Spotkanie szkoleniowe Graniczny Inspektorat Weterynarii w Warszawie

Transkrypt

1 Spotkanie szkoleniowe Graniczny Inspektorat Weterynarii w Warszawie Marta Koncewicz-Jarząb Biuro Pasz, Farmacji i Utylizacji Warszawa, 13 lipca 2011 roku

2 pasza (lub materiały paszowe ) oznacza substancje lub produkty, w tym dodatki, przetworzone, częściowo przetworzone lub nieprzetworzone, przeznaczone do karmienia zwierząt Rodzaje pasz:

3 pasze pełnoporcjowe (przemysłowe) z uwagi na swój skład są wystarczające do zaspokojenia dawki dziennej

4 pasze uzupełniające (przemysłowe) o wysokiej zawartości pewnych substancji z uwagi na swój skład są wystarczające do zaspokojenia dawki dziennej jedynie w połączeniu z innymi paszami zazwyczaj postać sypka łatwiejsze wymieszanie

5 materiały paszowe produkty pochodzenia roślinnego lub zwierzęcego, których zasadniczym celem jest zaspokajanie potrzeb Ŝywieniowych zwierząt w stanie naturalnym, świeŝe lub konserwowane produkty pozyskane z ich przetwórstwa przemysłowego substancje organiczne i nieorganiczne, przeznaczone do doustnego karmienia zwierząt jako takie albo po przetworzeniu, albo stosowane do przygotowywania mieszanek paszowych lub jako nośniki w premiksach

6 dodatki paszowe substancje, drobnoustroje lub preparaty, inne niŝ materiały paszowe i premiksy celowo dodawane do paszy lub wody w celu pełnienia określonej funkcji (5 kategorii dodatków paszowych)

7 Podział pasz: - ze względu na strukturę (sypkie, granulowane, płynne, suche, wilgotne) - ze względu na przeznaczenie gatunkowe (dla drobiu, trzody, bydła itd.) - ze względu na pochodzenie (poch. roślinnego, poch. zwierzęcego, poch. mineralnego) - ze względu na grupę technologiczną zwierząt (typu prestarter, typu starter, typu grower, typu finiszer, preparaty mlekozastępcze) - ze względu na sposób stosowania (pełnoporcjowe, uzupełniające, premiksy, dodatki paszowe, materiały paszowe) - ze względu miejsce wytworzenia (przemysłowe przeznaczone do wprowadzania do obrotu, na własne potrzeby )

8 DODATKI PASZOWE OZNAKOWANIE Rozporządzenie (WE) nr 1831/2003 Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 22 września 2003 w sprawie dodatków paszowych stosowanych w Ŝywieniu zwierząt

9 W ostatnich latach w bardzo szybkim tempie wzrosła liczba stosowanych dodatków paszowych. We współczesnej produkcji zwierzęcej racjonalne Ŝywienie świń jest niemoŝliwe bez stosowania róŝnego rodzaju dodatków paszowych.

10 Ich stosowanie uzaleŝnione jest od gatunku i wieku zwierząt, kierunku produkcji oraz podawanych pasz. Skuteczność tych preparatów zaleŝy od wielu czynników, nie tylko Ŝywieniowych, ale takŝe środowiskowych.

11 Tylko dodatki zatwierdzone w ramach procedury przewidzianej w niniejszym rozporządzeniu mogą być wytwarzane, wprowadzone do obrotu i stosowane w Ŝywieniu zwierząt na warunkach określonych w zezwoleniu

12 Dodatek paszowy moŝe być wprowadzany do obrotu tylko jeśli: a) jest objęty zezwoleniem wydanym zgodnie z niniejszym rozporządzeniem; b) spełnione są warunki stosowania określone w niniejszym rozporządzeniu; c) spełnione są warunki etykietowania.

13 Dodatki paszowe powinny: Wpływać korzystnie na cechy środków Ŝywienia zwierząt. Korzystnie wpływać na cechy produktów zwierzęcych. Korzystnie działać na kolor ryb ozdobnych i ptaków. Zaspokajać potrzeby pokarmowe zwierząt.

