BADANIA ŚRODOWISKA MUZYCZNEGO Wojciech Walczak

Transkrypt

1 BADANIA ŚRODOWISKA MUZYCZNEGO Wojciech Walczak

2 KIM SĄ MUZYCY? ILU ICH JEST? JACY SĄ?

3 OBECNIE NAJSZERSZA DEFINICJA MUZYKA MUZYK KOD WYKONUJE NA INSTRUMENCIE, SOLO LUB W ZESPOLE, MUZYKĘ ROZRYWKOWĄ I TANECZNĄ. WYKONUJE SOLO LUB W ZESPOLE WOKALNYM PIOSENKI ROZRYWKOWE W SALACH WIDOWISKOWYCH, KONCERTOWYCH, LOKALACH GASTRONOMICZNYCH ORAZ MIEJSCACH OTWARTYCH - NA ESTRADZIE, PROWADZI Z DZIEĆMI I MŁODZIEŻĄ ĆWICZENIA ROZWIJAJĄCE POCZUCIE RYTMU. KLASYFIKACJA ZAWODÓW I SPECJALNOŚCI, MPIPS 2017

4 HISTORIA 2014 II KONWENCJA MUZYKI POLSKIEJ, POWOŁANIE GRUPY ROBOCZEJ ZESPÓŁ EKSPERTÓW MKIDN, MPIPS, IMIT, PRM, ZAIKS, STOART, ZKP. PRM MKIDN BADANIA IMIT ZAIKS 2015 OBSERWATORIUM KULTURY BADANIA DYNAMIKI KARIER MUZYKÓW EKSP ZAKOŃCZENIE BADAŃ MPIPS STOART

5 NAJWAŻNIEJSZE ZAGADNIENIA PRZEDMIOT KIM SĄ MUZYCY? SKALA ILU NAS JEST? JAKA JEST STRUKTURA? DIAGNOZA JAKA JEST NASZA SYTUACJA ZAWODOWA? GDZIE USYTUOWANE SĄ NAJWAŻNIEJSZE PROBLEMY? REKOMENDACJE/ ROZWIĄZANIA CO MOŻEMY ZMIENIĆ, ŻEBY BYŁO LEPIEJ?

6 POWSTANIE DEFINICJI ZAWODU MUZYCZNEGO PRZEDMIOT PRAGMATYCZNY PUNKT WYJŚCIA DO DEFINICJI BADANIA MIAŁY POKAZAĆ FINANSOWĄ I SOCJALNĄ SYTUACJĘ ŚRODOWISKA MUZYCZNEGO I MECHANIZMY FUNKCJONOWANIA RYNKU. PIERWSZA DEFINICJA INKLUZYWNA KAŻDA OSOBA, KTÓRA TWORZY LUB WYKONUJE MUZYKĘ, JEST MUZYKIEM. KOŃCOWA DEFINICJA KAŻDA OSOBA, KTÓRA FUNKCJONUJE NA RYNKU MUZYCZNYM, TJ. ODPŁATNIE TWORZY LUB WYKONUJE MUZYKĘ W DOWOLNYM STYLU JEST MUZYKIEM. ROZSZERZENIE KOŃCOWEJ DEFINICJI DANA OSOBA JEST MUZYKIEM*, JEŻELI JEJ ROCZNE DOCHODY Z DZIAŁALNOŚCI MUZYCZNEJ WYNOSZĄ MINIMUM 51% CAŁOŚCI DOCHODÓW. * W ROZUMIENIU GŁÓWNEGO ZAWODU.

