Część2 Ocena zagrożeń

Transkrypt

1 Seminarium internetowe dla wiodą cego rejestrują cego CSA/CSR (I) Część2 Ocena zagrożeń Ocena trwałości, zdolności do bioakumulacji i toksyczności ci (PBT) 9 marca 2010 r. George Fotakis, ECHA

2 Ramy CSA Informacje: dostępne wymagane/potrzebne Ocena zagrożeń (HA) Ocena narażenia (EA) Dokument w dokumentacji rejestracyjnej i SDS stop n Niebezpieczna? PBT? EBW? t Charakterystyka ryzyka (RC) Dokument w dokumentacji rejestracyjnej, w tym CSR Przekazanie ES z poszerzoną SDS t Ryzyko kontrolowane? n Powtarzanie procesu oceny zagrożeń i/lub narażenia

3 Schemat Ocena zagrożeń dla zdrowia ludzkiego Ocena informacji Klasyfikacja i oznakowanie Charakterystyka dawka-odpowiedź W jaki sposób ocena zagrożeń determinuje ocenę ryzyka Ocena zagrożeń dla środowiska i ocena PBT Uzyskanie PNEC W jaki sposób ocena zagrożeń determinuje ocenę ryzyka Kluczowe przesłania

4 Ocena zagrożeń dla zdrowia ludzkiego

5 KROKI 1. Ocena informacji uzyskanych w wyniku badań innych niż badania na ludziach oraz w wyniku badań na ludziach 2. Klasyfikacja i oznakowanie 3. Charakterystyka dawka-odpowiedź uzyskanie DNEL => ocena ilościowa uzyskanie DMEL => ocena półilościowa niedostępny wskaźnik dawki => ocena jakościowa

6 1. Ocena informacji uzyskanych w wyniku badań innych niż badania na ludziach oraz w wyniku badań na ludziach WSZYSTKIE dostępne informacje są analizowane w ramach podejścia ciężaru dowodu i koncepcji sposobu działania Wynik powinien umożliwićwycią gnięcie wniosków na temat wszystkich zagrożeń w odniesieniu do różnych dróg narażenia i rodzajów skutków Informacje są wystarczają ce dla klasyfikacji/oznakowania i/lub oceny zagrożenia Jeżeli nie można wycią gną ćżadnych wniosków, należy to uzasadnić, a sposób uwzględnienia skutków niepewności w zakresie oceny zagrożeń i/lub ryzyka przedstawia się w CSR

7 KROKI 1. Ocena informacji uzyskanych w wyniku badań innych niż badania na ludziach oraz w wyniku badań na ludziach 2. Klasyfikacja i oznakowanie 3. Charakterystyka dawka-odpowiedź uzyskanie DNEL => ocena ilościowa uzyskanie DMEL => ocena półilościowa niedostępny wskaźnik dawki => ocena jakościowa

8 2. Klasyfikacja i oznakowanie Ocena zagrożeń zawiera wnioski dotyczą ce klasyfikacji i oznakowania wszystkich substancji Klasyfikację i oznakowanie poprawnie wpisuje się do IUCLID i przedstawia w CSR Klasyfikacja i oznakowanie to jedne z kluczowych czynników mają cych wpływ na charakterystykę/zarzą dzanie ryzykiem

9 KROKI 1. Ocena informacji uzyskanych w wyniku badań innych niż badania na ludziach oraz w wyniku badań na ludziach 2. Klasyfikacja i oznakowanie 3. Charakterystyka dawka-odpowiedź uzyskanie DNEL => ocena ilościowa uzyskanie DMEL => ocena półilościowa niedostępny wskaźnik dawki => ocena jakościowa

10 3. Charakterystyka dawka (stężenia) odpowiedź Wskaźniki dawki ze WSZYSTKICH dostępnych informacji Sposób działania Znaczenie z punktu widzenia biologicznego i ludzkiego Próg Bez progu lub niedostępna dawka-odpowiedź Wybierz/zmień właściwy wskaźnik dawki Wybierz/zmień właściwy wskaźnik dawki Rodzaj działania konkretny DNEL (ilościowa) Rodzaj działania konkretny DMEL półilościowa Jakościowa

