzeczywiście, jak zauważa Kim Cragin poniżej, grupa przeprowadziła więcej zewnętrznych operacji ataków poza Syrią, Irakiem lub jego 25 tzw. prowincjami niż sieć AlKaidy (AQN) w podobnym okresie w swojej szczytowej formie. Zdolność ISIS do prowadzenia operacji zewnętrznych zmniejszyła się, ponieważ grupa straciła Mosul w lipcu 2017 i jej bojownicy uciekli z Raqqa w Syrii w październiku. Straty te również poddały w wątpliwość sensowność agresywnego podejścia ISIS, podsyciły spekulacje na temat tego, czy Al-Kaida ponownie przejmie przywództwo ruchu dżihadystycznego i zaogniły dyskusje na temat rodzajów zagrożeń ze strony dżihadystów w nadchodzących latach. Patrząc w przyszłość ruchu dżihadystów Wszyscy trzej autorzy wskazują, w jaki sposób istota ruchu dżihadystycznego pozostaje w dużej mierze niezmieniona, a jednocześnie identyfikują różne czynniki, które kształtują jego stały rozwój. Każdy esej przedstawia inną perspektywę na najważniejsze elementy. Warto podkreślić cztery zagadnienia. Teren lokalny i geopolityczny: Analitycy martwili się przez lata o dostęp dżihadystów do terenów bez rządu lub źle zarządzanych, które mogłyby być

48 użyte do szkoleń, komunikacji i planowania operacyjnego. Jak zauważa Daveed Gartenstein-Ross, mimo że ISIS utraciło większość terytoriów w Iraku i Syrii, liczba bezpiecznych schronień i enklaw dla dżihadystów wzrosła jeszcze bardziej od ataku na WTC, zwłaszcza w krajach, gdzie zapanował chaos po tzw. Arabskiej Wiośnie. Josh Geltzer wskazuje również, że rdzeń organizacji ISIS nie został jeszcze pokonany. Jego likwidacja może okazać się trudna, w dużej mierze ze względu na zawiłości ogólnej dynamiki w Iraku i Syrii. Obaj autorzy ostrzegają również przed organizacją Hayat Tahrir al-sham (HTS) niegdysiejszym oddziałem Al-Kaidy w Syrii oraz przypominają o niebezpieczeństwach, które inne oddziały AlKaidy i ISIS nadal stwarzają ze względu na ich zdolność wykorzystywania zarówno problemów lokalnych, jak i ostrych konfliktów w osłabionych częściach kraju. Kim Cragin nie przewiduje końca trwających konfliktów. Twierdzi, że status quo prawdopodobnie utrzyma się w miejscach, gdzie działają oddziały Al-Kaidy lub ISIS, z ważnym zastrzeżeniem, że doświadczeni bojownicy zagraniczni przyniosą nową wiedzę taktyczną do tych konfliktów, co może sprawić, że lokalne grupy będą jeszcze bardziej zabójcze i brutalne. Cragin twierdzi, wpływ zagranicznych bojowników będzie prawdopodobnie bardzo silnie odczuwalny w wielu krajach z większością ludności muzułmańskiej, gdzie ISIS i al-kaida nie posiadają oddziałów. Napięcia wewnątrz ruchu: Naukowcy dostrzegli dwie osie podziału, które zdefiniowały ruch dżihadystyczny. Jedna istnieje między centralizacją i decentralizacją, a druga między globalizmem i nacjonalizmem. Podobnie jak oddziały Al-Kaidy rozkwitały nawet wtedy, gdy rdzeń organizacji znajdował się pod ogromną presją, jest mało prawdopodobne, że losy oddziałów ISIS będą całkowicie uzależnione od powodzenia ISIS w Syrii i Iraku. Ponadto Geltzer twierdzi, że w związku z tym, iż rdzeń ISIS traci kontrolę terytorialną, jest możliwe, że niektóre z jego

