Dostęp do informacji publicznej a ochrona danych osobowych

Transkrypt

1 Dostęp do informacji publicznej a ochrona danych osobowych MICHAŁ CUPIAŁ Administrator Bezpieczeństwa Informacji w Warmińsko-Mazurskim Urzędzie Wojewódzkim w Olsztynie

2 EUROPEJSKA KONWENCJA O OCHRONIE PRAW CZŁOWIEKA I PODSTAWOWYCH WOLNOŚCI EUROPEJSKA KONWENCJA O OCHRONIE PRAW CZŁOWIEKA I PODSTAWOWYCH WOLNOŚCI Art. 8 Art. 10 OCHRONA DANYCH OSOBOWYCH Każdy ma prawo do poszanowania swojego życia prywatnego Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej Art. 47 Art. 51 DOSTĘP DO INFORMACJI PUBLICZNEJ Każdy ma prawo do otrzymywania informacji Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej Art. 61 ust. 3 (ograniczenie dostępu do danych osobowych) Ustawa z dnia 29 sierpnia 1997 rok o ochronie danych osobowych Ustawa z dnia 6 września 2001 r. o dostępie do informacji publicznej

3 RÓWNOWAGA Zdaniem GIODO (DOLiS/DEC-742/13): Prawo do prywatności i prawo do informacji publicznej mają taka samą wartość ze względu na: umiejscowienie ich w tym samym rozdziale II Konstytucji RP, oba te prawa podlegają ograniczeniom określonym w ustawach. Oznacza to, że administrator danych osobowych obowiązany jest zatem ustalić, czy zakres przekazywanych danych jest niezbędny dla potrzeb takiego udostępnienia. Art. 6 UODO Dane osobowe: Wszelkie informacje dotyczące zidentyfikowanej (takiej, której tożsamość można pośrednio lub bezpośrednio określić) lub możliwej do zidentyfikowania osoby fizycznej, bez nadmiernych kosztów, czasu i działań. Art. 5.2 UDIP prawo do informacji publicznej podlega ograniczeniu, ze względu na prywatnośćosoby fizycznej, ograniczenie to nie dotyczy informacji o osobach pełniących funkcje publiczne, mających związek z pełnieniem tych funkcji, w tym o warunkach powierzenia i wykonywania funkcji oraz w przypadku gdy osoba fizyczna rezygnuje z przysługującego jej prawa.

4 PODSTAWOWE ZASADY PRZETWARZANIA DANYCH OSOBOWYCH: otrzymanie, wytworzenie informacji przetwarzanie legalności Zgodne z prawem przetwarzanie danych celowości Zbieranie danych dla oznaczonych, zgodnych z prawem celów i nie poddawanie ich niezgodnemu z tymi celami dalszemu przetwarzaniu merytorycznej poprawności Dbałość o merytoryczną poprawność przetwarzanych danych adekwatności danych udostępnianie Dbałość o adekwatność danych w stosunku do celów, w jakich są przetwarzane ograniczenia czasowego Przechowywanie danych w postaci umożliwiającej identyfikację osób, których dotyczą, nie dłużej niż jest to niezbędne do osiągnięcia celu przetwarzania

5 IMPERIUM Władztwo publiczne INFORMACJA PUBLICZNA nie może być wątpliwości, że kategoria osób pełniących funkcje publiczne nie może obejmować funkcji, stanowisk i zawodów, które nie mają żadnego związku z władztwem publicznym (imperium) ani z gospodarowaniem mieniem komunalnym lub majątkiem Skarbu Państwa(dominium) Wyrok TK(K 2/07) Zasada ta rozciągać się będzie również na inne podmioty, do których odnosi się art. 61 ust. 1 Konstytucji. Zgodnie z tym przepisem obywatel ma prawo do informacji na temat działalności nie tylko organów władzy publicznej oraz osób pełniących funkcje publiczne, ale także innych osób i jednostek organizacyjnych w zakresie,w jakim wykonują one zadania władzy publicznej i gospodarują majątkiem komunalnym lub majątkiem Skarbu Państwa.(K. Izdebski) DOMINIUM gospodarowanie mieniem komunalnym lub majątkiem Skarbu Państwa (dominium)

