Diagramy klas. WYKŁAD Piotr Ciskowski

Transkrypt

1 Diagramy klas WYKŁAD Piotr Ciskowski

2 przedstawienie statyki systemu graficzne przedstawienie statycznych, deklaratywnych elementów dziedziny przedmiotowej oraz związków między nimi obiekty byt, egzemplarz klasy uogólnienie, typ związki

3 OBIEKT - KLASA

4 obiekt - klasa obiekt - każdy byt (osoba, stworzenie, pojęcie lub rzecz) mający znaczenie w kontekście rozwiązywanego problemu - budowa, cechy statyczne atrybuty, własności, pola - zachowanie operacje, usługi, metody - obiekt jest instancją klasy - obiekt ma tożsamość klasa - uogólnienie zbioru obiektów, które mają te same atrybuty, operacje, związki i znaczenie

5 klasa nazwa: rzeczownik symbol: prostokąt różne stopnie szczegółowości: (Wrycza, Visual Studio)

6 klasa klasa - typ, rodzaj, zbiór obiektów - nazwa: rzeczownik, z dużej litery atrybuty własności, cechy obiektów tej klasy - statyka, struktura - nazwa: z małej litery operacje - czynności - usługi - komunikaty - dynamika, zachowanie - nazwa: z małej litery

7 różny poziom szczegółowości (Wrycza, Visual Studio)

8 klasa - obiekt jakiejś klasy: (UML dla każdego,, Visual Studio)

9 STEREOTYPY

10 przedstawienie statyki systemu graficzne przedstawienie statycznych, deklaratywnych elementów dziedziny przedmiotowej oraz związków między nimi stereotypy, zobowiązania: (UML dla każdego)

11 KONCEPTUALNY - IMPLEMENTACYJNY

12 Poziom szczegółowości: konceptualny - podstawowe elementy analityczny - przystępne nazewnictwo klas, atrybutów i operacji implementacyjny - <<implementation class>> wdrożeniowy - dodatkowo: typy danych zobowiązania widoczność statyczność klasy asocjacyjne kwalifikacje uogólnienia zależności realizacje

13 DODATKI

14 Dodatkowe elementy: ograniczenia - warunki, zastrzeżenia związane z danym obiektem - tekst, wzór, pseudokod ew. język OCL (Object Constraint Language) - w nawiasach klamrowych UML dla każdego

15 Dodatkowe elementy: notatki: UML dla każdego

16 Dodatkowe elementy: ograniczenia i notatki: UML dla każdego, Visual Studio

17 Dodatkowe elementy: ograniczenia i notatki: UML dla każdego, Visual-Paradigm for UML

18 Dodatkowe elementy: ograniczenia i notatki: UML dla każdego, Enterprise Architect

19 Dodatkowe elementy: zobowiązania - pomocniczo - po wstępnej analizie scenariuszy, przed pełną koncepcją klasy (atrybuty, operacje) - wysokopoziomowy opis zadań klasy - kontrakt, odpowiedzialność klasy Wrycza, Enterprise Architect

20 Dodatkowe elementy: widoczność + publiczny - prywatny # chroniony ~ pakietowy Wrycza, Enterprise Architect, Visual Studio, Visual Paradigm

21 Dodatkowe elementy: statyczność - atrybuty i operacje: - egzemplarzowe - statyczne - podkreślone

22 NAZEWNICTWO

23 Nazewnictwo klas, atrybutów, operacji: poziom konceptualny - klasy: aukcja sesja giełdowa żądanie poziom implementacyjny: Aukcja SesjaGieldowa Zadanie

24 Nazewnictwo klas, atrybutów, operacji: poziom konceptualny atrybuty: pojemność karty SIM adres salonu firmowego numer telefonu komórkowego poziom implementacyjny: pojemnosckartysim adressalonu nrtelkom, nrtelefonukomorkowego

25 Nazewnictwo klas, atrybutów, operacji: poziom konceptualny operacje: zablokuj kartę SIM zmień aktualne stawki taryf wyślij esemesa poziom implementacyjny: zablokujkartesim() zmienstawkitaryf() wyslijsms()

26 Notacja atrybutów na poziomie implementacyjnym: [<widoczność: + - ~ # >] [ / ] <nazwa atrybutu> [ : <typ> ] [ [ <liczebność> ] ] [ = <wartość początkowa> ] [ { <właściwość> } ] / - atrybut pochodny (od innych) - wzór zwykle obok w notatce właściwości: ordered, [not] unique, readonly itp. Notacja operacji na poziomie implementacyjnym: [ <widoczność: + - ~# > ] <nazwa operacji> [ ( <lista parametrów> ) ] [ : <właściwość> ] lista parametrów po przecinku Notacja parametrów na poziomie implementacyjnym: [ kierunek: in out inout return] <nazwa atrybutu> [ : <typ> ] [ [ <liczebność> ] ] [ = <wartość początkowa> ] [ { <właściwość> } ]

