Racjonalizacja powierzchni magazynowej

Transkrypt

1 LOGISTYKA WEWNĄTRZMAGAZYNOWA NOWOCZESNE HALE 3/18 dr inż. Barbara Galińska Wydział Zarządzania i Inżynierii Produkcji, Politechnika Łódzka inż. Joanna Machnicka (machnicka.joanna@gmail.com), Kolegium Logistyki, Politechnika Łódzka, inż. Natalia Piestrzeniewicz (natalia.piestrzeniewicz@outlook.com), Kolegium Logistyki, Politechnika Łódzka Racjonalizacja powierzchni magazynowej analiza studium przypadku Rationalization of the storage space a case study analysis Rosnąca powszechność nowoczesnych rozwiązań jest jednym z aktualnych trendów w branży logistycznej. Jest to efekt ogromnej konkurencyjności na rynku oraz presji przetrwania, której poddawane są przedsiębiorstwa. Wcelu zwiększenia produktywności oraz atrakcyjności rynkowej firmy są zmuszone do poszukiwania rozwiązań usprawniających ich funkcjonowanie. Często jednak przedsiębiorstwa, w których w łańcuchu dostaw występuje proces magazynowania, nie zdają sobie sprawy, jak duży potencjał kryje się w obszarze magazynu oraz jak istotną rolę on odgrywa. Dzięki stałemu rozwojowi technologicznemu branża logistyczna z dnia na dzień staje się bogatsza o nowe propozycje nowoczesnych rozwiązań. Te z nich, które firma postanowi wdrożyć, powinny prowadzić w jak największym stopniu do skoordynowania funkcji magazynu. Często powierzchnia magazynowa jest ograniczona, dlatego ważne są: jej prawidłowe zaprojektowanie, dobór odpowiedniego wyposażenia oraz optymalne rozmieszczenie ładunków. Aby to wykonać lub przeorganizować funkcjonujący już magazyn, kluczowe są: przeprowadzenie symulacji procesu, zastosowanie odpowiednich metod badawczych, a następnie zaproponowanie przemyślanej koncepcji zmian. Gospodarka magazynowa przedsiębiorstwa Funkcje i zadania magazynu w logistyce W łańcuchu dostaw magazyn pełni funkcję węzła, w którym dobra materialne są tymczasowo przechowywane [5]. Presja na dostosowanie się do wymogów klientów, chęć sprostania ich potrzebom oraz dostarczania produktów w krótkim czasie od złożenia zamówienia w celu usatysfakcjonowania odbiorcy powodują konieczność gromadzenia przez przedsiębiorstwa Streszczenie W artykule została opisana propozycja rozwiązania usprawniającego dostępny obszar magazynowania przedsiębiorstwa. W części teoretycznej przedstawiono podstawowe informacje o gospodarce magazynowej, w tym o funkcjach i znaczeniu magazynów w logistyce. W części praktycznej scharakteryzowano badaną firmę, dokonano analizy powierzchni magazynowej oraz zidentyfikowano główny problem w niej występujący. Następnie opisano zaproponowane i zaimplementowane usprawnienia. Słowa kluczowe gospodarka magazynowa, racjonalizacja, regały jezdne, regały karuzelowe, usprawnianie procesu Abstract The paper discusses the proposal of a solution aiming to improve the available storage space of a company. In the theoretical part, basic information about warehouse management is presented, including the functions and importance of a warehouse in logistics. The practical part shortly characterizes the analysed company and also identifies the key problem occurring in its storage space. Finally the proposed and implemented improvements rationalizing the storage process in the enterprise are described. Keywords warehouse management, rationalization, mobile racks, carousel racks, process improvement 65

