Plany zmian w systemie zamówień publicznych w 2018 r. Kwiecień

Transkrypt

1 1 Plany zmian w systemie zamówień publicznych w 2018 r. Kwiecień W 2018 r. planowanych jest kilka zmian w systemie zamówień publicznych. Zestawienie poniższe nigdy nie będzie precyzyjne. Jest to niemożliwe, gdyż legislator nie zawsze chce się podzielić rozwiązaniami projektowanych zmian. Nieplanowane zmiany miały zawsze miejsce i często wynikają z potrzeby chwili. Przykładem niech będzie upubliczniony komunikat Urzędu Zamówień Publicznych z dnia r informujący o procedurze zmian przepisów w zakresie stosowania elektronizacji zamówień publicznych, Poniżej część zaplanowanych zmian w systemie zamówień publicznych, które wg mojej oceny powinny pojawić się w 2018 r. W przypadku komunikatu UZP z dnia r materiał na ten temat przygotuję w kolejnej wersji tego harmonogramu. Jest to zestawienie niepełne, ale może być podstawowym zbiorem informacji, co w tym roku będzie się działo. Do daty wejścia w życie zmian lub nowych regulacji prawnych wprowadziłem własny komentarz. Z zestawienia i materiałów można korzystać, publikować fragmenty lub całość. Proszę zawsze powoływać się na datę jego sporządzenia i autora (Opracował r. Piotr Sperczyński) oraz wskazać źródło ( Przyjmuję uwagi lub krytykę połączoną z propozycją zmian. W przypadku ich zaproponowania i akceptacji (ocena własna), w opracowaniu pojawi się (za wcześniejszą zgodą) nazwisko osoby, która zaproponowała uzupełnienie lub korektę tego harmonogramu. Czekam na pomysły.

2 2 Data: r. Zmiana w ustawie Pzp dotycząca elektronizacji zamówień publicznych (obowiązkowy środek komunikacji elektronicznej) poprzez wprowadzenie wymagania podpisywania przez wykonawcę oświadczenia - JEDZ, pod rygorem nieważności, kwalifikowanym podpisem elektronicznym. zmiana ustawy Prawo zamówień publicznych oraz niektórych innych ustaw (Dz.U z dnia ); art. 15 ust. 2.; Prawo zamówień publicznych (Dz.U t.j. z dnia ); art. 10a i inne; rozporządzenie Prezesa Rady Ministrów w sprawie użycia środków komunikacji elektronicznej w postępowaniu o udzielenie zamówienia publicznego oraz udostępnianie i przechowywanie dokumentów elektronicznych (Dz.U z dnia ). Zmiana w praktyce: zmiany w procedurze opartej na przepisach ustawy Pzp o wartości zamówienia powyżej kwot progowych unijnych; zmiany w treści ogłoszenia o zamówieniu, siwz, zaproszeniach, umowie i sposobie jej realizacji; zmiany w rozwiązaniach organizacyjnych jednostki; średnie ryzyko popełnienia dużych błędów możliwość uznania umowy za nieważną; średnie ryzyko korekt finansowych zarzutów naruszenia dyscypliny finansów publicznych; zmiana może nie obowiązywać w postępowaniach o wartości zamówienia do kwot progowych unijnych, ale wymaga spełnienia warunku dotyczącego zasad sporządzania oświadczeń z art. 25a ustawy Pzp. Średnie ryzyko możliwości popełnienia błędów wynika z faktu przygotowania przez Urząd Zamówień Publicznych ( przykładowych rozwiązań w procedurach obejmujących JEDZ. Wydaje się, że zamawiający będzie musiał zmodyfikować niektóre wprowadzone tam rozwiązania oraz koniecznie dodać kolejne rozwiązania w ogłoszeniu, siwz, zaproszeniu, umowie. Zaproponowane obecnie rozwiązania przez Urząd Zamówień Publicznych zawarte są pod adresem: Propozycja wybranych rozwiązań dotyczących siwz, ogłoszenia czy umowy związanych ze zmianami obejmującymi w/w temat pojawi się na stronie w dniu r. Bazą będzie rozwiązanie przygotowane przez UZP, ale wg mojej oceny korekta/uzupełnienia są potrzebne (czy wręcz obowiązkowe).