6 IMPERIUM INFORMACJA PUBLICZNA Władztwo publiczne. Kształtowanie praw i obowiązków podmiotu. Działania wpływające bezpośrednio na sytuację prawną innych podmiotów. DOMINIUM

7 IMPERIUM INFORMACJA PUBLICZNA Prywatyzacja usług publicznych. Realizowanie zadań publicznych przez podmioty inne niż państwowe i samorządowe nie zwalnia z zasady jawności finansów publicznych i przejrzystości działania władz publicznych. Podmioty wykonujące zlecone funkcje administracji publicznej. Funkcje muszą wynikać z przepisów prawa. agencje zatrudnienia; podmiot leczniczy finansowany z NFZ. transport publiczny: podmiot nie realizuje zadań publicznych (II SAB/KR74/12); nosi wszelkie cechy działalności publicznoprawnej i jest jawne co do zasad organizacji i funkcjonowania (IV SAB/GL 73/12). Dofinansowania ze środków publicznych PARP; FIO; programy ministerialne i samorządowe; Umowy cywilnoprawne nie zobowiązują podmiotu zewnętrznego do udostępniania informacji publicznej jednak sama ich treść i jej skutki będą stanowiły informację publiczną. (NSA I OSK 903/12). DOMINIUM Opór tzw. Poprawka Rockiego. watchdog.eu.pl: uczelnie niepubliczne twierdzą, że nie są dysponentami środków publicznych tylko dyspozytariuszami wykonującymi czynności techniczne; środki publiczne przekazane uczelni niepublicznej tracą swój publiczny charakter.

8 OCHRONA DANYCH OSOBOWYCH A INFORMACJA PUBLICZNA Komentarz do UDIP: ochrona danych osobowych mieści się w zakresie innych tajemnic ustawowo chronionych Ustawa o ochronie danych osobowych w sytuacji, gdy w treści informacji publicznej są zawarte dane osobowe, jest lex specialis w stosunku do ustawy o dostępie do informacji publicznej. Zawarte w art. 1 ustawy o dostępie do informacji publicznej sformułowanie nie naruszają należy rozumieć, że przepisy ustawy o dostępie do informacji publicznej nie mogą naruszać i winny uwzględniać ograniczenia przetwarzania danych wynikające z lex specialis ustawy o ochronie danych osobowych (II SA/Wa 2016/05)

9 OCHRONA DANYCH OSOBOWYCH A INFORMACJA PUBLICZNA Dane zwykłe i dane wrażliwe BIP: uchwały, wystąpienia pokontrolne, petycje, wyniki naborów, oświadczenia majątkowe, pracownicy ANONIMIZACJA (II SA/Po 47/13) W sytuacji gdy w treści informacji publicznej zawarte są dane osobowe, prawo do informacji publicznej podlega ograniczeniu. ( ) organ nie może udostępnić danych, które umożliwiałyby zidentyfikowanie osoby fizycznej. ( ) winien wyłącznie ograniczyć dostęp do informacji umożliwiających identyfikację osób fizycznych, co w praktyce oznacza udostępnienie dokumentów odpowiednio zanonimizowanych.