7 KATALOG ZAWODÓW MUZYCZNYCH PRZEDMIOT PRACA INSTRUMENTEM PRACA GŁOSEM PRACA Z MUZYKĄ PRACA Z DŹWIĘKIEM SOLISTA KLASYCZNY KAMERALISTA MUZYK ORKIESTROWY SOLISTA ROZRYWKOWY CZŁONEK ZESPOŁU MUZYCZNEGO SOLISTA LUDOWY/ TRADYCYJNY MUZYK LUDOWY/ TRADYCYJNY ORGANISTA KOŚCIELNY ŚPIEWAK CHÓRZYSTA ŚPIEWAK KAMERALISTA WOKALISTA SOLISTA ROZRYWKOWY WOKALISTA ROZRYWKOWY ŚPIEWAK SOLISTA LUDOWY/TRADYCYJNY ŚPIEWAK LUDOWY/ TRADYCYJNY NAUCZYCIEL AKADEMICKI NAUCZYCIEL MUZYKI (ZAJĘCIA GRUPOWE) NAUCZYCIEL MUZYKI (ZAJĘCIA INDYWIDUALNE) ANIMATOR KOMPOZYTOR ARANŻER DYRYGENT / KIEROWNIK ZESPOŁU REŻYSER DŹWIĘKU REALIZATOR DŹWIĘKU DJ

8 BAZY DANYCH SKALA GUS CEA MPIPS STOART STL

9 INNE ŹRÓDŁA SKALA 2000 ANKIET INTERNETOWYCH 540 ANKIET UWZGLĘDNIONYCH W WYNIKACH 100 WYWIADÓW POGŁĘBIONYCH MUZYCY POCHODZĄCY Z CAŁEJ POLSKI BADANIA CBOS PRESTIŻ ZAWODU MUZYKA

10 MUZYCY W POLSCE LICZBA ZAWÓD LICZBA PROCENT MUZYCY ROZRYWKOWI ,11% NAUCZYCIELE MUZYKI W OŚWIACIE ,15% NAUCZYCIELE W SZKOŁACH MUZYCZNYCH ,38% ORGANIŚCI KOŚCIELNI ** ,65% MUZYCY ORKIESTROWI / INSTRUMENTALIŚCI ,60% DJ E ,64% NAUCZYCIELE AKADEMICCY ,49% CHÓRZYŚCI / ŚPIEWACY ,44% ANIMATORZY 450 1,23% MUZYCY TRADYCYJNI* 350 0,96% REŻYSERZY I REALIZATORZY DŹWIĘKU 300 0,82% KOMPOZYTORZY 200 0,55% RAZEM** ,00% * MUZYCY TRADYCYJNI, BEZ CZŁONKÓW ZPiT ** ORGANIŚCI KOŚCIELNI - GRUPA OK OSÓB, SZACUNKOWO.

11 MUZYCY W POLSCE STRUKTURA MUZYCY ROZRYWKOWI NAUCZYCIELE MUZYKI W OŚWIACIE NAUCZYCIELE SZKOŁY MUZYCZNE ORGANIŚCI KOŚCIELNI MUZYCY ORKIESTROWI DJ'E NAUCZYCIELE AKADEMICCY CHÓRZYŚCI ANIMATORZY MUZYCY TRADYCYJNI REŻYSERZY I REALIZATORZY KOMPOZYTORZY

12 OBSZARY ZATRUDNIENIE ZAWÓD MUZYCZNY, A FORMA ZATRUDNIENIA. CZAS PRACY. PRZYGOTOWANIE DO ZAWODU WYMAGANIA RYNKU PRACY, A SYSTEM EDUKACJI ARTYSTYCZNEJ W OCENIE MUZYKÓW. ZAROBKI JAK WYGLĄDAJĄ ZAROBKI W POSZCZEGÓLNYCH ZAWODACH MUZYCZNYCH? JAK WYKSZTAŁCENIE MUZYCZNE WPŁYWA NA ZAROBKI? REGULACJA RYNKU ORGANIZACJE BRANŻOWE, AKTY PRAWNE UCZESTNICTWO, WIEDZA. PRESTIŻ JAKIM PRESTIŻEM WG MUZYKÓW CIESZY SIĘ ICH PROFESJA, A JAKIM WG SPOŁECZEŃSTWA. SATYSFAKCJA ZAWODOWA SKŁADOWE SATYSFAKCJI, JEJ POZIOM, SUBIEKTYWNA OCENA SWOJEJ PRACY.