11 3. Charakterystyka dawka (stężenie) odpowiedź Ustalenie sposobu działania pomoże określić zmiany progowe i nieprogowe oraz zdecydować, czy potrzebna jest analiza ilościowa czy jakościowa Bardziej szczegółowy sposób działania (do określenia, jeśli to możliwe) umożliwia stwierdzenie, czy pewne zmiany są istotne biologicznie dla oceny ryzyka dla człowieka Może być potrzebna zmiana właściwego wskaźnika dawki (np.: zazwyczaj dostępne są badania dotyczą ce dróg pokarmowych, trzeba jednak uzyskać DNEL w odniesieniu do skóry i dróg oddechowych)

12 3. Charakterystyka dawka (stężenie) odpowiedź Wskaźniki dawki ze WSZYSTKICH dostępnych informacji Sposób działania Znaczenie z punktu widzenia biologicznego i ludzkiego Próg Bez progu lub niedostępna dawka-odpowiedź Wybierz/zmień właściwy wskaźnik dawki Wybierz/zmień właściwy wskaźnik dawki Rodzaj działania konkretny DNEL (ilościowa) Rodzaj działania konkretny DMEL półilościowa Jakościowa

13 3. Charakterystyka dawka (stężenie) odpowiedź Rodzaj działania konkretny DN(M)EL Krytyczny DN(M)EL dla wiodą cego skutku dla zdrowia

14 Rodzaj działania konkretny DNEL 1. Dla każdego progowego rodzaju działania odnoszą cego się do zdrowia ludzkiego uzyskać rodzaj działania konkretny DNEL Zbiór danych może obejmowaćwięcej niż jeden wskaźnik dawki 2. Zmiana wskaźnika dawki (jeżeli jest konieczna) 3. Zastosowanie współczynników oceny

15 2. Zmiana wskaźnika dawki DNEL = poprawiony wskaźnik dawki/współczynniki oceny (AF) Poprawiony wskaźnik dawki = Zmiana wskaźnika dawki, jeżeli jest konieczna: 1. Różnica w biodostępności zwierzą t doświadczalnych i ludzi 2. Potrzeba ekstrapolacji wyników 3. Różnica w odniesieniu do ludzkich i eksperymentalnych warunków narażenia 4. Różnica pojemności oddechowej u zwierzą t doświadczalnych (w stanie spoczynku) i u ludzi (niewielka aktywność) Szczegółowe wytyczne i przykłady w R.8

16 3. Współczynniki oceny Różnice między gatunkami (skalowanie allometryczne) Różnice w obrębie jednego gatunku Różnica w czasie trwania narażenia Zależnośćdawka-odpowiedź Jakośćbazy danych

17 3. Charakterystyka dawka (stężenie) odpowiedź Wskaźniki dawki ze WSZYSTKICH dostępnych informacji Próg Sposób działania Bez progu lub niedostępna dawka-odpowiedź Znaczenie z punktu widzenia biologicznego i ludzkiego Wybierz/zmień właściwy wskaźnik dawki Wybierz/zmień właściwy wskaźnik dawki Rodzaj działania - konkretny DNEL (ilościowa) Rodzaj działania konkretny DMEL półilościowa Jakościowa

18 Zmiany nieprogowe i DMEL (1) Nieprogowe substancje rakotwórcze: Kiedy dostępne są odpowiednie dane na temat nowotworu u zwierzą t (ludzi) Ocena półilościowa (podejście linearne lub podejście EFSA ) Kroki jak w przypadku DNEL (wybór odpowiedniego wskaźnika dawki, jeżeli to konieczne zmiana wskaźnika dawki, zastosowanie współczynników oceny) Przy ocenie półilościowej, nawet kiedy dostępny jest DMEL, nadal wymagana jest minimalizacja narażenia

