Wybory samorządowe 2014 r.

Transkrypt

1 Wybory samorządowe 2014 r. SZKOLENIE CZŁONKÓW OBWODOWYCH KOMISJI WYBORCZYCH Zabrze, listopada 2014 r.

2 Podstawa prawna: Uchwała 16 listopada 2014 r. Uchwała Państwowej Komisji Wyborczej z dnia 29 września 2014 r. w sprawie wytycznych dla obwodowych komisji wyborczych dotyczących zadań i trybu przygotowania oraz przeprowadzenia głosowania w wyborach organów jednostek samorządu terytorialnego, zarządzonych na dzień 16 listopada 2014 r. Ustawa z dnia 5 stycznia 2011 r. Kodeks Wyborczy (Dz. U. Nr 21, poz. 112, z późn. zm.) Pozostałe akty prawne i inne ważne komunikaty dostępne są na stronie internetowej PKW

3

4 Wybory samorządowe 2014 r. Okręgi Obwody 78 obwodowych komisji wyborczych 13 obwodów zamkniętych

5 Członkowie Komisji wyborczej korzystają z ochrony prawnej przewidzianej dla funkcjonariuszy publicznych i ponoszą odpowiedzialność jak funkcjonariusze publiczni (art Kodeksu wyborczego). Oznacza to, że działanie każdej osoby na szkodę członka komisji wyborczej polegające na: naruszeniu jego nietykalności cielesnej ( art kk), znieważeniu (art kk), zmuszaniu do określonego działania lub zaniechania ( art kk), czynnej napaści (art. 223 kk) w trakcie lub w związku z realizacją przez członka komisji wyborczej zadań wyborczych, podlega surowej odpowiedzialności karnej i jest ścigane z urzędu. Z kolei członek Komisji wyborczej, z uwagi na pełnioną funkcję, który przekracza swoje uprawnienia lub nie dopełniając obowiązków działa na szkodę interesu publicznego lub prywatnego ponosi odpowiedzialność karną na podstawie art. 231 kk, poza odpowiedzialnością przewidzianą w innych przepisach, w tym obejmujących przestępstwa przeciwko wyborom i referendum.

6 Przedmiotem ochrony tej ostatniej grupy przepisów jest prawidłowy i zgodny z obowiązującymi przepisami przebieg wyborów, referendum. Przewidują one odpowiedzialność karną m.in. za działania polegające na: art. 248 kk użyciu podstępu celem nieprawidłowego sporządzenia list kandydujących lub głosujących, protokołów lub innych dokumentów wyborczych; niszczeniu, uszkadzaniu, ukrywaniu, przerabianiu lub podrabianiu protokołów lub innych dokumentów wyborczych; nadużyciu przy przyjmowaniu lub obliczaniu głosów. art. 249 kk bezprawnym ingerowaniu w spokojny, prawem przewidziany tryb korzystania przez obywateli z prawa wyborczego poprzez przeszkadzanie (przemocą, groźbą bezprawną, podstępem) w głosowaniu lub obliczaniu głosów czy sporządzaniu protokołów lub innych dokumentów wyborczych. art. 250 kk użyciu groźby lub przemocy w celu wywarcia wpływu na sposób głosowania osoby uprawnionej, także poprzez nadużycie stosunku zależności (służbowej, materialnej).

7 c.d. art. 250 a kk "sprzedawaniu" i "kupowaniu" głosów w zamian za korzyść majątkową lub osobistą. art. 251 kk naruszeniu tajności głosowania poprzez zapoznanie się wbrew woli głosującego z oddanym przez niego głosem. W przypadku powzięcia przez członka komisji wyborczej wiadomości o popełnieniu przestępstwa ciąży na nim prawny obowiązek zawiadomienia o tym fakcie odpowiednich organów tj. policji lub prokuratury.

8 WAŻNE!! 1. Kandydatem do składu komisji wyborczej nie może być osoba, która pełni funkcję pełnomocnika wyborczego komitetu wyborczego, pełnomocnika finansowego komitetu wyborczego lub męża zaufania. 2. Kandydatem nie może być kandydat na radnego, wójta.