3 3 Proszę o informację zwrotną, czy istnieje zapotrzebowanie wykonania takiego dodatkowego opracowania w wersji szczegółowej. Do daty aktualizacji tego harmonogramu ( r) nie otrzymałem żadnych sygnałów o zainteresowaniu taką propozycją. Obecnie jedynie uczestnicy szkoleń, które prowadzę w różnych ośrodkach szkoleniowych w zakresie elektronizacji zamówień publicznych (EZP) od dnia r uzyskali/uzyskają dostęp do wybranych elementów zmian, które warto lub należy wprowadzić do procedur wszczynanych od r. Faktem jest, że zmiany te muszą obejmować treść ogłoszenia o zamówieniu, siwz, umowy w postępowaniach o udzielenie zamówienia, gdzie wymagane od wykonawców jest złożenie oświadczenia JEDZ (art. 10a ust 5 ustawy Pzp). Link do strony: Uwaga. Poprzez wprowadzenie kwalifikowanego podpisu elektronicznego w postępowaniach, w których ma zastosowanie JEDZ, wydaje się koniecznym dostosowanie do tego przypadku regulacji prawnych w systemie zamówień publicznych. W pierwszej kolejności należy wskazać potrzebne zmiany w zakresie: - protokołu postępowania (art. 96 ustawy Pzp), - dokumentów i oświadczeń żądanych od wykonawców (art. 25 ust 2 ustawy Pzp), - środków ochrony prawnej / szczególnie odwołania wnoszone do KIO (art. 179 i kolejne), - procedura kontroli postępowań,. Tych przykładów jest więcej i wg mojej oceny należy się spodziewać możliwych zmian w przepisach ustawy Pzp czy aktów wykonawczych. Istniejące luki prawne, jak należy przypuszczać, w pierwszym okresie będą zalepiane opiniami UZP, ale czy wszystkie?

4 4 Data: r Ustawa reguluje podejmowanie i wykonywanie działalności gospodarczej przez osoby zagraniczne na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, czasowe oferowanie lub świadczenie usług na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej przez osoby zagraniczne będące przedsiębiorcami oraz określa zasady tworzenia przez osoby zagraniczne będące przedsiębiorcami oddziałów i przedstawicielstw w Rzeczypospolitej Polskiej. ustawa z dnia 6 marca 2018 r. o zasadach uczestnictwa przedsiębiorców zagranicznych i innych osób zagranicznych w obrocie gospodarczym na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej. Niniejsza ustawa w zakresie swojej regulacji wdraża dyrektywę 2006/123/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 12 grudnia 2006 r. dotyczącą usług na rynku wewnętrznym (Dz. Urz. UE L 376 z , str. 36). Link: Zmiana w praktyce: możliwości złożenia oferty przez osoby, przedsiębiorców zagranicznych w szerszym zakresie niż obecnie (oferty osób / podmiotów zagranicznych); zmiana zakresu działalności gospodarczej osób zagranicznych; transgraniczność działalności usługowej; będzie dotyczyć oddziałów przedsiębiorstw zagranicznych; będzie dotyczyć przedstawicielstwa przedsiębiorców zagranicznych (także dane osobowe); zmiana współpracy międzynarodowych organów w zakresie świadczenia usług. Wejście w życie tej ustawy będzie wymagało większej uwagi zamawiającego w przypadku złożenia oferty przez osobę, oddział, firmę zagraniczną. Przykładowo, zgodnie z art. 20 ust. 1 uchwalonej ustawy Minister wydaje decyzję o zakazie wykonywania działalności gospodarczej przez przedsiębiorcę zagranicznego w ramach oddziału. Jednak zakaz ten nie stosuje się do przedsiębiorców zagranicznych z państw członkowskich (art. 20 ust. 6). Brak wiedzy w tym zakresie przez zamawiających prowadzących postępowania może powodować niepotrzebne spory prawne i możliwe odwołania. Proponuję zwrócić uwagę w procedurach zamówień publicznych na przypadki wykluczenia wykonawcy z postępowania na podstawie art. 24 ustawy Pzp.

