Okienne. Okna PRZEGL D RYNKU

Transkrypt

1 PRZEGLD RYNKU Okienne niuanse Aluplastniuanse fot. Aluplast Okna Aleksandra Kumierczyk Powoka niskoemisyjna. Podwójny system otwierania. Pakiet szybowy z szyb hartowan. Takie okrelenia znajdziemy w katalogach i na stronach internetowych wybranych producentów okien. Co warto o tym wszystkim wiedzie? Okna to tylko pozornie prosta konstrukcja. Ramy, szyby czy okucia mona kupi w wielu wariantach i modelach, a sprzedawcy przecigaj si w udowadnianiu, e to wanie ich produkt jest najbardziej nowatorski ze wszystkich dostpnych na rynku. Podpowiadamy, co zrobi, by waciwie odczyta taki przekaz, a potem kupi okna wiadomie i bez póniejszych rozczarowa. Wybór dystrybutora W Polsce dziaa ponad 2,5 tysica producentów i dystrybutorów okien. Od takiego przybytku moe rozbole gowa, gdy trzeba dokona wyboru. Na pocztek zawsze warto popyta znajomych i wybra firm, z której byli zadowoleni. Opinii mona szuka na forach internetowych i portalach powiconych budowie i remontom domów. Jeli znajdziemy producenta, który spenia nasze oczekiwania i wzbudza zaufanie, dowiedzmy si, ile lat dziaa na rynku, jakie ma dowiadczenie oraz czy ma wiele punktów sprzeday. atwiej nam bdzie do nich dojecha i nawiza kontakt z dystrybutorem. Zapytajmy o kwalifikacje i dowiadczenie ekipy montaowej. Jest to bardzo wane, bowiem dobre parametry techniczne okien nie wystarcz: równie wany jest ich waciwy monta. Dodatkowym potwierdzeniem solidnoci i jakoci wybranych produktów stolarki okiennej mog by: aprobaty techniczne wydawane przez Instytut Techniki Budowlanej, który przeprowadza badania i okrela parametry okna. Aprobaty te wydawane s 116 BUDUJEMY DOM 9/2008

2 Okna Waciwoci okna w liczbach U wspóczynnik przenikania ciepa. Im ma mniejsz warto, tym lepiej. Producenci okien bardzo czsto podaj tylko wspóczynnik U szyb, a nie caego okna, a s to zawsze dwie róne wartoci. Wspóczynnik U profili okiennych, cho zaley od materiau, jest zawsze wikszy ni U zestawów szybowych: profile drewniane 1,4 1,6 W/(m 2 K); z PVC 1,5 1,8 W/(m 2 K); nieizolowane ramy aluminiowe 1,1 1,6 W/(m 2 K); izolowane ramy aluminiowe 2,8 W/(m 2 K). U caego okna zalenie od materiau profili, konstrukcji oraz oszklenia zawiera si w granicach od 1,1 do 1,3 W/(m 2 K). Uwaga na symbole: U w to wspóczynnik przenikania ciepa caego okna, U g dotyczy tylko szyb, U f tylko ram. Rw wspóczynnik przenikalnoci akustycznej. Jest to wielko okrelajca, ile dwików pochodzcych spoza budynku przedostaje si do pomieszcze. Okna drewniane s pod tym wzgldem lepsze. Jaka jest norma? Standardowy zestaw szybowy ma przenikalno akustyczn na poziomie 32 db. Jest to warto wystarczajca do domów w cichej okolicy, ale za niska, jeli dom ssiaduje z ruchliw ulic: wtedy warto kupi okna o podwyszonym wspóczynniku Rw = db drosze o oko- o 200 z/m 2. a wspóczynnik infiltracji powietrza. Jest to parametr, który okrela ilo powietrza przenikajc przez zamknite okno. Jego warto powinna wynosi 0,5 1. Obecnie okna maj bardzo niski wspóczynnik a = 0,1 0,3. Jest to warto odpowiednia w domu z wentylacj mechaniczn lub klimatyzacj, ale stosunkowo za niska w domach z wentylacj grawitacyjn. Dlatego wikszo okien wyposaona jest w tzw. funkcje rozszczelnienia lub mikrouchylania, które umoliwiaj okresowe zwikszenie przepywu powietrza. fot. Pol-Skone Okna, oprócz walorów estetycznych, powinny by proste i funkcjonalne na pi lat. Po tym