Informacja o pracach związanych z przygotowaniem Szczytu Organizacji Traktatu Północnoatlantyckiego w Rzeczypospolitej Polskiej w 2016 r.

Transkrypt

1 12.IV.2017 Podsumowanie przeprowadzonych przygotowań Informacja o pracach związanych z przygotowaniem Szczytu Organizacji Traktatu Północnoatlantyckiego w Rzeczypospolitej Polskiej w 2016 r. Przygotowania organizacyjne do Szczytu NATO w Warszawie zainicjowane zostały zarządzeniem nr 14 Prezesa Rady Ministrów z 2 marca 2015 r. w sprawie Międzyresortowego Zespołu do spraw Przygotowania Szczytu Organizacji Traktatu Północnoatlantyckiego w Rzeczypospolitej Polskiej w 2016 r., powołującego strukturę odpowiedzialną za koordynację działań administracji państwowej związanych z tym wydarzeniem. Wśród zadań Zespołu wskazano opracowanie projektu Planu działań zmierzających do przygotowania szczytu, oszacowanie wysokości środków niezbędnych na wydatki związane z tym przedsięwzięciem oraz koordynację współpracy z instytucjami NATO. Na przewodniczącego Zespołu wskazany został Minister Obrony Narodowej Tomasz Siemoniak, na wiceprzewodniczącego Minister Spraw Zagranicznych Grzegorz Schetyna, a w jego skład weszli przedstawiciele dziewięciu innych ministrów oraz jedenastu instytucji. Mimo relatywnie wczesnego wydania Zarządzenia, poza działaniami niewielkiego zespołu w MSZ, przez kilka następnych miesięcy nie zostały podjęte odpowiednie, międzyresortowe działania przygotowawcze. Przyjęty przez rząd 27 października 2015 roku plan działań przygotowawczych zawierał wykaz zadań, których realizacja powinna się była rozpocząć przed wejściem w życie uchwały, tj. od czerwca 2015 r. Zatem już na początku przygotowań mieliśmy do czynienia z około pięciomiesięcznym opóźnieniem w stosunku do pierwotnie planowanego terminu. Opóźnienia, które w konsekwencji mogły prowadzić do zaniedbań, dotyczyły przede wszystkim zapewnienia najmu i adaptacji głównego obiektu szczytu NATO Stadionu PGE Narodowego, sporządzenia opisów przedmiotu zamówienia i przeprowadzenia postępowań o udzielenie zamówień publicznych oraz postępowań sprawdzających do wydania certyfikatów bezpieczeństwa dla wykonawców i obsługi. Planując budżet na 2016 r. nie zarezerwowano środków na wydatki związane z przygotowaniem i organizacją przedsięwzięcia. W rezultacie przyjęto rozwiązania o finansowaniu zadań w zakresie przygotowania i organizacji Szczytu Organizacji Traktatu Północnoatlantyckiego w Rzeczypospolitej Polskiej w roku 2016 w ramach wydatków, o których mowa w art. 7 ust. 1 ustawy z dnia 25 maja 2001 r. o Strona 1

2 przebudowie i modernizacji technicznej oraz finansowaniu Sił Zbrojnych Rzeczypospolitej Polskiej. W konsekwencji, w oparciu o ustalenia z posiedzenia Rady Ministrów z dnia 27 października 2015 r. skutkujące przyjęciem Planu działań zmierzających do przygotowania Szczytu Organizacji Traktatu Północnoatlantyckiego w Rzeczpospolitej Polskiej w 2016 r., w listopadzie 2015 r. poddano uzgodnieniom w resorcie obrony narodowej propozycję zmiany do projektu Ustawy o zmianie niektórych ustaw w związku z realizacją ustawy budżetowej. Zgodnie z oczekiwaniem NATO, stronę polską w kontaktach z Kwaterą Główną (KG) NATO reprezentował na co dzień Zespół Zadaniowy (Host Nation Task Force), z udziałem przedstawicieli MSZ, MON i MSWiA. Przewodniczył mu Pełnomocnik Ministra Spraw Zagranicznych ambasador Tomasz Chłoń, jednak poza działaniami podjętymi przez Biuro Pełnomocnika w MSZ, ani w MON, ani w MSWiA nie doszło między lipcem a listopadem 2015 r. do podjęcia koniecznych prac. Proces przygotowań zdecydowanie przyspieszył po wyborach parlamentarnych, które miały miejsce 25 października 2015 r. Po zmianie rządu w przeciągu kilku tygodni zaczęły powstawać dedykowane przygotowaniom do szczytu zespoły w MON, MSWiA, służbach specjalnych, a w późniejszym czasie dalszych jednostkach organizacyjnych, co zdecydowanie organizowało proces przygotowań. Przewodniczącym Międzyresortowego Zespołu został Minister Obrony Narodowej Antoni Macierewicz, zaś wiceprzewodniczącym Minister Spraw Zagranicznych Witold Waszczykowski. Głównym wyzwaniem było wynajęcie Stadionu PGE Narodowy w Warszawie oraz przystosowanie obiektu i jego otoczenia na potrzeby szczytu NATO. 10 lutego 2016 r. dyrektor generalny MON i prezes zarządu spółki PL podpisali umowę na najem stadionu w okresie od 26 maja do 28 lipca. Biorąc pod uwagę opóźnienia powstałe w 2015 roku, w lutym 2016 r. z inicjatywy MON, przygotowano projekt specjalnej ustawy, której celem było zwolnienie dostaw, usług i robót budowlanych, związanych z organizacją szczytu z reżimu stosowania niektórych przepisów ustawy z dnia 29 stycznia 2004 r. - Prawo zamówień publicznych. Na wniosek Ministra Obrony Narodowej, parlament przyjął ustawę z dnia 16 marca 2016 r. o szczególnych rozwiązaniach związanych z organizacją Szczytu Organizacji Traktatu Północnoatlantyckiego w Rzeczypospolitej Polskiej w Warszawie w 2016 r. Dzięki temu rozwiązaniu możliwe było sprawne i spełniające szczególne wymogi związane z bezpieczeństwem szczytu wyłonienie dostawców towarów i usług dla poszczególnych resortów i jednostek organizacyjnych. Podobne rozwiązanie prawne było konieczne również w obszarze bezpieczeństwa uczestników szczytu oraz zachowania właściwych warunków bezpieczeństwa po jego zakończeniu. Ustawą z 8 czerwca 2016 r. o zmianie ustawy o szczególnych rozwiązaniach związanych z organizacją Szczytu Organizacji Traktatu Północnoatlantyckiego w Rzeczypospolitej Polskiej w Warszawie w 2016 r. (Dz. U. poz. 865), wprowadzono następujące rozwiązania: Stworzenie podstaw prawnych do rejestrowania przez BOR, w trakcie trwania szczytu, przy użyciu środków technicznych, obrazu i dźwięku, zdarzeń w ramach realizacji działań określonych w art. 16 i art. 17 ustawy z dnia 16 marca 2001 r. o Biurze Ochrony Rządu. Zarejestrowane obrazy lub dźwięk, niezawierające dowodów popełnienia przestępstwa lub wykroczenia, podlegają zniszczeniu nie później niż po upływie 30 dni od dnia ich zarejestrowania. Wprowadzenie zakazu uczestniczenia w zgromadzeniach spontanicznych na terenie miasta stołecznego Warszawy w czasie trwania szczytu. Strona 2