9 Wybory samorządowe 2014 r. Państwowa Komisja Wyborcza Komisarz Wyborczy Wojewódzka Komisja Wyborcza Powiatowe Komisje Wyborcze Gminne/Miejskie Komisje Wyborcze Obwodowe Komisje Wyborcze

10 Miejska Komisja w Zabrzu Przewodnicząca Miejskiej Komisji Wyborczej Zastępca Przewodniczącej Miejskiej Komisji Wyborczej Członkowie Miejskiej Komisji Wyborczej Ewa Trzeja - Wagner Tadeusz Kochel Henryk Dziąbor Beata Kampa Grzegorz Duplaga Agnieszka Bałys Honorata Szczepek Rafał Siech

11 Zadania organów wyborczych Obwodowe Komisje Wyborcze Terytorialne Komisje Wyborcze Ustalają wyniki głosowania w obwodzie w wyborach wójta, rady, sejmiku oraz powiatu Wojewódzka Komisja Wyborcza Ustala wyniki wyborów do Sejmiku Województwa Powiatowe Komisje Wyborcze Ustalają wyniki wyborów do Rady Powiatu oraz cząstkowe wyniki wyborów do Sejmiku Województwa z obwodów swojej właściwości terytorialnej Gminne/Miejskie Komisje Wyborcze Ustalają wyniki wyborów wójta (burmistrza, prezydenta miasta) wyniki wyborów Rady Gminy/Miasta. Komisje wyborcze w miastach na prawach powiatu ustalają cząstkowe wyniki wyborów do Sejmiku Województwa z obwodów swojej właściwości terytorialnej Komisarz Wyborczy w Katowicach Ustala wyniki głosowania i wyniki wyborów na obszarze województwa Śląskiego. Publikuje Obwieszczenie zbiorcze o wynikach wyborów na obszarze województwa.

12 Kto powołuje komisje obwodowe? Organami właściwymi do powołania obwodowych komisji wyborczych są gminne (miejskie) komisje wyborcze. W skład obwodowej komisji wyborczej powołuje się: 1) od 6 do 8 osób spośród kandydatów zgłoszonych przez pełnomocników wyborczych lub upoważnione przez nich osoby; 2) jedną osobę wskazaną przez wójta spośród pracowników samorządowych gminy lub gminnych jednostek organizacyjnych.

13 Art. 156 Kodeksu wyborczego 1. Obsługę i techniczno-materialne warunki pracy obwodowych i terytorialnych komisji wyborczych, w tym możliwość wykorzystania techniki elektronicznej, oraz wykonanie zadań związanych z organizacją i przeprowadzeniem wyborów na obszarze gminy, powiatu lub województwa zapewnia odpowiednio wójt, starosta lub marszałek województwa. Zadania wykonywane w tym zakresie są zadaniami zleconymi jednostek samorządu terytorialnego.

14 Zadania obwodowej komisji wyborczej (art. 185 Ustawy z dnia 5 stycznia 2011 r. Kodeks Wyborczy) udział w szkoleniu organizowanym przez urzędnika wyborczego przeprowadzenie głosowania w obwodzie czuwanie w dniu wyborów nad przestrzeganiem prawa wyborczego w miejscu i czasie głosowania ustalenie wyników głosowania w obwodzie i podanie ich do publicznej wiadomości przesłanie wyników głosowania do właściwej komisji wyborczej.

15 Obowiązki przewodniczącego obwodowej komisji wyborczej kieruje pracami komisji, zwołuje jej posiedzenia; wyznacza dyżury i określa ilości członków niezbędnych do danych czynności; odpowiada za utrzymanie porządku i spokoju w lokalu wyborczym; czuwa nad przestrzeganiem tajności głosowania, przestrzeganiem zakazu prowadzenia kampanii wyborczej i przestrzeganiem właściwego toku czynności podczas głosowania; ma prawo zażądać opuszczenia lokalu przez osoby naruszające porządek i spokój w lokalu wyborczym. Przypadki zakłócenia głosowania odnotowuje się w protokole głosowania.

16 DIETY CZŁONKÓW KOMISJI Przewodniczący komisji zł Zastępca przewodniczącego 330 zł, Członek komisji 300 zł.

17 Wybór przewodniczącego i zastępcy

18 W dniu r. odbędzie się spotkanie Przewodniczących oraz Zastępców z Miejską Komisją Wyborczą. Godz.16:00 - OKW nr od 1 do 45 Godz. 17:00 - OKW nr od 46 do 91 WAŻNE!! Przewodniczący musi skontaktować się z operatorem celem wczytania jego certyfikatu w systemie informatycznym.

