Oszczędzanie energii i promowanie odnawialnych źródeł energii w ramach Mechanizmu Finansowego Europejskiego Obszaru Gospodarczego

Transkrypt

1 Pragniemy przedstawić Państwu informacje w związku z rozpoczęciem realizacji projektu pod nazwą Podniesienie efektywności energetycznej budynków szkół podstawowych nr 1 i 2 w gminie Brzeszcze, dofinansowanego ze środków Mechanizmu Finansowego Europejskiego Obszaru Gospodarczego Umowa pomiędzy Ministerstwem Środowiska, pełniącym funkcję Operatora Programu PL04, w imieniu którego działa Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w Warszawie, a Gminą Brzeszcze zawarta została w dniu r. Szacowany całkowity koszt realizacji projektu według umowy to kwota ,00 zł, z tego wartość dofinansowania wynosi 73,65% kosztów kwalifikowanych, co stanowi kwotę ,00 zł. Na mocy umowy w sprawie utworzenia Europejskiego Obszaru Gospodarczego (EOG) państwa: Islandia, Liechtenstein i Norwegia są partnerami 28 państw członkowskich UE w ramach unijnego rynku wewnętrznego. Granty EOG i Norweski Mechanizm Finansowy stanowią wkład Islandii, Liechtensteinu i Norwegii do zmniejszenia róŝnic gospodarczych i społecznych oraz do wzmocnienia stosunków dwustronnych z UE w krajach Europy Środkowej i Południowej. W okresie wartość funduszy EOG i Funduszy Norweskich wynosi 1,79 miliarda euro. Norwegia zapewnia około 97% łącznego finansowania. Fundusze są dostępne dla organizacji pozarządowych, instytucji badawczych i szkół wyŝszych, sektora publicznego oraz sektora prywatnego w 12 nowoprzyjętych państwach członkowskich UE, tj. Bułgarii, na Cyprze, w Republice Czeskiej, Estonii, na Węgrzech, Łotwie, Litwie, Malcie, w Polsce, Rumunii, na Słowacji, Słowenii oraz w Grecji, Portugalii i Hiszpanii. W ich ramach ma miejsce szeroka współpraca z podmiotami z państw darczyńców, a przedsięwzięcia mogą być wdraŝane do 2016 roku. NajwaŜniejsze obszary wsparcia obejmują ochronę środowiska i zmiany klimatyczne, badania i stypendia, społeczeństwo obywatelskie, ochronę zdrowia i wsparcie dla dzieci, równość płci, sprawiedliwość oraz dziedzictwo kulturowe. Zakres Programu Operacyjnego PL04 Oszczędzanie energii i promowanie odnawialnych źródeł energii, w którym udział wzięła Nasza Gmina, koncentruje się na promowaniu oszczędzania energii poprzez realizację projektów termomodernizacji, wymiany oświetlenia wbudowanego i moŝliwości wymiany istniejących, często przestarzałych źródeł energii zaopatrujących termomodernizowane budynki, nowoczesnymi źródłami, w tym 1