3 Stworzenie możliwości przedłużenia czasu służby funkcjonariuszy Policji, ABW, PSP, SG, BOR a także żołnierzy zawodowych. Objęcie realizacji zadań związanych z zamówieniami publicznymi dotyczącymi organizacji szczytu kontrolą CBA. Miało to na celu wzmocnienie instrumentów ochrony antykorupcyjnej i wzmocnienie zaufania obywateli do rzetelności instytucji państwowych organizujących szczyt. Nieodłącznym elementem przygotowań szczytu NATO były dwustronne wizyty przedstawicieli NATO w Warszawie i przedstawicieli MSZ, MON i innych instytucji w Brukseli. Praktycznym i skutecznym narzędziem współpracy były wideokonferencje tematyczne. W dniach marca 2016 r. wizytę w Warszawie złożył szef gabinetu (Private Office) Sekretarza Generalnego NATO Torgeir Larsen. 6 kwietnia wizytę w Warszawie złożył ambasador Tacan Ildem, zastępca SG NATO ds. dyplomacji publicznej. Ukoronowaniem tych kontaktów z NATO była wizyta przygotowawcza Sekretarza Generalnego NATO Jensa Stoltenberga w Warszawie w dniach maja 2016 r., w czasie której na Stadionie PGE Narodowym zaprezentowano stan przygotowań państwa gospodarza do szczytu. Sekretarz Generalny NATO zaakceptował plan wizualizacji obiektów Szczytu i projekt realizowanej zabudowy Stadionu PGE Narodowego. W ostatniej fazie przygotowań miały miejsce rekonesanse przedstawicieli przyszłych uczestników szczytu poprowadzone przez MSZ i MON. Najpierw odbył się rekonesans państw członkowskich (30 31 maja 2016 r.), a następnie państw partnerskich (6 7 czerwca 2016 r.), a także oddzielny rekonesans przedstawicieli USA (1 czerwca 2016 r.). Jednym z elementów szczytu były konferencje eksperckie: konferencja PISM pn. Warsaw Summit Experts Forum i Szczyt Młodych Liderów, organizowany przez amerykański think-tank ACUS. Organizację konferencji eksperckich, w porozumieniu z KG NATO, wspierał MSZ. Z inicjatywy Ministerstwa Obrony Narodowej dokonano też zasadniczych zmian projektowych w Warsaw Summit Experts Forum. Polski Zespół Zadaniowy (Host Nation Task Force) został zrekonstruowany i ustanowiony formalnie 16 marca 2016 r. Przewodniczył mu Pełnomocnik Ministra Spraw Zagranicznych Ambasador Adam Hałaciński, a na wiceprzewodniczącego powołany został płk Artur Wiliński, zastępca dyrektora Departamentu Wojskowych Spraw Zagranicznych MON. Całość potrzeb dotyczących zadań realizowanych przez Ministra Obrony Narodowej związanych z przygotowaniem i organizacją szczytu została zabezpieczona z budżetu resortu ON. Uzasadnione potrzeby w zakresie wydatków związanych z realizacją zadań przez dysponentów innych części budżetu państwa zostały zabezpieczone w ramach przesunięć z cz. 29 Obrona narodowa do innych części budżetowych. Koszty związane z przygotowaniem i organizacją szczytu ukształtowały się na poziomie 178 mln zł. W podsumowaniu Przełomowe decyzje polityczno-militarne szczytu NATO, a zwłaszcza ustanowienie trwałej, wysuniętej obecności na wschodniej flance wojsk NATO oraz wojsk USA, mają kluczowe znaczenie dla bezpieczeństwa i przyszłości Polski i Europy. Usytuowanie w Polsce wszystkich batalionowych grup bojowych i dowództwa ciężkiej brygady USA czyni z naszego kraju centrum obronnego systemu NATO w Strona 3

4 Europie Środkowej i głównego gracza politycznego integrującego ten obszar. Pod względem zarówno prestiżowym jak i organizacyjno-logistycznym szczyt NATO był najtrudniejszym po 1989 r. przedsięwzięciem w Polsce oraz największym dotychczas spotkaniem przywódców państw w Polsce. Uczestniczyło w nim 2286 delegatów, reprezentujących 54 państwa (w tym 29 członkowskich włączając w to Czarnogórę) oraz przedstawiciele 5 instytucji międzynarodowych włączając w to prezydentów, premierów, ministrów spraw zagranicznych i obrony, szefów sztabów/obrony oraz najwyższych