czasie, na prob producenta, mog by jednak przeduone. Deklaracja zgodnoci dokument zawiadczajcy zgodno wyrobu z wymaganiami aprobaty technicznej lub normy europejskiej. Wystawienie deklaracji zgodnoci, posiadanie pozytywnych bada oraz wdroenie Zakadowej Kontroli Produkcji upowania producenta do znakowania wyrobu polskim znakiem budowlanym B (w przypadku oceny zgodnoci z aprobat techniczn) lub europejskim znakiem CE (w przypadku oceny zgodnoci z norm europejsk). Gwarancja czyli pisemny dokument okre- lajcy sposób postpowania w razie uszkodzenia. Najczciej ma form karty gwrancyjnej, imiennej lub wystawionej na okaziciela. Musi mie piecztk, podpis i dat sprzeda- y, a take informacje o okresie wanoci (czsto zdarza si tak, e poszczególne elementy okna maj róny okres gwarancji). Gwarancja powinna zawiera informacje o tym, co jest ni objte oraz adresy punktów serwisowych. Wane jest równie to, czy producent udzieli gwarancji take wtedy, gdy okna bd zamontowane przez inn ekip lub nas samych. Uwaga! Gwarancja nie jest obowizkowa producent moe, ale nie musi jej udzieli. Take i on decyduje o tym, w jaki sposób bd usuwane wady. Jeli chce, moe naprawi usterk lub wymieni okno na nowe. wiadectwem dobrej jakoci mog by take wszystkie dodatkowe wyrónienia, uznania i certyfikaty. Nie dajmy si jednak zwariowa i pamitajmy o tym, e czasami firmy same nadaj sobie rónego typu gloryfikujce tytuy. Wszystkie istotne informacje zawiera karta wyrobu, na której oprócz wymienionych danych powinny si znale: logo, nazwa i adres producenta, nazwa produktu, szczegóowe dane okna (typ, wymiar, rodzaj szyby, wspóczynnik U caego okna), data produkcji. Ramy Tym okreleniem zastpuje si techniczny termin ramiaki, nazywane te profilami. Jeli zdecydujemy si na kupno okien z ramami z tworzywa sztucznego, koniecznie sprawdmy ich klas, jeli na drewniane rodzaj i gatunek drewna. PVC. Okna te popularnie nazywa si oknami plastikowymi. Wykonane s z bardzo odpornego tworzywa sztucznego polichlorku winylu. Mog mie najwysz klas A, tro- Powierzchnia okna w wietle ocienicy powinna wynosi co najmniej 1/8 powierzchni pomieszczenia. Mniejsza moe by tylko tam, gdzie nikt nie przebywa duej ni 2 godziny dziennie BUDUJEMY DOM 9/

3 Przegld rynku ch gorsz B lub najsabsz C. Zdecydowana wikszo sprzedawanych w Polsce okien ma profile klasy B, które speniaj wymogi wytrzymaociowe przypisywane klasie A. Rónice midzy klasami wynikaj z rónej gruboci profili. klasa A cianki zewntrzne profilu maj grubo min. 2,8 mm; klasa B nie mniej ni 2,5 mm; klasa C bez wymogów. Profile z PVC maj najczciej kolor biay lub brzowy. Mona je jednak barwi w masie, lakierowa fabrycznie lub okleja z jednej lub dwóch stron specjaln oklein imitujc drewno. Wad profili PVC jest ich elektrostatyczno, która sprawia, e przycigaj kurz i brud. fot. Aluplast Cho profile okienne dostpne s w wielu kolorach i tak najczciej wybierane s biae lub brzowe Przykadowy zestaw jednokomorowej szyby zespolonej: 4/16AR/4T (a), Przykadowy zestaw dwukomorowej szyby zespolonej: 4T/12AR/4/12AR/4T (b) 4 tafla szka gruboci 4 mm, 12AR, 16AR przestrze midzyszybowa 12- lub 16-mm wypeniona argonem, 4T tafla szka z powok niskoemisyjn Kr krypton, Ar argon, uszczelki, ramki dystansowe, strzaki proste ciepo z zewntrz (zarówno zim jak i latem darmowa energia soneczna przenika do rodka), szko float, szko float z powok termoizolacyjn, strzaka skrcajca dziki szybom ciepo