13 FORMY ZATRUDNIENIA ZATRUDNIENIE Umowa o pracę na czas nieokreślony 41,5% Umowa o pracę na czas określony 19,8% Umowa zlecenie 16,5% Umowa o dzieło 24,6% Samozatrudnienie 8,5% Bez umowy 21,2%

14 FORMY ZATRUDNIENIA ZATRUDNIENIE MUZYCY ROZRYWKOWI NAUCZYCIELE OŚWIATA NAUCZYCIELE SZK. ART. MUZYCY ORKIESTROWI Umowa o pracę na czas nieokreślony 26% 80% 56% 47% Umowa o pracę na czas określony 12% 20% 27% 35% Umowa zlecenie 19% 9% 22% 14% Umowa o dzieło 33% 0% 40% 40% Samozatrudnienie 15% 6% 13% 0% Bez umowy 27% 0% 16% 2% CHÓRZYŚCI DJ E KAMERALIŚCI NAUCZYCIELE AKADEMICCY Umowa o pracę na czas nieokreślony 31% 0% 22% 40% Umowa o pracę na czas określony 8% 17% 18% 60% Umowa zlecenie 17% 33% 23% 10% Umowa o dzieło 56% 50% 70% 20% Samozatrudnienie 0% 17% 10% 0% Bez umowy 19% 33% 15% 0%

15 ILOŚĆ ZAWODÓW ZATRUDNIENIE ŚREDNIO 2,42 wykonywanej specjalności Realizator dźwięku 4,13 Reżyser dźwięku 4 Kompozytor 3,79 Aranżer 3,67 Solista rozrywkowy lub jazzowy 3,63 Wokalista solista rozrywkowy lub jazzowy 3,58 Śpiewak kameralista (muz. klasyczna) 3,17 DJ 3,17 Animator 3,11 Nauczyciel muzyki w szkole muzycznej 3,02 Śpiewak (muz. klasyczna) 3 Kameralista (muz. klasyczna) 2,8 Nauczyciel muzyki (inny) 2,8 Organista kościelny 2,75 Dyrygent / Kierownik zespołu 2,47 Członek zespołu muzycznego (muzyka rozrywkowa lub jazz) 2,37 Solista klasyczny 2,33 Muzyk orkiestrowy 2,3 Wokalista rozrywkowy lub jazzowy 2,27 Muzyk ludowy/tradycyjny 2,25 Nauczyciel akademicki 2 Śpiewak ludowy/tradycyjny 2 Chórzysta 1,56 Nauczyciel muzyki w szkole powszechnej 1,49

16 CZAS PRACY ZATRUDNIENIE ŚREDNI CZAS PRACY 38,81 godzin w tygodniu Aranżer Kompozytor 57 Śpiewak ludowy/tradycyjny 53 Animator 50 Dyrygent / Kierownik zespołu 47 Członek zespołu muzycznego (muzyka rozrywkowa lub jazz) 47 Realizator dźwięku 46 Śpiewak (muz. klasyczna) 45 Kameralista (muz. klasyczna) 44 Solista klasyczny 44 Nauczyciel muzyki w szkole muzycznej 42 Śpiewak kameralista (muz. klasyczna) 42 Nauczyciel akademicki 41 Wokalista solista rozrywkowy lub jazzowy 40 Solista rozrywkowy lub jazzowy 39 Muzyk orkiestrowy 39 Muzyk ludowy/tradycyjny 39 Reżyser dźwięku 38 Wokalista rozrywkowy lub jazzowy 38 Nauczyciel muzyki w szkole powszechnej 37 DJ 34 Nauczyciel muzyki (inny) 32 Chórzysta 28 Organista kościelny 26 75

17 ZAROBKI FINANSE ŚREDNIE* ZAROBKI 2231,18 złotych netto miesięcznie * ŚREDNIA WAŻONA Z MEDIAN Solista klasyczny Nauczyciel akademicki Solista rozrywkowy lub jazzowy Nauczyciel muzyki w szkole powszechnej Muzyk orkiestrowy Śpiewak (muz. klasyczna) Dyrygent / Kierownik zespołu Nauczyciel muzyki w szkole muzycznej Kameralista (muz. klasyczna) Śpiewak kameralista (muz. klasyczna) Realizator dźwięku Reżyser dźwięku Wokalista solista rozrywkowy lub jazzowy DJ Aranżer Członek zespołu muzycznego (muzyka rozrywkowa lub jazz) Kompozytor Muzyk ludowy/tradycyjny Chórzysta Animator Wokalista rozrywkowy lub jazzowy Nauczyciel muzyki (inny) Śpiewak ludowy/tradycyjny Organista kościelny

