Tematy na ustny egzamin maturalny z języka polskiego w roku szkolnym 2013/2014

Transkrypt

1 Tematy na ustny egzamin maturalny z języka polskiego w roku szkolnym 2013/2014 Opracował Zespół Nauczycieli Języka Polskiego w ZSLiZ w Sulęcinie LITERATURA 1. Wpływ wojny na psychikę człowieka. Omów zagadnienie, 2. Różne ujęcia modelu rodziny w literaturze. Przedstaw je, analizując wybrane utwory 3. Różne sposoby wykorzystania biografii pisarza w jego tekście literackim. Przedstaw problem, 4. Literackie obrazy miasta jako przestrzeni życiowej. Przedstaw temat, analizując wybrane utwory. 5. Różne sposoby osiągania komizmu w literaturze na przestrzeni epok. Przedstaw je, odwołując się do wybranych tekstów literackich. 6. Funkcje motywu winy i kary w literaturze różnych epok. Przedstaw temat, odwołując się do wybranych utworów. 7. Motyw wędrówki w literaturze. Omów różne jego wersje, 8. Dylematy moralne bohaterów literackich określ ich przyczyny i konsekwencje, 9. Groteska jako metoda kreowania rzeczywistości. Omów problem, na przykładzie wybranych utworów literackich 10. Swoistość poezji dworskiej na tle literatury polskiego baroku. Omów zagadnienie, 11. Dokumentaryzm i paraboliczność jako dwa sposoby przedstawienia rzeczywistości w dziełach różnych twórców. Przedstaw problem, 12. Bunt i pokora jako sposoby zachowania człowieka wobec Boga. Scharakteryzuj je, 13. Dzieło literackie jako świadectwo swego czasu. Omów problem, analizując wybrane utwory (np. Dziady A. Mickiewicza, Lalka B. Prusa, Przedwiośnie S. Żeromskiego). 14. Młodzi buntownicy w różnych epokach. Przedstaw problem, 15. Niepokoje człowieka końca wieku i próby ich przezwyciężenia w literaturze młodopolskiej i współczesnej. Przedstaw problem, 1

2 16. Tradycja barokowa oraz estetyka brzydoty i ich funkcje w twórczości Stanisława Grochowiaka. Przedstaw problem, 17. Różne koncepcje patriotyzmu. Scharakteryzuj je na podstawie wybranych utworów literatury romantycznej i pozytywistycznej. 18. Galeria literackich portretów polskiego inteligenta. Porównaj ich świat wartości, aspiracje i cele, wykorzystując wybrane teksty literackie. 19. Topos arkadyjski i jego funkcja w wybranych utworach literackich. Przedstaw zagadnienie, 20. Satyryczne widzenie świata w literaturze i jego funkcja. Przedstaw problem, analizując wybrane utwory. 21. Różne sposoby ujęcia problemu władzy w literaturze. Omów zagadnienie, analizując wybrane utwory. 22. Duchy, mary i upiory w literaturze na przestrzeni epok. Omów problem, analizując wybrane utwory. 23. Literatura jako diagnoza stanu społeczeństwa. Analizując utwory z różnych epok literackich wykaż, że są one wiernym obrazem rzeczywistości. 24. Ludowość i ludomania. Omów różne sposoby nawiązania do folkloru i życia ludzi na wsi, analizując wybrane utwory 25. Refleksje bohaterów literackich o wartościach życia. Przedstaw problem, odwołując się do utworów literackich 26. Różne portrety Żydów w polskiej literaturze. Omów problem, analizując wybrane utwory. 27. Źródła tragizmu bohaterów literackich. Przedstaw je, 28. Przedstaw różne obrazy i znaczenia domu w wybranych tekstach literackich. Analiza porównawcza. 29. Różne koncepcje patriotyzmu. Przedstaw je, analizując wybrane utwory z literatury staropolskiej, romantycznej i pozytywistycznej. 30. Literatura oświecenia w walce o nowego człowieka i ratowanie kraju. Przedstaw problem, analizując wybrane utwory literackie i teksty publicystyczne. 31. Omów różne sposoby nawiązania do Biblii w wybranych przez siebie tekstach literackich. Analiza porównawcza. 32. Wieś jako temat literacki w twórczości pisarzy różnych epok. Przedstaw problem, 2