49 oddziałów zdystansują się od centralnej organizacji. Gartenstein-Ross zdecydowanie argumentuje, że analitycy nie powinni zbyt pochopnie traktować takiego rozwoju jako dowodu decentralizacji w ruchu na większą skalę. Pomimo trudności rdzennych organizacji Al-Kaidy i ISIS, w ruchu dżihadystycznym widać tendencje w kierunku centralizacji. Jednocześnie według Gartestein-Rossa globalny dżihadyzm nadal się rozprzestrzenia. Większość grup prawdopodobnie będzie w dalszym ciągu skupiać się przede wszystkim na celach regionalnych, ale więcej z nich przyjęło ponadnarodową wizję i nadal angażuje się w ponadnarodowe działania, nawet jeśli nie traktują priorytetowo ataków na cele zachodnie. Rozprzestrzenianie się zagranicznych bojowników, które zauważyła Cragin, mogłoby wzmocnić tę tendencję. Technologie i bojownicy zagraniczni: Według Cragin, najbardziej bezpośrednie zagrożenie dla Zachodu Ameryki Północnej, Europy Zachodniej, Australii i Nowej Zelandii zależy od powracających zagranicznych bojowników, w szczególności jeżeli mają motywację i możliwość prowadzenia ataków lub rekrutowania kolejnych pokoleń zachodnich bojowników dżihadu. Jak zauważa Cragin, zagraniczni bojownicy przeprowadzili większość zewnętrznych operacji kierowanych przez przywódców ISIS. Gartenstein-Ross i Geltzer skupiają się na sposobie, w jaki dżihadyści korzystają z osiągnięć technologicznych, aby umożliwić takie operacje. Połączyli opanowanie mediów społecznościowych przy użyciu szyfrowania typu end-to-end, które często jest niedostępne dla rządów, w celu radykalizacji nowych zwolenników, zmobilizowania ich i zapewnienia wsparcia na odległość agentom, co w przeszłości siatki terrorystów musiały robić osobiście. Przywódcy ruchu: Wszyscy trzej autorzy zakładają, że ISIS i Al-Kaida są gotowe pozostać kluczowymi graczami w ruchu dżihadystycznym, nawet jeśli niektóre z ich oddziałów mogą mieć w najbliższym czasie

50 lepszą pozycję. Ich liderzy, Al-Zawahiri z Al-Kaidy i AlBaghdadi z ISIS, pretendowali do przywództwa ruchu. W konkurencji między nimi nie chodzi tylko o sprawy organizacyjne. Przywódcy Al-Kaidy krytykowali ISIS za rozszczepianie ruchu, ogłaszanie kalifatu, który nie mógł się utrzymać i prowadzenia brutalnej strategii takfiri, która często polegała na atakowaniu innych mudżahedinów (muzułmańskich świętych wojowników). Al-Zawahiri z Al-Kaidy i Al-Baghdadi z ISIS Al-Zawahiriemu brakuje charyzmy i w porównaniu do bin Ladena ciężko przychodzi mu motywowanie zwolenników, ale straty ISIS w Iraku i Syrii stworzyły przestrzeń dla Al-Kaidy do odzyskania przywództwa. Jak zauważa Cragin, Al-Kaida jest bardziej skupiona na ludności i stara się zaprezentować jako mniej zajadła alternatywa dla ISIS. Geltzer i Gartenstein-Ross identyfikują różne wydarzenia, takie jak losy HTS w Syrii i jej związek z rdzeniem Al-Kaidy, które mogą wpłynąć na to, czy Al-Kaida odniesie sukces w próbie odzyskania przywództwa w ruchu dżihadystów. Geltzer zakłada również, że pomysłowość i pionierskie wykorzystanie internetu przez ISIS utorowały drogę nowej grupie dżihadystów do przejęcia części udziału w rynku dżihadystycznym poprzez połączenie technologii internetowych z charyzmatyczną narracją i przywództwem zdolnym do inspirowania

51 zwolenników. Chociaż wielu z tych ekspertów, którzy spotkali się tego letniego dnia 2010 roku, zauważyło potencjał niestabilności na Bliskim Wschodzie co nie było przepowiednią nazbyt śmiałą nikt nie przewidział rewolucji arabskich, które miały rozpocząć się wiele miesięcy później, ani skutków, jakie wywarły one na ruch dżihadystów. Nikt też nie przewidział, że w ciągu pół dekady były entuzjasta futbolu w Iraku, który siedział w obozie dla więźniów zarządzanym przez USA, będzie dowodził najpotężniejszą grupą dżihadystów, jaką świat kiedykolwiek widział i ogłosi się przywódcą kalifatu. To, co staraliśmy się tutaj zrobić, i co tak dobrze zrobili trzej autorzy esejów, to identyfikacja trendów i czynników, które mogą wpłynąć na trajektorię ruchu dżihadystów. Wtedy, tak jak teraz, główni aktorzy ruchu byli bardzo obciążeni, ale wszystko wskazywało na to, że zagrożenie dżihadyzmem nie zniknie w najbliższym czasie. Tłumaczenie Agaxs na podst.: Stephen Tankel, redaktor Texas National Security Review, wydawanego przez University of Texas oraz portalu War on the Rocks, jest profesorem American University, starszym specjalistą w Center for a New America Security. W maju ukaże sie jego książka: With Us and Against Us: How America s Partners Help and Hinder the War on Terror. Ideolodzy i bojówkarze dżihadyzmu Abu Ubajd al-