18 ZAROBKI, A WYKSZTAŁCENIE FINANSE STOPIEŃ NAUKOWY UKOŃCZONA SZKOŁA WYŻSZA STOPIEŃ NAUKOWY UKOŃCZONA SZKOŁA WYŻSZA 5,95% 39,03% ROZPOCZĘTA SZKOŁA WYŻSZA UKOŃCZONA SZK. MUZ. II ST ROZPOCZĘTA SZKOŁA WYŻSZA UKOŃCZONA SZK. MUZ. II ST. 2,23% 8,36% ROZPOCZĘTA SZK. MUZ. II ST ROZPOCZĘTA SZK. MUZ. II ST. UKOŃCZONA SZK. MUZ. I ST. ROZPOCZĘTA SZK. MUZ. I ST. 6,69% 5,95% 2,79% UKOŃCZONA SZK. MUZ. I ST. ROZPOCZĘTA SZK. MUZ. I ST BRAK WYKSZTAŁCENIA 29% BRAK WYKSZTAŁCENIA 2 000

19 MUZYK, NA TLE INNYCH ZAWODÓW PRESTIŻ lekarz profesor przedsiębiorca pielęgniarka nauczyciel 3,07 3,45 5,04 5,93 5,96 Które zawody Pana/i zdaniem cieszą się największym poważaniem społecznym, które są najmniej szanowane? * policjant urzędnik instytucji państwowej poseł muzyk robotnik 6,18 6,2 6,52 6,68 8,06 * PRZYZNAWANIE MIEJSC OD 1 DO 11 sprzątaczka 8,91

20 PRESTIŻ ZAWODÓW MUZYCZNYCH PRESTIŻ kompozytor 2,65 dyrygent 2,66 muzyk rozrywkowy 4 Które zawody muzyczne Pana/i zdaniem cieszą się największym poważaniem społecznym, które są najmniej szanowane? muzyk orkiestrowy nauczyciel muzyki organista kościelny 4,03 4,82 4,9 * PRZYZNAWANIE MIEJSC OD 1 DO 7 DJ 4,94

21 Wykres 2. Prestiż wybranych zawodów w 2013 roku PRESTIŻ ZAWODÓW CBOS* PRESTIŻ Strażak Profesor Robotnik wykw Górnik Pielęgniarka Nauczyciel Lekarz Przedsiębiorca Sprzątaczka Policjant Badanie hierarchii Robotnik niewyk prestiżu zawodów w Urzędnik Polsce. Makler Działacz partii * CBOS % 10% 20% 30% 40% 50% 60% 70% 80% 90% 100% Duży Średni Mały Trudno powiedzieć Źródło: CBOS 2013

22 PRESTIŻ ZAWODÓW CBOS* PRESTIŻ Wykres 2. Prestiż wybranych zawodów w 2013 roku Wykres 3. Prestiż wybranych zawodów muzycznych [%] Strażak Profesor Kompozytor Robotnik wykw. Górnik Muzyka rozrywkowy Pielęgniarka Nauczyciel muzyki Nauczyciel Lekarz Muzyk orkiestrowy Przedsiębiorca Sprzątaczka Organista w kościele Policjant Robotnik niewyk Muzyk ludowy Urzędnik Makler DJ Działacz partii % 10% 20% 30% 40% 50% 60% 70% 80% 90% 100% 0% 10% 20% 30% 40% 50% 60% 70% 80% 90% 100% Duży Średni Mały Trudno powiedzieć Duży Średni Mały Trudno powiedzieć Źródło: CBOS 2013 * CBOS 2016 NA ZLECENIE PRM

