REFERENDUM OGÓLNOKRAJOWE ZARZĄDZONE NA 6 WRZEŚNIA 2015 R. Szkolenie Obwodowych Komisji ds. Referendum. Krajowe Biuro Wyborcze Delegatura w Poznaniu

Transkrypt

1 REFERENDUM OGÓLNOKRAJOWE ZARZĄDZONE NA 6 WRZEŚNIA 2015 R. Szkolenie Obwodowych Komisji ds. Referendum Krajowe Biuro Wyborcze Delegatura w Poznaniu

2 Przestępstwa przeciwko wyborom Art Kto w związku z wyborami do Sejmu, do Senatu, wyborem Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej, wyborami do Parlamentu Europejskiego, wyborami organów samorządu terytorialnego lub referendum: 1) sporządza listękandydujących lub głosujących, z pominięciem uprawnionych lub wpisaniem nieuprawnionych 2) używa podstępu celem nieprawidłowego sporządzenia listy kandydujących lub głosujących, protokołów lub innych dokumentów wyborczych albo referendalnych, 3) niszczy, uszkadza, ukrywa, przerabia lub podrabia protokoły lub inne dokumenty wyborcze albo referendalne 4) dopuszcza się nadużycia lub dopuszcza do nadużycia przy przyjmowaniu lub obliczaniu głosów 5) odstępuje innej osobie przed zakończeniem głosowania niewykorzystanąkartędo głosowania lub pozyskuje od innej osoby w celu wykorzystania w głosowaniu niewykorzystaną kartę do głosowania 6) dopuszcza sięnadużycia w sporządzaniu list z podpisami obywateli zgłaszających kandydatów w wyborach lub inicjujących referendum - podlega karze pozbawienia wolności do lat 3

3 Przestępstwa przeciwko wyborom Art. 249.Kto przemocą, groźbąbezprawnąlub podstępem przeszkadza: 1) odbyciu zgromadzenia poprzedzającego głosowanie 2) swobodnemu wykonywaniu prawa do kandydowania lub głosowania 3) głosowaniu lub obliczaniu głosów 4) sporządzaniu protokołów lub innych dokumentów wyborczych albo referendalnych podlega karze pozbawienia wolności od 3 miesięcy do lat 5

4 Lokal komisji obwodowej godło urna na karty do głosowania pomieszczenia lub osłony zapewniające tajność przy oddawaniu głosu pomieszczenie do oddania głosu należy wyposażyć w: plakat informacyjny Państwowej Komisji Wyborczej o sposobie głosowania i warunkach ważności głosu sprawnydługopis umożliwiający głosującemu bezproblemowe oddanie głosu dobre oświetlenie

5 W miejscu widocznym umieścićinformacjęo: numerach i granicach obwodów głosowania oraz siedzibachobwodowych komisji ds. referendum sposobie głosowania i warunkach ważności głosu składzie komisji

6 Lokale dostosowane dla wyborców niepełnosprawnych obwieszczenie dostępne (na wysokości 0.9 m) umożliwiające odczytanie treści z pozycji siedzącej odstępy (urna kabina stół) umożliwiające poruszanie się na wózku kabina szerokośćok. 1,2 x 1,2 m z możliwościąoddania głosu z pozycji siedzącej, dodatkowe oświetlenie szerokość drzwi wejściowych min 0,9 m

7 Mężowie zaufania 1 podmiot uprawniony = 1 mążzaufania (lub zastępca) w danym obwodzie wyznaczany przez właściwy organ podmiotu uprawnionego (lub osobę upoważnioną) zaświadczenie (wg wzoru ustalonego przez PKW uchwałą z dnia r.) identyfikator: imięi nazwisko, funkcja, nazwa podmiotu uprawnionego; który reprezentuje zakaz wykonywania czynności wyborczych, rola obserwatora

8 Mężowie zaufania W dniu głosowania, od podjęcia przez komisjęobwodowączynności wykonywanych do czasu rozpoczęcia głosowania, orazw okresie od zamknięcia lokalu wyborczego do czasu podpisania protokołu głosowania, czynności komisji obwodowej mogąbyćrejestrowane przez mężów zaufania z wykorzystaniem własnych urządzeńrejestrujących (art.42 5 Kodeksu wyborczego) Dopuszczalne jest rejestrowanie ifotografowanie protokołu głosowania podanego do publicznej wiadomości przez komisjęobwodową. Rejestrowanie czynności komisji nie może w żaden sposób utrudniać jej pracy Materiały zawierające zarejestrowany przebieg czynności wykonywanych przez komisjęw tym okresie mogąbyćudostępniane wyłącznie na potrzeby postępowania przed sądami i organami prokuratury. Udostępnianie tego rodzaju zarejestrowanych materiałów w celach innych niżokreślone jest zabronione i podlega karze grzywny od 1000 do złotych (art i 7 oraz art. 504a Kodeksu wyborczego) Obserwacja czynności wykonywanych przez komisjęobwodowąwtrakcie głosowania,nieuprawnia mężów zaufania do utrwalania pracy komisji za pomocą żadnych urządzeń rejestrujących

9

10 Obserwatorzy międzynarodowi przedstawią komisji zaświadczenie wydane przez PKW obserwująpracękomisji wyborczych od jej rozpoczęcia ażdo zakończenia ustalania wyników głosowania posiadają uprawnienia mężów zaufania, nie przysługuje im jednak prawo wnoszenia uwag do protokołu głosowania (art Kodeksu wyborczego) nie mogąwykonywaćżadnych czynności członka komisji, pomagać wyborcom w głosowaniu ani udzielać im wyjaśnień

11 Dziennikarze Przykład legitymacji prasowej ważna legitymacja dziennikarska koniecznośćzgłoszenia przewodniczącemu komisji zakaz przeprowadzania wywiadów na terenie lokalu zakaz przebywania przed rozpoczęciem głosowania oraz po jego zakończeniu dopuszczalne jest filmowanie i fotografowanie przebiegu głosowania po uzyskaniu zgody przewodniczącego i osób których wizerunek jest utrwalany

12 Przeddzieńgłosowania ODBIÓR PROTOKOLARNY Co najmniej 3 osoby, w tym jedna to przewodniczący lub zastępca WOW Login i hasło do pobrania kodów jednorazowych PROTOKOLARNIE Urząd Miasta / Gminy karta do głosowania nakładka na kartę do głosowania w alfabecie Braille a formularze protokołu głosowania (5 egz.) pieczęć okrągła Komisji spis osób uprawnionych do udziału w referendum ( wyłącznie w przeddzień) lista osób, którym udzielono pełnomocnictwa materiały biurowe (m.in. papier pakowy, taśma,.poduszka do szpilek, sznurek )

13 6 WRZEŚNIA 2015 r.

14 Zadania Komisji przed rozpoczęciem głosowania godzina 5 00 Komisja w możliwiepełnym składzie sprawdza dostarczone dokumenty oraz pieczęć ponownie przelicza karty do głosowania ustaloną (w dniu głosowania) liczbęwpisuje w pkt. 2 formularza protokołu głosowania ostemplowuje karty do głosowania swoją pieczęcią zaleca sięostemplowanie wszystkich kart do głosowania przed otwarciem lokalu tj. przed godziną6 00 rozkłada spis osób uprawnionych do udziału w referendum (wraz z szablonem) i karty do głosowania sprawdza: czy wywieszono urzędowe obwieszczenia i informacje, czy nie należy usunąćelementów kampanii referendalnej(wewnątrz i na zewnątrz budynku) sprawdza urnę, zamyka i opieczętowuje

15 Głosowanie od 6 00 do 22 00

16 Od chwili rozpoczęcia głosowania doczasu jego zakończenia komisja wykonuje swoje zadania w składzie zapewniającym osobom głosującym udział w referendum bez zakłóceń przy wydawaniu kart do głosowania ale co najmniej w 3 osobowym składzie Zastępca lub Przewodniczący

17 Przebieg głosowania bezpośrednie (osobiście lub przez pełnomocnika) tajne tylko w lokalu (wyjątek stanowiązakłady opieki zdrowotnej i domy pomocy społecznej urna pomocnicza oraz głosowanie korespondencyjne) - zakaz wynoszenia kart! (powiadomićpolicję+ pkt. 27 protokołu) kontrola ilości wydawanych kart (60% informacja dla KW, 80% prośba o rezerwy do KW za pośrednictwem wójta) urny na karty do głosowania w widocznym miejscu uwaga ZAPLOMBOWANE używanie nakładek Braille a odnotować w protokole (pkt. 27) wszelkie zakłócenia przebiegu głosowania (wynoszenie kart poza lokal, otwarcie urny i inne)

