14951/18 lo/krk/gt 1 JAI.2 LIMITE PL

Transkrypt

1 Rada Unii Europejskiej Bruksela, 3 grudnia 2018 r. (OR. en) Międzyinstytucjonalne numery referencyjne: 2015/0288(COD) 2015/0287(COD) 14951/18 LIMITE JAI 1229 JUSTCIV 302 CONSOM 345 CODEC 2155 AUDIO 111 DIGIT 241 DATAPROTECT 262 DAPIX 364 NOTA Od: Do: Prezydencja Nr poprz. dok.: ST 14455/1/18 Komitet Stałych Przedstawicieli / Rada Nr dok. Kom.: 15251/15, 13927/17 Dotyczy: Zmieniony wniosek dotyczący dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady w sprawie niektórych aspektów umów sprzedaży towarów, zmieniającej rozporządzenie (WE) nr 2006/2004 Parlamentu Europejskiego i Rady oraz dyrektywę 2009/22/WE Parlamentu Europejskiego i Rady i uchylającej dyrektywę 1999/44/WE Parlamentu Europejskiego i Rady Podejście ogólne 14951/18 lo/krk/gt 1 JAI.2 LIMITE PL

2 I. WPROWADZENIE 9 grudnia 2015 r. Komisja przyjęła wniosek dotyczący dyrektywy w sprawie niektórych aspektów umów sprzedaży towarów zawieranych przez internet lub w inny sposób na odległość (zwany dalej wnioskiem w sprawie dyrektywy o sprzedaży towarów lub dyrektywą o sprzedaży towarów). Głównym celem wniosku jest przyczynienie się do odpowiedniego funkcjonowania rynku wewnętrznego oraz zapewnienie wysokiego poziomu ochrony konsumentów. Wniosek jest jednym z kluczowych elementów Strategii jednolitego rynku cyfrowego dla Europy 1, która obejmuje również inny wniosek ściśle związany z przedmiotowym wniosek dotyczący dyrektywy w sprawie niektórych aspektów umów o dostarczanie treści i usług cyfrowych (zwany dalej: wnioskiem w sprawie dyrektywy o treściach cyfrowych lub dyrektywą o treściach cyfrowych); negocjacje w sprawie tego ostatniego wniosku są już na zaawansowanym etapie w ramach rozmów trójstronnych z Parlamentem Europejskim. Na początkowych etapach analizy wniosku w sprawie dyrektywy o sprzedaży towarów obydwaj prawodawcy wyrażali pewne wątpliwości i jasno stwierdzali, że pragną uniknąć wprowadzenia odmiennych systemów prawnych dla sprzedaży na odległość i dla sprzedaży przy fizycznej obecności stron. W rezultacie 31 października 2017 r. 2 Komisja wprowadziła zmiany do swojego wniosku. Grupa Robocza ds. Prawa Cywilnego (prawo umowne) w Radzie zakończyła pierwszą analizę wniosku w sprawie dyrektywy o sprzedaży towarów w maju 2018 r. W oparciu o wyniki tej analizy w czerwcu 2018 r. prezydencje bułgarska i austriacka częściowo przeredagowały tekst. Przeredagowaną wersję poddano dogłębnej analizie podczas prezydencji austriackiej celem tej analizy było zwłaszcza rozwiązanie problemów, na które zwróciły uwagę delegacje. Prezydencja starała się osiągnąć wyważony kompromis między stanowiskami delegacji, tak aby wypracować tekst, który będzie możliwy do zaakceptowania przez wszystkie delegacje lub przez jak największą ich liczbę. Tekst przeredagowano właśnie pod tym kątem /15. 2 ST 13927/ /18 lo/krk/gt 2 JAI.2 LIMITE PL

3 W świetle najnowszych dyskusji na forum Grupy Roboczej ds. Prawa Cywilnego i na posiedzeniu radców ds. WSiSW, które odbyły się w listopadzie, prezydencja jest przekonana, że jest to odpowiedni moment, aby przedłożyć ministrom przeredagowany wniosek w sprawie dyrektywy o sprzedaży towarów i zwrócić się do nich o uzgodnienie podejścia ogólnego. Po przeanalizowaniu tekstu przez Coreper 28 listopada 2018 r. w art. 8b i w motywach wprowadzono kilka ostatnich dostosowań. Projekt tekstu, załączony do niniejszej noty, w ogólnym ujęciu wychodzi naprzeciw interesom sformułowanym przez państwa członkowskie i powinien również zapewnić odpowiednią równowagę między interesami branży a interesami konsumentów. II. SZCZEGÓŁOWE ELEMENTY TEKSTU KOMPROMISOWEGO Szczegółowo przeanalizowano wszystkie przepisy wniosku w sprawie dyrektywy o sprzedaży towarów, ale należy skupić się na poniższych kwestiach, którym poświęcono szczególną uwagę na szczeblu ekspertów w Radzie: 1. Spójność między wnioskiem w sprawie dyrektywy o sprzedaży towarów a wnioskiem w sprawie dyrektywy o treściach cyfrowych Państwa członkowskie ogólnie zgodziły się co do konieczności osiągnięcia spójności między tymi dwiema dyrektywami, ponieważ zawarte w nich przepisy są ze sobą ściśle powiązane. Podjęto zatem działania, aby zapewnić, w stosownych przypadkach, zbieżność między tymi aktami prawnymi. W związku z tym prezydencja skupiła się na zastosowaniu tej samej terminologii, na przykład w odniesieniu do towarów z elementami cyfrowymi, oraz na spójności brzmienia obydwu dyrektyw. Prezydencja wie, że konieczne mogą być jeszcze dalsze uspójnienia w sferze technicznej, jednak jest przekonana, że wszelkimi pozostałymi niezgodnościami można zająć się podczas najbliższych negocjacji w rozmowach trójstronnych, podczas których omawiane będą obydwie dyrektywy. Mimo działań na rzecz uspójnienia obydwu dossier, w niektórych przypadkach uznano, że usprawiedliwione będzie zastosowanie odrębnych rozwiązań w dyrektywie o sprzedaży towarów. Uzasadniono to tym, że dyrektywa o sprzedaży towarów ma szerszy zakres stosowania niż dyrektywa o treściach cyfrowych, która dotyczy jedynie dostarczania treści cyfrowych i usług cyfrowych /18 lo/krk/gt 3 JAI.2 LIMITE PL

