Powiatowa Stacja Sanitarno Epidemiologiczna w Brzegu O C E N A S T A N U S A N I T A R N E G O P O W I A T U B R Z E S K I E G O

Transkrypt

1 Powiatowa Stacja Sanitarno Epidemiologiczna w Brzegu O C E N A S T A N U S A N I T A R N E G O P O W I A T U B R Z E S K I E G O 2008

2 Spis treści: Wstęp 3-6 I. Sytuacja epidemiologiczna w zakresie chorób zakaźnych 7-21 II. Stan sanitarny w zakresie epidemiologii III.Jakość wody przeznaczonej do spoŝycia IV Obiekty uŝyteczności publicznej V. Stan sanitarny Zakładów Opieki Zdrowotnej VI. Stan sanitarny środowiska pracy VII. Stan sanitarny szkół i innych placówek oświatowo wychowawczych VIII Stan sanitarny obiektów Ŝywności, Ŝywienia i przedmiotów uŝytku I X. Zapobiegawczy Nadzór Sanitarny X. Działalność oświatowo zdrowotna i promocja zdrowia

3 WSTĘP Państwowa Inspekcja Sanitarna działa na podstawie ustawy z dnia 14 marca 1985 r. o Państwowej Inspekcji Sanitarnej (DZ. U. z 1998 r. Nr 90. poz. 575; z późn. zm.). Została powołana w celu ochrony zdrowia ludzkiego przed niekorzystnym wpływem czynników szkodliwych lub uciąŝliwych środowiska oraz zapobiegania powstawaniu chorób zakaźnych i zawodowych. Działalność nadzorowa Powiatowej Stacji Sanitarno-Epidemiologicznej w Brzegu, polegająca na kontroli spełnienia wymagań obowiązujących przepisów prawnych w zakresie utrzymania poŝądanych norm zdrowotnych jest moŝliwa dzięki profesjonalnej, stale kształcącej się kadrze pracowników, a takŝe wdroŝeniu kompleksowego systemu zarządzania jakością. Powiatowa Stacja Sanitarno-Epidemiologiczna w Brzegu sprawuje nadzór nad warunkami: - higieny środowiska - higieny pracy w zakładach pracy - higieny procesów nauczania i wychowania w szkołach i innych placówkach oświatowo-wychowawczych - higieny wypoczynku i rekreacji - zdrowotnymi Ŝywności, Ŝywienia i przedmiotów uŝytku - higieniczno sanitarnymi zakładów opieki zdrowotnej. Zadania te realizowane są poprzez: - sprawowanie zapobiegawczego i bieŝącego nadzoru sanitarnego, - prowadzenie działalności zapobiegawczej i przeciwepidemicznej w zakresie chorób zwłaszcza zakaźnych, - inicjowanie, organizowanie, koordynowanie i prowadzenie działalności oświatowo-zdrowotnej w celu kształtowania odpowiednich postaw i zachowań zdrowotnych. Powiatowa Stacja Sanitarno-Epidemiologiczna w Brzegu obejmuje swoją działalnością następujące gminy: Gminę Miasto Brzeg, Gminę Skarbimierz, Gminę Lewin Brzeski, Gminę Grodków, Gminę Lubsza, Gminę Olszanka. Teren ten, o łącznej powierzchni 877 km 2, składający się z 6 gmin, 3 miast tj. Brzeg, Grodków, Lewin Brzeski oraz 118 miejscowości wiejskich, zamieszkuje około 92 tyś. mieszkańców. W celu zapewnienia bezpieczeństwa sanitarnego powiatu brzeskiego w 2008 r. Państwowa Inspekcja Sanitarna przeprowadziła łącznie 2167 kontroli i wizytacji. W celu wyegzekwowania nałoŝonych podczas kontroli obowiązków wydano 697 decyzji administracyjnych, nałoŝono 65 mandatów karnych na łączną kwotę zł. Do badań w zakresie urzędowej kontroli Ŝywności, monitoringu jakości wody i powietrza atmosferycznego oraz prowadzonego nadzoru epidemiologicznego chorób zakaźnych pobrano 1044 próbek do badań. Realizując swoje obowiązki Państwowy Powiatowy Inspektor Sanitarny współpracował ze Starostą Powiatu Brzeskiego oraz Burmistrzami i Wójtami Miast i Gmin w powiecie brzeskim. Współpraca dotyczyła w szczególności zapobiegawczego nadzoru sanitarnego, działań antykryzysowych oraz promocji zdrowia. Ponadto współpracował z Powiatowym Lekarzem Weterynarii i Inspekcją Weterynaryjną, Komendantem Powiatowym Państwowej StraŜy PoŜarnej, Policji, przedstawicielami Inspekcji Ochrony Roślin, Inspekcji Ochrony Środowiska oraz Państwowej Inspekcji Pracy a takŝe z lokalnymi mediami. Przedstawiony w tym opracowaniu stan sanitarno-higieniczny powiatu brzeskiego za 2008 rok prezentuje rzetelnie stan bezpieczeństwa sanitarnego naszego regionu. Zawarte w poszczególnych rozdziałach oceny i analizy są efektem Ŝmudnej, skrupulatnej pracy pracowników tutejszej inspekcji sanitarnej. W roku 2008 były realizowane główne kierunki działania Państwowej Inspekcji Sanitarnej w następujących zakresach: I. nadzoru nad sytuacją epidemiologiczną chorób zakaźnych tj.: 1. Kontynuowanie działań mających na celu dalszą poprawę wykonawstwa szczepień ochronnych, ze szczególnym uwzględnieniem poprawy gospodarki preparatami szczepionkowymi. 2. Merytoryczna ocena działalności szpitalnych zespołów ds. zakaŝeń w związku z ustawowym obowiązkiem utworzenia takich zespołów w placówkach leczniczych jako istotnego elementu zwalczania zakaŝeń wewnątrzszpitalnych. 3. Kontynuowanie nadzoru epidemiologicznego i wirusologicznego nad grypą, opartego na systemie SENTINEL. 3

4 4. Kontynuowanie nadzoru nad ostrymi poraŝeniami wiotkimi u dzieci do lat 14-tu hospitalizowanych na oddziałach dziecięcych w Brzegu. 5. Kontynuowanie współpracy z innymi słuŝbami i inspekcjami w zakresie nadzoru epidemiologicznego nad chorobami zakaźnymi i zakaŝeniami. 6. Kontynuowanie nadzoru nad zakładami opieki zdrowotnej w zakresie przygotowania oraz właściwego wykonywania zabiegów sanitarnych mających na celu zapobieganie i zwalczanie zakaŝeń zakładowych m. in. sterylizacji, dezynfekcji, dezynsekcji i deratyzacji oraz właściwego utrzymania stanu sanitarno higienicznego. 7. Kontrola prawidłowego funkcjonowania aparatury sterylizacyjnej za pomocą testów biologicznych oraz prowadzenie rejestrów biologicznej kontroli skuteczności procesów sterylizacji aparatury sterylizacyjnej funkcjonującej na terenie powiatu brzeskiego. 8. Nadzór epidemiologiczny nad nosicielem Salmonella Paratyphi B. 9. Nadzorowanie powszechnych akcji deratyzacyjnych oraz egzekwowanie ustalonych terminów i obszarów ich przeprowadzania. 10. Doskonalenie procedur mających na celu zapobieganie i zwalczanie skutków ewentualnego ataku terrorystycznego z uŝyciem czynników biologicznych. II. nadzoru nad warunkami środowiska w placówkach nauczania i wychowania oraz wypoczynku dzieci i młodzieŝy 1. Sprawowanie nadzoru sanitarnego nad szkołami i innymi placówkami oświatowo-wychowawczymi. 2. Sprawowanie nadzoru nad organizacją i przebiegiem wypoczynku letniego i zimowego dzieci i młodzieŝy. 3. Prowadzenie nadzoru nad warunkami środowiska placówek nauczania i wychowania w zakresie oświetlenia, mebli szkolnych i przedszkolnych, temperatury powietrza. 4. Sprawowanie nadzoru nad procesem nauczania poprzez przeprowadzanie ocen rozkładów lekcji pod kątem higieny pracy ucznia. 5. Ocena przygotowania placówek szkolnych do rozpoczęcia nowego roku szkolnego 2008/ Współpraca z dyrektorami placówek, samorządami lokalnymi, słuŝbą zdrowia i innymi instytucjami w celu poprawy warunków środowiska placówek nauczania i wychowania oraz wypoczynku dzieci i młodzieŝy. III. nadzoru higieny pracy w zakładach pracy tj.: Głównym kierunkiem działania Oddziału Higieny Pracy Państwowej Inspekcji Sanitarnej województwa opolskiego w 2008 roku było zapobieganie chorobom zawodowym, które związane są z występowaniem w środowisku pracy czynników chemicznych, fizycznych i biologicznych. Realizowane zadania: 1. Kontrole zakładów pracy oceniających naraŝenie zawodowe pracowników na czynniki szkodliwe i uciąŝliwe występujące na stanowiskach pracy. 2. Kontrole przestrzegania przepisów rozporządzenia w zakresie bhp. 3. Realizacja rozporządzenia dotyczącego chorób zawodowych. 4. Ocena warunków pracy i naraŝenia zawodowego pracowników słuŝb leśnych, ze szczególnym uwzględnieniem naraŝenia zawodowego na działanie szkodliwych czynników biologicznych. 5. Ocenę warunków pracy podczas zabezpieczania/usuwania wyrobów zawierających azbest z terenu powiatu brzeskiego PowyŜsze zadania miały na celu identyfikację i oszacowanie skali zagroŝeń, ich ocenę oraz podejmowanie działań w przypadku wykazanych nieprawidłowości. IV. nadzoru zapobiegawczego tj.: 1. uzgadnianie kompletnych dokumentacji projektowych (projekty budowlane) oraz opiniowanie dokumentacji do zmiany sposobu uŝytkowania - na wniosek inwestorów oraz projektantów, 2. przeprowadzanie oględzin obiektów budowlanych, na wniosek inwestorów, w związku z art. 56 ustawy Prawo budowlane, 3. wydawanie opinii sanitarnej dla obiektów, dla których w decyzji o pozwoleniu na budowę nie nałoŝono obowiązku uzyskania pozwolenia na uŝytkowanie, lub obiektów które były realizowane na podstawie zgłoszenia - na wniosek inwestorów. 4. kontrolowanie obiektów w trakcie ich realizacji oraz przekazywaniem do uŝytkowania pod względem zgodności z wymaganiami higienicznymi i zdrowotnymi, 5. współpracowanie z Wydziałem Architektury i Budownictwa Starostwa Powiatowego, urzędami miast i gmin oraz z komórkami organizacyjnymi PSSE w Brzegu zakresie: ustalania rozwiązań sanitarnych przy uzgadnianiu 4