19 WAŻNE!! O S O B Y N I E O B E C N E N A P I E R W S Z Y M P O S I E D Z E N I U M A J Ą O B O W I Ą Z E K S K O N TA K T O W A Ć S I Ę Z P R Z E W O D N I C Z Ą C Y M O B W O D O W E J K O M I S J I W Y B O R C Z E J I Z G Ł O S I Ć G O T O W O Ś Ć D O P R A C Y.

20 Sprawy organizacyjne Nie później niż na 3 dni przed dniem głosowania Przewodniczący zwołuje posiedzenie komisji, na którym ustala szczegóły pracy przed dniem głosowania i w dniu głosowana; W dniu poprzedzającym głosowanie, komisji dostarczone zostaną materiały niezbędne do przeprowadzenia głosowania. UWAGA! Obowiązkowa obecność wszystkich członków obwodowej komisji wyborczej.

21 Mężowie zaufania Mężowie zaufania wyznaczeni przez pełnomocników wyborczych komitetów wyborczych, które zarejestrowały listę kandydatów w danym okręgu lub zarejestrowały kandydata na wójta w danej gminie mogą być obecni w dniu wyborów w lokalu wyborczym podczas wszystkich czynności wykonywanych przez komisję. Do każdej komisji pełnomocnik komitetu wyborczego może zgłosić po jednym mężu zaufania (art Kodeksu wyborczego), mężowie zaufania danego komitetu wyborczego mogą jednakże zmieniać się w ciągu pracy komisji; Mężowie zaufania przedstawią komisji zaświadczenie podpisane przez pełnomocnika wyborczego lub upoważnioną przez niego osobę. Jeżeli zaświadczenie wystawiła osoba upoważniona przez pełnomocnika, mąż zaufania okazuje komisji kserokopię tego upoważnienia.

22 Mężowie zaufania c.d. Mają oni prawo obserwować wszystkie czynności komisji, zgłaszać przewodniczącemu komisji na bieżąco uwagi i zastrzeżenia oraz wnosić zarzuty do protokołu głosowania. NIE PODPISUJĄ SIĘ POD SWOIMI UWAGAMI W PROTOKOLE. Noszą oni identyfikatory z imieniem, nazwiskiem, funkcją oraz nazwą komitetu wyborczego, który reprezentują. Identyfikatory nie mogą zawierać elementów agitacji wyborczej; Nie mogą oni wykonywać żadnych czynności członka komisji, pomagać wyborcom w głosowaniu ani udzielać im wyjaśnień; Obserwacja czynności wykonywanych przez komisję obwodową nie uprawnia mężów zaufania do utrwalania pracy komisji za pomocą aparatów fotograficznych lub kamer; Przewodniczący komisji może wydawać polecenia o charakterze porządkowym, w przypadku gdy działania mężów zaufania wykraczają poza ich uprawnienia.

23 Dziennikarze W czasie głosowania w lokalu mogą przebywać dziennikarze posiadający ważną legitymację dziennikarską, Dziennikarze są obowiązani zgłosić swoją obecność przewodniczącemu komisji, Dziennikarze nie mogą przeprowadzać wywiadów w lokalu, w którym odbywa się głosowanie, ani przebywać w tym lokalu przed rozpoczęciem głosowania oraz po jego zakończeniu. Wyjątek: Za zgodą właściwej rejonowej komisji wyborczej dopuszczalne jest sfilmowanie i sfotografowanie przez przedstawicieli prasy momentu otwierania przez obwodową komisję wyborczą urny wyborczej do głosowania i wyjmowania z niej kart. Po wykonaniu tej czynności przedstawiciele prasy obowiązani są niezwłocznie opuścić lokal komisji.

24 Głosowanie odbywa się bez przerw między godziną 7.00 a Komisja pracuje zawsze w co najmniej 3-osobowym składzie; wymóg obecności co najmniej 3 osób z komisji oznacza stałe przebywanie takiej liczby członków w pomieszczeniu, w którym znajduje się urna; Zawsze w składzie komisji musi znajdować się jej przewodniczący lub zastępca przewodniczącego; Liczba członków komisji przebywających jednocześnie w lokalu wyborczym powinna być dostosowana do tradycyjnie zwiększonej frekwencji w określonych lokalnie porach dnia.