27 Notacja atrybutów, operacji, parametrów na poziomie implementacyjnym: Wrycza, Enterprise Architect

28 ZWIĄZKI - ASOCJACJE

29 Rodzaje związków: asocjacja uogólnienie zależność realizacja

30 Rodzaje związków: asocjacja - powiązania między elementami - związek znaczeniowy między klasami - binarne - n-narne n-argumentowe - nazwy - role - nawigacja - liczebność - agregacja

31 Rodzaje związków: asocjacja - powiązania między elementami - związek znaczeniowy między klasami - nienazwane - nazwane Wrycza, Enterprise Architect, UML dla każdego

32 Rodzaje związków: asocjacja - powiązania między elementami - opcja: kierunek (interpretacji) - kierunek przesyłania komunikatów - mogą być inne drogi (pośrednie) - opcja: role - powinność jednej klasy względem drugiej Wrycza, Enterprise Architect

33 Rodzaje związków: asocjacja - powiązania między elementami - opcja: kierunek (interpretacji) - kierunek przesyłania komunikatów - mogą być inne drogi (pośrednie) - opcja: role - powinność jednej klasy względem drugiej - opcja: liczebność - dopuszczalny zakres 1 1..* 0..1 * 0..* n 1..n 0..n n..m n..* n,p,q

34 Asocjacje: wielokrotne zwrotne kwalifikowane

35 Asocjacje kwalifikowane: do wyszukiwania kwalifikator od strony klasy dokonującej wyszukiwania

36 Dodatkowe elementy: liczebność

37 Klasy asocjacyjne: precyzyjny opis związku między klasami asocjacja = klasa: nazwa atrybuty operacje

38 ZWIĄZKI - AGREGACJE

39 Rodzaje związków: agregacja - związek całość część - agregat segment - agregacja całkowita - częściowa kompozycja silna, składowa słaba, współdzielona zniszczenie agregatu segmenty są samodzielne = zniszczenie części

40 Rodzaje związków: agregacja - związek całość część - agregat segment - agregacja całkowita częściowa UML dla każdego

41 ZWIĄZKI - UOGÓLNIENIA

42 Rodzaje związków: uogólnienie hierarchia klas dziedziczenie klasa podstawowa klasa pochodna klasy abstrakcyjne korzeń klasy pośrednie liście obiekt klasy pochodnej jest rodzajem obiektu klasy podstawowej jeśli nie - raczej asocjacja Wrycza, Enterprise Architect

43 Rodzaje związków: uogólnienie ograniczenia: {complete} - {disjoint} - {incomplete} {overlapping} dyskryminatory

44 ZWIĄZKI - ZALEŻNOŚCI - INTERFEJSY

45 Inne związki: zależność - jedna klasa zależy od drugiej - zmiany w niezależnej zmieniają tę zależną - gdy w sygnaturze operacji jednej klasy jest obiekt drugiej klasy - gdy obiekty jednej klasy wysyłają komunikaty do obiektów innej klasy - gdy obiekty jednej klasy zawierają w swoich danych obiekty innej klasy - pokazuje skalę zmian w systemie

46 Inne związki: zależność realizacja klasa interfejs interfejs - zestaw operacji usługi oferowane przez klasę klasa abstrakcyjna nie ma obiektów interfejs nie ma implementacji

47 DIAGRAM OBIEKTÓW

48 diagram obiektów - migawka diagramu klas - struktura systemu w pewnym momencie działania

49 PODSUMOWANIE

50 Rady: nie przesadzać oszczędnie z notacją od ogółu do szczegółu wiele diagramów różne potrzeby, perspektywy, poziomy szczegółowości niekoniecznie wszystkie klasy struktura + zachowanie biznesowe techniczne

51 Etapy powstawania DK: 1. zidentyfikowanie i nazwanie klas 2. określenie zobowiązań klas 3. połączenie klas związkami asocjacji 4. zidentyfikowanie i nazwanie atrybutów operacji 5. specyfikacja asocjacji: nazwy role nawigacja liczebność agregacja kwalifikacja 6. inne związki: uogólnienia zależności realizacje 7. pełna, precyzyjna specyfikacja atrybutów operacji 8. diagramy obiektów

52 Tworzenie DK: po rozmowie z klientem : wyszukać rzeczowniki klasy atrybuty wyszukać czasowniki operacje podstawowa lista klas - do czego służą zobowiązania