14 Dodatki paszowe powinny Korzystnie oddziaływać na środowisko i skutki produkcji zwierzęcej. Korzystnie wpływać na produkcję zwierzęcą, wydajność lub samopoczucie, w szczególności oddziałując na florę przewodu pokarmowego czy strawność składników pokarmowych. Wywierać wpływ kokcydiostatyczny lub histomonostatyczny.

15 Kategorie dodatków paszowych a) dodatki technologiczne: wszystkie substancje dodawane do paszy do celów technologicznych; b) dodatki sensoryczne: wszystkie substancje, których dodanie do paszy polepsza lub zmienia właściwości orgnanoleptyczne paszy lub wizualne cechy Ŝywności pochodzenia zwierzęcego; c) dodatki dietetyczne; d) dodatki zootechniczne: wszystkie dodatki stosowane, aby wpłynąć korzystnie na cechy uŝytkowe ze względu na dobry stan zdrowia zwierząt lub korzystnie wpłynąć na środowisko; e) kokcydiostatyki i histomonostatyki.

16 Antybiotyki inne niŝ kokcydiostatyki i histomonostatyki mogły być wprowadzane do obrotu i stosowane jako dodatki paszowe tylko do dnia 31 grudnia 2005 r.; od dnia 1 stycznia 2006 r., substancje te zostały skreślone z rejestru. art. 11 rozporządzenia 1831/2003

17 Od 1 stycznia 2006 roku we wszystkich krajach Unii Europejskiej, w tym takŝe w Polsce, obowiązuje całkowity zakaz uŝywania antybiotykowych stymulatorów wzrostu (ASW) w paszach dla zwierząt.

18 Wycofanie ze stosowania ASW spowodowało, Ŝe znaczącą rolę w intensywnej produkcji trzody chlewnej odgrywają róŝnego rodzaju dodatki paszowe, które podobnie jak antybiotyki, dodatnio wpływają na wyniki produkcyjne i zdrowie zwierząt. W grupie zamienników ASW najczęściej wymienia się zakwaszacze, probiotyki, prebiotyki, enzymy paszowe, zioła.

19 Kokcydiostatyki i histomonostatyki jako dodatki paszowe mogą być stosowane do dnia 31 grudnia 2012 r. art. 11 rozporządzenia 1831/2003

20 Oznakowanie i pakowanie a) specyficzna nazwa nadana dodatkom na mocy zezwolenia, poprzedzona nazwą grupy funkcjonalnej, wymienionej w zezwoleniu; b) nazwisko lub firma oraz adres lub zarejestrowana siedziba osoby odpowiedzialnej za etykietowanie; c) masa netto oraz, w przypadku dodatków płynnych, objętość netto albo masa netto;

21 d) numer identyfikacyjny przyznany zakładowi lub pośrednikowi zgodnie z Rozporządzeniem 183/2005; e) sposób uŝycia, zalecenia bezpieczeństwa dotyczące stosowania i, w stosownym przypadku, szczególne wymagania wymienione w zezwoleniu, włącznie z gatunkami i kategoriami zwierząt, dla których przeznaczony jest dodatek lub premiks; f) numer identyfikacyjny; g) numer referencyjny partii i datę wytworzenia.

22 W przypadku substancji aromatyzujących, wykaz dodatków moŝe zostać zastąpiony wyrazami mieszanka substancji aromatyzujących. Oprócz informacji określonych w ust. 1, opakowanie lub pojemnik dodatku paszowego naleŝącego do grupy funkcjonalnej określonej w załączniku III, lub premiksu zawierającego dodatek naleŝący do grupy funkcjonalnej określonej w załączniku III, są opatrzone informacjami, wskazanymi w tym załączniku, w widoczny, wyraźnie czytelny i nieusuwalny sposób.