52 Qurashi Abu Ubajd al-qurashi to bliski współpracownik Osamy bin Ladena. Uznany w świecie muzułmańskim dżihadystyczny strateg i taktyk. Popularyzator generacji. koncepcji tzw. wojen czwartej O samej jego osobie nie można czegokolwiek powiedzieć. Nie wiadomo, kim był, kiedy się urodził i kiedy oraz gdzie zmarł, chociaż tylko przypuszcza się, że pochodził z Arabii Saudyjskiej. Nie istnieje żadna jego fotografia, a Abu Ubajd al-qurashi jest najpewniej pseudonimem. Jego istnienie za to zaznaczyło się w historii salafickiego ruchu globalnego dżihadu licznymi publikacjami w prasie i internecie. Szczególne miejsce dla siebie odnalazł Qurashi w magazynie AlKaidy Al-Ansar wydawanym w latach Ponieważ począwszy od 2006 ideolog ten zniknął z łamów prasy, uważa się, że mógł zginąć w jakichś wojennych działaniach. Punktami wyjścia do przyjrzenia się poglądom Abu Ubajda alqurashiego jest zamach na WTC z 2001 r. oraz kwestia walk z tzw. wrogiem bliskim oraz wrogiem dalekim. Dlaczego, pytał, zezwala się na zabijanie apostatów z reżimów panujących w państwach muzułmańskich, a nie zezwala na zabijanie wspierającego ich pnia, czyli Stanów Zjednoczonych i ich zachodnich sojuszników? Al-Kaida, jak twierdził obrała jasną strategię w wyborze celu w postaci USA. Tyraniczne reżimy na Bliskim Wschodzie bez amerykańskiej pomocy nie przetrwałyby ani minuty. Stąd uderzenie powinno nastąpić w samą głowę. Kiedy ona odpadnie, pociągnie za sobą resztę. Ponieważ przestępstwa popełnione przez Stany Zjednoczone przeciwko islamowi mają być powszechnie znane, to fakt ten ma zapewnić u muzułmanów popularność i wsparcie dla Al-Kaidy. Muzułmański zamach na WTC ma stanowić początek czegoś, co już

53 w 1989 roku przepowiedzieli amerykańscy eksperci wojskowi, a z czym zapoznał się m.in. Qurashi i co zostało zaadoptowane do muzułmańskiej walki przeciwko Zachodowi. Tzw. czwarta generacja wojen. Uważa się, że po Rewolucji Przemysłowej wojny przechodziły przez trzy etapy. Pierwszy polegał na zaangażowaniu dużych ilości żołnierzy posługujących się prymitywnymi strzelbami. W drugim starano się wyczerpywać przeciwnika ekonomicznie i niszcząc jego siły tak bardzo, jak tylko to możliwe korzystając z lepszej broni, w tym automatycznej. Trzeci etap rozwinął się w czasie II Wojny Światowej, kiedy zastosowano potężne ilości czołgów i samolotów. Czwarta generacja wojen ma charakteryzować się rozproszeniem walk. Nie będą się one ograniczać do niszczenia tylko celów militarnych i sił regularnych, ale będą także atakować i niszczyć w społeczeństwach wroga ostoje wsparcia. Podczas takich wojen telewizja może stanowić o wiele większą siłę niż uzbrojone dywizje. Zaznaczono również, że różnica pomiędzy wojną a pokojem w takich konfliktach zostanie rozmazana. Na tej podstawie, historycznej retrospektywie oraz politycznych wydarzeniach z lat , Abu Ubajd alqurashi dokonuje wielu analiz i prognoz dotyczących dżihadystycznego ruchu. Wskazywał, dając przykłady pokonania Sowietów w Afganistanie czy interwencji amerykańskiej w Iraku, że pomimo ogromnej technologii supermocarstw zdolnych unicestwić planetę setki razy nie są oni zdolni pokonywać garstek słabo uzbrojonych mudżahedinów. Duma Al-Kaidy z zamachu na WTC ma brać się ze zniszczenia amerykańskiej obrony strategicznej opierającej się na trzech elementach: wczesnego ostrzegania, uderzenia prewencyjnego oraz zasady odstraszania. 1. Wczesne ostrzeganie. Wraz z 11 września 2001 Al-Kaida weszła do historii dzięki udanemu atakowi dokonanemu z zaskoczenia. Co prawda podobne zdarzenia już miały w historii miejsce, jak japońskie uderzenie na Pearl Harbor w 1941,