10 GRANICA PRYWATNOŚCI OSÓB PEŁNIĄCYCH FUNKCJE PUBLICZNE Zgodnie z art. 5 ust. 2 UDIP co do zasady prawo do informacji publicznej podlega ograniczeniu ze względu na prywatność osoby fizycznej. Jednak w drugim zdaniu tego przepisu określono, kiedy takie prawo nie podlega ograniczeniom ze względu na prywatność ograniczenie to nie dotyczy informacji spełniających łącznie dwa kryteria: informacji dotyczących osób pełniących funkcje publiczne, mających związek z pełnieniem tych funkcji, w tym o warunkach powierzenia i wykonywania funkcji. (VIII SA/Wa 621/13)

11 GRANICA PRYWATNOŚCI OSÓB PEŁNIĄCYCH FUNKCJE PUBLICZNE Punktem odniesienia oceny wyznaczającej granice dopuszczalnej ingerencji w sferę życia prywatnego (w świetle art. 31 ust. 3 i art. 61 ust. 3 Konstytucji) jest taka treść konstytucyjnego prawa do informacji, które zgodnie z przyjmowanymi standardami rozumiane jest szerzej jako odnoszące się również do informacji ze sfery życia prywatnego osób pełniących funkcje publiczne, o ile mają one związek z działalnością publiczną. (II SAB/Wa 466/12)

12 Funkcjonariusze publiczni OSOBY Osoby pełniące funkcje publiczne KK art Prezydent Rzeczypospolitej Polskiej, 2. poseł, senator, radny; 2a. poseł do Parlamentu Europejskiego, 3. sędzia, ławnik, prokurator, funkcjonariusz finansowego organu postępowania przygotowawczego lub organu nadrzędnego nad finansowym organem postępowania przygotowawczego, notariusz, komornik, kurator sądowy, syndyk, nadzorca sądowy i zarządca, osoba orzekająca w organach dyscyplinarnych działających na podstawie ustawy, 4. osoba będąca pracownikiem administracji rządowej, innego organu państwowego lub samorządu terytorialnego, chyba że pełni wyłącznie czynności usługowe, a także inna osoba w zakresie, w którym uprawniona jest do wydawania decyzji administracyjnych, 5. osoba będąca pracownikiem organu kontroli państwowej lub organu kontroli samorządu terytorialnego, chyba że pełni wyłącznie czynności usługowe, 6. osoba zajmująca kierownicze stanowisko w innej instytucji państwowej, 7. funkcjonariusz organu powołanego do ochrony bezpieczeństwa publicznego albo funkcjonariusz Służby Więziennej, 8. osoba pełniąca czynną służbę wojskową. Nauczyciele: art. 63 ust.1 KN: (..) podczas lub w związku z pełnieniem obowiązków służbowych korzysta z ochrony przewidzianej dla funkcjonariuszy publicznych.

13 Funkcjonariusze publiczni OSOBY Chodzi o osoby, którym przysługuje co najmniej wąski zakres kompetencji decyzyjnej w ramach instytucji publicznej, lub innymi słowy o takie stanowiska i funkcje, których sprawowanie jest równoznaczne z podejmowaniem działań wpływających bezpośrednio na sytuację prawną innych osób albo łączy się co najmniej z przygotowywaniem decyzji dotyczących innych podmiotów. (TK K 17/05) Osoby pełniące funkcje publiczne

14 Zwolnienie lekarskie Czy jest informacją o stanie zdrowia? Ile dni trwa? Przecież absencja funkcjonariusza w pracy, zwłaszcza spowodowana zdarzeniami z ich natury nieprzewidywalnymi i nieplanowanymi, takimi jak choroba, wpływa istotnie na pełnienie funkcji przez funkcjonariusza publicznego, a nawet na funkcjonowanie urzędu, w którym on tę funkcję sprawuje. (VIII SA/Wa 621/13)

15 Rodzaj urlopu Czy podanie przyczyny urlopu(absencji) jest informacją publiczną? Do prywatnej sfery życia zalicza się przede wszystkim zdarzenia i okoliczności tworzące sferę życia osobistego i rodzinnego. Szczególny charakter tej dziedziny życia człowieka uzasadnia udzielenie jej silnej ochrony prawnej. (I CSK 190/12)