2 NOWOCZESNE HALE 3/18 LOGISTYKA WEWNĄTRZMAGAZYNOWA Regały paletowe jezdne (przesuwne) Regały jezdne pozwalają na właściwe zagospodarowanie przestrzeni magazynowej i umożliwiają składowanie znacznie większej ilości zapasów niż w przypadku regałów stacjonarnych. Są instalowane na szynach, które przesuwają się poprzecznie, eliminując konieczność stosowania wielu stałych korytarzy między ciągami regałowymi. Przejścia są otwierane przez operatora za pomocą napędu elektrycznego lub ręcznego. Dużą zaletą tego typu rozwiązania jest wysoki współczynnik wykorzystania powierzchni magazynu poprzez ograniczenie liczby ścieżek roboczych. Ponadto umożliwia ono zamknięcie dostępu do towaru przed osobami nieupoważnionymi. Zasadniczą wadą systemu jest skomplikowana i kosztowna konstrukcja. Należy zastosować dodatkowe systemy bezpieczeńwiększej ilości zapasów wyrobów gotowych. Magazynowanie daje możliwość utrzymania przez firmy ciągłości sprzedaży oraz pozwala na składowanie towarów, które jeszcze nie mają swojego nabywcy. Zasadniczymi funkcjami, które powinien spełniać magazyn w działalności logistycznej, są [1, 4, 6]: koordynacja wielkości popytu i podaży w odniesieniu do terminu, miejsca, kosztów tworzenia i utrzymania zapasów; możliwość redukcji kosztów transportu przez równocześnie mniejszą częstotliwość dostaw i większą ich wielkość; wsparcie procesów produkcyjnych w wyniku ciągłości zaopatrywania produkcji w surowce oraz odbioru produktów gotowych; wspomaganie procesów marketingowych za pomocą gromadzenia i wykorzystywania zapasów w inicjatywach promocyjnych. W szczególności do funkcji magazynów należą [7]: przyjmowanie towarów, rejestrowanie towarów, czynności manipulacyjne, składowanie dóbr, ochrona towarów, konserwacja, kompletacja jednostek ładunkowych, wydawanie wyrobów gotowych. Do fundamentalnych zadań, jakie są realizowane przez magazyn, należą natomiast [6]: składowanie towarów ma miejsce w czasie, gdy towar pozostaje w bezruchu, przy spełnieniu wszystkich niezbędnych warunków przechowywania; działania manipulacyjne odnoszące się do przyjmowania i wydawania produktów; mają one miejsce podczas przemieszczania zapasów oraz wykonywania innych czynności, które powodują zmianę ich postaci. Zarówno funkcje, które powinny spełniać magazyny, jak i ich zadania odzwierciedlają poszczególne fazy procesu magazynowania, czyli drogę towaru od wejścia do wyjścia z magazynu. Są one niezbędne do prawidłowego działania gospodarki magazynowej w obszarze każdej firmy. Regały najbardziej powszechne urządzenia do składowania zapasów Regały paletowe stacjonarne Regały paletowe stacjonarne (rzędowe) to jedne z najbardziej popularnych urządzeń do składowania. Nie tylko tworzą jednolity wygląd w otoczeniu magazynowym, ale również zapewniają stabilne środowisko dla pracowników i składowanych zapasów. Uniwersalność takiego wyposażenia magazynowego pozwala na gromadzenie zarówno spaletyzowanych jednostek ładunkowych, jak również niespaletyzowanych towarów o różnej wadze, kształtach, wymiarach. Gwarantują one bezpośredni dostęp do każdej jednostki, który jest przeważnie możliwy z jednej strony korytarza (drogi transportowej). System regałów umożliwia pobieranie całych jednostek ładunkowych, a także kompletowanie dóbr bezpośrednio z palet na nich umieszczonych. Zaletami regałów stacjonarnych są: cena, przekładająca się na niski