25 Prawo wybierania (czynne prawo wyborcze) ma: W wyborach do organów stanowiących jednostek samorządu terytorialnego: a) rady gminy obywatel polski oraz obywatel Unii Europejskiej niebędący obywatelem polskim, który najpóźniej w dniu głosowania kończy 18 lat, oraz stale zamieszkuje na obszarze tej gminy, b) rady powiatu i sejmiku województwa obywatel polski, który najpóźniej w dniu głosowania kończy 18 lat, oraz stale zamieszkuje na obszarze, odpowiednio, tego powiatu i województwa; c) w wyborach wójta w danej gminie osoba mająca prawo wybierania do rady tej gminy.

26 Nie ma prawa wybierania osoba: 1) pozbawiona praw publicznych prawomocnym orzeczeniem sądu; 2) pozbawiona praw wyborczych prawomocnym orzeczeniem Trybunału Stanu; 3) ubezwłasnowolniona prawomocnym orzeczeniem sądu.

27 Warunki udziału w głosowaniu: Głosowanie w wyborach do rad gmin, rad powiatów i sejmików województw oraz w wyborach wójtów, burmistrzów i prezydentów miast odbywa się wyłącznie na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej. Wyborcy głosują w obwodzie głosowania właściwym dla miejsca ich stałego zamieszkania, za wyjątkiem osób przebywających w szpitalach, domach pomocy społecznej, zakładach karnych i aresztach śledczych.

28 Wyborca może głosować osobiście, przez pełnomocnika, korespondencyjnie. Ważne!! Zaświadczeń o prawie do głosowania poza miejscem stałego zamieszkania nie wydaje się!!!

29 Głosowanie przez pełnomocnika - przebieg Przed przystąpieniem do głosowania pełnomocnik okazuje obwodowej komisji wyborczej dokument umożliwiający stwierdzenie jego tożsamości oraz akt pełnomocnictwa do głosowania. Obwodowa komisja wyborcza odnotowuje nazwisko i imię (imiona) pełnomocnika wyborcy w spisie wyborców w rubryce "uwagi" odpowiadającej pozycji, pod którą umieszczono nazwisko wyborcy, wraz z oznaczeniem "pełnomocnik. Ważne! Komisja posiada wykaz udzielonych pełnomocnictw w danym obwodzie.

30 Głosowanie przez pełnomocnika przebieg c.d. Pełnomocnik potwierdza otrzymanie karty do głosowania własnym czytelnym podpisem w rubryce spisu przeznaczonej na potwierdzenie otrzymania karty do głosowania przez wyborcę udzielającego pełnomocnictwa do głosowania. Jeżeli pełnomocnictwo do głosowania zostało cofnięte lub wygasło, obwodowa komisja wyborcza odmawia wydania pełnomocnikowi karty do głosowania i zatrzymuje akt pełnomocnictwa do głosowania.

31 Zadania komisji w dniu wyborów przed otwarciem lokalu: Komisja zbiera się w możliwie pełnym składzie nie później niż godzinę przed otwarciem lokalu, tj. o godz. 6:00 rano; sprawdza dostarczone jej dokumenty oraz pieczęć komisji; ponownie przelicza karty do głosowania; ostemplowuje karty do głosowania w miejscu na to przeznaczonym swoją pieczęcią; rozkłada spis wyborców oraz karty do głosowania w sposób ułatwiający prowadzenie głosowania; Po ostemplowaniu kart pieczęcią komisji należy je wraz z pieczęcią komisji, odpowiednio zabezpieczyć sprawdza, czy urna jest pusta i ją zabezpiecza plombą;

32 Zadania komisji w trakcie głosowania: O 7:00 komisja otwiera lokal; Nie przerywa głosowania do godz. 21:00 (za wyjątkiem obwodów zamkniętych); Dopilnowuje, aby nie wydać karty bez pieczęci, bo głos oddany na takiej karcie będzie nieważny; Członkowie komisji sprawdzają, aby wyborca głosował osobiście lub przez pełnomocnika; Uważa, aby karty do głosowania wyborcy nie wynieśli poza lokal wyborczy; Odmawia ponownego wydania karty do głosowania.

33 Zadania komisji w trakcie głosowania c.d. : Należy baczyć by wyborca potwierdził fakt otrzymania karty własnoręcznym podpisem; W razie odmowy podpisu wydający kartę członek komisji musi dokonać adnotacji odmowa podpisu. Jeżeli nie będzie potwierdzenia odbioru karty, to nie będzie można poprawnie sporządzić protokołu. Przy czynności potwierdzania przez wyborców otrzymania karty należy baczyć, by podpisy składane były w miejscach (w linii) odpowiadających nazwiskom.