5 projektów budowlanych, uzgadnianiu miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego oraz uczestniczeniu we wspólnych odbiorach, 6. opracowywanie opinii o konieczności sporządzenia raportu o oddziaływaniu przedsięwzięcia na środowisko i ustalanie jego zakresu, 7. uzgadnianie warunków realizacji przedsięwzięć mogących znacząco oddziaływać na środowisko zgodnie z art. 57 ustawy Prawo ochrony środowiska, 8. uzgadnianie miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego, zgodnie z art. 45 ustawy Prawo ochrony środowiska V. nadzoru nad jakością: wody do spoŝycia, wody w kąpieliskach i basenach kąpielowych, powietrza atmosferycznego oraz nadzór nad obiektami uŝyteczności publicznej, tj.: 1.Prowadzenie monitoringu jakości wody przeznaczonej do spoŝycia przez ludzi obejmującego m.in. : - pobieranie do badań laboratoryjnych próbek wody w miejscach podawania wody do sieci oraz w miejscach czerpania wody przez konsumentów, zgodnie z ustalonym harmonogramem pobierania próbek, - prowadzenie kontroli stanu sanitarno-technicznego obiektów słuŝących do zaopatrywania ludności w wodę, - opracowywanie ocen jakości wody przeznaczonej do spoŝycia, - sprawowanie nadzoru nad materiałami i wyrobami stosowanymi w procesach uzdatniania i dystrybucji wody przeznaczonej do spoŝycia przez ludzi. 2.Nadzór nad jakością wody w kąpieliskach i basenach kąpielowych : - pobieranie do badań laboratoryjnych próbek wody w kąpieliskach i basenach kąpielowych, - przygotowanie komunikatów o jakości wód w kąpieliskach przed sezonem letnim i w trakcie trwania sezonu, - ocena stanu sanitarno-technicznego kąpielisk i basenów kąpielowych. 3.Podejmowanie działań w ramach posiadanych kompetencji na rzecz poprawy stanu sanitarnego miast i gmin oraz obiektów uŝyteczności publicznej ze szczególnym uwzględnieniem zakładów fryzjerskich, kosmetycznych, odnowy biologicznej i zakładów opieki zdrowotnej. 4.Prowadzenie kontroli miejscowości, obiektów i tras turystycznych pod kątem ich przygotowania oraz funkcjonowania w okresie sezonu letniego. 5.Prowadzenie monitoringu jakości powietrza atmosferycznego - pobieranie próbek powietrza atmosferycznego na stanowiskach pomiarowych zlokalizowanych w Brzegu przy ul. Armii Krajowej 22, w celu oznaczenia zanieczyszczeń gazowych (SO 2 ) i pyłowych (PM 10 ). VI. nadzoru nad warunkami zdrowotnymi Ŝywności, Ŝywienia i przedmiotów uŝytku.: Zapewnienie bezpiecznej Ŝywności wymaga szeregu działań podejmowanych w sposób skoordynowany i zintegrowany. Nadzór nad bezpieczeństwem Ŝywności opiera się na systemie kontroli wewnętrznej realizowanej przez przedsiębiorcę (operatora Ŝywności) oraz systemie kontroli zewnętrznej sprawowanej przez ograny urzędowej kontroli Ŝywności. Celem urzędowej kontroli Ŝywności jest nadzór nad przestrzeganiem przepisów określających wymagania higieniczne i zdrowotne, w szczególności dotyczących: - warunków produkcji, - przechowywania i sprzedaŝy Ŝywności - transportu, - warunków Ŝywienia zbiorowego, - nadzoru nad jakością zdrowotną Ŝywności, - warunków produkcji i obrotu przedmiotami uŝytku, materiałami i wyrobami przeznaczonymi do kontaktu z Ŝywnością, kosmetykami oraz wyrobami mogącymi mieć wpływ na zdrowie ludzi. Kontrole przeprowadzane przez przedstawicieli PIS prowadzone są wg wytycznych i procedur opracowanych przez Głównego Inspektora Sanitarnego. W trakcie kontroli kompleksowych przeprowadza się ogólną ocenę stanu sanitarnego obiektów. Kontrola obejmuje stan techniczny obiektu, zaopatrzenie zakładu w wodę, stan higieny personelu, higienę produkcji (w tym obecność szkodników, ciągłość łańcucha chłodniczego środków łatwo psujących się), dystrybucję Ŝywności, dokumentację zakładu (w tym prowadzenie zapisów dotyczących dobrej praktyki higienicznej i produkcyjnej, wdraŝanie zasad systemu HACCP). VII. w zakresie promocji zdrowia oświaty zdrowotnej,: 5

6 W roku 2008 główne kierunki działań oświatowo zdrowotnych i promocji zdrowia wynikały z sytuacji epidemiologicznej, występujących problemów, potrzeb zdrowotnych ludności, zapisów Narodowego Programu Zdrowia oraz zadań Państwowej Inspekcji Sanitarnej w zakresie profilaktyki i promocji zdrowia. Działania oświatowo zdrowotne, prowadzone były takŝe we współpracy z przedstawicielami innych jednostek i dotyczyły: zapobiegania uzaleŝnieniu od tytoniu, promowania aktywności fizycznej i racjonalnego odŝywiania w celu zapobiegania otyłości i nadwadze, zapobiegania zakaŝeniom pokarmowym i zatruciami grzybami, podniesienia poziomu wiedzy na temat dbania o higienę jamy ustnej, profilaktyki astmy u dzieci, bezpiecznego wypoczynku dzieci i młodzieŝy, zapobiegania chorobom zakaźnym ze szczególnym uwzględnieniem profilaktyki HIV i AIDS, wszawicy, profilaktyki chorób nowotworowych: raka szyjki macicy, raka piersi, profilaktyki wad postawy u dzieci i młodzieŝy zasad racjonalnego Ŝywienia u dzieci i młodzieŝy Z analiz i danych którymi dysponujemy wynika, iŝ bezpieczeństwo sanitarne powiatu stale się poprawia, co stanowi istotny powód do satysfakcji zawodowej. Pragnąc przybliŝyć społeczeństwu dostęp do informacji dotyczącej bezpieczeństwa sanitarnego, raport ten przekazujemy mieszkańcom naszego regionu poprzez umieszczenie go na stronie internetowej Powiatowej Stacji Sanitarno-Epidemiologicznej w Brzegu: 6