4 2. Uregulowanie kwestii towarów z elementami cyfrowymi 3 Kwestia uregulowania towarów z elementami cyfrowymi miała fundamentalne znaczenie podczas analizy na szczeblu ekspertów. Na posiedzeniu Rady (WSiSW) w czerwcu 2018 r. 4 ministrowie zgodzili się, że kwestia takich towarów powinna zostać uregulowana w całościowy sposób przepisami dyrektywy o sprzedaży towarów, a nie dyrektywy o treściach cyfrowych, stwierdzając jednak, że przepisy te należy opracować, tak by były elastyczne i neutralne pod względem technologicznym. Prezydencja jest zdania, że tekst w załączniku jest zgodny z tymi instrukcjami i wychodzi naprzeciw obawom zgłoszonym przez ekspertów (zob. w szczególności art. 2 lit. e) ppkt ii) i art. 2a ust.2). Podczas negocjacji na szczeblu ekspertów rozszerzono definicję towarów z elementami cyfrowymi (wcześniej: inteligentne towary lub towary z wbudowanymi treściami cyfrowymi) poprzez odniesienie jej do wszystkich, a nie tylko do podstawowych funkcji. Decyzję tę podjęto, ponieważ uznano, że w praktyce trudno ustalić, czy dana funkcja należy do funkcji podstawowych towaru z elementami cyfrowymi. Jednocześnie ograniczono w związku z tym rozszerzony zakres stosowania dyrektywy o sprzedaży towarów, wprowadzając nową koncepcję ograniczenia, zgodnie z którym w zakres ten wchodzą jedynie te treści cyfrowe lub usługi cyfrowe, wbudowane w towar lub połączone z nim, które są objęte umową sprzedaży. Natomiast dyrektywa o treściach cyfrowych obejmuje umowy o dostawę treści cyfrowych lub usług cyfrowych nieobjętych umową sprzedaży. W odróżnieniu od poprzedniego, czysto funkcjonalnego podejścia ta nowa koncepcja ułatwia precyzyjne rozróżnianie między zakresami stosowania obydwu dyrektyw. Jednak również nowa koncepcja, która skupia się na treści umowy sprzedaży, może pozostawiać pewne pole do interpretacji. Dlatego też nowe podejście wprowadza zasadę domniemania, która obowiązuje w przypadku wątpliwości. 3 We wniosku Komisji zwane są one wbudowanymi treściami cyfrowymi. 4 ST 9261/ /18 lo/krk/gt 4 JAI.2 LIMITE PL

5 3. Kwestia aktualizacji cyfrowych elementów towarów Nałożenie na sprzedawcę jednoznacznego obowiązku zapewniania aktualizacji towarów z elementami cyfrowymi to jedna z najważniejszych innowacji wprowadzonych w dyrektywie o sprzedaży towarów w stosunku do starej dyrektywy 1999/44/WE. Zakres oraz warunki obowiązku aktualizowania cyfrowych elementów towarów były również wielokrotnie przedmiotem dyskusji. Konkretnie rzecz biorąc, skupiono się na tym, aby wprowadzić przepisy właściwe zarówno dla elementów dostarczanych w ramach pojedynczej dostawy jak i dla elementów dostarczanych w sposób ciągły. Prezydencja jest zdania, że przepisy zawarte w projekcie w art. 5, 8 i 8a załącznika stanowią skuteczne uregulowanie tej kwestii i powinny także odpowiednio odzwierciedlać stanowiska wyrażone przez państwa członkowskie. Obowiązek zapewnienia aktualizacji jest również jedną z dziedzin, w której uznano za uzasadnione wprowadzenie niewielkich zmian do dyrektywy o sprzedaży towarów w stosunku do przepisów dyrektywy o treściach cyfrowych, ze szczególnym uwzględnieniem okresu trwania przedmiotowego obowiązku. Jeżeli chodzi o towary z elementami cyfrowymi, w przypadku których umowa sprzedaży przewiduje pojedynczą dostawę treści lub usługi cyfrowej, dyrektywa o sprzedaży towarów nie podąża za podejściem dyrektywy o treściach cyfrowych, zobowiązującym sprzedawcę do zapewniania aktualizacji przez okres, którego konsument może zasadnie oczekiwać, ale ogranicza ten obowiązek do okresu dwóch lat. Uzasadnieniem tego przepisu jest potrzeba zapewnienia pewności prawa w przypadku wielu różnych towarów objętych zakresem stosowania dyrektywy o sprzedaży towarów. Zastosowanie tego podejścia w dyrektywie o treściach cyfrowych spowodowałoby, że pewność prawa co do długości trwania obowiązku zapewniania aktualizacji przez wiele lat nie istniałaby, aż do momentu ustalenia przez sąd, jaki okres odpowiada oczekiwaniom konsumenta w odniesieniu do danego rodzaju towaru /18 lo/krk/gt 5 JAI.2 LIMITE PL

6 4. Uporządkowanie tekstu i wyważenie interesów konsumentów i przedsiębiorców Jednym z celów prezydencji było stworzenie uporządkowanego tekstu, który byłby łatwy do zrozumienia i zastosowania w praktyce. Dlatego prezydencja chętnie skupiała się w rozmowach nad dyrektywą na najważniejszych aspektach, które należało uregulować na szczeblu europejskim, w wielu dziedzinach pozostawiając kwestie szczegółowe państwom członkowskim, aby te uwzględniły je w swoich przepisach krajowych. Z drugiej strony prezydencja chciała zapewnić wyważone rozwiązania, które godziłyby interesy zarówno konsumentów, jak i przedsiębiorców. 5. Stanowisko Parlamentu Europejskiego Komisja Rynku Wewnętrznego i Ochrony Konsumentów w Parlamencie Europejskim przyjęła stanowisko negocjacyjne w sprawie zmienionego wniosku w sprawie dyrektywy o sprzedaży towarów w lutym 2018 r.; następnie stanowisko to zostało zatwierdzone na posiedzeniu plenarnym Parlamentu. Analizę dossier w Radzie w 2018 r. prowadzono więc z pełną świadomością stanowisk Parlamentu; prezydencja jest zatem zdania, że tekst w załączniku powinien zapewnić podstawę do osiągnięcia porozumienia z Parlamentem w dość krótkim terminie. III. WNIOSEK Zachęca się Radę (Wymiar Sprawiedliwości i Sprawy Wewnętrzne), aby na posiedzeniu w dniach 6 7 grudnia 2018 r.: a) potwierdziła podejście ogólne do tekstu kompromisowego wniosku w sprawie dyrektywy o sprzedaży towarów, w brzmieniu znajdującym się w załączniku do niniejszej noty; b) wyraziła zgodę na wykorzystanie tego tekstu jako podstawy do negocjacji z Parlamentem Europejskim, które mają rozpocząć się w grudniu 2018 r /18 lo/krk/gt 6 JAI.2 LIMITE PL

7 ZAŁĄCZNIK Zmieniony wniosek DYREKTYWA PARLAMENTU EUROPEJSKIEGO I RADY w sprawie niektórych aspektów umów sprzedaży towarów, zmieniająca rozporządzenie (WE) nr 2017/ Parlamentu Europejskiego i Rady oraz dyrektywę 2009/22/WE Parlamentu Europejskiego i Rady i uchylająca dyrektywę 1999/44/WE Parlamentu Europejskiego i Rady PARLAMENT EUROPEJSKI I RADA UNII EUROPEJSKIEJ, uwzględniając Traktat o funkcjonowaniu Unii Europejskiej, w szczególności jego art. 114, uwzględniając wniosek Komisji Europejskiej, po przekazaniu projektu aktu ustawodawczego parlamentom narodowym, uwzględniając opinię Europejskiego Komitetu Ekonomiczno-Społecznego 6, stanowiąc zgodnie ze zwykłą procedurą ustawodawczą, 5 Uwaga: Nowe rozporządzenie (UE) 2017/2394 w sprawie współpracy w dziedzinie ochrony konsumentów uchyliło rozporządzenie (WE) nr 2006/ Dz.U. C 264 z , s /18 lo/krk/gt 7 JAI.2 LIMITE PL