34 Przy wydawaniu kart do głosowania komisja sprawdza, czy wydawana karta jest ostemplowana pieczęcią komisji obwodowej. Na wniosek wyborcy komisja jest obowiązana wyjaśnić mu sposób głosowania w wyborach oraz warunki ważności głosu, zgodnie z informacją umieszczoną na karcie do głosowania. W przypadku, gdy wyborca odmówił przyjęcia jednej z kart do głosowania. Adnotacja w rubryce Uwagi powinna wówczas brzmieć odpowiednio bez gminy, bez sejmiku, bez prezydenta miasta, Możliwe jest składanie podpisu bez odwracania spisu.

35 Przed wydaniem karty do głosowania komisja: Sprawdza tożsamość wyborcy na podstawie dowodu osobistego lub innego dokumentu z fotografią (art Kodeks Wyborczy). dokumentem tym NIE MOŻE BYĆ "książeczkowy" dowód osobisty. Ustala, czy wyborca jest uprawniony do głosowania w tym obwodzie, przez sprawdzenie, czy jego nazwisko jest ujęte w spisie wyborców. Wyborcy wydaje się po jednej karcie do głosowania. Komisja odmawia ponownego wydania karty niezależnie od przyczyn tego żądania (np. z powodu pomyłkowego wypełnienia karty, zniszczenia jej itp.).

36 Format i kolor kart do głosowania W wyborach do rady gminy w gminie będącej gminą na prawach powiatu. Format A4, kolor biały, broszura zawierająca tyle kart, ile zostało zarejestrowanych list w danym okręgu. W wyborach wójta, burmistrza, prezydenta miasta Format A4, kolor różowy, karta zawierająca 6 nazwisk. W wyborach do sejmiku województwa. Format A4, kolor niebieski, broszura zawierająca tyle kart, ile zostało zarejestrowanych list w danym okręgu wyborczym.

37 Dopisywanie do spisu wyborców: Osobę pominiętą w spisie, jeżeli udokumentuje ona (np. przedstawiając dowód osobisty), iż stale zamieszkuje na terenie tego obwodu głosowania, a dział ewidencji ludności urzędu gminy, na żądanie komisji, potwierdzi telefonicznie, że pominięcie jest wynikiem pomyłki powstałej przy sporządzaniu spisu. Osobę skreśloną ze spisu dla danego obwodu głosowania w związku z umieszczeniem w spisie wyborców w zakładzie opieki zdrowotnej, domu pomocy społecznej, zakładzie karnym, areszcie śledczym, w oddziale zewnętrznym takiego zakładu lub aresztu, jeżeli udokumentuje ona, iż opuściła tę jednostkę przed dniem głosowania.

38 UWAGA!! Komisja nie jest uprawniona do dokonywania jakichkolwiek innych zmian w spisie wyborców.

39 Skreślenie kandydata Jeżeli w okresie po wydrukowaniu kart do głosowania, a przed dniem wyborów, Miejska Komisja Wyborcza skreśli z listy kandydatów nazwisko kandydata na radnego lub prezydenta, nazwisko tego kandydata pozostawia się na wydrukowanych kartach do głosowania. Informację o skreśleniu kandydata i nowym brzmieniu karty do głosowania oraz o warunkach ważności głosu oddanego na takiej karcie podaje się do wiadomości publicznej w formie obwieszczenia Miejskiej Komisji Wyborczej. Obwieszczenie to komisja obwodowa wywiesza w lokalu wyborczym oraz informuje ustnie o tym wyborców. Niedopuszczalne jest dokonywanie przez komisję jakichkolwiek skreśleń lub adnotacji na kartach do głosowania. Głos oddany na skreślonego kandydata zalicza się jako głos oddany na listę.

40 DLA NIEWIDOMYCH I NIEDOWIDZĄCYCH: Wyborca niepełnosprawny może głosować w lokalu wyborczym przy użyciu nakładek na karty do głosowania sporządzonych w alfabecie Braille`a. W dniu wyborów obwodowa komisja wyborcza wraz z kartami do głosowania wyda wyborcy niepełnosprawnemu, na jego prośbę, nakładki na te karty. POMOC PRZY GŁOSOWANIU Wyborcy niepełnosprawnemu, na jego prośbę, może pomagać w głosowaniu w lokalu wyborczym inna osoba, w tym także niepełnoletnia. Pomoc ta może mieć tylko charakter techniczny. Osobą tą nie może być członek komisji ani mąż zaufania.