23 ZAŁĄCZNIK III SZCZEGÓLNE WYMAGANIA W ZAKRESIE ETYKIETOWANIA STOSOWANE DO NIEKTÓRYCH DODATKÓW PASZOWYCH I DO PREMIKSÓW a) dodatki zootechniczne, kokcydiostatyki i histomonostatyki: - data waŝności gwarancji lub dopuszczalnego czasu magazynowania, licząc od daty wytworzenia, - sposób uŝycia oraz stęŝenie; b) enzymy, poza wyŝej wymienionych informacjami: - specyficzna nazwa czynnego składnika zgodnie z jej główną aktywnością enzymatyczną, zgodnie z wydanym zezwoleniem, - numer identyfikacyjny Międzynarodowego Związku Biochemii (International Union of Biochemistry), oraz - zamiast stęŝenia: jednostki aktywności (jednostki aktywności na 1 gram lub jednostki aktywności na 1 mililitr);

24 e) dodatki technologiczne i sensoryczne z wyjątkiem substancji aromatyzujących: - poziom zawartości substancji czynnej; f) substancje aromatyzujące: - wielkość inkorporacji w premiksach. Dodatki i premiksy są wprowadzane do obrotu wyłącznie w zamkniętych opakowaniach lub zamkniętych pojemnikach, które muszą być zamknięte w taki sposób, aby sposób zamknięcia uległ uszkodzeniu podczas otwierania i nie mógł być ponownie uŝyty.

25 W przypadku premiksów na etykiecie figuruje wyraz»premiks«. Nośniki stanowiące materiały paszowe deklaruje się zgodnie z art. 17 ust. 1 lit. e) rozporządzenia (WE) nr 767/2009 Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 13 lipca 2009 r. w sprawie wprowadzania na rynek i stosowania pasz ( 2 ), natomiast w przypadku wykorzystania wody jako nośnika deklaruje się jej zawartość w premiksie (zawartość wilgoci). W odniesieniu do premiksu jako końcowego produktu moŝna wskazać tylko jeden minimalny okres przechowywania; minimalny okres przechowywania określany jest na podstawie minimalnego okresu przechowywania kaŝdego ze składników.

26 WSPÓLNOTOWY REJESTR DODATKÓW PASZOWYCH ditives_ pdf

27

28

29

30 Termin składania wniosków w celu re-autoryzacji minął 8 listopada 2010 roku PowaŜne zmiany we Wspólnotowym Rejestrze Dodatków Paszowych

31 MATERIAŁY PASZOWE

32 Artykuł 24 Rozporządzenia 767/2009 Wspólnotowy katalog materiałów paszowych 1. Jako narzędzie usprawniające etykietowanie materiałów paszowych, utworzony zostaje wspólnotowy katalog materiałów paszowych (zwany dalej katalogiem ). W odniesieniu do kaŝdego wyszczególnionego materiału paszowego obejmuje on: nazwę i numer identyfikacyjny; opis materiału paszowego włącznie z informacjami dotyczącymi procesu wytwarzania, w stosownych przypadkach; specjalne dane szczegółowe dotyczące składu odŝywczego; glosariusz zawierający definicje róŝnych wymienionych procesów i wyraŝeń technicznych.

33 ROZPORZĄDZENIE KOMISJI (UE) NR 575/2011 z dnia 16 czerwca 2011 r. w sprawie utworzenia katalogu materiałów paszowych II wersja katalogu

34 1. Ziarna zbóŝ i produkty pochodne; 2. Nasiona oleiste, owoce oleiste, i produkty pochodne; 3. Nasiona roślin strączkowych i produkty pochodne; 4. Bulwy, korzenie i ich produkty pochodne; 5. Inne nasiona i owoce oraz produkty pochodne; 6. Karmy, pasze objętościowe i produkty pochodne; 7. Inne rośliny, glony i produkty pochodne; 8. Przetwory mleczne i produkty pochodne; 9. Produkty pochodzenia zwierzęcego i produkty pochodne; 10. Ryby, inne zwierzęta morskie i produkty pochodne; 11. Składniki mineralne oraz produkty pochodne; 12. Produkty uboczne poddane procesowi fermentacji; 13. RóŜne. Adobe Acrobat Document

35 Nowe nazewnictwo nazwy materiałów paszowych wprowadzanych do obrotu muszą być zgodne z nazwami zastosowanymi we Wspólnotowym Katalogu Materiałów Paszowych przykład: dawniej śruta poekstrakcyjna rzepakowa teraz: nasiona rzepaku ekstrahowane dawniej: makuch rzepakowy teraz: wytłok z nasion rzepaku