8 a także mając na uwadze, co następuje: (1) W celu utrzymania konkurencyjności na światowych rynkach Unia powinna usprawnić funkcjonowanie rynku wewnętrznego oraz skutecznie odpowiedzieć na liczne wyzwania, które stawia przed nami gospodarka w coraz większym stopniu napędzana zmianami technologicznymi. Strategia jednolitego rynku cyfrowego 7 określa kompleksowe ramy mające ułatwić integrację wymiaru cyfrowego z rynkiem wewnętrznym. Pierwszy filar strategii ma na celu zapobieżenie fragmentacji handlu wewnątrzunijnego poprzez usunięcie wszystkich najważniejszych barier w rozwoju transgranicznego handlu elektronicznego, który stanowi najbardziej znaczącą część transgranicznej sprzedaży towarów między przedsiębiorcami i konsumentami. (2) Dla sprawnego funkcjonowania rynku wewnętrznego konieczna jest harmonizacja niektórych aspektów umów sprzedaży towarów, a podstawowe znaczenie ma w tym względzie wysoki poziom ochrony konsumentów. (3) Handel elektroniczny jest jednym z głównych motorów wzrostu na rynku wewnętrznym. Jednak ten potencjał wzrostu pozostaje w dużej części niewykorzystany. Aby wzmocnić konkurencyjność Unii i napędzać wzrost, Unia musi działać szybko i zachęcać podmioty gospodarcze do uwolnienia pełnego potencjału, jaki oferuje rynek wewnętrzny. Pełny potencjał rynku wewnętrznego może zostać uwolniony jedynie wtedy, gdy wszyscy uczestnicy rynku będą mieli łatwy dostęp do transgranicznej sprzedaży towarów, w tym transakcji handlu elektronicznego. Prawo umów, na podstawie którego uczestnicy rynku zawierają transakcje, jest jednym z najważniejszych czynników wpływających na decyzje przedsiębiorców, czy angażować się w transgraniczną sprzedaż towarów. Prawo umów wpływa także na gotowość konsumentów do dokonywania takich zakupów i do ufania takiej formie handlu. 7 COM(2015) 192 final /18 lo/krk/gt 8

9 (3a) Zmiany technologiczne sprawiły, że rozwija się rynek towarów, które zawierają w sobie treści cyfrowe lub usługi cyfrowe lub są z takimi treściami i usługami powiązane. Ze względu na rosnącą liczbę tego typu urządzeń, na które popyt wśród konsumentów gwałtownie się zwiększa, konieczne są działania na szczeblu UE, by zapewnić wysoki poziom ochrony konsumentów oraz zwiększyć pewność prawa w odniesieniu do zasad mających zastosowania do umów sprzedaży tych produktów. Pomogłoby te we wzmocnieniu zaufania konsumentów i handlowców. (4) Prawo unijne dotyczące sprzedaży towarów jest wciąż bardzo zróżnicowane, choć przepisy dotyczące wymogów w zakresie informacji przekazywanych przed zawarciem umowy, prawa odstąpienia od umowy w przypadku umów zawieranych na odległość oraz warunków dostawy są już w pełni zharmonizowane. Pozostałe najważniejsze elementy umowne, takie jak kryteria zgodności, środki zaradcze w przypadku niezgodności towaru z umową oraz główne warunki korzystania z takich środków, podlegają obecnie minimalnej harmonizacji zgodnie z dyrektywą 1999/44/WE Parlamentu Europejskiego i Rady 8. Państwom członkowskim umożliwiono ustalenie norm na wyższym poziomie niż unijne oraz wprowadzenia przepisów zapewniających jeszcze wyższy poziom ochrony konsumentów. Korzystając z tej możliwości, podjęły działania w odniesieniu do różnych elementów oraz w różnym zakresie. Z tego względu przepisy krajowe będące transpozycją dyrektywy 1999/44/WE są obecnie w znacznym stopniu rozbieżne w odniesieniu do podstawowych elementów, takich jak istnienie lub brak hierarchii środków zaradczych,. 8 Dyrektywa 1999/44/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 25 maja 1999 r. w sprawie niektórych aspektów sprzedaży towarów konsumpcyjnych i związanych z tym gwarancji, Dz.U. L 171 z , s /18 lo/krk/gt 9

10 (5) Istniejące różnice mogą negatywnie oddziaływać na przedsiębiorców i konsumentów. Zgodnie z rozporządzeniem Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 593/ przedsiębiorstwa, których oferta jest skierowana do konsumentów z innych państw członkowskich, muszą przestrzegać bezwzględnie obowiązujących przepisów prawa umów konsumenckich kraju miejsca zwykłego pobytu konsumenta. Ponieważ przepisy państw członkowskich się różnią, przedsiębiorstwa mogą być narażone na dodatkowe koszty. Z tego względu wiele przedsiębiorstw może decydować się na ograniczenie działalności do rynku krajowego albo na eksportowanie towarów jedynie do jednego lub dwóch państw członkowskich. Taka decyzja, mająca na celu ograniczenie ryzyka i kosztów związanych z handlem transgranicznym, skutkuje utratą możliwości ekspansji handlowej i korzyści skali. Szczególnie cierpią na tym małe i średnie przedsiębiorstwa. (6) Konsumenci mają zapewniony wysoki poziom ochrony przy zakupie towarów za granicą dzięki stosowaniu rozporządzenia (WE) nr 593/2008, ale zróżnicowanie przepisów ma także negatywny wpływ na zaufanie konsumentów do transakcji transgranicznych. Za tą nieufnością kryje się kilka czynników, jednak dla konsumentów jednym z ważniejszych źródeł obaw jest niepewność co do podstawowych praw umownych. Ta niepewność występuje niezależnie od tego, czy konsumenci są chronieni, czy też nie, przez bezwzględnie obowiązujące przepisy prawa umów konsumenckich w ich własnym państwie członkowskim w przypadku gdy sprzedawca kieruje swoją działalność transgraniczną do konsumentów, lub też od tego, czy konsumenci zawierają, bądź nie, transgraniczną umowę ze sprzedawcą, który nie prowadzi działalności handlowej w państwie członkowskim konsumenta. 9 Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 593/2008 z dnia 17 czerwca 2008 r. w sprawie prawa właściwego dla zobowiązań umownych (Rzym I), Dz.U. L 177 z , s /18 lo/krk/gt 10

11 (7) Chociaż sprzedaż przez internet stanowi przeważającą część sprzedaży transgranicznej w Unii, to zróżnicowane prawo umów w poszczególnych krajach ma też wpływ na detalistów, którzy korzystają z kanałów sprzedaży na odległość, oraz detalistów prowadzących sprzedaż przy fizycznej obecności stron, co utrudnia im rozszerzanie działalności na rynki innych państw. W zakres niniejszej dyrektywy powinny wejść wszystkie kanały sprzedaży, aby stworzyć równe szanse dla wszystkich przedsiębiorstw prowadzących sprzedaż towarów na rzecz konsumentów. Określając jednolite zasady dotyczące wszystkich kanałów sprzedaży, niniejsza dyrektywa powinna pozwolić uniknąć wszelkich rozbieżności, które stanowiłyby nieproporcjonalne obciążenie dla coraz liczniejszych w Unii detalistów prowadzących sprzedaż wszechkanałową. Konieczność utrzymania spójnych przepisów w sprawie sprzedaży i gwarancji obejmujących wszystkie kanały sprzedaży potwierdzono w ocenie adekwatności unijnych przepisów dotyczących konsumentów i wprowadzania do obrotu, która objęła również dyrektywę 1999/44/WE. [ ] (11) Niniejsza dyrektywa powinna obejmować przepisy mające zastosowanie do sprzedaży towarów, w tym towarów z elementami cyfrowymi, jedynie w odniesieniu do najważniejszych elementów umowy, które są wymagane do usunięcia barier na rynku wewnętrznym wynikających z prawa umów. Z tego względu należy w pełni zharmonizować przepisy określające wymagania co do zgodności, środki zaradcze przysługujące konsumentom z tytułu braku zgodności towarów z umową oraz główne warunki korzystania z tego prawa i zwiększyć poziom ochrony konsumentów w stosunku do dyrektywy 1999/44/WE. W pełni zharmonizowane przepisy w odniesieniu do niektórych istotnych elementów prawa umów konsumenckich ułatwią przedsiębiorstwom, zwłaszcza małym i średnim, oferowanie ich produktów w innych państwach członkowskich. 10 Konsumenci skorzystają z wysokiego poziomu ochrony oraz zwiększonego dobrobytu dzięki pełnej harmonizacji najważniejszych przepisów Część dawnego motywu Część dawnego motywu /18 lo/krk/gt 11