nie ucieka na zewntrz a b Jeli si porysuj lub uszkodz, trudno to naprawi tylko mniejsze zarysowania mona zamalowa specjalnym flamastrem. Biae ramy z PVC z czasem mog trochókn, cho jest to zazwyczaj wina gorszej jakoci materiau. Wykonane z lepszego tworzywa nie zmieniaj koloru. Okna z PVC nie wymagaj odnawiania. Budowa ram jest komorowa. Komory, rónice si ksztatem, wymiarami oraz gruboci cianek zewntrznych i wewntrznych, zwikszaj izolacyjno okna: im wicej komór, tym lepsze waciwoci izolacyjne okna. Oto porównanie wspóczynnika przenikania ciepa U okna z profilem: trzykomorowym U = 1,6 W/(m 2 K), piciokomorowym U = 1,2 W/(m 2 K). Polska Norma przewiduje minimalny dopuszczalny wspóczynnik przenikania ciepa dla okien U = 2,5 W (m 2 K). Okna o tak sabym wspóczynniku s w zasadzie na rynku niedostpne. Do standardowego, dobrze ocieplonego domu wystarcz profile trzy- lub czterokomorowe. Pi i wicej komór stosuje si w domach energooszczdnych i pasywnych. Ramy z PVC usztywnia si ksztatownikami z ocynkowanej blachy stalowej. Im wicej komór, tym mniej miejsca na ksztatowniki, a to oznacza mniejsz wytrzymao ram. Uwaga! W gotowym oknie nie da si sprawdzi, ile komór ma profil trzeba o to zapyta przed zakupem. Drewno. Nowoczesne okna z tego materiau s szczelne, ciche i ciepe, ale za to okoo 20 30% drosze od okien PVC i chyba przez to rzadziej wybierane. Ich wysoka cena wynika ze skomplikowanej produkcji, co z kolei powoduje, e produkuj je tylko due, sprawdzone firmy. Podstawowym materiaem, z którego si je wytwarza, jest drewno krajowe: sosna, modrzew i db. Stosuje si te drewno Ramy z drewna i z PVC maj podobne parametry techniczne egzotyczne takie jak meranti czy maho, które jest dwu-trzykrotnie drosze od sosny. Zewntrzn powierzchni profili drewnianych mona wykoczy na wiele sposobów: pomalowa farbami kryjcymi, lakierami bezbarwnymi lub barwnymi przezroczystymi, czyli takimi, które 118 BUDUJEMY DOM 9/2008

4 Okna Okna drewniane s 20 30% drosze od tych z PVC fot. Devi Okna aluminiowe s wybierane wszdzie tam, gdzie oszklenia stanowi du, niestandardow powierzchni zmieniaj kolor drewna, nie przykrywajc naturalnego rysunku usojenia. Uwaga! Powoka transparentna chroni drewno przed promieniami UV gorzej ni powoki kryjce. Co kilka lat ramy drewniane wymagaj odnawiania. Okna drewniane nie maj budowy komorowej. Wykonuje si je ze starannie wyselekcjonowanych listewek z drewna wysuszonego do 12 13% wilgotnoci i klejonych trójwarstwowo tak, by usojenie przebiegao w rónych kierunkach. Dziki temu profile nie pacz si i s stabilne. Aluminium. W budownictwie jednorodzinnym okna z profili aluminiowych s mao popularne. Ze wzgldu na to, e s bardzo lekkie i wytrzymae, nadaj si do domów o bardzo duych powierzchniach przeszklenia. Wad profili aluminiowych jest ich maa izolacyjno cieplna. Wytwarzane z nich okna dostpne s w standardowych kolorach oraz w naturalnym odcieniu aluminium. Nie wymagaj malowania tak jak drewno. Raz na jaki czas trzeba za to oczyci, posmarowa i wyregulowa ich okucia. Drewno poczone z aluminium. Równie mao popularne, ale za to bardzo trwae i wytrzymae. W tego typu profilach wykorzystuje si najlepsze waciwoci obu tych materiaów. Najczciej elementy drewniane umieszcza od wewntrznej, a aluminiowe od zewntrznej strony okna. Nie wymagaj odnawiania. Kompozyty z wókna szklanego. Ramy z tego materiau, znanego te pod nazw fiberglass, s u nas mao popularne, po czci dlatego, e technologia ta pojawia si w Polsce dopiero w poowie lat 90. Ramy kompozytowe s bardzo wytrzymae mechanicznie (antywamaniowe) i nie wymagaj usztywniania. Fiberglass to materia trud- REKLAMA BUDUJEMY DOM 9/