36

37

38

39

40

41

42 Art. 25 Wspólnotowe kodeksy dobrej praktyki etykietowania 1. Komisja popiera opracowanie dwóch wspólnotowych kodeksów dobrej praktyki etykietowania (zwanych dalej kodeksami ), jednego w odniesieniu do karmy dla zwierząt domowych, a drugiego w odniesieniu do pasz dla zwierząt wykorzystywanych do produkcji Ŝywności. FEDIAF FEFAC i COPA-COGECA

43 Artykuł 26 Utworzenie kodeksów oraz zmiany w katalogu wspólnotowym oraz w kodeksach wspólnotowych 1. Projekty zmian w katalogu wspólnotowym oraz projekty kodeksów, jak równieŝ wszelkie projekty zmian do nich zostają opracowane i zmienione przez wszystkich właściwych przedstawicieli europejskich sektorów przedsiębiorstw paszowych: a) w konsultacji z innymi zainteresowanymi stronami, takimi jak uŝytkownicy pasz; b) we współpracy z właściwymi organami państw członkowskich oraz, w stosownych przypadkach, z Urzędem; c) przy uwzględnieniu odpowiednich doświadczeń wynikających z opinii wydanych przez Urząd oraz rozwoju wiedzy naukowej i technicznej.

44

45 Podstawowe zasady nowego oznakowania!!! od dnia 1 września 2010 roku!!! Dodatkowe obowiązkowe wymagania dla pasz niezgodnych Dodatkowe obowiązkowe wymagania dla karm dla zwierząt domowych Dodatkowe obowiązkowe wymagania dla pasz przeznaczonych do szczególnych potrzeb Ŝywieniowych Szczególne obligatoryjne wymogi dla materiałów paszowych Szczególne obligatoryjne wymogi dla mieszanek paszowych Ogólne wymogi dotyczące obowiązkowego etykietowania

46 Jakie sąs główne róŝnice r między nowymi i starymi zasadami?

47 Odsetek deklaracji materiałów w paszowych Stare zasady Obowiązkowa deklaracja procentowa materiałów paszowych np. 43% pszenicy 12% kukurydzy 7% śruty sojowej itd. malejąco Nowe zasady Nie ma obowiązku deklaracji procentowej zawartości materiałów paszowych np. pszenica kukurydza śruta sojowa itd..

48 Wykaz materiałów w paszowych Stare zasady Otwarty wykaz głównych materiałów paszowych w załączniku do dyrektywy 96/25/WE Wada: trudno aktualizować wykaz Nowe zasady Niewyczerpujacy wykaz zostanie utrzymany przez przemysł (katalog materiałów paszowych) Korzyść: aktualizacja na bieŝąco

49 Opcjonalne oznakowanie Stare zasady Uregulowane w ustawodawstwie => opcjonalne informacje np. cena produktu, nazwa handlowa produktu Nowe zasady Opcjonalne informacje nie są uregulowane w prawodawstwie Mogą zostać zawarte w Kodeksie Dobrej Praktyki Etykietowania

50 Oświadczenia Stare zasady Nie wskazane bezpośrednio Tylko ogólne zasady Nowe zasady Osoby artykuł dotyczący oświadczeń Oświadczenie jest obiektywne, sprawdzalne i zrozumiałe Mogą być wymagane naukowe uzasadnienia Nie zapobiegają, leczą lub mogą wyleczyć chorobę Mogą być włączone do Kodeksu Dobrej Praktyki Etykietowania

51 Zawartość dodatków w w materiałach ach paszowych i mieszankach paszowych uzupełniaj niających Stare zasady Nowe zasady Poziom antybiotyków, witaminy D i stymulatorów wzrostu nie moŝe przekroczyć pięciokrotnej ustalonej maksymalnej zawartości Nie więcej niŝ 100 razy ustalonej maksymalnej zawartości w mieszankach paszowych pełnoporcjowych 5 razy dla kokcydiostatyków i histomonostatyków Odstępstwa od czynnika 100 pasze dietetyczne, premiksy