16 Postępowanie dyscyplinarne Odpowiedzialność dyscyplinarna łączący w sobie pierwiastek służbowy (publiczny) oraz pracowniczy (zobowiązaniowy), ( ) informacjom związanym z publicznoprawną sferą postępowania dyscyplinarnego należy przypisać walor informacji publicznych (IV SAB/Wr 39/12) Zgodnie z przepisami UOSC(art. 113 i następne), postępowanie dyscyplinarne, o jakim mowa w tej ustawie, dotyczy członków korpusu służby cywilnej i może dotyczyć tylko naruszenia obowiązków członka służby cywilnej. (VIII SA/Wa 621/13) Informacja w zakresie przekazania danych obejmujących imiona i nazwiska sędziów, których dotyczyło postępowanie przed sądem dyscyplinarnym powinna zostać udostępniona na wniosek, bez względu na treść wydanego orzeczenia. Udostępnione dane nie wykraczają poza wiadomości mające związek z pełnieniem przez sędziego funkcji publicznych. (II SA/Wa 1929/12) Odpisy kar porządkowych (za nieprzestrzeganie BHP, organizacji porządku pracy) nie mieszczą się w granicach informacji publicznej, ponieważ dotyczą sfery stosunków pracy (II SA/Op399/04)

17 Wynagrodzenia nie wszystkie stanowiska w urzędzie gminy są związane z pełnieniem funkcji publicznej, dlatego nie można uznać, że informacje o wynagrodzeniu każdego pracownika mogą być udostępnione na podstawie ustawy o dostępie do informacji publicznej (I OSK 1044/13) informacja o wysokości zarobków osoby zatrudnionej przez podmiot publiczny (asystent Burmistrza), stanowi informację publiczną w rozumieniu art. 1 ust. 1 UDIP Zgodnie z tym przepisem informacją publiczną jest każda informacja o sprawach publicznych, również informacja o wydatkowaniu przez organ administracji publicznej środków publicznych (I OSK 796/14) Koszty zatrudnienia radcy prawnego w urzędzie miasta są informacją publiczną (I OSK 2508/12) (I PZP 28/93, OSNC 1994/1/2) Sąd Najwyższy orzekł, że ujawnienie przez pracodawcę bez zgody pracownika wysokości jego wynagrodzenia za pracę może naruszać dobra osobiste w rozumieniu art.23i24k.c. (I PZP 28/93, OSNC 1994/1/2) Istnieje jednak TENDENCJA do ujawniania zarobków niezależnie od szczebla zatrudnienia

18 Wynagrodzenia a związki zawodowe Zgodnie z brzmieniem art. 28 ustawy o związkach zawodowych, pracodawca jest obowiązany udzielić na żądanie związku zawodowego informacji niezbędnych do prowadzenia działalności związkowej, w szczególności informacji dotyczących warunków pracy i zasad wynagradzania Oznacza to, że pracodawca obowiązany jest udzielić związkowi informacji o wysokości funduszu płac i jego strukturze, przesłankach i wysokości kształtowania wynagrodzenia ogółu pracowników lub określonej grupy zawodowej itp. Nie może natomiast udzielać, bez ich zgody, informacji o wysokości wynagrodzenia poszczególnych pracowników. Z. Salwa, Komentarz do ustawy o związkach zawodowych

19 Inne korespondencja, ze współpracownikami nie jest informacją publiczną ponieważ nie ma waloru oficjalności. (I OSK 1203/12) Jeżeli zostanie sporządzony protokół z posiedzenia niejawnego kolegium (SKO), to stanowi on dokument urzędowy podlegający włączeniu do akt postępowania. Treść protokołu posiedzenia niejawnego kolegium stanowi informację o sprawie publicznej, podlega więc udostępnieniu. (II SAB/Ol 22/13) informacje o kandydatach, którzy zgłosili się do naboru, stanowią informację publiczną w zakresie objętym wymaganiami związanymi ze stanowiskiem określonym w ogłoszeniu o naborze (art. 13 ust4uops) (I OSK 683/09) (art. 29 UoSC)

20 Dziękuję za uwagę MICHAŁ CUPIAŁ tel.: