Obok najpowszechniej występującego gatunku Demodex canis, u psów możemy mieć do czynienia z dwoma innymi:

Transkrypt

1 Nużyca u psów 1 Nużeńce psie (zwykle roztocz z gatunku Demodex canis) w niewielkiej liczbie obecne są w skórze większości zdrowych psów. Są to tzw. komensale (rodzaj współżycia dwóch organizmów, z których jeden czerpie korzyści z drugiego, nie przynosząc mu ani korzyści, ani szkód). W związku z tym uznaje się je (obecne w niewielkiej ilości) za fizjologiczny składnik fauny, która kolonizuje skórę. Nużeńce bytują przede wszystkim wewnątrz mieszków włosowych, odżywiając się głównie łojem i zawartością komórek nabłonkowych. Rzadziej obecne są w gruczołach łojowych i potowych. Obok najpowszechniej występującego gatunku Demodex canis, u psów możemy mieć do czynienia z dwoma innymi: bytującym na skórze, w okolicy ujścia mieszków włosowych; Demodex injai, związanym dodatkowo z gruczołami łojowymi. Do rozwoju choroby dochodzi w wyniku nadmiernego, patologicznego wzrostu ilości nużeńców. Jest to związane głównie z wrodzonymi predyspozycjami organizmu do zwiększonego namnażania się pasożytów. Roztocza te przekazywane są z matki na potomstwo tuż po porodzie. Zwykle ma to miejsce podczas pielęgnacji szczeniąt, stąd miejscami predylekcyjnymi dla nużycy miejscowej są zazwyczaj okolice oczu, nosa, pyska. U większości szczeniąt nie występują objawy kliniczne. Pasożyty te nie przeżywają poza organizmem żywiciela. Najczęściej jest to schorzenie wtórne do innych przewlekłych chorób i związanych z nimi spadku odporności lub zaburzeń układu immunologicznego.

2 Nużyca u psów 2

3 Nużyca u psów 3

4 Nużyca u psów 4 Długość cyklu rozwojowego to około dni. Wyróżniamy kilka stadiów rozwojowych: wrzecionowate jaja, larwy o 3 parach krótkich odnóży, protopoczwarki z 6 parami odnóży, poczwarki z 8 parami odnóży, osobniki dorosłe (4 pary odnóży, głowa, tułów).

5 Nużyca u psów 5 Choć nużyca może pojawić się u każdego psa niezależnie od rasy, to u niektórych ras pojawia się znacznie częściej. Należą do nich: shar pei, buldog angielski, buldog francuski, west highland white terrier, cairn terrier, dog niemiecki, doberman, bokser, owczarek niemiecki, jamnik, beagle, mops, sheltie. Nużycę wtórną u psów dorosłych powodują najczęściej: choroby endokrynologiczne (nadczynność kory nadnerczy, niedoczynność tarczycy), rozsiany proces nowotworowy, leki immunosupresyjne (np. glikokortykosteroidy), układowe choroby zakaźne, przewlekły stres, niedożywienie i cieczka. POSTACIE NUŻYCY I CHARAKTERYSTYCZNE OBJAWY KLINICZNE Nużyca miejscowa (ogniskowa) Nużycę miejscową (ogniskową) diagnozujemy najczęściej u młodych psów, tuż przed osiągnięciem dojrzałości płciowej. Charakterystyczne dla tej postaci jest występowanie kilku (1-5) zmian skórnych, mających postać dobrze odgraniczonych, plackowatych wyłysień.