5 5 Data: r. Zmiana przepisów dotyczących ochrony danych osobowych, która wymusi obowiązek zastosowania dodatkowych procedur i wymagań nazywanych potocznie RODO. Będzie miała wpływ na przygotowanie i prowadzenie postępowania oraz realizację umowy. ROZPORZĄDZENIE PARLAMENTU EUROPEJSKIEGO I RADY (UE) 2016/679 w sprawie ochrony osób fizycznych w związku z przetwarzaniem danych osobowych i w sprawie swobodnego przepływu takich danych oraz uchylenie dyrektywy 95/46/WE (ogólne rozporządzenie o ochronie danych). (Dz.U.UE.L z dnia ); link do tekstu: Proces legislacyjny obejmuje przygotowanie nowej ustawy o ochronie danych osobowych. Rządowy projekt ustawy o ochronie danych osobowych trafił do Sejmu w dniu r (druk nr 2410). Treść projektu z uzasadnieniem link: f Praktycznie zmiana dotyczyć będzie między innymi: postępowania o udzielenie zamówienia bez względu na wartość zamówienia; przygotowania siwz, ogłoszenia, zaproszenia i wprowadzonych tam wymagań; prowadzenia procedury badania i oceny ofert; realizacji umowy; zmian organizacyjnych w jednostce; zasad przechowywania i udostępnienia dokumentacji w postępowaniach. Proponuję już dziś analizować treść informacji, które wymagamy od wykonawców w postępowaniu czy w trakcie realizacji umowy. Wiadomym jest, że te regulacje zburzą przyzwyczajenie zamawiającego do żądania w postępowaniu niepotrzebnych informacji od wykonawców (art. 25 ust 1 ustawy Pzp). Weryfikacja procesu pozyskiwania danych od wykonawców ma miejsce nie tylko w trakcie trwania postępowania, ale i realizacji umowy. Proponuję także zwrócić uwagę na posiadane oprogramowanie związane z zamówieniami publicznymi (i nie tylko). Po wejściu w życie nowych regulacji wymuszą one dokonanie określonych czynności. Przy współpracy z ekspertami będziemy starać się kontynuować ten wątek.

6 6 Data: r. Zauważono potrzebę wdrożenie do prawa polskiego dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2016/943 z dnia r. w sprawie ochrony niejawnego know-how i niejawnych informacji handlowych (tajemnic przedsiębiorstwa) przed ich bezprawnym pozyskaniem, wykorzystaniem i ujawnianiem dalej powoływanej jako dyrektywa 2016/943/UE. DYREKTYWA PARLAMENTU EUROPEJSKIEGO I RADY (UE) 2016/943 Link do strony: Proces legislacyjny trwa. Poniżej link do treści wersji zmian z dnia 28 lutego 2018 r: Praktycznie zmiana w procedurach zamówień publicznych dotyczyć będzie między innymi: definicji tajemnicy przedsiębiorstwa; definicji czynu nieuczciwej konkurencji; innych elementów związanych z przygotowaniem i prowadzeniem postępowania. Zmiany obejmą postępowania o udzielenie zamówienia bez względu na wartość zamówienia. W postępowaniach objętych przepisami ustawy Pzp mogą być znaczące.

7 7 Data: r Art ustawy z dnia 5 września 2016 r. o usługach zaufania oraz identyfikacji elektronicznej wskazuje, że do dnia 1 lipca 2018 r. do składania zaawansowanych podpisów elektronicznych lub zaawansowanych pieczęci elektronicznych można stosować funkcję skrótu SHA-1, chyba że wymagania techniczne wynikające z aktów wykonawczych wydanych na podstawie rozporządzenia 910/2014 wyłączą możliwość stosowania tej funkcji skrótu. Przepis art. 137 ustawy o usługach zaufania oraz identyfikacji elektronicznej wpływa przede wszystkim na użytkowników kwalifikowanych podpisów elektronicznych. Adresatem przepisu nie jest wyłącznie administracja publiczna, ale każdy podmiot, gdzie tego rodzaju podpisy są składane (np. banki). W oparciu o treść tego rozporządzenia i ustawy o usługach zaufania od 1 lipca 2018 r kończy się okres stosowania funkcji skrótu SHA1 w zastosowaniu dotyczącym zaawansowanego podpisu elektronicznego i pieczęci. Ustawa z dnia 5 września 2016 r. o usługach zaufania oraz identyfikacji elektronicznej (art. 137) Link do tekstu: Informacja na stronach Ministerstwa Cyfryzacji z dnia r: ( ) Zbliża się termin zakończenia stosowania SHA-1 przy składaniu podpisów i pieczęci. Kwalifikowani dostawcy usług zaufania od ponad dekady świadczą usługi zaufania, takie jak m.in. kwalifikowany podpis elektroniczny. Obecnie korzysta z niego ponad 400 tys. użytkowników. Na co dzień usługodawcy wprowadzają zmiany i nowe funkcjonalności w sposób, który nie wymaga dodatkowych działań użytkowników lub instytucji. Są jednak sytuacje, w których konieczne jest wyznaczenie terminu na wprowadzenie poprawek i taki termin ustanowił ustawodawca. Zmiana technologiczna polega na wycofaniu funkcji skrótu SHA-1 z zastosowań związanych ze składaniem zaawansowanego podpisu lub pieczęci. Począwszy od 2 lipca, do składania kwalifikowanego podpisu elektronicznego (najpowszechniejszy rodzaj podpisów zaawansowanych) powinna być stosowana nowsza, z przewidzianych w europejskich standardach, funkcja skrótu SHA-2. Certyfikaty kwalifikowane wygenerowane przed 2 lipca br. zachowają ważność do końca okresu w nich wskazanego, chyba że wcześniej ich status został zmieniony na nieważny. Nie trzeba kupować nowych certyfikatów. ( ) Link do tekstu: Od tej daty składanie kwalifikowanych podpisów elektronicznych musi spełniać funkcję SHA2. Link do tekstu Informacja o tych zmianach ukazała się na stronach dostawców, poniżej przykład opisu jednego krajowych dostawców podpisów i pieczęci Link do tekstu:

8 8 Data: r. Wprowadzenie dodatkowych wymagań związanych z kosztem cyklu życia produktu, kalkulacją. Termin wydania przez ministra właściwego do spraw budownictwa, planowania i zagospodarowania rozporządzenia obejmującego metody kalkulacji kosztów cyklu życia. zmiana ustawy Prawo zamówień publicznych oraz niektórych innych ustaw (Dz.U z dnia ); art. 15 ust. 2.; Prawo zamówień publicznych (Dz.U t.j. z dnia ); art. 10a i inne; inne. Praktycznie zmiana dotyczyć będzie między innymi: ustalania kryteriów oceny ofert, gdzie przedmiotem zamówienia będzie robota budowlana; postępowań objętych przepisami ustawy Pzp; inne. Projekt rozporządzenia Ministra Rozwoju u Finansów (projekt z dnia 16 marca 2018 roku) został upubliczniony w dniu r. Link do Projektu rozporządzenia: Wydaje się, że będą dokonane korekty w jego treści. O dokonywanych zmianach i szerszym aspekcie poinformuję w kolejnym wydaniu harmonogramu.

9 9 Data: r. Wymagania dotyczące krajowego węzła identyfikacji, warunki techniczne, notyfikacja krajowego systemu identyfikacji. ustawa o usługach zaufania oraz identyfikacja elektroniczna (Dz.U z dnia ); art. 142; art. 22; art ; art. 96 ust 4 w zakresie art. 20a ust 1 pkt 1; ustawa z dnia r. o informatyzacji działalności podmiotów realizujących zadania publiczne (Dz. U. z 2014 r. poz oraz z 2016 r. poz. 352); art. 20a ust 1 pkt 1. Praktycznie zmiana dotyczyć będzie podmiotów świadczących usługi zaufania, Ministra ( ). Materiał opisowy w przygotowaniu.

10 10 Data: r. Zmiana w ustawie Pzp dotycząca obowiązku kontaktu zamawiającego z wykonawcami jedynie poprzez tzw. środek komunikacji elektronicznej. Oferty, wnioski o dopuszczenie do postępowania, oświadczenia obowiązkowo muszą być podpisywane przez wykonawców kwalifikowanym podpisem elektronicznym (pod rygorem nieważności). Wejdzie w życie pełna treść rozporządzenia dotycząca praktycznego sposobu stosowania środków komunikacji elektronicznej w zamówieniach publicznych. zmiana ustawy - Prawo zamówień publicznych oraz niektórych innych ustaw (Dz.U z dnia ); art. 15 ust. 1 pkt 2, art. 18, i inne; Prawo zamówień publicznych (Dz.U t.j. z dnia ); Rozdział 2a; art. 43 ust 2 i inne; rozporządzenie Prezesa Rady Ministrów w sprawie użycia środków komunikacji elektronicznej w postępowaniu o udzielenie zamówienia publicznego oraz udostępnianie i przechowywanie dokumentów elektronicznych (Dz.U z dnia ). Praktycznie zmiana dotyczyć będzie: zasad komunikowania się zamawiającego z wykonawcami i odwrotnie; postępowań o udzielenie zamówienia publicznego o wartości zamówienia, gdy obowiązują procedury przewidziane ustawą Pzp (pow euro); składania ofert, oświadczeń, wniosków poprzez kwalifikowany podpis elektroniczny; sposobu przygotowania siwz, ogłoszenia, umowy, skrzynki mail, faksu i wymagań technicznych i informatycznych; rozwiązań organizacyjnych w jednostce w zakresie dokumentów elektronicznych występujących w zamówieniach publicznych; innych. Upubliczniono komunikat Urzędu Zamówień Publicznych z dnia r informujący o wszczęciu procedury zmian przepisów w zakresie stosowania elektronizacji zamówień publicznych, W oparciu o treść w/w komunikatu UZP można przypuszczać, że do października 2018 r zobaczymy nowe rozwiązania prawne, które mają pomóc zamawiającemu w przygotowaniu i prowadzeniu postępowania.