2 wykorzystującymi energię ze źródeł odnawialnych. To właśnie dzięki środkom Mechanizmu Finansowego EOG Gmina Brzeszcze moŝe realizować przedmiotowy projekt. Celem projektu jest redukcja emisji gazów cieplarnianych i zanieczyszczeń powietrza oraz zwiększenie udziału energii pochodzącej ze źródeł odnawialnych w ogólnym bilansie zuŝycia energii, a jego realizacja przyczyni się do osiągnięcia następujących rezultatów: I. Zespół Szkół przy ul. Szkolnej 6: 1. Docieplenie stropu oraz ścian zewnętrznych budynku w celu zmniejszenia ich przenikalności, 2. Wymiana okien, 3. Wymiana drzwi drewnianych na drzwi energooszczędne, 4. Zastosowanie systemu paneli fotowoltaicznych do wytwarzania energii elektrycznej na potrzeby własne szkoły, 5. Wymiana oświetlenia wbudowanego na oświetlenie energooszczędne typu LED w celu obniŝenia zuŝycia energii. II. Zespół Szkół przy ul. Mickiewicza 3: 1. Docieplenie stropodachu, ścian zewnętrznych oraz podłóg na gruncie w celu zmniejszenia ich przenikalności, 2. Wymiana instalacji systemu grzewczego, w tym grzejników na konwektorowe z głowicami termostatycznymi, 3. Wymiana drzwi drewnianych na drzwi energooszczędne, 4. Likwidacja części przeszklenia ściany południowej, 5. Wymiana baterii umywalkowych na zawory czerpalne czasowe, 6. Likwidacja pojemnościowych podgrzewaczy elektrycznych słabo zaizolowanych i zastąpienie ich pompą ciepła typu powietrze-woda, 7. Zastosowanie systemu paneli fotowoltaicznych do wytwarzania energii elektrycznej na potrzeby własne szkoły, 8. Wymiana oświetlenia wbudowanego na oświetlenie energooszczędne typu LED w celu obniŝenia zuŝycia energii. I.1., II.1. Docieplenie stropu/stropodachu oraz ścian i podłóg w celu zmniejszenia ich przenikalności. Do docieplenia ścian zewnętrznych budynku posłuŝy wełna mineralna o grubości 16 cm, stropy 2

3 ocieplane będą pianką poliuretanową natryskiwaną (grubość pianki w zaleŝności od miejsca ocieplenia waha się w zakresie od 7 do 13 cm), natomiast podłogi ocieplone zostaną styrodurem. I.2. Wymiana w gimnazjum istniejących okien drewnianych skrzynkowych na okna PCV Zakres wykonania obejmuje wymianę istniejących w gimnazjum okien drewnianych skrzynkowych na okna PCV wraz z parapetami: a) 10 szt. okien w sali gimnastycznej o powierzchni 154,34 m 2 - okna 3-szybowe, minimum 5-komorowe z tzw. ciepłą ramką, o współczynniku przenikania ciepła nie większym niŝ 0,9 W/m 2 K, b) 56 szt. pozostałych okien w gimnazjum o powierzchni 190,54 m 2 - okna 3-szybowe, minimum 5-komorowe, o współczynniku przenikania ciepła nie większym niŝ 0,930 W/m 2 K. I.3. Wymiana drzwi drewnianych na drzwi energooszczędne. Zostaną zastosowane drzwi stalowe ocieplone, z przeszkleniem lub częściowym przeszkleniem, odporne na uderzenia i skręcanie. Na poniŝszym rysunku, przedstawiono zielonymi strzałkami lokalizacje drzwi podlegających wymianie. 3

4 I.4., II.7. Instalacja ogniw fotowoltaicznych produkujących energię elektryczną na potrzeby szkoły W ramach realizacji projektu, na kaŝdym budynku szkoły, zamontowanych zostanie po 160 paneli fotowoltaicznych o łącznej mocy 40 kw razem 80 kw. Zamontowane panele będą posiadały gwarancję: min. 1 rok: min. 98% mocy znamionowej min. 10 lat: min. 90% mocy znamionowej min. 25 lat: min. 80% mocy znamionowej. Wytworzona energia przeznaczona będzie na potrzeby własne szkół i przyczyni się do znacznego obniŝenia opłat związanych z ich funkcjonowaniem. I.5., II.8. Wymiana oświetlenia wbudowanego na energooszczędne. W ramach realizacji projektu, w obu budynkach szkolnych, wymienione zostanie oświetlenie wbudowane na energooszczędne typu LED. Łącznie w obu szkołach wymianie podlega źródeł światła (świetlówek, Ŝarówek, halogenów). Ponadto w kaŝdej ze szkół zamontowane zostanie po 40 czujników ruchu w newralgicznych miejscach, w których ich zastosowanie jest najbardziej uzasadnione (sanitariaty itp.). Przyczyni się to zmniejszenia, blisko o połowę, zuŝycia energii elektrycznej przeznaczonej na oświetlenie obu budynków. II.2. Wymiana instalacji systemu grzewczego, w tym grzejników na konwektorowe z głowicami termostatycznymi. Łączna ilość grzejników do wymiany to: 40 szt. II.3. Wymiana drzwi drewnianych na drzwi energooszczędne, Wymiana drzwi drewnianych zewnętrznych na drzwi stalowe, bez przeszklenia, odporne na uderzenia i skręcanie, ocieplone pianką poliuretanową i/lub wełną mineralną. II.4. Likwidacja części przeszklenia ściany południowej. Zakres prac polega na zamurowaniu betonem komórkowym istniejącej w korytarzu przeszklonej ściany (fotografia poniŝej), z pozostawieniem przestrzeni o wysokości 80 cm od góry. Ściana zostanie ocieplona od zewnętrz wełną. 80-centymetrowa przestrzeń zostanie wypełniona oknami w stalowych ramach. 4