6 Nużyca u psów 6 Występują również rumień, hiperpigmentacja, nadmierne złuszczanie naskórka. Mogą być obecne odlewy mieszkowe, zaskórniki (comedones) powstające w wyniku zaczopowania mieszków włosowych przez łój i komórki naskórka. Najbardziej typowa lokalizacja zmian to: część twarzowa głowy (bardzo często zmiany na powiekach i wokół oczu okulary nużycowe ), szyja, kończyny piersiowe, tułów (rzadziej). W przypadku wystąpienia świądu mamy do czynienia z wtórnymi infekcjami bakteryjnymi i na tle Malassezia. Na skórze pojawiają się wykwity w postaci grudek, krost i strupów. Może być obecny łojotok. W przypadku 90% psów chorych na nużycę miejscową dochodzi do samoistnego wyleczenia, natomiast w 10% występuje nasilenie i uogólnienie choroby. Nużyca uogólniona (młode psy) Najczęściej występuje u psów kilkumiesięcznych, poniżej 12 miesiąca życia (3-6 mies.). Zwykle niezbędne jest wdrożenie odpowiedniej terapii, w zależności od choroby pierwotnej. Ma to zapobiec rozwojowi choroby silnie osłabiającej organizm (zaawansowanej ciężkiej postaci nużycy krostkowej). Fakt, iż demodekoza uogólniona młodych psów pojawia się tuż przed osiągnięciem dojrzałości płciowej związane jest ze zmianami w układzie immunologicznym, gruczołach wydzielania wewnętrznego, zmianami w samej skórze zależnymi od okresu dojrzewania. Najczęściej wraz z osiągnięciem dojrzałości płciowej zmian skórne ustępują. Dotyczy to jednak głównie postaci miejscowej. Postać uogólniona nużycy znacznie rzadziej ulega samowyleczeniu. Najczęściej postać uogólniona jest następstwem uogólnienia się postaci miejscowej. Dochodzi do powiększenia wykwitów, łączenia ze sobą zmian skórnych i tworzenia tzw. blaszki naciekowej. Charakterystyczne jest występowanie stanu zapalnego na obwodzie zmian, przetok z sączącym się wysiękiem, hiperpigmentacji, krost, a następnie strupów, które pokrywają całą blaszkę. Bakteriami najczęściej wikłającymi początkowo jest Staphylococcus intermedium, a następnie: Pseudomonas spp., Proteus spp., E. coli. Zmiany mogą nasilić się i objąć całe

7 Nużyca u psów 7 ciało. Jeśli przybierają postać ropnych, krwotocznych ognisk o charakterze przewlekłym, może dojść do powiększenia węzłów chłonnych obwodowych, spadku masy ciała, a nawet posocznicy. Możliwy jest również przebieg łagodniejszy, tzw. złuszczający, gdzie nie dochodzi do wtórnych zakażeń i występują: rumień, intensywne złuszczenie naskórka, dodatkowo hiperpigmentacja. Nużyca uogólniona (psy dorosłe) Najczęściej z tą postacią mamy do czynienia u psów powyżej 4 roku życia. Związana jest z silnym spadkiem odporności, którego powodem może być przewlekły, pierwotny proces chorobowy, np. nowotworowy, choroby endokrynologiczne, jak nadczynność kory nadnerczy (hiperadrenokortycyzm) i niedoczynność tarczycy (hipotyroidyzm), układowe choroby zakaźne itd. Przebieg i objawy mogą być takie same jak przy postaci uogólnionej u młodych psów. Postać palcowa nużyca przestrzeni międzypalcowych (pododemodekoza) Najczęściej ma ciężki przebieg. Postać ta jest bardzo trudna do wyleczenia. Może być wynikiem demodekozy skóry palców jako formy ograniczonej lub wchodzić w skład postaci uogólnionej. Możemy mieć do czynienia z różnymi objawami: rumieniem okolic palców i przestrzeni międzypalcowych (zmiany mogą rozprzestrzeniać się jeszcze wyżej) oraz złuszczeniem naskórka. dodatkowo mogą pojawiać się swędzenie i bolesność tych okolic, a także dochodzić do powstania zmian ropnych (powierzchownych i głębokich). Postać świądowa Nużyca przebiegająca ze świądem występuje głównie u west highland white terrierów. Specyficzne dla tej postaci jest to, iż objawy przypominają w znacznym stopniu atopowe zapalenie skóry. Jednak po wnikliwym badaniu można zauważyć, że rumień jest ograniczony do mieszków włosowych i wiąże się z występowaniem zaskórników oraz złogów łoju. Nie jest rozlany, jak przy atopii. Zmiany skórne przeważają nad świądem. Lokalizacja: twarz, małżowiny uszne, stopy, brzuch i tułów.