52 Bioproteiny Stare zasady Dyrektywa 82/471/EWG Procedura zatwierdzania Nowe zasady Dyrektywa 82/471/EWG uchylona Mogą być traktowane jako zwykłe materiały paszowe

53 Oznakowanie pasz niezgodnych Stare zasady Nieuregulowane Nowe zasady Wymaga specjalnego etykietowania dla pasz zawierających nadmierne ilości niepoŝądanych substancji

54 Przywóz przesyłek pasz z krajów trzecich Przedstawicielstwa

55 Dopuszcza się przywóz przesyłek pasz z zakładów państw trzecich mających przedstawicielstwo: 1) na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej i wpisanych do ewidencji zakładów państw trzecich prowadzonej przez Głównego Lekarza Weterynarii, zwanej dalej ewidencją ; 2) na terytorium innego państwa członkowskiego Unii Europejskiej.

56 1) dodatków paszowych z kategorii: a) dietetycznych, z grupy: witamin, prowitamin i chemicznie dobrze zdefiniowanych substancji o podobnym działaniu, związków pierwiastków śladowych, aminokwasów, ich soli i podobnych produktów, b) zootechnicznych, z grupy: substancji polepszających strawność, stabilizatorów flory jelitowej, substancji, które korzystnie wpływają na środowisko, oraz innych dodatków zootechnicznych, c) technologicznych, z grupy przeciwutleniaczy, dla których jest określona maksymalna zawartość w mieszankach paszowych pełnoporcjowych, d) sensorycznych, z grupy barwników: karotenoidy i ksantofile, e) kokcydiostatyków i histomonostatyków;

57 2) dodatków paszowych innych niŝ określone w pkt 1, dla których została ustalona ich maksymalna zawartość w mieszankach paszowych pełnoporcjowych; 3) materiałów paszowych z grup: a) białka uzyskiwanego z mikroorganizmów naleŝących do grup bakterii, droŝdŝy, glonów i grzybów, z wyłączeniem droŝdŝy hodowanych na substancjach pochodzenia zwierzęcego lub roślinnego, b) produktów ubocznych uzyskiwanych w procesie wytwarzania aminokwasów w drodze fermentacji;

58 4) premiksów zawierających dodatki paszowe, o których mowa w pkt 1; 5) mieszanek paszowych zawierających premiksy, o których mowa w pkt 4.

59

60 Belgia ts/ _vertegenwoordigers-derde-landen_nl-fr.pdf Francja Słowacja ozcovia.pdf

61 Węgry takarmanybiztonsag/szakteruletek/takarmany_letesitmeny Wielka Brytania df

62 Brak wzoru dokumentu

63

64

65

66 System rejestracji i zatwierdzania wszystkich przedsiębiorstw paszowych przez właściwy organ Państwa Członkowskiego jest odpowiednim środkiem umoŝliwiającym skuteczne śledzenie drogi produktów, począwszy od ich producenta, aŝ do odbiorcy końcowego, a takŝe ułatwiającym przeprowadzenie skutecznych kontroli urzędowych. Rozporządzenie 183/2005

67 W celu uzyskania zatwierdzenia lub rejestracji przedsiębiorstwa paszowe powinny spełniać liczne warunki związane z ich działalnością dotyczące pomieszczeń, wyposaŝenia, personelu, produkcji, kontroli jakości oraz dokumentacji.

68 Niniejsze rozporządzenie stosuje się do: podmiotów działających na rynku pasz na wszystkich etapach począwszy od produkcji pierwotnej, aŝ do wprowadzenia paszy do obrotu włącznie Ŝywienia zwierząt przeznaczonych do produkcji Ŝywności przywozu paszy z krajów trzecich oraz jej wywozu do krajów trzecich

69 Zgodnie z art. 5 ust. 1 Podmioty prowadzące działalność w zakresie: - produkcji pierwotnej; - transportu, przechowywania i przeładunku produktów pierwotnych w miejscu produkcji; - transportu w celu dostarczenia produktów pierwotnych z miejsca produkcji do zakładu; - mieszania pasz wyłącznie na własne potrzeby bez stosowania dodatków paszowych lub premiksów, z wyj. dodatków do kiszonek stosują się do przepisów załącznika I niniejszego rozporządzenia