41 MELDUNEK FREKWENCYJNY O liczbie osób uprawnionych do głosowania oraz o liczbie wyborców, którym wydano karty do głosowania Obwodowe komisje wyborcze w dniu wyborów ww. dane przekazują dwukrotnie według stanu na godziny i Przekazanie danych z komisji obwodowych następuje nie później niż 15 minut po upływie godziny sprawozdawczej (do godziny i 17.45). Dane przekazywane telefonicznie przez komisje obwodowe pełnomocnikom powinny zawierać następującą treść: 1) numer obwodu; 2) adres komisji obwodowej; 3) imię i nazwisko przewodniczącego komisji obwodowej (jeśli informację przekazuje zastępca przewodniczącego lub inny członek komisji, powinien podać imię i nazwisko przewodniczącego oraz własne); 4) liczbę osób uprawnionych do głosowania w formie: liczba uprawnionych: jeden, zero, dwa, cztery; powtarzam: tysiąc dwadzieścia cztery ; 5) liczbę wyborców, którym wydano karty do głosowania, w formie: liczba wydanych kart: cztery, pięć, jeden; powtarzam: czterysta pięćdziesiąt jeden.

42 Zadania komisji po zakończeniu głosowania

43 O godz. 21:00 komisja zamyka lokal dla wyborców osobom przybyłym do lokalu przed tą godziną należy umożliwić oddanie głosu. Po opuszczeniu lokalu przez ostatniego głosującego komisja zapieczętowuje wlot urny, zaklejając go paskiem papieru opatrzonym pieczęcią komisji i podpisami jej członków. Dopiero po tej czynności rozpoczyna działania, których celem jest obliczenie wyników głosowania i sporządzenie protokołu. Przy ich wykonywaniu należy ściśle trzymać się kolejności i sposobu opisanych w wytycznych.

44 W lokalu mogą przebywać poza członkami komisji i operatorem informatycznym wyłącznie mężowie zaufania i obserwatorzy międzynarodowi. Nie mogą oni uczestniczyć w liczeniu głosów ani pomagać członkom komisji w wykonywaniu ich zadań.

45 Nie zlicza się: Komisja przegląda wszystkie karty i wydziela z nich karty całkowicie przedarte na dwie lub więcej części, których nie bierze się pod uwagę przy obliczeniach. Jako karty całkowicie przedarte traktuje się, w przypadku kart zbroszurowanych, także te karty, w których odłączono poszczególne strony lub arkusze bądź ich części. Karty takie należy zapakować w pakiet, opieczętować go i opisać.

46 KARTY NIEWAŻNE Nieważne są karty do głosowania: nieopatrzone pieczęcią okw z wadą spowodowaną przez drukarnię na które oddano głos (np. powtórzone listy kandydatów i jednoczesnym braku innej innych list kandydatów, braku nadruku na części karty).

47 ZASADA GENERALNA wyborca głosuje stawiając znak x w kratce z lewej strony obok nazwiska kandydata Linie muszą przecinać się w obrębie kratki 1. KOWALSKI Jan Stanisław OK 1. KOWALSKI Jan Stanisław źle 1. KOWALSKI Jan Stanisław źle

48 Sposób głosowania i warunkach ważności głosów Wszelkie znaki graficzne naniesione w obrębie kratki, w szczególności zamazanie kratki, przekreślenie znaku w kratce itp. powoduje nieważność głosu. Sąd Najwyższy stwierdził, że kratka z lewej strony obok nazwiska kandydata... jest szczególnym miejscem karty do głosowania. Umieszczenie w niej jakiegokolwiek innego zaznaczenia niż znak "x" powoduje, że głos jest nieważny. Uchwała Sądu Najwyższego z dnia 5 grudnia 2001 r. (Dz. U. z dnia 11 grudnia 2001 r.)