8 Nużyca u psów 8 ROZPOZNAWANIE, DIAGNOSTYKA RÓŻNICOWA Jeżeli na podstawie objawów klinicznych i wieku psa możemy podejrzewać demodekozę, to w celu potwierdzenia choroby wykonujemy głęboką zeskrobinę skórną z kilku miejsc (stwierdzenie obecności licznych nużeńców) i badanie wyrwanych włosów (obecność ektopasożytów, dermatofitów, trichogram). W przypadku skóry bliznowatej, z owrzodzeniami, przetokami trudno wykonać zeskrobiny i w tym przypadku należy ją ucisnąć, co ułatwi wydobycie ropnej zawartości zmian, i wykonać badanie pod mikroskopem lub biopsję skóry. Jest to zalecane szczególnie u shar-pei. Warto pamiętać, że jest wiele jednostek chorobowych mogących dawać podobne objawy dermatologiczne, jakie obserwujemy przy nużycy. Podział tych schorzeń w zależności od rodzaju zmian, jakie występują, ilustruje tabela 1. W pierwszej kolejności należy wyeliminować właśnie te choroby, przeprowadzając dokładny wywiad środowiskowy, badanie kliniczne psa, zwrócić uwagę na czas pojawienia się pierwszych zmian, sezonowe ustępowanie, nasilenie, jak i wykonując odpowiednie badania ułatwiające rozpoznanie. LECZENIE Leczenie nużycy jest trudne i złożone, zwłaszcza jeśli dotyczy postaci uogólnionej, a szczególnie ciężkiej postaci pododemodekozy (przetoki, czyraczność w przestrzeniach międzypalcowych). W przypadku postaci miejscowej nie zawsze istnieje potrzeba wdrożenia postępowania leczniczego, gdyż większość przypadków ustępuje samoistnie w ciągu kilku tygodni (6-8 tyg.). Jeśli występują jedynie delikatne zaczerwienienie skóry i przerzedzenie włosa (początkowo mogą być jedynie takie objawy), można obserwować zmiany, ale wykonując równocześnie kontrolne zeskrobiny skórne co 2-4 tygodnie, by w przypadku nieustępowania lub nasilenia się zmian zaordynować odpowiednią terapię (następstwo wtórnych zakażeń bakteryjnych na tle Malassezia). W przypadku bardziej nasilonych ognisk postaci miejscowej stosujemy szampony z nadtlenkiem benzoilu w celu oczyszczenia mieszków włosowych i pozbycia się nadkażeń bakteryjnych. Ropne zapalenie skóry wymaga stosowania antybiotyków przez co najmniej 3 tygodnie w przypadku ropnego powierzchownego zapalenia skóry i 4-6 tyg. w przypadku czyraczności. Wtórne zakażenia na tle Malassezia wymagają stosowania szamponów przeciwgrzybiczych lub ogólnych leków przeciwgrzybiczych. Podajemy dodatkowo preparaty

9 Nużyca u psów 9 witaminowo-mineralne i zawierające kwasy tłuszczowe. Pomocne są również środki stymulujące odporność. Podstawą jest zastosowanie preparatu pajęczakobójczego, w zależności od nasilenia zmian, wrażliwości psa. Terapia uzależniona jest również od doświadczeń w stosowaniu leków przez prowadzącego lekarza weterynarii. W postępowaniu przeciwko nużycy uogólnionej (bo tą głównie leczymy) stosowane są zarówno leki zarejestrowane, jak i niezarejestrowane dla psów.