12 (11a) Przepisy niniejszej dyrektywy uzupełniają przepisy dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady 2011/83/UE. Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady 2011/83/UE określa przede wszystkim przepisy dotyczące wymogów co do informacji przekazywanych przed zawarciem umowy, prawa odstąpienia od umowy w przypadku umów zawieranych na odległość lub poza lokalem przedsiębiorstwa oraz zasad dostawy towarów oraz przenoszenia ryzyka; niniejsza dyrektywa określa natomiast zasady dotyczące zgodności towarów z umową, środki zaradcze przysługujące w przypadku braku zgodności oraz zasady korzystania z tych środków 12. (11a0) Niniejsza dyrektywa powinna mieć zastosowanie jedynie do materialnych rzeczy ruchomych, które stanowią towary, zgodnie z definicją w niniejszej dyrektywie. Państwa członkowskie powinny mieć zatem swobodę regulowania umów dotyczących sprzedaży nieruchomości, takich jak budynki mieszkalne, oraz ich głównych składników mających stanowić istotną część tych nieruchomości. (11b) Przepisy niniejszej dyrektywy oraz przepisy dyrektywy o treściach cyfrowych [XXX] uzupełniają się wzajemnie. Dyrektywa o treściach cyfrowych ustanawia zasady w zakresie niektórych wymagań dotyczących umów, których przedmiotem jest dostarczanie treści lub usług cyfrowych, a niniejsza dyrektywa ustanawia zasady w zakresie niektórych wymagań dotyczących umów, których przedmiotem jest sprzedaż towarów. Dlatego też dostarczanie treści lub usług cyfrowych, w tym treści cyfrowych dostarczanych na trwałym nośniku, jest objęte dyrektywą o treściach cyfrowych, która ma również zastosowanie do towarów takich jak płyty DVD i CD, które są jedynie nośnikiem treści cyfrowych. Niniejsza dyrektywa powinna mieć natomiast zastosowanie do umów sprzedaży towarów, w tym towarów z elementami cyfrowymi, które wymagają treści cyfrowych lub usługi cyfrowej, by pełnić swoje funkcje Dawny motyw Dawny motyw /18 lo/krk/gt 12

13 (11c) Termin towary w rozumieniu niniejszej dyrektywy powinien obejmować towary z elementami cyfrowymi, a zatem odnosić się także do wszelkich treści lub usług cyfrowych zawartych w takich towarach lub powiązanych z nimi w taki sposób, że brak treści cyfrowych lub usługi cyfrowej uniemożliwiłby tym towarom pełnienie ich funkcji. Treści cyfrowe zawarte w towarze lub powiązane z nim mogą stanowić jakiekolwiek dane wytwarzane i dostarczane w postaci cyfrowej, takie jak systemy operacyjne, aplikacje i wszelkie inne oprogramowanie. Treści cyfrowe w chwili zawarcia umowy sprzedaży mogą być już uprzednio zainstalowane lub zgodnie z tą umową mogą zostać zainstalowane później. Treści cyfrowe powiązane z towarem mogą obejmować usługi umożliwiające tworzenie i przetwarzanie danych w formie cyfrowej, dostęp do tych danych lub przechowywanie danych w formie cyfrowej, takie jak oprogramowanie jako usługa oferowane w środowisku chmury obliczeniowej, ciągłe dostarczanie danych o ruchu w systemie nawigacji lub ciągłe dostarczanie indywidualnie dostosowanych planów treningu w przypadku inteligentnych zegarków /18 lo/krk/gt 13

14 (11d) Niniejsza dyrektywa powinna mieć zastosowanie do umów sprzedaży towarów z elementami cyfrowymi, w przypadku których brak zawarcia w tych towarach albo powiązania z nimi treści lub usług cyfrowych uniemożliwiłby tym towarom wykonywanie ich funkcji oraz w przypadku których te treści lub usługi cyfrowe są dostarczane wraz z towarem na mocy tej samej umowy sprzedaży. Kwestia tego, czy dostarczanie zawartych w towarze lub powiązanych z nim treści lub usług cyfrowych stanowi część umowy sprzedaży ze sprzedającym, powinna być uzależniona od treści tej umowy. Powinno to odnosić się do zawartych w towarze lub powiązanych z nim treści lub usług cyfrowych, których dostarczenie jest wyraźnie określone w umowie. Powinno również obejmować te umowy sprzedaży, które mogą być rozumiane jako umowy obejmujące dostarczanie konkretnych treści lub usług cyfrowych, gdyż znajdują się one zazwyczaj w towarach tego samego typu i konsument może ich zasadnie oczekiwać, biorąc pod uwagę specyfikę towarów oraz wszelkie publiczne oświadczenia składane przez sprzedawcę lub przez inną osobę na wcześniejszych etapach łańcucha transakcji w tym przez producenta albo w ich imieniu. Jeżeli na przykład reklamowano, że inteligentny telewizor zawiera określoną aplikację wideo, ta aplikacja wideo powinna być objęta umową sprzedaży. Powyższe ma zastosowanie niezależnie od tego, czy treści lub usługi cyfrowe zostały uprzednio zainstalowane w samym towarze czy też mają zostać pobrane później na inne urządzenie i są tylko powiązane z danym towarem. Na przykład smartfon może zawierać standardowo instalowaną aplikację, dostarczaną na mocy umowy sprzedaży, taką jak budzik lub kamera. Innym przykładem może być inteligentny zegarek. W tym przypadku sam zegarek byłby towarem z elementami cyfrowymi mogącym pełnić swoje funkcje wyłącznie z aplikacją, która udostępniana jest na mocy tej samej umowy sprzedaży, ale którą konsument musi pobrać na smartfon. Aplikacja ta byłaby zatem powiązanym elementem cyfrowym. Powinno to mieć również zastosowanie, jeżeli zawarte w towarze lub powiązane z nim treści cyfrowe lub usługi cyfrowe nie są udostępniane przez samego sprzedawcę, lecz na mocy umowy sprzedaży przez stronę trzecią /18 lo/krk/gt 14