koszt jednego miejsca paletowego, prostota konstrukcji, możliwość zmiany konfiguracji. Niestety mają one także wadę ich stosowanie związane jest z niskim współczynnikiem wykorzystania powierzchni magazynowej, ponieważ znaczna jej część zarezerwowana jest na ciągi komunikacyjne pomiędzy poszczególnymi rzędami regałów. stwa oraz odpowiednio przygotować podłoże. Prędkość przemieszczania regałów jest różna i zależy głównie od ich wielkości lub obciążenia [2]. Regały karuzelowe Regały karuzelowe wyposażone są w pojemniki, które przesuwają się samoczynnie przed oknem dostępu operatora. Pracownik za pomocą komputera ma możliwość wywołania poszukiwanego towaru. System sygnalizacji podpowiada położenie pojemnika. Magazynier potwierdza, który ładunek chciałby otrzymać. Następnie system wybiera najkrótszą drogę dojazdu do pulpitu oraz dostarcza towar. Do podstawowych zalet regałów karuzelowych należą duża szybkość dostępu do poszukiwanego asortymentu oraz znaczne wykorzystanie przestrzeni magazynowej. Ponadto pozwalają na dostosowanie parametrów temperatury dzięki czemu, w zależności od właściwości produktów, w każdym regale jest możliwość dopasowania warunków do składowanych w nich grup asortymentowych [3]. Metodyka badawcza W artykule zostały wykorzystane zarówno teoretyczne, jak i empiryczne metody badawcze. Analiza literatury pozwoliła na opracowanie części teoretycznej. Po dogłębnej analizie przedmiotu badań metoda syntezy umożliwiła wyciągnięcie odpowiednich wniosków. Kluczową metodą w części praktycznej była obserwacja. W wyniku jej zastosowania możliwe były rozpoznanie faktów i zidentyfikowanie problemów występujących w obszarze magazynu w opisanym studium przypadku. Zmiany w obszarze magazynu analiza studium przypadku Informacje ogólne o magazynie analizowanego przedsiębiorstwa Analizowane przedsiębiorstwo jest jednym z prężnie działających producentów wyrobów bakaliowych w obrębie województwa łódzkiego. Produkty tworzone są z myślą o codziennym sposobie żywienia ludzi, ze szczególnym uwzględnieniem dbałości o ich zdrowie; ponadto oferowane są w przy- 66

3 LOGISTYKA WEWNĄTRZMAGAZYNOWA NOWOCZESNE HALE 3/18 stępnych cenach. Firma w swoim magazynie przechowuje różnego rodzaju produkty spożywcze. Część budynku wykorzystywana jest do składowania surowców, czyli dóbr, które są poddawane obróbce w celu wytworzenia wyrobów gotowych. Drugą część magazynu zajmują produkty przygotowane do kompletowania i wysyłki do klienta. Składowany asortyment jest także podzielony ze względu na jego pewne charakterystyczne cechy i właściwości, takie jak: alergeny bądź ich brak w produkcie, zawartość glutenu, składniki odżywcze. W firmie przyjęte zostały stałe miejsca składowania dla produktów bezglutenowych oraz tych bez alergenów. Oznacza to, że na wydzielonym miejscu umieszczone jest specjalne oznaczenie. W przypadku potrzeby zmiany miejsca jednostki ładunkowej bądź nadania miejsca produktowi, który pierwszy raz został przyjęty na magazyn, pracownik zobligowany jest do upewnienia się, że np. produkt bezglutenowy nie będzie przechowywany w miejscu, w którym wcześniej przechowywyany był wyrób glutenowy. Towar składowany jest na jednym z 11 regałów rzędowych stacjonarnych. Każdy regał składa się z 6 poziomów. Surowce stanowią 5/11 składowanych zapasów. Przechowywane są w zależności od swoich właściwości w workach