7 I. SYTUACJA EPIDEMILOGICZNA NA TERENIE POWIATU BRZESKIEGO W 2008 ROKU. Ocenę sytuacji epidemiologicznej w roku 2008 przeprowadzono w porównaniu do roku 2007 stosując podstawowe mierniki epidemiologiczne tj. zapadalność na 100 tyś. mieszkańców. W tabelach oprócz współczynników charakteryzujących rok 2008 podano współczynniki z roku poprzedniego na podstawie których moŝna porównać sytuację epidemiologiczną na terenie Powiatu Brzeskiego i Województwa Opolskiego. Sytuacja demograficzna na terenie Powiatu Brzeskiego w latach Rok Ogół Miasto Wieś Jednostki chorobowe występujące na terenie Powiatu Brzeskiego w roku Jednostka chorobowa 1.ospa wietrzna 2.nagm.zapal. przyusznicy 3.świerzb 4.WZW typ B 5.WZW typ C 6.biegunka do lat 2 7.płonica 8.róŜyczka 9.styczność i naraŝenie na wściekliznę 10. zatrucia pokarmowe salmonellozy 11.inne bakteryjne zakaŝenie jelitowe wywołane przez E coli 12.inne bakteryjne zakaŝenie jelitowe nie określone 13.wirusowe i inne określone zakaŝenia jelitowe nieŝyt jelitowy wywołany przez rotawirusy 14.wirusowe i inne określone zakaŝenia jelitowe ostra gastoenteropatia 15.wirusowe i inne określone zakaŝenia jelitowe- inne wirusowe zakaŝenia jelit 16.zapalenie opon m-rdz. bakteryjne 17. zapalenie opon m-rdz. inne i nie określone 18.krztusiec 19 róŝa 20.borelioza 21.cytomegalia 22.jersinioza pozajelitowa 23.posocznica 24.bezobjawowy stan zakaŝenia wirusem HIV 25.glistnica 26.zatrucia alkoholem 27.mononukleoza zakaźna 28.grzybice 29.zapalenie płuc o etiologii zakaźnej 30.zachorowania i podejrzenia na grypę 31.zakaŜenia HCV 7

8 8

9 9

10 10

11 11

12 Analiza zachorowań na niektóre choroby zakaźne zapadalność na 100 tyś. mieszkańców w miastach i gminach powiatu brzeskiego w roku 2008r. Jednostka chorobowa Jednostka administracyjna Miasto Brzeg Gmina Skarbimierz Miasto i Gmina Lewin Brzeski Miasto i Gmina Grodków salmonellazatrucie pokarmowe krztusiec płonica borelioza odra rózyczka WZW A WZW B W ZW C WZW B+C nagm. zap.przyusz. 18,6 5,3 37,1 5,3-13,3-2,6 10,6-21,2 13,5-13, , ,5 14,7-36,8 7,4-14, , ,4-40,5-5, ,1 Gmina Lubsza ,8 22,8-57,1-11, ,4 Gmina Olszanka 20,2-20, Powiat Brzeg 15,2 2,2 25,0 11,9-22,8-3,2 4,3-11,9 Województwo 20,3 5,7 53,0 23,2 0,3 33,2 0,1 6,6 5,4 0,2 10,6 Opole świerzb 69,0-51,6 147,0 34,3 121,5 77,1 54,9 12

13 Wirusowe zapalenie wątroby typu B w latach w powiecie brzeskim zapadalność na 100 tyś. mieszkańców. Miasto,Gmina 2001r 2002r 2003r 2004r 2005r 2006r 2007r 2008r Miasto Brzeg Gmina Skarbimierz Miasto i Gmina Lewin Brzeski Miasto i Gmina Grodków Gmina Lubsza Gmina Olszanka Powiat Brzeg Województwo Opole 10,1 10,1 5, ,6-14, ,6 7, ,4 4, ,1-5, ,6 11,5 11,4 19,5 19,5 11, ,3 6,3 5,4 1, ,2 3,2 5,3 4,1 3,0 3,1 4,9-5,8 6,6 13

14 Analiza zachorowań na niektóre choroby zakaźne zapadalność na 100 tyś. mieszkańców w powiecie brzeskim w latach , Jednostka chorobowa salmonella-zatr.pokarmowe Miasto i Gmina Lewin Brzeski Powiat Brzeg Województwo Opole 2007r 2008r 2007r 2008r 2007r 2008r 14,7 14,7 15,2 15,2 26,6 20,3 płonica 36,8 36,8 14,1 25,0 27,3 53,0 zap.opon meningokokowe - - 1,1-0,7 0,5 zap.opon wirusowe - - 3,3-2,7 2,4 odra ,3 róŝyczka 7,4 14,7 6,5 22,8 10,5 33,2 WZW typ A ,1 0,1 WZW typ B 7,4-2,2 3,2 5,8 6,6 WZW typ C ,3 5,3 5,4 WZW typ B+C ,2 0,2 nagm. zapal. przyusznic - 8,7 11,9 15,8 10,6 świerzb 51,5 51,6 17,4 77,1 18,5 54,9 14

15 Analiza zachorowań na niektóre choroby zakaźne zapadalność na 100 tyś. mieszkańców w powiecie brzeskim w latach , Jednostka chorobowa Brzeg Powiat Brzeg Województwo Opole 2007r 2008r 2007r 2008r 2007r 2008r salmonella-zatr.pokarmowe 7,8 18,6 15,2 15,2 26,6 20,3 płonica 7,8 37,1 14,1 25,0 27,3 53,0 zap.opon meningokokowe 1,1-1,1-0,7 0,5 zap.opon wirusowe 2,6-3,3-2,7 2,4 odra ,3 róŝyczka 5,3 13,3 6,5 22,8 10,5 33,2 WZW typ A ,1 0,1 WZW typ B - 2,6 2,2 3,2 5,8 6,6 WZW typ C - 10,6-4,3 5,3 5,4 WZW typ B+C ,2 0,2 nagm. zapal. przyusznic 18,4 21,2 8,7 11,9 15,8 10,6 świerzb 5,3 69,0 17,4 77,1 18,5 54,9 15

16 Analiza zachorowań na niektóre choroby zakaźne zapadalność na 100 tyś. mieszkańców w powiecie brzeskim w latach , Gmina Skarbimierz Powiat Brzeg Województwo Opole Jednostka chorobowa 2007r 2008r 2007r 2008r 2007r 2008r salmonella-zatr.pokarmowe 54,9 13,5 15,2 15,2 26,6 20,3 płonica 13,7 37,1 14,1 25,0 27,3 53,0 zap.opon meningokokowe - - 1,1-0,7 0,5 zap.opon wirusowe 13,7-3,3-2,7 2,4 odra ,3 róŝyczka - 13,5 6,5 22,8 10,5 33,2 WZW typ A ,1 0,1 WZW typ B - - 2,2 3,2 5,8 6,6 WZW typ C ,3 5,3 5,4 WZW typ B+C ,2 0,2 nagm. zapal. przyusznic - 13,5 8,7 11,9 15,8 10,6 świerzb ,4 77,1 18,5 54,9 16

17 Analiza zachorowań na niektóre choroby zakaźne zapadalność na 100 tyś. mieszkańców w powiecie brzeskim w latach , Miasto i Gmina Grodków Powiat Brzeg Województwo Opole Jednostka chorobowa 2007r 2008r 2007r 2008r 2007r 2008r salmonella-zatr.pokarmowe 10,2 15,2 15,2 15,2 26,6 20,3 płonica ,1 25,0 27,3 53,0 zap.opon meningokokowe - - 1,1-0,7 0,5 zap.opon wirusowe - - 3,3-2,7 2,4 odra ,3 róŝyczka 5,1 40,5 6,5 22,8 10,5 33,2 WZW typ A ,1 0,1 WZW typ B - 5,1 2,2 3,2 5,8 6,6 WZW typ C ,3 5,3 5,4 WZW typ B+C ,2 0,2 nagm. zapal. przyusznic 5,1 5,1 8,7 11,9 15,8 10,6 świerzb - 147,0 17,4 77,1 18,5 54,9 17