54 niemiecki atak na Związek Sowiecki w tym samym roku, czy inwazja na Czechosłowację w 1968 r., ale ten dokonany przez Al-Kaidę przewyższył wszystkie poprzednie z tego powodu, że odtąd każdy pojedynczy Amerykanin znalazł się w permanentnym stanie pogotowia. Zrodziło to ekonomiczne i psychologiczne problemy, szczególnie dotkliwe dla społeczeństwa, które na swoim terenie od półtora wieku nie doświadczyło wojen. 2. Uderzenie prewencyjne. Jeśli nawet pojawiłoby się ostrzeżenie przed atakiem, to trudno wyobrazić sobie, by prewencyjne uderzenie mogłoby nastąpić w obliczu przeciwnika szybko się przemieszczającego oraz bez jego stałej bazy dowodzenia. 3. Zasada odstraszania. Zasada ta opierała się u Amerykanów na założeniu, że w walce uczestniczą dwie strony, które w imię swoich interesów poszukują możliwości przetrwania oraz obrony. Jednak, jak twierdził Qurashi, reguła ta się nie sprawdza, jeśli przeciwnikiem są ludzie, którzy nie dbają o swoje ziemskie życie i dążą w pierwszej kolejności do męczeńskiej śmierci. W dodatku działają bez stałych baz i bez kapitałów umieszczonych w zachodnich bankach. W rezultacie są oni niezależni w swoich decyzjach. W jaki więc sposób taki przeciwnik mógłby być pokonany? Dodatkowym sukcesem Al-Kaidy w unicestwieniu tej obrony strategicznej USA był, jak twierdził Qurashi, ciężki cios w morale Amerykanów. Jeden z zachodnich strategów głosił kiedyś, że najlepszym sposobem na doprowadzenie do psychologicznej porażki wroga jest uderzenie w takie jego miejsce, gdzie czuje się on bezpiecznie. I tego właśnie dokonali w Nowym Jorku mudżahedini. Tym sposobem atak z 11 września 2001 dokonany przez awangardę dżihadystów zapoczątkował właśnie tzw. czwartą generację wojen, wnioskował Qurashi, pociągając za sobą masy innych, podobnych im muzułmanów.

55 Abu Ubajd al-qurashi poza opracowaniem powyższej koncepcji, sprawdził się także jako trafny analityk wydarzeń politycznych. W jednej ze swoich prac pt. Co nastąpi po okupacji Iraku napisanej w 2003 roku, czyli tuż po wejściu tam wojsk amerykańskich przewidywał w niej, w przeciwieństwie do Waszyngtonu, że okupacja doprowadzi do destabilizacji Bliskiego Wschodu. W konflikt wciągnięte zostaną kraje sąsiednie, a ostatecznie niechęć Arabów wobec Amerykanów jedynie wspomoże dżihad w zderzeniu Islamu z USA. Dalej rozpatrywał kwestie społeczno-religijne. Zamiast doprowadzić do ustabilizowania Iraku po upadku reżimu Saddama Husajna, mieszkańcy tego kraju podzielili się na struktury etniczno-religijne, jakie funkcjonowały tam przez 14 wieków. W drugiej kolejności co zaskoczyło Amerykanów, to niemożność ustanowienia władzy zdolnej do reprezentowania wszystkich mieszkańców. Trzecim rozczarowaniem USA był brak oparcia w 100-tysięcznej irackiej armii, która zamiast ich wspomóc rozmyła się wśród cywilów. Trafne okazywały się także jego wyliczenia ekonomiczne. Jak wyrokował, podając wiele konkretnych liczb, nawet, gdyby uruchomić wydobycie ropy w Iraku na szeroką skalę, to w krótkim terminie postawienie gospodarki kraju na nogi byłoby niemożliwe. Okupacja i kolejna próba upowszechnienia demokracji, wg Qurashiego nie mogły się powieść już od początku, z braku planu. Abu Ubajd al-qurashi zaskakuje nie tylko myśleniem geopolitycznym, ale i głęboko psychologicznym. W swojej pracy Bush pod mikroskopem (Bush-junior) zagląda w umysł prezydenta, czym zapewne mógł doprowadzić do zawstydzenia tego przywódcy największego mocarstwa świata. Qurashi zaczyna od wykazania jak ważną rolę w polityce odgrywa psychologia. Jako przykład z historii dał rok 1967, kiedy to jeden z żydowskich profesorów odkrył, że członek rządu egipskiego As-Sadat cierpi na kompleks niższości. Wiedzę tę wprowadzono w życie i pustymi