materiałowych, foliowych, bądź kartonach o wadze: 5, 10, 15, 20 kg. Opakowania te składowane są na paletach EUR. Produkty gotowe są natomiast przechowywane w opakowaniach o wadze 50 i 100 g oraz 1-25 kg. Asortymenty o mniejszych wagach pakowane są po opakowań do jednego zbiorczego kartonu. Następnie przechowywane są także na paletach EUR. Na terenie zakładu znajdują się dwa budynki biuro oraz hala magazynowo-produkcyjna. Łączna powierzchnia przedsiębiorstwa wynosi 1222,23 m 2, z czego 792 m 2 stanowi obszar magazynu. Magazyn jest zamknięty, naziemny, parterowy, a w jego skład wchodzą: strefa przyjęć, strefa wysokiego składowania, strefa kompletacji. Rys. 1. Plan magazynu analizowanego przedsiębiorstwa. Źródło: opracowanie własne na podstawie otrzymanych informacji Rys. 2. Wizualizacja strefy składowania surowców i wyrobów gotowych. Źródło: opracowanie własne na podstawie otrzymanych informacji Budynek ma 10 m wysokości. Powierzchnia strefy przyjęć wynosi 34,7 m 2, strefy kompletacji 60 m 2, zaś strefa przeznaczona do składowania to 594 m 2. Magazyn wyposażony jest w jedenaście regałów rzędowych, stacjonarnych. Pomiędzy regałami występują drogi wewnętrzne transportowe, które pełnią również funkcję dróg ewakuacyjnych. Mają one różne szerokości. Pomiędzy regałami numer 1, 2, 3, 4, 9 oraz 10 drogi transportowe mają szerokość 3,4 m. Główna droga wewnętrzna pomiędzy regałem 5 i 6 ma szerokość 5,11 m, zaś między 7 i 8 4,7 m. Droga pomiędzy regałem 11 a resztą regałów wynosi 1,85 m. Występuje na niej zakaz ruchu wózków jezdnych. Każdy ciąg ma wydzielony pas oraz przejście dla pieszych. Plan magazynu z oznakowanymi drogami transportowymi został przedstawiony na rys. 1. Firma w swoim magazynie przechowuje różne produkty spożywcze. Część budynku wykorzystywana jest do składowania surowców, czyli produktów, które zostaną poddane obróbce w celu 67

4 NOWOCZESNE HALE 3/18 LOGISTYKA WEWNĄTRZMAGAZYNOWA Rys. 3. Wizualizacja regału stacjonarnego. Źródło: opracowanie własne na podstawie otrzymanych informacji Rys. 4. Wizualizacja regału jezdnego. Źródło: opracowanie własne na podstawie otrzymanych informacji wytworzenia wyrobów gotowych. Drugą część magazynu zajmują asortymenty gotowe do kompletacji i wysyłki do klienta. Identyfikacja obszarów problemowych Magazyn jest istotną częścią przedsiębiorstwa. Gdy funkcjonuje właściwie, firma ma większe szanse na sukces. Dlatego tak ważne są identyfikowanie i korygowanie występujących w nim błędów związanych przede wszystkim z wydajnością pracy. Na podstawie przeprowadzonych badań wskazano główną nieprawidłowość, uniemożliwiającą efektywne funkcjonowanie procesu magazynowego. Bez względu na zróżnicowany charakter przechowywanych towarów magazyn jest wyposażony w jeden rodzaj regałów. Składowane są w nich zarówno surowce do produkcji, jak i wyroby gotowe (rys. 2). Surowce są produktami rzadko rotującymi, często przechowywanymi w magazynie przez dłuższy okres (nawet kilka miesięcy). Regały stacjonarne wymuszają obecność dróg transportowych, które jednakże nie są niezbędne na co dzień, ponieważ dostęp do surowców potrzebny jest sporadycznie. Wyroby gotowe w opakowaniach jednostkowych składowane są na paletach. Często układa się je do pewnej, niewielkiej wysokości, przez co nie wykorzystuje się całej objętości gniazda regałowego. Tym samym znacznie zmniejsza się liczbę