3 33. Różne spojrzenia na obyczaje szlacheckie w twórczości wybranych poetów i pisarzy. Przedstaw je, 34. Literackie portrety ludzi zlagrowanych i złagrowanych. Przedstaw je, analizując wybrane utwory literatury obozowej. 35. Różne postawy człowieka wobec okrucieństw wojny. Przedstaw je, analizując wybrane utwory z literatury XX wieku. 36. Pozytywistyczne i młodopolskie obrazy z życia chłopów. Rozwiń problem, analizując wybrane utwory literackie. 37. Literatura uczy, bawi, wychowuje. Omów jej funkcje, analizując wybrane utwory 38. Literackie portrety par małżeńskich. Przedstaw problem, analizując wybrane utwory 39. Rola i zadania poety na przestrzeni wieków. Omów problem, analizując wybrane utwory 40. Dramat pokolenia Kolumbów wyrażony w literaturze. Określ jego istotę, analizując wybrane utwory. 41. Literackie kreacje ideału człowieka. Omów problem, analizując wybrane utwory 42. Człowiek w sytuacji zagrożenia. Przedstaw różne zachowania bohaterów, analizując wybrane utwory z literatury współczesnej. 43. Moralny wymiar przeżycia wojennego w poezji Baczyńskiego i Różewicza. Porównaj postawy obu pisarzy, 44. Człowiek w poszukiwaniu idei rozwiń problem, analizując wybrane utwory z różnych epok. 45. Wybór jako nieodzowny element w życiu człowieka. Przedstaw, analizując postawy bohaterów literackich z różnych epok, którzy musieli dokonać trudnego wyboru. 46. Różne ujęcia motywu matki cierpiącej w literaturze. Omów problem, analizując wybrane utwory. 47. Motyw buntu w literaturze. Przedstaw funkcję tego motywu, analizując wybrane utwory 48. Praca i jej wpływ na osobowość człowieka. Rozwiń problem, analizując wybrane utwory 3

4 49. Żydzi i kwestia żydowska omów relacje między Polakami i Żydami, analizując wybrane utwory 50. Postawy człowieka w rzeczywistości wojennej. Przedstaw problem, analizując wybrane utwory. 51. Różne sposoby osiągania szczęścia przez bohaterów literackich. Omów problem, analizując wybrane utwory 52. Przemiana wewnętrzna jako czynnik charakteryzujący bohatera literackiego. Omów problem, analizując wybrane utwory 53. Funkcje motywu tańca w tekstach literackich. Przedstaw je, analizując wybrane utwory 54. Pan Cogito Zbigniewa Herberta wobec najważniejszych zjawisk i problemów współczesności. Omów zagadnienie, 55. Historia jako temat i jako pretekst w polskiej epice XIX i XX wieku. Przedstaw problem, analizując wybrane utwory 56. Polemiki, spory, prowokacje starcia pokoleń literackich. Omów, analizując wybrane utwory 57. Motyw wędrówki w literaturze. Omów różne jego wersje, analizując wybrane utwory 58. Obrazy przyrody w literaturze. Przedstaw sposoby ich kreowania i funkcje, analizując wybrane utwory 59. Obrzędy i obyczaje ludowe w literaturze omów sposoby ich przedstawiania i funkcje, analizując wybrane utwory 60. Idealiści i marzyciele w literaturze polskiej. Scharakteryzuj sposoby kreowania takich bohaterów w utworach 61. Bohaterzy, którzy doświadczyli okrucieństw II wojny. Przedstaw ich kreacje, analizując wybrane utwory. 62. Niezawinione cierpienie i różne sposoby jego uzasadnienia. Przedstaw problem, analizując wybrane teksty literackie 63. Zakończenie utworu jako klucz do jego interpretacji. Przedstaw problem, odwołując się do wybranych utworów z różnych epok 64. Inspiracje romantyczne w literaturze późniejszych epok. Omów problem, odwołując się do twórczości wybranego twórcy lub epoki literackiej. 65. Bunt jako postawa wobec świata. Przedstaw jego przejawy i konsekwencje, analizując wybrane utwory 4