15 Jeżeli nie jest jasne, czy to sprzedawca czy niezależna strona trzecia odpowiada za dostarczenie treści lub usług cyfrowych, odpowiedzialność za dostarczenie treści lub usług cyfrowych powinna spoczywać na sprzedawcy, o ile nie udowodni on, że dostarczenie tych treści lub usług cyfrowych nie jest objęte umową sprzedaży. Ponadto na potwierdzenie dwustronnego stosunku umownego między sprzedawcą a konsumentem, którego część stanowi dostarczenie zawartych w towarze lub powiązanych z nim treści lub usług cyfrowych, nie powinien mieć wpływu sam fakt, że by móc korzystać z tych treści lub usług cyfrowych konsument musi wyrazić zgodę na umowę licencyjną ze stroną trzecią. (11e) Natomiast jeżeli konsument zawiera umowę o dostarczanie treści cyfrowych lub usługi cyfrowej, która nie stanowi części umowy sprzedaży, umowa ta jest odrębna od umowy sprzedaży towaru, nawet jeżeli sprzedawca działa jako pośrednik przy zawieraniu tej drugiej umowy z dostawcą będącym strona trzecią, i może wchodzić w zakres stosowania dyrektywy o treści cyfrowej, jeżeli spełnione są warunki określone w tej dyrektywie. Przykładowo, jeżeli konsument pobiera aplikację gry ze sklepu z aplikacjami na smartfon, umowa o dostarczenie aplikacji gry jest odrębna od umowy sprzedaży samego smartfona. Z tego względu niniejsza dyrektywa powinna mieć zastosowanie wyłącznie do umowy sprzedaży smartfona, zaś dostarczenie aplikacji gry może wchodzić w zakres stosowania dyrektywy o treści cyfrowej. Innym przykładem treści cyfrowych lub usługi cyfrowej, które nie stanowią części umowy sprzedaży, a zatem nie są objęte zakresem stosowania niniejszej dyrektywy jest sytuacja, w której jednoznacznie ustalono, że konsument kupuje smartfon bez konkretnego systemu operacyjnego, po czym konsument zawiera umowę ze stroną trzecią o dostarczenie systemu operacyjnego. W takim przypadku zakupiony osobno system operacyjny może wchodzić w zakres zastosowania dyrektywy o treści cyfrowej /18 lo/krk/gt 15

16 (12) Do celów jasności prawa niniejsza dyrektywa powinna zawierać definicję umowy sprzedaży. Zgodnie z tą definicją niniejsza dyrektywa powinna mieć zastosowanie także do umów dotyczących towarów, które dopiero mają być wyprodukowane lub wytworzone, także zgodnie ze wskazówkami konsumenta. Ponadto w zakres stosowania niniejszej dyrektywy wejść może instalacja towaru, jeżeli stanowi ona element umowy sprzedaży i musi zostać przeprowadzona przez sprzedawcę lub na jego odpowiedzialność. Jeżeli umowa dotyczy zarówno sprzedaży towarów, jak i świadczenia usług, należy pozostawić w gestii prawa krajowego ustalenie, czy cała umowa może zostać zaklasyfikowana jako umowa sprzedaży w rozumieniu niniejszej dyrektywy. [ ] (14) Niniejsza dyrektywa nie powinna wpływać na prawo krajowe w zakresie, w jakim dane kwestie nie są przez nią regulowane; w szczególności chodzi o legalność towarów, odszkodowania i pewne aspekty ogólnego prawa umów, takie jak zawieranie umów, ich ważność, nieważność lub skutki. To samo ma zastosowanie do skutków rozwiązania umowy oraz pewnych aspektów dotyczących naprawy i wymiany, których nie reguluje niniejsza dyrektywa. Państwa członkowskie powinny zachować swobodę regulowania praw stron do wstrzymania wykonywania ich obowiązków lub części tych obowiązków do momentu, kiedy druga strona wykona swoje obowiązki, w szczególności tego, czy konsument ma prawo do wstrzymania zapłaty ceny z powodu braku zgodności. Państwa członkowskie powinny również zachować swobodę regulowania uprawnienia konsumenta do odszkodowania za szkody wynikające z naruszenia przez sprzedawcę przepisów niniejszej dyrektywy, w tym tego, czy konsument jest uprawniony do odszkodowania za szkodę poniesioną w konsekwencji braku zgodności lub do odszkodowania, jeżeli naprawa lub wymiana spowodowały poważne niedogodności lub były opóźnione /18 lo/krk/gt 16

17 Niniejsza dyrektywa nie powinna także mieć wpływu na przepisy krajowe niespecyficzne dla umów konsumenckich przewidujące szczegółowe środki zaradcze w przypadku niektórych wad, które nie były zauważalne w momencie zawierania umowy sprzedaży, odsyłając do przepisów krajowych, które mogą określać konkretne zasady dotyczące odpowiedzialności sprzedawcy za wady ukryte. Niniejsza dyrektywa nie powinna także mieć wpływu na przepisy krajowe przewidujące dla konsumenta nieumowne środki zaradcze z tytułu niezgodności towarów z umową, skierowane przeciwko osobom na wcześniejszych etapach łańcucha transakcji, na przykład producentom, lub innym osobom wykonującym ich zobowiązania. (14a) Niniejsza dyrektywa nie powinna także mieć wpływu na możliwość zaoferowania konsumentom przez państwa członkowskie wyboru konkretnego środka zaradczego, jeżeli brak zgodności towaru ujawni się wkrótce po jego dostarczeniu, odsyłając do przepisów krajowych, które mogą przewidywać prawo konsumenta do odrzucenia towaru obarczonego wadą i potraktowania umowy jako wypowiedzianej lub do zwrócenia się o natychmiastową wymianę w krótkim terminie od dostawy towaru, który to termin nie powinien przekroczyć 30 dni. (14b) Państwa członkowskie powinny zachować swobodę regulowania wymogów co do informacji przekazywanych sprzedawcy w związku z zawarciem umowy lub obowiązku ostrzeżenia konsumenta przez sprzedawcę na przykład o pewnych charakterystykach towaru, odpowiedniości materiałów dostarczonych przez konsumenta lub możliwych niekorzystnych skutków wynikających ze specyficznych wymagań konsumenta, przykładowo zgłoszonego przez konsumenta wymagania, by suknia wieczorowa została uszyta z konkretnej tkaniny. [ ] 14951/18 lo/krk/gt 17

18 (18) W celu zrównoważenia wymogów pewności prawa z właściwą elastycznością przepisów wszelkie odniesienia w niniejszej dyrektywie do tego, czego można oczekiwać od danej osoby, dotyczą rozsądnych oczekiwań. Oceny tego, czy coś jest rozsądne, powinno się dokonywać obiektywnie, uwzględniając specyfikę i cel umowy, okoliczności sprawy oraz zwyczaje i praktyki zaangażowanych stron. (19) Aby zapewnić jasność co do tego, czego konsument może oczekiwać od towarów i jaka ma być odpowiedzialność sprzedawcy za niespełnienie oczekiwań konsumenta, niezwykle istotna jest pełna harmonizacja przepisów dotyczących zgodności towarów. Jakiekolwiek odwołanie do zgodności w niniejszej dyrektywie powinno odnosić się do zgodności towarów z umową sprzedaży, w odróżnieniu od przykładowo zgodności towarów z przepisami prawa. W celu ochrony uzasadnionych interesów obydwu stron umowy sprzedaży, zgodność należy oceniać w oparciu o kryteria zarówno subiektywne, jak i obiektywne. (19a) Towary powinny być zatem zgodne z wymogami uzgodnionymi przez sprzedawcę i konsumenta w umowie. Wymogi te mogą obejmować, między innymi, ilość, jakość, rodzaj i opis towarów, ich zdatność do określonego użycia oraz dostarczenie towarów wraz z uzgodnionymi akcesoriami i wszelkimi instrukcjami. Wymogi umowy powinny obejmować wymogi wynikające z informacji przed zawarciem umowy, które, zgodnie z dyrektywą 2011/83/UE, stanowią integralną część umowy /18 lo/krk/gt 18