18 Osoba uprawniona głosuje: osobiście -dowód osobisty (NIE książeczkowy ) - inny dokument z fotografią (np. paszport, książeczka ubezpieczeniowa, prawo jazdy) korespondencyjnie przez pełnomocnika - dokument tożsamości pełnomocnika - akt pełnomocnictwa

19 głosującemu wydaje się jedną kartę do głosowania odmawia sięponownego wydania karty do głosowania niezależnie od przyczyn tego żądania (np. z powodu pomyłkowego wypełnienia karty, zniszczenia jej itp.) należy sprawdzić czy wydana karta jest ostemplowana pieczęcią obwodowej komisji ds. referendum nr.. w.. głosujący potwierdza własnoręcznym podpisem w spisie wyborców fakt otrzymania karty (odmowa złożenia podpisu w rubryce spisu Uwagi adnotacja odmowa podpisu opatrzona parafą) na wniosek głosującego komisja wyjaśnia sposób głosowania oraz warunki ważności głosu komisja stosuje nakładki na spis zabezpieczające dane osobowe innych osób ujętych w spisie, które powinny być przekazane przez urząd gminy na prośbęgłosującej osoby niepełnosprawnej komisja przekazuje ustnie informacje o przedmiocie referendum tj. o pytaniach poddanych pod referendum (przewodniczący lub zastępca w obecności innego członka)

20 GŁOSOWANIE PRZEZ PEŁNOMOCNIKA I. Sprawdzićakt pełnomocnictwa Sprawdzić tożsamość pełnomocnika II. Sprawdzić, czy wyborca, który udzielił pełnomocnictwa nie głosowałwcześniej osobiście czy pełnomocnictwo nie wygasło z innej przyczyny czy pełnomocnictwo nie zostało cofnięte

21 GŁOSOWANIE PRZEZ PEŁNOMOCNIKA III. Odnotować nazwisko i imię pełnomocnika w rubryce uwagi w spisie wyborców, w pozycji wyborcy udzielającego pełnomocnictwa (np. Jan Kowalski, pełnomocnik) IV. Odznaczyć fakt głosowania przez pełnomocnika w wykazie udzielonych pełnomocnictw V. Należy: akt pełnomocnictwa załączyć do spisu wydać pełnomocnikowi kartę do głosowania

22 Kogo można dopisaćdo spisu w dniu głosowania osobęz zaświadczeniem o prawie do głosowania (bez hologramu!) osobępominiętąw spisie (potwierdzićw ewidencji ludności oraz sporządzić notatkę) osobę, która udokumentuje, że opuściła szpital, z-d pomocy społecznej, zakład karny, areszt przed dniem głosowania osobę, która udokumentuje, że przybyła do szpitala, z-du pomocy społecznej, zakładu karnego, aresztu śledczego przed dniem głosowania obywatela polskiego stale zamieszkującego za granicą, a głosującego w kraju na podstawie ważnego polskiego paszportu (jeśli udokumentuje że stale zamieszkuje za granicą) (Uwagi: nr paszportu, data i miejsce jego wydania)

23

24

25

26 Na podstawie takiego dokumentu nie wolno dopisać wyborcy do spisu a tylko odszukać go w dostarczonym spisie osób uprawnionych do udziału w referendum

27 Przebieg głosowania - głosowanie korespondencyjne Koperty zwrotne dostarczane sąwyznaczonej komisji za pokwitowaniem operator Poczty Polskiej upoważniony pracownik urzędu wyborca (jeżeli odnotowano w rubryce spisu: Uwagi: wysłano pakiet)

28 Przebieg głosowania - głosowanie korespondencyjne Komisja na bieżąco ustala: liczbę otrzymanych kopert zwrotnych liczbękopert zwrotnych, w których nie było oświadczenia o osobistym i tajnym oddaniu głosu liczbękopert zwrotnych, w których oświadczenie o osobistym i tajnym oddaniu głosu nie było podpisane przez głosującego liczbę kopert zwrotnych, w których nie było koperty na kartę do głosowania liczbękopert zwrotnych, w których znajdowała się niezaklejona koperta na kartę do głosowania liczbę kopert na kartę do głosowania wrzuconych do urny Otrzymanych przez komisjępustych kopert zwrotnych nie uwzględnia się przy dokonywaniu ustaleń

29 Głosowanie przy użyciu nakładki na kartę do głosowania w alfabecie Braille a wraz z kartądo głosowania osobie niepełnosprawnej, na jej prośbę, wydaje się nakładkę na tę kartę należy poinformowaćgłosującego, że po oddaniu głosu obowiązany jest on zwrócić komisji nakładkę na kartę należy zwrócić uwagę, aby głosujący wraz z kartą nie wrzucił nakładki na karty do urny w przypadku utraty nakładki lub jej zniszczenia komisja niezwłocznie informuje wójta o koniczności dostarczenia nowej nakładki

30 Zaświadczenie potwierdzające wzięcie udziału w głosowaniu Komisja wydaje je na żądanie głosującego, Treść zaświadczenia: Jeżeli z wnioskiem o wydanie zaświadczenia wystąpiłpełnomocnik głosujący w imieniu osoby ujętej w spisie, wówczas w zaświadczeniu po wyrazach otrzymał/otrzymała należy dodać wyrazy jako pełnomocnik Zaświadczenie podpisuje przewodniczący komisji lub zastępca przewodniczącego i opatruje pieczęcią komisji Zaświadczenie sporządza się w jednym egzemplarzu. Informację o wydaniu zaświadczenia umieszcza się w rubryce spisu Uwagi przy nazwisku głosującego

31 Kiedy uruchomić rezerwękart? Komisja na bieżąco sprawdza liczbępodpisów w spisie potwierdzającym otrzymanie karty przez głosujące W przypadku gdy liczba ta przekroczy 60% liczby otrzymanych przez komisjękart do głosowania, komisja obowiązana jest powiadomićkomisarza Wyborczego w Poznaniu, za pośrednictwem wójta o możliwej potrzebie uruchomienia dla niej kart z rezerwy Gdy liczba ta przekroczy 80% liczby otrzymanych kart do głosowania, komisja występuje do Komisarza Wyborczego w Poznaniu, za pośrednictwem wójta, o wydanie kart z rezerwy

32 Zadania Komisji po zakończeniu głosowania O godz komisja zamyka lokal osobom przybyłym do lokalu przed tągodzinąnależy umożliwić oddanie głosu w lokalu mogąprzebywaćpoza członkami komisji wyłącznie mężowie zaufania oraz obserwatorzy międzynarodowi; w czasie otwierania urny i wyjmowania z niej kart dopuszczalna jest obecność przedstawicieli prasy; nie mogą oni uczestniczyćwliczeniu głosów ani pomagaćczłonkom komisji w wykonywaniu ich zadań w przypadku gdy komisji zapewniono obsługęsystemu informatycznego, w lokalu w miejscu wyznaczonym przez przewodniczącego może przebywaćosoba odpowiedzialna za tę obsługę

33 Zachowaćkolejnośćwykonywania czynności przy ustalaniu wyników głosowania Po opuszczeniu lokalu przez ostatnią osobę głosującą komisja zapieczętowuje wlot urny -zakleja go paskiem papieru opatrzonym pieczęcią komisji i podpisami jej członków

34 Projekt protokołu głosowania w obwodzie (na formularzu protokołu) Liczby w protokołach głosowania wpisuje sięw następujący sposób: liczby jednocyfrowe - w ostatniej kratce z prawej strony liczby dwucyfrowe - w dwóch ostatnich kratkach z prawej strony liczby trzycyfrowe -w trzech ostatnich kratkach z prawej strony itd. czyli tak, aby ostatnia cyfra wpisywanej liczby wypadła w ostatniej kratce z prawej strony jeżeli ustalona przez komisjęliczba wynosi zero, w ostatniej kratce z prawej strony należy wpisać cyfrę 0

35 Rozliczenie kart do głosowania

36 Rozliczenie kart do głosowania krok 1 wpisać w punkcie 2 protokołu głosowania liczbę otrzymanych kart do głosowania ustalonąprzed rozpoczęciem głosowania r. krok 2 przeliczyć niewykorzystane karty do głosowania (pkt. 3) zapakować w odrębne pakiety (opisać, opieczętować na złączach paczek)