18 Analiza zachorowań na niektóre choroby zakaźne zapadalność na 100 tyś. mieszkańców w powiecie brzeskim w latach , Gmina Olszanka Powiat Brzeg Województwo Opole Jednostka chorobowa 2007r 2008r 2007r 2008r 2007r 2008r salmonella-zatr.pokarmowe - 20,2 15,2 15,2 26,6 20,3 płonica 60,9 20,2 14,1 25,0 27,3 53,0 zap.opon meningokokowe - - 1,1-0,7 0,5 zap.opon wirusowe 20,3-3,3-2,7 2,4 odra ,3 róŝyczka 20,3-6,5 22,8 10,5 33,2 WZW typ A ,1 0,1 WZW typ B - - 2,2 3,2 5,8 6,6 WZW typ C ,3 5,3 5,4 WZW typ B+C ,2 0,2 nagm. zapal. przyusznic - - 8,7 11,9 15,8 10,6 świerzb 101,5 121,5 17,4 77,1 18,5 54,9 18

19 Analiza zachorowań na niektóre choroby zakaźne zapadalność na 100 tyś. mieszkańców w powiecie brzeskim w latach , Gmina Lubsza Powiat Brzeg Województwo Opole Jednostka chorobowa 2007r 2008r 2007r 2008r 2007r 2008r salmonella-zatr.pokarmowe 34,6-15,2 15,2 26,6 20,3 płonica 11,5 22,8 14,1 25,0 27,3 53,0 zap.opon meningokokowe - - 1,1-0,7 0,5 zap.opon wirusowe - - 3,3-2,7 2,4 odra ,3 róŝyczka 11,5 57,1 6,5 22,8 10,5 33,2 WZW typ A ,1 0,1 WZW typ B 11,5 11,4 2,2 3,2 5,8 6,6 WZW typ C ,3 5,3 5,4 WZW typ B+C ,2 0,2 nagm. zapal. przyusznic - 11,4 8,7 11,9 15,8 10,6 świerzb 23,0 34,3 17,4 77,1 18,5 54,9 19

20 W roku 2008 nie odnotowano zachorowań z powodu WZW typu A, natomiast współczynnik zapadalności na WZW typu B w roku 2008 wynosił 3,2 / 100 tyś. mieszkańców. Wystąpił wzrost zachorowań na grypę i grypopodobne tj. współczynnik zapadalności w roku 2007 wynosił 3.072,1 w roku 2008 był znacznie wyŝszy i wynosił 6.289,7. Zapadalność na grypę w Powiecie Brzeskim na 100 tyś. mieszkańców w latach , , , , , , , ,0 0, Zapadalność w Powiecie Brzeski 3 834, , , , , , , , , ,7 Zapadalność na WZW typ - A na 100 tyś. mieszkańców w Powiecie Brzeskim i Wojewówdztwie Opolskim w latach ,9 0,8 0,7 0,6 0,5 0,4 0,3 0,2 0, Zapadalność w Powiecie Brzeski 0 0 0, Zapadalność w Województwie Opolskim 0,5 0,3 0,3 0,6 0,1 0 0,3 0,3 0,1 0,1 20

21 Zapadalność WZW typu B na 100 tyś. mieszkańców w Powiecie Brzeskim i Województwie Opolskiem w latach Zapadalność w Powiecie Brzeskim 2,1 4,2 6,3 6,3 5,4 4,1 0 2,2 2,2 3,2 Zapadalność w Wojedództwie Opolskim 7,3 5,4 5,3 4,1 3 3,1 4,9 4,7 5,8 6,6 Zapadlaność na salmonelozę w Powiecie Brzeskim na 100 tyś mieszkańców w latach Zapadalność w Powiecie Brzeskim 31,9 46,8 26,5 28,7 29,1 22,6 18,3 22,8 15,3 15,2 21

22 II. STAN SANITARNY W ZAKRESIE EPIDEMIOLOGII. 1. Walka z chorobami zakaźnymi to przede wszystkim systematyczne prowadzenie szczepień ochronnych. Powiatowa Stacja Sanitarno- Epidemiologiczna jest koordynatorem szczepień, nadzoruje, planuje, zaopatruje placówki wykonujące szczepienia w szczepionki, sporządza sprawozdania z wykonania szczepień ochronnych. Na terenie powiatu w 2008 roku działało 26 punktów szczepień wykonujących wszystkie szczepienia obowiązujące w ramach kalendarza szczepień szczepienia dzieci i młodzieŝy przeciwko gruźlicy, wzw typu B, błonicy, tęŝcowi, krztuścowi, poliomyelitis, odrze, śwince i róŝyczce, przeciwko Haemophilus influenzae typu B oraz przeciwko tęŝcowi. W trakcie przeprowadzania kontroli w zakresie szczepień ochronnych nie odnotowano znacznych opóźnień w stosunku do obowiązującego kalendarza szczepień. Stwierdzane opóźnienia spowodowane były odsunięciami od szczepień dzieci z uwagi na stan ich zdrowia lub wynikały z niewywiązywania się matek z obowiązku zgłaszania się do szczepień. Niedopełnianie obowiązku szczepień dotyczy głównie dzieci z rodzin romskich. Na terenie powiatu brzeskiego zamieszkuje znaczna liczba rodzin pochodzenia romskiego, które często zmieniają miejsce pobytu w obrębie kraju, a takŝe emigrują za granicę. Z tego względu wyegzekwowanie obowiązku stawienia się matki z dzieckiem do szczepień jest trudne, a w wielu przypadkach niemoŝliwe. Kontrolowano teŝ prowadzenie dokumentacji szczepień i prawidłowość gospodarki preparatami szczepionkowymi. W tym zakresie nie stwierdzano nieprawidłowości. Wyszczepialność wśród dzieci i młodzieŝy w zakresie poszczególnych szczepień obowiązkowych wynosi ok. 99,4 % (wg rocznego sprawozdania ze szczepień za rok 2008). Wybrane przykłady uodpornienia dzieci przeciwko chorobom wg rocznego sprawozdania za rok 2008 przedstawia poniŝsza tabela: Powiat brzeski Błonica, tęŝec oraz poliomyelitis (dzieci 5 lat) Odra, świnka, róŝyczka (dzieci w wieku 3 lat) Błonica, tęŝec (młodzieŝ 14 lat) Wzw typu B (dzieci 5 lat) Wzw typu B (młodzieŝ 14 lat) 99,8 % 99,4 % 99,7 % 100 % 98,2 % Szczepienia przeciwko Neisseria meningitidis W 2008r. na terenie powiatu brzeskiego zaszczepiło się przeciwko Neisseria meningitidis 700 osób, w tym: osób - w przedziale wiekowym 0-19 lat, - 60 osób w przedziale wiekowym 20 lat i powyŝej. Szczepienia powyŝsze sponsorowane były przez 3 gminy powiatu brzeskiego tj.: gminę Skarbimierz, gminę Olszanka oraz gminę Lubsza. Szczepienia przeciwko wirusowemu zapaleniu wątroby typu B Nadal prowadzone są działania mające poprawić sytuację epidemiologiczną wirusowego zapalenia wątroby typu B. Szczególny nacisk kładzie się na uodpornienie populacji poprzez szczepienie przeciwko wzw typu B. W 2008 roku przeciwko wzw typu B zaszczepiono 2733 osoby, w tym: - 41 osób przebywających w stałym kontakcie z zakaŝonymi HBV, - 5 pracowników słuŝby zdrowia, - 1 ucznia policealnej szkoły medycznej, - 9 osób dializowanych, - 2 osoby z przewlekłym zakaŝeniem HCV, osób szczepionką zakupioną z własnych środków finansowych, dzieci w ramach obowiązkowego Programu Szczepień Ochronnych, Ponadto w 2008r. zaszczepiono: przeciwko wzw typu A - 22 osoby, przeciwko grypie 3015 osób, przeciwko kleszczowemu zapaleniu mózgu 11 osób, przeciwko durowi brzusznemu 4 osoby, przeciwko Streptococcus pneumoniae 70 osób, przeciwko zakaŝeniom wirusem brodawczaka ludzkiego 14 osób, przeciwko zakaŝeniom Haemophilus influenzae typu b 12 osób. 2. W Brzeskim Centrum Medycznym w Brzegu funkcjonuje powołany zarządzeniem Dyrektora Zespół oraz Komitet Kontroli ZakaŜeń Zakładowych. 22