5 66. Człowiek wobec zła przedstaw jego różne postawy, analizując wybrane utwory 67. Rola tradycji w życiu zbiorowości i jednostki. Omów zagadnienie, analizując wybrane utwory 68. Milczenie postaci jako motyw literacki. Przedstaw problem, analizując wybrane utwory 69. Dworek szlachecki jako przestrzeń życia. Przedstaw zagadnienie, analizując wybrane utwory 70. Sceny śmierci w literaturze. Porównaj i omów ich funkcję w wybranych dziełach 71. Biografie twórców jako tworzywo literackie. Omów problem na wybranych przykładach. 72. Literackie portrety kobiet. Przedstaw je, analizując wybrane utwory 73. Wpływ wojny na psychikę ludzką. Omów zagadnienie, 74. Literackie przetworzenie mitu o Prometeuszu. Omów je, analizując wybrane utwory 75. Poczucie egzystencjalnej pustki i zagubienia w świecie. Scharakteryzuj ich przejawy, analizując wybrane utwory 76. Twórcza i destrukcyjna rola miłości w życiu człowieka. Omów zagadnienie, analizując wybrane utwory 77. Różne portrety matki. Omów problem, analizując wybrane utwory 78. Portrety idealistów i marzycieli w polskiej literaturze. Rozwiń temat, analizując wybrane utwory 79. Żołnierz, powstaniec, konspirator jako bohaterowie literatury polskiej. Omów problem, analizując wybrane utwory 80. Państwo i władca jako temat utworów literackich. Omów, analizując wybrane utwory 81. Heroizacja i deheroizacja bohatera w polskiej literaturze wojennej i okupacyjnej. Omów, analizując wybrane utwory 82. Polacy w satyrze i karykaturze literackiej. Przedstaw funkcje i sposoby kreowania portretów Polaków na wybranych przykładach literackich 83. Mity polskiego romantyzmu ich akceptacje i polemiki z nimi w literaturze spadkobierców. Przedstaw problem, analizując wybrane utwory 5

6 84. Realizacja motywu pojedynku w literaturze. Przedstaw problem, analizując wybrane utwory 85. Różne wizerunki dziecka w literaturze. Przedstaw problem, analizując wybrane utwory 86. Komizm słowny i jego realizacja w wybranych utworach literackich. Przedstaw, analizując wybrane dzieła różnych epok. 87. Motywy oniryczne w literaturze polskiej. Omów wykorzystanie motywu snu w wybranych dziełach literackich 88. Problem Holocaustu w literaturze polskiej. Przedstaw temat, analizując wybrane utwory 89. Młodość jako czynnik determinujący życie bohatera literackiego. Rozwiń temat, analizując wybrane utwory 90. Tematyka historyczna jako tworzywo literatury XIX i XX wieku. Omów problem, analizując wybrane utwory 91. Konflikt pokoleń zapisany w literaturze XIX wieku. Określ go, analizując na wybrane dzieła. 92. Fascynacja obrzędami ludowymi w literaturze polskiej. Omów zjawisko, analizując wybrane utwory 93. Analizując wybrane utwory literatury romantyzmu i Młodej Polski, przedstaw różne sposoby rozwiązywania konfliktów wewnętrznych przez bohaterów literackich. 94. Problem dziedzictwa sarmackiego w literaturze epok późniejszych. Omów problem, analizując wybrane utwory 95. Mit o Syzyfie i jego literackie interpretacje. Przedstaw zagadnienie, analizując wybrane utwory 96. Różne sposoby kreowania opisów przyrody w utworach literackich. Scharakteryzuj je, analizując wybrane utwory 97. Jakie arcydzieła literatury kształtują Twój obraz Polski i Europy? Przedstaw, odnosząc się do wybranych utworów. 98. Rola kostiumu historycznego w utworze literackim. Omów problem, analizując wybrane utwory 99. Bohater tragiczny w literaturze antycznej, romantycznej i współczesnej. Przedstaw problem, analizując wybrane utwory 100. Refleksje o tolerancji. Rozwiń problem, analizując wybrane utwory 6

7 101. Relacje między człowiekiem a Bogiem w literaturze średniowiecza, renesansu i baroku. Omów problem, analizując wybrane teksty literackie Tytuł jako klucz do interpretacji utworu. Wykaż związek tytułu z ideą wybranych przez Ciebie utworów. Analiza tekstu literackiego Refleksje o istocie wolności człowieka. Omów problem, analizując wybrane utwory 104. Różne koncepcje ojczyzny w twórczości poetów romantycznych. Przedstaw je, analizując wybrane utwory Istota i funkcja utworów parenetycznych literatury średniowiecza. Przedstaw problem, analizując wybrane utwory epoki Miłość niejedno ma imię. Rozwiń temat, analizując wybrane utwory 107. Literackie fascynacje, czyli lektury, które chciałbyś ocalić od zapomnienia. Rozwiń problem, odwołując się do trzech wybranych utworów ZWIĄZKI LITERATURY Z INNYMI DZIEDZINAMI SZTUKI 108. Analizując wybraną powieść i jej filmową adaptację, porównaj funkcje krajobrazu ojczystego przedstawionego w literaturze i filmie Wizje końca świata w literaturze i malarstwie XX wieku. Określ ich istotę i funkcje, 110. Kicz w literaturze i sztuce. Przedstaw problem, 111. Matka cierpiąca jako motyw w różnych dziedzinach sztuki. Przedstaw problem, 112. Uprzedmiotowienie człowieka jako problem w literaturze i sztuce. Omów zagadnienie, 113. Filmowe adaptacje dzieł literackich jako przykład interpretacji tekstu pierwowzoru. Omów problem na wybranym przykładzie i dokonaj jego oceny Miasto jako przestrzeń życiowa w wybranych dziełach literackich, malarskich lub filmowych. Analiza porównawcza Symbolika stroju. Omów ją, analizując wybrane dzieła literackie i inne (np. malarskie, rzeźbiarskie, filmowe, teatralne) Przedstaw różne sposoby przejawiania się tej samej konwencji w malarstwie i literaturze wybranych epok. Analiza porównawcza. 7

8 117. Zanalizuj sposoby przedstawiania powstań narodowych w literaturze i malarstwie na podstawie wybranych przykładów Przedstaw różne oblicza rewolucji w literaturze i innych sztukach (malarstwie, filmie). Analiza porównawcza Różne sposoby tworzenia nastroju grozy w literaturze i sztuce. Przedstaw je, odwołując się do wybranych dzieł literackich i plastycznych Obraz człowieka i wizja świata w wybranych dziełach malarskich i literackich XIX wieku. Analiza porównawcza Inspiracje antyczne w kulturze. Scharakteryzuj je, analizując wybrane dzieła literackie i inne (np. malarskie, rzeźbiarskie, architektoniczne) Malarstwo, rzeźba i architektura jako inspiracje dla literatury. Omów temat, analizując wybrane przykłady Kostium historyczny i jego funkcja w literaturze i innych dziedzinach sztuki. Omów sposoby i cele jego wykorzystania, 124. Funkcje brzydoty w literaturze i innych dziedzinach sztuki. Przedstaw je, analizując wybrane dzieła Symbol jako środek wyrazu w literaturze i malarstwie. Rozwiń temat, analizując wybrane dzieła Filmy Andrzeja Wajdy jako interpretacje dzieł literatury polskiej. Przedstaw temat na wybranych przykładach Przedstaw związek malarstwa A. Gierymskiego z problematyką utworów pozytywistycznych, 128. Portret szlachcica Sarmaty w malarstwie i literaturze. Rozwiń problem, analizując wybrane dzieła Obrazy i plakaty komunistyczne w konfrontacji z dokumentalnymi filmami epoki. Porównaj wynikające z nich wizje świata i człowieka, dobierając stosowne przykłady Porównaj obraz wojny w znanych Ci filmach i w literaturze, 131. Omów sposoby ukazania wsi polskiej i jej żywotnych problemów w wybranych utworach literackich i malarskich. Analiza porównawcza Porównaj sposoby przedstawiania wojny w utworach malarskich, rzeźbie i literaturze. Analiza porównawcza Autoportret malarski a wizerunek artysty w literaturze. Porównaj dzieła z wybranych przez Ciebie epok. 8

9 134. Literackie i malarskie lub filmowe sposoby heroizacji śmierci bohatera. Omów problem, 135. Omów funkcję kontrastu na wybranych przykładach z literatury i malarstwa. Analiza porównawcza Porównaj obraz dziecka w wybranych dziełach literackich i malarskich. Analiza porównawcza Sposoby przedstawiania ważnych wydarzeń w historii narodu w literaturze, malarstwie lub filmie na wybranych przykładach. Analiza porównawcza Parodia jako sposób wyrazu w literaturze i filmie. Określ jej funkcje, analizując wybrane dzieła Przedstaw funkcję groteski jako literackiego i malarskiego sposobu wyrazu, analizując wybrane teksty kultury Sposoby przejawiania się konwencji klasycyzmu w utworach literackich i w malarstwie epoki odrodzenia i oświecenia. Analiza porównawcza Omów sposoby przedstawiania świata i człowieka w literaturze i sztuce średniowiecznej. Analiza porównawcza Sceny batalistyczne w literaturze i malarstwie. Przedstaw, analizując wybrane dzieła 143. Wpływ totalitaryzmu na jednostkę i społeczeństwo. Przedstaw, analizując wybrane przykłady z literatury i filmu Literackie i malarskie wizje powstania styczniowego w twórczości Artura Grottgera i wybranych utworach prozatorskich pozytywizmu. Analiza porównawcza Apokalipsa polskich Żydów w przekazach literackich i filmowych. Rozwiń temat, 146. Symbolizm w literaturze i sztuce młodopolskiej. Przedstaw temat, analizując wybrane dzieła Kobieta demoniczna w wybranych tekstach kultury różnych epok. Omów problem, analizując wybrane dzieła literatury i sztuki Powstanie styczniowe w literaturze i malarstwie XIX wieku. Przedstaw temat, analizując wybrane dzieła E. Orzeszkowej, S. Żeromskiego oraz A. Grottgera i A. Gierymskiego Impresjonizm w literaturze i malarstwie przełomu XIX i XX wieku. Przedstaw temat, 150. Postać diabła w literaturze i malarstwie. Omów zagadnienie, analizując wybrane dzieła 9

10 151. Natura w literaturze i malarstwie. Przedstaw temat, analizując wybrane dzieła z różnych epok Portrety dzieci w nowelach pozytywistycznych i w malarstwie Stanisława Wyspiańskiego. Przedstaw temat, 153. Motyw rewolucji w literaturze i innych tekstach kultury. Przedstaw temat, analizując wybrane dzieła Motyw śmierci w wybranych dziełach literackich, filmowych lub malarskich różnych epok. Analiza porównawcza Mitologiczne inspiracje w literaturze, malarstwie i filmie. Przedstaw, analizując wybrane dzieła Technika collagu we współczesnej literaturze i sztuce. Przedstaw jej istotę i rolę, 157. Sposoby kreowania postaci historycznych w literaturze i sztuce polskiej. Rozwiń temat, analizując wybrane dzieła 158. Sposoby kreowania obrazu natury w poezji i malarstwie. Przedstaw, analizując wybrane dzieła literackie i malarskie doby oświecenia i romantyzmu Motywu Sądu Ostatecznego i Apokalipsy w literaturze i sztuce. Rozwiń temat, analizując wybrane dzieła 160. Powstania narodowe jako temat literatury i sztuki. Przedstaw problem, analizując wybrane dzieła 161. Motywy katastroficzne w kulturze XIX i XX wieku. Omów, analizując wybrane dzieła literackie i filmowe Portret matki w literaturze i sztuce. Przedstaw problem, analizując wybrane dzieła JĘZYK 163. Twórcze wykorzystanie stylów funkcjonalnych (np. urzędowego, potocznego) w poezji XX wieku. Omów problem na wybranych przykładach Wpływ rozwoju techniki na formę współczesnego języka potocznego. Omów problem na podstawie zebranego materiału językowego Barokowy obraz świata. Określ go, analizując warstwę językową wybranych utworów należących do nurtu barokowej poezji metafizycznej Sposoby wyrażania agresji w języku współczesnych Polaków. Omów je na podstawie materiału zaczerpniętego z języka potocznego. 10

11 167. Błędy frazeologiczne w wypowiedziach dziennikarskich. Scharakteryzuj je na zebranym materiale językowym Komizm słowny i sposoby jego realizacji w utworach. Omów na wybranych przykładach literackich Tendencje rozwojowe we współczesnym języku? Wskaż ich przejawy, analizując różne teksty Nazwy miejscowe Twojego regionu. Omów ich pochodzenie, analizując wybrane przykłady Wieloznaczność wyrazów i jej konsekwencje dla procesu komunikacji. Omów zagadnienie, analizując zebrany materiał językowy Język jako środek manipulacji odbiorcą. Przedstaw problem, analizując przykłady z literatury i prasy Funkcja impresywna w tekstach epoki staropolskiej? Przedstaw sposoby jej realizacji, analizując wybrane przykłady Styl artystyczny i jego funkcje w różnych utworach poetyckich. Omów jego wyróżniki, 175. Przedstaw funkcje neologizmów w literaturze dawnej i współczesnej, analizując wybrane przykłady Żargon uczniowski w Twojej szkole. Scharakteryzuj go, analizując zebrany materiał językowy Stylizacja językowa i jej funkcje. Przedstaw problem, analizując język bohaterów Potopu H. Sienkiewicza i Chłopów Wł. Reymonta Jak powstają wyrazy w języku polskim? Przedstaw sposoby ich tworzenia, odwołując się do wybranych przykładów Mowa ezopowa w literaturze rozwijającej się w warunkach cenzury. Przedstaw temat, 180. Rola neologizmów w tworzeniu literackiego obrazu świata. Rozwiń zagadnienie, 181. Stylizacja językowa w literaturze współczesnej. Przedstaw problem, analizując wybrane utwory Szablony językowe. Analizując wybrane przykłady, przedstaw przyczyny ich powstawania 11

12 183. Sposoby wzbogacania słownictwa współczesnej polszczyzny. Omów temat, analizując zebrany materiał badawczy Środki językowe występujące w manifestach programowych różnych pokoleń literackich. Przedstaw problem, analizując wybrane przykłady Czym charakteryzuje się polszczyzna potoczna współczesnych Polaków? Przedstaw zagadnienie, analizując zebrany materiał językowy Zapożyczenia w języku polskim ich źródła, funkcje i celowość. Przedstaw problem, analizując zebrany materiał językowy Współczesna moda językowa zbadaj zjawisko, analizując zebrany materiał językowy Eksperymenty językowe w poezji współczesnej. Przedstaw temat, analizując wybrane utwory Językowe sposoby kreacji świata i człowieka w literaturze obozowej. Przedstaw temat, 190. Język wybranej grupy zawodowej. Scharakteryzuj go, analizując zebrany materiał językowy Językowe sposoby perswazji w literaturze renesansowej, barokowej i oświeceniowej. Omów je, analizując wybrane przykłady Językowe środki wzmacniania ekspresji wypowiedzi. Scharakteryzuj je, analizując zebrany materiał językowy Rola środków stylistycznych w wybranych utworach młodopolskich. Omów problem, 194. Tendencje rozwojowe współczesnej polszczyzny. Przedstaw temat, analizując wybrane przykłady z prasy codziennej Zapożyczenia w języku polskim i ich wpływ na słownictwo współczesnych Polaków. Przedstaw problem, analizując zebrany materiał językowy Język sprawozdawców sportowych. Scharakteryzuj go, odwołując się do wybranych relacji z zawodów sportowych Wieloznaczność wyrazu i jej konsekwencje dla procesu komunikacji. Omów zagadnienie na wybranych przykładach tekstów kabaretowych lub innych Środki poetyckiego obrazowania w literaturze XX wieku. Omów je na wybranych przykładach Zbadaj styl ulubionego pisarza. Przedstaw jego cechy, 12