Rozdział IV. Okucia oraz elementy dodatkowego wyposaŝenia okien.

Transkrypt

1 Rozdział IV. Okucia oraz elementy dodatkowego wyposaŝenia okien. Okucie to najistotniejszy element odpowiadający za sprawne uŝytkowanie okna. W oknach PCV stosowane jest okucie obwiedniowe, elementy okucia są zamontowane w odpowiednio ukształtowanym wpuście usytuowanym we wrębie skrzydła na jego obwodzie i w odpowiednich gniazdach i zaczepach ościeŝnicy. 4.1 Wymagania stawiane okuciom. Okuciom stawia się następujące wymagania: - wytrzymałości (parcie i ssanie wiatru, duŝe obciąŝenia z uwagi na gabaryty skrzydeł i cięŝar szkła), - funkcjonalności, okucie powinno umoŝliwiać realizację właściwego (zaleŝnego od rodzaju przeznaczenia) sposobu otwierania i zamykania oraz powinno być łatwo dostępne dla uŝytkownika i łatwe w obsłudze, - trwałości i niezawodności działania, - estetyki (nie moŝe szpecić wyrobu), - łatwej konserwacji, montaŝu i wymiany, - swobodnej regulacji usytuowania skrzydła w ościeŝnicy, - zabezpieczenia przed włamaniem. 4.2 Rodzaje okuć. Dla kaŝdej funkcji skrzydła w oknie i sposobu jego połączenia z ościeŝnicą stosuje się inny rodzaj okucia. MoŜna, więc wyróŝnić okucia stosowane w oknie ze skrzydłem: - rozwieranym - uchylnym - uchylno - rozwiernym - obrotowym - przesuwnym W zaleŝności od spełnianej funkcji i przeznaczenia rozróŝnia się następujące okucia okienne: - łączące (zawiasy, część uchylno- rozwierna), - zamykające (zasuwnice, zatrzaski), - zabezpieczające (rozwórki), - stanowiące wyposaŝenie (klamki). -46-

2 a) b) Rys. Zasuwnice i ich umiejscowienie w oknie a-słupek stały, b- słupek ruchomy Skok zasuwnicy wynosi 37 mm a) -47-

3 b) c) Rys. NaroŜniki i ich umiejscowienie w oknie: a-z trzpieniem antywłamaniowym, b- przystosowany do zaczepu rozszczelniajacego, c- wyposaŝony w zawias skrzydła. Rys. Rozwórka i jej umiejscowienie w oknie. Rys. Zawias dolny. -48-

4 Rys. Rozwórka do okien uchylnych i jej umiejscowienie. Rys. Docisk skrzydła do okien rozwieranych i jego umiejscowienie w oknie. Rys. Zawias do skrzydeł rozwieranych okien i drzwi bez moŝliwości regulacji. -49-

5 -50-

6 4.3 Schemat okucia rozwierano uchylnego. ZACZEP ROZSZCZELNIAJĄCY (MIKROWENTYLACJA), ELEMENT W RAMIE - WODZIK ZAWIAS ROZWÓRKI RAMIĘ ROZWÓRKI ROZWÓRKA NAROśNIKI ZACZEP ROZWÓRKA MIMOŚRODOWA ROLKA RYGLUJĄCA ZASUWNICA LISTWA RYGLUJĄCA ZAWIAS DOLNY (ZAWIAS SKRZYDŁA) LISTWA RYGLUJĄCA ZACZEP ANTYWYWAśENIOWY WSPORNIK ZAWIASU DOLNEGO (ZAWIAS RAMOWY) Rys. Schemat okucia RU. -51-

7 Rys. Schemat funkcji okna RU w róŝnych połoŝeniach klamki. Rys. Rodzaje klamek: a- zwykła, b- z kluczykiem, c- z wkładką bębenkową przeznaczona do okien antywłamaniowych. 4.4 Regulacja okucia Rys. Regulacja docisku skrzydła z wykorzystaniem mimośrodowego osadzenia rolki zasuwnicy (+/- 8mm) NaleŜy pociągnąć w górę rolkę mimośrodową ( w ten sposób następuje jej odblokowanie) a następnie obrócić rolkę do Ŝądanego połoŝenia. -52-

8 Rys. Regulacja połoŝenia skrzydła okiennego w stosunku do ościeŝnicy za pomocą klucza amplowego na zawiasie dolnej okucia RU (regulacja wysokości +/- 3 mm, regulacja boczna +/- 2 mm) Rys. Regulacja połoŝenia skrzydła okiennego w stosunku do ościeŝnicy za pomocą klucza amplowego na rozwórce ( regulacja docisku +/- 0,8 mm, podniesienie skrzydła + 3 mm, obniŝenie skrzydła 1,5 mm). Rys. Regulacja przyciągania skrzydła do ościeŝnicy, przekręcając sworzeń mimośrodowy na rozwórce okucia za pomocą klucza imbusowego (w ustawieniu środkowym krzywki na ramieniu rozwórki dociąganie samoczynne okucia przy domykaniu skrzydła z pozycji uchylnej zachodzi, gdy znajduje się ono w odległości 18mm od ościeŝnicy. Usunięcie blokady dokonuje się przez pociągniecie krzywki do góry. Obrót krzywki w kierunku od przylgi pozwala na zwiększenie dociągania rozwórki do 25 mm). -53-