19 Zmiany nieprogowe i DMEL (2) DMEL nie jest równoważny z DNEL Stosowanie DMEL nie może prowadzićdo odpowiedniej kontroli ryzyka i jest uważane za półilościowe wsparcie przy dokonywaniu charakterystyki ryzyka zgodnie z sekcją 6.5 załą cznika I Podejście DMEL jest użyteczne przy przygotowywaniu oceny bezpieczeństwa chemicznego, aby ocenićpozostałe/resztowe prawdopodobieństwo ryzyka W odniesieniu do substancji o działaniu rakotwórczym lub mutagennym dyrektywa w sprawie czynników rakotwórczych i mutagenów (2004/37/WE) wymaga, by w miejscu pracy unikać/minimalizowaćnarażenia w miarę istnienia technicznych możliwości

20 3. Charakterystyka dawka (stężenie) odpowiedź Wskaźniki dawki ze WSZYSTKICH dostępnych informacji Sposób działania Znaczenie z punktu widzenia biologicznego i ludzkiego Próg Bez progu lub niedostępna dawka-odpowiedź Wybierz/zmień właściwy wskaźnik dawki Wybierz/zmień właściwy wskaźnik dawki Rodzaj działania konkretny DNEL (ilościowa) Rodzaj działania konkretny DMEL półilościowa Jakościowa

21 Niedostępny wskaźnik dawki: podejście jakościowe Zazwyczaj ma zastosowanie wobec: wysoce toksycznych substancji o działaniu ostrym działania drażnią cego/żrą cego działania uczulają cego na skórę działania powodują cego alergię dróg oddechowych

22 3. Charakterystyka dawka (stężenie) odpowiedź Wskaźniki dawki ze WSZYSTKICH dostępnych informacji Sposób działania Znaczenie z punktu widzenia biologicznego i ludzkiego Próg Bez progu lub niedostępna dawka-odpowiedź Wybierz/zmień właściwy wskaźnik dawki Wybierz/zmień właściwy wskaźnik dawki Rodzaj działania konkretny DNEL (ilościowa) Rodzaj działania konkretny DMEL półilościowa Jakościowa

23 Krytyczny DN(M)EL dla wiodą cego skutku dla zdrowia Rodzaj działania konkretny DN(M)EL Krytyczny DN(M)EL dla wiodą cego skutku dla zdrowia Podjęcie decyzji w sprawie wiodą cego skutku dla zdrowia i wybór ze zbioru rodzaj działania DN(M)EL właściwego DN(M)EL dla odnośnego schematu narażenia (czas trwania, rodzaj skutków, droga narażenia) Kiedy pozwalają na to dane, przedstawienie wszystkich kombinacji rodzaj działania konkretny uzyskany DN(M)EL w odnośnych szablonach CSR, nawet jeśli nie korzystano z nich przy dokonywaniu charakterystyki ryzyka

24 Krytyczny DN(M)EL dla wiodą cego skutku dla zdrowia Rodzaje krytycznego DN(M)EL Liczba krytycznych DN(M)EL Wybór krytycznego DN(M)EL

25 Rodzaje krytycznych DN(M)EL Populacje Pracownicy i populacja ogólna Czas narażenia Ostre i/lub długotrwałe Rodzaj skutku Miejscowy i/lub układowy

26 Krytyczny DN(M)EL dla wiodą cego skutku dla zdrowia Rodzaje krytycznego DN(M)EL Liczba krytycznych DN(M)EL Wybór krytycznego DN(M)EL

27 Liczba krytycznych DN(M)EL u pracowników w kontekście schematów narażenia dotyczą cych ludzi Długotrwały układowy kontakt przez drogi oddechowe Długotrwały układowy kontakt przez skórę Tylko w odniesieniu do substancji o toksyczności ostrej Dodatkowe DNEL, które MOGĄ BYĆPOTRZEBNE Działanie ostre Układowe oddziaływanie ostre przez drogi oddechowe Długotrwałe oddziaływanie miejscowe przez drogi oddechowe Skutki miejscowe Układowe oddziaływanie ostre przez skórę Długotrwałe oddziaływanie miejscowe przez skórę Tylko jeśli substancja jest sklasyfikowana w odniesieniu do skutków miejscowych i istnieją dane na temat zależności dawkaodpowiedź Miejscowe oddziaływanie ostre przez drogi oddechowe Miejscowe oddziaływanie ostre przez skórę