49 Warunki oddania głosu ważnego Uznanie głosu za nieważny, komisja dokonuje po okazaniu karty po głosowania wszystkim członkom komisji uczestniczącym w ustalaniu wyniku głosowania. W przypadkach wątpliwych należy przyjmować, że znakiem x postawionym w kratce są dwie linie przecinające się, których punkt przecięcia znajduje się w obrębie kratki. Uznanie czy znak x postawiony jest w kratce, czy poza nią należy do Komisji!

50 Sposób Sposób głosowania głosowania i warunkach warunkach ważności ważności głosów głosu GŁOS WAŻNY Głosować można tylko na jedną listę kandydatów, stawiając na karcie do głosowania znak x (dwie przecinające się linie w obrębie kratki) w kratce z lewej strony obok nazwiska jednego z kandydatów z tej listy, przez co wskazuje się jego pierwszeństwo do uzyskania mandatu. Jeżeli na karcie do głosowania wyborca postawił znak x w kratce obok nazwisk dwóch lub więcej kandydatów z tej samej listy, to głos taki uważa się za ważnie oddany na daną listę i zalicza kandydatowi, którego nazwisko jest umieszczone wyżej na tej liście od innych nazwisk, przy których również postawiono znak x (art w związku z art. 338 Kodeksu wyborczego). Wszelkie znaki, wykreślenia, przekreślenia, w tym również i znak x postawiony przez wyborcę poza przeznaczoną na to kratką, traktuje się jako dopiski, które nie wpływają na ważność głosu.

51 Sposób głosowania i warunkach ważności głosów Przyczyną nieważności głosu, jest: GŁOS NIEWAŻNY - oddanie głosu na więcej niż jedną listę, czyli postawienie znaku x w kratkach obok nazwisk kandydatów umieszczonych na więcej niż jednej liście, - nieoddanie głosu na którąkolwiek z list, czyli niepostawienie znaku x w żadnej kratce.

52 W przypadku wyjęcia wadliwej karty z urny, należy: Gdy wada karty polega na jej niekompletności w domyśle wada została spowodowana przez wyborcę (np. karta przedarta, wyborca wyrwał z broszury kart część stron) lub też rozszycie, rozerwanie na dwie lub więcej części powstało podczas wrzucania karty do urny lub podczas wyjmowania (wysypywania) kart z urny - Komisja po przejrzeniu wszystkich karty wyjętych z urny, wydziela z nich części kart całkowicie przedartych na dwie lub więcej części, z odłączonymi stronami, których nie bierze się pod uwagę przy obliczeniach. Jako karty całkowicie przedarte traktuje się także te karty, w których odłączono poszczególne strony bądź ich części. UWAGA: Wyjęcie z urny karty przedartej może spowodować różnicę w rozliczeniu kart otrzymanych, wydanych i wyjętych z urny.

53 Głosowanie na prezydenta miasta Głos jest nieważny jeżeli wyborca: odda głos na więcej niż jednego kandydata nie postawi znaku x w żadnej kratce

54 Przekazanie protokołów głosowania z obwodu głosowania W miastach na prawach powiatu Obwodowe komisje wyborcze przekazują w osobnych, zamkniętych i opieczętowanych kopertach: Protokoły głosowania w wyborach: prezydenta miasta rady miasta sejmiku samorządowego Miejska Komisja Wyborcza

55 Najczęściej powtarzające się nieprawidłowości w pracach komisji Dopisywanie do spisu osób nieuprawnionych do głosowania. Dopuszczenie do sytuacji, w której wyborca składa podpis w spisie wyborców nie przy swoim nazwisku. Dopuszczenie do sytuacji, w której wyborca pobiera karty do głosowania bez potwierdzenia ich otrzymania w spisie wyborców. Nie dotyczy to sytuacji, gdy wyborca odmawia złożenia podpisu a komisja, wiedząc o powyższym, umieszcza w spisie stosowną adnotację. Wydanie wyborcy więcej niż jednej karty do głosowania w danych wyborach. Okresowa praca komisji w składzie mniejszym niż trzyosobowy.

56 Najczęściej powtarzające się nieprawidłowości w pracach komisji c.d. Podział komisji na grupy wykonujące oddzielnie czynności po zakończeniu głosowania. Brak reakcji na zakłócenie ciszy wyborczej na terenie lokalu. W incydentalnych wypadkach, tolerowanie obecności w komisji członka komisji, którego stan może wskazywać na spożycie alkoholu. Niepodanie przez komisję do wiadomości wyborców ustalonych wyników głosowania w obwodzie przez wywieszenie protokołu głosowania w widocznym miejscu. Niepodanie przez komisję do wiadomości wyborców ponownie ustalonych wyników głosowania w obwodzie przez wywieszenie protokołu głosowania w widocznym miejscu.