56 pochlebstwami Izrael dobił politycznego targu. W analizie Qurashiego Bush przedstawiał wiele negatywnych cech. Podając konkretne przykłady wykazał, że często prowadzi się on w błazeński sposób. Udowodnił także, że cechuje go pasywność wynikająca z tego, że przez całe życie wszelkie kluczowe dla niego decyzje podejmowane były przez jego ojca. Ta poważna wada przeniosła się później na jego prezydenturę, gdzie w każdej sprawie musiał doradzać się innych. Kolejnej skazy Qurashi doszukał się gdzieś w młodości Busha Juniora. Miał on w pewnym bractwie o nazwie Delta Kappa Epsilon uczestniczyć w znęcaniu się nad młodszymi kolegami. Tu dostrzegł więc u prezydenta skłonności do sadyzmu. Do innych jego defektów należały skłonności do alkoholu, brak mobilizacji w stanach kryzysowych państwa oraz skromna znajomość słownictwa i nieumiejętność poprawnego wysławiania się. Jak twierdził Qurashi, w tej sytuacji trudno mu było nawet porównywać tego prezydenta do jego przeciwnika bin Ladena. Abu Ubajd al-qurashi twierdził, że uczyć się należy od wielu strategów, takich jak np. von Clausewitz czy Mao Zedong i nie rozpatrywał zbytnio kwestii religijnych. Był strategiem, choć wzywał muzułmanów do szerzenia islamskiej wiary. Po 2005 roku Qurashi zniknął z polityki. Sławosz Grześkowiak historyk, filolog angielski oraz absolwent Studium Literacko-Artystycznego UJ. Interesuje się islamem oraz terroryzmem islamskim. Bibliografia: Fishman Brian, Jihadists Target the American Dream tm ember-11-and-explains-al-qaidas-combat-doctrine Qurashi Abu Ubajd, ( ﻣﺎذا ﺑﻌﺪ اﺣﺘﻼل اﻟﺤﺮاق Madha ba`da ihtilal

57 al-`iraq?) (What Will Follow the Occupation of Iraq?) Springer R. Devin, Regens L. James, Edger N. David, Islamic Radicalism and Global Jihad Ideolodzy i bojówkarze dżihadyzmu Anwar al-awlaki (cz. III) Według amerykańskiego specjalisty od islamu dr Sebastiana Gorki, dżihadyści spod wpływu Anwara Al-Awlakiego są o wiele bardziej niebezpieczni od samego bin Ladena. Trafne jest też określenie jednego z dżihadystów względem niego Niszczyciel USA. Inspiracyjna dla radykałów działalność Awlakiego trwała ponad 10 lat. Wpłynął na całe pokolenie dżihadystów w Stanach Zjednoczonych, ale i szerzej, na całym Zachodzie. Już po zamachach z 11 września FBI określiła go jako duchowego przywódcę porywaczy. Jednak WTC to dopiero początek. U wielu z wykonawców oraz organizatorów kolejnych zamachów znajdowano lektury Anwara alawlakiego. Można powiedzieć, że każdy szanujący się, zwłaszcza w Ameryce, dżihadysta winien być zaopatrzony w jego teksty. CYTAT Spójrzmy na kilka przykładów. W skoordynowanych zamachach w Londynie 7 lipca 2005 zginęły 52 osoby, a rannych zostało ponad 700. W wyniku przeprowadzonego śledztwa wykazano, że terroryści spotykali się w islamskiej księgarni Iqra w Leeds i właśnie wśród jej