9 4.5 Okucie Winkhaus- okucie stosowane w naszych oknach Firma Winkhaus Technik szczyci się ponad 160-letnią tradycją w produkcji okuć budowlanych. Nowoczesne obwiedniowe okucia Winkhaus do okien plastikowych i drewnianych znane są w Polsce juŝ od połowy lat osiemdziesiątych. Wielu czołowych polskich producentów okien wyposaŝa swoje wyroby w okucia tej marki Funkcje dodatkowe podnoszące komfort i bezpieczeństwo uŝytkowania. Kupując okna z okuciem Winkhaus, moŝna dokonać wyboru pomiędzy oknem, wyposaŝonym w okucie standardowe, a oknem z okuciem wzbogaconym o dodatkowe funkcje. Okucie standardowe zapewnia bezpieczne otwieranie i uchylanie okna oraz solidne ryglowanie skrzydła na całym obwodzie. Jeśli zaleŝy nam na większym komforcie obsługi okna, warto zdecydować się na jedną lub kilka dodatkowych opcji, proponowanych przez firmę Winkhaus. Oto niektóre z nich: mikrorozszczelnienie (mechanizm ER2) Niewielka szczelina pomiędzy ościeŝnicą a skrzydłem okna zapewnia stały dopływ powietrza, które jest odprowadzane z domu przez kanały wentylacyjne. Mikrorozszczelnienie zabezpiecza mieszkanie przed zawilgoceniem i osiadaniem pary wodnej na szybach okien i ścianach mieszkań (opcja w standardzie) -54-

10 mechanizm wielostopniowego uchyłu okna MSL Dzięki uzupełnieniu okucia o ten element moŝemy regulować strumień powietrza, wpływający do mieszkania. Mamy, bowiem moŝliwość wyboru jednej z czterech pozycji uchylenia skrzydła. Jest to szczególnie dobre rozwiązanie dla ludzi, którzy lubią spać przy otwartym oknie. Uwaga przy zastosowaniu mechanizmu regulacji uchyłu MSL stosuje się z zasady blokadę obrotu klamki FSSW ogranicznik otwarcia okna DB, hamulec okienny FBP Przy wietrznej pogodzie i podczas mycia okien dobrze jest zablokować otwarte okno lub drzwi balkonowe w dogodnej dla nas pozycji. -55-

11 Popularnym, lecz dość prymitywnym sposobem radzenia sobie w tej sytuacji jest wkładanie przypadkowych przedmiotów pomiędzy ościeŝnicę a skrzydło. Hamulec FBP pozwala na unieruchomienie otwartego skrzydła w wybranym połoŝeniu za pomocą klamki. Przez zastosowanie ogranicznika DB eliminujemy natomiast niebezpieczeństwo uderzania skrzydła o ościeŝnicę bądź krawędź wnęki okiennej przy przeciągu lub silnym wietrze. Rys. Ogranicznik otwarcia okna. Rys. Hamulec okienny. -56-

12 blokada obrotu klamki FSSW, blokada obrotu klamki z wślizgiem ALS-FSS Blokada obrotu klamki FSSW wymusza prawidłową obsługę okna, tzn. uniemoŝliwia próbę uchylenia skrzydła, gdy okno jest otwarte. Blokada ALS-FSS zapewnia ponadto płynne przechodzenie skrzydła z połoŝenia otwartego do zamkniętego, zapobiegając tarciu skrzydła o ościeŝnicę, zwłaszcza w przypadku okien o duŝych wymiarach. Rys. Blokada obrotu klamki FSSW Rys. Blokada obrotu klamki ALS-FSS -57-

13 zatrzask balkonowy BK Zapobiega uderzaniu otwartych drzwi balkonowych o ościeŝnicę przy przeciągu lub silnym wietrze. Wychodząc na balkon, wystarczy zamknąć drzwi, pociągając za specjalny uchwyt - zatrzask przytrzyma skrzydło w ościeŝnicy. Drzwi otworzą się ponownie przy lekkim nacisku z zewnątrz. zamek okienny Jest elementem dodatkowym niezaleŝnym od okucia zamontowanego na oknie. Za pomocą specjalnego kluczyka blokuje skrzydło w połoŝeniu uchylnym, uniemoŝliwia otwieranie okna przez dzieci, po przekręceniu kluczyka do pozycji zamkniętej rozwarcie skrzydła jest niemoŝliwe. Zapewnia dodatkowe ryglowanie okna w połoŝeniu uchylnym. Montowany w dolnej części skrzydła. -58-