rangą dowódców Sojuszu. Kluczową rolę w organizacji szczytu odegrały Ministerstwo Obrony Narodowej kierowane przez Antoniego Macierewicza, Ministerstwo Spraw Zagranicznych kierowane przez Witolda Waszczykowskiego oraz Ministerstwo Spraw Wewnętrznych i Administracji kierowane przez Mariusza Błaszczaka. Były one najbardziej zaangażowane w proces przygotowań do przedsięwzięcia oraz jego sprawny i bezpieczny przebieg. W ramach wsparcia medialnego szczytu przeprowadzona została intensywna kampania informacyjna, w ramach której przed szczytem zorganizowane zostały, we współpracy z Kwaterą Główną NATO, dwie wizyty dziennikarzy zagranicznych, akredytowanych przy KG w Brukseli. Program ich pobytu w Polsce obejmował zarówno spotkania z przedstawicielami polskiego rządu (prezes RM, ministrowie obrony i spraw zagranicznych), jak i wizyty w jednostkach wojskowych oraz w instytucjach sojuszu, funkcjonujących na terenie naszego kraju. Zainteresowanie naszym krajem i Wojskiem Polskim przed szczytem NATO znalazło odzwierciedlenie w wielu publikacjach, które ukazały się w najpopularniejszych mediach z całego świata. Polska została przedstawiona w nich jako kraj otwarty i nowoczesny, a Siły Zbrojne jako solidny, wiarygodny członek NATO i lider w regionie. Wskazywane były nasze olbrzymie osiągnięcia, zarówno w obszarze politycznym, gospodarczym, jak i w dziedzinie bezpieczeństwa. Bardzo duży wkład państwa gospodarza w organizację i przeprowadzenie szczytu został zauważony na całym świecie, czego wyrazem były podziękowania za bardzo dobre przygotowanie i przeprowadzenie szczytu przekazywane osobiście przez Sekretarza Generalnego NATO, prezydentów, premierów i ministrów, a także notami dyplomatycznymi oraz podczas spotkań ambasadorów przy NATO i spotkań z ambasadorami w Warszawie. Pozytywne opinie były również przekazywane przez oficerów łącznikowych towarzyszących delegacjom zagranicznym, które wyrażały zadowolenie z organizacji szczytu, będąc pod dużym wrażeniem poziomu i rozmachu realizacji przedsięwzięcia. Do naszych przedstawicieli kierowane były podziękowania za sprawną, profesjonalną obsługę, opiekę oraz kompleksową pomoc w trakcie szczytu. Zwracano uwagę na zaangażowanie strony polskiej w skuteczne rozwiązywanie pojawiających się problemów. Za pozytywny aspekt szczytu uznano możliwość odbycia wielu spotkań bilateralnych ze swoimi odpowiednikami oraz spotkań z przedstawicielami SZ RP. Wysoko oceniono zabezpieczenie logistyczne i transportowe, w tym wydzielanie dodatkowych pojazdów na życzenie delegacji, sprawne przemieszczanie się delegacji do miejsca spotkań, skuteczną organizację spotkań bilateralnych, a także opiekę ze strony oficerów łącznikowych oraz stosowanie wysokich standardów służących zapewnieniu bezpieczeństwa. W opinii naszych partnerów z KG NATO i państw członkowskich sojuszu warszawski szczyt NATO wyznaczył nowe, wyższe standardy organizacyjne dla spotkań najwyższego natowskiego gremium jakim Strona 4

5 jest Rada Północnoatlantycka. 14 stycznia 2017 r. oficjalnie powitaliśmy w Polsce amerykańskich żołnierzy z 3. Pancernej Brygadowej Grupy Bojowej. Wzmacnianie bezpieczeństwa Polski i wschodniej flanki NATO w wyniku ustaleń szczytu warszawskiego stało się faktem. Bogdan Ścibut dyrektor generalny MON Warszawa r. Strona 5