23 EDUKACJA KOMPETENCJE PRZYGOTOWANIE DO ZAWODU Praktyka różnych stylów muzycznych Umiejętności menedżerskie 48% 56% Prowadzenie własnej działalności gospodarczej 35% Kameralistyka 16% Jakich kompetencji (w szerokim sensie) Pan/i zdaniem powinna dostarczać formalna edukacja muzyczna, by zwiększać szanse Umiejętności zespołowe (chór, orkiestra) Umiejętności animatora muzycznego Pedagogika (kompetencje nauczycielskie) Radzenie sobie ze stresem Skuteczna komunikacja Autoprezentacja Umiejętności indywidualne (technika gry/śpiewu) 37% 34% 30% 44% 32% 40% 47% na rynku pracy? Teoria muzyki 16% Historia muzyki 8%

24 niezadowalający zadowalający zaawansowany EDUKACJA KOMPETENCJE PRZYGOTOWANIE DO ZAWODU Praktyka różnych stylów muzycznych Umiejętności menedżerskie -62% -82% Prowadzenie własnej działalności gospodarczej -87% Kameralistyka -22% Umiejętności zespołowe (chór, orkiestra) -1% Bazując na Pana/i doświadczeniu z Umiejętności animatora muzycznego Pedagogika (kompetencje nauczycielskie) -29% -14% formalną edukacją Radzenie sobie ze stresem -58% muzyczną, proszę ocenić na ile poniższe Skuteczna komunikacja Autoprezentacja -62% -53% kompetencje można było Umiejętności indywidualne (technika gry/śpiewu) 38% w jej ramach rozwinąć? Teoria muzyki 3% Historia muzyki 6%

25 PORÓWNANIE Praktyka różnych stylów muzycznych Umiejętności menedżerskie Prowadzenie własnej działalności gospodarczej Kameralistyka Umiejętności zespołowe (chór, orkiestra) Umiejętności animatora muzycznego Pedagogika (kompetencje nauczycielskie) Radzenie sobie ze stresem Skuteczna komunikacja Autoprezentacja Umiejętności indywidualne (technika gry/śpiewu) Teoria muzyki -62% -82% -87% -22% -1% -29% -14% -58% -62% -53% 3% Historia muzyki 6% 8% 16% 16% 48% 35% 37% 34% 30% 44% 32% 40% 47% 38% 56%

26 ZNAJOMOŚĆ PRAWA REGULACJA RYNKU Czy zna Pan/i jakiekolwiek regulacje, akty prawne i rozporządzenia, które mają wpływ na Pan(a/i) muzyczną działalność zawodową? TAK NIE

27 ZNAJOMOŚĆ ORGANIZACJI REGULACJA RYNKU Czy zna Pan/i jakieś organizacje branżowe, stowarzyszenia bądź związki zawodowe, które reprezentują interesy muzyków? TAK NIE

28 UCZESTNICTWO REGULACJA RYNKU TAK NIE TAK NIE Czy przynależy Pan/Pani do związku zawodowego? Czy przynależy Pan/Pani do zrzeszenia lub stowarzyszenia?

29 POWODY WYBORU ZAWODU SATYSFAKCJA ZAWODOWA Muzyka to moja pasja, interesuję się nią od dziecka 89% Pochodzę z muzykalnej rodziny, więc był to dla mnie naturalny wybór 18,1% Moi rodzice są profesjonalnymi muzykami 4,3% Zawody muzyczne cieszą się większym uznaniem społecznym niż inne profesje 2,7% Chciałem/am robić coś ciekawego, kreatywnego, mieć elastyczny czas pracy, a nie siedzieć całe dnie za biurkiem 39,1% Tego typu zawód wybierali też ludzie z mojego bliskiego otoczenia (znajomi itd.) 4,9% Sam/a do końca nie wiem, to był przypadek 7,7% Inne powody 8,5%

30 WSPARCIE RODZINY SATYSFAKCJA ZAWODOWA Odczuwałem zdecydowane wsparcie Odczuwałem wsparcie Ambiwalentny stosunek Odczuwałem brak wsparcia Zdecydowany brak wsparcia (krytyka)