5 II.5. Wymiana baterii umywalkowych na zawory czerpalne czasowe. DemontaŜ starych i montaŝ nowych baterii natynkowych czasowych z mieszaczem w pokrętle. 5

6 II.6. Likwidacja pojemnościowych podgrzewaczy elektrycznych słabo zaizolowanych i zastąpienie ich pompą ciepła typu powietrze-woda. Pompa typu powietrze woda pozyskuje ciepło z powietrza. Urządzenie to zapewni ogrzewanie ciepłej wody uŝytkowej, praktycznie przez cały rok. Niewątpliwą zaletą pomp ciepła jest ich ekologiczność, bowiem nie wytwarzają one Ŝadnych spalin ani odpadów, jedynie energię elektryczną. Projekt będzie realizowany od sierpnia br. do kwietnia 2016 roku. Po jego zakończeniu wykonany zostanie audyt, potwierdzający osiągnięcie efektów ekologicznych zawartych we wniosku aplikacyjnym o środki EOG. Bez dofinansowania ze strony Państw - Darczyńców realizacja przedmiotowego projektu nie byłaby moŝliwa. 6

7 OSZCZĘDZANIE ENERGII Na co gospodarstwa domowe zuŝywają energię i ile to kosztuje? Według danych statystycznych, najbardziej kosztowną pozycją w rocznym budŝecie przeciętnego gospodarstwa domowego jest ogrzewanie pomieszczeń, które pochłania 46% wszystkich wydatków na energię. Na prąd elektryczny gospodarstwa przeznaczają kolejne 30%, a zuŝycie ciepłej wody to 23% rocznych wydatków. Oddzielną, dodatkową pozycją w wydatkach energetycznych (a zarazem transportowych) moŝe być paliwo do samochodu - jego udział teŝ jest znaczący, jednak bardzo rzadko jest to traktowane przez ankietowanych Polaków jako koszty energii. Jedynie 32% Polaków zdaje sobie sprawę, w jaki sposób koszt ogrzewania pomieszczeń wpływa na wydatki z budŝetu domowego 1. Oszczędności energii uzyskiwane dzięki efektywnym energetycznie budynkom to nowoczesne podejście do rozwiązywania problemów energetycznych. Zamiast zwiększać podaŝ, moŝna w pełni zaspokoić popyt na ciepło i komfort, zuŝywając mniej energii. Nie trzeba spalać więcej węgla, gazu, ropy (emisje), sięgać po energię jądrową (bezpieczeństwo), czy energię ze źródeł odnawialnych (koszty). Wystarczy mądrze oszczędzać, czyli inwestować w energooszczędność domów. Badania ujawniają nienajlepszy obraz rzeczywistego poszanowania energii w naszym kraju, a jednocześnie wskazują na duŝe moŝliwości poprawy sytuacji. Rozwiązanie problemu dostępności energii to jedno z najwaŝniejszych wyzwań współczesności. Wymaga kompleksowego podejścia i zróŝnicowanych działań. Światowe zuŝycie energii gwałtownie rośnie, a rezerwy paliw kopalnych szybko się zmniejszają. W roku 2005 wykorzystaliśmy pięć razy więcej ropy, niŝ odkryliśmy jej nowych złóŝ. To odbija się niekorzystnie na światowej gospodarce, a my sami płacimy za to, i to dosłownie, wysoką cenę. Obecnie w Polsce podstawowym źródłem energii jest węgiel kamienny i brunatny. Według danych Głównego Urzędu Statystycznego, dla zaspokojenia potrzeb energetycznych gospodarstw domowych, stanowi on podstawowe paliwo (aŝ 73% energii pozyskuje się z węgla). Znacznie mniejsze jest w tym sektorze zuŝycie gazu ziemnego (14%), alternatywnych źródeł energii, biomasy i innych (9%), a takŝe produktów naftowych (4%). 1 Raport "Polacy o oszczędzaniu energii" - cz. I "Zarządzanie energią", który powstał na podstawie badania opinii publicznej przeprowadzonego przez TNS OBOP na reprezentatywnej grupie mieszkańców Polski, w ramach kampanii edukacyjnej "Szóste paliwo" 7

8 W budynkach mieszkalnych aŝ 28% całkowitej zuŝywanej energii uzyskuje się bezpośrednio ze spalania węgla. Udział ten jest znacząco większy niŝ średnio w całej gospodarce (19%). Z badania opinii publicznej wynika, Ŝe Polacy zupełnie nie zdają sobie sprawy z tego, jak wiele energii nowoczesne społeczeństwa, więc i my, zuŝywają na cele bytowe. Na ogrzewanie budynków, w których mieszkamy, pracujemy, spędzamy czas wolny, ich oświetlenie, podgrzanie ciepłej wody, klimatyzację, uŝytkowanie sprzętu RTV i AGD itp., potrzebujemy więcej energii niŝ cały przemysł czy transport. Przestaje to dziwić, gdy uświadomimy sobie, Ŝe ponad 80 % czasu spędzamy w budynkach, które stały się naszym podstawowym środowiskiem Ŝyciowym. Na koszyk opłat, które w budŝecie domowym są stałe, składają się m.in. opłaty za prąd, gaz, węgiel, ciepłą wodę, centralne ogrzewanie. Mimo nasycenia gospodarstw domowych sprzętem AGD i elektrycznym, to ogrzewanie budynków i mieszkań nadal pochłania najwięcej energii. Polacy o tym nie wiedzą. Na pytanie, jaki procent energii zuŝywanej przeciętnie w gospodarstwie domowym stanowi ogrzewanie mieszkania czy domu?: Tylko 4% badanych trafnie oceniło, Ŝe ogrzewanie ma ponad 60% udziału w całkowitym zuŝyciu energii przez gospodarstwa domowe. W rzeczywistości jest to średnio ponad 71 %. AŜ ponad 60% ankietowanych zdecydowanie zaniŝyło udział ogrzewania w całkowitym zuŝyciu energii przez gospodarstwa domowe, uznając, Ŝe nie przekracza on 40 lub nawet 20%. Prawie 1/4 Polaków (23% ankietowanych) nawet nie próbowała ocenić, jaka część energii zuŝywana jest na ogrzewanie ich mieszkania czy domu. Zapotrzebowanie na ciepło do ogrzewania domów mieszkalnych wynosi w Polsce od kwh/m 2 dla budynków nowych, do ponad 240 kwh/m 2 dla budynków zbudowanych przed 1985 r. Dla porównania, średnia dla budynków w Danii to 130 kwh/m 2. Co więcej, w obecnie budowanych tam domach, zapotrzebowanie często wynosi jedynie kwh/m 2. ZuŜycie energii na ogrzewanie 1m 2 powierzchni uŝytkowej mieszkań w Polsce, określone na podstawie realnego zuŝycia paliw, wynosi około 170 kwh/m 2. RóŜnica pomiędzy zapotrzebowaniem a zuŝyciem ukazuje polski problem niedogrzanych, energochłonnych domów, których mieszkańców nie stać na ponoszenie wysokich kosztów ogrzewania. Skutkiem chłodu i wilgoci w niedogrzanych domach i mieszkaniach jest gorszy stan zdrowia ludzi i przyśpieszone zmniejszanie się wartości rynkowej budynków. 8