10 Nużyca u psów 10

11 Nużyca u psów 11 Do leków zarejestrowanych należą: amitraza w roztworze o stężeniu 0,05%. Pomyślna reakcja na leczenie aż w 90% przypadków, u których ten lek został zastosowany. Możliwe są jednak silne działania niepożądane, takie jak: wymioty, apatia, obniżenie temperatury ciała, spadek ciśnienia krwi, bradykardia, świąd, erytrodemia (rumień z nasilonym złuszczeniem naskórka), wzrost poziomu cukru we krwi, śmierć. Amitraza jest inhibitorem MAO (skutki uboczne u pacjentów przyjmujących inne leki tego typu); moksydektyna w połączeniu z imidaklopridem preparaty spot on, aplikowane raz na miesiąc, a najlepiej częściej co 2-3 tyg. (większa skuteczność). Skutki uboczne występują rzadko i należą do nich: łojotok, rumień, wymioty. Przy połknięciu preparatu mogą wystąpić: ataksja, drżenia, rozszerzenie źrenic, osłabienie reakcji na światło, zez, duszność, zwłaszcza u owczarków szkockich, staroangielskich i ich mieszańców. Do leków niezarejestrowanych, skutecznych w leczeniu nużycy należą: oksym milbemycyny (0,5-2 mg/kg p.o. 1 x dz.): skuteczność 60-90%; reakcje niepożądane rzadko, zwykle miejscowe, jak: rumień, nadmierne złuszczenie oraz ogólne (łagodna i przemijajaca niezborność ruchowa, brak apetytu, wymioty, ślinienie); moksydektyna ( mikrogramów na kg p.o.1 x dz.): skuteczność i objawy uboczne podobne jak w przypadku oksymu milbemycyny, choć częstsze;

12 Nużyca u psów 12 iwermektyna ( mikrogramów na kg p.o. 1 x dz.) skuteczność 85% przypadków; łatwa w podaniu, tania. Częste i możliwe ciężkie skutki uboczne, zwłaszcza u wrażliwych psów owczarki szkockie i ich mieszańce; większe dawki skuteczniejsze, ale mogą spowodować nie tylko niezborność ruchową, drżenia, apatię, ale nawet śmierć. Aby postawić prawidłową diagnozę, należy pobrać zeskrobiny lub wykonać trichogram, najlepiej co 4 tygodnie, i określić liczbę roztoczy, stosunek martwych do żywych osobników dorosłych i niedojrzałych. W przypadku gdy nie ma poprawy lub nie jest ona zadowalająca, należy zmodyfikować terapię i znaleźć przyczynę pierwotną, np. niewydolność tarczycy, w wyniku której wtórnie rozwija się nużyca. Leczenie należy kontynuować do momentu 2-3 ujemnych zeskrobin wykonywanych w odstępie 2 tygodni i po miesiącu. Możliwe jest występowanie nawrotów do roku od wyleczenia. Objawy kliniczne mogą nie występować, mimo obecności roztoczy. Wtedy możemy rzadziej stosować odpowiednią terapię, w przypadku klinicznej postaci choroby uogólnionej należy postępować bardziej radykalnie. OPIS PRZYPADKU W październiku 2013 roku na konsultacji w gabinecie pojawił się mieszaniec, 6-miesięczna suka Lili. Pies był szczepiony, nieregularnie odrobaczany, odpchlany i odkleszczany. Żywiony przede wszystkim tanimi karmami marketowymi i resztkami ze stołu. Z informacji uzyskanych od właścicielki wynikało, że już w wieku ok. 3 miesięcy pojawiły się pierwsze problemy dermatologiczne. Występowały delikatne zaczerwienienia skóry, przerzedzenia sierści, łysinki okolicy pyska, dokoła oczu, brzusznej powierzchni szyi. Dodatkowo obecny był rumień, szczególnie silnie wyrażony na szyi. Pojawiał się również świąd o różnym natężeniu, częściowo uzależniony od rodzaju diety. Ogólne samopoczucie zwierzaka było bardzo dobre. Pies cały czas był wesoły, z chęcią przyjmował pokarm oraz pił. Oprócz zmian skórnych nie zaobserwowano innych odstępstw od normy. W badaniu klinicznym: temperatura 38,5 st., spojówki i błony śluzowe różowe, prawidłowo nawilżone, jama brzuszna palpacyjnie miękka i niebolesna, obwodowe węzły chłonne niepowiększone, osłuchowo brak zmian nad górnymi i dolnymi drogami oddechowymi oraz sercem. Zmiany skórne wyraźnie widoczne i uogólnione. Występował rumień, który dotyczył praktycznie całego ciała wzdłuż kręgosłupa intensywnie zaczerwieniona skóra, okolica pyska, wokół oczu, szyi (brzuszna część), dystalnych odcinków kończyn. W mniejszym stopniu wyrażony na brzusznej części tułowia, w pachwinach, po wewnętrznej stronie ud. W tych okolicach widoczne były liczne wyłysienia i przerzedzenia sierści. Obecne były pojedyncze