19 (19b) (19c) Biorąc pod uwagę fakt, że treści lub usługi cyfrowe zawarte w towarach lub powiązane z nimi stale się rozwijają, sprzedawcy mogą uzgodnić z konsumentami dostarczanie im aktualizacji takich towarów. Aktualizacje, jak uzgodniono w umowie sprzedaży, mogą usprawnić i udoskonalić treści cyfrowe lub usługi cyfrowe stanowiące element towarów, rozszerzyć ich funkcjonalność, dostosować je do rozwoju technicznego, ochronić je przeciwko nowym zagrożeniom dla bezpieczeństwa lub służyć jeszcze innym celom. W związku z tym zgodność towarów obejmujących treści cyfrowe lub usługi cyfrowe zawarte w nich lub z nimi powiązane powinna być także oceniana w odniesieniu do tego, czy treści cyfrowe lub usługa cyfrowa są aktualizowane w sposób, który został przewidziany w umowie. Brak aktualizacji uzgodniony w umowie sprzedaży powinien być uznawany za brak zgodności towarów. Co więcej, wadliwe lub niekompletne aktualizacje również należy uznać za brak zgodności towarów, ponieważ oznacza to, że nie są one przeprowadzane w sposób określony w umowie. Aby towary były zgodne, powinny one spełniać nie tylko wymogi uzgodnione w umowie, ale także obiektywne wymogi zgodności określone w niniejszej dyrektywie. Zgodność należy oceniać, między innymi, uwzględniając cel, do którego towary tego samego rodzaju byłyby normalnie wykorzystywane, niezależnie od tego, czy są dostarczane wraz z akcesoriami i instrukcjami, których konsument może zasadnie oczekiwać lub czy odpowiadają próbce lub wzorowi, które sprzedawca udostępnił konsumentowi. Towary powinny również mieć cechy i funkcje działania, jakie są zwyczajowe w towarach tego samego rodzaju i których konsument może się zasadnie spodziewać, biorąc pod uwagę specyfikę towarów oraz wszelkie publiczne oświadczenia składane przez sprzedawcę lub w jego imieniu albo przez inną osobę na wcześniejszych etapach łańcucha transakcji /18 lo/krk/gt 19

20 (19d) Oprócz aktualizacji przewidzianych w umowie sprzedawca powinien również zapewnić aktualizacje, w tym aktualizacje zabezpieczeń, by zagwarantować zachowanie zgodności przez towary z elementami cyfrowymi. Obowiązek spoczywający na sprzedawcy powinien ograniczać się do aktualizacji, które są niezbędne do zachowania przez takie towary zgodności z obiektywnymi i subiektywnymi wymogami w zakresie zgodności przewidzianymi w niniejszej dyrektywie. O ile strony umowy nie uzgodniły inaczej, sprzedawca nie powinien być zobowiązany do zapewniania zaktualizowanych wersji treści cyfrowych lub usługi cyfrowej wchodzących w skład towarów ani do usprawniania lub rozszerzania funkcjonalności towarów wychodzącego poza wymogi zgodności. Jeżeli aktualizacja zapewniona przez sprzedawcę lub przez stronę trzecią dostarczającą treści lub usługę cyfrową na mocy umowy sprzedaży powoduje brak zgodności towaru obejmującego elementy cyfrowe, sprzedawca powinien być odpowiedzialny za przywrócenie zgodności towaru. Niniejsza dyrektywa nie powinna mieć wpływu na prawny obowiązek zapewniania aktualizacji zabezpieczeń określony w innych aktach prawnych Unii lub w prawie krajowym /18 lo/krk/gt 20

21 (19e) Zapewnienie większej trwałości towarów konsumpcyjnych jest ważne dla osiągnięcia bardziej zrównoważonej konsumpcji i gospodarki o obiegu zamkniętym. Analogicznie, eliminowanie z rynku unijnego towarów niezgodnych z umową dzięki wzmocnionemu nadzorowi i odpowiednim bodźcom dla przedsiębiorstw jest niezwykle istotne z punktu widzenia zwiększania zaufania do funkcjonowania rynku wewnętrznego. Z tego względu najbardziej odpowiednim podejściem do wprowadzenia wymagań w zakresie trwałości określonych rodzajów lub grup produktów jest prawodawstwo unijne dla określonych produktów, przy wykorzystaniu w tym celu przyjętych kryteriów. Z tego względu niniejsza dyrektywa powinna być uzupełnieniem celów ustalonych w takim unijnym prawodawstwie dla konkretnych produktów oraz powinna uwzględniać trwałość jako obiektywne kryterium dla oceny zgodności towarów. Trwałość jako obiektywne kryterium oceny zgodności w niniejszej dyrektywie powinna odnosić się do zdolności towarów do zachowywania ich funkcji i parametrów działania przy normalnym użytkowaniu. Aby towary były zgodne, powinny wykazywać się trwałością, której oczekuje się od towarów tego samego rodzaju i której konsument może się zasadnie spodziewać, biorąc pod uwagę charakterystykę danych towarów oraz wszelkie publiczne oświadczenia składane przez osoby w łańcuchu transakcji lub składane w imieniu tych osób. Ocena powinna również uwzględniać wszystkie inne istotne okoliczności, takie jak cena towaru oraz intensywność lub częstotliwość korzystania przez konsumenta z tego towaru. Ponadto, o ile konkretne informacje na temat trwałości produktu są wskazane w oświadczeniu przed zawarciem umowy stanowiącym część umowy sprzedaży, konsument powinien móc polegać na tych informacjach jak na subiektywnym elemencie kryteriów zgodności /18 lo/krk/gt 21

22 (19f) Na mocy niniejszej dyrektywy sprzedawca powinien być zobowiązany do dostarczenia konsumentowi towarów, które w momencie dostawy wykazują się zgodnością. Sprzedawcy mogą wykorzystać części zamienne, by wypełnić swoje zobowiązanie do naprawy towaru w przypadku braku zgodności z momencie dostawy. Choć niniejsza dyrektywa nie powinna nakładać na sprzedawców obowiązku zapewniania dostępności części zamiennych w pewnym okresie czasu jako obiektywnego kryterium zgodności, nie powinna ona mieć wpływu na inne przepisy prawa krajowego obligujące sprzedawcę, producenta lub inne osoby w łańcuchu transakcji do zapewnienia dostępności części zamiennych lub do informowania konsumentów o ich dostępności. (20) Wiele towarów konsumpcyjnych trzeba przed użyciem zainstalować, aby konsument mógł z nich w pełni korzystać. Ponadto, w przypadku towarów z elementami cyfrowymi, instalacja treści cyfrowych lub usługi cyfrowej jest zwykle niezbędna, by konsument był w stanie używać tych towarów zgodnie z ich przeznaczeniem. Z tego względu, instalacja została przeprowadzona przez sprzedawcę lub pod jego kontrolą, jakikolwiek brak zgodności wynikający z niepoprawnej instalacji towarów, w tym z niepoprawnej instalacji treści cyfrowych lub usługi cyfrowej zawartych w nich lub z nimi powiązanych, należy traktować jako brak zgodności. Jeżeli towary miały zostać zainstalowane przez konsumenta, brak zgodności wynikający z nieprawidłowej instalacji należy traktować jako brak zgodności towarów, niezależnie od tego, czy instalacja została przeprowadzona przez konsumenta czy przez stronę trzecią na odpowiedzialność konsumenta, jeżeli instalacja była nieprawidłowa ze względu na wady instrukcji instalacji, takie jak niekompletność lub niejasność tych instrukcji, w wyniku czego przeciętny konsument uznałby instalację za trudną do przeprowadzenia /18 lo/krk/gt 22