5 Przegld rynku fot. Velux wietliki Ciemne azienki, hole czy korytarze, zlokalizowane na górnej kondygnacji domu, mona rozwietli, montujc w ich suficie wietliki, czyli rury wprowadzajce do wntrza szerok smugwiata z zewntrz przez dach. wietlik najlepiej umieszcza od strony poudniowej i tak, aby rura bya jak najkrótsza. Ilo wiata, jak t drog mona wprowadzi do ciemnego pomieszczenia, zaley od pory roku i dnia, pooenia geograficznego, a nawet koloru cian rury wietlikowej. Dziki wietlikowi mao funkcjonalne pomieszczenie moe bardzo duo zyska. no palny i bezpieczny dla rodowiska, ale jego wad jest wysoka cena i skromna oferta rynkowa. Okna kompozytowe s trwae i nie trzeba ich odnawia. Szyby Do lamusa odeszy ju pojedyncze szyby okienne: obecnie stosuje si przede wszystkim zespolone zestawy szybowe czyli szczelnie poczony ukad dwóch, a czsto te trzech tafli szka, oddzielonych aluminiowymi ramkami dystansowymi. Ramki mog by wykonane take ze stali szlachetnej, przez któr straty ciepa s mniejsze ni przez ramk aluminiow (te stalowe nazywa si w zwizku z tym termoramkami ). Odlego pomidzy szybami wynosi najczciej 12 lub 16 mm. Przestrze midzy nimi wypeniona jest osuszonym powietrzem lub gazem szlachetnym (argonem, kryptonem lub ksenonem). Obecnie do produkcji szyb uywa si najczciej dwóch rodzajów szka: zwykego typu float, które jest bardzo gadkie, polerowane, przejrzyste i wolne od jakichkolwiek znieksztace; jego przejrzysto zaley jednak od gruboci tafli szyby (przejrzysto szyby czteromilimetrowej wynosi 90%, a dziewitnastomilimetrowej 80% i rónica ta jest znaczca); niskoemisyjnego termofloat czyli szka float pokrytego jednostronnie cienk powok tlenków metalu (m.in. srebra), które odbijaj promieniowanie cieplne i w ten sposób ograniczaj jego ucieczk z pomieszcze. Szko to jest przezroczyste i bezbarwne, ale duo gorzej od szyb typu float przepuszcza wiato. Kade szko stosowane do produkcji okien mona podda specjalnej obróbce cieplnej zwanej hartowaniem. Poprawia ono wytrzymao i odporno szka na uderzenia oraz zmiany temperatury. Szko hartowane jest bezpieczne w razie potuczenia rozpryskuje si na niewielkie kawaki o nieostrych krawdziach. W obecnie produkowanych oknach szyby mog spenia dodatkowe zadania: chroni przed socem (szyby przeciwsoneczne), nadmiernym haasem (dwikochronne) czy wamaniem (przeciwwamaniowe). Szyby przeciwsoneczne Pamitajmy jednak o tym, e za kad kolejn funkcj trzeba dodatkowo zapaci. Okucia S standardowym wyposaeniem kadego okna. Obecnie montuje si wycznie wewntrzne okucia obwodowe (obwiedniowe). Sprawiaj, e okno jest funkcjonalne mona je dowolnie i pynnie otwiera, uchyla i zamyka tak, e jest szczelne i nie daje si wyway. Uruchamia si je przez obrót klamki. Okucia mog dodatkowo spenia kilka innych funkcji: stopniowanie uchyu daje moliwo pozostawienia otwartego okna w rónym pooeniu, w zalenoci od tego, ile wie- ego powietrza chcemy wpuci do pomieszczenia; mikrowentylacja z regulacj pozwala na pozostawienie niewielkiej szczeliny pomidzy ocienic a skrzydem; jest bardzo przydatna we wspóczesnych, szczelnych oknach wiee powietrze przenika do wntrza przez zamknite okno; blokady otwarcia dziki nim nie mona zmieni