13 Nużyca u psów 13 krosty i grudki rumieniowe. Występowało rumieniowo-woszczynowe zapalenie przewodów słuchowych. Wykonano badania: test bibułowy wynik ujemny; głęboka zeskrobina skórna pobrana z dwóch miejsc wynik dodatni, obecność żywych dorosłych nużeńców, kilka w polu widzenia. Nie wykazano obecności świerzbowców, dermatofitów. Dodatkowo wykonane badanie w lecznicy dermatofit, test wynik ujemny. Zaordynowano terapię: antybiotykoterapia amoksycylina z kwasem klawunolowym w dawce 25 mg/kg p.o. co 12 h przez minimum 3 tygodnie; Tolfedine 4% (40 mg/ml) w iniekcji w dawce 4 mg/kg s.c. co 24 h przez 3 dni; Advocate spot on do zakraplania na skórę, do powtórzenia po 2 tygodniach; preparat Amino Biotin zawierający biotynę, witaminy i aminokwasy egzogenne; 0,5 tabletki na dzień przez 2 mies.; zalecono wykonanie zeskrobiny za 2-4 tygodnie. Właścicielka zdecydowała się jedynie na kilka badań i ograniczone leczenie ze względu na brak funduszy. Po 2 tygodniach terapii zaobserwowano znaczne zmniejszenie się rumienia skóry, zwłaszcza części twarzowej głowy i szyi. Natomiast w okolicy dystalnych części kończyn rumień skóry zmniejszył się nieznacznie. Rozpoczął się porost sierści, niezadowalający jedynie w okolicach dystalnych części kończyn. Zalecono antybiotykoterapię jeszcze przez 2 tygodnie i kontrolę. Zastosowano preparat Advocate i zalecono kolejną aplikację za 2 tygodnie. Po tym okresie rumień skórny był obserwowany jedynie na dystalnych odcinkach kończyn, jednakże i w tych okolicach wystąpiła wyraźna poprawa. Właścicielka nie wyraziła zgody na powtórną zeskrobinę. Zalecono regularne wizyty kontrolne i stosowanie preparatu Advocate spot on co 2 tygodnie co najmniej dwukrotnie po całkowitym ustąpieniu zmian. Właścicielka przerwała zaleconą terapię, w związku z czym po 3 miesiącach nastąpił nawrót, tym razem w znacznie bardziej nasilonym stopniu. Nawrót częściowo związany był ze

14 Nużyca u psów 14 spadkiem odporności w związku z pojawieniem się pierwszej cieczki. Zmiany skórne obejmowały: małżowiny uszne zewnętrzne wyraźny rumień; brzuszną część szyi intensywny rumień, łojotok i zliszajowacenie, łuszczenie naskórka; obszar wzdłuż kręgosłupa na całej długości intensywny rumień skóry; kończyny tylne, po wewnętrznej stronie ud intensywny rumień skóry, po zewnętrznej stronie przebarwienie i rumień, intensywne łuszczenie naskórka; kończyny przednie zmiany skórne zlokalizowane w okolicy ramienia (głównie wyłysienia i łuszczenie naskórka); intensywny rumień, przerzedzenia i wyłysienia sierści na dystalnych częściach kończyn przednich i tylnych. Łuszczenie naskórka. Zastosowano następującą terapię: antybiotykoterapia amoksycylina z kwasem klawunolowym w dawce jak poprzednio, minimum 3 tygodnie; meloksykam w preparacie Metakam 5 mg/ml, roztwór do wstrzykiwań dla psów i kotów s.c. w dawce 0,2 mg/kg 2-krotnie w odstępie 48 h; Advocate spot on do kolejnego powtórzenia za 2 tygodnie; dietę hipoalergiczną Royal canin hypoallergenic przez minimum 6-8 tygodni.

15 Nużyca u psów 15 Po 2 tygodniach zaobserwowano poprawę, ale nie była ona tak zadowalająca jak przy pierwszym zastosowaniu. Powtórzono podanie preparatu Avocate spot on, kąpiele w szamponie jodoforowym raz w tygodniu, przedłużono antybiotykoterapię jeszcze przez 2 tygodnie. Dodatkowo zastosowano miejscowo preparat Allerderm spot on bezpośrednio na miejsca, w których skóra była intensywniej zaczerwieniona i występowało intensywne łuszczenie naskórka (wzmocnienie bariery ochronnej naskórka, nawilżenie skóry). Po następnych 2 tygodniach nie było dalszej poprawy, a zmiany skórne zaczęły się nawet rozszerzać intensywny rumień, wyłysienia praktycznie w każdej części ciała (liczne zmiany na części twarzowej głowy, szyi, tułowiu, bokach ciała, udach, dystalnych odcinkach kończyn itd.). Intensywne łuszczenie, przebarwienia, zaskórniki, zwłaszcza w okolicy ud. W związku z tym zdecydowano o całkowitej zmianie sposobu leczenia. Do badania pobrano zeskrobinę z kilku miejsc (trzech), sporą ilość złuszczającego się naskórka. Za pomocą pęsety pobrano włosy z kilku miejsc i przekazano do laboratorium. Pasożyty, ich jaja, dermatofity są łatwo wykrywalne podczas tego badania. Jest to bardzo przydatne i proste w wykonaniu badanie w kierunku nużycy. W zeskrobinie obecne były: odlewy mieszkowe, Demodex canis, kilka w polu widzenia, dorosłe, martwe.

16 Nużyca u psów 16 W przypadku demodekozy klinicznej zwykle w zeskrobinie stwierdza się liczne dorosłe nużeńce i/lub wzrost stosunku farm niedojrzałych do dorosłych. Biorąc pod uwagę skuteczność pierwszej terapii, następnie jej ponowienie i niezadowalający efekt terapeutyczny, poszerzenie się zmian i wyniki wykonywanych zeskrobin, postanowiono zastosować iwermektynę, której skuteczność sięga aż 85% przypadków. Dodatkowo jej zaletą jest niski koszt terapii oraz łatwość podania. Wadę stanowi fakt, iż często wywołuje skutki uboczne, zwłaszcza u ras wrażliwych, jak owczarek szkocki i mieszańce. Iwermektyna nie jest zarejestrowana dla psów. Możliwe skutki uboczne to: niezborność ruchowa, apatia, ślepota, śpiączka oraz śmierć. W związku z tym najlepiej zacząć podawanie iwermektyny od mniejszej dawki i stopniowo ją zwiększać. Dawkowanie: 0,6 mg/kg co 24 h, doustnie. Rozpoczynamy od 0,05-0,1 mg/kg, w drugim dniu 0,2 mg/kg i stopniowo zwiększamy o 0,1 mg/kg, aż do osiągnięcia dawki 0,6 mg/kg. W gabinecie autora zastosowano iwermektynę w mniejszej dawce ze względu na bezpieczeństwo psa (Lili nie miała wykonywanych podstawowych badań krwi morfologii i biochemii). Zaczęto od dawki 0,05 mg/kg per os 1 x dz. 1. dnia; 0,1 mg/kg 2. dnia; 0,2 mg/kg 3. dnia; 0,3 mg/kg 4. dnia; 0,4 mg/kg 5. dnia i tę dawkę stosowano jeszcze przez 9 dni. Terapia iwermektyną trwała łącznie 14 dni. Równocześnie zalecono: kąpiele w szamponie Hexoderm (co 3 dni przez 2 tygodnie, następnie raz w tygodniu przez 2 miesiące, raz na 2 tygodnie przez 3 miesiące); w celu wzmocnienia odporności preparat Vetfood immunoactive w dawce 1 kapsułka dziennie przez 2 miesiące; efa oil zawierający kwasy omega 3 i 6, 15 kropli na dzień przez minimum 2 miesiące; po zakończeniu ordynacji iwermektyny, zamiast preparatu Advocate, Certifect do stałego podawania co 3 tygodnie. Po 10 dniach zauważalna była znaczna poprawa. Widoczny był porost włosa, zwłaszcza w okolicy głowy, kończyn przednich, mniej zauważalny w okolicy szyi i tułowia, okolicy ud i dystalnych odcinków tylnych łap. Oprócz porostu włosa, zmniejszył się rumień skórny w okolicy głowy i przednich łap. W okolicy bioder wyraźnie widoczne ustępowanie przebarwienia i intensywnego łuszczenia naskórka. Zastosowano iwermektynę jeszcze przez 4 dni, po

17 Nużyca u psów 17 których nastąpiła jeszcze wyraźniejsza poprawa stanu skóry. Rumień skóry już niewidoczny w okolicy głowy, w niewielkim stopniu w okolicy boków ciała i szyi, a nawet końców łap. Łuszczenie obecne jedynie w okolicy bioder, w nieznacznym stopniu. Przebarwienie i rumień również nieznaczny. Widoczny porost sierści w okolicach wszystkich zmian. Po zakończeniu terapii iwermektyną zaczęto podawanie Certifect spot on ze względu na fakt, iż preparat ten zawiera amitrazę. Zalecany jest również dla psów w ochronie przeciwkleszczowej. Po miesiącu od zakończenia terapii iwermektyną i dwa tygodnie po podaniu Certifectu rumień skórny zupełnie ustąpił. Miejsca poprzednich przerzedzeń i wyłysień porosły włosem. Dotyczyło to również kończyn i szyi, gdzie zmiany były mocno nasilone (występowały intensywny rumień, łuszczenie naskórka i lichenizacja). Obecnie pies przyjmuje jedynie Certifect i jest kąpany w Hexodermie (według ustalonego schematu). Nie występują żadne niepokojące objawy. Zalecono wykonanie zabiegu sterylizacji ze względu na fakt, iż postać uogólniona w dużym stopniu związana była z pojawieniem się rui i przy każdej kolejnej najprawdopodobniej będziemy mieć do czynienia z nawrotem demodekozy. PODSUMOWANIE Nużyca jest jedną z najczęściej występujących u psów chorób skóry o charakterze zapalnym. Ta jednostka chorobowa nieraz spędza sen z powiek nie tylko lekarzom weteterynarii, ale również właścicielom zwierząt. Powodem są trudności w leczeniu tej ektoparazytozy oraz rozległość zmian i ciężkość przebiegu, zwłaszcza postaci palcowej. O skuteczności terapii, oprócz doboru właściwych dla danego pacjenta leków, decydują cierpliwość właściciela i sumienne wykonywanie zaleceń wydanych przez lekarza prowadzącego. Autor: lek. wet. Marzena Zmarlak Gabinet weterynaryjny Felican-Vet, Warszawa Streszczenie: Nużyca (demodekoza, świerzb czerwony, świerzb nużeńcowy) jest jedną z najczęściej występujących dermatoz ektopasożytniczych u psów. Występuje głównie u młodych osobników, niemal wyłącznie poniżej 12 miesiąca życia. U dorosłych zwierząt spotykana jest znacznie rzadziej, zwykle powyżej 4 roku. U tych psów towarzyszy głównie ciężkim, uogólnionym schorzeniom, w znaczny sposób upośledzającym odporność, np. niedoczynności

18 Nużyca u psów 18 tarczycy, nadczynności kory nadnerczy, nowotworom. W przypadku nużycy psów możemy mieć do czynienia z postaciami: miejscową, uogólnioną, nużycą palcową i świądową. Słowa kluczowe: nużyca, postacie nużycy. Piśmiennictwo: 1. Wilkinson G.T., Harvey R.G.: Atlas dermatologiczny małych zwierząt Nuttall T., Harvey R.G. Mc Keever P.J.: Choroby skóry psów i kotów, kolorowy atlas i podręcznik. Galaktyka, Niemand H.G., Suter P.F., Kohn B.: Praktyka kliniczna: psy. Galaktyka, Dokumentacja Gabinetu Felican-Vet. Promowane REJESTRACJA W PORTALU WETERYNARIANEWS.PL od 9zł

19 Nużyca u psów 19 Diagnostyka ultrasonograficzna chorób trzustki u psów i kotów cz. I Powstała pierwsza w Polsce szkoła osteopatii zwierzęcej MEDYCYNA OSTEOPATYCZNA DLA ZWIERZĄT Praktyczne Warsztaty Nefrologiczne Seminarium- Ból, lęk, depresja, a emocje i zachowanie.