23 (21) Zgodność powinna dotyczyć zarówno wad materialnych, jak i prawnych. Restrykcje wynikające z naruszenia praw stron trzecich, w szczególności praw własności intelektualnej, mogą zgodne z umową uniemożliwić lub ograniczyć korzystanie z towarów. Państwa członkowskie powinny zapewnić, by w takich przypadkach konsument miał prawo do środków zaradczych z tytułu braku zgodności, jak określono w niniejszej dyrektywie, o ile prawo krajowe nie przewiduje nieważności lub rozwiązania umowy w wyniku takiego naruszenia. (22) Aby zapewnić dostateczną elastyczność, na przykład w przypadku sprzedaży towarów używanych, strony powinny mieć możliwość odstąpić od obiektywnych wymogów zgodności. Takie odstępstwo powinno być możliwe jedynie w przypadku, gdy konsument został o tym wyraźnie poinformowany i zaakceptował je odrębnie od pozostałych oświadczeń lub umów, postępując w sposób czynny i jednoznaczny. [ ] (24) Aby zarówno konsumenci, jak i sprzedawcy mieli większą pewność prawa, należy jasno wskazać termin, w jakim powinno się ocenić zgodność towarów z umową. Odpowiednim terminem oceny zgodności towarów powinien być moment ich dostawy. Powyższe powinno mieć zastosowanie również do towarów obejmujących treści cyfrowe lub usługi cyfrowe zawarte w nich lub z nimi powiązane, dostarczanych w ramach pojedynczej dostawy. Gdy jednak treści cyfrowe lub usługa cyfrowa zawarte w nich lub z nimi powiązane mają być dostarczane w sposób ciągły przez pewien okres, terminem ustalenia zgodności treści cyfrowych lub usługi cyfrowej stanowiących element towaru nie powinien być konkretny moment, lecz okres rozpoczynający się w momencie dostawy. Ze względu na pewność prawa okres ten powinien pokrywać się z okresem odpowiedzialności sprzedawcy z tytułu braku zgodności /18 lo/krk/gt 23

24 (24a) (24b) Z zasady, w przypadku towarów z elementami cyfrowymi, w których treści cyfrowe lub usługa cyfrowa zawarte w nich lub z nimi powiązane są dostarczane w ramach pojedynczej dostawy, sprzedawca ponosi odpowiedzialność wyłącznie za brak zgodności zachodzący w momencie dostawy. Jednak obowiązek zapewniania aktualizacji powinien wskazywać na to, że środowisko cyfrowe każdego takiego towaru ulega ciągłym zmianom. Dlatego aktualizacje są narzędziem niezbędnym do zapewnienia, by towary były we stanie funkcjonować w taki sam sposób jak w momencie ich dostawy. Ponadto w odróżnieniu od towarów tradycyjnych, towary z elementami cyfrowymi nie są zupełnie odseparowane od sfery sprzedawcy, gdyż sprzedawca lub strona stronę trzecią dostarczającą treści lub usługę cyfrową na mocy umowy sprzedaży jest w stanie aktualizować towary na odległość, zwykle za pomocą internetu. Dlatego, jeżeli treści cyfrowe lub usługa cyfrowa są dostarczane w ramach pojedynczej dostawy, sprzedawca powinien ponosić odpowiedzialność za dostarczanie aktualizacji utrzymujących towary z elementami cyfrowymi w zgodności przez okres, w którym sprzedawca ponosi odpowiedzialność za brak zgodności, nawet jeżeli towary wykazywały się zgodnością w momencie dostawy. Niniejsza dyrektywa nie powinna regulować znaczenia terminu dostawa, co należy pozostawić prawu krajowemu. W szczególności ma to zastosowanie do kwestii tego, co musi zrobić sprzedawca, by wywiązać się z obowiązku dostawy towarów. Ponadto odniesienia do momentu dostawy w niniejszej dyrektywie pozostają bez uszczerbku dla przepisów dotyczących przejścia ryzyka określonych na mocy dyrektywy 2011/83/UE i wdrożonych odpowiednio do prawa krajowego państw członkowskich /18 lo/krk/gt 24

25 (24c) (24d) Towary z elementami cyfrowymi powinny zostać uznane za dostarczone konsumentowi, gdy zarówno fizyczny komponent towaru został dostarczony, jak i przeprowadzono pojedynczą dostawę treści cyfrowych lub usługi cyfrowej lub rozpoczęto okres ciągłej dostawy treści cyfrowych lub usługi cyfrowej. Oznacza to, że sprzedawca powinien także udostępnić lub oddać do dyspozycji konsumenta treści cyfrowe lub usługę cyfrową w taki sposób na przykład poprzez podanie linku lub opcję pobrania by treści cyfrowe lub usługa cyfrowa lub jakiekolwiek środki odpowiednie do ich pobrania lub dostępu do nich osiągnęły sferę konsumenta i nie było już konieczne żadne działanie ze strony sprzedawcy w celu umożliwienia konsumentowi korzystania z treści cyfrowych lub usługi cyfrowej zgodnie z umową. W związku z tym właściwym momentem dla ustalenia zgodności powinien być moment dostarczenia treści cyfrowych lub usługi cyfrowej, o ile komponent fizyczny został dostarczony wcześniej. W ten sposób gwarantuje się jednolity moment rozpoczęcia biegu okresu odpowiedzialności lub przedawnienia z jednej strony w stosunku do komponentu fizycznego, a z drugiej strony do elementu cyfrowego. Ponadto w wielu przypadkach konsument nie będzie w stanie zauważyć wady komponentu fizycznego, dopóki nie zostaną dostarczone treści cyfrowe lub usługa cyfrowa. Gdy towary wymagają przeprowadzenia instalacji przez sprzedawcę, konsument może nie być w stanie ich używać lub zauważyć wady, dopóki instalacja nie zostanie ukończona. Zatem w przypadkach, w których na mocy umowy sprzedaży towary muszą zostać zainstalowane przez sprzedawcę lub na odpowiedzialność sprzedawcy, uznaje się je za dostarczone konsumentowi po ukończeniu instalacji. [ ] 14951/18 lo/krk/gt 25