23 Zespół Kontroli ZakaŜeń Zakładowych prowadzi rejestry zakaŝeń zakładowych w postaci indywidualnych kart rejestracji oraz rejestry drobnoustrojów chorobotwórczych o szczególnej zjadliwości lub oporności, zwanych drobnoustrojami alarmowymi (zgodnie z obowiązującym Rozporządzeniem Ministra Zdrowia z dnia 11 marca 2005r. w sprawie rejestrów zakaŝeń zakładowych oraz raportów o występowaniu tych zakaŝeń (Dz. U. z 2005r. nr 54, poz. 484) oraz sporządza następujące rodzaje raportów (zgodnie z cytowanym wyŝej Rozporządzeniem Ministra Zdrowia oraz instrukcją Głównego Inspektora Sanitarnego dot. raportowania występowania zakaŝeń zakładowych i drobnoustrojów alarmowych z dnia 8 stycznia 2009r.): raport półroczny o zakaŝeniach zakładowych i drobnoustrojach alarmowych oraz raport roczny o zakaŝeniach zakładowych i drobnoustrojach alarmowych. Raport roczny jest przekazywany Państwowemu Powiatowemu Inspektorowi Sanitarnemu w Brzegu w terminie do końca stycznia następnego roku za rok poprzedni, natomiast raport półroczny kierownikowi zakładu. Z raportu rocznego za 2008r. wynika, iŝ w dalszym ciągu liczba badań mikrobiologicznych wykonanych u pacjentów hospitalizowanych na poszczególnych oddziałach jest niewystarczająca do prawidłowego monitorowania sytuacji epidemiologicznej szpitala. W 2008r. liczba ta wynosiła średnio 6 badań mikrobiologicznych/ łóŝko/ rok. Wydano zalecenia dotyczące zwiększenia na oddziałach liczby badań mikrobiologicznych, celem prawidłowego wykorzystania diagnostyki mikrobiologicznej, aby dane epidemiologiczne uzyskiwane na podstawie wyników badań były wiarygodne. Zespół Kontroli ZakaŜeń Zakładowych opracował, wdroŝył i sprawuje nadzór nad realizacją procedur zapobiegających zakaŝeniom i chorobom zakaźnym związanym z udzielaniem świadczeń zdrowotnych. Procedury powyŝsze dotyczą m. in. następujących sfer działania: postępowania ze stanami infekcyjnymi o zwiększonym ryzyku zakaŝeń oraz pacjentami wymagającymi zapewnienia izolacji ochronnej; postępowania w przypadkach ogniskowego występowania stanów infekcyjnych u hospitalizowanych chorych; postępowania w przypadkach chorób zakaźnych objętych przepisami ustawy o chorobach zakaźnych i zakaŝeniach; zakres i technologia sprzątania pomieszczeń szpitalnych; zasady postępowania z bielizna szpitalną; zasady postępowania z odpadami; zasady dekontaminacji i dezynfekcji pomieszczeń i sprzętu oraz zasady sterylizacji; leczenie z uwzględnieniem pielęgnacji chorych. Ponadto Zespół Kontroli ZakaŜeń Zakładowych prowadzi systematyczną edukację personelu medycznego szpitala w zakresie zagadnień związanych z zapobieganiem zakaŝeniom zakładowym oraz opracowuje roczne plany monitorowania zakaŝeń szpitalnych. 3. W ramach kontynuacji nadzoru wirusologicznego i epidemiologicznego nad grypą opartego na systemie SENTINEL kontynuowano współpracę z wcześniej wytypowanymi do udziału w programie lekarzami, natomiast nowym lekarzom biorącym udział w systemie nadzoru nad grypą przekazano szczegółowe instrukcje dotyczące zasad pobierania wymazów od chorych oraz nowe wzory formularzy, jak równieŝ udzielono odpowiedzi na pojawiające się wątpliwości dotyczące w/w programu. Lekarze biorący udział w programie Sentinel: dr Joanna Bogacka, NZOZ ESKULAP, ul. Plac Moniuszki 1, Brzeg, dr Zbigniew Krzywonos, NZOZ KAMMED, ul. Herberta 1, Brzeg, dr Aleksander Szpak, NZOZ TRZY KOTWICE, ul. Trzech Kotwic 6, Brzeg. Ponadto w ramach programu SENTINEL Powiatowa Stacja Sanitarno Epidemiologiczna w Brzegu przesyłała materiał do badań w kierunku wirusów grypy A i B do Działu Laboratoryjnego WSSE w Opolu (materiał pobrano od 6-u osób). W materiale badanym metodą immunofluorescencji bezpośredniej nie wykryto wirusów grypy A i B. 4. W roku 2008 w dalszym ciągu kontynuowano nadzór nad ostrymi poraŝeniami wiotkimi dzieci do lat 14-tu hospitalizowanych na oddziałach dziecięcych. Co miesiąc kontaktowano się z lekarzami oddziału dziecięcego Brzeskiego Centrum Medycznego w Brzegu w celu uzyskania informacji o ewentualnych przypadkach ostrych poraŝeń wiotkich. W 2008r. na terenie powiatu brzeskiego nie odnotowano przypadku ostrego poraŝenia wiotkiego. 5. W zakresie nadzoru epidemiologicznego nad chorobami zakaźnymi, m. in. nad zakaŝeniem wirusem wścieklizny kontynuowano współpracę z Powiatowym Inspektoratem Weterynarii. Otrzymano 100 informacji od Powiatowego Lekarza Weterynarii o wynikach przeprowadzonych obserwacji zwierząt w kierunku wścieklizny. W 2008r. przeprowadzono 12 dochodzeń epidemiologicznych w przypadku podejrzenia zakaŝenia wirusem wścieklizny po pogryzieniu przez zwierzęta, z których wynika, Ŝe w 4 przypadkach nie było aktualnych szczepień przeciwko wściekliźnie. Odnotowano 10 przypadków w których zaistniała konieczność zaszczepienia przeciwko wściekliźnie osób pokąsanych. Na podkreślenie zasługuje fakt dobrej współpracy z Powiatowym Inspektoratem Weterynarii oraz natychmiastowe obejmowanie nadzorem weterynaryjnym zwierząt będących sprawcami pokąsań. 23