37 krok 3 ustalićliczbęosób uprawnionych do udziału w referendum tj. umieszczonych w spisie (łącznie z dopisanymi przez komisjęw trakcie głosowania) (pkt. 1) krok 4 ustalićliczbęosób, którym wydano kartędo głosowania (pkt. 4) Na podstawie liczby podpisów potwierdzających otrzymanie karty do głosowania (łącznie z adnotacjami odmowa podpisu zastępującymi podpisy). Liczba ta nie może byćwiększa od liczby osób uprawnionych do głosowania (pkt. 1)

38 krok 5 ustalićczy liczba kart niewykorzystanych (pkt. 3) i liczba osób którym wydano karty (pkt. 4) jest równa liczbie kart otrzymanych (pkt. 2) krok 6 w razie niezgodności : - ponownie przeliczyć karty -rozbieżności omówićw protokole (pkt. 21) krok 7 ustalić liczbę głosujących przez pełnomocnika (pkt.5)

39 krok 8 ustalićliczbęosób głosujących na podstawie zaświadczenia o prawie do głosowania (pkt. 6) krok 9 ustalić liczby dotyczące głosowania korespondencyjnego Tylko komisje wyznaczone do głosowania korespondencyjnego, pozostałe komisje w punktach 7-8e protokołu głosowania w pisującyfrę0

40 cd. krok 9 ustalićliczbęosób głosujących, którym wysłano pakiety referendalne (pkt. 7) ustalić liczbę kopert zwrotnych (pkt.8) bez oświadczenia głosującego (pkt. 8a) z oświadczeniem niepodpisanym przez głosującego (pkt. 8b) bez koperty na kartę do głosowania (pkt.8c) z niezaklejonąkopertąna kartędo głosowania (pkt. 8d) zaklejonych z kartądo głosowania wrzuconych do urny (pkt. 8e) Suma otrzymanych kopert nie może byćwyższa od liczby wyborców, którym wysłano pakiety referendalne 8 7

41

42

43

44 Komisja przegląda wszystkie karty wydziela z nich: karty całkowicie przedarte na dwie lub więcej części nie bierze sięich pod uwagę przy obliczeniach Karty takie należy zapakować w pakiet, opieczętować go na złączach i opisać

45

46 (pkt. 10) (pkt. 11) KARTY WAŻNE KARTY NIEWAŻNE: -inne niżustalone urzędowo -nieopatrzone pieczęcią komisji obwodowej -opatrzone pieczęciąinnej komisji obwodowej Głosy ważne (pkt. 13, 16 i 19) Głosy nieważne (pkt. 12, 15 i 18 )

47 Zasady kwalifikowania głosów Głos niewaŝny Głos waŝny Głos niewaŝny????????

48 Głos jest ważny gdy głosujący (odrębnie dla każdego pytania): udziela odpowiedzi na każde postawione pytanie, stawiając znak X w kratce obok odpowiedzi pozytywnej TAK albo w kratce obok odpowiedzi negatywnej NIE oddaje głos na karcie urzędowo ustalonej i opatrzonej pieczęcią obwodowej komisji ds. referendum

49 W przypadkach wątpliwych należy przyjmować, że znakiem X postawionym w kratce sądwie linie przecinające się, których punkt przecięcia znajduje się w obrębie kratki Do Komisji należy uznanie czy znak X postawiony jest w kratce, czy poza nią

50 wszelkie znaki, wykreślenia, przekreślenia, w tym również znak X postawiony poza obrębem kratki, traktuje sięjako dopiski, które nie wpływająna ważność głosu

51

52 NASTĘPNE PYTANIE POPROSZĘ

53

54

55 Brak pieczęci głos oddany na karcie do głosowania innej niżurzędowo ustalona lub nieopatrzoną pieczęcią obwodowej komisji ds. referendum; nie bierze siępod uwagę, przy ustaleniu wyników głosowania

56 oddany na karcie do głosowania, na której umieszczono znak X przy odpowiedzi TAK oraz NIE

57 oddany na karcie do głosowania, na której nie umieszczono znaku X przy danym pytaniu

58 wszelkie inne od X znaki graficzne naniesione w obrębie kratki, w szczególności zamazanie kratki, przekreślenie znaku w kratce itp. powodujenieważność głosu