26 (25a) (25b) W celu zagwarantowania pewności prawa dla sprzedawców oraz pewności konsumentów podczas zakupów transgranicznych konieczne jest ustalenie okresu, w którym konsument jest uprawniony do środków zaradczych z tytułu braku zgodności istniejącego w terminie właściwym do ustalenia zgodności. Biorąc pod uwagę, że podczas wdrażania dyrektywy 1999/44 zdecydowana większość państw członkowskich przewidziała okres dwuletni i w praktyce ten okres jest uznawany przez uczestników rynku za rozsądny, należy ten okres utrzymać. Powyższe powinno mieć zastosowanie również do towarów z elementami cyfrowymi. Gdy jednak umowa przewiduje ciągłe dostarczanie przez okres powyżej dwóch lat, konsument powinien mieć prawo do środków zaradczych z tytułu wszelkich braków zgodności treści cyfrowej lub usługi cyfrowej mających miejsce lub ujawniających się w okresie, w którym zgodnie z umową treści cyfrowe lub usługa cyfrowa są dostarczane. Aby zapewnić państwom członkowskim możliwość zwiększenia poziomu ochrony konsumenta za pomocą ich prawa krajowego, państwa członkowskie powinny mieć swobodę ustalenia dłuższych okresów odpowiedzialności sprzedawcy niż przewidziano w niniejszej dyrektywie. Ze względu na spójność z istniejącymi krajowymi systemami prawnymi państwa członkowskie powinny mieć możliwość ustalenia, że sprzedawca ponosi odpowiedzialność za brak zgodności, który ujawni się w określonym terminie, któremu ewentualnie towarzyszyłby też okres przedawnienia, albo że środki zaradcze przysługujące konsumentowi podlegają jedynie przedawnieniu. W pierwszym przypadku państwa członkowskie powinny zapewnić, by okres odpowiedzialności sprzedawcy nie był obchodzony poprzez stosowanie krótszego okresu przedawnienia środków zaradczych przysługujących konsumentowi. W tym drugim przypadku państwa członkowskie powinny mieć możliwość utrzymania lub wprowadzenia tylko okresu przedawnienia środków zaradczych przysługujących konsumentowi bez wprowadzania konkretnego okresu, w którym musi ujawnić się brak zgodności, by sprzedawca mógł zostać pociągnięty do odpowiedzialności. Aby zapewnić jednakową ochronę konsumenta również w tych przypadkach, państwa członkowskie powinny zagwarantować w sytuacjach, gdy zastosowanie ma tylko okres przedawnienia okres nie krótszy niż okres odpowiedzialności przewidziany niniejszą dyrektywą /18 lo/krk/gt 26

27 (25c) (25d) W niektórych aspektach uzasadnione może być odmienne traktowanie towarów używanych. Choć dwuletni lub dłuższy okres odpowiedzialności lub przedawnienia generalnie chroni interesy zarówno sprzedawcy, jak i konsumenta, w przypadku towarów używanych sytuacja może być inna. Państwa członkowskie mogą zatem umożliwić stronom uzgodnienie krótszego okresu odpowiedzialności lub przedawnienia dla takich towarów. Pozostawienie tej kwestii do uzgodnienia przez strony na zasadzie umownej zwiększa swobodę zawierania umów i gwarantuje poinformowanie konsumenta zarówno o tym, że towar jest używany, jak i o krótszym okresie odpowiedzialności lub przedawnienia. Jednak taki okres uzgodniony na zasadzie umownej nie powinien być krótszy niż jeden rok. Niniejsza dyrektywa nie reguluje kwestii, pod jakimi warunkami okres odpowiedzialności, przewidziany dyrektywą, lub okres przedawnienia mogą zostać zawieszone lub przerwane. Państwa członkowskie powinny zatem być w stanie przewidzieć zawieszenie lub przerwanie okresu odpowiedzialności lub przedawnienia, na przykład w przypadku naprawy, wymiany lub negocjacji między sprzedawcą a konsumentem z myślą o ugodzie /18 lo/krk/gt 27

28 (25e) Przez okres jednego roku, lub dwóch lat, o ile państwo członkowskie zdecyduje się zastosować okres dwuletni, konsument powinien jedynie wykazać istnienie braku zgodności towaru, nie musi natomiast udowadniać, że brak zgodności istniał w momencie właściwym do ustalenia zgodności. Aby odeprzeć roszczenie konsumenta, sprzedawca musiałby udowodnić, że brak zgodności w danym momencie nie zachodził. Ponadto w niektórych przypadkach założenie, że brak zgodności zachodził w momencie właściwym do ustalenia zgodności, może być niemożliwe ze względu na właściwości towarów bądź charakter braku zgodności. Pierwszy przypadek może dotyczyć towarów psujących się z natury, takich jak łatwo psujące się produkty, na przykład kwiaty, lub towary przeznaczone do jednorazowego użytku. Drugi przypadek może dotyczyć braku zgodności, który może być spowodowany wyłącznie działaniem konsumenta lub wynika z wyraźnej przyczyny zewnętrznej, która miała miejsce po dostarczeniu towarów konsumentowi. W przypadku towarów z elementami cyfrowymi, kiedy umowa przewiduje ciągłe dostarczanie treści cyfrowej lub usługi cyfrowej, konsument nie powinien być zmuszony do udowadniania, że treść lub usługa cyfrowa była niezgodna w okresie odpowiednim do ustalenia zgodności. Aby odeprzeć roszczenie konsumenta, sprzedawca musiałby udowodnić, że treść lub usługa cyfrowa była w tym okresie zgodna /18 lo/krk/gt 28

29 Analogicznie, w przypadku towarów z elementami cyfrowymi, kiedy umowa przewiduje pojedynczą dostawę treści lub usługi cyfrowej, w okresie utrzymania zgodności w zakresie aktualizacji konsument nie powinien być zmuszony do udowadniania, że brak zgodności treści lub usługi cyfrowej spowodowany jest brakiem aktualizacji. Aby odeprzeć roszczenie konsumenta, sprzedawca musiałby udowodnić, że brak zgodności nie był spowodowany brakiem aktualizacji wymaganej na mocy niniejszej dyrektywy. (25f) Państwom członkowskim należy zezwolić na utrzymanie lub wprowadzenie przepisów określających, że by skorzystać z przysługujących mu praw konsument musi poinformować sprzedawcę o braku zgodności z terminie nie krótszym niż dwa miesiące od dnia, w którym konsument stwierdził ten brak zgodności. Państwa członkowskie mogą zapewnić wyższy poziom ochrony konsumenta nie wprowadzając takiego obowiązku. [ ] (26a) Aby zwiększyć pewność prawa oraz aby wyeliminować jedną z głównych przeszkód na rynku wewnętrznym, niniejsza dyrektywa powinna w pełni zharmonizować środki zaradcze przysługujące konsumentowi w przypadku braku zgodności towarów oraz warunki stosowania tych środków. W szczególności, w przypadku braku zgodności konsumenci powinni mieć prawo do przywrócenia towarów do zgodności lub otrzymania proporcjonalnej obniżki ceny, lub też do rozwiązania umowy /18 lo/krk/gt 29

30 (27) W przypadku przywrócenia towarów do zgodności konsumenci powinni mieć przede wszystkim wybór między naprawą towaru a jego wymianą. Jeśli konsumenci będą mieli możliwość zażądania naprawy, powinno to sprzyjać zrównoważonej konsumpcji i może się przyczynić do zwiększenia trwałości produktów. Wybór konsumenta między naprawą a wymianą towaru może być ograniczony jedynie w przypadku, gdyby wybrana opcja była faktycznie niemożliwa lub niemożliwa z punktu widzenia prawa, lub w porównaniu z innymi dostępnymi opcjami obarczałaby sprzedawcę nieproporcjonalnymi kosztami. Takim przypadkiem byłoby na przykład żądanie wymiany towarów ze względu na niewielkie zarysowanie, w sytuacji gdy wymiana pociągnęłaby za sobą znaczne koszty, natomiast zarysowanie mogłoby zostać łatwo usunięte. (27a) Sprzedawcy należy zezwolić na odmowę zapewnienia zgodności towarów, jeżeli zarówno naprawa, jak i wymiana są niemożliwe lub obarczyłyby go nieproporcjonalnymi kosztami. To samo ma zastosowanie, jeżeli zarówno naprawa, jak i wymiana są niemożliwe, a alternatywny środek zaradczy obarczyłby sprzedawcę nieproporcjonalnymi kosztami. Przykładowo, jeżeli towary znajdują się w miejscu innym niż to, do którego zostały pierwotnie dostarczone, koszty opłat pocztowych i przewozu mogą stać się nieproporcjonalne dla sprzedawcy /18 lo/krk/gt 30