14 4.5.2 Charakterystyka okucia Winkhaus autopilot Podstawowymi załoŝeniami konstruktorów okucia autopilot były bezpieczeństwo i komfort uŝytkowników okien oraz wysoka wytrzymałość okucia. WyposaŜono je w: - naroŝniki z trzpieniem grzybkowym, które współpracują z zaczepami stalowymi, co w sposób zasadniczy zwiększa wytrzymałość okna na włamanie, znacznie utrudniając wywaŝenie skrzydła z ościeŝnicy - liczne funkcje dodatkowe okna, takie jak mechanizm wielostopniowego uchyłu okna, hamulec okienny, ogranicznik otwarcia okna, blokada obrotu klamki z wślizgiem, zatrzask balkonowy i inne - przemyślaną konstrukcję polegającą na kształtowo- siłowym połączeniu poszczególnych elementów (siły działające na okucie rozkładają się równomiernie na wszystkie elementy) dzięki której okucie posiada wyjątkową wytrzymałość. Rys. Połączenie elementów w okuciu autopilot. Okucie autopilot w odróŝnieniu od okucia typu Flex (przystosowane wyłącznie do okien prostokątnych wyparte przez autopilota) róŝni się m.in. dopuszczalnym cięŝarem skrzydła, a co za tym idzie ograniczeniem gabarytowym, tzn. dla okucia typu Flex dopuszczalny cięŝar skrzydła wynosi 80 kg natomiast dla okucia autopilot 100,120 i 130 kg w zaleŝności od zastosowanego typu dzięki odpowiedniemu przystosowaniu zawiasu dolnego i zawiasu rozwórki. -59-

15 Tradycyjne okucie obwiedniowe zapewnia komfort otwierania okna nie tylko uŝytkownikowi, ale takŝe włamywaczowi. skrzydło uchylone rama okienna okucie tradycyjne Tradycyjne okucie umoŝliwia łatwe wywaŝenie skrzydła z ościeŝnicy - bez pozostawiania śladów. Trzpień ryglujący przeskakuje" ponad progiem zaczepu ZnAl, nie pozostawiając śladu włamania. Próba wywaŝenia okna z okuciem Winkhaus autopilot musi doprowadzić do zniszczenia stalowego zaczepu, obejmującego trzpień ryglujący. Pozostaje ewidentny ślad włamania. skrzydło uchylone rama okienna Winkhaus autopilot Stuprocentowe zabezpieczenie przed włamywaczami nie istnieje. Sensownym uzupełnieniem zamków, blokad, alarmów, rottweilerów i wścibskich, Ŝyczliwych sąsiadów jest polisa ubezpieczeniowa od kradzieŝy z włamaniem. Odpowiedzialność ubezpieczyciela powstaje dopiero wtedy i tylko wtedy, gdy istnieją ślady włamania. Około 22% włamań odbywa się podczas snu domowników, zaś złodzieje wchodzą przez uchylone na noc okno -60-

16 Rys. Zasuwnica okucia autopilot, 37- milimetrowy skok zasuwnicy gwarantuje pewne ryglowanie i długotrwałe funkcjonowanie. Rys. Zawias Skrzydła w wersji FK-F z wbudowaną funkcją hamulca, umoŝliwia regulację siły hamowania działającej na skrzydło- potocznie zawias regeneracyjny. -61-

17 4.6 Okucia Hautau. Firma Hautau jako jedna z pierwszych na rynku europejskim (od 1910 r.) rozpoczęła produkcję systemów do okien. Pierwsze systemy okuć wykorzystywane były głównie do okien uchylnych drewnianych i stalowych. W ciągu ponad 90-ciu lat istnienia firma doskonaliła i doskonali oferowane przez siebie okucia. Hautau jest niekwestionowanym liderem w zakresie rozwoju i produkcji systemów okuć. Szczególnie jeśli chodzi o okucia nietypowe, czyli do nietypowych konstrukcji Otwieracze naświetli. Otwieracze naświetli słuŝą do uchylania skrzydła w oknach, które są zamontowane w miejscach niedostępnych dla uŝytkowników nie mogą być tradycyjnie uchylane i zamykane za pomocą klamki, gdyŝ znajdują się zazwyczaj zbyt wysoko, aby moŝna do nich dosięgnąć. Sterowanie nimi odbywa się z poziomu podłogi poprzez dźwignię i naroŝnik transmisyjny lub korbę i przekładnię wrzecionową. Stosuje się je przede wszystkim w obiektach uŝyteczności publicznej, tj. sale gimnastyczne, szpitale, szkoły, kościoły. Nowe rozwiązanie charakteryzuje się zwiększoną wytrzymałością maksymalny cięŝar skrzydła wynosi 40kg/m 2. Rys. Udoskonalony mechanizm otwieracza naświetla Mechanizm wyposaŝono dodatkowo w trzeci punkt ryglowania, poprawiający docisk skrzydła do ościeŝnicy. Dzięki temu uzyskuje się większą pewność ryglowania i lepszą szczelność okna. -62-