24 W ramach nadzoru nad występowaniem chorób zakaźnych łącznie przeprowadzono 76 dochodzeń epidemiologicznych. 6. Pod nadzorem oddziału epidemiologii znajdują się następujące placówki medyczne: 45 zakładów opieki zdrowotnej (1 szpital, 30 przychodni, 4 medyczne laboratoria diagnostyczne, 5 pracowni stomatologii, 1 zakład rehabilitacji leczniczej, 4 inne zakłady opieki zdrowotnej) oraz 79 indywidualnych, indywidualnych specjalistycznych oraz grupowych praktyk lekarskich. W zakresie przygotowania i właściwego prowadzenia zabiegów sanitarnych: dezynfekcji, dezynsekcji, deratyzacji i sterylizacji oraz utrzymania właściwego stanu sanitarno higienicznego przeprowadzono 127 kontroli. W w/w zakresie nie odnotowano większych nieprawidłowości. W przewaŝającej większości placówek medycznych środki dezynfekcyjne dobrane były prawidłowo pod względem zakresu działania, czasu ekspozycji i stęŝenia. Jako nieprawidłowości stwierdzano najczęściej brak sporządzonych instrukcji stosowania i sporządzania środków dezynfekcyjnych, brak opracowanych procedur higienicznych oraz niewłaściwie prowadzone procesy dezynfekcji. Procesy sterylizacji w większości placówek prowadzone są w sposób prawidłowy. Stosowane są właściwe opakowania do sterylizacji tj. wielokrotnego uŝytku kontenery oraz jednokrotnego uŝytku rękawy papierowo foliowe, torebki papierowo - foliowe. Skuteczność procesów sterylizacji sprawdzana jest przy uŝyciu wskaźników chemicznych (do kaŝdego pakietu lub do kaŝdego procesu) oraz przy uŝyciu wskaźników biologicznych (raz w miesiącu). W niepublicznych zakładach opieki zdrowotnej oraz w praktykach lekarskich nie było konieczności przeprowadzania zabiegów dezynsekcji, deratyzacji, miały one jedynie miejsce w Brzeskim Centrum Medycznym w Brzegu. Brzeskie Centrum Medyczne w Brzegu zawarło r. stałą umowę serwisową z firmą IHD sp. z o. o. z Wrocławia, przedmiotem której są działania zabezpieczające obiekt przed szkodnikami w formie 6 inspekcji w roku, w rytmie co dwa miesiące. Serwis polega na stałym monitorowaniu obiektu oraz natychmiastowej docelowej interwencji w razie wykrycia insektów lub gryzoni. Ciągła obecność insektów obserwowana jest w pionie kuchennym Brzeskiego Centrum Medycznego w Brzegu, przy ul. Mossora 1 (obieralnia, zmywalnia, kuchnia główna) skaŝenie utrzymuje się na poziomie średnim. Rodzaj insektów: karaluch germański. W 2008r. wykonano 10 zabiegów dezynsekcji pionu kuchennego i pomieszczeń przyległych do kuchni w Brzeskim Centrum Medycznym przy ul. Mossora 1, w tym 6 zabiegów w ramach serwisu oraz 4 zabiegi dezynsekcji w ramach interwencji. Preparaty uŝywane do zabiegów to: Alfasep (substancja aktywna alfa-cypermetryna), Maxforce Ŝel (substancja aktywnahydrametylnon), Knox out (substancja aktywna- diazinon). Firma IHD z Wrocławia wykonywała zabiegi mające na celu monitorowanie oraz zmniejszenie populacji insektów występujących w Szpitalu w postaci Ŝelowania, wykładania stacji lepowych z feromonem w kuchni głównej i zapleczu kuchni, dokonywania oprysku bądź mgławienia w pomieszczeniach bloku kuchennego. Skuteczność przeprowadzanych zabiegów ocenia się na zadowalającą (skaŝenie utrzymuje się na stałym, średnim poziomie). Ponadto w ramach serwisu przeprowadzono 1 zabieg dezynsekcji mający na celu zlikwidowanie mrowisk, które pojawiły się wokół budynku głównego szpitala oraz wokół budynku ZOL-u. Zastosowano granulat przeciwko mrówkom- Mrówko Bait - substancja czynna- trichlorfon). Natomiast Brzeskie Centrum Medyczne- obiekt mieszczący się przy ul. Nysańskiej -jest wolny od skaŝenia insektami. W 2008r. w ramach akcji deratyzacji w Brzeskim Centrum Medycznym w Brzegu wykonano ogółem 14 zabiegów, w tym: 6 zabiegów deratyzacji w ramach serwisu oraz 2 zabiegi w ramach interwencji w Brzeskim Centrum Medycznym mieszczącym się przy ul. Mossora 1 oraz 6 zabiegów deratyzacji w ramach serwisu w obiekcie znajdującym się przy ul. Nysańskiej 4-6. Zabiegi polegały na zastosowaniu preparatu Murin (substancja aktywna bromadiolone) w postaci saszetek oraz na przeglądzie i wymianie metalowych i plastikowych stacji na gryzonie. W Brzeskim Centrum Medycznym w Brzegu przy ul. Nysańskiej 4-6 w Brzegu na terenie zewnętrznym szpitala stwierdzono obecność duŝej ilości śladów gryzoni (szczur) obok kanałów kanalizacyjnych na terenie trawnika od strony ulicy oraz małe skaŝenie w Stacjach metalowych umieszczonych na zewnątrz obiektu. Natomiast na terenie wewnątrz szpitala nie stwierdzono śladów obecności gryzoni. Natomiast w Brzeskim Centrum Medycznym w Brzegu obiekcie mieszczącym się przy ul. Mossora 1-obecność śladów gryzoni (szczura) stwierdzono na terenie zewnętrznym szpitala, tj. na zewnątrz budynku ZOL-u w kanałach kanalizacyjnych (małe skaŝenie), na zewnątrz budynku pralni w kanałach kanalizacyjnych (małe skaŝenie) oraz na terenie wewnętrznym tj. na kuchni w kanałach kanalizacyjnych (małe skaŝenie) oraz w magazynie ogólnym mieszczącym się przy bloku kuchennym (liczne ślady gryzoni -odchody myszy). 7. W 2008 roku funkcjonowało na terenie powiatu brzeskiego 57 aparatów, z tego 3 sterylizatory na suche gorące powietrze, a mianowicie: 8 sterylizatorów w szpitalu (Brzeskie Centrum Medyczne), 24

25 17 sterylizatorów w przychodniach zakładów opieki zdrowotnej, 32 sterylizatory w prywatnych praktykach lekarskich. W 2008r. pracownicy Oddziału Epidemiologii przetestowali 31 sterylizatorów z 57 uŝywanych na nadzorowanym terenie, tj.: 8 sterylizatorów znajdujących się w szpitalu (Brzeskie Centrum Medyczne), 9 sterylizatorów będących na stanie przychodni zakładów opieki zdrowotnej, 14 sterylizatorów znajdujących się w prywatnych praktykach lekarskich. W ramach nadzoru nad właściwym prowadzeniem procesów sterylizacji w 2008r. pracownicy Oddziału Epidemiologii skontrolowali 39 procesów sterylizacji za pomocą testów biologicznych. Wyniki kontroli biologicznej skuteczności procesu sterylizacji były prawidłowe, co świadczy o właściwym stanie technicznym urządzeń do sterylizacji i prawidłowo przeprowadzonych procesach sterylizacji. Oddział Epidemiologii prowadzi rejestr kontroli biologicznej skuteczności procesów sterylizacji dla wszystkich aparatów sterylizacyjnych będących na wyposaŝeniu placówek. Sterylizację narzędzi medycznych suchym gorącym powietrzem przeprowadza się jeszcze jedynie w trzech aparatach będących na wyposaŝeniu Brzeskiego Centrum Medycznego w Brzegu, tj: w laboratorium mikrobiologicznym (2 aparaty) oraz w aptece (1 aparat). Kontrola skuteczności biologicznej procesu sterylizacji wykonywana jest przez placówki z prawidłową częstotliwością, tj. raz w miesiącu. W przypadku niewykonania przez placówkę biologicznej kontroli procesu sterylizacji jest ona zobligowana do wyjaśnienia przyczyn z powodu których taka kontrola nie została wykonana. I tak niesystematyczna kontrola skuteczności procesów sterylizacji miała miejsce w następujących placówkach: - w 7-u indywidualnych, indywidualnych specjalistycznych praktykach lekarskich, - w 5-u przychodniach zakładów opieki zdrowotnej. Przyczyną niesystematycznej biologicznej kontroli skuteczności procesu sterylizacji była przerwa w udzielaniu świadczeń zdrowotnych, spowodowana urlopem bądź remontem obiektu. Od listopada 2006r. komora dezynfekcyjna mieszcząca się w Brzeskim Centrum Medycznym w Brzegu jest nieuŝywana. Dezynfekcja komorowa materiałów pochodzących z oddziałów szpitala przeprowadzana jest w Zakładzie Usług Pralniczych i RóŜnych MAX przy Akademii Medycznej we Wrocławiu, ul. Borowska 213. Materiały przeznaczone do dezynfekcji komorowej transportowane są do dezynfekcji codziennie, równieŝ w soboty. Szpital zlecił wykonywanie usług dezynfekcyjnych oraz pralniczych firmie zewnętrznej, gdyŝ remont oraz modernizacja pralni wiązał się z duŝymi nakładami finansowymi. 8. Na terenie powiatu brzeskiego mieszka jeden stały nosiciel Salmonella Paratyphi B (do zakaŝenia doszło w 1961 roku). Mieszka sam w dobrych warunkach lokalowych w Brzegu. W ramach nadzoru epidemiologicznego nad nosicielem, w 2008r. przeprowadzono dwie wizytacje, podczas których zaopatrzono nosiciela w środki dezynfekcyjne do prowadzenia bieŝącej dezynfekcji oraz sprawdzono stan sanitarny pomieszczeń. Celem wizytacji było równieŝ przypomnienie o konieczności przestrzegania zasad higieny i stosowania środków dezynfekcyjnych. 9. W 2008r. prowadzony był nadzór nad wykonaniem powszechnych akcji deratyzacji. Akcję deratyzacyjną w powiecie brzeskim przeprowadzały następujące zakłady: Zakład Dezynfekcji i Zwalczania Szkodników, Z. Didyk, Grodków, ul. Rynek 32/4, Zakład Zwalczania Szkodników PESTOKIL, Brzeg, ul. Konopnickiej 57, Zakład Dezynfekcji i Zwalczania Szkodników E. Bajtek, Grodków, ul. Ligonia 8, Centrum Zwalczania Szkodników INSECTA s. c. Dariusz Bielecki, Tomasz Piasecki, Brzeg, ul. Piłsudskiego 8/11 w terminach ustalonych przez władze gmin. Skontrolowano przebieg 3 powszechnych akcji deratyzacyjnych w budynkach zarządzanych przez administratorów. W kontrolowanych obiektach zabiegi deratyzacji prowadzone były w sposób prawidłowy: trutka wyłoŝona była w uchyłkach ciągów komunikacyjnych, w zaleŝności od warunków jakie istnieją w danym obiekcie. Miejsca wyłoŝenia trutki były oznakowane ulotkami informacyjnymi. Uprzątnięciem trutek zajmują się firmy wykonujące zabiegi deratyzacji, łącznie z posprzątaniem padłych gryzoni. Administratorzy posiadali informację o środku zastosowanym do zabiegu deratyzacji. 10. W związku ze stałą gotowością do działań w przypadku zagroŝenia niebezpieczną chorobą zakaźną uaktualniono Plan postępowania przeciwepidemicznego i uzupełniono go o działania Państwowej Inspekcji Sanitarnej w sytuacji wystąpienia pandemii grypy. W PSSE w Brzegu funkcjonuje całodobowy telefon alarmowy, pod którym przyjmowane są informacje o występujących zagroŝeniach. 25