11 11 Data: r. Wejdzie w życie kolejna część rozporządzenia eidas i wymagań dotyczących podpisu elektronicznego oraz wzajemnie uznawanie minimalnych specyfikacji technicznych i procedur dotyczących poziomów bezpieczeństwa w zakresie środków identyfikacji elektronicznej (Dz.U.UE.L z dnia ) oraz ram interoperacyjności (Dz.U.UE.L z dnia ). Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 910/2014 z dnia 23 lipca 2014 r. w sprawie identyfikacji elektronicznej i usług zaufania w odniesieniu do transakcji elektronicznych na rynku wewnętrznym oraz uchylającego dyrektywę 1999/93/WE (Dz. Urz. UE L 257 z , str. 73). Link do tekstu rozporządzenia eidas: Zmiana w praktyce: konieczności uwzględnienia w procedurze zamówienia dodatkowych procedur i wymagań, gdzie wymagane będzie złożenie dokumentu elektronicznego z kwalifikowanym podpisem elektronicznym; zmiany regulacji dotyczących notyfikacji oraz innych; dotyczyć będzie zamówień bez względu na ich wartość. Należy przypuszczać, że wymagania te będzie wypełniać oprogramowanie mające ułatwić prowadzenie procedur zamówień publicznych. W praktyce zaczyna obowiązywać wzajemne uznawanie identyfikacji elektronicznej na podstawie art. 6 poprzez art. 52 ust 2 lit. c rozporządzenia eidas. Upubliczniono komunikat Urzędu Zamówień Publicznych z dnia r informujący o wszczęciu procedury zmian przepisów w zakresie stosowania elektronizacji zamówień publicznych,

12 12 Data: r. Zmiany w zakresie elektronizacji zamówień publicznych wymuszą szereg modyfikacji w samej ustawie Pzp, czy aktach ustawowych. Wydaje się, że będzie konieczne uwzględnienie np. obowiązku stosowania platformy elektronicznej, która może powstać w Urzędzie Zamówień Publicznych. Praktycznie zmiana może dotyczyć: większości aktów wykonawczych, gdzie wskazuje się na wersję dokumentu pisemnego, a nie elektronicznego; treści rozporządzenia wydanego na podstawie art. 25 ust 2, art. 96, ; obowiązkowego / możliwości stosowania platformy elektronicznej UZP; wymagań dotyczących składników platformy elektronicznej, którą zamawiający raczej będzie musiał zbudować lub pozyskać (czasami odpłatnie); inne. Upubliczniony komunikat Urzędu Zamówień Publicznych z dnia r informujący o wszczęciu procedury zmian przepisów w zakresie stosowania elektronizacji zamówień publicznych,

13 13 Data: nie ustalona. Ustawa o jawności życia publicznego sygnalizowana przez legislatora w procesie legislacyjnym ma znacząco zmienić sposób uczestnictwa wybranych osób w przygotowaniu czy prowadzeniu postępowania o udzielenie zamówienia publicznego. Projektowana zmiana w końcówce 2017 roku i na początku 2018 roku była dość mocno kwestionowana przez różne środowiska, także obejmujące osoby zajmujące się zamówieniami publicznymi. Duża ilość konsultacji, dokonywanych korekt w treści projektu ustawy powodowała znaczne trudności w zbudowaniu akceptowalnego przez wszystkich zainteresowanych wersji. Tempo uwag i informacji na temat projektu ustawy w miesiącu luty marzec 2018 r spadła. W projektach data wprowadzenia zmian została ustalona na 1 marca 2018 r, ale wg autora opracowania raczej powinna ona zostać wprowadzona po wyborach. Ostatnia wersja projektu ustawy o jawności życia publicznego. Link do projektu wersja z dnia r: Zmiana w praktyce: dotyczyć będzie zamówień publicznych bez względu na ich wartość; wprowadzenie pojęcia tzw. sygnalistów; wprowadzenie obowiązku publikacji umów cywilnych (nie tylko pisemnych); wprowadzenie obowiązku składania oświadczeń majątkowych od kwoty wartości zamówienia pow zł dla osób biorących udział w postępowaniu (członkowie komisji przetargowych, kierownik jednostki, biegli, ); pojawienie się odpowiedzialności za składanie oświadczeń podających dane nieprawdziwe; inne. Opracowano w dniu r. Piotr Sperczyński Tel Mail: Pzp@Pzp.pl