58 oferty znajdowały się lektury Awlakiego. Jednocześnie u współorganizatorów zamachów znaleziono jego teksty. 2 czerwca 2006 r. aresztowano w Toronto osiemnastu członków grupy, która planowała trwającą trzy dni serię zamachów w centrum miasta. Załadowane materiałami wybuchowymi ciężarówki miały eksplodować przed Giełdą Papierów Wartościowych, na głównej ulicy Front Street oraz przed wojskową bazą zlokalizowaną pomiędzy Toronto a Ottawą. Gdyby plan się udał, zamierzali również przeprowadzić podobne ataki w amerykańskich miastach. Na twardych dyskach komputerów niedoszłych zamachowców znaleziono prace Awlakiego oraz stwierdzono, że 6 miesięcy przed aresztowaniami wysłuchiwali jego wykładów podczas swojego tajnego szkolenia. W 2007 r. w Fort Dix, w stanie New Yersey, pięciu imigrantów z Jordanii, Turcji i Albanii planowało wtargnąć z automatyczną bronią do środka i zabić tak wielu żołnierzy, jak tylko to możliwe. Jednego z zmachowców, o nazwisku Shain Duka, znaleziono na nagraniu, w którym nazywał wyjaśnienia Awlakiego spisem muzułmańskich obowiązków. Sąd udowodnił, że trzech z pięciu dżihadystów zainspirowało się pracą imama pt. Elementy stałe na ścieżce dżihadu. W czerwcu 2003 r. FBI oskarżyło jedenastu mężczyzn o udział w szkoleniu i uczestnictwo w dżihadzie. Grupie tej, zwanej Virginia Jihad Network udowodniono zakupy i dystrybucję broni, a także podróże do Pakistanu i kontakty z terrorystyczną organizacją Lashkar-e-Taiba. Wykazano związki pomiędzy nimi, a Awlakim. W listopadzie 2009 r. wojskowy psychiatra w stopniu majora Nidal Malik Hasan otworzył ogień w Fort Hood w USA zabijając 13 osób i raniąc 30 innych. Polityczno-poprawne media wystrzegały się uznania tego mordu za motywowany islamem. Tymczasem Hasan uznał siebie za żołnierza Allaha i w swoim oświadczeniu napisał m.in.: Jesteśmy muzułmanami usiłującymi ustanowić religię Allaha jako panującą na Ziemi. A o Anwarze

59 al-awlakim napisał dalej: On był moim nauczycielem, mentorem i przyjacielem. Mam do niego ogromny szacunek za jego nauki dla muzułmanów o obowiązkach wobec Allaha. Niech Allah uzna jego męczeństwo. Jesteśmy niedoskonałymi muzułmanami usiłującymi ustanowić doskonałą religię Allaha jako panującą na Ziemi. W maju 2010 niejaka Roshonara Choudry ugodziła nożem członka parlamentu brytyjskiego, Stephena Timmsa. Polityk przeżył zamach. W śledztwie kobieta przyznała, że wcześniej wsłuchiwała się w nauki imama Awlakiego. Kwiecień 2013 roku. W zamachu bostońskim, podczas maratonu zginęły trzy osoby, a 264 zostało rannych. Organizatorami ataku byli czeczeńscy imigranci Tamerlan i Dżohar Carnajewowie. Obaj, głęboko wierzący muzułmanie byli pod wpływem kazań Awlakiego. Październik Niejaki Quazi Nafis oskarżony został za próbę zamachu na budynek Banku Rezerwy Federalnej w Nowym Jorku. Podziwiał imama Awlakiego. Wrzesień W Chicago aresztowano Adela Daouda za próby bombowych ataków. Wcześniej dzielił się ze swymi przyjaciółmi kazaniami Awlakiego. Niejaki Jose Pimentel został zatrzymany za planowanie ataków na cele wojskowe w Nowym Jorku w listopadzie Stwierdzono jego dużą aktywność w postach pod filmami Awlakiego na YT, gdzie m.in. nazwał imama Niszczycielem USA. Abu Khalid Abdul-Latif został w czerwcu 2011 r. skazany za spisek zmierzający do zaatakowania wojskowych obiektów w Seattle. Subskrybował kanał YT z Awlakim. Antonio Martinez, skazany został za próbę detonacji bomby w centrum rekrutacyjnym stanu Maryland w grudniu 2010, na swoim profilu FB napisał: Kocham Szejka Anwara al-awlakiego ze względu na Allaha. Prawdziwa inspiracja dla ummy, nie dbam o

60 to, że znajduje się on liście terrorystów! Niech Allah go błogosławi, amen. W grudniu 2009 r. Nigeryjczyk Umar Farouk Abdulmutallab wsiadł do samolotu lecącego z Amsterdamu do Detroit z bombą przymocowaną pod ubraniem. Nie udało mu się zdetonować ładunku. Udowodniono mu związki z imamem, a jego samego nazwano bieliźnianym terrorystą. Charlie Hebdo, styczeń roku Po wykryciu sprawców tego paryskiego ataku, udowodniono, że cztery lata wcześniej jeden z zamachowców, Said Kouachi, spotkał się z Awlakim w Jemenie, w obozie szkoleniowym Al-Kaidy. W maju 2016 skazano na 30 lat więzienia brytyjskowietnamskiego konwertytę na islam, Minh Quang Phama, po tym jak opisał, w jaki sposób al-awlaki nauczył go konstruować bomby i poinstruował go, by wysadził się w powietrze na londyńskim lotnisku Heathrow starając się zabić szczególnie Amerykanów oraz Izraelitów. Po latach stało się jasne, że wyeliminowanie Anwara alawlakiego w ataku drona w roku 2011, nie zakończyło oddziaływania jego muzułmańskich nauk na kolejne pokolenie. Tym samym spełnia się życzenie zatroskanego ojca Anwara, by pamięć i nauki jego syna nie wygasły. Jego wpływ widoczny jest także w dżihadystycznej propagandzie Państwa Islamskiego. W czwartym numerze magazynu ISIS Dabiq sparafrazowano słowa Awlakiego następująco: Wrogość tak wielu krajów wobec Państwa Islamskiego jest pewnego rodzaju komplementem. Oryginalna myśl imama brzmiała: Jeśli ktoś chce poznać ludzi prawdy, pozwólmy mu zaobserwować, w którym kierunku podążają strzały wrogów. Samych cytatów jest o wiele więcej, a Państwo Islamskie wyraźnie postanowiło wykorzystać nieprzemijającą popularność Anwara al-awlakiego. Podobnie działa Al-Kaida, która powraca do niego chociażby w swoim magazynie Inspire.

61 Jak mówi dr Sebastian Gorka, jest jeden człowiek, który zza grobu jest dzisiaj najprawdopodobniej najgroźniejszym dżihadystą. Jest nim Anwar al-awlaki. Kluczem dla jego sukcesu jest to, że wychował się równolegle w dwóch światach, które są niezbędne do skutecznego przeprowadzania dżihadystycznych operacji. Przybywając z rodzicami do USA z Jemenu, następnie wychowując się w Ameryce, siadł okrakiem w dwóch kulturach jednocześnie. Potrafił cytować Koran i hadisy. Potrafił mówić o potrzebie dżihadu w celu oczyszczenia islamu z wpływu Zachodu i jednocześnie wiedział, jak wyrazić to po angielsku. W rezultacie jego osoba jest o wiele groźniejsza od Osamy bin Ladena, który urodził się i wychował w Arabii Saudyjskiej, a resztę życia spędził w Afganistanie i Pakistanie. Awlaki to człowiek, który pochodzi z dwóch kultur i stąd jest o wiele bardziej niebezpieczny, zwłaszcza, że po dziś dzień jego nauki znajdują miliony odbiorców. Sławosz Grześkowiak historyk, filolog angielski oraz absolwent Studium Literacko-Artystycznego UJ. Interesuje się islamem oraz terroryzmem islamskim. Część 1: l-awlaki-cz-1/ Część 2: l-awlaki-cz-2/

62 Bractwo, ISIS, Al-Kaida: naczynia połączone Podobieństwo filozofii między Bractwem Muzułmańskim a brutalnymi islamistami, takimi jak ISIS i Al-Kaida, jest dość wyraźne, wynika z nowych badań przeprowadzonych w Wielkiej Brytanii. Dowody wskazują teraz, że istnieje znaczące podobieństwo w sposobie posługiwania się islamskimi pismami przez [politycznych] islamistów, takich jak Bractwo Muzułmańskie i brutalnych dżihadystów, jak ISIS i al-kaida powiedziała dr Emma El-Badawy, szefowa działu badań w Tony Blair Institute for Global Change. Nowe badanie instytutu, zatytułowane Walka o [święte] księgi: rozłam między ekstremizmem islamistów a islamem głównego nurtu, opierało się na analizie ponad dokumentów pochodzących tak ze źródeł ekstremistycznych, jak i mainstreamowych. dr El-Badawy