26 III. JAKOŚĆ WODY PRZEZNACZONEJ DO SPOśYCIA Na terenie powiatu brzeskiego w 2008r. nadzorem sanitarnym objętych było 16 wodociągów: 14 wodociągów publicznych oraz 2 wodociągi zakładowe. Wszystkie wodociągi zostały skontrolowane w zakresie jakości wody przeznaczonej do spoŝycia oraz w zakresie stanu sanitarno technicznego Stacji Uzdatniania Wody. W tabeli przedstawiono stan zwodociągowania na terenie powiatu brzeskiego. Ogółem liczba miejscowości na terenie gminy Liczba zwodociągowanych miejscowości Liczba ludności zaopatrywanej w wodę na terenie gminy l.p. Gmina 1 Brzeg Lewin Brzeski Grodków Lubsza Olszanka Skarbimierz Wodociągi o produkcji wody poniŝej 100 m 3 /d Na terenie powiatu brzeskiego eksploatowanych jest 5 wodociągów będących w tej grupie, tj.: Michałów, Strzegów, Mikolin, Łosiów, Brzezina. W 2008r. jakość wody z wodociągu Strzegów oraz wodociągu Łosiów nie budziła zastrzeŝeń. W tabeli przedstawiono wodociągi, w których jakość wody nie odpowiada wymaganiom określonym w rozporządzeniu Ministra Zdrowia z dnia 29 marca 2007r. w sprawie jakości wody przeznaczonej do spoŝycia przez ludzi (Dz. U. z 2007r., Nr 61, poz. 417). Nazwa wodociągu Wskaźniki dyskwalifikujące wodę liczba miejscowości zaopatr. w wodę o złej jakości liczba mieszkańców korzystających ze złej wody Brzezina Mangan Mikolin ph Nikiel Michałów Mangan Działania podjęte przez PPIS w Brzegu Decyzja warunkowo dopuszczająca wodę do spoŝycia w terminie do dnia r. Ze względu na utrzymujące się przekroczenie wszczęto postępowanie egzekucyjne. Decyzja warunkowo dopuszczająca wodę do spoŝycia w zakresie ph w terminie do dnia r. oraz decyzja przyznająca odstępstwo pod względem zawartości niklu w wodzie przeznaczonej do spoŝycia do dnia r. Decyzja warunkowo dopuszczająca wodę do spoŝycia w terminie do dnia r. Ponadto w 2008r. stwierdzono nieprawidłowości w zakresie stanu sanitarno technicznego dwóch Stacji Uzdatniania Wody, w jednym obiekcie nieprawidłowości zostały usunięte w 2008r. Wodociągi o produkcji wody m 3 /dobę. W tej grupie w 2008r. znalazło się 8 wodociągów, tj.: Jankowice Wielkie, Kopice, Wójtowice, Gnojna, Nowy Świat, Śmiechowice, Łukowice Brzeskie, Skarbimierz. W tabeli przedstawiono wodociągi, w których jakość wody nie odpowiada wymaganiom określonym w rozporządzeniu Ministra Zdrowia z dnia 29 marca 2007r. w sprawie jakości wody przeznaczonej do spoŝycia przez ludzi (Dz. U. z 2007r., Nr 61, poz. 417). Nazwa wodociągu Wskaźniki dyskwalifikujące wodę liczba miejscowości zaopatr. w wodę o złej jakości liczba mieszkańców korzystających ze złej wody Kopice Fluorki Śmiechowice Mangan Działania podjęte przez PPIS w Brzegu Decyzja warunkowo dopuszczająca wodę do spoŝycia do dnia r. Decyzja warunkowo dopuszczająca wodę do spoŝycia do dnia r. Ponadto w 2008r. stwierdzono nieprawidłowości w zakresie stanu sanitarno technicznego dwóch Stacji Uzdatniania Wody, stwierdzone nieprawidłowości zostały usunięte w 2008r. 26

27 Wodociągi o produkcji wody m 3 /dobę. W tej grupie znajdują się 3 wodociągi, tj.: Brzeg, Lewin Brzeski, Grodków. W 2008r. w wodzie pobranej do badań laboratoryjnych z sieci wodociągu publicznego Lewin Brzeski stwierdzono ponadnormatywną zawartość manganu w 4 próbkach wody na przestrzeni całego roku. Przeprowadzone badania kontrolne nie wykazały zawyŝonej wartości ww. parametru. Jakość wody w pozostałych wodociągach naleŝących do tej grupy spełniała wymagania określone w rozporządzeniu Ministra Zdrowia z dnia 29 marca 2007r. w sprawie jakości wody przeznaczonej do spoŝycia przez ludzi (Dz. U. z 2007r., Nr 61, poz. 417). Ponadto w 2008r. stwierdzono nieprawidłowości w zakresie stanu sanitarno technicznego jednej Stacji Uzdatniania Wody, stwierdzone nieprawidłowości zostały usunięte w 2008r. Podsumowanie. W 2008r. na terenie powiatu brzeskiego na 16 nadzorowanych wodociągów jakość wody w 5 wodociągach nie odpowiadała wymaganiom określonym w rozporządzeniu Ministra Zdrowia z dnia 29 marca 2007r. w sprawie jakości wody przeznaczonej do spoŝycia przez ludzi, tj.: - w 3 wodociągach (Brzezina, Michałów, Śmiechowice) jakość wody nie spełniała wymagań ze względu na ponadnormatywną zawartość manganu. Dopuszczalna wartość manganu w wodzie przeznaczonej do spoŝycia wynosi 0,05 mgmn/l, ponadnormatywna zawartość manganu moŝe wpływać na powstawanie niekorzystnych zmian cech wody, wywołuje niepoŝądany smak i zapach wody, powoduje ciemnienie bielizny podczas prania i powstawanie ciemnych osadów na urządzeniach sanitarnych, moŝe utrudniać pracę filtrów i wodomierzy. Jednocześnie mangan jest pierwiastkiem niezbędnym w śladowych ilościach do prawidłowego funkcjonowania. Bierze udział w budowie enzymów metabolizujących glukozę i kwasy tłuszczowe, jest elementem strukturalnym kości i skóry. Dotychczas nie udowodniono, Ŝeby stwierdzone ilości manganu w wodzie wywierały ujemny wpływ na zdrowie ludzi. - w 1 wodociągu (Kopice) jakość wody nie spełniała wymagań w związku z ponadnormatywną zawartością fluorków, których dopuszczalna wartość w wodzie przeznaczonej do spoŝycia wynosi 1,5 mgf/l. Zawartość fluoru w wodach jest zaleŝna przede wszystkim od zawartości tych związków w pokładach, z których woda pochodzi lub, z którymi się styka w czasie swojej wędrówki. Fluorki w stęŝeniach powyŝej 2,5 gf/m 3 mogą być przyczyną choroby zwanej fluorozą endemiczną, natomiast długotrwałe picie wody o zawyŝonej zawartości fluorków moŝe powodować plamkowe szkliwo na uzębieniu. - w 1 nadzorowanym wodociągu (Mikolin) stwierdzono zaniŝoną wartość ph, oraz ponadnormatywną zawartość niklu. Nikiel moŝe się dostawać do wody z naturalnych lub przemysłowych odkładów, lub w skutek uwalniania się niklu z armatury wodociągowej. Wg dostępnych danych literaturowych, dopuszczalne stęŝenie niklu w wodzie przeznaczonej do spoŝycia przez ludzi wynoszące 0,02 mgni/l ustalono przede wszystkim dlatego, poniewaŝ nikiel dostaje się do organizmu drogą pokarmową takŝe wraz z poŝywieniem. Średnie dzienne spoŝycie wynosi zwykle 0,1-0,3 mg niklu, ale moŝe wzrastać nawet do 0,9 mg przy spoŝywaniu niektórych pokarmów (owoce, warzywa, rośliny strączkowe, orzechy, czekolada, kakao, niektóre ryby i owoce morza, Ŝywność konserwowana w metalowych opakowaniach). U osób szczególnie wraŝliwych na nikiel w wyniku kontaktu lub dostarczenia do organizmu drogą pokarmową mogą pojawić się odczyny alergiczne skóry, ponadto nadmiar niklu w organizmie człowieka moŝe obniŝać np. poziom magnezu w niektórych organach. Wg wytycznych Światowej Organizacji Zdrowia (WHO) na podstawie przeprowadzonych badań ustalono, iŝ wartość NOAEL (no-observed-adverse-effect level) dla niklu, tj. poziom, przy którym nie zaobserwowano występowania szkodliwego efektu wynosi 5 mg/kg masy ciała na dzień. IV.OBIEKTY UśYTECZNOŚCI PUBLICZNEJ. W 2008r. skontrolowano 171 z 243 nadzorowanych obiektów uŝyteczności publicznej tj.: ustępy publiczne, baseny kąpielowe, kąpieliska, domy pomocy społecznej, obiekty, w których świadczone są usługi hotelarskie, zakłady fryzjerskie, kosmetyczne, odnowy biologicznej, dworce i przystanki PKP, dworce PKS, tereny rekreacyjne (parki, skwery), cmentarze, obiekty sportowe (stadiony, hale sportowe), domy kultury, parkingi, stacje paliw, domy pogrzebowe, przystanki PKS. Zakłady fryzjerskie, kosmetyczne i odnowy biologicznej. W 2008r. na terenie powiatu brzeskiego funkcjonowało 112 zakładów fryzjerskich, kosmetycznych, odnowy biologicznej oraz innych, w których świadczone są więcej niŝ jedna z ww. wymienionych usług. Na terenie miast funkcjonowało 98 obiektów, natomiast na terenie wiejskim 14 obiektów. W 2008r. skontrolowano 85 obiektów, z czego 58% stanowią zakłady fryzjerskie, 15% zakłady kosmetyczne, 7% zakłady odnowy biologicznej oraz 20% zakłady, w których świadczone są więcej niŝ jedna z ww. wymienionych usług. W 10 skontrolowanych zakładach fryzjerskich stwierdzono nieprawidłowości w przeprowadzaniu procesów mycia i dezynfekcji uŝywanych narzędzi oraz w zakresie bieŝącego stanu sanitarnego (np. brak środków do dezynfekcji narzędzi, nieodpowiednie środki do dezynfekcji, brudne pojemniki do przechowywania narzędzi, brudne narzędzia fryzjerskie). 27