28 Liczba krytycznych DN(M)EL w populacji ogólnej w kontekście schematów narażenia dotyczą cych ludzi Długotrwały układowy kontakt przez drogi oddechowe Długotrwały układowy kontakt przez skórę Długotrwały układowy kontakt przez drogi pokarmowe Tylko w odniesieniu do substancji o toksyczności ostrej Dodatkowe DNEL, które MOGĄ BYĆPOTRZEBNE Układowe oddziaływanie ostre przez drogi oddechowe Działanie ostre Układowe oddziaływanie ostre przez skórę Skutki miejscowe Układowe oddziaływanie ostre przez drogi pokarmowe 4 DNEL Długotrwałe i ostre oddziaływanie przez skórę i drogi oddechowe Tylko jeśli substancja jest sklasyfikowana w odniesieniu do skutków miejscowych i istnieją dane na temat zależności dawkaodpowiedź

29 Krytyczne DN(M)EL Rodzaje DNEL Liczba DNEL Wybór krytycznego DN(M)EL

30 Wybór krytycznych DN(M)EL Maksymalnie 8 DN(M)EL dla pracowników i 10 dla populacji ogólnej Nie WSZYSTKIE są zawsze wymagane przy charakterystyce ryzyka Rozważyćteż zastosowania i wynikają ce z nich schematy narażenia Rozważyć rodzaje skutków, które mogą lub nie mogą być uwzględnione w jednej ocenie (np.: miejscowe uwzględnione w układowych, jeżeli wdrożono już środek kontroli ryzyka (RMM)) Rozważyćpotrzebę uzyskania dodatkowych DNEL dla konkretnych podpopulacji

31 W jaki sposób ocena zagrożenia determinuje ocenę ryzyka Rodzaje oceny narażenia inicjowane w oparciu o ocenę zagrożeń dla zdrowia ludzkiego

32 Kluczowe badania i krytyczne skutki (ciężar dowodu, metoda działania) oraz rodzaj działania konkretne DN(M)EL Czy dana substancja jest sklasyfikowana odnośnie do działania drażnią cego, żrą cego, uczulają cego? Tak Tak Czy dana substancja jest sklasyfikowana odnośnie do toksyczności ostrej? Nie Nie Nie ma potrzeby uwzględniania oceny narażenia dla skutków miejscowych odnośnie do oddziaływania przez skórę i drogi oddechowe Uzyskanie krytycznych DN(M)EL dla (nie-) progowych zmian odnośnie do poszczególnych dróg narażenia, czasu trwania i rodzaju skutku tam, gdzie są dostępne dane Ocena ilościowa i/lub jakościowa dla odnośnej drogi (dróg) narażenia, czasu trwania i rodzaju(-ów) skutków *Nie ma potrzeby uwzględniania oceny oddziaływania ostrego *W niektórych przypadkach zdarzenia krótkotrwałe należy uwzględnićw ramach oceny długookresowej przy zastosowaniu długookresowego DN(M)EL

33 Ocena zagrożeń dla środowiska oraz ocena PBT

34 KROKI 1. Ocena informacji 2. Klasyfikacja i oznakowanie 3. Uzyskanie PNEC 4. Ocena PBT

35 Ocena informacji Przewidywane stężenia niepowodują ce zmian w środowisku (PNEC) należy uzyskać dla wszystkich elementów z zakresu ochrony środowiska Woda: woda słodka i morska: pelagiczna i osad; oczyszczalnia ścieków, Lą d: gleba Wtórne zatrucie: drapieżniki, główne drapieżniki (wodny i lą dowy łańcuch pokarmowy) Cel oceny PBT, vpvb Rejestrują cy musi wykazać, że dana substancja nie spełnia kryteriów dla PBT lub vpvb, w przeciwnym wypadku powinien traktowaćtę substancję jako PBT/vPvB (minimalizacja wymaganych uwolnień)