31 OCENA SYTUACJI FINANSOWEJ SATYSFAKCJA ZAWODOWA Wystarcza na zaspokojenie wszystkich potrzeb i duże oszczędzności Wystarcza na zaspokojenie wszystkich potrzeb i drobne oszczędności Wystarcza na zaspokojenie wszystkich potrzeb Wystarcza jedynie na zaspokojenie podstawowych potrzeb Nie wystarcza na zaspokojenie podstawowych potrzeb Nie wiem/trudno powiedzieć

32 KOMPONENTY SATYSFAKCJI Zdecydowanie negatywnie Negatywnie Ani pozytywnie, ani negatywnie Pozytywnie Zdecydowanie pozytywnie Czas pracy % % % % % Zarobki % % % % % Rozwój osobisty 5 1.1% % % % % Atmosfera w pracy 6 1.3% % % % % Godzenie pracy z życiem rodzinnym % % % % % Samorealizacja 3 0.6% % % % % Stabilność zatrudnienia % % % % % SATYSFAKCJA ZAWODOWA

33 OGÓLNA SATYSFAKCJA SATYSFAKCJA ZAWODOWA Zdecydowanie pozytywnie Pozytywnie Ani pozytywnie, ani negatywnie Negatywnie Zdecydowany brak wsparcia (krytyka)

34 RAPORT I DANE DALSZE DZIAŁANIA państwo powinno zwiększyć nakłady na sztukę % % % 9 1.9% % państwo powinno się wycofać z finansowania sztuki państwo powinno każdemu zapewnić emeryturę % % % % % państwo nie powinno wtrącać się w swobodę ubezpieczeń Gdybym mógł/a po raz drugi wybrać wykonywany zawód, nie wybrał(a)bym zawodu muzycznego Wykonywanie zawodu muzycznego sprawia, że cieszę się większym uznaniem i szacunkiem innych ludzi, niż jakbym wykonywał/a inny, niemuzyczny zawód Uważam, że szkoły artystyczne w dostateczny sposób przygotowują swoich absolwentów do wymagań rynku pracy. Problem pracy w szarej strefie w minimalnym stopniu dotyczy środowisk muzycznych. System ubezpieczeń społecznych w Polsce jest w pełni dostosowany do specyfiki pracy w zawodzie muzycznym. Zdecydowanie się nie zgadzam % % % % % Raczej się nie zgadzam % % % % % Ani się zgadzam, ani się nie zgadzam % % % % % Raczej się zgadzam % % % % % Zdecydowanie się zgadzam % % % % % muzycy powinni mieć preferencyjny system emerytalny (jak nauczyciele i górnicy) należy zwiększyć zatrudnienie w państwowych instytucjach muzycznych, aby zapewnić zatrudnienie większej liczbie absolwentów akademii muzycznych muzyka artystyczna (klasyczna, kameralna, operowa) powinna być subwencjonowana przez instytucje państwa istnienie szarej strefy na rynku pracy muzyków to patologia, którą należy ograniczyć % % % % % % % % % % % % % % % % % % % % muzycy powinni partycypować w systemie emerytalnym na równych prawach z innymi należy ograniczyć zatrudnienie w państwowych instytucjach muzycznych muzyka artystyczna nie potrzebuje państwowego systemu dotacji szara strefa na muzycznym rynku pracy gwarantuje możliwość dodatkowego zarobku, co jest pozytywnym aspektem Rezygnuję z artystycznej samorealizacji na rzecz traktowania muzyki jako zwykłej pracy (np. zdarza mi się brać tzw. "chałtury") % % % % % każda działalność gospodarcza powinna być rejestrowana % % % % % poddanie się procedurom biurokratycznym tłumi aktywność muzyków

35 BAZA DANYCH DALSZE DZIAŁANIA 212 KOLUMN CHARAKTERYZUJĄCYCH MUZYKÓW MOŻLIWOŚĆ KIEROWANIA ZAPYTAŃ DO BAZY DANYCH

36 DZIĘKUJĘ ZA UWAGĘ. Wojciech Walczak