pooenia skrzyda, gdy okno jest S to szyby, które chroni budynek przed nadmiernym nasonecznieniem i zwizanym z tym przegrzewaniem. Poprawiaj oraz urozmaicaj estetyk domów. Produkuje si je z dwóch rodzajów szka o rónej zdolnoci zatrzymywania promieniowania sonecznego. Absorpcyjne (antisol). Szyby pochaniajce cz energii sonecznej i w ten sposób ograniczajce jej przenikanie do wntrza. Wykonuje si je ze szka float, barwionego na szaro, brzowo, niebiesko lub zielono. Refleksyjne. Szyby ze szka powleczonego warstw tlenków metali, dziki którym uzyskuje si efekt lustra, które odbija cz promieni sonecznych, a wic nie wpuszcza ich do wntrza pomieszczenia. Szyby te mog mie kolor: niebieski, zielony, brzowy, szary i srebrny, mog te by bezbarwne. R U R, U, UR, FIX co to znaczy? S to skróty informujce o sposobie otwierania okien: R to okno rozwieralne, U uchylne, UR uchylno-rozwieralne, FIX nieotwieralne: takie okna montuje si najczciej na parterze lub w pomieszczeniu z wyjciem na balkon. UR FIX 120 BUDUJEMY DOM 9/2008

6 Okna fot. MS wicej ni okna Dziki okuciom okna mona atwo otwiera ju otwarte; jest to szczególnie przydatne przy wietrznej pogodzie; klamka zamykana na kluczyk zabezpiecza przed zodziejami. Okna, po podczeniu do specjalnego mechanizmu, mona otwiera i zamyka za pomoc pilota. W sprzeday s take systemy, które drog radiow sygnalizuj o wybiciu lub otwarciu okna. eby taki system móg dziaa, sygna radiowy musi by odebrany przez czujniki umieszczane przy oknach. Dodatki, czyli okienne dekoracje Do niedawna okna zdobio si przede wszystkim zasonami i firankami, obecnie wybór jest duo wikszy. Rolety zarówno wewntrzne, jak i zewntrzne znakomicie reguluj ilo wiata wpuszczanego do pomieszczenia. Wewntrzne wykonuje si z baweny, lnu, podgumowanych, nieprzepuszczajcych wiata tkanin poliestrowych, papieru lub bambusa. Cho dostpne s w wielu wzorach (motywy geometryczne, pasy), najpopularniejsze s jednokolorowe. Nowoci s rolety z materiaów neutralizujcych szkodliwe substancje z pomieszcze, w tym m.in. nikotyn. Ich cena jest jednak o 40 45% wysza od ceny zwykego materia- u, a okres eksploatacji wynosi od 5 do 7 lat. Rolety zewntrzne zbudowane s z wytaczanych listewek aluminiowych lub z PVC. aluzje mog by poziome lub pionowe (zwane wertikalami). Te pierwsze skadaj si z drewnianych, aluminiowych lub plastikowych listewek umieszczanych w poprzek okna. Wertikale, rzadziej stosowane w domach jednorodzinnych, to pasma z impregnowanej tkaniny lub PVC. Markizy mog mie sta (niedajc si zoy) konstrukcj metalow w ksztacie daszka ze zwijanym impregnowanym poszyciem lub konstrukcj ze skadanymi bocznymi ramionami. S dostpne w wielu kolorach. Szprosy to specjalne pionowe lub poziome listewki, dzielce okno na mniejsze czci. Kiedy stanowiy element konstrukcyjny okna, dzi s gównie dekoracj. Mog by umieszczane midzy szybami lub naklejane na ich powierzchni. Okiennice czyli ruchome skrzyda montowane po zewntrznej lub wewntrznej stronie okna. Bardzo popularne w krajach ródziemnomorskich, w naszej strefie klimatycznej stosowane s rzadziej. Mog by drewniane, aluminiowe lub wykonane z tworzywa sztucznego. Jeli s aluzjowe, nie zasaniaj cakowicie okna, a jeli pene, cakowicie odcinaj dopyw wiata przez okno. Okiennice drewniane mog by lakierowane, bejcowane lub malowane emali. Te z PVC s najczciej biae lub brzowe, a aluminiowe malowane proszkowo lub anodowane. REKLAMA BUDUJEMY DOM 9/