możliwych do przechowywania produktów. Równocześnie należy zaznaczyć, że rotacja wyrobów gotowych jest bardzo duża, co wpływa bezpośrednio na sposób ich obsługi w magazynie. W odniesieniu do powyższych informacji nasuwa się wniosek, że strefa składowania powinna zostać podzielona w zależności od typu produktów oraz ich rotacji. Sposób ich składowania powinien być zmieniony tak, aby zmaksymalizować wykorzystanie powierzchni magazynowej, zachowując przy tym bezpośredni dostęp do towarów. Należy zatem dokonać pewnych zmian organizacyjno-infrastrukturalnych, które zapewnią bardziej efektywną realizację prac w opisanym magazynie. Zmiana wyposażenia magazynowego i sposobu składowania towaru Zarówno surowce, jak i wyroby gotowe są obecnie składowane na regałach stacjonarnych rzędowych, które charakteryzują się następującymi parametrami: 1 wysokość regału (9000 mm), 2 długość gniazda (1700 mm), 3 głębokość gniazda (1200 mm), 4 szerokość ramy (50 mm), 5 szerokość belki (100 mm). Każdy regał ma 6 poziomów składowania. Strefa surowców obejmuje 5 regałów stacjonarnych o numerach W strefie składowania wyrobów gotowych znajduje się natomiast 6 regałów o numerach 1-5 oraz 11 (rys. 2). W jednym gnieździe regałowym można składować 2 paletowe jednostki ładunkowe (pjł). Jeden regał składa się z 8 gniazd, zatem na jednym jego poziomie można składować 16 paletowych jednostek ładunkowych. Biorąc pod uwagę 6 poziomów składowania w jednym regale, możliwe jest umieszczenie 96 paletowych jednostek ładunkowych (rys. 3). W odniesieniu do rys. 2 strefa składowania surowców mieści łącznie 96 pjł * 5 = 480 pjł na powierzchni 198,1 m 2. W strefie składowania wyrobów gotowych możliwe jest natomiast przechowywanie zapasów w łącznej liczbie 576 pjł. Przykład racjonalnego zagospodarowania strefy składowania towarów Gospodarka magazynowa wybranego przedsiębiorstwa obecnie może być określana mianem podstawowej, gdyż wykorzystuje podstawowe wyposażenie oraz sposoby składowania zapasów i nie korzysta z coraz to nowszych rozwiązań dostępnych na rynku. Automatyzacja magazynowania z punktu widzenia zarządzania zasobami i informacją ma pozytywny wpływ na możliwości współpracy z klientami i pomaga obniżyć koszty operacyjne, które są kluczowe w przypadku większości kontaktów biznesowych. Niektóre magazyny są całkowicie zautomatyzowane i wymagają operatorów tylko do obsługi poszczególnych zadań. Palety i produkty poruszają się na systemie zautomatyzowanych przenośników, dźwigów; zautomatyzowane są także systemy przechowywania i wyszukiwania. W związku z tym podjęto odpowiednie kroki, aby usprawnić przepływ za- 68

5 LOGISTYKA WEWNĄTRZMAGAZYNOWA NOWOCZESNE HALE 3/18 Rys. 5. Wizualizacja strefy składowania surowców z zastosowaniem regałów jezdnych. Źródło: opracowanie własne na podstawie otrzymanych informacji Rys. 6. Wizualizacja strefy składowania wyrobów gotowych z zastosowaniem regałów karuzelowych. Źródło: opracowanie własne na podstawie otrzymanych informacji sobów, uwzględniając przy tym podział na surowce i wyroby gotowe. Propozycją usprawnienia strefy składowania surowców jest zastosowanie regałów paletowych jezdnych. Biorąc pod uwagę brak konieczności codziennego dostępu do tych zapasów, rozwiązanie to zmaksymalizowałoby liczbę miejsc regałowych i wykorzystanie dostępnej powierzchni. W momencie gdy pojawiłaby się konieczność dostępu do danego produktu, pracownik rozsuwałby regały tak, aby dostać się do tego, w którym jest on przechowywany. Zaproponowany system składowania to tradycyjne regały paletowe rzędowe zamocowane na specjalnych wózkach, które dzięki napędowi elektrycznemu pozwalają na bezpieczne przemieszczanie regałów oraz dostęp do każdej jednostki paletowej. Wykorzystując takie same regały jak dotychczas stosowane w firmie i wyposażając je dodatkowo w systemy jezdne, które poruszają się po specjalnie wbudowanych torowiskach, zmianie uległaby tylko wysokość całkowita regału. Wzrosłaby ona o 200 mm, zatem górna wysokość składowania paletowych jednostek ładunkowych wyniosłaby 9200 mm (rys. 4). Liczba paletowych jednostek ładunkowych składowanych na regale jezdnym nie uległaby zmianie (w odniesieniu do regału stacjonarnego). Nadal wynosiłaby ona 96 paletowych jednostek ładunkowych. Przy zastosowaniu jednej drogi manipulacyjnej o szerokości 3,3 metra strefa składowania surowców mieściłaby 9 regałów (rys. 5). Zgodnie z rys. 5 strefa składowania surowców mieściłaby łącznie reklama 69

6 NOWOCZESNE HALE 3/18 LOGISTYKA WEWNĄTRZMAGAZYNOWA 96 pjł * 9 = 864 pjł, na łącznej powierzchni 198,1 m 2. Liczba możliwych do składowania paletowych jednostek ładunkowych wzrosłaby o 384 pjł. Produkty gotowe składowane są w 6 regałach rzędowych stacjonarnych, oznaczonych numerami 1-5 oraz 11, co zostało graficznie przedstawione na rys. 2. Propozycją usprawnienia tej strefy jest wprowadzenie inteligentnego wyposażenia magazynowego w postaci regałów karuzelowych. Pojemniki w nich zainstalowane przesuwają się samoczynnie przed oknem dostępu operatora. Pracownik za pomocą komputera ma możliwość wywołania poszukiwanego towaru. System sygnalizacji podpowiada położenie pojemnika. Pracownik potwierdza, który ładunek chciałby otrzymać; system wybiera najkrótszą drogę dojazdu do pulpitu oraz dostarcza zapas. Zastosowanie regałów karuzelowych pozwoliłoby na zwiększenie liczby składowanych produktów oraz ułatwiłoby do nich dostęp. Ponadto możliwe byłoby dostosowanie parametrów temperatury do przechowywanych dóbr. Błędy ludzkie zostałyby zminimalizowane ze względu na systemową identyfikację. Trzykrotnie zwiększona liczba przechowywanych produktów gotowych zmieściłaby się w czterech regałach karuzelowych. W regale o numerze 11 nie byłyby składowane już produkty gotowe, a np. chwilowe nadwyżki bądź produkty pomocnicze, takie jak pojemniki czy folie. Droga transportowa między 1 a 2 regałem karuzelowym miałaby szerokość 4 m, zaś główna droga transportowa wynosiłaby 5,67 m (rys. 6). Zaproponowane usprawnienie pozwala na zwiększenie liczby miejsc składowania i ułatwia dostęp do towarów, jednocześnie zmniejszając liczbę wykorzystanych regałów. Przed wdrożeniem Nieodpowiednie wykorzystanie powierzchni składowania surowce niewymagające codziennego, bezpośredniego dostępu składowane w regałach rzędowych, które wymagają obecności wielu dróg transportowych Przedsiębiorstwo zapoznało się z wnioskami z przeprowadzonej analizy r. jedno z zaproponowanych rozwiązań, tj. reorganizacja strefy składowania surowców i wdrożenie regałów jezdnych, zostało zaakceptowane przez dyrektora firmy r. została przeprowadzona wizyta kontrolna oraz oszacowano rezultaty wprowadzonych zmian. Porównanie sytuacji przed wdrożeniem oraz po wdrożeniu zostało opisane w tab. 1. Rozwiązanie drugie, tj. implementacja regałów karuzelowych, na chwilę obecną nie zostało w przedsiębiorstwie wdrożone. Głównym powodem są stosunkowo wysokie koszty usprawnienia. Dla analizowanego przedsiębiorstwa byłby to zbyt duży wydatek i nie byłoby ono w stanie jednorazowo wyposażyć całego magazynu. Jednak zarząd bardzo pozytywnie podchodzi do rozwiązania i planuje je stopniowo w przyszłości wprowadzić. Podsumowanie W dobie intensywnego rozwoju rynku, wzrostu wymagań klientów oraz ogromnej konkurencyjności niezbędne są ciągłe poszukiwanie innowacyjnych rozwiązań i udoskonalanie procesów wewnętrznych. Kluczem do rozwoju firm są analiza stanu obecnego oraz identyfikacja obszarów, które nie dodają wartości tym procesom bądź wpływają na nie negatywnie. Następnymi krokami są podjęcie racjonalnych działań i sukcesywne wprowadzanie usprawnień. W artykule przedstawiono wyniki badań opracowanych na przykładzie rzeczywistego przedsiębiorstwa. Po zapoznaniu się z podstawową wiedzą zawartą w specjalistycznych źródłach literaturowych dokonano szczegółowej analizy procesu magazynowego. Następnie zidentyfikowano główne problemy w nim występujące, Po wdrożeniu Zwiększenie wykorzystania powierzchni składowej wynikające z zastosowania czterech dodatkowych regałów, zmniejszając przy tym liczbę dróg transportowych z dwóch do jednej Tab. 1. Porównanie sytuacji przed wdrożeniem i po wdrożeniu regałów jezdnych (źródło: opracowanie własne) by wreszcie zaproponować działania usprawniające. Przedsiębiorstwo część z tych rozwiązań zaimplementowało. Zmiana wyposażenia magazynowego na regały jezdne zwiększyła liczbę dostępnych miejsc paletowych wykorzystywanych do przechowywania surowców. Koszt wprowadzenia takiego rozwiązania to zł. Biorąc pod uwagę gwarancję efektów usprawnienia, jest to wydatek akceptowany przez władze firmy. Zmiana wyposażenia na regały karuzelowe również maksymalizuje liczbę miejsc składowania, ponadto ułatwia dostęp pracowników do składowanych w nich towarów, minimalizując czas poświęcony na czynności manipulacyjne. Przybliżony koszt implementacji rozwiązania to zł i, biorąc pod uwagę szacowane korzyści, jest to kolejny, akceptowany przez władze przedsiębiorstwa nakład finansowy. Przeprowadzone badania pozwoliły zrealizować cel, jaki przyświecał niniejszemu artykułowi. W wyniku wprowadzonych rozwiązań racjonalizujących znacznie zwiększył się współczynnik wykorzystania powierzchni magazynowej. Dzięki temu poprawiła się jakość wykonywanej na magazynie pracy. W efekcie finalnym nastąpił wzrost satysfakcji klientów, którzy potrzebne asortymenty uzyskują dużo szybciej. q Piśmiennictwo 1. Dudziński Z., Kizyn M.: Poradnik magazyniera. Polskie Wydawnictwo Ekonomiczne, Warszawa Galińska B.: Gospodarka magazynowa. Difin SA, Warszawa Halusiak S.: Nowoczesne rozwiązania w logistyce. Zeszyt Naukowy nr 10, Wyższa Szkoła Ekonomiczno-Humanistyczna, Skierniewice Korzeniowski A., Weselik A., Skowroński Z., Kaczmarek M.: Zarządzanie gospodarką magazynową. Polskie Wydawnictwo Ekonomiczne, Warszawa Niemczyk A.: Wpływ łańcuchów dostaw na zmiany w magazynach. ILiM, Poznań Niemczyk A.: Zapasy i magazynowanie. T. 2. Magazynowanie. Podręcznik do kształcenia w zawodzie technik logistyk. Biblioteka Logistyka, Poznań Skowronek Cz., Sarjusz-Wolski Z.: Logistyka w przedsiębiorstwie. Polskie Wydawnictwo Ekonomiczne, Warszawa