57 WSPARCIE INFORMATYCZNE Dane z projektu protokołu głosowania wprowadzane są przez operatora do Kalkulatora, W przypadku wystąpienia błędów operator drukuje i przekazuje zestawienie błędów i ostrzeżeń przewodniczącemu komisji Po usunięciu błędów operator zapisuje prawidłowy protokół po podpisaniu licencją przewodniczącego komisji, drukuje niezbędną liczbę egzemplarzy oraz przesyła do rejonowej komisji wyborczej danych z protokołu głosowania z obwodu.

58 Sporządzenie protokołu Komisja przystępuje do sporządzenia projektu protokołu głosowania wykorzystując w tym celu odpowiednie szablony formularzy. Czynności opisane są w wytycznych i dotyczą przygotowania projektu protokołu głosowania. Protokół z głosowania w obwodzie w przypadku wystąpienia niezgodności opisanych w raporcie ostrzeżeń generowanym przez program Kalkulatora Wyborczego wymaga opisania przyczyn niezgodności te komentarze komisja musi wpisać do protokołu Protokół po wpisaniu wszystkich komentarzy do raportu ostrzeżeń należy podpisać (wszyscy członkowie komisji biorący udział w ustalaniu wyników głosowania i obecni przy sporządzaniu protokołu).

59 Komisja sporządza kopię protokołu głosowania, którą wywiesza w miejscu łatwo dostępnym dla zainteresowanych i widocznym po zamknięciu lokalu. Kopia protokołu powinna być wywieszona w taki sposób, żeby możliwe było jej odczytanie także z wózka inwalidzkiego. Ważne!! Wywieszenie kopii protokołu głosowania winno nastąpić niezwłocznie po jego sporządzeniu. Kopia protokołu to: kserokopia, dodatkowy wydruk. Kopię poświadczają za zgodność z oryginałem członkowie komisji obecni przy jej sporządzeniu, podpisując ją, parafując każdą stronę kopii i opatrując ją pieczęcią obwodowej komisji wyborczej. W przypadku sprostowań dokonywanych w protokole komisja obowiązana jest podać niezwłocznie treść sprostowanego protokołu do publicznej wiadomości.

60 Koperta przekazana do Miejskiej Komisji Wyborczej zawiera: Oryginał protokołu głosowania (z ewentualnymi wniesionymi uwagami mężów zaufania i uwagami członków komisji). Odrębnie, pełnomocnikowi Miejskiej Komisji Wyborczej doręcza się za potwierdzeniem: podpisany wydruk Raportu ostrzeżeń (Pod warunkiem, że system informatyczny sygnalizował ostrzeżenia a obwodowa komisja wyborcza aprobowała protokół głosowania bez wprowadzania zmian w zakresie sygnalizowanym raportem ostrzeżeń) Uwaga!!! Nie mylić Zestawienia błędów i ostrzeżeń z Raportem ostrzeżeń.

61 Protokoły zostaną zwrócone w następujących przypadkach: Braku pieczęci lub odciśnięciu nieczytelnej pieczęci. Braku podpisów członków komisji w protokole głosowania. Stwierdzenia innej cyfry symbolu kontrolnego na różnych kartach protokołu, zestawienia oraz raportu ostrzeżeń, Gdy stwierdzono, iż komisja mylnie zakwalifikowała głosy nieważne jako karty nieważne, Braku ustosunkowania się komisji w przypadku niezgodności wynikłych w częściach I. i II. protokołu.

62 Protokoły zostaną zwrócone w następujących przypadkach: Gdy komisja obwodowa nie ustosunkuje się pisemnie do wniesionych uwag mężów zaufania. Gdy do protokołu nie zostanie dołączony raport ostrzeżeń (o ile zostanie przez system sporządzony) Gdy raport ostrzeżeń (o ile zaistnieje konieczność jego wydrukowania) nie zostanie podpisany przez członków komisji.

63 WAŻNE!!!! Komisje obwodowe powinny pozostać po sporządzeniu protokołu w swoich siedzibach do czasu przyjęcia protokołu przez Miejską Komisję Wyborczą.

64 Dziękuję za uwagę. Aleksandra Jurecka