9 Utrzymanie domu czy mieszkania posiada istotną pozycję w wydatkach domowych, podobnie jak koszt ogrzewania szkół, przychodni czy innych obiektów uŝyteczności publicznej i stanowi duŝe obciąŝenie dla ich budŝetów. Energooszczędność jest dobrym sposobem redukcji kosztów stałych przy pełnym zaspokojeniu potrzeb i poprawie standardu pomieszczeń. Polacy, zapytani o sposoby oszczędzania energii, wskazywali głównie na oszczędzanie energii elektrycznej przez gaszenie świateł w pokojach, które nie są wykorzystywane - 86% oraz na wymianę Ŝarówek na energooszczędne - 80% odpowiedzi. Co ciekawe, jako dobry sposób oszczędzania energii wymianę okien i drzwi zewnętrznych wskazało 83%, a ocieplenie ścian i/lub dachu budynku wymieniło aŝ 3/4 Polaków. Okazuje się zatem, Ŝe większość respondentów posiada juŝ wiedzę, jak moŝna oszczędzać energię i uznaje termomodernizację budynków za bardzo waŝną. Niestety, niewielu z tej wiedzy korzysta. Tylko 34% Polaków ociepla ściany i dachy swoich domów, mimo Ŝe moŝe to przynieść duŝe oszczędności energii, wielokrotnie większe niŝ oszczędzanie energii elektrycznej. Poprawę efektywności energetycznej budynku zaczyna się od zmniejszania strat ciepła uciekającego przez zewnętrzne przegrody budowlane: ściany, dachy, okna i wentylację. Ucieczkę ciepła moŝna łatwo powstrzymać, docieplając ściany, dachy, piwnice, wymaniając okna na bardziej izolacyjne. Następnie powinno się zadbać o prawidłowy stan techniczny urządzeń i instalacji do wytwarzania i rozprowadzania ciepła w budynku. Kompleksowa termomodernizacja budynków moŝe zmniejszyć zuŝycie energii nawet o 70-90%, czyli tym sposobem moŝna zaoszczędzić dziesięciokrotnie więcej niŝ dzięki oszczędnemu uŝywaniu sprzętów AGD i RTV. O kilkaset złotych rocznie mniej wydałby kaŝdy statystyczny Polak, gdyby poddano termomodernizacji tylko te budynki, dla których jest ona ekonomicznie uzasadniona. Wszyscy razem zaoszczędzilibyśmy corocznie około 20 mld złotych i tyle moglibyśmy przeznaczyć na inne wydatki i inwestycje (według: Techniczne ekonomiczne aspekty ocieplania budynków, ITB, Warszawa 2006). Działania poprawiające energooszczędność budynków niosą zatem nie tylko korzyści ekonomiczne, ale równieŝ ekologiczne. Do pozytywnych dla środowiska efektów, zaliczyć moŝna spowolnienie eksploatacji nieodnawialnych źródeł energii, zmniejszenie zanieczyszczenia powietrza i uniknięcie kosztów zewnętrznych spowodowanych zmianami klimatu. 9

10 Ceny ciepła i energii będą rosły, poniewaŝ wzrastają ceny paliw. Potwierdzają to tendencje, które obserwować moŝna od wielu lat. Ceny nośników i samej energii rosną średnio o 4,5-8,0% rocznie. Podobnych zmian naleŝy się spodziewać w przyszłości, gdyŝ od roku 1999 wspomniane tendencje wzrostowe są w miarę stabilne. Warto zwrócić uwagę, Ŝe wzrost cen energii i jej nośników jest szybszy niŝ wskaźnik inflacji. 10