28 Właścicieli tych zakładów ukarano mandatami i ponownie pouczono o sposobie prawidłowego przeprowadzania ww. procesów oraz o konieczności stałego utrzymywania pomieszczeń i wyposaŝenia zakładu w odpowiednim stanie sanitarnym. W 9 obiektach stwierdzono brak dostosowania do wymagań obowiązującego rozporządzenia Ministra Zdrowia z dnia 17 lutego 2004r. w sprawie szczegółowych wymagań, jakim powinny odpowiadać zakłady fryzjerskie, kosmetyczne, tatuaŝu i odnowy biologicznej, co stanowi 11% skontrolowanych placówek. W związku ze stwierdzeniem ww. nieprawidłowości wydano decyzje administracyjne, w 7 obiektach nieprawidłowości zostały usunięte w 2008r. Ponadto w 2 skontrolowanych obiektach stwierdzono zły stan sanitarno techniczny pomieszczeń (np. brudne ściany), nieprawidłowości zostały usunięte w 2008r. Baseny kąpielowe i kąpieliska. W 2008r. na terenie powiatu brzeskiego funkcjonował 1 basen kryty,1 basen odkryty czynny w sezonie letnim oraz 4 kąpieliska. W 2008r. nie stwierdzono zanieczyszczenia mikrobiologicznego wody w basenach. W trakcie trwania sezonu kąpieliskowego w 2 kąpieliskach stwierdzono jednokrotne zanieczyszczenie bakteriologiczne wody, natomiast w 1 kąpielisku zanieczyszczenie bakteriologiczne wody występowało 3-krotnie w trakcie trwania sezonu kąpieliskowego. W związku ze stwierdzeniem ww. zanieczyszczeń wydano 5 decyzji nakazujących umieszczenie na terenie kąpielisk informacji o zakazie kąpieli do momentu poprawy jakości wody, potwierdzonej wynikami badań laboratoryjnych. Jednocześnie wydano komunikaty o jakości wody w kąpieliskach na terenie powiatu brzeskiego, które umieszczano na stronie internetowej Powiatowej Stacji Sanitarno Epidemiologicznej w Brzegu. Pozostałe obiekty uŝyteczności publicznej. Podczas kontroli pozostałych obiektów uŝyteczności publicznej w 2008r. stwierdzono nieprawidłowości w zakresie stanu sanitarno technicznego pomieszczeń (np. brudne ściany) w domach pomocy społecznej (2 obiekty), dworcach PKS (2 obiekty), domach kultury (2 obiekty), halach sportowych (2 obiekty), dworcu PKP (1 obiekt), stacji paliw (1 obiekt). W 3 z ww. obiektów (dworzec PKS, dworzec PKP, stacja paliw) stwierdzone nieprawidłowości zostały usunięte w 2008r. Ponadto nałoŝono mandat karny w związku ze stwierdzeniem nieprawidłowości w zakresie bieŝącego stanu sanitarnego na 1 przystanku PKP. Stan sanitarny pozostałych skontrolowanych. obiektów z tej grupy nie budził zastrzeŝeń. W 2008r. skontrolowano 6 środków transportu do przewozu zwłok i szczątków ludzkich oraz 9 autobusów komunikacji publicznej. BieŜący stan sanitarny skontrolowanych środków transportu nie budził zastrzeŝeń. V. STAN SANITARNY ZAKŁADÓW OPIEKI ZDROWOTNEJ W 2008r. z 65 obiektów funkcjonujących na terenie powiatu brzeskiego w ramach nadzoru sanitarnego skontrolowano 49 zakładów opieki zdrowotnej, tj: - Szpital 1 - Zakłady opiekuńczo lecznicze 2 - Przychodnie, ośrodki, poradnie 31 - Medyczne laboratoria diagnostyczne 3 - Pracownie protetyki, stomatologi, ortodoncji 8 - Zakłady rehabilitacji leczniczej 1 - Inne zakłady opieki zdrowotnej tj. Stacje Caritas, centrum Krwiodawstwa 3 Szpital. W 2008r. stwierdzono poprawę stanu sanitarno technicznego na następujących oddziałach szpitala przy ul. Mossora 1 oraz przy ul. Nysańskiej 4-6: - Oddział Dziecięcy - doprowadzono do odpowiedniego stanu sanitarno - technicznego podłogi w salach dzieci młodszych i starszych, - Oddział Neurologiczny - doprowadzono do odpowiedniego stanu sanitarno technicznego ściany w szatni dla personelu, - Oddział Psychiatryczny Dzienny - doprowadzono do odpowiedniego stanu sanitarno technicznego: ściany w pokoju wydawania leków, ściany i sufit w pokoju socjalnym, ściany w szatni dla personelu oraz zapewniono wentylację mechaniczną w pomieszczeniu, gdzie sporządza się r-ry środków dezynfekcyjnych, - Dział Diagnostyki Medycznej - w pomieszczeniu administracyjnym doprowadzono od odpowiedniego stanu technicznego szklane szafki, poprawie uległ stan sanitarno techniczny ścian w pomieszczeniach laboratorium diagnostycznego tj.: pracowni serologii i banku krwi, pracowni analityki ogólnej, pracowni biochemii, pomieszczeniu socjalnym oraz stan sanitarno techniczny drzwi wejściowych do pomieszczenia socjalnego w laboratorium. Jednocześnie w 2008r. stwierdzono nieprawidłowości w zakresie stanu sanitarno technicznego pomieszczeń na oddziałach: wewnętrznym, ginekologiczno połoŝniczym, a takŝe pomieszczeń: sterylizatorni na bloku operacyjnym, centralnej sterylizatorni, działu rehabilitacji oraz zakładu patomorfologii. 28