18 Rys. Prowadnik cięgła naświetla. Powierzchnia ślizgowa prowadnika cięgła jest wyprofilowana w kształcie wielowypustu, co powoduje wolniejsze zuŝywanie się tego elementu. W nowym rozwiązaniu zwiększono zakres uchyłu skrzydła do 190 mm; zwiększony uchył nie ma negatywnego wpływu na pracę dźwigni, która funkcjonuje płynnie i lekko. Rys. Otwieracz naświetla sterowany ręcznie. W nowej wersji dźwignia ma udoskonalony ergonomiczny kształt (uchwyt dostosowany jest do kształtu palców). Godną polecenia nowością jest w tym rozwiązaniu moŝliwość zastosowania dźwigni, blokowanej zamkiem z wkładką patentową. Dźwignię z blokadą stosuje się wszędzie tam, gdzie niepowołane osoby nie powinny manipulować otwieraczem (np. w przedszkolach i szkołach). -63-

19 Rys. Otwieracz naświetla z zintegrowanym silnikiem elektrycznym Drzwi uchylno-przesuwne. Wieloskrzydłowe konstrukcje przeszklone wykorzystuje się w szklarniach, ogrodach zimowych a takŝe w wielu domach jednorodzinnych w funkcji drzwi balkonowych. Rozwiązania te zawdzięczają swą popularność efektowi optycznego powiększenia przestrzeni mieszkalnej a takŝe funkcjonalności i moŝliwości dostosowania konstrukcji do indywidualnych wymagań. KaŜde skrzydło moŝe posiadać okucia o określonej funkcji rozwierane, uchylne, uchylno-rozwierane jednakŝe idealnym rozwiązaniem jest okucie z funkcją uchylno-przesuwną, potocznie zwane suwanką. W rozwoju tych konstrukcji firma Hautau od wielu lat była i jest twórcą wielu oryginalnych rozwiązań konstrukcyjnych zarówno do okien PCV, drewnianych jak i aluminiowych. Poza dotychczas dostępnymi kompletami uchylno-przesuwnymi systemu autopilot HKS 150 S (sterowanie niezaleŝne) a takŝe HKS 180 Z (sterowanie w klamce) wprowadzono nowe rozwiązanie okucia do okien i drzwi uchylno-przesuwnych autopilot HKS 130 S. -64-

20 Rys. Okucie drzwi uchylno-przesuwnych. -65-

21 4.7 Klamki Hoope Secustik. Podstawowe klamki stosowane w modelu Royal, Platinium to klamki Secustik produkowane przez firme Hoope z dodatkowym słyszalnym akcentem bezpieczeństwa. Rocznie ponad włamań dokonuje się przez okno. Popularnym sposobem włamania jest przesuwanie okucia obwiedniowego okna od zewnątrz, w celu ustawienia klamki w pozycji otwartego skrzydła okiennego. UmoŜliwia to nieproszonemu gościowi wygodne wejście do domu. Aby ukrócić ten proceder i zapewnić efektywne bezpieczeństwo opatentowano mechanizm blokujący w klamce Secustik. Tak powstaje typowy dźwięk klamki Secustik przy otwieraniu okna. Rys. Opatentowany mechanizm blokujący klamki okiennej Secustik. Rys. Przekręcenie klamki okiennej powoduje przesuwanie wałków ryglujących (1) (towarzyszy temu charakterystyczny dźwięk) dociskanych spręŝynkami, aŝ do umieszczenia ich w otworach znajdujących się na obwodzie obudowy (2) w ten sposób powstaje typowe klikanie dla klamki Secustik z dodatkowym słyszalnym akcentem bezpieczeństwa. -66-

22 Rys. W miarę dalszego przekręcania klamki, wałki ryglujące (1) zabierane są przez obracane sprzęgło (3), aŝ do ponownego umieszczenia ich w kolejnych otworach (2) W taki sposób klamka okienna Secustik skutecznie uniemoŝliwia usiłowanie włamania. Rys. Próba włamania przez okno. -67-

23 Rys. Przy próbie włamania wałki ryglujące (1) wciskane są przy pomocy drugiej części sprzęgła (3) w otwory znajdujące się na obwodzie obudowy (2). Rys. W tej pozycji wałki ryglujące (1) skutecznie uniemoŝliwiają przekręcenie klamki od zewnątrz. Klamka okienna powstrzymuje i udaremnia próbę włamania. -68-