70 Zgodnie z art. 5 ust. 2 Podmioty prowadzące działalność w zakresie innym niŝ w/w oraz sporządzający mieszanki paszowe wyłącznie na potrzeby własnego przedsiębiorstwa z uŝyciem dodatków paszowych lub premiksów, z wyj. dodatków do kiszonek stosują się do przepisów załącznika II niniejszego rozporządzenia

71 Przy Ŝywieniu zwierząt przeznaczonych do produkcji Ŝywności rolnicy przestrzegają przepisów określonych w załączniku III niniejszego rozporządzenia

72 Obowiązek zatwierdzania/rejestracji wszystkich podmiotów sektora paszowego Rozporządzenie Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi w sprawie sposobu prowadzenia rejestru zakładów wytwarzających pasze - sposób ustalania numeru zakładu - kody działalności

73 Rejestr Przedsiębiorstw Paszowych dostępny on-line na stronie Głównego Inspektoratu Weterynarii

74

75

76

77 Listy zakładów zatwierdzonych/zarejestrowanych w innych państwach członkowskich Unii Europejskiej t_en.htm

78

79 Pobieranie próbek pasz Rozporządzenie Komisji (WE) nr 152/2009 z dnia 27 stycznia 2009 r. ustanawiające metody pobierania próbek i dokonywania analiz do celów urzędowej kontroli pasz. - z wyj. pozostałości pestycydów i mikroorganizmów

80 Pestycydy Dyrektywa Komisji 2002/63/WE z dnia 11 lipca 2002 r. ustanawiającej wspólnotowe metody pobierania próbek do celów urzędowej kontroli pozostałości pestycydów w produktach pochodzenia roślinnego i zwierzęcego oraz na ich powierzchni Rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 17 października 2007 r. w sprawie pobierania próbek Ŝywności w celu oznaczania poziomów pozostałości pestycydów

81 Mikroorganizmy opinia Państwowego Instytutu Weterynaryjnego Państwowego Instytutu Badawczego w Puławach POLSKA NORMA Pasze - Pobieranie próbek PN-90 (R-64769)

82 Badania mikrobiologiczne interpretacja wyników: materiały paszowe Salmonella: nieobecna w 25 g: n=5, c=0, m=0, M=0 Enterobacteriaceae: n=5, c=2; m=10; M=300 w 1 g gdzie: n = liczba badanych próbek; m = wartość graniczna liczby bakterii; wynik jest uznawany za zadowalający, jeŝeli liczba bakterii we wszystkich próbkach nie przekracza m; M = maksymalna wartość dla liczby bakterii; wynik jest uznawany za niezadowalający, jeŝeli liczba bakterii w jednej lub kilku próbkach równa się M lub więcej oraz c = liczba próbek, w których liczba bakterii zawiera się między m i M; próbki są w dalszym ciągu uznawane za zadowalające, jeŝeli liczba bakterii w pozostałych próbkach nie przekracza m.

83 Clostridium perfringens opinia Państwowego Instytutu Weterynaryjnego Państwowego Instytutu Badawczego w Puławach ( ) fakt stwierdzenia obecności C. perfringens w 0,1 g (jak teŝ np. w 0,01 g czy 0,001 g) badanej paszy nie moŝe być przyczyną wszczęcia postępowania administracyjnego, biorąc pod uwagę zapisy zawarte w normie PN-R/64791:1994. C. perfringens typu A jest fakt, Ŝe jest to drobnoustrój warunkowo chorobotwórczy, co oznacza, Ŝe do zachorowania zwierząt poza wysoką liczbą tego drobnoustroju w skarmianej paszy, konieczne jest wystąpienie okoliczności sprzyjających, do których zaliczane są: nagła zmiana diety, przekarmienie, dieta wysokobiałkowa, antybiotykoterapia, współistniejąca infekcja (kokcydioza u drobiu), pasza zawierająca mikotoksyny czy inne okoliczności, którym towarzyszy obniŝenie odporności organizmu.

84 Dziękuję za uwagę!