36 Uzyskanie PNEC PNEC można uzyskaćz danych badawczych, stosują c odpowiednie współczynniki oceny lub korzystają c z metod rozkładu wrażliwości Odnośnie do gleby i osadu można zastosowaćmetodę podziału równowagowego, chyba że dana substancja jest np. bardzo chłonna lub trwała Jeżeli dana substancja ma bardzo niską rozpuszczalność, koncentrację narażenia można porównaćdo 1/100 rozpuszczalności. W przypadku gdy nie można w ten sposób wykazaćkontroli ryzyka, niezbędne są dane długookresowe Jeżeli nie można uzyskaćpnec, należy to w pełni uzasadnićw CSR Wytyczne w sprawie uzyskiwania PNEC dostępne są w rozdziale R.10: Charakterystyka dawka [stężenia] odpowiedź w odniesieniu do środowiska

37 Ocena PBT i vpvb Porównanie z kryteriami testów przesiewowych Jeżeli dana substancja spełnia następują ce kryteria, nie jest uznawana za PBT, vpvb łatwo ulega biodegradacji lub jest biodegradowalna z natury (w pewnych warunkach) Log Kow 4,5 Jeżeli kryteria testów przesiewowych wskazują, że dana substancja jest potencjalnie PBT/vPvB, konieczne jest porównanie ze WSZYSTKIMI kryteriami określonymi w załą czniku XIII Okres półtrwania w innym otoczeniu Wartości BCF (współczynnika biokoncentracji) Kryteria toksyczności: długotrwała toksycznośćw odniesieniu do organizmów morskich i słodkowodnych CMR lub inny dowód toksyczności przewlekłej Wytyczne dotyczą ce oceny PBT dostępne są w rozdziale R.11

38 W jaki sposób ocena zagrożenia determinuje ocenę ryzyka Rodzaje oceny narażenia inicjowane w oparciu o ocenę zagrożeń dla środowiska

39 Przedstawićuzasadnienie, dlaczego nie stwierdzono żadnego zagrożenia dla środowiska w sekcji 7 CSR (zob. projekt wytycznych w sprawie zakresu oceny narażenia). Nadal należy przeprowadzićocenę narażenia człowieka via środowisko. Nie Stwierdzone zagrożenie dla środowiska PBT? Tak Nie Tak -opisaćwarunki zastosowania prowadzą ce do minimalizacji emisji/narażenia -powiadomićo oczekiwanych uwolnieniach resztowych -opisaćmożliwe drogi narażenia w przypadku ludzi i środowiska Tak PNEC dostępny? Nie Ilościowa ocena ryzyka (RCR<1) Ocena narażenia obejmuje: Warunki zastosowania (warunki operacyjne (OC) i środki zarzą dzania ryzykiem (RMM)) Uwolnienia Narażenie Jakościowa charakterystyka ryzyka (Ilościowa) ocena narażenia Obejmuje: warunki zastosowania (warunki operacyjne (OC) i środki zarzą dzania ryzykiem (RMM)) Uwolnienia Narażenie

40 Kluczowe przesłania Przy wyborze kluczowego badania należy uwzględnić możliwe zmienne (np. postępowanie, adekwatność, właściwośćgatunków badanych, jakośćwyników itd.). Zazwyczaj przy określaniu DN(M)EL czy PNEC należy korzystaćz badań wywołują cych istotne obawy i właściwych z punktu widzenia oceny Jeżeli nie zastosuje się badania budzą cego istotne obawy, należy to w pełni uzasadnić(np. nie ma znaczenia dla ludzi ze względu na różnice między gatunkami w sposobie działania)

41 Kluczowe przesłania Przy uzyskiwaniu DN(M)EL i PNEC rejestrują cy powinien zastosowaćwspółczynniki oceny opisane w wytycznych; odstępstwa od wytycznych należy w pełni uzasadnić Jeżeli DN(M)EL/PNEC nie są dostępne, a tym samym ilościowa charakterystyka ryzyka nie jest możliwa, należy opisaćwarunki zastosowania oraz, jeśli to konieczne, oszacowaćodnośne narażenie Jeżeli w CSA/CSR stosuje się podejście przekrojowe lub kategoryzację, należy jasno przedstawićhipotezę i uzasadnienie zastosowania, odnoszą c się do zasad podobieństwa określonych w załą czniku XI do rozporzą dzenia REACH

42 Dziękuję za uwagę